BAN Vlaanderen vzw Jaarverslag 2010

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BAN Vlaanderen vzw Jaarverslag 2010"

Transcriptie

1 BAN Vlaanderen vzw Jaarverslag

2 Voorwoord Minister - President Kris Peeters 2010 was een scharnierjaar, aangezien de subsidieperiode voor BAN Vlaanderen en haar project Combifin ten einde liep. Dit was dus bij uitstek een jaar om achteruit te blikken én naar de toekomst te kijken. Uit studies van de Vlerick Leuven Gent Management School en EBAN, blijkt dat BAN Vlaanderen bij de meest performante business angels netwerken van Europa behoort. Haar resultaten kunnen de vergelijking met Angelsaksische netwerken, waar het concept van business angels financiering al veel meer is ingebed in de cultuur van de ondernemers, met verve doorstaan. Bovendien blijkt dat BAN Vlaanderen één van de breedste dienstenportfolio s aanbiedt. Vlaanderen beschikt met BAN Vlaanderen dus over een uitstekende marktplaats voor ondernemers en informele risicokapitaalverstrekkers. Daardoor konden Vlaamse ondernemers de laatste drie jaar via BAN Vlaanderen telkens meer dan drie miljoen euro aan risicokapitaal ophalen. Als we daar ook de middelen bijtellen die ter beschikking werden gesteld via het Participatiefonds en het Ark Angels Fund, dan werd jaarlijks zelfs ruim meer dan vijf miljoen euro ter beschikking gesteld. BAN Vlaanderen is ook de gewaardeerde partner in een aantal projecten die worden ondersteund via het Agentschap Ondernemen. Deze coöperatieve houding van BAN Vlaanderen leidt ertoe dat de Vlaamse dienstverlening naar ondernemers en aspirant-ondernemers op een efficiënte en effectieve wijze kan worden georganiseerd. Op mijn voorstel besliste de Vlaamse Regering daarom ook de komende vier jaar de werking van BAN Vlaanderen financieel te ondersteunen. Waar BAN Vlaanderen zich vroeger vooral richtte op een kwantitatieve groei, zal in de komende vier jaar de klemtoon liggen op het optimaliseren van de werking van BAN Vlaanderen. Er zal dus gestreefd worden naar een verdere kwaliteitsvolle invulling van de dienstverlening voor ondernemers. De Vlaamse business angels vormen immers een belangrijke hefboom voor de groei van ondernemingen tot echte gazellen en zijn zo een essentiële schakel in de doorbraak open ondernemer van ons toekomstplan Vlaanderen in Actie. Kris Peeters Minister-president van de Vlaamse Regering 2

3 INHOUDSTAFEL Executive summary 6 Inleidend 9 Hoofdstuk 1: De organisatie Mission statement Algemene vergadering Raad van bestuur Team 13 Hoofdstuk 2: De werking de vijf kerntaken het bewust maken van zowel ondernemers als kandidaat business angels voor business angel financiering het informeren en voorbereiden van de ondernemers het informeren en voorbereiden van business angels het in contact brengen van ondernemers met business angels ( de matching ) het samenbrengen van business angels met het oog op vorming van syndicaten het gunstige evenwicht lokaal / centraal het aanbod de opleidingssessies voor ondernemers de matching de screening de lancering de nieuwsbrief het matching event ( forum ) de losse projectfiche 24 3

4 de individuele matching de follow-up na lancering de BAN dealmaking services 25 Hoofdstuk 3: de werking 2010 in cijfers de business angels de ondernemers de deals co-financieringen e.d. 39 Hoofdstuk 4: Het Ark-Angels Fund ARK-Angels Fund Toelichting Raad van bestuur/investeringscomite/fondsmanagement Portfolio 43 Hoofdstuk 5: Combifin Toelichting en omschrijving van het project Structurele partners Combifin Combifin in cijfers Infobeurs Dag van het Kapitaal 55 Hoofdstuk 6: De samenwerkingsverbanden met andere BANs Beangels het Participatiefonds de Participatiemaatschappij Vlaanderen nv Sowalfin diversen intermediairs Bizidee SO-kwadraat lidmaatschappen 62 4

5 Belgian Business Angels Network association (BeBAN) European Business Angels Network (EBAN) Vlaams ondernemerschapsbevorderend netwerk (VON) Financieel Forum (FIFO) 62 Hoofdstuk 7: Activiteitenoverzicht de reguliere activiteiten Opleidingen voor ondernemers Matching Events de speciale activiteiten Organisator Actief deelnemend 64 Hoofdstuk 8: Groeigazellen 65 Hoofdstuk 9: Communicatie & strategische partnerships Communicatie van BAN Vlaanderen De eigen communicatiemiddelen De externe communicatiemiddelen Strategische Partnerships Structurele Partners Regio Partners Event Partners 71 Hoofdstuk 9: De werking in financieel perspectief 72 Hoofdstuk 10: De conclusies 74 5

6 EXECUTIVE SUMMARY Het jaarverslag dat u in handen heeft, licht toe hoe de organisatie BAN Vlaanderen vzw haar werking gestalte gaf en welke concrete resultaten in de Vlaamse risicokapitaalmarkt dit in 2010 opleverde. Nochtans zal het u opvallen dat het jaarverslag vaak ook op de hele bestaansgeschiedenis van BAN Vlaanderen terugblikt en een aantal evoluties sinds de opstart in 2004 optekent. Op deze manier willen we u een inzicht bieden in het uitzonderlijke groeiparcours dat ons netwerk afgelegd heeft; een groei die zowel aan aanbodzijde (de kapitaalverschaffers) als aan vraagzijde (de kapitaalzoekende bedrijven) plaatsgevonden heeft. Het netwerk groeide immers uit tot één van de grootste georganiseerde business angels groepen in Europa, met 175 betalende leden. Aan de inflowzijde noteerde BAN Vlaanderen maar liefst een verviervoudiging ten opzichte van 2004, met 768 contacterende starters en bedrijven. 6

7 Door een efficiënte en resultaatgerichte werking, gesteund door nieuwe eigen initiatieven zoals het project Combifin en het Ark-Angel Fund nv, werd ook het aantal gerealiseerde deals opgedreven naar een recordaantal van 29 deals afgerond binnen het werkjaar Naast de 3,1 miljoen die rechtstreeks vanwege de BA s werd ingebracht, wist BAN Vlaanderen hieraan nog 2,2 miljoen aan direct risicodragend vermogen bij te brengen via co-financiers. Los van de bancaire kredieten, leasings e.d. betekent dit voor 2010 concreet dat voor iedere euro subsidie die BAN Vlaanderen ontving, er 18,4 aan risicokapitaal werd gegenereerd. Indien dit aantoonbare multiplicatoreffect, tesamen met het moeilijker kwantificeerbare effect naar meerwaarde- en jobcreatie, naar opbouw van Intellectual Property in Vlaanderen en finaal 7

8 naar belastingstromen wordt in rekening genomen, blijkt dat BAN Vlaanderen vzw een zeer groot terugverdien-effect realiseert op de door de Vlaamse overheid geïnvesteerde middelen. Namens de Raad van Bestuur: Stany Boone, voorzitter Sophie Manigart, Guido Verswijvel, Dirk Haerinck, Patrick Pype, Ingmar Symoens, Hans Kinoo, Reginald Vossen, bestuurders waarnemer secretaris Per 6/09/2011 werd de Raad van Bestuur als volgt samengesteld: Harry De Smedt, voorzitter Sophie Manigart, Guido Verswijvel, Dirk Haerinck, Walter Schoenmaekers, Ingmar Symoens, Tim Ampe, Reginald Vossen, bestuurders waarnemer secretaris 8

9 INLEIDEND De toekomst van onze economie is er een die gebouwd zal zijn op innovatie. Steeds meer bedrijven zullen door hun vernieuwende aanpak inzake technologische ontwikkeling of commercialisering hun niche in de markt weten te vinden en/of uit te breiden. Dit kan zowel in bedrijven uit de klassieke sectoren als in bedrijven uit de zogenaamde nieuwe economie het geval zijn. Het zullen vooral de bedrijven die hier succesvol mee omgaan zijn die de motor van de economische groei gaan vormen. Het enthousiasme en de wil om te slagen is overduidelijk aanwezig in dit type bedrijven, of het nu starters of jonge groeibedrijven betreft. Vaak blijken echter dergelijke innovatieve bedrijven niet de nodige financiële middelen binnen de traditionele financieringskanalen te kunnen aantrekken om voluit voor het succes te gaan. Hun gebrek aan eigen kapitaal, vaak opgesoupeerd in de aanloopfase, alsook het gebrek aan track record beperkt de mogelijkheden in hun kapitaalzoektocht aanzienlijk. De bancaire sector van haar kant treft te weinig zekerheden in dit soort bedrijven aan. Daarnaast zijn de meeste risicokapitaalverschaffers ook niet geneigd in dit type bedrijven te investeren omdat het geringe bedrag en de intensieve begeleiding die nodig zijn om dergelijke bedrijven op pad te helpen, niet in verhouding staan tot het te verwachten rendement. Er ontstaat dus een hiaat in de financieringsketen voor jonge bedrijven, een fenomeen dat gemeenzaam met de term equity gap wordt aangeduid. Tegen deze achtergrond tonen privé-investeerders zich bereid om een engagement op te nemen door dergelijke bedrijven bij te staan met raad en daad, in concreto met kapitaal en know-how. Deze investeerders, business angels genaamd, hebben meestal zelf een ondernemersparcours afgelegd en zijn, wellicht vanuit die ervaring en in tegenstelling tot andere financiers, wél bereid die 2 vereiste succesfactoren aan te leveren. De uitdaging in deze financieringsmethodiek ligt echter in de juiste match, het juiste huwelijk: hoe vindt een zoekende ondernemer op efficiënte wijze de juiste investeerder en vice versa? Veel van deze privé-investeerders zijn immers meestal niet kenbaar en wellicht ook niet altijd even professioneel hiermee bezig. Anderzijds zijn heel wat ondernemers vaak onvoldoende voorbereid op het proces waarin ze zich lanceren waardoor hun slaagkansen reeds op voorhand gehypothekeerd zijn. Het concept van in netwerken gegroepeerde business angels verhelpt hier grotendeels aan. Zo n netwerk maakt business angels detecteerbaar en meer toegankelijk voor ondernemers, zorgt voor een meer professionele benadering van het matchingproces door beide partijen te coachen en zorgt door haar screening ervoor dat meer en betere projecten hun weg vinden naar investeerders. In Vlaanderen is dit BAN-concept sinds het ontstaan ervan in 1998 sterk in opmars, maar was de actie tot voor kort vrij versnipperd. Met de fusie van de 4 vroegere Vlaamse business angels netwerken in één nieuwe structuur BAN Vlaanderen vzw, werd per 2004 echter de nodige kritische massa bereikt om deze activiteit professionaliteit en armslag te geven in Vlaanderen. Dit Jaarverslag 2010 geeft aan hoe BAN Vlaanderen gestalte gaf aan de verdere uitbouw van haar organisatie, werking en samenwerkingsverbanden in de loop van Hierbij zijn een aantal zeer gerichte strategische keuzes gemaakt en geïmplementeerd. Tevens biedt het een duidelijk overzicht van de resultaten die door het netwerk concreet in de markt werden gezet. 9

