Flexibiliseren en uitwisselen als nooit tevoren. 1 april augustus 2008

Transcriptie

1 Titel project Flexibiliseren en uitwisselen als nooit tevoren Projectnummer Contactpersoon Begin- en einddatum van het project IA05010 Dhr. J. Berkhout 1 april augustus 2008 A. Uitgangspunten voor project 1. Beschrijf kort de aanleiding of het probleem dat het project beoogt op te lossen, spits dit toe op de regio / sector en betrokken opleidingen Beschrijf het probleem dat het project beoogt op te lossen, de situatie wordt verbeterd in termen van regio / sector en betrokken opleidingen Het bedrijfsleven in de regio ervaart een kwantitatief en kwalitatief tekort aan technisch personeel dat is opgeleid op niveau 4 mbo of hbo. Het kwantitatieve probleem speelt eigenlijk al jarenlang, maar wordt door de vergrijzing in vele bedrijven almaar nijpender. Bij enkele grote bedrijven brengt het tekort aan personeel de continuïteit de komende jaren in gevaar. De afgelopen jaren hebben de ROC s flink geïnvesteerd in een nieuw, aantrekkelijker onderwijsconcept (MTSplus) waarmee zij meer deelnemers willen trekken. Dit is wel gelukt (de daling van de instroom is gestopt en hier en daar omgebogen naar een groei), maar de toename van deelnemers is te klein om in de behoefte van de (grote) bedrijven te voorzien. Ook in het hbo wordt er hard gewerkt aan innovatie van de technische opleidingen met hetzelfde doel om opleidingen aantrekkelijker te maken en het rendement van de opleidingen te verhogen. Deze innovaties richten zich op dagstudenten. Er is echter ook nog een groep van werkenden of deels werkenden die de potentie hebben zich te ontwikkelen tot een opleidingsniveau 4 mbo of tot hbo niveau. De aan dit project deelnemende bedrijven hebben deze mensen soms al in dienst of proberen ze, via speciale projecten zoals bij Corus, voor een baan te interesseren. Het probleem is dat een substantieel aantal van deze werkenden niet het vereiste opleidingsniveau heeft. Zij kunnen zich daar wel in ontwikkelen maar komen daar - onder andere door een voor hen onaantrekkelijke opleidingsroute (weer jaren naar school) - niet aan toe. Het kwalitatieve probleem kent een nieuwe dimensie. Door het onderwijsconcept van MTSplus worden er inmiddels deelnemers opgeleid die naast technische competenties ook moeten beschikken over sociaal-communicatieve, probleem-oplossende en informatie-verwerkende competenties. De ROC s en de bedrijven werken daartoe bij dit onderwijsconcept ook samen aan prestaties die (deels) in bedrijven kunnen worden uitgevoerd. Bij deze samenwerking is gebleken dat er een kwalitatieve lacune is die voort komt uit de veranderende relatie tussen theorie en praktijk. Bij het onderwijsconcept MTSplus gaat het er om de directe verbinding te kunnen leggen tussen te leren theoretische kennis en de praktische problemen die je er mee kunt oplossen. Dat vergroot de flexibiliteit van de toekomstige werknemer, omdat hij in staat is de echte waarde van de theoretische kennis te beoordelen. Van de docent vraagt dit echter dat hij weet hoe de theoretische kennis in de praktijk van alledag in het regionale bedrijfsleven wordt toegepast. Dat zijn andere eisen dan tot voor kort aan de docent werden gesteld in het meer klassikale onderwijsmodel. Van de docent wordt nu verwacht dat hij de specifieke omstandigheden in het regionale bedrijfsleven en de innovaties in dat bedrijfsleven kent, zowel qua nieuwe technieken als 1

2 qua werkprocessen. Om deze kwalitatieve aansluiting te realiseren (en goed te kunnen functioneren in nieuwe onderwijsconcepten die meer op integraal leren zijn gebaseerd) is het nodig dat vakdocenten breder georiënteerd zijn dan alleen hun eigen vak. De actuele context waarin dat vak in bedrijven wordt beoefend, inclusief de daarbij behorende werkprocessen, dienen zij grondig te kennen om daar in leerarrangementen in voldoende mate bij aan te kunnen sluiten. Dit is nu logischer wijze komend vanuit het oude onderwijs - nog niet bij alle docenten het geval. Een vergelijkbare situatie zien we in het hbo. Kortom: door het onderwijsconcept MTSplus en de vernieuwingen in het hbo wordt wel meer geleerd in en van de praktijk, maar dit leidt nog tot onvoldoende kwalitatieve aansluiting omdat: - De veranderende relatie tussen theorie en praktijk nieuwe eisen stelt aan docenten (qua kennis van de bedrijfsprocessen en de innovaties in het bedrijfsleven) waardoor zij (nog) onvoldoende de kwalitatieve aansluiting kunnen maken; - innovaties in het technische bedrijfsleven zich steeds sneller voltrekken, zodat een manier of methodiek van continue upgrading van docenten nodig is om voldoende bij te blijven. 2. Beschrijf de doelen in termen van beoogde effecten en resultaten, d.w.z. specifiek, meetbaar, realistisch en tijdgebonden. Beschrijf de doelen / het doel van het project De uiteindelijk beoogde effecten bestaan uit: - (Meer) technisch gekwalificeerden op mbo-4 - en hbo-niveau die beter zijn toegerust voor de specifieke behoeften en innovaties in de regionale arbeidsmarkt. Als gevolg van de ondernomen activiteiten in het kader van dit project is het de bedoeling dat de uitstroom van gekwalificeerden op mbo-4 niveau techniek in de jaren 2008 en 2009 tenminste 15% meer bedraagt dan in het jaar Voor het hbo wordt gestreefd naar een verhoging van het gekwalificeerde uitstroomvolume van 10% in 2008 en 15% in 2009 in vergelijking met de gekwalificeerde uitstroom in Technisch docenten in mbo en hbo die bekend zijn met de ontwikkelingen en de toegepaste technologie in de bedrijfstak/branche en die regelmatig in bedrijven leren van en meewerken aan innovaties. Vanaf het schooljaar dienen alle technische vakdocenten van de deelnemende ROC s en HBO-instellingen ieder jaar tenminste 2 weken in bedrijven te leren en werken. - Het realiseren van tenminste zeven regionale Communities of Practice waarin bedrijven, ROC s en HBO s samen kennis delen en werken aan oplossingen voor problemen in hun werkpraktijk. Op die manier willen de ROC s en HBO s samen met de bedrijven actief invulling geven aan het begrip regionalisering en lerende regio. Concreet zal dit leiden tot een samenwerking (en systematiek van kennisuitwisseling) tussen bedrijven en ROC s/hbo s die er toe leidt dat docenten continu op de hoogte blijven van innovaties in het regionale bedrijfsleven en de behoeften van dit bedrijfsleven. Het kortere termijn resultaat bestaat uit het realiseren van het instrumentarium, het uitproberen van dit instrumentarium in een pilot en het aanpassen van de praktijk in ROC s en HBO s zodat de hierboven genoemde effecten mogelijk worden, door: A. Flexibele maatwerk trajecten te ontwikkelen in de ROC s (passend in en gebruik makend van het MTSplus concept) en in de HBO s (door middel van competentiegericht leren) die ook door reeds (deels) werkenden kunnen worden gevolgd. Hiervan wordt verwacht dat dit tot 2

