VR MED.0159/1

Transcriptie

1 VR MED.0159/1 DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Grondwettelijk Hof rolnrs. 6605, 6606, 6607, 6608 en 6609 (samengevoegde zaken): beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de wet van 10 juli 2016 tot wijziging van de wet van 4 april 2014 tot regeling van de geestelijke gezondheidszorgberoepen en tot wijziging van het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen (enerzijds) en tot wijziging van de wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, gecoördineerd op 10 mei 2015 anderzijds, ingesteld door de vzw Fédération Laïque de Centres de Planning Familial en anderen, door de vzw Fédération Francophone Belge de Psychothérapie Psychanalytique en anderen, door de vzw Union Professionnelle des Psychologues, door de vzw Association des psychologues praticiens d orientation psychanalytique en door de vzw Alter-Psy en anderen Bijlage: kennisgeving van 16 februari 2017 van de Griffier van het Grondwettelijk Hof 1. Voorafgaand Door de Griffier van het Grondwettelijk Hof werd aan de heer minister-president van de Vlaamse Regering bij brief van 16 februari 2017 kennis gegeven van de bovenvermelde beroepen tot vernietiging. Bij beschikking van 8 februari 2017 heeft het Hof de zaken betreffende die beroepen samengevoegd. Door de Griffier werd in voormelde brief meegedeeld dat de Vlaamse Regering over 45 dagen beschikt, vanaf de ontvangst van de brief, om eventueel bij ter post aangetekende zending in de procedure betreffende die beroepen tussen te komen en een memorie in te dienen. Die termijn verstrijkt in casu op 3 april Over de bestreden wet De beroepen betreffen de wet van 10 juli 2016 tot wijziging van de wet van 4 april 2014 tot regeling van de geestelijke gezondheidszorgberoepen en tot wijziging van het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen en tot wijziging van de wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, gecoördineerd op 10 mei 2015 anderzijds. Pagina 1 van 7

2 De artikelen 2 tot en met 6 van die wet wijzigen de wet van 4 april 2014 tot regeling van de geestelijke gezondheidszorgberoepen en tot wijziging van het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen. Relevant voor bovenvermelde procedure is artikel 6 dat de hoofdstukken 3 en 4 van de wet van 2014 opheft, die betrekking hebben op de uitoefening van de psychotherapie en op de Raad voor geestelijke gezondheid. De artikelen 7 tot en met 16 wijzigen de wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, gecoördineerd op 10 mei 2015 (hierna WUG te noemen). Relevant voor bovenvermelde procedure zijn artikel 9 tot en met 13. Artikel 9 en 10 brengen fundamentele wijzigingen aan in de artikelen 68/1 en 68/2 WUG die betrekking hebben op de uitoefening van de klinische psychologie en de klinische orthopedagogiek. Volgens artikel 68/1 WUG wordt, zonder afbreuk te doen aan de uitoefening van de geneeskunde, onder de uitoefening van de klinische psychologie verstaan: het gebruikelijk verrichten van autonome handelingen die tot doel hebben of worden voorgesteld tot doel te hebben, bij een mens en in een wetenschappelijk onderbouwd klinisch psychologisch referentiekader, de preventie, het onderzoek, het opsporen of het stellen van een psychodiagnose van echt dan wel ingebeeld psychisch of psychosomatisch lijden en die persoon te behandelen of te begeleiden. Naast artsen mogen alleen de houders van een erkenning, uitgereikt door de minister bevoegd voor Volksgezondheid, de klinische psychologie uitoefenen. In afwijking daarvan, mogen ook de houders van een erkenning in de klinische orthopedagogiek die over voldoende kennis van de klinische psychologie beschikken zoals door de Koning bepaald, de klinische psychologie uitoefenen. Het artikel bepaalt verder aan welke vereisten inzake opleiding (diploma) en stage of beroepsuitoefening moet voldaan zijn om een erkenning in de klinische psychologie te kunnen verkrijgen. Volgens artikel 68/2 WUG wordt, zonder afbreuk te doen aan de uitoefening van de geneeskunde, onder de uitoefening van de klinische orthopedagogiek verstaan: het, in een