10 HOOFDSTUK 1 DE ORGANISATIE Het Business Angels Netwerk Vlaanderen, kortweg BAN Vlaanderen, werd opgericht op 28 januari 2004 als een vereniging zonder winstoogmerk (vzw). Haar statuten voldoen aan de richtlijnen en beheersstructuur van de nieuwe vzw-wetgeving MISSION STATEMENT VISIE BAN VLAANDEREN Vanuit de vaststelling dat er voor kleine groeigerichte bedrijven een inefficiëntie in de kapitaalmarkt bestaat, wil BAN Vlaanderen op een geformaliseerde en onafhankelijke wijze deze nichemarkt via privaat investeerderschap invullen zodat aan waardecreërende projecten kansen geboden worden MISSIE BAN VLAANDEREN Als neutrale en transparante non-profitorganisatie wil BAN Vlaanderen op doortastende wijze een marktplaats zijn waar ondernemers en privé-investeerders elkaar ontmoeten met als doel de financiering van groeigerichte ondernemingen te faciliteren. 10

11 1.2. DE ALGEMENE VERGADERING: In 2010 werd de samenstelling van de Algemene Vergadering niet gewijzigd. Maken deel uit van de Algemene Vergadering: Vlerick Leuven-Gent Management School Hadefis bvba NV Finpower Finpower Limburg NV Mevrouw Hilde Goossens ING België NV Agentschap Ondernemen (AO) In 2010 vergaderde de algemene vergadering één keer, naar aanleiding van de statutaire Algemene Vergadering op 3 juni Alle verplichte handelingen omtrent goedkeuring jaarrekening 2009 en begroting 2010, inclusief kwijting aan de bestuurders, werden gesteld. De business angels worden als toegetreden leden bij de vzw aangesloten. 11

12 1.3. DE RAAD VAN BESTUUR: De samenstelling van de raad van bestuur is statutair bepaald en ziet er in 2010 als volgt uit: Voorzitter Dhr. Stany Boone (vervangen door Harry De Smedt per 06/09/2011) Bestuurders Dhr. Dirk Haerinck (via Hadefis bvba) Mevr. Sophie Manigart Dhr. Guido Verswijvel Dhr. Patrick Pype (vervangen door Walter Schoenmaekers per 06/09/2011) Dhr. Ingmar Symoens Waarnemer Vlaamse Overheid Dhr. Hans Kinoo (vervangen door Tim Ampe per 06/09/2011) Dhr. Reginald Vossen neemt het secretariaat van de Raad van Bestuur waar. Het mandaat van bestuurder is onbezoldigd en loopt over een termijn van drie jaar. De raad van bestuur vergaderde in 2010 vier maal. 12

13 1.4. HET TEAM: BAN Vlaanderen kan omschreven worden als een vlakke organisatie, waarbij optimale contacten met ondernemers en investeerders centraal staan. Vandaar dat de primaire tak sterk ontwikkeld is en de organisatie als innoverend kan bestempeld worden. BAN Vlaanderen heeft kantoren te Kortrijk, Gent, Leuven, Antwerpen, Hasselt en Geel. De regio s Brussel en Halle-Vilvoorde worden bediend vanuit de antenne te Gent. De regio Leuven wordt bediend vanuit de antenne te Hasselt. 13

14 Het team is als volgt samengesteld: Algemeen directeur Dhr. Reginald Vossen Officenter, Hendrik Van Veldekesingel 150/7, 3500 Hasselt 011/ Fax 011/ Administratie en Financiën: Hasselt: Mevr. Fiona Gilissen Officenter, Hendrik Van Veldekesingel 150/7, 3500 Hasselt 011/ Fax 011/ Coördinator dealmaking: Gent: Mevr. Trees De Bock Vlerick Managementschool Gent - Reep 1, 9000 Gent 09/ Fax 09/ t.debock@ban.be Dhr. Herman Verstrepen Koolkaai 1 bus 6, 2000 Antwerpen 0475/ Fax 03/ h.verstrepen@ban.be Antenne Kortrijk Dhr. Ignace Lootvoet Etienne Sabbelaan 51, 8500 Kortrijk 056/ Fax 056/ kortrijk@ban.be of i.lootvoet@ban.be 14

15 Antenne Gent Dhr. Rik Van den Hende Reep 1, 9000 Gent 09/ Fax: 09/ of Antenne Antwerpen en Geel Antenne Leuven en Hasselt Dhr. Rik Goossens Antwerp Business Center, De Keyserlei 5 bus 58, 2018 Antwerpen 03/ Fax: 03/ antwerpen@ban.be of r.goossens@ban.be Technologiehuis, Cipalstraat 3, 2440 Geel 03/ Fax: 03/ r.goossens@ban.be Dhr. Jo Keunen Officenter, Hendrik Van Veldekesingel 150/7, 3500 Hasselt 011/ Fax: 011/ leuven@ban.be / hasselt@ban.be of j.keunen@ban.be Ark-Angels Fund Fondsmanager Ark-Angels Fund Dhr. Bart Van Aelst 0495/ b.vanaelst@arkangels.be Projecten Combifin en Groeigazellen Projectmanager Dhr. Boudewijn Dupont Officenter, Hendrik Van Veldekesingel 150/7, 3500 Hasselt 011/ Fax 011/ b.dupont@ban.be Het overleg is georganiseerd via maandelijkse coördinatorenmeetings. 15

16 HOOFDSTUK 2 DE WERKING 2.1 DE VIJF KERNTAKEN BAN Vlaanderen heeft vijf kerntaken gedefinieerd waarrond ze haar werking wil ontwikkelen. Deze zijn de volgende: 1. Het bewust maken voor zowel ondernemers als kandidaat business angels, van business angel financiering 2. Het informeren en voorbereiden van de ondernemers 3. Het informeren en voorbereiden van business angels 4. Het in contact brengen van ondernemers met business angels ( de matching ) 5. Het samenbrengen van business angels met het oog op vorming van syndicaten. Om een constante en permanente kwaliteit in de uitwerking van deze kerntaken in de dagelijkse werking naar alle stakeholders te garanderen, werd er een intern kwaliteitsbewakingsdocument uitgewerkt. De meeste project- en investeerdersgebonden coördinatie-acties werden, hoe individueel het begeleidingstraject ook mag zijn, zo veel mogelijk in standaardprocedures neergeschreven teneinde een kwalitatieve en uniforme werking naar iedere ondernemer en investeerder te verwezenlijken. Een uniforme behandeling als deze is van vitaal belang om de kracht en goede naam van het netwerk te waarborgen Het bewust maken van zowel ondernemers als kandidaat business angels voor business angel financiering De algemene bewustmaking gebeurt op verschillende manieren. Direct: door op geregelde tijdstippen en voor divers publiek toelichting te geven over business angel financiering Indirect: door andere spelers in deze marktomgeving (banken, adviseurs, risicokapitaalverschaffers, enz.) te informeren opdat zij op hun beurt de boodschap zouden kunnen doorgeven Media: om naam- en productbekendheid te genereren. Deze bewustmaking is ook gericht naar kandidaat investeerders. 16

17 Om als business angel te kunnen toetreden tot BAN Vlaanderen moet aan een aantal criteria worden voldaan: Ervaring: de betrokken kandidaat moet beschikken over voldoende ondernemers- en/of managementervaring. Het is immers deze ervaring die de toegevoegde waarde vormt van de business angel. Bovendien moet de business angel ook bereid zijn deze ervaring door te geven aan de ondernemer(s) waarin wordt geïnvesteerd. Middelen: de kandidaat business angel moet over voldoende financiële middelen beschikken en ook bereid zijn deze te investeren in risicovol aandelenkapitaal, ingebracht in een startende of snelgroeiende onderneming. Tijd: de kandidaat investeerder moet tijd beschikbaar hebben om de investeringsopportuniteiten te bekijken, te onderzoeken en éénmaal geïnvesteerd op te volgen. Reputatie: teneinde de reputatie van de betrokken kandidaat te verifiëren worden twee referenties gevraagd. Op basis van een motivatiegesprek en het beantwoorden van bovenvermelde criteria wordt geoordeeld of de betrokken kandidaat in aanmerking komt voor lidmaatschap van het netwerk. De kandidaturen worden via een investeerdersprofiel aan de Raad van Bestuur voorgelegd. Deze verleent binnen de 48 uren haar goedkeuring. BAN Vlaanderen kent twee types lidmaatschappen, namelijk: het lidmaatschap ten persoonlijke titel het lidmaatschap van specifieke fondsen Het profiel van desbetreffende fondsen dient nauw aan te sluiten bij het profiel van een business angel, met andere woorden: een toegevoegde waarde kunnen leveren uit hoofde van ondernemers- en/of managementervaring en bereid zijn te investeren in early stage initiatieven. Via haar uitgebreide en veelvuldige communicatie met de diverse perskanalen probeert BAN Vlaanderen het concept kenbaar te maken bij ondernemers en kandidaat Business angels. Daarnaast wil BAN Vlaanderen een actieve rol blijven spelen in de Europese (EBAN) en Belgische (BeBAN) associaties van de business angels netwerken Het informeren en voorbereiden van de ondernemers BAN Vlaanderen zorgt ervoor dat ondernemers in de best mogelijke omstandigheden in contact komen met de kandidaat investeerders. Tijdens het intakegesprek wordt door de coördinator van BAN Vlaanderen gepeild naar de motivatie en beweegredenen van de ondernemer. Eventuele ondernemersvoorstellen die niet binnen de scope van BAN Vlaanderen vallen worden in deze fase ook uitgeselecteerd. Ook gegronde, meer subjectieve factoren (motivatie, reputatie, kwaliteitsverwachting, etc.) kunnen de coördinator ertoe laten besluiten de betreffende ondernemer niet toe te laten in het netwerk. 17

18 Dit neemt niet weg dat ondernemers bijgestuurd kunnen worden vooraleer ze in contact gebracht worden met kandidaat-investeerders. Maandelijks organiseert BAN Vlaanderen opleidingssessies waarop de ondernemer geïnformeerd wordt over de kapitaalzoektocht, en hoe deze dient voorbereid te worden. Maar ook de voor- en nadelen van business angel financiering komen aan bod. Tijdens deze opleiding worden de ondernemers geïnformeerd over wat verwacht wordt van een business plan en hoe het proces van onderhandelen met de geïnteresseerde business angel verloopt. Praktijkgetuigenissen van één of meerdere ondernemers (al dan niet samen met de respectievelijke business angels) die via BAN Vlaanderen een business angel hebben gevonden leiden tot een sterk praktijk- en resultaatgerichte opleidingssessie. BAN Vlaanderen staat de ondernemers ook bij in het voorbereiden en de presentatie van het business plan. Het businessplan wordt door de ondernemer geschreven, hierna wordt dit business plan kritisch gescreend. Er wordt nagegaan of dit plan volledig is, goed gestructureerd en begrijpbaar. BAN Vlaanderen spreekt zich niet uit over de haalbaarheid van de investeringsopportuniteit, dit is een taak van de business angel. Wanneer een ondernemer de mogelijkheid wordt geboden zijn/haar plannen voor te stellen aan de business angels, is het belangrijk dat hij/zij hierop is voorbereid en zichzelf op een professionele manier aan de business angels kan verkopen. BAN Vlaanderen geeft de ondernemer advies in de voorbereiding van de presentatie. De ondernemer moet ook een bepaalde bereidheid en openheid tot investeerders ( investment readiness ) tonen Het informeren en voorbereiden van business angels Ook business angels hebben behoefte aan informatie, niet enkel zogenaamde virgin angels, die nog niet de stap naar investeren hebben gezet, maar ook de reeds ervaren business angel. Het beoordelen van investeringsopportuniteiten gebeurt meestal vanuit de buik, en is moeilijk in een handleiding samen te vatten. De meer technische, praktische uitwerking ervan (waarderen, aandeelhoudersovereenkomsten, fiscale gevolgen, ) zijn in veel gevallen moeilijker te nemen hindernissen. Via de jaarlijkse BA-Academy, BA-Dag en BA-Bootcamp worden dergelijke topics aangebracht bij de business angels Het in contact brengen van ondernemers met business angels ( de matching ) Het uiteindelijk doel van BAN Vlaanderen is de ondernemers die op zoek zijn naar kapitaal in contact te brengen met business angels, aanbieders van kapitaal. Uit ervaring is gebleken dat het fysisch samenbrengen van de partijen t.g.v. matching events één van de meest afdoende manieren van matchen is. De investeringsbeslissing is een zeer subjectief gegeven waarbij de persoonlijkheid en het dynamisme van de betrokken ondernemer van doorslaggevende aard zijn. Ook de ondernemer moet voldoende vertrouwen hebben in de 18