3 meer studenten leidt en het zal ook de doorstroming naar het HBO vanuit MTSplus bevorderen. In het door het Landelijk Platform Beta/techniek ondersteunde project doorstroom MTSplus naar HBO (HvA en INHOLLAND) wordt overigens voor MTSplus leerlingen al aan deze flexibilisering gewerkt. (In overleg met de Haagse Hogeschool zal worden bezien hoe zij hier het snelste bij aan kunnen haken.) Een traject voor werkenden sluit daar fraai op aan. De organisatie, logistiek, werkwijze en instrumenten (inclusief begeleiding en eventuele peermentoring) van de ROC s en HBO s moeten ingrijpend worden aangepast om de benodigde flexibiliteit te kunnen bieden. Een speciaal aandachtspunt daarbij is om de nieuwe trajecten te integreren in de MTSplus methodiek op de ROC s en de onderwijsvernieuwing op de HBO s. In de looptijd van het traject stromen reeds de eerste deelnemers in die aan een pilot met de genoemde maatwerktrajecten deel gaan nemen. B. Praktische samenwerkingsvormen met bedrijven te ontwikkelen, die er toe leiden dat vakdocenten techniek ieder jaar tenminste twee weken in een bedrijf functioneren. Daarnaast zal worden gewerkt aan het opzetten van structurele kennisuitwisselingssystematieken in de communities of practice, waardoor de ROC s en HBO s in de toekomst continu op de hoogte blijven van innovaties in het bedrijfsleven. Met beide vormen van samenwerking zal gedurende de projectperiode reeds ervaring worden opgedaan in een pilot. 3. Thema s van het project Het project is gericht op versterking van de relatie onderwijs bedrijfsleven: Ja Nee vergroting van de externe gerichtheid van het beroepsonderwijs en de oriëntatie van het beroepsonderwijs op de vraagzijde, in het bijzonder het bedrijfsleven X bevordering van de leerloopbaan van de leerling/student en de doorstroom in het beroepsonderwijs X verhoging van de professionaliteit van degene die het beroepsonderwijs heeft afgerond X Innovatie van de pedagogiek en didactiek van het beroepsonderwijs X 3

4 4. Beschrijf de samenstelling, inhoudelijke inbreng en expertise van het samenwerkingsverband Naam partner samenwerkingsverband ROC Kop van Noord-Holland, ROC Horizon College, ROC NOVA College, ROC van Amsterdam, ROC Regio College Zaanstreek/Waterland ROC Flevoland ROC Leiden ROC Leiden Hogeschool van Amsterdam, Hogeschool INHOLLAND Haagse Hogeschool Omschrijving inhoudelijke inbreng De 7 deelnemende ROC s vormen in zekere zin de kern van het project. Zij nemen de lead in het ontwerpen en vormgeven van de beoogde flexibele en compacte leer- en begeleidingsarrangementen voor (deels) werkenden. Zij maken daarbij gebruik van hetgeen reeds ten behoeve van MTSplus is ontwikkeld. Zij verzorgen de begeleiding, de monitoring en de examinering van deelnemers aan de pilot met deze arrangementen. De ROC s organiseren ook de uitwisseling van docenten naar het bedrijfsleven en leveren de logistieke informatie over hoe dit ingepast kan worden in het onderwijsproces ROC Leiden levert het projectmanagement, het secretariaat van het project en de financiële administratie. De 3 deelnemende HBO s nemen de lead in het ontwerpen en vormgeven van flexibele en compacte leer- en begeleidingsarrangementen voor (deels) werkenden in het HBO. Samen met de ROC s geven zij ook invulling aan efficiënte doorstroomprogramma s vanuit de MTSplus ROC s naar het HBO. Zij verzorgen de begeleiding, de monitoring en de examinering van deelnemers aan de pilot met deze arrangementen. Waar gewenst organiseren de HBO s ook uitwisseling van Omschrijving deskundigheid Deskundig in competentiegericht leren door middel van het MTSplus concept. Deskundig in ontwerpen en vormgeven aan nieuwe leer- en begeleidingsarrangementen. Deskundig in assessment, examinering, EVC en motivering en coaching. Deskundig in de mogelijkheden van de nieuwe kwalificatiestructuur. Deskundig in de opleiding van praktijkopleiders. Zij zijn deskundig in het onderwijs in het vakgebied, maar hebben niet altijd de aansluiting met de meest actuele ontwikkelingen in het bedrijfsleven. Deskundig in projectmanagement, projectadministraties en secretariële dienstverlening voor een breder project met externen. Deskundig in de HBOkwalificatiestructuur. Deskundig in competentiegericht leren en vernieuwing in het technische HBO. Deskundig in ontwerpen en vormgeven aan nieuwe leer- en begeleidingsarrangementen. Deskundig in assessment, examinering en motivering en coaching. De HBO s zijn in toenemende mate deskundig de meeste actuele ontwikkelingen in het bedrijfsleven in hun onderwijs in te passen, via contexten, beroepsproducten en beroepsrollen. 4

