SCHRIJFWIJZER GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET VERSIE 2.0.

Transcriptie

1 1 SCHRIJFWIJZER GEMOTIVEERD VERSLAG M-DECREET VERSIE 2.0. Deze schrijfwijzer is bedoeld voor CLB-teams die een gemotiveerd verslag opmaken. We gaan ervan uit dat elke discipline bij de opmaak van het gemotiveerd verslag betrokken wordt. Naar aanleiding van de vele opmerkingen rond de technische problemen met de sjablonen van vorig schooljaar, hebben we ervoor geopteerd om niet meer met tabellen en tekstvelden te werken, maar dit open te laten. We vragen wel uitdrukkelijk om de lay-out en de indeling van het sjabloon te respecteren, geen velden weg te laten, de logo s te behouden en geen eigen logo s toe te voegen. Toevoegingen doen onder de titels (bv. tabel) kan wel voor diegene die dit wensen. We willen er uitdrukkelijk op wijzen dat een gemotiveerd verslag geen samenvatting moet zijn van het volledige CLB- en schooldossier. Alleen die elementen worden opgenomen die relevant zijn om de ondersteuning vanuit het geïntegreerd onderwijs te verantwoorden. Naast het gemotiveerd verslag is er ook nog het leerlingendossier op school en het CLB-dossier waar uit kan geput worden indien nodig. Uit het gemotiveerd verslag moet blijken dat de ondersteuning vanuit het geïntegreerd onderwijs, in combinatie met compenserende of dispenserende maatregelen, nodig en voldoende geacht wordt om de leerling het gemeenschappelijk curriculum te laten volgen. Wanneer het gaat om een gemotiveerd verslag in het kader van een wijziging van type moet uit het gemotiveerd verslag blijken waarom het inzetten van de expertise van het nieuwe type beter tegemoet komt aan de onderwijsen opvoedingsbehoeften van de leerling. Wie reeds gestart is met de opmaak van een gemotiveerd verslag in een vorige versie van het sjabloon, kan dit gewoon afwerken. De vorige versie blijft geldig. We pleiten er uiteraard wel voor om zo snel mogelijk volledig over te stappen op gebruik van het nieuwe sjabloon.!!! voor wie werkt met het nieuwe sjabloon, willen we extra aandacht vragen voor het toevoegen van het document Bevestiging engagement geïntegreerd onderwijs. Zonder dit document met de handtekeningen van alle betrokkenen is het gemotiveerd verslag niet geldig en zal verificatie dit ook niet als volledig beschouwen. Dit extra document vervangt de bladzijde met de handtekeningen op de vorige versie van het sjabloon en is opgemaakt om tegemoet te komen aan de problemen met de handtekeningenjacht. Wie nog met het oude sjabloon werkt, kan alle betrokken daarop laten tekenen. DEADLINE VERSLAGGEVING We pleiten ervoor om zoveel mogelijk de verslaggeving af te werken na het afronden van het HGD-traject. Het gemotiveerd verslag wordt ten laatste op 30/9 aan de school gewoon onderwijs bezorgd. Dit kan via de ouders of in overleg met ouders rechtstreeks aan de school. Een kopie wordt bezorgd aan de school voor buitengewoon onderwijs (incl kopie van document met de handtekeningen). In het licht van de hervorming GON/ION ifv 1/9/2016 is het aangewezen om zoveel mogelijk leerlingen waarbij duidelijk is dat ze voldoen aan alle voorwaarden om een gemotiveerd verslag te krijgen zo snel mogelijk aan te melden bij de GON-dienst of dienstverlenende school. Aanmelden gebeurt bij voorkeur tegen 30/5/2016 zodat de BuO-scholen de nodige cijfergegevens kunnen aanleveren aan de netgebonden commissies die voor de verdeling van de middelen instaan. We verwijzen hiervoor ook naar de communicatie van de overheid rond GON-ION.

