Tuberculose Hyperinflammatie. Elgin Gülpinar

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tuberculose Hyperinflammatie. Elgin Gülpinar"

Transcriptie

1 Tuberculose Hyperinflammatie Elgin Gülpinar

2 Casus, 20 jarige vrouw Voorgeschiedenis Afkomstig uit Somalië 2016 (okt) obstipatie en verminderde eetlust 2016 (nov) opname elders 2017 (jan) gestart met HRZE vanwege gedissemineerde TBC Overname UMCN HRZE: Isoniazide Rifampicine Pyrazinamide Ethambutol

3 Beloop (1) D1: start ethambutol, linezolid en moxifloxacine D7: start prednison 25mg (bij verdenking TIN pyrazinamide / rifampicine) D10: start rifampicine onder prednison (bij herstellende nierfunctie) D13: opnieuw koortspieken D14: start tazocin bij verdenking HAP stop linezolid i.v.m. trombopenie en anemie stop prednison (bij verdenking ATN i.p.v. TIN gezien snel herstel) D16: pragmatisch gestart met anidulafungin

4 Beloop (2) piekende koorts na afbouwen prednison + negatieve bloedkweken zonder reactie op piptazo en anidulafungin. werkdiagnose: paradoxale reactie TBC (IRIS achtig) met reactie op anakinra opnieuw koorts na staken anakinra. prednison gestart, opgehoogd status na decompressie epiduraal abces Th2-Th6 (laminectomie) start teicoplanine i.v.m. positieve bloedkweken met Staph. Hominis (ook lijntip 1-3) start tazocin bij pulmonale verslechtering (meer sputum en O2 behoefte)

5 Beloop (3) wederom koorts onder prednison, normaal getal leukocyten BAL (negatief), drainage abcessen t.p.v. SI-gewricht en vervangen PICC-lijn start interferon gamma Verbeteren klaring TBC Anti-inflammatoire eigenschappen (m.n. op niveau IL-1 en prostaglandines)

6

7 IRIS Immune Reconstitution Inflammatory Syndrome (IRIS): Lokale of systemische inflammatoire reactie na het starten van HAART* bij HIVinfectie ten tijde van immunologische verbetering Paradoxical: verslechtering van bestaande (opportunistische) infectie Unmasking: verslechtering van subklinsche pre-existente infectie *HAART: highly active antiretroviral therapy Criteria (niet universeel) AIDS met laag CD4 getal prebehandeling behalve in geval van M. tuberculosis Positieve virale en immunologische reactie op antiretrovirale medicatie Afwezigheid van medicatieresistente infectie, bacteriële superinfectie, medicatie allergie /intolerantie, therapie ontrouw, verminderde medicatiespiegels door interactie/malabsorptie Klinisch inflammatoire ziektebeeld Associatie tussen begin HAART en manifestatie UpToDate. Immune reconstitution inflammatory syndrome. April 17, 2017

8 IRIS Immune Reconstitution Inflammatory Syndrome (IRIS): Lokale of systemische inflammatoire reactie na het starten van HAART* bij HIVinfectie ten tijde van immunologische verbetering Paradoxical: verslechtering van bestaande (opportunistische) infectie Unmasking: verslechtering van subklinsche pre-existente infectie *HAART: highly active antiretroviral therapy Criteria (niet universeel) AIDS met laag CD4 getal prebehandeling, behalve in geval van M. tuberculosis Positieve virale en immunologische reactie op antiretroviraletherapie Afwezigheid van medicatieresistente infectie, bacteriële superinfectie, medicatie allergie /intolerantie, therapie ontrouw, verminderde medicatiespiegels door interactie/malabsorptie Klinisch inflammatoire ziektebeeld Associatie tussen begin HAART en manifestatie UpToDate. Immune reconstitution inflammatory syndrome. April 17, 2017

9 IRIS Pathogenen geassocieerd met IRIS (voornaamste) Mycobacterium tuberculosis Mycobacterium avium complex Cytomegalovirus Cryptococcus Pneumocystis Herpes simplex Hepatitis B Human herpes virus 8 (Kaposi sarcoma) Risicofactoren Laag CD4 getal, hoge antigeen load van opportunistische infectie, kort interval tussen behandeling opportunistische infectie en start antiretrovirale therapie UpToDate. Immune reconstitution inflammatory syndrome. April 17, 2017

10 IRIS Pathogenen geassocieerd met IRIS (voornaamste) Mycobacterium tuberculosis Mycobacterium avium complex Cytomegalovirus Cryptococcus Pneumocystis Herpes simplex Hepatitis B Human herpes virus 8 (Kaposi sarcoma) Risicofactoren Laag CD4 getal, hoge antigeen load van opportunistische infectie, kort interval tussen behandeling opportunistische infectie en start antiretrovirale therapie UpToDate. Immune reconstitution inflammatory syndrome. April 17, 2017

11 Paradoxale reactie (PR) Paradoxale inflammatoire reactie ook beschreven zonder HIV-infectie Na behandeling van tuberculose en lepra Staken corticosteroïden Staken anti TNF-alfa Herstellen van neutropenie na chemotherapie Staken van immunosuppresiva bij transplantatie patiënten met Cryptococcus neoformans infectie Na stamceltransplantatie UpToDate. Immune reconstitution inflammatory syndrome. April 17, 2017

12 PR bij tuberculose Paradoxale reactie TBC Klinische of radiologische verslechtering na starten van adequate anti-tbc medicatie (toename van bestaande of ontstaan van nieuwe laesies) In afwezigheid van verergering TB dan wel andere infectie Inflammatoire symptomen Brown et al. BMC Infectious Diseases (2016) 16:479