19 kandidaat-investeerder alvorens hij/zij een externe partij tot het kapitaal van de onderneming toelaat. Het moet met andere woorden klikken tussen de betrokken partijen. We zien echter dat ook op basis van de rondgestuurde anonieme profielen contacten kunnen tot stand komen. Hierbij wordt in eerste instantie een inhoudelijk oordeel gevormd van het voorliggend project (business angels vragen op basis van het anonieme profiel meestal eerst het businessplan op). Indien de inhoudelijke interesse is opgewekt, kan vervolgens een persoonlijk onderhoud georganiseerd worden Het samenbrengen van business angels met het oog op vorming van syndicaten Met het oog op het gebruiken van elkaars know-how bij het beoordelen van de investeringsopportuniteiten en het eventueel samen investeren in één of meerdere projecten, waardoor ook het risico wordt gespreid, is het belangrijk dat de business angels van BAN Vlaanderen elkaar kennen. BAN Vlaanderen werkt actief aan het bevorderen van deze netwerking. Op alle matchingactiviteiten die BAN Vlaanderen organiseert hebben de business angels de mogelijkheid om contacten te leggen met elkaar. Naast de reguliere matchingfora (ca. 2 per maand, telkens één in regio Oost- en West-Vlaanderen en één in de regio Antwerpen-Limburg) worden er jaarlijks 2 grote meetings georganiseerd: 1. De Business Angels Academy: De business angels academy is een jaarlijkse opleidingsdag voor de leden en aspirant leden van BAN Vlaanderen. Deze vindt jaarlijks plaats op de laatste donderdag van mei. Via experttoespraken, praktijkgetuigenissen en workshops worden de investeerders geïnformeerd over de relevante juridische, fiscale, technische en andere aspecten van het business angelschap. Topsprekers uit het veld, afgewisseld met getuigenissen van ervaren business angels zorgen voor een kwalitatief sterk onderbouwd programma. Ook worden er tijdens deze dag voldoende informele momenten voor netwerking voorzien. De dag wordt telkens afgesloten met een investeringsbeurs waarbij een twintigtal te financieren bedrijven zich voorstellen aan de aanwezige investeerders. 2. De Business Angel Dag: Vindt plaats in de maand november (meestal de laatste donderdag) en is eerder gericht op ontmoeting, kennismaking, netwerking en overleg tussen de BA s onderling. Er is een veel beperkter inhoudelijk aanbod dan bij de Academy, doch wel meer ruimte voor (georganiseerde) netwerking. Het concept van speed dating kan hierbij toegepast worden. De bevordering van syndicaatvorming tussen BA s (één van onze 5 kerntaken) is de achterliggende drijfveer van dit evenement. De dag wordt eveneens met een projectenbeurs afgesloten. Daarnaast is het ook zo dat de BAN-dealmaking services (cfr. infra) ook actief het tot stand komen van BA-syndicaten bevordert. 19

20 2.2.HET GUNSTIGE EVENWICHT LOKAAL/CENTRAAL Om in de uitvoering van de kerntaken tot schaalvoordelen te komen, is ervoor geopteerd een aantal taken lokaal te vervullen en aantal taken centraal aan te sturen. De persoonlijke touch is hierin mede bepalend, m.a.w. activiteiten waarbij een sterke persoonlijke tussenkomst wenselijk is, zijn zoveel mogelijk gedecentraliseerd naar de lokale antennes. Niet-persoonsgebonden Gecentraliseerd Persoonsgebonden gedecentraliseerd De sensibilisering van zowel ondernemers als kandidaat business angels voor business angel financiering (taak 1) De intake van business angels De intake van ondernemers Vormen van de marktplaats, maw : - pooling van ondernemers - pooling van business angels Investeringsrijp maken van ondernemers (taak 2) Opmaken van anonieme profielfiches Uitsturen van anonieme fiches Informeren en voorbereiden van business angels business angel academy BA- Bootcamp (taak 3) Organiseren van matching events (organisatie gebeurt regionaal, doch sturing gebeurt centraal, volgens een gemeenschappelijke format (taak 4) Samenbrengen van de business angels met het oog op : - netwerkvorming - uitwisseling van ervaring en visie om op deze manier syndicaatvorming te bewerkstelligen (taak 5) Dealmaking services Management AAFund Projectmanagement Combifin en Groeigazellen 20

21 De lokale coördinatoren fungeren als hét aanspreekpunt van BAN Vlaanderen, zowel voor ondernemers als voor business angels. Hun fysieke nabijheid garandeert voor ondernemers laagdrempeligheid, voor business angels een vlot bereikbaar info- en referentiepunt. De lokale coördinator verzekert zowel de binnen- als buitendienst voor zijn betreffende regio. Enerzijds zoekt hij projecten in zijn regio op en begeleidt hij business angels bij bezoeken ter plaatse, anderzijds staat hij in voor de aanmaak van de one-pagers (anonieme profielfiches), business angels-kandidaturen en de rapportering over zijn werkzaamheden. De lokale coördinator is vlot aanspreekbaar en kan door zijn persoonlijke aanwezigheid in de markt, de visibiliteit en belangen van BAN Vlaanderen behartigen in zijn regio. Hij staat in voor de concrete uitvoering van de acties, evenementen, fora, beurzen, sessies in zijn regio, en dit zowel voor eigen BAN Vlaanderen-activiteiten als voor activiteiten van derden waaraan BAN Vlaanderen haar medewerking verleent. De coördinatoren worden hierbij ondersteund door een aantal centraal georganiseerde activiteiten, zoals daar zijn: - Ledenbeheer, administratie en financieel beheer, - Tenuitvoerlegging van het business plan, alsmede de bewaking van de werkingsprocedures, - Bewaken van het budget en nastreven van objectieven in samenspraak met de Raad van Bestuur, - Coördineren, aansturen en opvolgen van de overige initiatieven, coördinatoren en medewerkers van BAN Vlaanderen, - Relaties met de Vlaamse Overheid en andere organisaties, - Woordvoerderschap communicatiebeleid, - Actief zoeken naar Partnerships, - Dealmaking services tot aan de closing van de deal, - Ark-Angels fund om co-investeringen te realiseren, - Combifin voor een gefundeerd advies van gecombineerde financiering. 21

22 2.3.HET AANBOD De opleidingsessies voor ondernemers Op regelmatige tijdstippen wordt aan de ondernemers een opleiding gegeven waar volgende topics aan bod komen : - praktische tips bij het opstellen van een business plan - onderhandelingen met potentiële investeerders - een praktijkgetuigenis door een ondernemer (al dan niet samen met de respectievelijke business angel) die via BAN Vlaanderen een business angel heeft gevonden Op basis van deze opleiding heeft de ondernemer een idee van wat verwacht wordt van het business plan en krijgt hij/zij een zicht op het proces van onderhandelen met de business angels. De ondernemer wordt ingewijd in het vocabularium en de clausules die worden gehanteerd in aandeelhoudersovereenkomsten. Deze opleidingssessies worden gegeven door één van de BAN Vlaanderen-coördinatoren en door een academicus van Vlerick LGMS. Een praktijkgetuigenis van een ondernemer en/of een business angel illustreert wat het concreet betekent wanneer een business angel tot het kapitaal toetreedt De matching Het matchingproces is de core-business van BAN Vlaanderen en behelst een aantal specifieke stappen De screening Ieder ondernemersproject dat zich bij één van de antennes aanbiedt wordt op zijn actuele status en rijpheid voor lancering binnen het netwerk getoetst. Hierbij is gebleken dat projecten in kleinschalige detailhandel, horeca en/of immo-sector moeilijker een financiering via een netwerk als het onze vinden. Ondernemers die zulke projecten indienen worden hiervan op de hoogte gebracht en alternatieve kanalen worden voorgesteld. Indien uit het eerste contact blijkt dat aan bovenvermelde basisvoorwaarden voldaan wordt krijgt iedere ondernemer de gelegenheid zijn/haar project toe te lichten op een persoonlijk onderhoud. Tijdens dit intakegesprek wordt door de coördinator van BAN Vlaanderen gepeild naar de motivatie en de beweegredenen van de ondernemer. Eventuele ondernemersvoorstellen die niet binnen de scope van BAN Vlaanderen vallen worden in deze fase ook reeds uitgeselecteerd, maar ook gegronde, meer subjectieve factoren (motivatie, reputatie, kwaliteitsverwachting, etc.) zijn bepalend voor de beslissing tot lancering in het netwerk. 22

23 Een absolute voorwaarde om gelanceerd te worden binnen het netwerk is de aanwezigheid van een business plan. Dit business plan wordt door BAN Vlaanderen gescreend. De screening van de voorstellen gebeurt uitsluitend op basis van volledigheid, begrijpbaarheid en mate van gestructureerdheid van het voorstel. De taak van BAN Vlaanderen is niet zich uit te spreken over de winstgevendheid of de haalbaarheid van het project. Dit is de opdracht van de investeerder. BAN Vlaanderen poogt enkel kwalitatief hoogstaande en gestructureerde informatie naar de investeerders te sturen zodat de slaagkansen geoptimaliseerd worden. Uiteraard is in dit proces het persoonlijk onderhoud met de betrokken ondernemer van cruciaal belang. Er dient immers te worden nagegaan of de plannen van de betrokken ondernemer in het neergeschreven business plan weerspiegeld worden. Een business plan is echter niet zaligmakend. Ook de ondernemers die niet onmiddellijk het perfecte business plan kunnen voorleggen, maar over voldoende visie en overtuigingskracht beschikken, moeten de kans krijgen met de business angels in contact te worden gebracht. Hierin kunnen zowel het intakegesprek als de opleiding een doorslaggevende rol spelen De lancering Eens dat het business plan goedgekeurd is, kan dit via verschillende kanalen met de business angels worden gecommuniceerd. Namelijk via: de nieuwsbrief een matching event, ook wel forum genoemd, dat wordt voorafgegaan door een nieuwsbrief de verzending van een losse anonieme projectfiche individuele matching De nieuwsbrief Op regelmatige basis (2x per maand) stuurt BAN Vlaanderen haar nieuwsbrief naar de leden investeerders. Deze nieuwsbrief bevat de anonieme projectfiches van de projecten die op het eerstvolgende matching event zullen worden voorgesteld. Indien één van de leden niet kan aanwezig zijn op het matching event, maar toch geïnteresseerd is in een welbepaald project, dan kan het business plan worden opgevraagd of kan er een ontmoeting op een ander tijdstip plaatsvinden. Zo n projectfiche is een document van twee pagina s waarin het project anoniem wordt gepresenteerd. De anonimiteit dient ter bescherming van de ondernemer en zijn product of dienst naar de voor hem onbekende groep investeerders. De projectfiche geeft een bondige, duidelijke en kwalitatieve omschrijving van het project en is onderbouwd met financiële kerngegevens van de onderneming. 23