wetenschappelijk referentiekader van de klinische orthopedagogiek, gebruikelijk verrichten van autonome handelingen die de preventie, het opsporen en het stellen van een pedagogische diagnostiek met een bijzondere aandacht voor contextuele factoren en het opsporen van problemen in verband met de opvoeding, het gedrag, de ontwikkeling of het leren van personen tot doel hebben, alsook de behandeling en begeleiding van die personen. Naast artsen mogen alleen de houders van een erkenning, uitgereikt door de minister bevoegd voor Volksgezondheid, de klinische orthopedagogiek uitoefenen. In afwijking daarvan mag de klinische orthopedagogiek eveneens uitgeoefend worden door de houder van een erkenning in de klinische psychologie die over voldoende kennis van de klinische orthopedagogiek beschikt zoals bepaald door de Koning. Het artikel bepaalt verder aan welke vereisten inzake opleiding (diploma) en stage of beroepsuitoefening moet voldaan zijn om een erkenning in de klinische orthopedagogiek te kunnen verkrijgen. Artikel 11 en 12 voegen in de WUG de artikel 68/2/1 en 68/2/2 in, die betrekking hebben op de uitoefening van de psychotherapie. Volgens artikel 68/2/1 WUG is psychotherapie een behandelingsvorm in de gezondheidszorg waarin men op een consistente en systematische wijze een samenhangend geheel van psychologische middelen (interventies) hanteert, die geworteld zijn binnen een psychologisch wetenschappelijk referentiekader en waarbij interdisciplinaire samenwerking is vereist. Ze wordt uitgeoefend door een arts, een klinisch psycholoog of een klinisch orthopedagoog binnen een relatie psychotherapeut-patiënt, teneinde psychologische moeilijkheden, conflicten en stoornissen bij de patiënt op te heffen of te verminderen. Die beroepsbeoefenaars moeten bij een universitaire instelling of een hogeschool een specifieke opleiding psychotherapie gevolgd hebben en ze moeten tevens een professionele stage van minstens twee jaar gevolgd hebben in het domein van de psychotherapie ( 1 tot en met Pagina 2 van 7

3 3). Er wordt in een regeling van verworven rechten voorzien voor beoefenaars van de psychotherapie die tevens beoefenaar van een gezondheidszorgberoep zijn en voor studenten die voor een gezondheidszorgberoep studeren, als ze aan de gestelde voorwaarden inzake beroepstitel, specifieke opleiding en professionele stage of beroepsuitoefening (zullen) voldoen ( 4). In 5 worden de voorwaarden bepaald waaronder personen die geen beoefenaar van een gezondheidszorgberoep zijn, de psychotherapie kunnen uitoefenen. Ze moeten een opleiding van minimaal bachelorniveau hebben gevolgd, alsook een specifieke opleiding in de psychotherapie en, naar gelang het geval, een professionele stage. Die personen mogen, anders dan voormelde beroepsbeoefenaars van een gezondheidszorgberoep de psychotherapie niet op autonome wijze uitoefenen: ze mogen de psychotherapie alleen onder toezicht van een voormelde beoefenaar van een gezondheidszorgberoep uitoefenen in interdisciplinair verband met intervisie. De wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt is op hen van toepassing. De Koning kan, na advies van de Federale Raad voor geestelijke gezondheidszorgberoepen (zie hierna), de psychotherapie nader omschrijven, de voorwaarden voor de uitoefening ervan vaststellen en andere beroepsbeoefenaars toelaten om de psychotherapie uit te oefenen ( 6 en 7). Volgens artikel 68/2/2 WUG kunnen de beroepsbeoefenaars die op autonome wijze de psychotherapie uitoefenen, worden bijgestaan door de zogenoemde ondersteunende geestelijke gezondheidszorgberoepen (assistenten) waarvan bij KB de lijst wordt vastgesteld. De ondersteunende geestelijke gezondheidszorgberoepen stellen geen autonome diagnostische en therapeutische handelingen maar voeren voorschriften uit op verzoek en onder supervisie van de voormelde beroepsbeoefenaars. Artikel 13 vervangt artikel 68/3 WUG. Dat artikel regelt de oprichting van een Federale Raad voor de geestelijke gezondheidszorgberoepen. Die Raad heeft als opdracht de minister, bevoegd voor Volksgezondheid, te adviseren over alle aangelegenheden in verband