Growing for a Green Future

Transcriptie

1 Programma Miscanthus-middag Growing for a Green Future Groene Grondstoffen, innovatief gebruik van landbouwgewassen welkom en intro teelt en economie afzet en verwerking bezoek miscanthusvelden afsluiting met een drankje Project Groene grondstoffen Project Groene grondstoffen: interreg Doel van project: Het stimuleren en ondersteunen van kennisontwikkeling en innovatie rondom nieuwe toepassingen van plantaardige landbouwproductie. Het stimuleren van nieuwe economische ketenvorming en koppelen van bedrijven tussen of over sectoren heen rond deze innovatieve toepassingen van landbouwgewassen. Partners: Inagro (West Vlaanderen) PCG (Oost Vlaanderen) Provincie Vlaamse Brabant PiBo campus (Vlaams Limburg) Proefboerderij Rusthoeve i.s.m. DLV Plant Financiering: EU Provincies Deelnemende bedrijven Projectleiding: DLV Plant Project Groene grondstoffen: Zeeland Project Groene grondstoffen Focus voor Zeeland: Miscanthus als vezelleverancier Uien i.v.m. inhoudstoffen Focus voor miscanthus: Miscanthus oplossingsrichtingen: Mechaniseren van rizomen oogst Toepassen van mengteelt Forceren van rizomen Knelpunt analyse: Hoge kosten start van de teelt (oa plantgoed) + lage opbrengsteneerste jaren Onderzoek door DLV plant om dit op te lossen.

2 Wat is Miscanthus x giganteus? Steriel Vermeerdering via rizomen C4 metabolisme Non-invasief Sterk gewas Lange levensduur Vanaf het tweede jaar oogst met een levensduur tussen de 15 en jaar Perceelskeuze Weinig bodemvereisten - Klei tot zanderige bodems -ph 5,5 7,5 Waterbehoefte mm in groeiseizoen -Haarwortels tot 2m diep, geen schade aan drainering Doet het ook goed op natte percelen Meerjarige opbouw biomassa Vanaf het derde jaar een hoogte van 3,5 à4 meter, tonnage tot ton ds/ha Miscanthus aanleg Plantklaar leggen Onkruidbestrijding Ploegen en eggen Aanplant Voorjaar (10-12 C bodemtemperatuur) Eenmalige aanplant, meestal met blote rhizomen (wortelstokjes) gevaar voor uitdroging, direct planten! Diepte: 5 à10 cm Plantdichtheid rhizomen/ha Aangepaste aardappelplantmachine Meest delicate punt van operatie Miscanthus onderhoud Onkruidbestrijding Van belang zolang gewas niet volledig dichtgegroeid is vanaf 3 e jaar niet meer nodig Volgend voorjaar (voordat nieuwe scheuten zichtbaar zijn: Roundup Max (3l/ha) Onkruidbestrijding België Verschillende toegelaten middelen: Aspect T, Bofix, Calaris, Gardo Gold, Clio Elite, Mikado Onkruidbestrijding Nederland Aanvraag kleine teelten ingediend: Bofix, Calaris, Gardo Gold, Laddok N, Titus, Wing P Bemesting Stikstofbehoefte: 100 eenheden/ha, vanaf 4 de jaar nog maar 30 eenheden/ha Miscanthus oogst & verwijderen teelt Miscanthus ecologisch Jaarlijkse oogst in februari april Vanaf 2 de jaar na aanplant, jaarlijks gedurende 15 à jaar. 10 à ton DS/ha/jaar Met gewone maïshakselaar Nadrogen niet nodig Verwijderen teelt Diepfrezen (vernietigen rhizomen) EN Jonge scheuten afmaaien en niet selectieve herbicide toepassen op hergroei van nieuwe scheuten Indroging van het gewas Nutriënten keren terug naar de rizomen Bladerdek gaat onkruid tegen en composteert Meerjarige plant Reduceert het broeikaseffect < 30 km CO2 reductie van ca. 90% tov steenkool. Ter plaatse CO2 reductie van ca. 95% tov steenkool. Bodemverbeterende karakteristieken Vezelsamenstelling Toepassing papier- of kartonindustrie Bouwindustrie Mogelijkheden tot ecologische teelt Biodiversiteit Input (MJ/ha) Output (MJ/ha) Ratio ,52 Miscanthus Wilg ,99 Hennep ,46 Tarwe ,82 Koolzaad ,76 Bron: WUR (11)