5 docenten naar het bedrijfsleven en leveren dan de logistieke informatie over hoe dit ingepast kan worden in het onderwijsproces Regionaal Technocentrum Amsterdam (RTCA) Corus, Nuon, Coenraadts machinefabriek, Kramer en Duyvis Machinefabriek, BAM Techniek BV, BNI Installatie, Klaver Technisch bedrijf BV, Jongejans Luchttechniek BV, Wetherford Oil Tool Nederland BV, Bena Brandini Installatietechniek, Lo Minck Systemen BV, Machinefabriek West-End BV, Carrosseriefabriek Kees Mulder BV, GTI Infra BV, Ligthart Milieutechniek BV, Kropman Installatietechniek, United Broadcast Facilities BV, Dienst Stadswerken Almere, Delta Communications Almere, Heineken Brouwerijen BV en Imtech Het RTCA adviseert de projectleider inzake de vormgeving en uitvoering van het project. Het RTCA zet relaties en contacten in waar gewenst (fungeert als intermediair). Het RTCA stelt methodes, concepten en methodieken ter beschikking om de kennisuitwisseling en de uitwisseling van personeel te faciliteren en te organiseren. Het RTCA stemt waar nuttig en nodig haar activiteiten op dit project af (zoals de ontwikkeling van het concept BedrijfsOpleidingen Kamer). Het RTCA mobiliseert waar nodig overige TechnoCentra in de regio. De 21 bedrijven 1 bieden allemaal de mogelijkheid aan docenten om in het kader van een pilot enkele weken mee te werken aan of in een innovatieve werkomgeving. Ten behoeve van de flexibele leerarrangementen voor (deels) werkenden leveren de bedrijven de volgende bijdrage (waarbij niet ieder bedrijf alles doet): - Bijdrage aan EVC en assessments; - Leertijd bieden aan zittende werknemers; - Ter beschikking stellen van de werkomgeving als contextrijke leeromgeving; - Leveren van begeleiding aan deelnemers; - Ter beschikking stellen van leermaterialen (als die er zijn in het bedrijf). Deskundig in het makelen en schakelen tussen onderwijs en bedrijfsleven. Deskundig in projectmanagement. Beschikt over een groot netwerk en goede relaties met het regionale bedrijfsleven De bedrijven zijn deskundig waar het hun eigen werkproces en de ontwikkelingen in de branche en regio betreft. Alle bedrijven zijn geaccrediteerd door de kenniscentra en beschikken dus ook over algemene en opleidings- en begeleidingsexpertise. De bedrijven hebben allemaal ervaring in de samenwerking met MTSplus. De grotere bedrijven beschikken ook over leermaterialen. 5

6 Fundeon Met Fundeon bestaat reeds een samenwerking in het kader van MTSplus. Fundeon zal participeren als bedrijfstakinstituut en minder als kenniscentrum tw. - Realisatie van duale projecten in de bouwsector. - Adviseur van scholing en BPV - Ontwikkelen van leermiddelen Deskundig in het faciliteren van de opleidingsstructuur voor de sector bouw en infa Kwantitatieve en kwalitatieve vraagstukken voor wat betreft vraag en aanbod Deskundig in de nieuwe kwalificatiedossiers. Kennis van de bouw en infra bedrijven in de sector en regio. Deskundig in EVC-procedures. Kenteq en Vapro (mogelijk zullen nog andere kenniscentra aansluiten gedurende de looptijd van het project) Met de 2 kenniscentra bestaat reeds een samenwerking in het kader van MTSplus. De kenniscentra zullen de ROC s adviseren over uitbreiding van de samenwerking met bedrijven die de begeleiding van de flexibele leerarrangementen voor (deels) werkenden aankunnen. Voorts zullen de kenniscentra hun deskundigheid inzake EVC, scholing praktijkopleiders en examinering inzetten om in samenwerking met de ROC s tot het ontwerp van procedures te komen die geschikt zijn voor de doelgroep (deels) werkenden en die passen bij het MTSplus concept. Deskundig in de nieuwe kwalificatiedossiers. Kennis van de bedrijven in de sector en regio. Deskundig in EVC-procedures. Deskundig in de scholing van praktijkopleiders. Deskundig in examinering. 6