24 Het matching event ( forum ) Tijdens de matching events die maandelijks beurtelings in Gent, Brugge, Antwerpen of Hasselt georganiseerd worden, krijgen de ondernemers die met BAN Vlaanderen een contract hebben afgesloten in hun zoektocht naar bijkomende middelen, de kans hun project aan de business angels voor te stellen. Bij de start van het forum wordt een zogenaamde elevator pitch gehouden: elke ondernemer krijgt één minuut de tijd om zijn project voor te stellen. Op deze manier heeft de aanwezige business angel onmiddellijk zicht op de vertegenwoordigde sectoren en op de personen achter de initiatieven. Bovendien hebben de angels een week voor het matching event ook een nieuwsbrief (cfr. supra) ontvangen die de anonieme projectfiches bevat van de projecten er voorgesteld worden. Op deze manier weten de investeerders precies welke projecten zullen worden voorgesteld. Het evenement verloopt in twee zalen: in de ene zaal worden de presentaties gegeven (opeenvolgend). Na iedere presentatie is er kort de tijd voor enkele vragen en feedback. In de andere zaal kan na afloop van de presentaties, contact gelegd worden tussen angels en ondernemers (iedere ondernemer beschikt over een afzonderlijke tafel). Teneinde de intensiteit van de gecreëerde contacten te optimaliseren, wordt er naar gestreefd het aantal gepresenteerde projecten per matching event te beperken tot 5. Het gros van de contacten die in de loop van dit jaar tussen investeerders en ondernemers werden gegenereerd, vonden plaats n.a.v. dergelijke events De losse projectfiche Het gebeurt dat ondernemers niet kunnen of willen wachten op het eerstvolgende matching event om hun project voor te stellen aan de business angels. Voor deze ondernemers wordt er tussentijds een anonieme projectfiche verstuurd. De business angel die interesse heeft in één of ander project kan het business plan opvragen of een ontmoeting laten organiseren De individuele matching Voor heel specifieke investeringsvoorstellen, waarvoor vooraf kan worden uitgemaakt dat slechts enkele investeerders interesse zouden kunnen hebben, kan een one-to-one meeting georganiseerd worden. Het is ondermeer om deze reden dat het noodzakelijk is dat BAN Vlaanderen het profiel kent van elk van haar business angels. 24

25 2.3.3.DE FOLLOW-UP NA LANCERING Om op een efficiënte manier tot een deal te komen, is het stijgend belang van een goede begeleiding vanuit BAN Vlaanderen in de vervolgacties na presentatie gebleken. Nadat een project via de nieuwsbrief of het matching event werd gepresenteerd, inventariseert de coördinator meteen de reacties en verder geplande acties van de business angels op dat specifieke project. Deze feedback wordt aansluitend gecommuniceerd naar de ondernemer en naar de geïnteresseerde business angels. Hierdoor kunnen de acties verder afgestemd en overlegd worden. De coördinator zorgt zelf voor de verzending van de opgevraagde business plans en rappelleert indien nodig de business angels voor de feedback hierop. Indien meerdere business angels geïnteresseerd zijn in een bepaald project, zal de coördinator aan een dealmaker (cfr. infra) de vraag richten een snel initiatief te ontwikkelen om een syndicaat te organiseren. In concreto zal hij de business angels polsen naar hun interesse daartoe en vervolgens een eerste gezamenlijke meeting beleggen en bijwonen. Ook de follow-up na lancering werd door BAN Vlaanderen in een procedure gegoten waardoor een uniforme en kwalitatieve follow-up gegarandeerd wordt in alle regio s. De betrokken coördinator en/of dealmaker kan, vrijblijvend en indien gewenst, beide partijen, ondernemer en business angel, bijstaan en informeren tijdens de verdere gesprekken. Projecten hebben naast deze procedure ook nog de kans om herhaald onder de aandacht van de investeerders te komen, via een deelname aan de projectenbeurzen op de Business Angels Academy of de Business Angels Dag (cfr. supra) de BAN dealmaking services Sedert werkingsjaar 2008 is er een aparte cel dealmaking services binnen de werking van BAN Vlaanderen. Deze cel wordt bemand door ervaren dealmakers die de business angels en ondernemers bijstaan in het proces dat voorafgaat aan de totstandkoming van een deal. Zij zijn elk verantwoordelijk voor een regio die meerdere provincies omvat. Zij nemen, na de lancering van het project en bij interesse van investeerders, het voortouw in: de agendaplanning om tot meetings tussen de ondernemer en zijn potentiële investeerders te komen, de syndicaatvorming waarbij alle betrokken investeerders worden geïnformeerd over relevante evoluties in het investeringsproces en samengebracht worden (al dan niet met de ondernemer) om de voortgang van de syndicaatvorming te bewerkstelligen. de administratieve organisatie van de deal, waarbij templates voor documenten zoals non-disclosure agreement, letter of intent, termsheet en contractclausules worden aangereikt. Dit echter zonder enige richting of verplichting te willen aangeven over welke clausules zouden moeten ingelast worden. De modaliteiten van een deal blijven immers steeds de exclusieve beslissing van de ondernemer en zijn investeerder(s). 25

26 Waar nodig zorgen zij ook voor de afstemming met de fondsmanager van het ARK-Angels Fund ( cfr. infra) zodat de business angels en het ARK-Angels Fund meteen op dezelfde golflengte zitten, teneinde het proces van co-investering door het Ark-Angels fund zo vlot mogelijk te laten verlopen. Vermits BAN Vlaanderen zowel de nieuwe business angels optimaal wil begeleiden in het nemen van hun eerste participaties alsook de ondernemers begeleidt in het aantrekken van privéinvesteerders komt dergelijke dienstverlening goed tot zijn recht. Iedere partij is echter vrij om hier een beroep op te doen, maar door deze ervaren neutrale persoon verlopen de onderhandelingsgesprekken veel vlotter en wordt er dadelijk geanticipeerd op mogelijke probleemstellingen. Hierdoor kan er oplossingsgericht verder gezocht worden tot beide partijen consensus hebben bereikt. De dealmaker van BAN Vlaanderen zal dan het geheel verder opvolgen om te monitoren dat alle stappen correct ondernomen worden om zo tot de closing van de deal te komen. De BAN dealmaking services zullen ook trachten om gezamenlijke investeringen, dus met meerdere business angels, te bevorderen en een lead angel te detecteren. De lead angel is de business angel van een syndicaat angels met de meeste affiniteit en interesse in het dossier. Hij zal vaak het bedrijf van nabij opvolgen, ook na de genomen participatie door het syndicaat. Langs de kant van de ondernemer werkt dit ook uiterst versterkend vermits hij of zij vaak alleen zit in een onderhandelingsfase, tegenover meestal meerdere business angels. De dealmaker kan dan als klankbord fungeren bij vragen of bedenkingen in de loop van het gesprek. Ook bij het opmaken van de term sheet en/of de aandeelhoudersovereenkomst kan de dealmaker een grote rol spelen. Zo kunnen er verschillende afspraken gemaakt worden tussen de ondernemer en de investeerder, zonder dat dit statutair moet worden bepaald. Hierdoor kunnen er verschillende veiligheden worden vastgelegd die dan niet noodzakelijk voor externen moeten worden gepubliceerd. 26

27 HOOFDSTUK 3 DE WERKING VAN 2010 IN CIJFERS 3.1.DE BUSINESS ANGELS In 2010 werd de opwaartse trend in het ledenbestand verder gezet. In totaal zijn er per 31 december actieve BA s aangesloten. BAN Vlaanderen verwelkomde in nieuwe leden en 129 leden verlengden hun lidmaatschap. Hiermee wordt de grootste jaaraangroei sinds de opstart van het netwerk opgetekend. Slechts 31 leden hernieuwden hun lidmaatschap niet en dit voornamelijk door de verzadiging door reeds genomen participaties, gewijzigde interesse en tijdsgebrek. Hierdoor ontstaat een verfrissingsgraad van 26,3% nieuwe leden in het totaalbestand. Onderstaande grafiek geeft de verdeling weer van nieuwe en hernieuwde leden voor het jaar

28 In onderstaande grafiek wordt de evolutie van het ledenbestand weergegeven. Wanneer we naar de evolutie van het ledenbestand kijken, zien we een doorgezette groei met 9,4% in Het netwerk heeft sinds zijn ontstaan in 2004 in totaal 338 business angels als lid aangesloten waarvan er momenteel (31/12/2010) nog 175 actieve leden business angels zijn. De geografische indeling van de leden toont aan dat een evenwichtige spreiding over Vlaanderen werd behouden. Alle regio s kenden in 2010 terug een groei in ledental, waarbij Antwerpen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen het beste groeipotentieel vertoonden met een nettoaangroei van resp. 4 en tweemaal 3 eenheden. 28

29 3.2.DE ONDERNEMERS In 2010 stellen we een terugloop met bijna 10% qua bruto-dossierinflow vast t.o.v. het topjaar De totale inflow in 2010 bedroeg 768 dossiers ten opzichte van 846 in De bronnen van dossierinflow zijn enerzijds BAN Vlaanderen zelf en anderzijds het project Combifin. De terugloop in de globale dossierinflow is te wijten aan een verminderde inflow voor het project Combfin. Dit tijdelijk project liep ten einde in november 2010, waardoor ook de inflow hiervoor deels opdroogde. De inflow via BAN Vlaanderen kent ten opzichte van 2009 een stijging van 7%. Ondernemers blijven hun weg vinden naar alternatieve financieringsbronnen omdat andere kredietverschaffers, waaronder banken, nog steeds sceptisch blijven ten opzichte van risicovolle projecten. De daling van de dossierinflow vertaalde zich niet meteen in een relatieve daling in het aantal gelanceerde projecten binnen het netwerk. Volgende grafiek toont dat met 97 gepresenteerde dossiers doorheen 2010, zo n 13% van de ingediende dossiers resulteerde in een contract voor lancering binnen BAN Vlaanderen. Dit schijnbaar lage cijfer is te verklaren door enerzijds een grote uitval wegens niet geschikt voor BA-financiering (hetgeen normaal is gezien de massamedia-werving en het open karakter van een informatiebeurs zoals de Dag van het Kapitaal ) en anderzijds een strenge screening die het BAN-team toepast op de inflow. BAN Vlaanderen zal naar de toekomst toe creatief naar mogelijkheden zoeken om naar standaardisering in de tijdrovende screening-procedure te komen en om meer kwalitatieve dossiers onder de aandacht van de business angels te kunnen brengen. Aangepaste forummodules, on-line-consultatie zijn mogelijke sleutels hiertoe. 29

30 Onderstaande grafiek duidt de sectorale opdeling van de gecontracteerde projecten. We zien dat, net als vorig jaar, vooral de ICT, diensten en de productie non-food als sectoren de grootste vraag naar business angelfinanciering blijven vertonen. Ze worden echter fors bijgebeend door de energie- en milieusector die aansluiting vindt bij deze top-drie. Deze vier sectoren samen tekenen momenteel voor 7 van de 10 gepresenteerde bedrijven. BAN Vlaanderen bevestigt dit jaar nog meer dan vroeger zijn brede diversiteit als het om voorgestelde dossierinflow gaat. 30