3 Lager smeltpunt van de assen dan bij hout as gaat smelten vanaf 600 C slakkenvorming Miscanthus bevat meer Cl dan hout corrosie in de ketel => Aangepaste ketel noodzakelijk (bewegend rooster, bestand tegen corrosie) Reeds op de markt (Hargassner, Heizomer, Reka, ) CASE: landbouwer plant 2 ha miscanthus om ze te gebruiken voor verwarming op zijn bedrijf. De landbouwer heeft een jaarlijks stookolieverbruik van ± l (a rato /l) Kosten aanleg jaar 1 Kosten aanleg (jaar 1) Terreinvoorbereidende werken: Investeringskosten Spuiten met round-up Inwerken met cultivator Ploegen Aankoop rhizomen eggen (0.16 /rhizoom,13.000/ha) Aanplant met aardappelpootmachine Onkruidbestrijding 80 Subtotaal 1 ha 3323 Totaal 2 ha 6646 Eenmalige kosten Verwarmingsketel 100kW VLIF-steun (28%) Buffervat 5000 l 6500 Onderhoud en nazicht (21 jaar) Totale Investeringskosten Opslagruimte snippers (1 m³) 300 * 21 jaar = Teeltkosten Jaarlijkse kosten /ha Jaar 2 Jaar 3 Jaar 4 Onkruidbestrijding Kostprijs ( excl BTW) Gerekend met een gemiddelde opbrengst van 13,8 ton snippers/ha (of 27,6 ton/ 2 ha) (worst case scenario) Landbouwer gebruikt zelf geproduceerde houtsnippers voor verwarming Productieprijs per ton 121 = ((afschrijving 2ha en opslagruimte) + beheerkost 2 ha + afschrijving en onderhoud verwarmingsketel) / 27,6 ton) Bruto inkomsten per ton miscanthussnippers 272 Saldo per ton 151 Etc. => Gemiddeld 384 per jaar/ha of 768 per jaar/2 ha Jaarlijkse netto-opbrengst per ha 2525 Na 21 jaar Verwijderen aanplant na 21 jaar 510 =((uitgespaarde afschrijving stookolieketel, onderhoudskost stookolieketel, kost l stookolie -verkoop overschot snippers) - (afschrijving aanplant, opslagruimte en ketel + beheerkost 2 ha + onderhoudskost ketel)) /2 Statische terugverdientijd investering (jaar) 6,5 Rekening houdend met: => vochtgehalte snippers 15% => actualisatievoet 4% => prijsstijging energie 5% Miscanthussnippers (ton/ha) Netto jaarlijkse opbrengst/ha Dynamische terugverdientijd 11,5 ton/ha (=10 ton DS) jaar 13,8 ton /ha (=12 ton DS) jaar 16,1 ton /ha (=14 ton DS) jaar 18,4 ton /ha (=16 ton DS) jaar,7 ton /ha (=18 ton DS) jaar Opbrengsten zijn variabel en afhankelijk van bodemomstandigheden en type Alle kosten voor aanleg en beheer berekend aan loonwerktarief Er werd geen rekening gehouden met toeslagrechten in de berekeningen (gemiddeld voor Vlaanderen 460 /ha) Geen rekening gehouden met pachtkosten (gemiddelde pacht voor akkerland in België = 229 /ha) Wanneer stookolieprijzen verder stijgen, stijgt ook de rendabiliteit van de teelt 23 ton/ha (= ton DS) jaar