13 PR bij tuberculose Pathogenese (hypothese) hogere bacillaire/antigeen load PR en TB-IRIS vaker bij gedissemineerde of extrapulmonale lokalisatie TBC Pre-existente immunodeficiëntie en immuun reconstitutie Morbiditeit en mortaliteit afhankelijk van primaire lokalisatie (bijv. CZS)

14 Immunologie Bell et al. International Journal of Infectious Diseases 32 (2015)

15 Therapie Vaak self-limiting Geen duur beschreven Interventie Anti-inflammatoir Corticosteroiden (verschillende doseringen en duur) NSAID s Chirurgisch Bell et al. International Journal of Infectious Diseases 32 (2015)

16 Terug naar de casus Ligt opgenomen op de afdeling Nu 5 weken interferon-gamma en prednison afbouwend (15 mg) Blijft koorts, tachycardie en tachypneu houden Recent: candida in bloedkweken wv anidulafungin, dan switch naar fluconazol Toename epidurale, presacrale en laagcervicale abcessen...

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden Teske Schoffelen, arts-assistent IC 28-02-2019 Casus Vrouw, 67 jaar Presentatie Koorts, niet-productieve hoest, dyspnoe Acuut hypoxisch

Nadere informatie

Samenvatting richtlijn medicamenteuze behandeling van tuberculose NVALT

Samenvatting richtlijn medicamenteuze behandeling van tuberculose NVALT Samenvatting richtlijn medicamenteuze behandeling van tuberculose NVALT 2005 AANBEVELINGEN: Niveau 2 Het routinematig voorschrijven van pyridoxine bij isoniazide toediening is niet nodig. Pyridoxine suppletie

Nadere informatie

Opportunistische infecties. Eric Florence ITG, Antwerpen eflorence@itg.be

Opportunistische infecties. Eric Florence ITG, Antwerpen eflorence@itg.be Opportunistische infecties Eric Florence ITG, Antwerpen eflorence@itg.be Inleiding Definitie Classificatie van HIV infectie OI s in functie van CD4 gehalte Alarmtekens/frekwente symptomen Prophylaxie Besluit

Nadere informatie

Klinisch redeneren. Tuberculose. Yolanda Vis 17 december 2015

Klinisch redeneren. Tuberculose. Yolanda Vis 17 december 2015 Klinisch redeneren Tuberculose Yolanda Vis 17 december 2015 Leerdoelen Je kan Uitleggen wat voor ziekte tuberculose is (pathogenese) De epidemiologie, incidentie/prevalentie in Nederland en de risicogroepen

Nadere informatie

Samenvatting. Chapter12

Samenvatting. Chapter12 Samenvatting Chapter12 Coinfectie met Mycobacterium Tuberculose tijdens HIV-infectie is een groot probleem in de derde wereld, daar dit leidt tot een grotere sterfte. (hoofdstuk I) In de studies beschreven

Nadere informatie

DA, 27 j vrouw TUBERCULOSE casuistiek deel 2

DA, 27 j vrouw TUBERCULOSE casuistiek deel 2 TUBERCULOSE casuistiek deel 2 Natalie Lorent, MD PhD 15 Sep 2017 DA, 27 j vrouw Belgische jonge dame Blanco medische voorgeschiedenis Presentatie op Spoedgevallen in maart 2016 Hemoptoë Hoest sinds 4 maanden

Nadere informatie

MDO-praatje (Catastrofaal) antifosfolipen syndroom. Charlotte Schaap AIOS interne geneeskunde

MDO-praatje (Catastrofaal) antifosfolipen syndroom. Charlotte Schaap AIOS interne geneeskunde MDO-praatje (Catastrofaal) antifosfolipen syndroom Charlotte Schaap AIOS interne geneeskunde Casus Patient 51 jaar RvO: overname van elders ivm wisselende EMV-scores, oorzaak vooralsnog onduidelijk. Voorgeschiedenis

Nadere informatie

Een doodgewone schimmelinfectie? Géke Kamphof Senior verpleegkundige Hematologie Beenmergtransplantatie LUMC

Een doodgewone schimmelinfectie? Géke Kamphof Senior verpleegkundige Hematologie Beenmergtransplantatie LUMC Een doodgewone schimmelinfectie? Géke Kamphof Senior verpleegkundige Hematologie Beenmergtransplantatie LUMC Casus Man 37 jaar (Mark) Voorgeschiedenis 2013 aug : AML (1 e inductie HOVON 102) Sweet syndroom

Nadere informatie

Sinds maanden hoestklachten Geel/groen sputum Dyspnoe Snel moe 12 kg afgevallen Roken: kort geleden gestopt. Anamnese

Sinds maanden hoestklachten Geel/groen sputum Dyspnoe Snel moe 12 kg afgevallen Roken: kort geleden gestopt. Anamnese Anamnese 44 jaar oud Kort geleden diagnose HIV Profylactisch behandeling met Co-Trimoxazol Kort geleden behandeld voor candida oesophagitis, nu geen dysfagie Vooraf lichte temperatuur verhoging en sinds

Nadere informatie

Palliatieve sedatie. 21 oktober 2014 Elgin Gülpinar, ANIOS IC

Palliatieve sedatie. 21 oktober 2014 Elgin Gülpinar, ANIOS IC Palliatieve sedatie 21 oktober 2014 Elgin Gülpinar, ANIOS IC Casus Patient, 78 jr Overname ander ziekenhuis i.v.m. respiratoire insufficiëntie Voorgeschiedenis COPD, Hypertensie, DM II, PAF Nefrectomie

Nadere informatie

een voorgeschiedenis van CMV retinitis. In derde wereld landen, waar veel opportunistische infecties voorkomen, is IRIS van toenemend belang.