met de erkenning en de uitoefening van de geestelijke gezondheidszorgberoepen, waaronder de klinische psychologie en de klinische orthopedagogiek alsook over alle aangelegenheden inzake de uitoefening van de psychotherapie. De Raad bestaat uit leden die bijzonder vertrouwd zijn met de uitoefening van een geestelijk gezondheidszorgberoep of de uitoefening van de psychotherapie en die worden aangewezen voor een hernieuwbare termijn van zes jaar. Naast de voorzitter en de ondervoorzitter bestaat hij uit leden van de volgende drie beroepsgroepen (de beroepsgroep klinisch psychologen, bestaande uit 16 klinisch psychologen; de beroepsgroep klinisch orthopedagogen bestaande uit 4 klinisch orthopedagogen; de beroepsgroep artsen, bestaande uit 8 artsen), die elk een gelijk aantal Nederlandstalige en Franstalige leden tellen. Elke beroepsgroep bevat een gelijk aantal leden die een academische functie bekleden enerzijds en leden die sedert tenminste vijf jaar hetzij een geestelijk gezondheidszorgberoep hetzij de psychotherapie beoefenen anderzijds. De leden die een academische functie bekleden, worden voorgedragen door de faculteiten die volledig onderwijs verstrekken dat leidt tot een opleiding die de uitoefening toestaat van de klinische psychologie, de klinische orthopedagogiek of van de geneeskunde; de leden die een geestelijk gezondheidszorgberoep of de psychotherapie beoefenen, worden voorgedragen door de representatieve beroepsverenigingen. De wet van 10 juli 2016 is inwerking getreden op 1 september Bij arrest nr. 170/2016 van 22 december 2016 heeft het Grondwettelijk Hof artikel 11 van die wet geschorst, in zoverre het geen overgangsregeling voorziet voor personen die vóór 1 september 2016 de psychotherapie uitoefenden. Pagina 3 van 7

4 3. De beroepen tot vernietiging In de zaak met rolnr wordt de vernietiging van de wet van 10 juli 2016 in haar geheel gevraagd. Volgens het eerste middel worden de artikelen 10, 11, 14, 16, 22 en 23 van de Grondwet geschonden, gelezen in samenhang met het rechtszekerheidsbeginsel, het wettigheidsbeginsel in strafzaken en het vertrouwensbeginsel, en rekening houdend met artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, met artikel 1 van het Eerste Protocol van dat verdrag en met artikel 6, 1, van het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten. De wet maakt het voor personen die vóór haar totstandkoming de psychotherapie uitoefenden, en voor de instellingen waarin die personen werkzaam waren, onmogelijk om op redelijke wijze de juridische gevolgen van hun handelingen in te schatten omdat de inhoud van de wet daarvoor niet voldoende duidelijk, voorzienbaar en toegankelijk is. Aldus is onder meer niet duidelijk wat precies onder de psychotherapie wordt verstaan, welke handelingen personen die de psychotherapie niet autonoom mogen uitoefenen, precies mogen stellen, in welke mate die handelingen verschillen van handelingen die de zogenoemde ondersteunende geestelijke gezondheidszorgberoepen mogen stellen en welke verantwoordelijkheden eerstgenoemde personen hebben bij het stellen van die handelingen. Ook de bepalingen die verworven rechten regelen, zijn onvoldoende helder. Evenmin is duidelijk of iemand die de psychotherapie uitoefent zonder aan alle wettelijke voorwaarden te voldoen, al dan niet strafbaar is met toepassing van artikel 122 WUG. Het tweede middel is afgeleid uit de schending van de artikelen 10, 11, 22 en 23 van de Grondwet, gelezen in samenhang met het rechtszekerheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel en rekening houdend met artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, met artikel 1 van het Eerste Protocol van dat verdrag en met artikel 6, 1, van het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten. De bestreden wet bevat immers geen overgangsregeling voor personen die vóór haar inwerkingtreding de psychotherapie uitoefenden zonder te voldoen aan de voorwaarden van de wet. En zelfs al zou er sprake zijn van een overgangsregeling, dan sluit die regeling, gelet op de korte tijd tussen de bekendmaking van de wet en de inwerkingtreding