7 5. Beschrijf de innovatie in het project Beschrijf de innovatie in het project: Er is sprake van een dieptestrategie in het vergroten van de flexibiliteit en het innovatieve vermogen van de samenwerkende partners, vooral op het vlak van het inspelen op de technologische ontwikkeling in het bedrijfsleven. De meeste van de genoemde partners werken al jaren met elkaar samen aan de vernieuwing van het technisch beroepsonderwijs. De ambitie is om nu een stap verder, dieper te gaan in de samenwerking. De ambitie is echt co-makership te realiseren tussen ROC s, bedrijven en HBO s in de regio. Deze ambitie komt voort uit de ervaringen met de huidige samenwerking. Bij de huidige samenwerking worden door ROC s en bedrijven samen prestaties opgesteld waaraan deelnemers (deels of geheel) in bedrijven werken. Daarbij heeft het regionale bedrijfsleven terecht kritiek op de ROC s. Veel docenten zijn nog onvoldoende toegespitst op de specifieke omstandigheden in het regionale bedrijfsleven en de innovaties in dat bedrijfsleven, qua nieuwe technieken en qua werkprocessen. Het project beoogt dit kwalitatieve probleem (waar je pas tegenaan loopt als je al intensief samen werkt) op te lossen door vormen van intensieve uitwisseling tussen docenten en bedrijven uit te werken en uit te proberen. Ons zijn geen voorbeelden bekend in het land waarin technische bedrijven en docenten van ROC s en HBO s op regelmatige, jaarlijkse basis in programma s van uitwisseling deelnemen. Ook het ontwerp en het uitproberen in een pilot van flexibele, compacte leer- en begeleidingsarrangementen voor (deels) werkenden in MBO en HBO is behoorlijk nieuw. Vernieuwingen in het beroepsonderwijs beperken zich vaak tot de reguliere, voltijds trajecten voor deelnemers die op de leeftijd van 16 jaar instromen. De ambitie van dit project is een nieuwe, moderne pedagogiek (MTSplus en competentiegericht leren) toe te passen in leerarrangementen voor (deels) werkenden. Ons zijn geen voorbeelden bekend van dit soort arrangementen bij ROC s en HBO s waarmee werkenden snel kunnen worden toegeleid naar een technisch mbo-4 of hbodiploma. Overzicht van vernieuwingsprojecten binnen het samenwerkingsverband Naam partner Naam project Korte omschrijving (Bijna) alle partners CLIB MTSplus (Competentiegericht Leren in Bedrijven) Was Innovatiearrangementproject 2003, liep tot 31 december In het kader van dit project is samenwerking met bedrijven opgezet rondom competentieleren aan prestaties in bedrijven en hiermee is gepilot. Tevens is (samen met kenniscentra) een nieuwe cursus ontwikkeld voor praktijkbegeleiders inzake begeleiden in het MTSplus concept. Op een drietal locaties is tevens samenwerking met het vmbo opgezet. 7

8 Alle 7 ROC s Digicom (Digitale Competentiemeter) Was een SILO-project (is afgelopen per 31 december 2005). In het kader van dit project is een digitale competentiemeter ontwikkeld die aansluit bij het competentiegerichte opleidingsmodel van MTSplus. Heeft het samenwerkingsverband zich georiënteerd op vergelijkbare innovatieve projecten? Zo ja, omschrijf de wijze van oriëntatie, de resultaten van de oriëntatie, hoe gebruik is gemaakt van deze resultaten en waarin het eigen project onderscheidend is. Het samenwerkingsverband heeft zich georiënteerd op andere innovatieve projecten of praktijken waarbij ROC s intensief samenwerken met technische bedrijven door: - zoeken in kennisbanken op internet (o.a. Platform Beroepsonderwijs, Deltapunt Techniek, Kennisnet, Procesmanagement herontwerp mbo, Bve Raad); - deelname aan kenniskringen en andere innovatieve bijeenkomsten (o.a. de Experimenteerclusters van het procesmanagement herontwerp mbo); - het eigen netwerk aan te boren en contacten te leggen; - deel te nemen aan een netwerk van sectordirecteuren techniek van innovatieve ROC s (o.a. Friesland College, ROC Midden-Nederland, Da Vinci College). Daarbij zijn veel innovatieve praktijken gevonden o.a.: - Intensieve samenwerking d.m.v. prestaties met bedrijven bij ROC Friesland, ROC Midden- Nederland en Da Vinci College; - Docenten massaal in contact met de bedrijven krijgen d.m.v. sterke uitbreiding contractonderwijs (De Leijgraaf); - Sponsoring van de bol-4-opleidingen techniek door bedrijven bij ROC Zeeland en ROC Westerschelde door middel van een Stichting Onderwijs en Bedrijfsleven; - Samenwerking Deltion College met meer dan honderd bedrijven in BOL 4 Werktuigbouw; - Regulatie van contacten met bedrijven en inspraak van bedrijven door goede overlegstructuren op te zetten (o.a. ROC Midden-Brabant); - Netwerkstructuren tussen bedrijven en ROC s (b.v. Vrienden van de Elektrotechniek ). Hoewel hier zeker van geleerd kan worden, zijn er geen samenwerkingsvormen gevonden waarbij gestreefd wordt naar: - het gezamenlijk vormgeven aan flexibele, compacte leerarrangementen voor (deels) werkenden, die toeleiden naar niveau 4 mbo of hbo-niveau en aansluiten bij moderne, competentiegerichte leerconcepten, en - jaarlijkse, diepgaande oriëntatie van docenten op de innovatie in het regionale bedrijfsleven door een substantiële tijd mee te werken in en aan innovatieve praktijken in het bedrijfsleven. Hierin is het project onderscheidend. Ja Ja Nee 8

9 Omschrijf hoe docenten en management bij de ontwikkeling van de innovatie zijn betrokken. Het management van de ROC s en de HBO s is nauw bij de ontwikkeling van de innovatie betrokken. In de voorbereidingsfase functioneert een taskforce waarin directeuren techniek van de MTSplus ROC s en projectleiders MTSplus van de ROC s zitting hebben. Alle directeuren en projectleiders worden betrokken via de reguliere directeuren- en projectleidersoverleggen. De HBOmanagers worden betrokken in de Stuurgroep mbo-hbo die reeds gevormd is. ROC Leiden heeft reeds overleg met de Haagse Hogeschool en deze overlegcircuits zullen aan elkaar verbonden worden. In de projectfases 2 en 3 hebben managers zitting in het projectteam en in de klankbordgroep. Bovendien zullen de reguliere, hierboven genoemde overleggen worden gebruikt om regelmatig alle managers te informeren over de voortgang van het project. Docenten zullen vooral de ontwikkel- en productgroepen in het kader van het project bemensen aangezien zij degenen zijn die aan instrument-ontwikkeling doen. De Nieuwsbrief MTSplus zal worden gebruikt om alle ROC-docenten rechtstreeks te informeren over de voortgang van het project. Voorts is het de taak van de managers om een goede betrokkenheid van de docenten te borgen. Bij de uitwisseling met het bedrijfsleven zijn de docenten intensief betrokken. Zij zijn immers de doelgroep van de uitwisseling. Het management van de bedrijven is reeds op verschillende manieren betrokken bij de ontwikkeling van de MTSplus ROC s. Vanuit de Stuurgroep MTSplus wordt één keer per jaar rechtstreeks overleg gevoerd met een aantal managers van bedrijven. Op meer frequente basis nemen managers van bedrijven deel aan CLIB (Competentiegericht Leren in Bedrijven) Stuurgroepen en ander structureel overleg met de diverse branches en sectoren in de regio. In de eerste projectfase zal in overleg met de bedrijven nader worden uitgewerkt hoe zij het beste bij de ontwikkeling van deze innovatie kunnen worden betrokken. 9