een voorgeschiedenis van CMV retinitis. In derde wereld landen, waar veel opportunistische infecties voorkomen, is IRIS van toenemend belang. Samenvatting Hoofdstuk 1 begint met een kort overzicht van de verschillende fasen van het natuurlijke beloop van de HIV infectie. Als belangrijk gevolg van de HIV infectie neemt de weerstand geleidelijk

Nadere informatie

Van sepsis tot orgaanfalen

Van sepsis tot orgaanfalen Van sepsis tot orgaanfalen Hoe een infectie uit de hand kan lopen in neutropene patiënten 21 januari 2015 J.C. Regelink, internist hematoloog 4 th Nursing Symposoim Inhoud Historie Begrippen Sepis en orgaanfalen

Nadere informatie

Tuberculose Kerncijfers 2016

Tuberculose Kerncijfers 2016 Tuberculose Kerncijfers 216 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 216 werden 889 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (861 in 215). Dit is een toename van 3% ten opzichte van 215. De incidentie

Nadere informatie

Dosisgids bestemd voor de arts voor de behandeling van Reumatoïde Artritis (RA) met RoACTEMRA

Dosisgids bestemd voor de arts voor de behandeling van Reumatoïde Artritis (RA) met RoACTEMRA De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel RoACTEMRA. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie

Nadere informatie

Richtlijn preventie, diagnose en behandeling van tuberculose bij patiënten met een hiv-infectie

Richtlijn preventie, diagnose en behandeling van tuberculose bij patiënten met een hiv-infectie Richtlijn Richtlijn preventie, diagnose en behandeling van tuberculose bij patiënten met een hiv-infectie Frank van Leth, Agnes C. Gebhart, Richard van Altena, Annemieke A. Rijkeboer, Annet M. Reusken

Nadere informatie

Tuberculeuze Meningitis in Zuid-Afrika

Tuberculeuze Meningitis in Zuid-Afrika Tuberculeuze Meningitis in Zuid-Afrika moeilijk herkenbaar en levensbedreigend RAAK 22 april 2008 Berbe Paes 1/33 Inhoud 1. Casus 2. Onderzoek 3. Zuid-Afrika 4. Tuberculose 5. Tuberculeuze meningitis 6.

Nadere informatie

hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands

hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 203 Samenvatting in het Nederlands hoofdstuk 11 9/21/00 1:12 PM Pagina 204 204 SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS Inleiding Het humaan immuundeficiëntie virus (HIV) is de

Nadere informatie

HIV ZORG in Limburg. Stand van zaken. Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog

HIV ZORG in Limburg. Stand van zaken. Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog HIV ZORG in Limburg Stand van zaken Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog HIV CIJFERS Sinds begin epidemie 24 646 registraties: bron wiv-isp Meer dan drie nieuwe gevallen van hiv-besmetting

Nadere informatie

Influenza patiënten op de IC

Influenza patiënten op de IC Influenza patiënten op de IC MDO praatje 12-01-2018 Rebecca Koch Astrid Hoedemaekers Influenza infectie Influenza A (H1N1 / H3N2); Influenza B IAV = virulent, pandemieën (vooral H1N1) Hoge graad van IC

Nadere informatie

HEPATITIS B. J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam

HEPATITIS B. J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam HEPATITIS B J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam Wat is Hepatitis B? Hepatitis B is een ontsteking van de lever veroorzaakt door het hepatitis B virus (HBV) en is een van de meest voorkomende infectieziekten

Nadere informatie

Voriconazol en ritmestoornissen

Voriconazol en ritmestoornissen Voriconazol en ritmestoornissen MDO bespreking 29-10-2014 Michelle Oude Alink Casus Man 68 jaar oud Voorgeschiedenis 2014, juni: myocardinfarct wv DES-stent Sinds september verdenking pneumonie, aanvankelijk

Nadere informatie

MET bespreking Een verlate reactie bij anafylaxie? 19 Februari 2018 Veerle van Coenen, fellow Intensive Care

MET bespreking Een verlate reactie bij anafylaxie? 19 Februari 2018 Veerle van Coenen, fellow Intensive Care MET bespreking Een verlate reactie bij anafylaxie? 19 Februari 2018 Veerle van Coenen, fellow Intensive Care Casus R/ Vrouw 39 jaar D1: SEH: jeuk, stridor S/ Voorgeschiedenis: neuritis optica, cholecystectomie,

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting 1. Chapter Nederlandse samenvatting. Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 1. Chapter Nederlandse samenvatting. Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 1 http://hdl.handle.net/1765/112830 Chapter 10 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 2 Erasmus Medical Center Rotterdam Nederlandse samenvatting 3 Nederlandse samenvatting

Nadere informatie

Dosisgids bestemd voor de arts voor de behandeling van Reumatoïde Artritis (RA) met RoACTEMRA

Dosisgids bestemd voor de arts voor de behandeling van Reumatoïde Artritis (RA) met RoACTEMRA De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel RoACTEMRA. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie

Nadere informatie

Het juiste antibioticum bij meningo-encephalitis. Dr. Danielle Van der beek

Het juiste antibioticum bij meningo-encephalitis. Dr. Danielle Van der beek Het juiste antibioticum bij meningo-encephalitis Dr. Danielle Van der beek Huisartsensymposium 12 maart 2016 Bacteriële meningitis Empirische therapie Volwassenen > 18 jaar en < 50 jaar Volwassenen > 50

Nadere informatie

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst De klinisch apotheker op een chirurgische dienst CASUÏSTIEK Apr. Karolien Walgraeve Symposium klinische farmacie 5 oktober 2013 OVERZICHT Casusvoorstelling Farmaceutisch probleem Fluconazole Tigecycline