ervan, op onverantwoorde en onvoorzienbare wijze personen uit die vóór de inwerkingtreding van de wet de psychotherapie uitoefenden. Bovendien wordt tussen degenen die de psychotherapie mogen blijven uitoefenen een onverantwoord onderscheid gemaakt tussen zij die dat op een autonome wijze kunnen doen en zij die dat niet autonoom mogen doen. In de zaak met rolnr wordt de vernietiging van artikel 11 van de wet van 10 juli 2016 gevraagd. In het enige middel wordt de schending ingeroepen van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet, gelezen in samenhang met de artikelen 23, derde lid, 1, en 24 van de Grondwet en met enkele algemene rechtsbeginselen. De bijzondere opleiding die artsen, klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen moeten volgen om de psychotherapie te mogen beoefenen, moet volgens artikel 11 (nieuw artikel 68/2/1 WUG) plaatsvinden in een universiteit of in een hogeschool, met uitsluiting van private opleidingscentra. Die opleidingscentra bevinden zich, wat het onderricht in de psychotherapie betreft, nochtans in eenzelfde positie als universiteiten en hogescholen zodat een niet verantwoord verschil in behandeling in het leven wordt geroepen. Daarnaast wordt aan die opleidingscentra en de lesgevers die er deel van uitmaken, zonder redelijke verantwoording de gelegenheid ontnomen om hun activiteiten voort te zetten, wat strijdig is met de vrije keuze van beroepsarbeid en met de vrijheid van onderwijs. In de zaak met rolnrs en 6608 wordt de vernietiging gevraagd van de wet van 10 juli 2016 in haar geheel. In een eerste middel wordt de schending van artikel 10 en 11 van de Grondwet aangevoerd. De artikelen 9 en 10 (wijziging van artikel 68/1 en 68/2 WUG) behandelen artsen, klinisch Pagina 4 van 7

5 psychologen en klinisch orthopedagogen op dezelfde wijze waardoor artsen de klinische psychologie en de klinische orthopedagogie kunnen uitoefenen, terwijl omgekeerd klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen blijkbaar ook de geneeskunde zouden kunnen uitoefenen, terwijl ze daarvoor niet zijn opgeleid. Een tweede middel heeft betrekking op de schending van artikel 12, tweede lid, van de Grondwet, al dan niet samen gelezen met artikel 7.1 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, met artikel 15, 1, van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en met artikel 49, 1, van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. Het onderscheid tussen psychotherapie, zoals omschreven in artikel 11 (nieuw artikel 68/2/1 WUG), en klinische psychologie, zoals omschreven in het bij artikel 9 gewijzigde artikel 68/1 WUG, is onvoldoende duidelijk zodat personen die gerechtigd zijn de psychotherapie uit te oefenen niet in staat zijn om uit te maken of ze niet op onwettige en dus strafbare wijze de klinische psychologie uitoefenen die is voorbehouden aan artsen, klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen. In het derde middel wordt de schending van artikel 10 en 11 van de Grondwet aangevoerd, wat de samenstelling van de Federale Raad voor de geestelijke gezondheidszorgberoepen betreft (artikel 13 dat artikel 68/3 WUG vervangt). Die Raad bestaat alleen uit leden van drie beroepsgroepen (klinisch psychologen, klinisch orthopedagogen en artsen), terwijl uit niets blijkt dat er onder die leden ook personen zijn die de psychotherapie uitoefenen of gerechtigd zijn haar uit te oefenen en evenmin dat de faculteiten die leden mogen voordragen, de specifieke opleiding in de psychotherapie organiseren. Nochtans moet de Raad de Koning adviseren bij de nadere omschrijving van de psychotherapie, bij de vaststelling van de voorwaarden voor de uitoefening ervan en bij het toelaten van andere beroepsbeoefenaars om de psychotherapie uit te oefenen. De aanwezigheid in de Raad van personen die opgeleid zijn in de psychotherapie, is dus helemaal niet verzekerd. Daarvoor bestaat geen redelijke verantwoording. Het vierde middel is afgeleid uit de schending van de artikelen 10, 11, 22, 23, 26 en 27 van de Grondwet omdat volgens artikel 11 (nieuw artikel 68/2/1 WUG) de psychotherapie als enige