AFM Consumentenmonitor Q Afsluitproces Hypotheken

Transcriptie

1 AFM Consumentenmonitor Q Afsluitproces Hypotheken GfK Michel van der List Marcel Cools

2 Indeling Rapportage Afsluitproces Hypotheken 1 AFM & Achtergrond Onderzoek 2 Onderzoeksverantwoording 3 Afsluitproces Hypotheken 4 Attitudes, vertrouwen en AFM GfK en Contactinformatie

3 1 Autoriteit Financiële Markten & Achtergrond Onderzoek

4 Opdrachtgever: AFM ( 4 De Autoriteit Financiële Markten (AFM) faciliteert kennisvorming bij de Nederlandse consument op het gebied van financiële producten. Door middel van de ConsumentenMonitor moeten ontwikkelingen in het gedrag van consumenten worden gemeten in de tijd. De ConsumentenMonitor is in 2004 gestart en wordt sindsdien elk half jaar uitgevoerd. De primaire doelstellingen van de ConsumentenMonitor kunnen als volgt worden weergegeven: Signaleren van trends/ontwikkelingen in het gedrag en de attitudes van financiële consumenten. Signaleren van markt- en productontwikkelingen in de financiële markt Het meten van een aantal prestatie-indicatoren van diverse organisatie-eenheden binnen de AFM onder consumenten.

5 Opdrachtgever: Introductie AFM 5 Onafhankelijke gedragstoezichthouder op de financiële markten. Valt onder de politieke verantwoordelijkheid van de minister van Financiën en is een zelfstandige overheidsorganisatie. Bevordert eerlijke en transparante financiële markten. De AFM heeft een Meldpunt Financiële Markten. Hier kan men terecht met klachten, opmerkingen en vragen over een financieel product of een aanbieder van financiële producten. De AFM streeft ernaar het vertrouwen van consumenten en bedrijven in de financiële markten te versterken, ook internationaal. Daarbij faciliteert de AFM kennisvorming bij de Nederlandse consument op het gebied van financiële producten.

6 Achtergrond AFM ConsumentenMonitor 6 Door middel van de ConsumentenMonitor moeten ontwikkelingen in het gedrag van consumenten worden gemeten in de tijd. De ConsumentenMonitor is in 2004 gestart en wordt sindsdien elk half jaar uitgevoerd. De primaire doelstellingen van de ConsumentenMonitor kunnen als volgt worden weergegeven: Beschrijven van het gedrag en de attitudes van financiële consumenten. Beschrijven van markt- en productaspecten in de financiële markt.

7 2 Onderzoeksverantwoording

8 Onderzoeksverantwoording -1- Doel: in kaart brengen van ontwikkelingen in het financiële keuzegedrag van de Nederlandse financiële consument. Veldwerkperiode: 3 t/m 20 april Doelgroep: de Nederlandse bevolking (18+), waarbij een oversampling gehanteerd wordt van mensen die in de periode oktober 2008 tot en met maart 2009 een hypotheek hebben afgesloten. Weging: De hypotheeksluiters worden vergeleken met de niet-sluiters, waarbij de niet-sluiters een representatieve afspiegeling zijn van de Nederlandse 18+ bevolking. Deze groep is gewogen naar geslacht, leeftijd, opleiding en district. Methode: online onderzoek, vooraf is het volledige panel gescreend om de sluiters van hypotheken gericht voor dit onderzoek te kunnen benaderen. Steekproefomvang: De netto steekproef bevat 986 personen: 480 recente sluiters van een hypotheek en 506 personen die geen nieuwe hypotheek hebben afgesloten. 8 Belangrijk in het onderzoek zijn de vier soorten financieel beslissers, uitgelegd op de volgende slide.