2 Aanmelden bij de BuO-school of de GON-dienst gebeurt via het eerste blad van het gemotiveerd verslag waarop alle identificatiegegevens staan, alsook de gegevens betreffende de doelgroep. Indien het gemotiveerd verslag reeds afgewerkt is, kan dit uiteraard volledig doorgestuurd worden. Indien dit niet het geval is, wordt het gemotiveerd verslag zo snel mogelijk gefinaliseerd en bezorgd aan de betrokken school gewoon onderwijs. Wie nog werkt met het oude sjabloon, controleert best dat de nodige gegevens bezorgd worden bij de aanmelding (identificatiegegevens leerling / ouders / school gewoon onderwijs / type / ernst handicap / aard integratie ) want dit is belangrijk voor de toekenning van de eenheden aan de scholen IDENTIFICATIEGEGEVENS Identificatiegegevens van de leerling en CLB, naam van directie en contactpersoon worden automatisch gegenereerd uit LARS. De betrokken medewerkers dienen handmatig toegevoegd te worden. Wie niet zou werken met het sjabloon gegenereerd uit LARS, gelieve te checken op de identiteitskaart of de SIS-kaart naar de juiste schrijfwijze van de naam en de correcte gegevens van de leerling. Alle velden, met uitzondering van de velden met telefoon en mailgegevens en de namen van contactpersonen, zijn verplicht in te vullen conform het Besluit van de Vlaamse Regering 1 van 13 februari Het is de keuze van het CLB-team om telefoon- of mailgegevens al dan niet te vermelden, maar dit is wel aan te raden. Contactpersonen opnemen is ook wenselijk. Bij de identificatiegegevens van de ouders kan moeder of vader vervangen worden door andere opvoedingsverantwoordelijken (bv. meemoeder, pluspapa, pleegouder, ). We pleiten er wel voor in deze rubriek enkel de ouders/opvoedingsverantwoordelijken te vermelden met beslissingsbevoegdheid. Andere betrokkenen zijn immers niet bevoegd om te tekenen. Indien andere personen toch vermeld worden, gelieve ervoor te waken dat diegene die tekent beslissingsbevoegdheid heeft. In het sjabloon voor gemotiveerd verslag worden enkel de gegevens van de school gewoon onderwijs opgenomen bij de identificatiegegevens in functie van de aanmelding bij de dienstverlenende BuO-school of GON-dienst. Dit is altijd de school gewoon onderwijs die de vraag naar ondersteuning geïntegreerd onderwijs stelt (school waar de leerling met ingang van september zal school lopen). Bij vermelden van de scholen moet er verwezen worden naar het instellingsnummer. Instellingsnummer van de school kan men terugvinden op: Contactpersoon van de school (klastitularis, zorgcoördinator, leerlingbegeleider, directie, ) is geen verplicht veld, dit mag blanco gelaten worden indien gewenst. In het kader van de discussies rond het verzamelen van de handtekeningen werd de afspraak gemaakt om te werken met een engagementsverklaring in kader van geïntegreerd onderwijs. Deze engagementsverklaring kan getekend worden op het eerste overleg met alle betrokkenen en wordt altijd toegevoegd aan het gemotiveerd verslag. Afspraak is ook dat in plaats van de directeur ook zijn/haar gemandateerde kan tekenen. Een gemotiveerd verslag 1 Besluit van de Vlaamse Regering tot bepaling van de inhoud van het gemotiveerd verslag voor toegang tot het geïntegreerd onderwijs en van het attest bij het verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs (13 februari 2015; B.S.03/04/2015).