Nadere informatie

Oogafwijking bij AIDS

Oogafwijking bij AIDS Oogafwijking bij AIDS Inhoudsopgave Inleiding... 1 Beschrijving van AIDS... 1 Oorzaken... 1 Oogafwijkingen bij AIDS... 1 Netvliesafwijkingen... 3 Overige oogafwijkingen bij AIDS... 4 Het Kaposi Sarcoom

Nadere informatie

BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE

BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE Belangrijke veiligheidsinformatie voor voorschrijvers voor emtricitabine/tenofovirdisoproxil 200 mg/245 mg filmomhulde tabletten als profylaxe vóór blootstelling (PrEP)

Nadere informatie

Acute graft-versus-host ziekte na een levertransplantatie: wat te doen? T.J.F. Snijders

Acute graft-versus-host ziekte na een levertransplantatie: wat te doen? T.J.F. Snijders Acute graft-versus-host ziekte na een levertransplantatie: wat te doen? T.J.F. Snijders Casus 47 jarige vrouw Voorgeschiedenis 2004 Primair scleroserende cholangitis 2012 Eindstadium primair scleroserende

Nadere informatie

Samenvatting voor niet-ingewijden

Samenvatting voor niet-ingewijden Het immuun systeem Het immuun systeem is erg complex en vele celtypes dragen bij aan de bescherming tegen virussen en bacteriën. Voor het begrip van dit proefschrift zijn vooral de T cellen van belang.

Nadere informatie

dat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie.

dat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie. S AMENVATTING 128 Samenvatting Tuberculose (TB of TBC) is een ernstige infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Wereldwijd ontwikkelen jaarlijks 9 miljoen mensen TB en overlijden

Nadere informatie

Is er een rol voor het gebruik van Immunoglobulinen bij CML? M. Roeven Canisius Wilhemina Ziekenhuis Nijmegen

Is er een rol voor het gebruik van Immunoglobulinen bij CML? M. Roeven Canisius Wilhemina Ziekenhuis Nijmegen Is er een rol voor het gebruik van Immunoglobulinen bij CML? M. Roeven Canisius Wilhemina Ziekenhuis Nijmegen Opbouw Casus Bespreking literatuur Hypothesen met betrekking tot casus Voorgeschiedenis: 1957

Nadere informatie

Koorts bij zuigelingen

Koorts bij zuigelingen Koorts bij zuigelingen En waarom we er altijd een beetje bang van moeten zijn Herfstsymposium 2015 ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Mark van Oort Definitie Waar hebben we het over: rectaal gemeten temperatuur

Nadere informatie

Tuberculose ook bij ons

Tuberculose ook bij ons Tuberculose ook bij ons Juni : CLB-arts krijgt melding van geval van actieve tb door TOVO bij 12-jarig meisje Vraag TOVO aan CLB-arts Directie, leerkrachten en medeleerlingen inlichten Info geven over

Nadere informatie

Plaats van biologicals in reumatisch lijden. AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie

Plaats van biologicals in reumatisch lijden. AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie Plaats van biologicals in reumatisch lijden AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie Welke aandoeningen? Plaats van deze biologicals? Welke biologicals? Specifieke aandachtspunten bij patiënt behandeld

Nadere informatie

Leidraad. voor de ArtS

Leidraad. voor de ArtS In overleg met het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) is educatief materiaal voor certolizumab pegol opgesteld. Deze informatie beschrijft belangrijke risico s van het product en aanbevelingen

Nadere informatie

Documentnummer: P.HYGI.007 PROTOCOL: TBC

Documentnummer: P.HYGI.007 PROTOCOL: TBC PROTOCOL: TBC Inhoudsopgave Doel... 2 1. Inleiding... 2 1.1 Risico factoren... 3 1.2 Ziekteverschijnselen... 4 1.3 Diagnostiek... 4 1.4 Multiresistensie... 5 1.5 Behandeling... 5 2. Preventie van besmetting...

Nadere informatie

Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent

Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent HIV Dr. Steven Callens Dienst Algemeen Inwendige Geneeskunde, Infectieziekten en Psychosomatiek Universitair Ziekenhuis Gent 1 HIV Hepatitis C (&B) - TB HIV TB HCV HBV 2 HIV 3 4 5 Evolutie van HIV epidemie

Nadere informatie

Hepatitis E, wat moet je ermee?

Hepatitis E, wat moet je ermee? Hepatitis E, wat moet je ermee? Caroline Swanink, arts-microbioloog Rijnstate 11 oktober 2016 Wanneer verricht u diagnostiek naar hepatitis E virus? A. Altijd bij een acuut hepatitis beeld B. Bij een acuut

Nadere informatie

Tuberculose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!

Tuberculose. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Tuberculose Bij u is tuberculose vastgesteld. In deze folder vindt u informatie over deze ziekte en de behandeling. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee! Wat is tuberculose? Tuberculose,

Nadere informatie

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt Koorts Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt Koorts Sinds de Oudheid weet men dat verhoogde lichaamstemperatuur een teken van ziekte kan zijn Vanaf 16-17 e eeuw worden thermometers ontwikkeld 1868

Nadere informatie

Tentamen B: correctievoorschrift 5 november 2004

Tentamen B: correctievoorschrift 5 november 2004 Thema 2.1: Infectie- en Immuunziekten Tentamen B: correctievoorschrift 5 november 2004 Tentamencoördinator mw. Dr. I. Bakker Tentameninformatie Het tentamen bestaat uit 68 vragen, waarvan 53 gesloten en

Nadere informatie

Clinical implications of immune recovery during antiretroviral treatment for HIV infection Kesselring, A.M.