9 Onderzoeksverantwoording -2- In de rapportage die voor u ligt, komen termen voor verschillende typen financieel beslissers voor. De AFM onderzocht in een eerder stadium hoe Nederlanders financiële beslissingen nemen en concludeerde dat mensen van elkaar verschillen in de manier waarop deze beslissingen genomen worden. Er zijn 4 typen, welke hieronder worden beschreven. 9 Beheersten (N=364; 37%) verzamelen veel informatie over het financieel product dat zij willen aanschaffen. Zij overwegen veel alternatieven, gaan door tot zij het juiste product hebben gevonden en nemen uiteindelijk zelf de beslissing, zonder financieel adviseur. Ambitieuzen (N=218; 22%) proberen graag nieuwe producten uit en mijden risico s hierbij niet. Zij hebben luxe en rendement als drijfveer voor hun besluiten en steken een gemiddelde hoeveelheid tijd in hun keuzeproces. Gemaksgeoriënteerden (N=107; 11%) stoppen weinig tijd in het bestuderen van financiële producten en vermijden hierbij risico s. Zij hebben weinig vertrouwen in financieel adviseurs en kiezen vaak voor standaard producten. Adviesgevoeligen (N=297; 30%) laten hun beslissingen over aan anderen. Zij vertrouwen adviseurs blindelings. Zij zijn niet geïnteresseerd in financiële producten en zijn niet per se op zoek naar het ideale product. Voor meer informatie of om zelf te testen wat voor type financieel beslisser u bent, kunt u terecht op

10 Verdeling type financieel beslisser Opsplitsing steekproef in sluiters en niet-sluiters 10 Totaal N=986 Recente hypotheeksluiter N=480 Geen recente hypotheeksluiter N=506 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Beheersten Ambitieuzen Adviesgevoeligen Gemaksgeorienteerden Hypotheeksluiters zijn relatief adviesgevoelig. Dit kan veroorzaakt worden doordat zij kort geleden een hypotheek hebben afgesloten, waarvoor menigeen zich gedegen laat voorlichten. Niet-sluiters zijn relatief ambitieus.

11 3 Afsluitproces Hypotheken

12 Hypotheeksituaties -1- BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) 12 Totaal N=480 Beheersten N=176 Ambitieuzen N=74 Adviesgevoeligen N=180 Gemaksgeorienteerden N=50 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Voor het eerst een koopwoning gekocht Hypotheek voor verbouwing Ander doel Hypotheek vervangen, zelfde koopwoning (oversluiten) Verhuisd naar andere koopwoning Ruim een kwart van de recent afgesloten hypotheken zijn hypotheken op een eerste koopwoning (26%), maar oversluitingen (24%), verbouwingshypotheken (21%) en hypotheken ivm een verhuizing naar een andere koopwoning (20%) komen bijna net zo vaak voor. Hypotheken voor een eerste koopwoning komen relatief vaak voor onder adviesgevoeligen en relatief weinig onder ambitieuzen. Adviesgevoeligen zijn relatief vaak jongeren (zij gebruiken doorgaans het intermediair ook meer dan oudere doelgroepen) en juist zij kopen vaker een eerste woning.

13 Hypotheeksituaties -2- BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) 13 Opleiding laag N=86 Opleiding midden N=193 Opleiding hoog N=201 0% 20% 40% 60% 80% 100% Voor het eerst een koopwoning gekocht Hypotheek voor verbouwing Ander doel Hypotheek vervangen, zelfde koopwoning (oversluiten) Verhuisd naar andere koopwoning Bij hoger opgeleiden komt het relatief vaak voor dat er sprake is van een hypotheek voor de financiering van een eerste koopwoning of een hypotheek voor de verhuizing naar een andere koopwoning. Uiteraard is er ook een leeftijdseffect: Een eerste koopwoning komt logischerwijs bij jongeren meer voor dan bij ouderen.