3 zonder engagementsverklaring is niet volledig in kader van verificatie! Gelieve hier dus extra aandacht aan te geven! Deze engagementsverklaring vervangt het luik betrokken partijen uit het vorige sjabloon gemotiveerd verslag. Bij het handtekenen moet erop gelet worden dat een van beide ouders tekent. Ouder is gedefinieerd als een persoon die het ouderlijk gezag over een leerling uitoefent of in rechte of in feite een leerling onder de bewaring heeft (meemoeder, pluspapa s e.a. die alleen tekenen is niet voldoende) GEGEVENS DOELGROEP Omdat de verslaggeving vanaf nu uit LARS gegenereerd wordt en omwille van de evaluaties, wordt in het nieuwe sjabloon enkel nog één rubriek voorzien voor vermelding niveau / type integratie of re-integratie / ernst handicap / aard integratie. De eerste en de derde kolom dienen handmatig ingevuld te worden, de overige kolommen worden uit LARS gegenereerd. Indien niet gewerkt wordt met een gemotiveerd verslag gegenereerd uit LARS dienen de overige kolommen ook handmatig ingevuld te worden. Hiervoor zijn ook keuzelijsten voorzien. In overleg met de overheid is de afspraak gemaakt om in deze rubriek niet meer de combinatie van types en letters qua subgroep te maken, gezien dit ook in LARS niet geregistreerd wordt. Hier wordt dus enkel het type geselecteerd. Motiveren tot welke subgroep de leerling behoort binnen een type gebeurt vanaf nu onder de rubriek Eventuele categoriale classificatie(s). Voor de omschrijving van de types verwijzen we naar het decreet. Voor type 4, 6 en 7 geven we hier ook aan of het gaat om matig/ernstig/meervoudige problematiek 2. Voor de andere types wordt in de 4e kolom niet van toepassing aangevinkt. We geven de omschrijving van ernstig en meervoudig hieronder mee zoals die vastgelegd wordt in het BVR rond verslaggeving. Wat niet ernstig is, is matig. Leerlingen met een meervoudige beperking komen niet in aanmerking voor begeleidingseenheden, zij krijgen enkel een integratietoelage. Uit de nota Implementatie M-decreet vanaf ( ) citeren we: Om te toetsen of voldaan is aan de kwalificatie matig of ernstig moet er medische informatie aangeleverd zijn. Het toekennen van de kwalificatie matig / ernstig in kader van GON-ondersteuning is een beslissing die finaal door het CLB grondig onderbouwd en genomen wordt. Geen enkele categoriale classificatie is automatisch matig of ernstig. Het zijn steeds de onderwijsbehoeften die de doorslag geven. De passage onderlijnd in rood, zorgt voor verschillende interpretaties, vandaar dat we hier nog extra verduidelijking wensen aan toe te voegen. CLB-teams krijgen voor het bepalen van ernstig een zekere beoordelingsmarge. Om af te wijken van de strikte criteria bij ernstig zijn er twee voorwaarden: o Medische informatie moet beschikbaar zijn o Afwijking van de criteria moet grondig onderbouwd en gemotiveerd worden 2 In lars wordt in geval van type 4, 6, 7 de ernst van de handicap geregistreert (matig of ernstig) en kan aangevinkt worden of deze leerling ook aan de criteria voor type 2 voldoet. Indien hier JA wordt aangeduid, zal in het sjabloon gemotiveerd verslag meervoudig verschijnen.

4 Ernstig type 4 : een handicap ten gevolge van een neuro-motorische stoornis sinds de geboorte, na een ziekte of na een ongeval, of syndromen of ziektes die een beenderige, musculaire of gewrichtsaandoening veroorzaken, een spierziekte of spina-bifida, voor zover die handicap een zeer ernstige beperking in het schrijf- of spraakmotorisch functioneren veroorzaakt Ernstig type 6: een gezichtsscherpte, na optische correctie, van maximaal één tiende voor elk oog, en/of aangewezen zijn fop brailleschrift Ernstig type 7: een gemiddeld hoorverlies van minstens 90 db aan beide oren, bepaald volgens de Fletcher-index, en niet meer bereiken dan 40% foneemdiscriminatie in spraakaudiometrie, dat alles afgenomen zonder hoorapparatuur Meervoudige beperking: leerling voldoet zowel aan de criteria voor type 2 als aan de criteria voor type 4, 6 of 7 4 In het keuzelijstje maak je een keuze tussen volledig permanent /volledig tijdelijk /gedeeltelijk permanent of gedeeltelijk tijdelijk. Volledige integratie: de leerling