Clinical implications of immune recovery during antiretroviral treatment for HIV infection Kesselring, A.M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Clinical implications of immune recovery during antiretroviral treatment for HIV infection Kesselring, A.M. Link to publication Citation for published version (APA):

Nadere informatie

Tiener met abdominale klachten. Pauline Naessens ASO Pediatrie

Tiener met abdominale klachten. Pauline Naessens ASO Pediatrie Tiener met abdominale klachten Pauline Naessens ASO Pediatrie Oproep 14-jarig meisje Koorts tot 42 C Braken en waterige diarree Collaps Presentatie A : Vrije luchtweg B : AF 25/min, Kussmaul-ademhaling,

Nadere informatie

Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen M. Roeven

Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen M. Roeven Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen M. Roeven Geen (potentiële) belangenverstrengeling Azacitidine, een gekke oorzaak van crazy paving M. Roeven; M. Cruijsen; W. van der Velden, Casus

Nadere informatie

Red Man Syndroom bij vancomycine. Emmy Janssen, 5 maart 2019

Red Man Syndroom bij vancomycine. Emmy Janssen, 5 maart 2019 Red Man Syndroom bij vancomycine Emmy Janssen, 5 maart 2019 Vancomycine Glycopeptide-antibioticum, sinds 1958 Remt bacteriële celwandsynthese Tast permeabiliteit celmembraan aan Blokkeert RNA synthese

Nadere informatie

HIT. MDO-onderwijs d.d Claire Slegers Fellow Intensive Care

HIT. MDO-onderwijs d.d Claire Slegers Fellow Intensive Care HIT MDO-onderwijs d.d. 01-12-2014 Claire Slegers Fellow Intensive Care Casus Man 68 RvO: Dag 1 TAAA - Buisprothese VG: o.a. 97 AAA - Buisprothese, ACS wv. ASA Postoperatief start LMWH (nadroparine 1dd2850

Nadere informatie

Begeleiding van HIV-patiënten

Begeleiding van HIV-patiënten Symposium Up-to-Date in Infectieziekten Zaterdag 11 februari 2012 Begeleiding van HIV-patiënten Anneleen Lijnen Nurse physician assistant Dienst Infectieziekten 1) Voorstelling Verpleegkundige Ondersteuning

Nadere informatie

Commissie Praktische Tuberculosebestrijding AANBEVELINGEN UIT DE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK (LATENTE) TUBERCULOSE- INFECTIE (LTBI)

Commissie Praktische Tuberculosebestrijding AANBEVELINGEN UIT DE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK (LATENTE) TUBERCULOSE- INFECTIE (LTBI) Commissie Praktische Tuberculosebestrijding AANBEVELINGEN UIT DE RICHTLIJN DIAGNOSTIEK (LATENTE) TUBERCULOSE- INFECTIE () INHOUD Welke testen zijn beschikbaar en wat zijn de eigenschappen van deze testen

Nadere informatie

Protocol HIV neurologie. Datum: 1.6.2009. Revisie: momenteel onder revisie

Protocol HIV neurologie. Datum: 1.6.2009. Revisie: momenteel onder revisie Protocol HIV neurologie Auteurs: Mosch, neuroloog Datum: 1.6.2009 Revisie: momenteel onder revisie Inleiding AIDS werd voor het eerst herkend in 1981. Sindsdien heeft de incidentie epidemische proporties

Nadere informatie

Bijgevoegd vindt u de risico minimalisatie materialen.

Bijgevoegd vindt u de risico minimalisatie materialen. Begeleidende brief voor HCP Betreft: Risico minimalisatie materialen betreffende, infliximab voor voorschrijvers Geachte Heer / Mevrouw, REMSIMA (Infliximab) 100 mg poeder voor concentraat voor oplossing

Nadere informatie

Centraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom. MDO-praatje

Centraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom. MDO-praatje Centraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom MDO-praatje Casus Patient CutaanT-cel lymfoom, type mycosis fungoides met aanwijzingen voor lymfeklierbetrokkenheid (niet PA-bewezen). Buikproblemen

Nadere informatie

INFLECTRA (infliximab) RISICO MINIMALISATIE MATERIALEN BETREFFENDE INFLECTRA (INFLIXIMAB) VOOR DE VOORSCHRIJVERS. Biologics

INFLECTRA (infliximab) RISICO MINIMALISATIE MATERIALEN BETREFFENDE INFLECTRA (INFLIXIMAB) VOOR DE VOORSCHRIJVERS. Biologics INFLECTRA (infliximab) Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring RISICO MINIMALISATIE MATERIALEN BETREFFENDE INFLECTRA (INFLIXIMAB) VOOR DE VOORSCHRIJVERS De risico minimalisatie materialen

Nadere informatie

Monitoringrapport 2012

Monitoringrapport 2012 Monitoringrapport 2012 Humaan 12 immuundeficiëntievirus 217 (HIV) infectie in 6Nederland Nederlandse samenvatting Monitoring van HIV in Nederland Elk jaar rond 1 december, Wereld AIDS dag, publiceert de

Nadere informatie

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0-3 maanden postoperatief

Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0-3 maanden postoperatief Aantal maanden? Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 0- postoperatief Is de patient opgenomen geweest in een van de volgende

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Improving management of HIV-infected patients in Africa Janssen, S. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Improving management of HIV-infected patients in Africa Janssen, S. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Improving management of HIV-infected patients in Africa Janssen, S. Link to publication Citation for published version (APA): Janssen, S. (2017). Improving management

Nadere informatie

Ontregeling van het immuunsysteem bij psychose

Ontregeling van het immuunsysteem bij psychose Ontregeling van het immuunsysteem bij psychose Hans van Mierlo Jacqueline Counotte Psychiaterdag PsyQ 26-6-218 Beloop Begin in vroege volwassenheid Patroon van exacerbaties en herstel Invloed van stress?