14 Hypotheeksituaties -3- BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) 14 Totaal N=480 Voor het eerst een koopwoning gekocht N=126 Hypotheek vervangen, zelfde koopwoning (oversluiten) N=113 Hypotheek voor verbouwing N=101 Verhuisd naar andere koopwoning N=94 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Beheersten Ambitieuzen Adviesgevoeligen Gemaksgeorienteerden Starters zijn relatief vaak adviesgevoelig en relatief weinig ambitieus. Verbouwers lijken relatief vaak tot de groep beheersten te horen ook al is dit verschil niet significant ten opzichte van de totale groep hypotheeksluiters.

15 Hypotheeksituaties -4- BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) 15 Totaal N=480 Voor het eerst een koopwoning gekocht N=126 Hypotheek vervangen, zelfde koopwoning (oversluiten) N=113 Hypotheek voor verbouwing N=101 Verhuisd naar andere koopwoning N=94 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Opleiding laag Opleiding midden Opleiding hoog Starters hebben een relatief hoge opleiding, terwijl oversluiters een relatief lage opleiding hebben. Starters blijken tevens relatief jong te zijn, terwijl oversluiters relatief oud zijn.

16 Hypotheekvorm -1- BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) 16 Aflossingsvrije hypotheek 62 Spaarhypotheek 30 Bankspaarhypotheek 9 Beleggingshypotheek 7 Merk op: Andere hypotheekvorm Weet ik niet 5 10 In het geval van combinatiehypotheken worden alle hypotheekonderdelen aangevinkt. Derhalve telt het totaal op tot meer dan 100% n = % van de hypotheeksluiters kiest voor een (deels) aflossingsvrije hypotheek. Voor een substantieel gedeelte betreft dit ook combinatiehypotheken waarin een deel van de hypotheek aflossingsvrij is. Echter, de aflossingsvrije hypotheekvorm blijft in trek. Naast de aflossingsvrije hypotheek wordt de spaarhypotheek door bijna een derde van de hypotheeksluiters gekozen en heeft de relatief nieuwe bankspaarhypotheek een penetratie van 9%. De (bank)spaarhypotheken zijn in opkomst in de huidige onzekere tijden.

17 Grootste onderdeel van combinatiehypotheek BASIS: Alle hypotheeksluiters met combinatiehypotheek (in %) Aflossingsvrije hypotheek Bankspaarhypotheek De onderdelen zijn even groot Weet ik niet Spaarhypotheek Beleggingshypotheek Andere hypotheekvorm n = van de 480 hypotheeksluiters (22%) hebben een hybride / combinatie hypotheek. De aflossingsvrije hypotheek is in 41% van de gevallen het grootste onderdeel, gevolgd door de spaarhypotheek (21%). Bij 19% van de combinatiehypotheken zijn de onderdelen even groot (N=20). Het gaat in 17 gevallen om de gelijke onderdelen sparen en aflossingsvrij, en in 3 gevallen om sparen en beleggen.

18 Hypotheekvorm -2- BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) Aflossingsvrije hypotheek Spaarhypotheek Bankspaarhypotheek Beleggingshypotheek Andere hypotheekvorm Weet ik niet Merk op: In het geval van combinatiehypotheken worden alle hypotheekonderdelen aangevinkt. Derhalve telt het totaal op tot meer dan 100% Totaal jaar jaar jaar jaar 55+ jaar Jongeren kiezen relatief vaak voor een spaarhypotheek en een bankspaarhypotheek, ouderen hebben voorkeur voor de aflossingsvrije hypotheek. Tevens lijkt het leeftijdseffect veroorzaakt door het verband tussen type hypotheeksluiter en soort hypotheek: jongeren zijn vaker starter en starters sluiten meer spaarhypotheken, zie ook volgende slide. n = 480