volgt alle lessen en activiteiten in het gewoon onderwijs. Gedeeltelijke integratie: de leerling volgt minstens twee halve dagen per week gewoon onderwijs (het aantal lesuren/lestijden en de gevolgde leervakken en activiteiten in de gewone school worden vermeld). Permanente integratie: de leerling volgt ten minste vanaf 1 oktober tot en met 30 juni de lessen in het gewoon onderwijs. De integratie is tijdelijk wanneer dit niet het geval is. Indien er een wijziging van het gemotiveerd verslag nodig is (naar gemotiveerd verslag ander type of naar verslag) wordt dit op het oorspronkelijk gemotiveerd verslag genoteerd om aan te tonen dat het origineel gemotiveerd verslag niet meer geldig is. Het gemotiveerd verslag wordt ongetekend opgeladen naar LARS. SYNTHESE VAN HET HANDELINGSGERICHT DIAGNOSTISCH TRAJECT IN OVERLEG MET ALLE ACTOREN 3. FUNCTIONEREN VAN DE LEERLING BINNEN ZIJN CONTEXT Het doel van deze rubriek is een integratief beeld te schetsen van de leerling en zijn of haar context. We geven aan welke gegevens onder de respectievelijke rubrieken verwacht worden. Wat betreft de deskundigheid van het CLB-team in het hanteren van ICF-CY voorzien alle betrokken actoren (overheid, inspectie, CLB-sector) een ontwikkelingsgericht traject. Men is zich ervan bewust dat dit traject niet op korte tijd kan gerealiseerd worden. De overheid verwacht dat hiermee gestart wordt en een groei overheen de tijd zichtbaar is. De CLB-sector engageert zich om hieraan tegemoet te komen binnen een redelijk en realistisch perspectief. We kiezen uitdrukkelijk voor de componenten van de ICF-CY. Op basis van de evaluaties werd de volgorde van de rubrieken aangepast. We starten met de componenten activiteiten en participatie omdat de aanleiding voor de opmaak van een gemotiveerd verslag zich meestal hier situeert. De wissel van volgorde laat ook toe om te starten met een korte situering van de casus.

5 We opteren niet voor het gebruik van codering. Als bijlage voegen we de hoofdstukken toe binnen elke component van ICF-CY. Deze hoofdstukken zijn bedoeld als inspiratie om een idee te geven wat onder elke component gevat wordt. Ondersteunend hierbij kan ook de online versie van ICF-CY gehanteerd worden: We benadrukken dat het bij alle componenten belangrijk is om ook de positieve en ondersteunende elementen weer te geven ACTIVITEITEN EN PARTICIPATIE Naar aanleiding van de evaluatie hebben we voor de componenten Activiteiten en Participatie ook de hoofdstukken opgenomen in het sjabloon, waaronder specifiekere informatie ondergebracht wordt. Hoofdstukken die niet relevant zijn voor de betreffende casus, kunnen verwijderd worden. Er moet dus niet onder elke titel iets geschreven worden. We opteren voor het samenvoegen van de componenten activiteiten en participatie onder één rubriek omdat het voor CLB-teams op dit moment soms moeilijk is om het onderscheid te maken. Wel vragen we om extra aandacht te geven aan het participeren. Welke impact hebben eventuele stoornissen en beperkingen op het participeren van de leerling in de klas, op de speelplaats,? Voorbeelden van gegevens die onder deze rubriek kunnen komen: gegevens rond schoolse kennis, gedrag, communicatie, interactie met medeleerlingen en/of leerkrachten, Dit kunnen zowel kwalitatieve beschrijvingen zijn als kwantitatieve gegevens (bv. resultaten vragenlijsten adaptief gedrag). Relevante definities: Activiteiten: onderdelen van iemands handelen Beperkingen: moeilijkheden die iemand heeft met het uitvoeren van activiteiten Participatie: iemands deelname aan het maatschappelijk leven Participatieproblemen: problemen die iemand heeft met het deelnemen aan het maatschappelijk leven FUNCTIES EN ANATOMISCHE EIGENSCHAPPEN Gegevens die in deze rubriek onder andere thuishoren: visus, gehoor, geheugen, informatieverwerking, intelligentie, psychomotorische functies, motivatie, temperament, Het gaat hierbij meestal over zaken die geobjectiveerd zijn door de personen die daartoe de kwalificaties hebben. Het gaat niet om elementen die louter bestaat uit informatie verkregen van de school. We laten de beslissing aan de centra over om eventueel met bijlagen te