gezondheidspraktijk een interdisciplinaire samenwerking vereist. Nu zou de wetgever een psychotherapeut in de uitoefening van zijn beroep niet kunnen dwingen tot interdisciplinaire samenwerking rond een patiënt zonder dat de betrokken patiënt daarmee akkoord gaat. Door dat wel te doen, gaat hij in tegen het recht op privéleven en het recht op bescherming van de gezondheid. In de zaak met rolnr wordt de vernietiging van de artikelen 11 en 12 van de wet van 10 juli 2016 gevraagd. Volgens het eerste middel schenden de bovengenoemde artikelen de bevoegdheidsverdelende regels die vervat liggen in de artikelen 38 en 128, 1, van de Grondwet en artikel 5, 1, I en II, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. De omschrijving van de psychotherapie zou de federale bevoegdheid voor de uitoefening van de geneeskunde, zoals omschreven door het Grondwettelijk Hof, te buiten gaan. Waar, volgens artikel 11 (nieuw artikel 68/2/1 WUG) de psychotherapie wordt uitgeoefend binnen een relatie psychotherapeut-patiënt, teneinde psychologische moeilijkheden, conflicten en stoornissen bij de patiënt op te heffen of te verminderen, zou het in een relatie tussen psychotherapeut en patiënt ook gaan om begeleidingen bij problemen die niets met enige ziekte of pathologische toestand te maken hebben, zoals onder meer bij levensvragen en relatieproblemen. Het tweede middel is afgeleid uit de schending van de artikelen 22 en 23 van de Grondwet, samen gelezen met artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden en met de artikelen 6 en 15 van het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten. Door de uitoefening van de psychotherapie voor te behouden aan artsen, klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen worden personen met een opleiding in de menswetenschappen zonder redelijke verantwoording uitgesloten van het recht om de psychotherapie uit te oefenen en dus om een vrij gekozen beroep uit te oefenen. Pagina 5 van 7

6 4. Eventuele tussenkomst van de Vlaamse Regering bij het Grondwettelijk Hof Gelet op de brief van de Griffier bij het Grondwettelijk Hof rijst de vraag of de Vlaamse Regering er belang bij heeft om in de hangende procedure tussen te komen. In uitvoering van omzendbrief VR 2009/23 van 16 januari 2009 betreffende het Grondwettelijk Hof, beslis ik om niet tussen te komen in deze procedure voor het Grondwettelijk Hof en wel om de volgende redenen: A. Alleen in het eerste middel in de zaak met rolnr wordt een schending aangevoerd van de bevoegdheidsverdelende regels die vervat liggen in artikel 5, 1, I en II, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen. Volgens het middel gaat de omschrijving van psychotherapie in artikel 68/2/1 WUG, ingevoegd bij artikel 11 van de wet van 10 juli 2016, de federale bevoegdheid voor de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen te buiten, zoals die bevoegdheid is omschreven in arrest nr. 165/2009 van het Grondwettelijk Hof. Volgens het Grondwettelijk Hof behoort een handeling tot de uitoefening van de geneeskunde wanneer zij tot doel heeft of wordt voorgesteld tot doel te hebben, bij een menselijk wezen onder meer, het onderzoeken van de gezondheidstoestand, het opsporen van ziekten en gebreken, het stellen van de diagnose of het instellen of uitvoeren van een behandeling van een fysieke of psychische, werkelijke of vermeende pathologische toestand. Nog volgens dat Hof is de federale bevoegdheid inzake de uitoefening van de geneeskunde beperkt tot het vaststellen van de handelingen die aan die omschrijving beantwoorden en tot het bepalen van de voorwaarden - onder meer de kwaliteitsvereisten - waaronder personen die handelingen mogen stellen of de daartoe geëigende beroepen mogen uitoefenen. Nu stelt artikel 68/2/1 WUG dat de psychotherapie wordt uitgeoefend door een arts, een klinisch psycholoog of een klinisch orthopedagoog binnen een relatie psychotherapeut-patiënt, teneinde psychologische moeilijkheden, conflicten en stoornissen bij de patiënt op te heffen of te verminderen. Volgens het middel kan het in die relatie tussen psychotherapeut en patiënt ook gaan om