19 Hypotheekvorm -3- (grootste onderdeel) BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) Aflossingsvrije hypotheek Bankspaarhypotheek Beleggingshypotheek Spaarhypotheek Andere hypotheekvorm De onderdelen zijn even groot Weet ik niet Merk op: Aparte categorie, omdat de onderdelen van de combinatiehypotheek even groot zijn en derhalve niet aan één hypotheekvorm kunnen worden toegewezen Totaal Hypotheek vervangen, zelfde koopwoning (oversluiten) Verhuisd naar andere koopwoning Voor het eerst een koopwoning gekocht Hypotheek voor verbouwing Starters kiezen relatief vaak voor een (bank)spaarhypotheek (en een combinatiehypotheek met gelijke verdeling), en weinig voor een aflossingsvrije hypotheek. De aflossingsvrije hypotheek is populair onder oversluiters en verbouwers. n = 480

20 Vorige hypotheekvorm BASIS: Alle hypotheeksluiters tbv een verhuizing, vervanging of verbouwing (in %) 20 Aflossingsvrije hypotheek 57 Spaarhypotheek 26 Beleggingshypotheek 25 Bankspaarhypotheek 0 Andere hypotheekvorm 9 Weet ik niet n = 296 In vergelijking met de hypotheekvorm van de afgesloten hypotheken worden er relatief veel beleggingshypotheken geroyeerd. Dit is een logisch gevolg van het sentiment ten aanzien van beleggen in het huidige financiële klimaat. Binnen de groep ambitieuzen is het aandeel royementen van beleggingshypotheken relatief hoog (38%). De bankspaarhypotheek is een relatief nieuw product, waardoor het (nog) niet voorkomt in de opgezegde hypotheken.

21 Informatie inwinnen: kanalen / maatschappijen BASIS: Alle ingewonnen adviezen van hypotheeksluiters (in %) % van de ingewonnen adviezen, n = Aantal genoemde maatschappijen Bank ATP Verzekeraar Abs. % Gem Beheersten 2,9 Ambitieuzen 2,4 Adviesgevoeligen 2,3 Gemaksgeorienteerden 2,1 Totaal 2,5 37% van de hypotheeksluiters noemen 3 of meer maatschappijen. De beheersten zoeken het meeste advies, kijkend naar het gemiddeld genoemde aantal maatschappijen. Dit is dan ook een van de kenmerken van het beheerste beslistype.

22 Informatie inwinnen: welke schriftelijke informatie -1- BASIS: Alle hypotheeksluiters die info hebben ingewonnen bij voorgecodeerde partij (in %) 22 Offerte 77 Samenvatting adviesgesprek + Adviesberekening 61 Financiële bijsluiter 35 Folder / Brochure 31 Advertentie / Mailing 10 Geen informatie ontvangen Offertes en een samenvatting van adviesgesprek/adviesberekening zijn de meest voorkomende vormen van schriftelijke informatie. Schriftelijke advertenties en mailingen zijn een relatief weinig gebruikt informatiemiddel op hypotheekgebied. n = 406

23 Informatie inwinnen: welke schriftelijke informatie -2- BASIS: Alle hypotheeksluiters die info hebben ingewonnen bij voorgecodeerde partij (in %) Offerte Samenvatting adviesgesprek + Adviesberekening Financiële bijsluiter Folder / Brochure Advertentie / Mailing Geen informatie ontvangen Totaal Beheersten Ambitieuzen Adviesgevoeligen Gemaksgeorienteerden 23 N=406 N=152 N=57 N=151 N= Beheersten ontvangen relatief vaak een samenvatting adviesgesprek/adviesberekening. Gemaksgeoriënteerden ontvangen elk van de typen schriftelijke informatie relatief weinig in vergelijking met de anderen. Zij worden volgens hun omschrijving het liefst dan ook zo min mogelijk lastig gevallen met informatie Laag opgeleiden winnen in het algemeen weinig schriftelijke informatie in.