10 B. Operationaliseren van aanpak 6. Beschrijf de operationele activiteiten (desgewenst kunt u de samenhang tussen de activiteiten in een schema weergeven) Beschrijf de samenhang en planning van fasering, (operationele) activiteiten en mijlpalen in het project (zoals de tussenrapportage). Fase 1 (1 april september 2006) Voorbereidings- en inrichtingsfase Fase 1 Activiteit 1: Inrichten projectorganisatie Activiteit 2: Bemensen projectorganisatie Activiteit 3: Uitwerken van de twee projectlijnen Activiteit 4: Voorbereiden startconferentie begin september 2006 Fase 2 (1 september september 2007) Ontwikkelfase Fase 2 Activiteit 5: Startconferentie met alle betrokkenen Hierna mijlpaal eerste tussenrapportage Activiteit 6: Ontwikkelen van de flexibele, compacte leerarrangementen Activiteit 7: Werven van werkende deelnemers aan de arrangementen Activiteit 8: Ontwikkelen van modellen voor langdurige uitwisseling van docenten en werkenden Activiteit 9: Eerste try-outs op kleine schaal met langere uitwisseling Hierna mijlpaal tweede tussenrapportage + financiële rapportage Fase 3 Fase 3 (1 september augustus 2008) Pilots en evaluatie Activiteit 10: Pilots opleiding van (deels) werkenden door middel van de flexibele, compacte arrangementen Activiteit 11: Pilots met de langdurige uitwisseling van docenten en werkenden op grotere schaal Activiteit 12: Evaluatie van de pilots en instrumenten Activiteit 13: Bijstelling van de producten Hierna mijlpaal eindrapportage + financiële rapportage 10

11 Activiteit 1: Inrichten projectorganisatie Omschrijving: De projectorganisatie (zoals hierna globaal beschreven) wordt nader uitgewerkt. Van ieder orgaan in het organogram wordt beschreven wat precies de functie en taakstelling is in het kader van het project en welk type functionarissen aan welk orgaan deel neemt. Tijdplanning: 1 april 1 mei 2006 a. Goed uitgewerkte en beschreven projectorganisatie beschikbaar. Activiteit 2: Bemensen projectorganisatie Omschrijving: De projectorganisatie en de organen die daar toe behoren dienen te worden bemenst met daarvoor geschikte personen. Met name voor de ROC s en HBO s is het van groot belang dat dit gebeurt voor de zomervakantie aangezien dan de planning en roostering van de mensen voor het jaar daarna wordt vastgelegd. Tijdplanning: 1 mei 1 juli 2006 b. Organogram met een concrete invulling van namen bij alle posities. Activiteit 3: Uitwerken van de 2 projectlijnen Omschrijving: De 2 projectlijnen (Ontwikkelen flexibele leerarrangementen en Uitwisseling personeel) dienen nader uitgewerkt te worden. De twee projectjaren (fasen 2 en 3) worden daarbij voorzien van een concrete tijdsplanning en gedetailleerd overzicht van op te leveren producten. Tijdplanning: 1 april 1 september 2006 c. Uitgewerkte projectlijn Flexibele Leerarrangementen inclusief planning d. Uitgewerkte projectlijn Uitwisseling personeel inclusief planning Activiteit 4: Voorbereiden startconferentie begin september 2006 Omschrijving: De bedoeling is om begin september 2006 een startconferentie te organiseren met alle deelnemende partijen aan het project. De uitwerking van het project in de twee projectlijnen zal dan uitgebreid met elkaar doorgesproken worden, inclusief de rollen, taken en verantwoordelijkheden die bij de verschillende deelnemende organisatie en personen berusten. Uiteraard komt ook de wijze van samenwerking aan de orde en de concreet beoogde resultaten en producten in projectfase 2. 11

12 Tijdplanning: 1 april 1 september 2006 e. Programma startconferentie f. Uitnodiging aan alle deelnemers voor de zomervakantie 2006 Activiteit 5: Startconferentie met alle betrokkenen Omschrijving: Zie de omschrijving bij activiteit 4 Tijdplanning: Begin september 2006 g. Alle deelnemers zijn aantoonbaar (bijvoorbeeld middels een enquête) goed geïnformeerd over wat van hen verwacht wordt in het kader van het project. h. Met alle deelnemers zijn concrete afspraken gemaakt over de wijze waarop zij aan het project meewerken en op welke momenten zij welke bijdragen leveren. Activiteit 6: Ontwikkelen van de flexibele, compacte leerarrangementen Omschrijving: Beoogd wordt om samen met de in deze projectaanvraag genoemde bedrijven en kenniscentra flexibele en zeer compacte leer- en begeleidingstrajecten te ontwerpen en zo maatwerk te bieden voor werknemers die een bol-4-diploma of hbo-diploma willen behalen. Hiertoe wordt uiteraard EVC ingezet. Daarbij kan worden voortgeborduurd op ervaring die er in de ROC s met EVC is. Voorts wordt ook maximaal gebruik gemaakt van de contextrijke leeromgeving die in het bedrijf aanwezig is. E-learning en een geschikte elektronische leeromgeving kunnen ook bijdragen aan een compact leertraject. Heel belangrijk is ook het vinden van een goede vorm voor kwalitatieve begeleiding van deelnemers die een leertraject volgen waarbij er veel minder contactmomenten zijn dan gebruikelijk. Hier kan eventueel ook gebruik gemaakt worden van duo- BPV en van knowhow van de hogescholen. Doel is om de deelnemers/werknemers een emancipatorische leerroute te bieden in die zin dat laatbloeiers en tweedekansers versneld alsnog een bol-4-diploma of hbo-diploma kunnen halen. Tijdplanning: 1 september september