31 Wat betreft de geografische herkomst van de gecontracteerde projecten betreft garanderen de provincies Antwerpen en Oost-Vlaanderen nog steeds meer dan de helft van het aanbod (52%), met een groeiend belang voor Antwerpen. De Brabantse en - voornamelijk Vlaamse Brusselse ondernemers wisten ons in 2010 ook gevoelig beter te vinden. Hiertegenover staan dalingen in Limburg en West-Vlaanderen. We stellen vast dat het aandeel van de Pre-start en Start-up (tot 2j) fors gegroeid is t.o.v. voorgaande jaren en nu samen bijna driekwart (73%) van de gepresenteerde dossiers uitmaakt. De fase tussen de opstart en tot het tweejarig bestaan van de onderneming verstevigt met haar 63% de positie als grootste vragende partij naar angelfinanciering. Het aandeel van de bedrijven vanaf hun tweede levensjaar daarentegen halveerde bijna en klokt af op 15%. Het gewicht van mature ondernemingen die bij BAN Vlaanderen financiering zochten, is dan weer gelijk gebleven. BAN Vlaanderen bleek dus in 2010 meer door starters dan door bestaande bedrijven bevraagd te worden. BAN Vlaanderen heeft ten behoeve van een meer evenwichtige verdeling van het projectenbestand in de loop van 2010 concrete initiatieven ontwikkeld om meer gazellebedrijven (groeibedrijven) te bereiken, waarbij het project Groeigazellen werd erkend, naar het jaareinde een start nam en in de volgende jaren zal uitgerold worden. Een voorstel van project rond continuïteit in mature bedrijven werd jammer genoeg niet voor financiering erkend. Wel zal BAN dit bedrijvensegment onder de aandacht blijven houden, o.a. via een specifieke BA-Academy hierrond. 31

32 In 2010 werd de verhoging qua deelnames aan de BAN- ondernemersopleidingen die zich reeds in 2009 ingezet had, verder bewerkstelligd. Vermits BAN Vlaanderen van mening is dat deelname aan deze opleidingsavonden een meerwaarde biedt aan de ondernemers en ook het investeringsproces bespoedigt, werden in de loop van 2009 en 2010 de nodige inspanningen geleverd om dit op een kwalitatieve manier te kunnen invullen en meer deelnemers te motiveren. Met de ondersteuning van de Vlerick Leuven Gent Management School en opleidingsworkshops in co-organisatie met Deloitte werden kwalitatieve sessies tot stand gebracht die duidelijk op een groeiende belangstelling kunnen rekenen. BAN Vlaanderen zal ook in 2011 op dit terrein verdere vooruitgang nastreven. 32

33 Inzake de te financieren bedragen die de ondernemers bij BAN Vlaanderen zoeken, stellen we vreemd genoeg vast dat de grotere groep aan jonge starters in de totaliteit van gepresenteerde dossiers (cfr. supra), zich niet vertaalt in kleinere gezochte financieringsbedragen. Het aandeel van de bedragen tot 500k blijft gelijk op ca. 75%, maar binnen deze groep zijn het onverwacht de bedragen tussen 250k en 500k die qua aandeel fors groeien (van 30% naar 44%), terwijl de segmenten tot 125k fors juist teruglopen van 25% naar 11%. Opstarten lijkt dus kapitaalintensiever te worden, alleszins in de perceptie en vraagstelling van de startende ondernemer. Bij de investeringsbedragen zullen we verder in dit verslag zien dat zich dit niet steeds veruitwendigt in de effectief geïnvesteerde bedragen, hetgeen zou kunnen wijzen op een overdreven hoge financieringsbevraging naar de leden van BAN Vlaanderen. 33

34 Gemiddeld gezocht bedrag in 2010: Mediaan gezocht bedrag in 2010: We merken terug een stijging in de vraag naar financiering in de aanmeldende dossiers. Zowel het gemiddelde als de mediaanwaarde zitten (respectievelijk 15% en 30%) boven de waarde Het is daarnaast nog steeds zo dat ook grotere projecten de weg zoeken naar angelfinanciering maar dat de nadruk nog altijd bij de typische bedragen beneden 0,5 miljoen ligt (76% van de gevallen). In 2010 werden er 97 projecten aan de leden voorgesteld. De meest populaire manier om dit te doen, blijft het verspreiden van anonieme fiches gekoppeld aan een forumpresentatie in één van de regionale antennes. De projectvoorstelling enkel via anonieme fiche won echter voor het tweede jaar op rij aan belangstelling. Op die wijze werden er in 2010 in vakantieperiodes of op verzoek van de ondernemer 15 projecten voorgesteld aan de business angels. Naar de toekomst zal BAN Vlaanderen ook onderzoek doen naar de opstart van een gereserveerde zone op de website met voor onze leden een gemakkelijke toegang tot de actuele ondernemingsprofielen. 34

35 3.3.DE DEALS Het aantal deals is voor het vierde jaar op rij in stijgende lijn met in 2010 een groei met 8 eenheden t.o.v. het voorgaande jaar. Dergelijke groei werd enkel in 2005 overschreden, voornamelijk doordat 2004 slechts een onvolledig jaar werking betrof. Met 29 afgeronde deals tekent 2010 dus een historisch recordaantal op, het tweede jaar op rij, waardoor we op twee jaar tijd een verdubbeling van het aantal deals noteren. Een aantal van 29 gerealiseerde deals op 97 gepresenteerde projecten betekent een hit-ratio van bijna 30 %, hetgeen ongezien efficiënt is zowel binnen onze eigen werkingshistoriek als in deze markt in het algemeen. Drie projecten op tien die worden voorgesteld via BAN Vlaanderen, bekomen dus binnen het netwerk angelfinanciering. 35

36 De mediaanwaarde van de geïnvesteerde bedragen in de deals komt dit jaar lager uit dan in beide voorgaande jaren. Met een waarde van 95k constateren we duidelijk een voorzichtiger investeringsgedrag bij de angels, waarbij beperktere initiële investeringen gecombineerd worden met een verhoogd gebruik van andere co-financieringsmechanismes (vb. BA+lening, cfr. infra) en gefaseerde investeringen. Verder moet er ook nog rekening mee gehouden worden dat in 2010 het co-investeringsfonds, ARK-Angels Fund, in maar liefst acht dossiers meeinvesteerde. Deze investeringen zijn niet mee genomen in onderstaande tabel die enkel het geïnvesteerde business angel-kapitaal vervat. In 2010 werden acht deals in syndicaat tussen meerdere angels afgesloten. Een totaal van 41 actieve angels (12 meer dan de 29 actieven van 2009) brachten zo ruim in de 29 deals in. Dit betekent een gemiddelde angel-investering van ca elk, ca. de helft van het niveau van 2009 ( ). Opvallend was dus het gegeven dat de investeerders voorzichtiger werden in de hoogte van hun financiële inspanning, maar dat er nog nooit zoveel angels actief waren binnen een werkingsjaar. Op zich kan dit de start van een positieve trend inluiden, met meer investeringsactieve angels die meer gesofisticeerd investeren. BAN Vlaanderen zal dit fenomeen verder monitoren en katalyseren. Mediaan geïnvesteerd bedrag/deal in 2010:

Als know-how en kapitaal de juiste ondernemer vinden

Als know-how en kapitaal de juiste ondernemer vinden JAARVERSLAG 2008 Als know-how en kapitaal de juiste ondernemer vinden BAN Vlaanderen vzw In de ban van ondernemen Eggcentris, een biotechnologiebedrijf dat voor de pharmaceutische en chemische industrie

Nadere informatie

Groei stimuleren bij beloftevolle startende en groeiende ondernemingen door hen in contact te brengen met privéinvesteerders.

Groei stimuleren bij beloftevolle startende en groeiende ondernemingen door hen in contact te brengen met privéinvesteerders. www.ban.be Groei stimuleren bij beloftevolle startende en groeiende ondernemingen door hen in contact te brengen met privéinvesteerders. De business angels investeren naast kapitaal ook hun eigen knowhow,

Nadere informatie

www.ban.be 1 Groei stimuleren bij beloftevolle startende en groeiende ondernemingen door hen in contact te brengen met privéinvesteerders. De business angels investeren naast kapitaal ook hun eigen knowhow,

Nadere informatie

Erwin Manshoven Bestuurder DATAUNIT N.V.

Erwin Manshoven Bestuurder DATAUNIT N.V. JAARVERSLAG 2007 Om onze groei waar te maken hadden we behoefte aan een investeerder met een goede kijk op zakendoen en die bereid was om deel te nemen aan een kapitaalsverhoging. Banken nemen geen kapitaalsparticipaties,

Nadere informatie

Business Angels Netwerk BAN Vlaanderen vzw. Financiering ICT-bedrijven 13/11/2013

Business Angels Netwerk BAN Vlaanderen vzw. Financiering ICT-bedrijven 13/11/2013 Business Angels Netwerk BAN Vlaanderen vzw Financiering ICT-bedrijven 13/11/2013 Overzicht presentatie 1. Equity Gap : Behoefte aan BA-financiering 2. Keuze van financieringsbron 3. Meer dan geld 4. Profiel

Nadere informatie

Business Angels Netwerk BAN Vlaanderen vzw

Business Angels Netwerk BAN Vlaanderen vzw Business Angels Netwerk BAN Vlaanderen vzw Het platform waar kapitaalzoekende ondernemers en privé-investeerders elkaar vinden. Ontstaansgeschiedenis Sinds 1997 tot en met 2003 : Vier onafhankelijke Vlaamse

Nadere informatie

Waar staat Ondernemers voor Ondernemers voor?

Waar staat Ondernemers voor Ondernemers voor? 8 Ondernemers voor Ondernemers Jaarverslag 2014 9 Waar staat Ondernemers voor Ondernemers voor? Missie De missie van de vzw Ondernemers voor Ondernemers (opgericht in 2000) is het bevorderen van duurzame

Nadere informatie

Resultaten Investeringsbarometer 2016

Resultaten Investeringsbarometer 2016 WELKOM! Resultaten Investeringsbarometer 2016 Bevraging bij Ondernemers, gepresenteerd bij BAN Vlaanderen sinds januari 2013 Business Angels, lid bij BAN Vlaanderen Resultaten 2016 Ondernemers Algemeen

Nadere informatie

Het Participatiefonds Vlaanderen biedt vanaf 1 juli 2014 volgende kredietformules aan:

Het Participatiefonds Vlaanderen biedt vanaf 1 juli 2014 volgende kredietformules aan: SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 244 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 15 januari aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Participatiefonds Vlaanderen - Starteo ParticipatieMaatschappij

Nadere informatie

Golden Egg Check als tool voor investeringsfondsen

Golden Egg Check als tool voor investeringsfondsen Golden Egg Check als tool voor investeringsfondsen Primair bieden wij met onze web-applicatie en de daarbinnen aanwezige tools een structuur en omgeving aan waarmee de aanvraag, beoordeling en ontwikkeling

Nadere informatie

1. Aanleiding voor de evaluatie

1. Aanleiding voor de evaluatie Evaluatie BAN Vlaanderen Plan van aanpak Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Afdeling Ondernemen en Innoveren 11.06.2010 Plan van aanpak van de evaluatie van

Nadere informatie

Growth Capital Fund BV

Growth Capital Fund BV Growth Capital Fund BV Groei en ondernemen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Groeibedrijven vormen een belangrijke aanjager van de economie. Sommige bedrijven groeien spectaculair, anderen laten

Nadere informatie

1. Hoeveel bedraagt de totale beheersvergoeding die PMV ontvangt? Graag een overzicht per jaar voor de periode

1. Hoeveel bedraagt de totale beheersvergoeding die PMV ontvangt? Graag een overzicht per jaar voor de periode SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 399 van GÜLER TURAN datum: 27 februari 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Vlaams Participatiefonds - Activiteiten Ingevolge de zesde

Nadere informatie

ERKENDE, NIET-GESUBSIDIEERDE SPORTFEDERATIES

ERKENDE, NIET-GESUBSIDIEERDE SPORTFEDERATIES RAPPORTERING 2015 ERKENDE, NIET-GESUBSIDIEERDE SPORTFEDERATIES DECREET VAN 13 JULI 2001 HOUDENDE DE REGELING VAN DE ERKENNING EN SUBSIDIËRING VAN DE VLAAMSE SPORTFEDERATIES, DE KOEPELORGANISATIE EN DE

Nadere informatie

JAARVERSLAG STICHTING GEEFEROM

JAARVERSLAG STICHTING GEEFEROM JAARVERSLAG STICHTING GEEFEROM 2013 Arnhem, juni 2014 Voorwoord Voor u ligt het eerste jaarverslag van Stichting Geeferom 2013. Een Stichting opgericht vanuit een visie dat vele kleine beetjes een mooiere,

Nadere informatie

Het Dream-project wordt sinds 2002 op ad-hoc basis gesubsidieerd.