24 Tijd tussen hypotheekofferte onder ogen en tekenen offerte BASIS: Alle hypotheeksluiters(in %) 24 > week 3-7 dagen 1-2 dagen Dag offerte 59% 20% 5% 2% Tijd voor het moment van tekenen van offerte Offerte In bijna 60% van de gevallen hebben de hypotheeksluiters de offertes meer dan een week van tevoren ontvangen, in bijna 80% tenminste 3 dagen van tevoren. Opvallend is dat voor de hogere inkomens de offerte relatief vaak meer dan een week van tevoren aanwezig is (66%). Vermoedelijk gaat het hier om relatief hoge bedragen en zijn het derhalve relatief belangrijke klanten. In 2% van de gevallen wordt de offerte voor het eerst gezien op de dag van overeenkomst. 14% weet het antwoord niet.

25 Mate van zekerheid goede keuze BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) Heel zeker Zeker Niet helemaal zeker Onzeker Heel onzeker n = 480 De zekerheid na afloop van het sluiten van de hypotheek is groot: 89% is (heel) zeker van zijn/haar zaak. Echter, 11% geeft aan niet helemaal zeker te zijn van de juistheid van de keuze. Dat is bij een dergelijke grote beslissing toch nog best een flink aantal; 1 op de 9 hypotheeksluiters heeft twijfel bij de eigen hypotheek.

26 Op de hoogte van wijze van belonen hypotheekadviseur BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) 26 Gebruik adviseur? Adviesgebruikers: % op de hoogte van beloningswijze Totaal Totaal 41 Beheersten Beheersten 47 Ambitieuzen Ambitieuzen 46 Adviesgevoeligen 5 95 Adviesgevoeligen 37 Gemaksgeorienteerden Gemaksgeorienteerden 30 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Geen gebruik adviseur Gebruik adviseur 89% van de hypotheeksluiters maakt gebruik van de adviseur, voor adviesgevoeligen is dit zelfs 95%. De kennis over de beloningswijze van de adviseur is nog laag in deze tijd van vereiste beloningstransparantie: 41% van de hypotheeksluiters die van een adviseur gebruik maken is maar op de hoogte van de wijze van belonen van zijn/haar adviseur. Let wel: de regels voor provisietransparantie zijn 1 januari 2009 pas ingegaan, met een coulanceperiode tot 1 april. De kennis is ondergemiddeld bij adviesgevoeligen (37%), gemaksgeoriënteerden (30%) en jongeren van 24 jaar en jonger (0%).

27 Wijze van belonen hypotheekadviseur BASIS: Alle hypotheeksluiters die weten hoe hypotheekadviseur beloond wordt (in %) Gedeelte premie wordt door instelling overgemaakt aan adviseur (provisie) Adviseur ontvangt provisie, maar hij betaalt daarvan een deel aan mij terug Afgesproken bedrag (fixed fee) Uurbasis Andere beloningswijze Weet niet n = 176 De meest gebruikte beloningswijze is de methode waarbij een gedeelte van de premie door de hypotheekverstrekker wordt overgemaakt aan de adviseur. Ambitieuzen maken relatief vaak gebruik van adviseurs die via een fixed fee beloond worden (21%). Het heeft er in de markt alle schijn van dat deze fixed fee de nieuwe standaard wordt. Gezien het innovatieve karakter van de ambitiezen is het niet verwonderlijk dat zij daar als eerste achterkomen.

28 Onderhandelen mogelijk mbt kosten hypotheekadviseur? BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) Onderhandelen mogelijk? Heeft onderhandeld? Ja + Gebruik adviseur Ja Nee Weet niet n = 480 Nee Ja, met resultaat Ja, zonder resultaat Weet niet 36% van de hypotheeksluiters denkt dat het mogelijk is om met de hypotheekadviseur te onderhandelen over zijn/haar kosten. Jongeren (16-24 jaar) en lager opgeleiden hebben minder vertrouwen in een onderhandelingsmogelijkheid (18% en 22%), hypotheeksluiters tussen de 35 en 44 jaar zijn optimischer (46%). Van de hypotheeksluiters die gebruik hebben gemaakt van een adviseur en denken dat de kosten onderhandelbaar zijn, heeft ruim een kwart met resultaat onderhandeld. Opzienbarend is dat maar liefst 60% van de hypotheeksluiters die geloven in een onderhandelingsmogelijkheid, dit in werkelijkheid niet doet. Kortom, minder dan 10% van alle hypotheeksluiters (36% x 26%) heeft succesvol onderhandeld over de advieskosten. n = 145