begeleiding bij problemen die niets met enige ziekte of pathologische toestand te maken hebben, zoals begeleiding bij levensvragen of bij relatieproblemen. In de memorie van toelichting bij de wet van 10 juli 2016 leest men: De patiënt in een psychotherapeutische relatie is niet noodzakelijk een individu, maar het kan ook een sociaal systeem (paar, gezin, groep) zijn en dit in afwijking op de generieke definitie van patiënt als natuurlijke persoon aan wie gezondheidszorg wordt verstrekt. De patiënt heeft problemen of klachten waarvoor hij/zij hulp zoekt. Deze klachten en problemen kunnen betrekking hebben op psychologische, somatische en sociale facetten van zijn functioneren en worden gezien vanuit zijn persoonlijke subjectiviteit. Zij kunnen de vorm aannemen van intrapsychische conflicten, ontstaan in de loop van de ontwikkeling, belevingsproblemen, relatieproblemen binnen één of meer systemen waarvan de patiënt deel uitmaakt ofwel gedragsproblemen. Eerder dan een sui generis gezondheidszorgberoep, wordt de psychotherapie geconcipieerd als een behandelingsvorm die wordt beoefend door een arts, een klinisch psycholoog of een klinisch orthopedagoog in navolging van het advies nr van de Hoge Gezondheidsraad. Dit advies stelt dat de psychotherapie een specialisatie is van een aantal gezondheidszorgberoepen en dat het belang van de wetenschappelijke onderbouw en de complexiteit van de evaluatie van de psychotherapeutische praktijk vereist dat de basisopleiding minimaal van het masterniveau moet zijn ( ). De psychotherapie ( ) is één van de specialisaties binnen één aspect van de geestelijke gezondheidszorg, met name het behandelluik. Het is een behandelvorm die zich richt tot mensen met een complexere psychologische problematiek of psychologische stoornis die nood hebben aan een vaak langer durende behandeling ingebed in een specifieke therapeutische relatie; ( ). (Parl. Doc. Kamer, , DOC /001, blz. 8-9). Rekening houdend met die toelichting valt moeilijk in te zien waarom psychotherapie niet kan worden beschouwd als een handeling die tot doel heeft of wordt voorgesteld tot doel te hebben, bij een menselijk wezen onder meer ( ) het instellen of uitvoeren van een behandeling van een ( ) psychische, werkelijke of vermeende pathologische toestand en Pagina 6 van 7

7 bijgevolg als een handeling die onder de uitoefening van de geneeskunde valt zoals omschreven door het Grondwettelijk Hof. Een bevoegdheidsoverschrijding door artikel 11 van de wet van 10 juli 2016 of door een andere bepaling van die wet lijkt dan ook niet aan de orde te zijn. De Raad van State heeft trouwens in zijn advies bij die bestreden wet geen enkele opmerking van bevoegdheidsrechtelijke aard gemaakt en ook tijdens de parlementaire bespreking werden geen twijfels geuit over de bevoegdheid van de federale wetgever. Maar hoe dan ook wordt, wat artikel 11 betreft, de bevoegdheidskwestie opgeworpen voor het Grondwettelijk Hof en zal dat Hof zich daarover moeten uitspreken. Zelfs als de Vlaamse Regering zich bij het beroep tot vernietiging zou aansluiten wat dus niet het geval is omdat daartoe geen aanleiding bestaat - valt moeilijk in te zien hoe ze de argumentatie die in het middel ontwikkeld is, nog substantieel zou kunnen aanvullen. B. De overige middelen die in de vijf voornoemde zaken tegen de wet van 10 juli 2016 of onderdelen van die wet worden aangevoerd, roepen de schending in van bepalingen van titel II van de Grondwet, die betrekking hebben op de Belgen en hun rechten, al dan niet gelezen in samenhang met bepalingen van Europees of internationaal recht en met algemene rechtsbeginselen. Als het Grondwettelijk Hof de wet van 10 juli 2016 of één of meer van haar bepalingen zou vernietigen wegens schending van voornoemde grondwettelijke bepalingen, komt het uitsluitend aan de ter zake bevoegde federale wetgever toe om nieuwe beleidskeuzes te maken die rekening houden met de door het Hof vastgestelde schending. 5. Voorstel aan de Vlaamse Regering De Vlaamse Regering neemt akte van deze mededeling. Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Jo VANDEURZEN Pagina 7 van 7