Het Dream-project wordt sinds 2002 op ad-hoc basis gesubsidieerd. Naam evaluatie Volledige naam Aanleiding evaluatie DREAM-project Evaluatie DREAM-project De Vlaamse overheid ondersteunt een aantal initiatieven ter bevordering van het ondernemerschap en de ondernemerszin.

Nadere informatie

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of

Nadere informatie

VR DOC.1230/1TER

VR DOC.1230/1TER VR 2016 2511 DOC.1230/1TER DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN TERNOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering over de regels betreffende

Nadere informatie

Evaluatie van BAN Vlaanderen

Evaluatie van BAN Vlaanderen Evaluatie van BAN Vlaanderen Prof. Dr. Miguel Meuleman (Vlerick Leuven Gent Management School) Ir. Wouter Van den Berghe (Tilkon) 15 september 2010 Inhoud 1 Context 7 1.1 De behoefte aan business angels...

Nadere informatie

a)hoeveel aanvragen voor microkredieten-microstart zijn er geweest in 2013-2014?

a)hoeveel aanvragen voor microkredieten-microstart zijn er geweest in 2013-2014? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 470 van PAUL VAN MIERT datum: 23 maart 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Microkredieten - Stand van zaken De laatste jaren is het

Nadere informatie

JOUW BEGELEIDINGEN OP MAAT

JOUW BEGELEIDINGEN OP MAAT JOUW BEGELEIDINGEN OP MAAT WWW.UNIZO.BE/BEGELEIDINGEN #sterkondernemen Meer starters, meer blijvers en meer groeiers: daar gaan we voor! Agentschap Innoveren & Ondernemen en haar partners willen je daarbij

Nadere informatie

Go4Business. Go4Business is een individueel begeleidingstraject voor kandidaatondernemers

Go4Business. Go4Business is een individueel begeleidingstraject voor kandidaatondernemers Go4Business Denk je aan een eigen onderneming? Of wil je van je bijberoep je hoofdberoep maken? Dan vraag je je waarschijnlijk af of dit een haalbare droom kan zijn... Ontdek hier een individueel begeleidingstraject

Nadere informatie

Dat is de klassieke theorie waarbij eigen middelen en financiële steun van de familie bij de start van een onderneming, de doorslag geven.

Dat is de klassieke theorie waarbij eigen middelen en financiële steun van de familie bij de start van een onderneming, de doorslag geven. TOESPRAAK DOOR KRIS PEETERS VLAAMS MINISTER-PRESIDENT EN VLAAMS MINISTER VAN ECONOMIE, BUITENLANDS BELEID, LANDBOUW EN PLATTELANDSBELEID Infosessie Crowdfunding 14 november 2013 Dames en heren, Totnogtoe

Nadere informatie

Subsidiëring Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland ten behoeve van de Drentse Participatie Maatschappij

Subsidiëring Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland ten behoeve van de Drentse Participatie Maatschappij 2004-98 Subsidiëring Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland ten behoeve van de Drentse Participatie Maatschappij Voorgestelde behandeling: - Statencommissie Bestuur, Financiën

Nadere informatie

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel

Nadere informatie

Leidraad voor het indienen van een aanvraag voor structurele subsidiëring of erkenning als landelijk georganiseerde jeugdvereniging

Leidraad voor het indienen van een aanvraag voor structurele subsidiëring of erkenning als landelijk georganiseerde jeugdvereniging Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en Volwassenen Afdeling Jeugd Arenbergstraat 9 1000 Brussel E-mail: subsidiedossierjeugd@cjsm.vlaanderen.be Leidraad voor het indienen van een aanvraag voor

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van de vrije lagere school Virgo Maria te Merksem

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van de vrije lagere school Virgo Maria te Merksem Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Audiovisuele Mediacademie

Audiovisuele Mediacademie Audiovisuele Mediacademie mediarte.be, als spil voor talentmanagement in de audiovisuele sector mediacademie.be, als regisseur, moderator, facilitator en monitor voor talentmanagement in de audiovisuele

Nadere informatie

Jaarverslag Herplaatsingsfonds. 1.1 Aanvragen voor outplacementbegeleiding

Jaarverslag Herplaatsingsfonds. 1.1 Aanvragen voor outplacementbegeleiding Jaarverslag Herplaatsingsfonds 1.1 Aanvragen voor outplacementbegeleiding Het Herplaatsingsfonds financiert de outplacementbegeleiding van alle ontslagen werknemers tewerkgesteld in bedrijven in het Vlaamse

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst tussen het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Interlokale Vereniging Kenniscentrum Vlaamse Steden

Samenwerkingsovereenkomst tussen het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Interlokale Vereniging Kenniscentrum Vlaamse Steden Vlaamse Gemeenschapscommissie Collegebesluit nr. 20162017-0802 23-05-2017 BIJLAGE Bijlage nr. 1 Samenwerkingsovereenkomst tussen het College van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Interlokale Vereniging

Nadere informatie

Bijlage 1: Beschrijving Seed Capital

Bijlage 1: Beschrijving Seed Capital Bijlage 1: Beschrijving Seed Capital Doel Het doel van de Seed-faciliteit is: De onderkant van de Nederlandse risicokapitaalmarkt zodanig stimuleren en mobiliseren, dat technostarters in hun kapitaalbehoefte

Nadere informatie

WERKPLUS WAREGEM FUNCTIE- EN COMPETENTIEPROFIEL ADJUNCT - DIRECTEUR

WERKPLUS WAREGEM FUNCTIE- EN COMPETENTIEPROFIEL ADJUNCT - DIRECTEUR WERKPLUS WAREGEM FUNCTIE- EN COMPETENTIEPROFIEL ADJUNCT - DIRECTEUR 2/6 FUNCTIEBESCHRIJVING: Adjunct - Directeur Datum opmaak: 22-01-2012 Door: Nancy Cantens (Mentor consult) Datum bijwerking: Door: Reden

Nadere informatie

LID WORDEN VAN DE KINDERRECHTENCOALITIE 1

LID WORDEN VAN DE KINDERRECHTENCOALITIE 1 LID WORDEN VAN DE KINDERRECHTENCOALITIE 1 INHOUD 1. Wat is de kinderrechtencoalitie? 2. Wederzijdse verwachtingen Kinderrechtencoalitie - leden 2.1 Aanbod aan de leden 2.2. Verwachtingen t.a.v. de leden

Nadere informatie

SUBSIDIEREGLEMENT STUDENTENSTEUN

SUBSIDIEREGLEMENT STUDENTENSTEUN SUBSIDIEREGLEMENT STUDENTENSTEUN Naam organisatie: Land: Naam verantwoordelijke: Adres: Postcode + gemeente: Telefoon: Fax: E mail: Website: Rekeningnummer (Europees) + bank: Datum aanvraag: Handtekening

Nadere informatie

2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden

2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden Evaluatie van het onderwijsaanbod in de gevangenissen in Vlaanderen en Brussel in functie van de Vlaamse leidraad voor het onderwijsaanbod in de gevangenissen Syntheserapport 22 maart 2017 1 Inleiding

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL. LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle. 1. LTO Noord

FUNCTIEPROFIEL. LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle. 1. LTO Noord FUNCTIEPROFIEL LTO Noord Manager Programma s & Ontwikkeling (nieuwe functie) Standplaats: Zwolle 1. LTO Noord LTO Noord is dé belangenbehartiger en partner voor boeren en tuinders in de negen provincies

Nadere informatie

EVALUATIE 5 PROVINCIALE INFOSESSIES 'EUROPESE

EVALUATIE 5 PROVINCIALE INFOSESSIES 'EUROPESE Nota Ref: N62x-15-05b Brussel, 17 april 2015 EVALUATIE 5 PROVINCIALE INFOSESSIES 'EUROPESE SUBSIDIES VOOR DE SOCIALE ECONOMIE' 1 INFOSESSIES IN DE 5 PROVINCIES De voorbije maanden organiseerde Kenniscentrum

Nadere informatie

Samenwerking bedrijven en onderwijs in Limburg zit in de lift

Samenwerking bedrijven en onderwijs in Limburg zit in de lift PERSBERICHT Hasselt, 31 augustus 2017 Onderzoek VKW Limburg en UNIZO Limburg: Samenwerking bedrijven en onderwijs in Limburg zit in de lift Bedrijven willen minstens 3 maanden stage in élke opleiding Limburgse

Nadere informatie

Arbeid biedt een maatschappelijke meerwaarde ten opzichte van inactiviteit. 3

Arbeid biedt een maatschappelijke meerwaarde ten opzichte van inactiviteit. 3 17 SOCIALE ECONOMIE 18 Sociale economie Iedereen heeft recht op een job, ook de mensen die steeds weer door de mazen van het net vallen. De groep werkzoekenden die vaak om persoonlijke en/of maatschappelijke

Nadere informatie

Commissie Economie, Mobiliteit en Grote Stedenbeleid

Commissie Economie, Mobiliteit en Grote Stedenbeleid Griffie Commissie Economie, Mobiliteit en Grote Stedenbeleid Datum commissievergadering : - DIS-stuknummer : 1258251 Behandelend ambtenaar : T.M.J. van de Schoot Directie/afdeling : Economie en Mobiliteit

Nadere informatie

Vrijstelling van beschikbaarheid tijdens opleiding, studie of stage (VOSS)

Vrijstelling van beschikbaarheid tijdens opleiding, studie of stage (VOSS) Vrijstelling van beschikbaarheid tijdens opleiding, studie of stage (VOSS) Door de 6de Staatshervorming is VDAB vanaf 1/1/2017 bevoegd voor het verlenen van vrijstellingen voor het volgen van een opleiding,

Nadere informatie

Hoofd Bedrijfsvoering (Manager Operations) Utrecht

Hoofd Bedrijfsvoering (Manager Operations) Utrecht Voor onze opdrachtgever, het Oranje Fonds, zijn wij op zoek naar een Hoofd Bedrijfsvoering (Manager Operations) Utrecht Achtergrondinformatie Het fonds Het Oranje Fonds is het grootste nationale fonds

Nadere informatie

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» 1 Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZG/15/116 ADVIES NR. 08/05 VAN 8 APRIL 2008, GEWIJZIGD OP 6 MEI 2008, OP 4 MAART 2014 EN OP 7 JULI 2015,

Nadere informatie

brochure Bijstandsorganisatie Auteursrechten / bescherming voor absoluut vzw

brochure Bijstandsorganisatie Auteursrechten / bescherming voor absoluut vzw brochure zw Auteursrechten / bescherming voor absoluut vzw 2 Inhoudsopgave 1. Wat is een bijstandsorganisatie?...4 1.1. Laagdrempelige begeleiding...4 1.2. Intensieve bijstand op maat...4 2. absoluut vzw...5

Nadere informatie

Stedenfonds.