29 Voorkeur wijze van belonen hypotheekadviseur BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) 29 Totaal N=480 Beheersten N=176 Ambitieuzen N=74 Adviesgevoeligen N=180 Gemaksgeorienteerden N=50 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Afgesproken bedrag (fixed fee) Uurbasis Gedeelte premie wordt door instelling overgemaakt aan adviseur Andere beloningswijze De fixed fee is een gewilde beloningswijze. Blijkbaar is dit bij de adviseur niet het geval, aangezien reeds getoond is dat fixed fee slechts in 7% van de gevallen is toegepast. Gemaksgeoriënteerden hebben minder voorkeur voor een fixed fee (34%), ouderen juist meer (61%). Hoge inkomens hebben relatief een wat sterkere voorkeur voor beloning op uurbasis (17%). De beloningswijze die vervolgens het meest gekozen is, is de provisiestructuur. Dit is van oudsher de beloningswijze die het meeste toegepast is; in dit onderzoek nog steeds 60%. In tegenstelling tot oude onderzoeken, blijkt de consument nu om te zijn voor een fixed fee systeem.

30 Verzekering tegelijkertijd met hypotheek afgesloten? -1- BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) 30 Ja, verzekering met hypotheek afgesloten 47 Overlijdensrisicoverzekering 40 Woonlastenverzekering voor arbeidsongeschiktheid 18 Woonlastenverzekering voor werkloosheid 12 OVR + woonlast AOV 16% Andere verzekering 9 OVR + woonlast WW 11% woonlast AOV + woonlast WW 11% n = 480 Bijna de helft van de hypotheeksluiters (47%) sluit tegelijkertijd met de hypotheek een verzekering af. De overlijdensrisicoverzekering wordt vaker mee afgesloten dan de woonlastenverzekering. Een AOV is echter een product dat relatief veel mensen al los van de hypotheek hebben afgesloten. Belangrijker nog is dat veel consumenten (abusievelijk) ervan uitgaan dat de werkgever arbeidsongeschiktheid volledig zal opvangen. De woonlastenverzekering voor arbeidsongeschiktheid en voor werkloosheid worden vaak in combinatie met elkaar mee afgesloten. Bijna alle hypotheeksluiters die een woonlastenverzekering voor werkloosheid mee afgesloten hebben, hebben ook een woonlastenverzekering voor arbeidongeschiktheid mee afgesloten.

31 Verzekering tegelijkertijd met hypotheek afgesloten? BASIS: Alle hypotheeksluiters (in %) 31 Ja, verzekering met hypotheek afgesloten Overlijdensrisicoverzekering Woonlastenverzekering voor arbeidsongeschiktheid Woonlastenverzekering voor werkloosheid Andere verzekering Totaal Beheersten Ambitieuzen Adviesgevoeligen Gemaksgeorienteerden Beheersten sluiten relatief weinig aanvullende verzekeringen af, adviesgevoeligen relatief veel. Adviesgevoeligen sluiten de overlijdensrisicoverzekering relatief vaak mee af, net als de woonlastenverzekering voor arbeidsongeschiktheid. Beheersten sluiten laatstgenoemde verzekering relatief weinig mee af. n = 480