13 i. Compacte leerarrangementen in mbo, passend bij het MTSplus onderwijsconcept, inclusief: - leertraject; - begeleidingsarrangement; - leermaterialen; - procedures voor assessment en evc; - wijze van toetsing en examinering - samenwerking met bedrijven - Elektronische leeromgeving j. Compacte leerarrangementen in hbo, passend bij competentiegericht leren, inclusief: - leertraject; - begeleidingsarrangement; - leermaterialen; - procedures voor assessment en evc; - wijze van toetsing en examinering - samenwerking met bedrijven - Elektronische leeromgeving Activiteit 7: Werven van werkende deelnemers voor de leerarrangementen Omschrijving: In samenwerking met bedrijven, RTCA en regionale arbeidsmarktorganisaties, zullen de ROC s en HBO s actief werkenden trachten te werven voor deelname aan de flexibele, compacte leerarrangementen. Tijdplanning: April, mei juni 2006 k. Voldoende deelnemers voor een pilot die toerust tot een diploma bol-4 (voldoende dient gerelateerd te worden aan het beoogde effect van 15% meer gekwalificeerde uitstroom in 2008 en 2009 ten opzichte van 2006). l. Voldoende deelnemers voor een pilot die toerust tot een diploma hbo (voldoende dient gerelateerd te worden aan het beoogde effect van 10% meet gekwalificeerde uitstroom in 2008 en 15% meer in 2009 ten opzichte van

14 Activiteit 8: Ontwikkelen van modellen voor langdurige uitwisseling van docenten en werkenden Omschrijving: De ROC s zijn tot de conclusie gekomen dat het voor echt co-makership (in verband met de veranderende relatie tussen theorie en praktijk) nu meer nodig is dan in het verleden dat docenten op de hoogte zijn van de werkprocessen, ontwikkelingen en innovaties in de hen omringende bedrijven. Hierdoor weten zij hoe theoretische kennis wordt toegepast in de praktijk van alledag, wint de samenwerking aan inhoud, worden betere leertrajecten voor deelnemers gerealiseerd en ontstaan kwalitatief beter toegeruste gediplomeerden. Een BPV-bezoek aan een bedrijf, een gesprek met een bedrijf of een excursie naar een bedrijf zijn op zichzelf wel goede aanzetten tot meer contact, maar leveren onvoldoende diepte-inzicht en ervaringskennis inzake de regionale behoeften en innovaties. Willen alle docenten echt gevoel krijgen voor wat er in een bedrijf speelt, hoe de bedrijfsvoering en de werkprocessen verlopen, aan wat voor soort personeel behoefte is en met welke innovaties een bedrijf bezig is, dan is het nodig dat zij enkele weken per jaar werkzaam zijn in een bedrijf. Het praktijk-proof zijn van docenten in het technisch beroepsonderwijs wordt dan onderdeel van het personeelsbeleid van de scholen. Het organiseren van docentenstages of prestaties van docenten in bedrijven zeker op zo n structurele basis is echter lastig te organiseren. De bedoeling is om enkele modellen uit te werken waarbij deze langdurige uitwisseling wel mogelijk is. Daarbij zal in ieder geval het model worden uitgewerkt waarbij een docent voor enkele weken van baan ruilt met iemand uit het bedrijfsleven. Dat is niet alleen nuttig voor de docenten in kwestie, maar ook de deelnemers profiteren van de regelmatige gastdocenten die de huidige beroepspraktijk binnen brengen. Een ander, nieuw concept dat door het Regionaal TechnoCentrum Amsterdam is gelanceerd, namelijk de BedrijfsOpleidingsKamer (BOK) kan daarbij een belangrijke rol spelen. De BOK is een fysiek punt bij een groot bedrijf of een cluster technische bedrijven (bv in een havengebied) waar alle stage- activiteiten en stagiaires van MBO, HBO en docenten bij elkaar komen. Tijdplanning: 1 september april 2007 m. Enkele, uitgewerkte modellen van samenwerking die langdurige uitwisseling tussen ROC s (en eventueel HBO s) en bedrijven mogelijk maakt, inclusief: - introductie; - inwerken; - verzekeringen; - aansprakelijkheid; - rapportage methode voor de docenten met betrekking tot de opgebouwde competenties (reflectie); - voorbeelden van docenten prestaties die de periode in de praktijk sturen. Activiteit 9: Eerste try-outs op kleine schaal met langere uitwisseling Omschrijving: De onder activiteit 8 uitgewerkte modellen worden op kleine schaal uitgeprobeerd met enkele docenten, geëvalueerd en zonodig bijgesteld of verder uitgewerkt. Tijdplanning: April 2007 augustus

15 n. Enkele praktijkervaringen met de uitgewerkte modellen o. Bijgestelde uitwisselingsmodellen Activiteit 10: Pilots opleiding van (deels) werkenden door middel van flexibele, compacte arrangementen Omschrijving: De onder activiteit 6 uitgewerkte modellen (inclusief alle genoemde instrumenten) worden uitgeprobeerd met echte deelnemers in het mbo en hbo Tijdplanning: 1 september augustus 2008 p. Ervaring met de compacte leerarrangementen in mbo, passend bij het MTSplus onderwijsconcept, inclusief: - leertraject; - begeleidingsarrangement; - leermaterialen; - procedures voor assessment en evc; - wijze van toetsing en examinering - samenwerking met bedrijven - Elektronische leeromgeving, inclusief gedigitaliseerde begeleiding (afstandsleren) q. Ervaring met de compacte leerarrangementen in hbo, passend bij competentiegericht leren, inclusief: - leertraject; - begeleidingsarrangement; - leermaterialen; - procedures voor assessment en evc; - wijze van toetsing en examinering - samenwerking met bedrijven - Elektronische leeromgeving Activiteit 11: Pilots met de langdurige uitwisseling van docenten en werkenden op grotere schaal Omschrijving: De onder activiteit 8 uitgewerkte modellen die onder activiteit 9 zijn uitgeprobeerd op kleine schaal (waarna zij verbeterd zijn) worden op grotere schaal in een pilot toegepast om de werkbaarheid en duurzaamheid op grotere schaal vast te stellen. Tijdplanning: 1 september 2007 juni 2008 r. Ervaringen met de uitgewerkte modellen bij toepassing op grotere schaal 15