Nadere informatie

De hematologie patiënt op de IC. Mirelle Koeman, internist-intensivist

De hematologie patiënt op de IC. Mirelle Koeman, internist-intensivist De hematologie patiënt op de IC. Mirelle Koeman, internist-intensivist 3 juli 2013 Inhoud. Hoe het was. En nu? Complicaties Klinisch vraagstuk Wat gebeurt er? Rol van vroege NIV Hoe doen wij het? Conclusie

Nadere informatie

AMGEVITA (adalimumab)

AMGEVITA (adalimumab) De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel AMGEVITA. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie

Nadere informatie

Het gevaar van tuberculose

Het gevaar van tuberculose Het gevaar van tuberculose Tbc. s Werelds dodelijkste infectieziekte. Een ziekte die voornamelijk de longen aantast en jaarlijks meer dan 10 miljoen slachtoffers maakt. Waarvan 1,7 miljoen dodelijke. Tbc

Nadere informatie

Immuunsuppressiva na niertransplantatie. Maarten Naesens UZ Leuven

Immuunsuppressiva na niertransplantatie. Maarten Naesens UZ Leuven Immuunsuppressiva na niertransplantatie Maarten Naesens UZ Leuven 2008 Immuunsuppressiva Afstoting - Voorkomen - Behandelen Nevenwerkingen - Direct - Indirect Afstoting Immuunsysteem natuurlijke afweer

Nadere informatie

TTP. Anke te Stroet Hemovigilantiemedewerker

TTP. Anke te Stroet Hemovigilantiemedewerker TTP Anke te Stroet Hemovigilantiemedewerker Disclosure belangen spreker bijeenkomst Onderwijsbijeenkomst Kennisplatform Transfusiegeneeskunde ZO Geen (potentiële) belangenverstrengeling Naam: Anke te Stroet

Nadere informatie

PJP profylaxe bij prednison. Amelieke Cremers, AIOS MMB

PJP profylaxe bij prednison. Amelieke Cremers, AIOS MMB PJP profylaxe bij prednison Amelieke Cremers, AIOS MMB 30-10-2018 Q 1. Indicatie 2. Wanneer starten PJP Prednison Profylaxe PJP Wat is het Waar komt het vandaan Welke problemen Hoe toon je het aan Lymfocyten

Nadere informatie

Ustekinimab : STELARA

Ustekinimab : STELARA Ustekinimab : STELARA Deze fiche werd in 2016 opgesteld door de gastro-enterologen van de GETAID (Groupe d Etude Thérapeutique des Affections Inflammatoires Digestives). Ze is bestemd voor patiënten met

Nadere informatie

Ga verder naar de volgende vraag

Ga verder naar de volgende vraag Aanvullende vragenlijst bij risico-inventarisatie op tuberculose en latente tuberculose-infectie (LTBI) voorafgaande aan (of bij) gebruik van immuunsuppressieve medicatie - volwassenen Deze vragenlijst

Nadere informatie

Belangrijke veiligheidsinformatie voor voorschrijvers. over Emtricitabine/Tenofovirdisoproxil Krka voor een

Belangrijke veiligheidsinformatie voor voorschrijvers. over Emtricitabine/Tenofovirdisoproxil Krka voor een De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Emtricitabine/Tenofovirdisoproxil Krka 200 mg/245 mg filmomhulde tabletten. Het

Nadere informatie

REMICADE (Infliximab) Informatiebrochure voor gezondheidsmedewerkers

REMICADE (Infliximab) Informatiebrochure voor gezondheidsmedewerkers De gezondheidsautoriteiten van de EU hebben een aantal voorwaarden gekoppeld aan het in de handel brengen van het geneesmiddel REMICADE. Het verplichte plan voor risicobeperking in België, waarvan deze

Nadere informatie

Niet-cardiogeen longoedeem bij chemotherapie voor acute myeloide leukemie. MDO IC Radboud UMC. N.Postma

Niet-cardiogeen longoedeem bij chemotherapie voor acute myeloide leukemie. MDO IC Radboud UMC. N.Postma Niet-cardiogeen longoedeem bij chemotherapie voor acute myeloide leukemie MDO IC Radboud UMC! N.Postma Casus Man, 1952! Diagnose AML - WBC 20 Start hydrea/rasburicase Casus IC opname bij dreigende respiratoire

Nadere informatie

DE TEKST VAN WEBLECTURE I

DE TEKST VAN WEBLECTURE I DE TEKST VAN WEBLECTURE I U ziet hier de CD4-positief lymfocyt. Dit is de belangrijkste regelcel van het immuunsysteem. Het stuurt alle andere immuuncellen aan. U ziet op de buitenkant van deze T-lymfocyt

Nadere informatie

Tuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb

Tuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb Tuberculose Kernpunten 2015 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2015 werden 867 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (814 in 2014). De incidentie in 2015 was 5,1 per 100.000 inwoners. Van de

Nadere informatie

7.13. Koorts bij neutropene patiënt

7.13. Koorts bij neutropene patiënt 7.13. Koorts bij neutropene patiënt 1. Inleiding Deze richtlijnen zijn bedoeld als hulpmiddel bij het maken van een verantwoorde antibioticumkeuze. De richtlijnen zijn slechts indicatief. Het oordeel van

Nadere informatie

Palpabele lymfeklieren bij kinderen. Kinderarts-infectioloog

Palpabele lymfeklieren bij kinderen. Kinderarts-infectioloog Palpabele lymfeklieren bij kinderen Frank Eskes Kinderarts Meander Medisch Centrum Tom Wolfs Kinderarts-infectioloog Wilhelmina Kinderziekenhuis Leerdoelen Aan het eind van de workshop hebben jullie: Kennis