32 Woonlastenverzekering BASIS: Alle hypotheeksluiters die tegelijkertijd een woonlastenverzekering hebben afgesloten (in %) Reden afsluiten Offertes vergeleken Wijze betalen Op advies adviseur Eigen initiatief Verplicht Op advies familie/vrienden/kennissen Andere reden Weet niet 68 Ja Nee Weet niet Periodiek Koopsom Meegefinancierd in hypotheek Weet niet n = 91 Bijna de helft van de hypotheeksluiters die tegelijkertijd een woonlastenverzekering hebben afgesloten, doet dit op advies van de adviseur. Bijna een kwart doet dit op eigen initiatief. 21% van de hypotheeksluiters denkt ten onrechte dat een woonlastenverzekering verplicht is. Een kwart vergelijkt offertes voor de woonlastenverzekering, maar ruim tweederde vergelijkt dus geen offertes voor het afsluiten van woonlastenverzekeringen. Hypotheeksluiters met hoge inkomens vergelijken relatief veel (45%). Voor hen staat er dan ook meer op het spel bij onverhoopte arbeidsongeschiktheid. 44% financiert de woonlastenverzekering periodiek en 47% via koopsom (meefinancieren in de hypotheek is ook een vorm van een koopsombetaling),

33 Overlijdensrisicoverzekering BASIS: Alle hypotheeksluiters die tegelijkertijd een overlijdensrisicoverzekering hebben afgesloten (in %) Offertes vergeleken 5 Wijze betalen Ja Nee Weet ik niet meer Periodiek Meegefinancierd in hypotheek Koopsom Weet niet Ruim een kwart van de hypotheeksluiters die tegelijkertijd een overlijdensrisicoverzekering hebben afgesloten, heeft verschillende offertes met elkaar vergeleken. Op dit aspect zijn de overlijdensrisicoverzekering en de woonlastenverzekering met elkaar vergelijkbaar. Ruim twee derde vergelijkt geen offertes voor overlijdensrisicoverzekeringen. Beheersten vergelijken offertes relatief vaak (39%). De premie wordt vaker periodiek betaald dan bij woonlastenverzekeringen (61% vs 44%) en minder vaak via een koopsom (31% vs 47%). Beheersten financieren relatief vaak via de hypotheek (33%) en Ambitieuzen via periodieke betaling (90%). n = 190

34 4 Attitudes, vertrouwen en AFM imago

35 Tegenstellingen mbt wijze aanschaffen financieel product In dit attitudeoverzicht komt het gemakzuchtige karakter van gemaksgeoriënteerden duidelijk naar voren. Ze overwegen relatief weinig producten, stellen zich makkelijker tevreden met een acceptabel product, doen relatief weinig aan informatievergaring en zoeken naar zekerheid, o.a. door een voorkeur voor bekende producten. Adviesgevoeligen laten anderen graag zoveel mogelijk uitzoeken en vertrouwen op hun adviseurs. Beheersten willen graag het beste product hebben en steken daar zelf veel tijd in door informatie te vergaren. Ambitieuzen zijn meer risicobereid, innovatiegezind en schrikken niet van een wat meer complex product.

36 Tegenstellingen mbt wijze aanschaffen financieel product -2- BASIS: Hypotheeksluiters en niet-sluiters (gemiddelden) bereidheid gokje wagen - op zekerheid spelen 5,1 5,4 36 adviseurs gemakkelijk - niet gemakkelijk vertrouwen graag nieuwe producten proberen - graag bij bekende producten houden veel - weinig erover praten met familie en vrienden veel - beperkt aantal alternieven overwegen 4,2 4,3 4,0 4,2 4,0 3,9 4,8 4,7 zoeken tot beste - acceptabel product veel - beperkte hoeveelheid informatie zoeken voorkeur voor een eenvoudig product - ingewikkelde producten mogen ook 3,5 3,4 3,3 3,1 3,0 3,3 zoveel mogelijk zelf uitzoeken - anderen zoveel mogelijk laten uitzoeken 2,8 3,4 veel - weinig tijd nemen voor aanschaf financieel product 3,1 3,1 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 Hypotheeksluiters Niet-sluiters n = 986 Hypotheeksluiters spelen meer op zeker dan niet-sluiters en vertrouwen meer op hun adviseurs. Daarnaast zoeken hypotheeksluiters relatief vaak en meer zelf naar informatie en hebben zij een sterkere voorkeur voor eenvoudige en bekende producten.