16 Activiteit 12: Evaluatie van de pilots en instrumenten Omschrijving: De pilots en de daarbij gehanteerde instrumenten en modellen zullen worden geëvalueerd onder de deelnemers aan de trajecten en uitwisselingen, de docenten en de betrokkenen vanuit het bedrijfsleven. Tijdplanning: 1 juni juli 2008 s. Evaluatie van de leertrajecten in het mbo t. Evaluatie van de leertrajecten in het hbo u. Evaluatie van de uitwisselingstrajecten Activiteit 13: Bijstelling van de producten Omschrijving: Op basis van de evaluatie onder activiteit 12 zullen de leerarrangementen, gehanteerde instrumenten en de uitwisselingsmodellen worden bijgesteld Tijdplanning: 1 juli augustus 2008 v. Bijgestelde leerarrangementen in het mbo w. Bijgestelde leerarrangementen in het hbo x. Bijgestelde uitwisselingstrajecten 7. Beschrijf de projectorganisatie Beschrijf de projectorganisatie In de voorbereidings- en inrichtingsfase (1 april 1 september 2006) wordt grotendeels gebruik gemaakt van de infrastructuur die in het MTSplus project reeds beschikbaar is. Er is een Stuurgroep MTSplus, waarin 7 leden van de Colleges van Bestuur van de 7 ROC s zitting hebben. Daaronder fungeert een Directeurenoverleg MTSplus, waaraan de 7 directeuren techniek van de ROC s deelnemen en de directeur van het Regionaal Technocentrum Amsterdam (RTCA). Tenslotte is er een projectleidersoverleg MTSplus waaraan de projectleiders van de 7 ROC s deelnemen. Vanuit het directeurenoverleg is een Stuurgroep mbo-hbo ingericht, waarin een delegatie van de MTSplus directeuren overleg pleegt met de directeuren van de Hogeschool van Amsterdam en INHOLLAND over het, mede door het Landelijk Platform Beta Techniek gesteunde, doorstroomproject. Tevens onderhoudt het directeurenoverleg contacten met de kenniscentra. Hiermee vindt ook reeds samenwerking plaats in gezamenlijke projecten. Met de bedrijven bestaan gestructureerde contacten in het kader van de CLIB-groepen en ander branchegewijs overleg in de regio. Voor de voorbereiding van het Innovatiearrangementproject Flexibiliseren & Uitwisselen als nooit tevoren is een projectleider beschikbaar en benoemd vanuit het Directeurenoverleg. Deze wordt in afwachting van de inrichting van de definitieve projectorganisatie ondersteunt door een tijdelijke taskforce vanuit het directeurenoverleg en het projectleidersoverleg. Zie ook het eerste Organogram hieronder, waarin deze structuur weergegeven is. 16

17 De projectorganisatie voor de ontwikkelfase 2 en de fase van pilots en evaluatie 3, wordt vormgegeven en ingericht tijdens de 1 e voorbereidingsfase. Op dit moment wordt hierbij gedacht aan de volgende structuur: De projectleider wordt aangesteld vanuit het directeurenoverleg MTSplus. De projectleider heeft een projectteam ter beschikking dat in ieder geval bestaat uit vertegenwoordigers van alle ROC s, HBO s, kenniscentra en het RTCA. Mogelijk dat er ook enkele grote bedrijven in het projectteam worden opgenomen. Daarnaast beschikt de projectleider over een klankbordgroep, waarin bedrijven, enkele directeuren en mogelijk ook projectleiders MTSplus meedenken over het project en de te ontwikkelen of ontwikkelde instrumenten en modellen. Onder het projectteam functioneren enkele ontwikkel- en productgroepen. Uiteraard nemen alle deelnemers in het projectteam de resultaten van het ontwikkelwerk mee naar hun organisaties ter implementatie en communiceren daar ook over met hun bedrijven. 8. Maak een organigram om de projectorganisatie in beeld te brengen Organigram Organigram 1: Projectorganisatie in de periode 1 april september 2006 Stuurgroep MTS plus Bedrijven HBO scholen Kenniscentra Directeurenoverleg MTS plus Taskforce Flexibiliseren en uitwisselen als nooit Projectleidersoverleg MTS plus Organigram 2: Projectorganisatie in de periode 1 september augustus

18 Directeurenoverleg MTS plus Projectleider Flexibiliseren en uitwisselen als nooit tevoren Klankbordgroep Projectteam Flexibiliseren en uitwisselen als nooit tevoren Ontwikkel- en projectgroepen 9. Beschrijf planmatig de wijze waarop de verspreiding en implementatie van projectresultaten worden gerealiseerd Het verspreiden en implementeren van projectresultaten zijn geen activiteiten die voor subsidiering vanuit de subsidieregeling Innovatiearrangementen 2005 in aanmerking komen. Tegelijkertijd is in het kader van de regeling van belang dat perspectief op implementatie bestaat. Beschrijf de implementatieactiviteiten, planning en betrokkenheid van de partners van het samenwerkingsverband. Geef aan welke afspraken zijn gemaakt, hoe de financiering is geregeld en hoe de projectresultaten publiek beschikbaar komen. Beschrijf planmatig de wijze waarop de verspreiding en implementatie van projectresultaten wordt gerealiseerd Het consortium zal op verschillende manieren aan verspreiding en implementatie doen. De verspreiding en implementatie MTSplus intern vindt plaats door: - mailingen aan deelnemers aan het project; - vergaderingen over het project en de projectresultaten; - informatie in vergaderingen van de Stuurgroep, directeurenoverleg en projectleidersoverleg; - ter beschikking stellen van alle producten; - informatie in de kwartaal- Nieuwsbrief van MTSplus; - opname van producten in het projectbeheersysteem van MTSplus; - organiseren van pilots op de ROC s en HBO s. - de verankering van de projectresultaten na 2008 wordt geborgd door het directeurenoverleg MTSplus, in overleg met de betrokken bedrijven. 18