Nadere informatie

Ernstige inflammatie tijdens herstel van neutropenie

Ernstige inflammatie tijdens herstel van neutropenie Klinische les Ernstige inflammatie tijdens herstel van neutropenie Het immuunreconstitutie-inflammatoir-syndroom na chemotherapie Dirk P.T. van Lier, Nico A.F. Janssen, Miranda M. Snoeren, Paul E. Verweij,

Nadere informatie

BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE

BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE Aanbevelingen Neem de volledige medische voorgeschiedenis van de patiënt in overweging, inclusief enig eerder of gelijktijdig gebruikte biological BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE Er is geen ervaring

Nadere informatie

De meest gestelde vragen over: reumatologie

De meest gestelde vragen over: reumatologie De meest gestelde vragen over: reumatologie De meest gestelde vragen over: reumatologie Bohn Stafleu van Loghum Houten, 2010 2010 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten

Nadere informatie

Vragen uit het publiek. STOOHN symposium 2015

Vragen uit het publiek. STOOHN symposium 2015 Vragen uit het publiek STOOHN symposium 2015 Vraag 1 Langs deze weg een vraag die voor mij lastig is bij oogheelkundige problematiek: Mijn vraag betreft de. Heb reeds enkele malen mensen gehad welke anamnestisch

Nadere informatie

Educatieve PrEP-brochure voor voorschrijvers 1

Educatieve PrEP-brochure voor voorschrijvers 1 De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Emtricitabine/Tenofovirdisoproxil Mylan 200 mg/245 mg filmomhulde tabletten.

Nadere informatie

HIV MASTERCLASS MEETING PROSPECTUS UTRECHT SEPTEMBER JUNE

HIV MASTERCLASS MEETING PROSPECTUS UTRECHT SEPTEMBER JUNE HIV MASTERCLASS UTRECHT SEPTEMBER 2018 - JUNE 2019 MEETING PROSPECTUS www.virology-education.nl www.expertmedicalevents.com INTRODUCTIE Charles Boucher Sven Danner Met trots kondigen wij de HIV Masterclass

Nadere informatie

Tuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in ).

Tuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in ). Tuberculose Kernpunten 2014 Bron: Nederlands Tuberculose Register, RIVM-CIb In 2014 werden 823 tbc-patiënten gemeld aan het NTR (in 2013 844). De incidentie in 2014 was 4,9 per 100.000 inwoners. Van de

Nadere informatie

Hypereosinofiel syndroom

Hypereosinofiel syndroom Hypereosinofiel syndroom R. Fijnheer Meander Medisch Centrum/UMCUtrecht HES Incidentie: 2-4 per 1.000.000 per jaar Man> vrouw Leeftijd: 30-70 erg in belangstelling: glivec, mepolizumab etc. Lastig voor

Nadere informatie

Citation for published version (APA): van den Berg, C. H. S. B. (2009). Hepatitis C virus : epidemiology and immunology

Citation for published version (APA): van den Berg, C. H. S. B. (2009). Hepatitis C virus : epidemiology and immunology UvA-DARE (Digital Academic Repository) Hepatitis C virus : epidemiology and immunology van den Berg, C.H.S.B. Link to publication Citation for published version (APA): van den Berg, C. H. S. B. (2009).

Nadere informatie

Auto-immune enteropathie. Roy van Wanrooij, MDL-arts

Auto-immune enteropathie. Roy van Wanrooij, MDL-arts Auto-immune enteropathie d Roy van Wanrooij, MDL-arts 1 Disclosure belangen spreker (potentiele) belangenverstrengeling Geen Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of

Nadere informatie

Think sepsis! Namens de expertgroep sepsis Ingmar Waardenburg, huisarts Enter Jolein Huttenhuis, SEH-arts ZGT

Think sepsis! Namens de expertgroep sepsis Ingmar Waardenburg, huisarts Enter Jolein Huttenhuis, SEH-arts ZGT Think sepsis! Namens de expertgroep sepsis Ingmar Waardenburg, huisarts Enter Jolein Huttenhuis, SEH-arts ZGT Wat is - volgens u - sepsis? Wat is volgens u sepsis? Mijn definitie... Een septische patiënt

Nadere informatie

Evaluatie van surveillance hemoculturen bij hematologische patiënten onder immunosuppressiva

Evaluatie van surveillance hemoculturen bij hematologische patiënten onder immunosuppressiva Evaluatie van surveillance hemoculturen bij hematologische patiënten onder immunosuppressiva An Joosten 30/03/2010 30/03/2010 1 Surveillance hemoculturen Inleiding Bloedstroom infecties (BSI) Predisponerende

Nadere informatie

STANDPUNTEN ANAKINRA (VOORLOPIGE BEHANDELRICHTLIJN) Oktober 2002

STANDPUNTEN ANAKINRA (VOORLOPIGE BEHANDELRICHTLIJN) Oktober 2002 NVR map Anakinra 12-03-2003 09:36 Pagina 1 STANDPUNTEN ANAKINRA (VOORLOPIGE BEHANDELRICHTLIJN) Oktober 2002 NVR map Anakinra 12-03-2003 09:36 Pagina 2 De door de gepubliceerde richtlijnen en standpunten

Nadere informatie

RICHTLIJN Tuberculose-HIV

RICHTLIJN Tuberculose-HIV RICHTLIJN Tuberculose-HIV Colofon LEDEN VAN DE TUBERCULOSE-HIV WERKGROEP VAN DE CPT (IN ALFABETISCHE VOLGORDE): Dhr. R. van Altena, longarts, Tuberculose Centrum Beatrixoord; Universitair Medisch Centrum