37 Verantwoordelijkheid afsluiten financieel product BASIS: Alle hypotheeksluiters en niet-sluiters (in %) aanbieder>consument overheid>consument Totaal Hypotheeksluiter Niet-sluiter n = 986 Ruim de helft van de consumenten (52%) vindt dat de verantwoordelijkheid in meer of mindere mate bij de aanbieder ligt (tov consument). Echter, als overheid en consument met elkaar worden vergeleken, dan vindt 68% dat de verantwoordelijkheid in meer of mindere mate bij de consument ligt (en derhalve 32% bij de overheid). Hypotheeksluiters zien een grotere verantwoordelijkheid bij het afsluiten van een financieel product voor de consumenten dan niet-sluiters.

38 Vertrouwen in financiële markt in NL BASIS: Alle hypotheeksluiters en niet-sluiters (in %) 38 Financiële markt in NL goed georganiseerd Financiële instellingen die producten in NL aanbieden betrouwbaar Financiële adviseurs die producten in NL aanbieden zijn betrouwbaar Banken en verzekeraars die producten in NL aanbieden betrouwbaar % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% (Helemaal) eens Neutraal (Helemaal) oneens n = 986 Eenderde van de consumenten vindt de financiële markt in het algemeen goed functioneren, 24% vindt het tegendeel. Aan de betrouwbaarheid van de adviseurs twijfelt 34%, aan de financiële instellingen 27% en aan de banken/verzekeraars slechts 25%.

39 Consumentenvertrouwen BASIS: Alle hypotheeksluiters en niet-sluiters (in %) 39 Economische situatie afgelopen 12 maanden Economische situatie komende 12 maanden Economische situatie huishouden afgelopen 12 maanden Economische situatie huishouden komende 12 maanden Huidige tijd geschikt voor aankoop duurzame artikelen? Consumentenvertrouwen Hypotheeksluiters: -33 Consumentenvertrouwen Niet-sluiters: -42 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Beter Hetzelfde Slechter Bijna iedereen vindt dat de algemene economische situatie is verslechterd in de afgelopen 12 maanden en ruim de helft van de consumenten voorziet een verdere verslechtering. Voor 29% geldt dat de verslechterde algemene economische situatie rechtstreeks effect heeft gehad op de economische situatie van hun huishouden; 26% verwacht een verdere verslechtering en 18% denkt dat het in het komende jaar zal verbeteren. Meer dan de helft van de consumenten vindt het nu geen geschikt moment voor de aanschaf van artikelen zoals meubelen, wasmachine, televisie en andere duurzame artikelen. Klik hier voor informatie over consumentenvertrouwen

40 @ GfK en Contactinformatie

41 GfK Panel Services Benelux 41 GfK is al meer dan 25 jaar actief op de financiële markt. Een team van onderzoekers die zich louter bezig houden met onderzoek op de financiële branche is bij alle onderzoeken betrokken. Binnen financieel onderzoek bij GfK zijn er twee ingangen die GfK kiest bij het uitvoeren van onderzoek: continu onderzoek (in bijvoorbeeld het TOF onderzoek) en maatwerkonderzoek. Bij dit laatste type onderzoek kunnen specifieke onderzoeksvragen worden beantwoord met een gericht onderzoek, bijvoorbeeld gebaseerd op kennis die in het TOF onderzoek is opgedaan over bezit van financiële producten of financieel beslissingsgedrag van consumenten. Op deze manier is informatie die GfK kan leveren voor veel bedrijven die actief zijn op of aan de zijlijn van de financiële dienstverlening onmisbaar. GfK Panel Services Benelux, Division the Netherlands Middellaan PB Dongen Tel: +31-(0) Fax: +31-(0) Website:

42 Contactpersonen GfK Michel van der List Consultant Tel: +31-(0) Marcel Cools Project Manager Tel: +31-(0)