19 De verspreiding en implementatie van projectresultaten extern wordt gerealiseerd door: - informatie over het project op de web-site van MTSplus; - verspreiding van producten via de kenniscentra; - deelname aan kenniskringen en experimenteerclusters; - artikelen in vakbladen over het project; - workshops verzorgen over het project op conferenties in het bve-veld; - via het Platform Beroepsonderwijs. 10. Beschrijf de wijze van evaluatie van het project Evaluatiemethode Gedurende de looptijd van het project zal worden gemonitord of de beoogde resultaten zoals geformuleerd in prestatie-indicatoren bij de activiteiten worden behaald. Tevens worden 2 voortgangsrapportages en een eindrapportage gemaakt en zal een auditcommissie vanuit het Platform Beroepsonderwijs de voortgang van het project enkele malen kritisch volgen. De projectpartners vinden het heel belangrijk om te monitoren hoe tevreden de deelnemers, de docenten en de bedrijven zijn met de ontwikkelde arrangementen, producten en modellen en de pilots daarmee. Daarom is aan het einde van fase 3 (activiteit 12) monitoring voorzien onder deze drie doelgroepen door middel van vragenlijsten. C. Samenvatting 10. Geef een samenvatting van uw project in maximaal 1 A4 De hier gegeven samenvatting wordt mede gebruikt voor communicatiedoeleinden als het project wordt toegekend. Geef kort een samenvatting met achtereenvolgens doelen, activiteiten en beoogde resultaten en kern van de innovatie in het project. Het project Flexibiliseren & Uitwisselen als nooit tevoren richt zich op de niveau 4 technische beroepsopleidingen en hbo opleidingen in Noord-Holland, Flevoland en een deel van Zuid-Holland. Het betreft een nieuwe en verdere, diepere stap in de ontwikkeling van het innovatieve onderwijsconcept MTSplus. Aan het project wordt deelgenomen door 7 ROC s, 3 HBO-instellingen, 21 bedrijven, 3 kenniscentra en een techocentrum. Het project Flexibiliseren & Uitwisselen als nooit tevoren beoogt de volgende effecten: - (Meer) technisch gekwalificeerden op mbo-4- en hbo-niveau die beter zijn toegerust voor de specifieke behoeften en innovaties in de regionale arbeidsmarkt; - Vakdocenten in mbo en hbo die geworteld zijn in de bedrijfstak/branche en die regelmatig in bedrijven leren van en meewerken aan innovaties; - Realiseren van regionale Çommunities of Practice waarin bedrijven, ROC s en HBO s samen kennis delen en werken aan oplossingen voor problemen in hun werkpraktijk. Het project bestaat uit twee activiteitenlijnen, met bijbehorende resultaten: 1. Ontwikkelen van aantrekkelijke, flexibele, compacte maatwerktrajecten in de ROC s (passend in en gebruik makend van het MTSplus concept) en in de HBO s (door middel van competentiegericht leren) die ook door (deels) werkenden kunnen worden gevolgd. De bedoeling is om in het project de leerarrangementen inclusief materialen en procedures te 19

20 ontwikkelen, deelnemers te werven en reeds een eerste pilot uit te voeren; 2. Ontwikkelen van praktische samenwerkingsvormen met bedrijven, die er toe leiden dat vakdocenten ieder jaar tenminste twee weken in een bedrijf functioneren. Daarnaast zal worden gewerkt aan het opzetten van structurele kennisuitwisselingssystematieken, waardoor de ROC s en HBO s in de toekomst continu op de hoogte blijven van innovaties in het bedrijfsleven. De bedoeling is om in het project de samenwerkingsvormen te ontwikkelen en deze ook reeds uit te proberen in een grote pilot. Achtergrond van het project zijn de volgende ervaringen: - De afgelopen jaren hebben de ROC s samen met bedrijven flink geïnvesteerd in een nieuw, aantrekkelijker onderwijsconcept (MTSplus) onder andere met de bedoeling meer deelnemers te trekken. Dit is enigszins gelukt, maar de groei is te gering om de grote behoefte van bedrijven in de regio te kunnen bedienen. Vandaar dat nu wordt getracht het nieuwe opleidingsconcept samen met bedrijven toe te passen in leertrajecten die ook geschikt zijn voor (deels) werkenden. In het HBO speelt een zelfde soort ontwikkeling. - ROC s en bedrijven hebben vanwege MTSplus en het project Competentiegericht Leren in Bedrijven - de afgelopen jaren intensief samen gewerkt aan prestaties die deelnemers (deels) in bedrijven kunnen uitvoeren. Kritiek van de bedrijven is dat niet alle docenten voldoende kennis hebben van de specifieke omstandigheden in het regionale bedrijfsleven en de innovaties in dat bedrijfsleven, qua nieuwe technieken maar ook qua werkprocessen. Mede hierdoor is het lastig voldoende kwalitatieve aansluiting bij het bedrijfsleven te realiseren in het onderwijs en in de samenwerking. Door mogelijkheden te creëren om docenten substantiële tijd in bedrijven te laten werken aan innovaties in een innovatieve context wordt getracht de kloof tussen bedrijfsleven en onderwijs te slechten. De schaal en diepte van de beoogde uitwisseling met het bedrijfsleven is innovatief, evenals de poging nieuwe onderwijsconcepten in d.m.v. speciale leerarrangementen te benutten voor (deels) werkende deelnemers. 20