4 Vergelijking van jaarlijks netto inkomen/ha miscanthus met akkerbouwteelten, indien voor eigen gebruik als brandstof Miscanthus => 2517 /ha Wintertarwe aardappelen -maïs -suikerbieten => 1550 /ha Miscanthus: areaal in Vlaanderen Koolzaadteler : 1 ha miscanthus - drogen van koolzaad + verwarming privé-woning - jaarlijkse besparing van liter stookolie Aanplant 11 Boomkwekerij : 0,3 ha miscanthus verkoop Hopteler: 1 ha miscanthus (in combinatie met korrelmaïs) verwarming privé-woning Miscanthus is een arbeidsextensieve teelt die concurrentieel is met andere akkerbouwteelten Houdt er verder rekening mee dat een verwarmingsketel op miscanthus meer werk en opvolging vraagt dan een stookolieketel. Wist je dat 1 ha miscanthus jaarlijks tot liter stookolie kan vervangen? Kippenkwekerij : 6 ha miscanthus verwarming kippenstal zaden maïs/ha Oogst eind november Opbrengst maïs: kg/ha 250 kg miscanthussnippers (15 % vochtgehalte) = 100 liter stookolie! Cradle Crops Nederlandse pionier in de teelt van energiegewassen Duurzaamheid centraal Miscanthus Operationele status Teelt in Zeeland Zoektocht naar: Gronden Eindproducten Ketens! Miscanthus & The value pyramid Kern Lokale verwerking Miscanthus in duurzame toepassingen Vezeltoepassingen: Houtachtige toepassingen Karton/Papier Lichtgewicht beton Bioplastics Bodembedekking Vanuit duurzaamheid van belang: Verwerking tot eindproduct zo lokaal mogelijk Miscanthus & de cyclus Miscanthus Turnkey model (1/2) Kern Lokale verwerking Miscanthus in duurzame toepassingen Groei (CO2 vastlegging) Producten Voeding Energie Voeding

5 Miscanthus Turnkey model (2/2) Miscanthus rentabiliteit Waarom Turnkey? Oogstt Opslagt Verwerkingt Praktische en kwaliteit technische bezwaren tegen opslag op land Volumineus Laag vochtpercentage van groot belang! Centrale coördinatie door Cradle Crops Kostenverlagend door centrale uitbesteding Garantie op inkomsten omdat kwaliteit centraal verzorgd wordt Kosten aanleg (jaar 1) Prijs ( excl. Btw) Zaai klaar maken 150 Aankoop rizomen 1950 Aanplant met aangepaste machine 400 Bemesting 25 Onkruidbestrijding arbeid 60 Onkruidbestrijding product 150 Subtotaal 1 ha Totaal 2 ha Aannames -Looptijd jaar -Kosten en inkomsten gelijk aan inflatie -Winst contant gemaakt -> 2 ha. perceel -Exacte getallen afhankelijk van areaal, arbeid en grond Teeltkosten Prijs ( excl. btw) Jaar 2 Onkruidbestrijding 80 Jaar 3 t/m Jaar 21 Opslag (ton) Transport (ton) Verwijderen aanplant Saldoberekening Linex Case Prijs ( excl. btw) Productieprijs per ton (17,4 ton ds) 37,5 Bruto inkomsten per ton 110 Saldo per ton 72,5 Saldo per ha. (vanaf jaar 3) Miscanthus gevoeligheidsanalyse Miscanthus en Linex Pro Grass Miscanthussnippers (ton/ha) Netto jaarlijkse opbrengst/ha (incl. investeringskosten) Dynamische terugverdientijd* Filmpje over Miscanthus en Linex Pro Grass 11,5 ton/ha (10 ton DS) jaar 13,8 ton/ha (12 ton DS) jaar 16,1 ton/ha (14 ton DS) jaar 18,4 ton/ha (16 ton DS) jaar,7 ton/ha (18 ton DS) jaar 23 ton/ha ( ton DS) jaar * Jaar 2 half tonnage van bovenstaand Directe vergelijking traditionele rotatie kan vertekenen arbeidsextensief! -Oogstzekerheid -Prijszekerheid -Afnamezekerheid Dank voor uw aandacht Groene Grondstoffen, innovatief gebruik van landbouwgewassen