Stedenfonds. 1 Stedenfonds Welke lokale besturen komen in aanmerking De 13 centrumsteden en de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC). Het stedenfonds richt zich ook tot de VGC, maar de VGC valt niet onder het toepassingsgebied

Nadere informatie

Reglement projectondersteuning Gentenaars zonder Grenzen

Reglement projectondersteuning Gentenaars zonder Grenzen Reglement projectondersteuning Gentenaars zonder Grenzen Goedgekeurd in de gemeenteraad van 23 september 2008 Gewijzigd in de gemeenteraad van 23 juni 2009, 27 juni 2011, 14 december 2015 Bekendgemaakt

Nadere informatie

Affiliates. Eigenschappen van een affiliate Een affiliate bezit de volgende eigenschappen:

Affiliates. Eigenschappen van een affiliate Een affiliate bezit de volgende eigenschappen: Affiliate Manual Symbid is een aandelen-crowdfunding platform, gevestigd in Rotterdam. Het platform is opgericht in 2011 en groeit sindsdien hard. Symbid wil zoveel mogelijk ondernemers, met behoefte aan

Nadere informatie

Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder

Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder Open oproep Pionieren in samenwerking Kinderopvang en MFC s realiseren samen inclusieve kinderopvang voor elk kind en elke ouder INLEIDING Vlaams minister Jo Vandeurzen streeft naar een sterkere samenwerking

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 27 september 2016;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 27 september 2016; Besluit van de Vlaamse Regering houdende de uitvoering van het decreet van 6 juli 2012 houdende de ondersteuning en stimulering van het lokaal jeugdbeleid en de bepaling van het provinciaal jeugdbeleid

Nadere informatie

Evaluatie Odysseusinitiatief. Volledige naam

Evaluatie Odysseusinitiatief. Volledige naam Naam evaluatie Volledige naam Aanleiding evaluatie Evaluatie Odysseusinitiatief Evaluatie Odysseusinitiatief Het Odysseusinitiatief is bedoeld als een startfinanciering om uitstekende Vlaamse onderzoekers

Nadere informatie

Samenwerken over sectoren heen

Samenwerken over sectoren heen Samenwerken over sectoren heen Inhoud In deze workshop wordt de betekenis en de meerwaarde van samenwerken tussen verschillende organisaties uitgewerkt. We schetsen hoe zo n samenwerking kan evolueren,

Nadere informatie

VLAAMS SECRETARIAAT VAN HET KATHOLIEK ONDERWIJS vzw Dienst Besturen

VLAAMS SECRETARIAAT VAN HET KATHOLIEK ONDERWIJS vzw Dienst Besturen VLAAMS SECRETARIAAT VAN HET KATHOLIEK ONDERWIJS vzw Dienst Besturen OPDRACHT, SAMENSTELLING EN WERKING VAN HET BUREAU BESTUREN EN OVERLEGFORUM BESTUREN Intern reglement OPDRACHT Art. 1, 1 Art. 1, 2 Het

Nadere informatie

Rol: Maatschappelijk assistent

Rol: Maatschappelijk assistent Datum opmaak: 2017-10-05 Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Staat op een proactieve wijze in voor de maatschappelijke dienstverlening aan hulpvragers volgens de meest passende methodiek en volgens

Nadere informatie

TITEL I OPRICHTING VAN EEN INTERN VERZELFSTANDIGD AGENTSCHAP "INTERNE AUDIT VAN DE VLAAMSE ADMINISTRATIE"

TITEL I OPRICHTING VAN EEN INTERN VERZELFSTANDIGD AGENTSCHAP INTERNE AUDIT VAN DE VLAAMSE ADMINISTRATIE Besluit van de Vlaamse Regering tot oprichting van het intern verzelfstandigd agentschap Interne Audit van de Vlaamse Administratie en tot omvorming van het auditcomité van de Vlaamse Gemeenschap tot het

Nadere informatie

RICHTLIJNEN VOOR DE AANVRAAG VAN FINANCIELE STEUN BIJ CSR-PROJECTEN

RICHTLIJNEN VOOR DE AANVRAAG VAN FINANCIELE STEUN BIJ CSR-PROJECTEN RICHTLIJNEN VOOR DE AANVRAAG VAN FINANCIELE STEUN BIJ CSR-PROJECTEN INHOUD 1 Algemene bepalingen... 2 1.1 Inleiding... 2 1.2 Welke projecten komen in aanmerking?... 2 2 Voorwaarden... 2 2.1 Criteria...

Nadere informatie

VLAAMS PARLEMENT HANDELINGEN COMMISSIEVERGADERING COMMISSIE VOOR ONDERWIJS, VORMING EN WETENSCHAPSBELEID

VLAAMS PARLEMENT HANDELINGEN COMMISSIEVERGADERING COMMISSIE VOOR ONDERWIJS, VORMING EN WETENSCHAPSBELEID C158 OND20 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2000-2001 19 april 2001 HANDELINGEN COMMISSIEVERGADERING COMMISSIE VOOR ONDERWIJS, VORMING EN WETENSCHAPSBELEID Vraag om uitleg van de heer Dirk De Cock tot mevrouw

Nadere informatie

CONVENANT ACHTERHOEK 2020 Coöperatief samenwerkende ondernemers, overheid en maatschappelijke organisaties

CONVENANT ACHTERHOEK 2020 Coöperatief samenwerkende ondernemers, overheid en maatschappelijke organisaties CONVENANT ACHTERHOEK 2020 Coöperatief samenwerkende ondernemers, overheid en maatschappelijke organisaties De ondergetekenden: de ondernemers, hierbij vertegenwoordigd door de heer Gerrit Jan Pillen, voorzitter

Nadere informatie

1819 B EL ONS. Zin om uw onderneming op te starten? Denk aan alles! ALLE INFO OM TE ONDERNEMEN IN BRUSSEL

1819 B EL ONS. Zin om uw onderneming op te starten? Denk aan alles! ALLE INFO OM TE ONDERNEMEN IN BRUSSEL Zin om uw onderneming op te starten? Denk aan alles! U hebt beslist een onderneming op te starten. Gefeliciteerd! Voor u ligt een gids in de vorm van een interactieve «checklist». Hierin worden een reeks

Nadere informatie

Toegankelijkheid huurdersbonden volgens verenigingen waar armen het woord nemen mei 2015

Toegankelijkheid huurdersbonden volgens verenigingen waar armen het woord nemen mei 2015 Netwerk tegen Armoede Vooruitgangstraat 323 bus 6-1030 Brussel / tel. 02-204 06 50 / fax : 02-204 06 59 info@netwerktegenarmoede.be / www.netwerktegenarmoede.be Toegankelijkheid huurdersbonden volgens

Nadere informatie

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179-

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS

Nadere informatie

nr. 508 van GRETE REMEN datum: 13 april 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Project Maak werk van je zaak - Stand van zaken

nr. 508 van GRETE REMEN datum: 13 april 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Project Maak werk van je zaak - Stand van zaken SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 508 van GRETE REMEN datum: 13 april 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Project Maak werk van je zaak - Stand van zaken Syntra, VDAB

Nadere informatie

Opdracht. Hoe? Agentschap Ondernemen bondig voorgesteld. Voorbereiden en uitvoeren van economie- en ondernemingsbeleid:

Opdracht. Hoe? Agentschap Ondernemen bondig voorgesteld. Voorbereiden en uitvoeren van economie- en ondernemingsbeleid: Agentschap Ondernemen bondig voorgesteld 25/02/2011 Opdracht Voorbereiden en uitvoeren van economie- en ondernemingsbeleid: Bedrijven door de crisis helpen Meer en sterker ondernemerschap Een meer groene

Nadere informatie

ROL beschrijving : MANAGEMENT Directeur A4a-A4b

ROL beschrijving : MANAGEMENT Directeur A4a-A4b ROL beschrijving : MANAGEMENT Directeur A4a-A4b Directeur personeel en organisatie Directeur vrijetijdsbeleving Directeur burgerzaken, sociale zaken en preventie Wat is het doel/de bestaansreden van de

Nadere informatie

STUDIE Faillissementen mei 2016

STUDIE Faillissementen mei 2016 STUDIE Faillissementen mei 2016 Maand mei: faillissementen stijgen +4,1%. Stijging vooral binnen de horeca Cumul 2016: -12,3% Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd bronvermelding Graydon

Nadere informatie

Functiebeschrijving TEAMVERANTWOORDELIJKE CULTUURCENTRUM A1a2a3a

Functiebeschrijving TEAMVERANTWOORDELIJKE CULTUURCENTRUM A1a2a3a Beschrijving doel en visie Binnen de eengemaakte organisatie, stad en OCMW, staat de burger centraal. Om dit te realiseren zijn er 3 klantgerichte sectoren: dienstverlening, samenleving en stadsontwikkeling

Nadere informatie

Finmix. Voor een gezonde en evenwichtige financieringsmix

Finmix. Voor een gezonde en evenwichtige financieringsmix Finmix Voor een gezonde en evenwichtige financieringsmix U start een innovatief project, u wilt als gazelleonderneming een groeisprong maken of plant een overname. Voor ambitieuze ondernemersprojecten

Nadere informatie

Huishoudelijk Reglement Raad van Toezicht NLPO

Huishoudelijk Reglement Raad van Toezicht NLPO Huishoudelijk Reglement Raad van Toezicht NLPO Inhoud Inleidend Artikel: Status en inhoud van de regels Raad van Toezicht NLPO 1. Samenstelling Raad van Toezicht 2. Voorzitter Raad van Toezicht 3. (Her)benoeming,

Nadere informatie

Functiebeschrijving: Projectportfoliobeheerder

Functiebeschrijving: Projectportfoliobeheerder Functiebeschrijving: Projectportfoliobeheerder Functiefamilie organisatie ondersteunende functies Voor akkoord Naam leidinggevende Dries Van Den Broucke Datum + handtekening Naam functiehouder Datum +

Nadere informatie

Kwaliteitsplanning 2014

Kwaliteitsplanning 2014 Kwaliteitsplanning 2014 Lokaal dienstencentrum De Stille Meers OCMW Middelkerke Sluisvaartstraat 17 8430 Middelkerke Voorzitter: Dirk Gilliaert Secretaris: Pierre Ryckewaert 1 Inhoudstafel 1. Evaluatie

Nadere informatie

STUDIE Faillissementen 1 december Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%.