Nadere informatie

INFORMATIE OVER INFLIXIMAB (REMICADE ) FRANCISCUS VLIETLAND

INFORMATIE OVER INFLIXIMAB (REMICADE ) FRANCISCUS VLIETLAND INFORMATIE OVER INFLIXIMAB (REMICADE ) FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw reumatoloog heeft u een anti-tnf middel voorgeschreven voor de behandeling van uw reumatische aandoening. Om dit medicijn goed te

Nadere informatie

De immunologische achtergrond van orale tolerantie. Femke Broere Assistant professor

De immunologische achtergrond van orale tolerantie. Femke Broere Assistant professor De immunologische achtergrond van orale tolerantie Femke Broere Assistant professor Artritis (Osteo)artritis Slijtage? Immunologisch? Christopher B. Little & David J. Hunter Nature Reviews Rheumatology

Nadere informatie

Post Transfusie Purpura

Post Transfusie Purpura Post Transfusie Purpura Leendert Porcelijn Immunohematologie Diagnostiek Trombocyten/Leukocyten Serologie 19 mei 2017 1 19 mei 2017 2 Serum van mevrouw Zw in Plaatjes ImmunoFluorescentie Test (PIFT) met

Nadere informatie

Opportunistische infecties

Opportunistische infecties Opportunistische infecties Erika Vlieghe Instituut Tropische Geneeskunde - Universitair Ziekenhuis Antwerpen Cursus hiv en aids, de multi-disciplinaire aanpak Les 5 18 maart 2008 www.itg.be - rubriek Onderwijs

Nadere informatie

Intensivering deel IIA en IIB (duur circa 50 dagen)

Intensivering deel IIA en IIB (duur circa 50 dagen) HOVON 70 Samenvatting + Checklist Geheugensteun HOVON 70 studie opbergen in polistatus, kopie klinische status Naam patiënt.. AZG nummer.. Geboortedatum.. -.. 19.. Datum Dag 0: Pre-fase (duur 1 week) Dag

Nadere informatie

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM Medische microbiologie Onderzoekspakket MSL MM Voor benodigd (verzend)materiaal en bewaarcondities per onderzoek: Zie pagina"inzenden van materialen" Voor doorlooptijden: Zie pagina: "Doorlooptijd" Voor

Nadere informatie

Studies on the prevention and control of human immune deficiency virus associated tuberculosis Chakezha, Tendesayi

Studies on the prevention and control of human immune deficiency virus associated tuberculosis Chakezha, Tendesayi UvA-DARE (Digital Academic Repository) Studies on the prevention and control of human immune deficiency virus associated tuberculosis Chakezha, Tendesayi Link to publication Citation for published version

Nadere informatie

Leverenzymstoornissen. Peter van Bommel, Dirk Bakkeren & Martijn ter Borg

Leverenzymstoornissen. Peter van Bommel, Dirk Bakkeren & Martijn ter Borg Leverenzymstoornissen Peter van Bommel, Dirk Bakkeren & Martijn ter Borg Vrouw, 30jaar komt op mijn spreekuur Na anamnese en LO sluit ik een leverprobleem niet uit. Ik vraag probleemgeoriënteerd labonderzoek

Nadere informatie

RMA gewijzigde versie 10/2017 KEYTRUDA. (pembrolizumab) Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Patiëntenwaarschuwingskaart

RMA gewijzigde versie 10/2017 KEYTRUDA. (pembrolizumab) Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Patiëntenwaarschuwingskaart RMA gewijzigde versie 10/2017 KEYTRUDA (pembrolizumab) Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Patiëntenwaarschuwingskaart Bewaar deze kaart altijd bij u en laat deze kaart zien aan

Nadere informatie

Antibiotica gebruik met behulp van procalcitonine waardes?

Antibiotica gebruik met behulp van procalcitonine waardes? Antibiotica gebruik met behulp van procalcitonine waardes? E de Jong Infectioloog- intensivist 8 december 2016 Disclosure interest Overzicht 1. Wat is procalcitonine (PCT)? 2. Is er bewijs voor PCT buiten

Nadere informatie

Stolling en antistolling. Esther Kragten, arts trombose en trombofilie

Stolling en antistolling. Esther Kragten, arts trombose en trombofilie Stolling en antistolling Esther Kragten, arts trombose en trombofilie Inhoud Antistolling peri-operatief onderbreken continueren Risico op trombose Arterieel Veneus Risico op bloeding: Peri-operatief Nabloeding

Nadere informatie

RISICO MINIMALISATIE MATERIAAL BETREFFENDE BARICITINIB VOOR DE VOORSCHRIJVER, APOTHEKER EN VERPLEEGKUNDIGE

RISICO MINIMALISATIE MATERIAAL BETREFFENDE BARICITINIB VOOR DE VOORSCHRIJVER, APOTHEKER EN VERPLEEGKUNDIGE RISICO MINIMALISATIE MATERIAAL BETREFFENDE BARICITINIB VOOR DE VOORSCHRIJVER, APOTHEKER EN VERPLEEGKUNDIGE De risico minimalisatie materialen voor baricitinib zijn beoordeeld door het College ter Beoordeling

Nadere informatie

RISICO MINIMALISATIE MATERIAAL BETREFFENDE BARICITINIB VOOR DE VOORSCHRIJVER, APOTHEKER EN VERPLEEGKUNDIGE

RISICO MINIMALISATIE MATERIAAL BETREFFENDE BARICITINIB VOOR DE VOORSCHRIJVER, APOTHEKER EN VERPLEEGKUNDIGE RISICO MINIMALISATIE MATERIAAL BETREFFENDE BARICITINIB VOOR DE VOORSCHRIJVER, APOTHEKER EN VERPLEEGKUNDIGE De risico minimalisatie materialen voor baricitinib zijn beoordeeld door het College ter Beoordeling

Nadere informatie