STUDIE Faillissementen 1 december Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%. STUDIE Faillissementen 1 december 2016 Maand november sluit af met stijging van 3,69% In Brussel een stijging van 25,17%. 1 september 2016 2 Overname en gebruik van dit onderzoek wordt aangemoedigd bronvermelding

Nadere informatie

DE DRIJVENDE KRACHT ACHTER DYNAMISCHE ICT RECRUITMENT OPLOSSINGEN

DE DRIJVENDE KRACHT ACHTER DYNAMISCHE ICT RECRUITMENT OPLOSSINGEN R E C R U I T M E N T R E S O U R C E S R E S U L T S DE DRIJVENDE KRACHT ACHTER DYNAMISCHE ICT RECRUITMENT OPLOSSINGEN VERDER KIJKEN HumanR is dé specialist op het gebied van werving & selectie en de

Nadere informatie

AKKOORD TUSSEN DE REGERING VAN DE STAAT ISRAËL DE VLAAMSE REGERING INZAKE DE SAMENWERKING OP HET GEBIED VAN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING IN DE INDUSTRIE

AKKOORD TUSSEN DE REGERING VAN DE STAAT ISRAËL DE VLAAMSE REGERING INZAKE DE SAMENWERKING OP HET GEBIED VAN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING IN DE INDUSTRIE AKKOORD TUSSEN DE REGERING VAN DE STAAT ISRAËL EN DE VLAAMSE REGERING INZAKE DE SAMENWERKING OP HET GEBIED VAN ONDERZOEK EN ONTWIKKELING IN DE INDUSTRIE AKKOORD TUSSEN DE REGERING VAN DE STAAT ISRAËL EN

Nadere informatie

Fair Tourism BELEIDSNOTA. Grant Agreement No.: UK01-KA

Fair Tourism BELEIDSNOTA. Grant Agreement No.: UK01-KA Fair Tourism BELEIDSNOTA Grant Agreement No.: 2014-1-UK01-KA200-000057 Inleiding Toerisme is de derde belangrijkste economische sector in de EU. Hoewel toerisme een positieve impact heeft op economische

Nadere informatie

Subsidiereglement voor ondersteuning van een. opstartende G-sportclubwerking

Subsidiereglement voor ondersteuning van een. opstartende G-sportclubwerking Subsidiereglement voor ondersteuning van een opstartende G-sportclubwerking Artikel 1: Situering Sport Vlaanderen wil zoveel mogelijk mensen op regelmatige tijdstippen aan het sporten krijgen. Ook mensen

Nadere informatie

AANVRAAG TOT KANDIDATUUR

AANVRAAG TOT KANDIDATUUR AANVRAAG TOT KANDIDATUUR LID VAN HET ANALYSECOMITE «MATERIALEN ONDER DE LOEP» CONTEXT Wie zijn we? Kleur Bekennen is het programma opvoeden tot wereldburgerschap van de Belgische Staat, uitgevoerd door

Nadere informatie

Be Planet est une Fondation d utilité publique qui soutient des actions innovantes dans une démarche positive en faveur de l environnement.

Be Planet est une Fondation d utilité publique qui soutient des actions innovantes dans une démarche positive en faveur de l environnement. Be Planet est une Fondation d utilité publique qui soutient des actions innovantes dans une démarche positive en faveur de l environnement. Be Planet is een stichting van openbaar nut die innoverende acties

Nadere informatie

MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING

MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING De minister president van de Vlaamse Regering Vlaams minister van Buitenlands Beleid en Onroerend Erfgoed en Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Inburgering, Wonen, Gelijke Kansen en armoedebestrijding

Nadere informatie

TABEL ZAKELIJKE BEOORDELING IN DE OVERGANGSPERIODE, GELDIG VOOR ALLE ORGANISATIES

TABEL ZAKELIJKE BEOORDELING IN DE OVERGANGSPERIODE, GELDIG VOOR ALLE ORGANISATIES TABEL ZAKELIJKE BEOORDELING IN DE OVERGANGSPERIODE, GELDIG VOOR ALLE ORGANISATIES De zakelijke elementen van het decreet van 4 april 2003, artikel 45, 2, 3 en 4 zijn voor alle werksoorten van toepassing.

Nadere informatie

Bijzondere projectsubsidies socio-culturele projecten

Bijzondere projectsubsidies socio-culturele projecten Booischotseweg 1 2235 Hulshout Tel: 015 22 40 17 www.hulshout.be hulshout@bibliotheek.be Bijzondere projectsubsidies socio-culturele projecten Artikel 1. Doelstelling en definitie Onder de hierna bepaalde

Nadere informatie

Organisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen [1]

Organisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen [1] Organisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen [1] Ten gevolge van de goedkeuring van de bisconceptnota betreffende de organisatie van opvang en vrijetijdsbesteding van schoolkinderen,

Nadere informatie

Project Wegwijzer: planning 22 december 2017

Project Wegwijzer: planning 22 december 2017 Wegwijzer: Algemeen overzicht WEGWIJZER - Strategische doelstelling 1: Professionaliseren en uitdragen van het project Wegwijzer naar de burgers en naar het beleid Operationele doelstelling 1.1 Professionaliseren

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij

Nadere informatie

Artikel 1: De seniorenraad district Berchem is een door de districtsraad erkend adviesorgaan voor het seniorenbeleid in het voornoemde district.

Artikel 1: De seniorenraad district Berchem is een door de districtsraad erkend adviesorgaan voor het seniorenbeleid in het voornoemde district. STATUTEN SENIORENRAAD BERCHEM ************************************* Opgesteld, rekening houdend met het Werkkader adviesraden en inspraak. Goedgekeurd door de seniorenraad tijdens de algemene vergadering

Nadere informatie

Stichting Vrienden van Onze Taal s-gravenhage

Stichting Vrienden van Onze Taal s-gravenhage Jaarrekening 2016 maart 2017-1 - Inhoud Blad Jaarrekening 2016 3 Bestuursverslag 4 Jaarrekening 7 Balans per 31 december 2016 (na bestemming batig saldo) 8 Staat van baten en lasten over 2016 9 Toelichting

Nadere informatie

Eén gezin één plan. Meer capaciteit en samenwerking in de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp

Eén gezin één plan. Meer capaciteit en samenwerking in de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Eén gezin één plan Meer capaciteit en samenwerking in de rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp Inhoud De oproep Context en beleidskeuzes Finaliteit van de oproep: één gezin, één plan Samenstelling en uitbouw

Nadere informatie

De ADOMA wordt in ieder geval om advies gevraagd over de verplichtingen in het kader van de samenwerkingsovereenkomst milieu met het Vlaams gewest.

De ADOMA wordt in ieder geval om advies gevraagd over de verplichtingen in het kader van de samenwerkingsovereenkomst milieu met het Vlaams gewest. Statuten ADOMA Artikel 1 Er wordt een adviesraad voor milieu en natuur opgericht, hierna Adviesraad voor Duurzame Ontwikkeling en Milieu van de stad Antwerpen (afgekort ADOMA) genoemd. De ADOMA is tevens

Nadere informatie

Integrale kwaliteitszorg zorgnetwerk (IKZ) (A1-3)

Integrale kwaliteitszorg zorgnetwerk (IKZ) (A1-3) Integrale kwaliteitszorg zorgnetwerk (IKZ) (A1-3) Rapporteert aan Geeft leiding aan 1. Doel van de functie Directeur Zorg - De coördinator IKZ is verantwoordelijk voor de algemene coördinatie (met inbegrip

Nadere informatie

Subsidiereglement voor ondersteuning van een. duurzame G-sportclubwerking

Subsidiereglement voor ondersteuning van een. duurzame G-sportclubwerking Subsidiereglement voor ondersteuning van een duurzame G-sportclubwerking Artikel 1: Situering Sport Vlaanderen wil zoveel mogelijk mensen op regelmatige tijdstippen aan het sporten krijgen. Ook mensen

Nadere informatie

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek SBO maatschappelijke finaliteit Prof. Dr. Ann Jorissen (UA) IWT, 11 januari 2010 1 Effective Governance of Private Enterprises: the influence

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement voor het beoordelingscomité voor starterscontracten

Huishoudelijk reglement voor het beoordelingscomité voor starterscontracten Huishoudelijk reglement voor het beoordelingscomité voor starterscontracten Goedgekeurd in de gemeenteraad van 25 april 2016 Bekendgemaakt op 27 april 2016 Inhoudstafel Artikel 1. Doel... 1 Artikel 2.

Nadere informatie

nr. 582 van VERA CELIS datum: 23 juni 2017 aan HILDE CREVITS Hogere Instituten voor Opvoedkunde (HIVO) - 3-jarige opleidingen

nr. 582 van VERA CELIS datum: 23 juni 2017 aan HILDE CREVITS Hogere Instituten voor Opvoedkunde (HIVO) - 3-jarige opleidingen SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 582 van VERA CELIS datum: 23 juni 2017 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Hogere Instituten voor Opvoedkunde (HIVO)

Nadere informatie

Profiel. De Haagse Scholen. Voorzitter raad van toezicht

Profiel. De Haagse Scholen. Voorzitter raad van toezicht Profiel De Haagse Scholen Voorzitter raad van toezicht De Haagse Scholen Voorzitter raad van toezicht Organisatie De Haagse Scholen is een stichting voor openbaar basis en (voortgezet) speciaal onderwijs.

Nadere informatie

LEIDRAAD ERKENNINGSAANVRAAG

LEIDRAAD ERKENNINGSAANVRAAG Departement Cultuur, Jeugd en Media Arenbergstraat 9 1000 Brussel E-mail: subsidiedossierjeugd@cjsm.vlaanderen.be ///// LEIDRAAD ERKENNINGSAANVRAAG Leidraad voor het aanvragen van een erkenning als vereniging

Nadere informatie

WKK-barometer december. Zwartzustersstraat 16, bus Leuven

WKK-barometer december. Zwartzustersstraat 16, bus Leuven WKK-barometer 2016 december Zwartzustersstraat 16, bus 0102-3000 Leuven 016 58 59 97 info@ @cogenvlaanderen.be www.cogenvlaanderen.be Dit is de tweede WKK-barometer die COGEN Vlaanderen publiceert. De

Nadere informatie

Aan dtkv. 2016/ Uw brief van: 19 juni 2016 Ons nummer: Willemstad, 19 juli 2016

Aan dtkv. 2016/ Uw brief van: 19 juni 2016 Ons nummer: Willemstad, 19 juli 2016 Aan dtkv De Raad van Ministers De Minister van Algemene Zaken De heer B. Whiteman Fort Amsterdam 17 Curaçao Uw nummer (letter): Onderwerp: Bijlage(n): 2016/023478 Uw brief van: 19 juni 2016 Ons nummer:

Nadere informatie

2.5. Opzetten van een Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG). Stappen

2.5. Opzetten van een Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG). Stappen 2.5. Opzetten van een Bijzondere Onderhandelingsgroep (BOG). Stappen 2.5.0. Inleiding over het opstarten van een BOG Opstarten van een bijzondere onderhandelingsgroep (BOG) Wetenschappelijk onderzoek en

Nadere informatie

Statuten Stedelijke Seniorenraad Gent

Statuten Stedelijke Seniorenraad Gent Statuten Stedelijke Seniorenraad Gent Artikel 1 - Doelstellingen De stedelijke Ouderenadviesraad van Gent, hierna kortweg Seniorenraad genoemd en opgericht door de Gemeenteraad op 20 oktober 1992, is als

Nadere informatie

Promotie Ondernemers Binnenstad Dordrecht. Jaarplan 2015. (eerste versie op hoofdlijnen)

Promotie Ondernemers Binnenstad Dordrecht. Jaarplan 2015. (eerste versie op hoofdlijnen) Promotie Ondernemers Binnenstad Dordrecht Jaarplan 2015 (eerste versie op hoofdlijnen) Versie 2.0 27 maart 2015 1. Inleiding De POBD is een vereniging die als doel heeft het winkel- en horecabezoek aan

Nadere informatie

BA Dag, 23 oktober 2015, Diegem. Eventhost:

BA Dag, 23 oktober 2015, Diegem. Eventhost: BA Dag, 23 oktober 2015, Diegem Eventhost: Presentatie Resultaten Investeringsbarometer 2015 Bevraging bij: Ondernemers, gepresenteerd bij BAN Vlaanderen sinds januari 2012 Business Angels, lid bij BAN

Nadere informatie

Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de cofinanciering van onderzoek en ontwikkeling in het kader van overheidsopdrachten

Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de cofinanciering van onderzoek en ontwikkeling in het kader van overheidsopdrachten Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van de cofinanciering van onderzoek en ontwikkeling in het kader van overheidsopdrachten DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 21 december 2001 houdende

Nadere informatie