werken indien er reeds verslaggeving bestaat rond reeds gelopen onderzoekstrajecten. Aangezien het gemotiveerd verslag een synthese is van een handelingsgericht traject, raden we aan om zuinig te zijn met het toevoegen van bijlagen. Relevante definities: Functies: fysiologisch en mentale eigenschappen van het menselijk organisme Anatomische eigenschappen: positie, aanwezigheid, vorm en continuïteit van onderdelen van het menselijk lichaam. Tot de onderdelen van het menselijk organisme worden gerekend: lichaamsdelen, orgaanstelsels, organen en onderdelen van organen. Stoornissen: afwijkingen in of verlies van functies of anatomische eigenschappen

6 EXTERNE FACTOREN We opteren voor het uit elkaar halen van de componenten externe en persoonlijke factoren. Onder de component Externe factoren kunnen volgende gegevens worden opgenomen: ondersteuning en relaties, relevante hulpmiddelen (bv. rolstoel, andere materiële bijstand), gebruik van medicatie indien relevant, attitudes van de omgeving (ouders, leerkracht, medeleerlingen, ), ondersteunende of belemmerende factoren binnen het gezin en/of de school, relevante gegevens i.v.m. gezinssamenstelling, Gegevens betreffende de onderwijsleersituatie die relevant zijn in functie van de opmaak van een gemotiveerd verslag en niet onder de noemer schoolinterne zorg vallen, kunnen hier een plaats krijgen. Relevante informatie over externe hulpverlenende instanties nemen we hier niet op, tenzij het om hulpverlening uit het verleden gaat die een belangrijke rol gespeeld heeft bij het tot stand komen van de beslissing om een gemotiveerd verslag op te maken. Relevante informatie over externe hulpverlenende instanties die recent/actueel is, wordt opgenomen in de rubriek 6.2 schoolexterne zorg. Indien het vermelden van de historiek van GON relevant is in kader van de opmaak van het gemotiveerd verslag, kan deze hier ook een plaats krijgen. Relevante definities: Externe factoren: iemands fysieke en sociale omgeving 3.4. PERSOONLIJKE FACTOREN Hier horen die elementen thuis die heel uniek zijn voor de leerling. Relevante elementen rond welbevinden, moedertaal, thuistaal, talenten, overtuigingen, dromen, aanvaarding van problematiek, Een verwijzing naar religie kan indien dit relevant is in functie van de begeleiding, Relevante definities: Persoonlijke factoren: iemands individuele achtergrond 3.5. EVENTUELE CATEGORIALE CLASSIFICATIE(S) Vermelden van diagnoses die relevant zijn in functie van verdere begeleiding van de leerling of in functie van bepalen type bv. verstandelijke beperking, ASS, ontwikkelingsdysfasie e.d., met vermelding van naam en discipline van diagnosesteller(s) en de datum. We verwijzen hier naar de vereisten rond diagnostiek zoals ze opgenomen zijn in het decreet. Vermelden van diagnoses gebeurt met toestemming van ouders (leerling indien +12j). Indien geen toestemming verkregen wordt, wordt aangegeven dat de nodige elementen in het CLB-dossier aanwezig zijn om het type te verantwoorden. Indien er sprake is van een degeneratieve aandoening wordt dit ook best vermeld omdat het belangrijk is om de aanpak af te stemmen op het eventuele verlies van vaardigheden in de toekomst. Naar analogie van de afspraak in kader van opmaak verslag, wordt vanaf nu in deze rubriek aangegeven tot welke subcategorie de leerling behoort. Indien een leerling tot twee of meer subgroepen behoort van het type waarvoor het gemotiveerd verslag wordt opgemaakt, kan dit hier ook vermeld worden. Voor leerlingen die voor meer dan één type in aanmerking komen, kan de diagnose die aanleiding kan geven tot een ander type hier wel vermeld, maar voor deze diagnose(s) dienen geen subtypes aangegeven te worden. In de motivering voor de ondersteuning geïntegreerd onderwijs (rubriek 7) wordt aangegeven waarom voor het ene type is geopteerd en niet voor het andere.

7 Hieronder als geheugensteun een lijst met daarin de types en eventuele subdoelgroepen met vermelding van de diagnose zoals bepaald in het M-decreet. 7 Type Basisaanbod Type 2 Type 3a Type 3b Type 3c Type 3d Type 3 e Type 3f ADHD ODD Gedragsstoornis (CD) Angststoornis Stemmingsstoornis Hechtingsstoornis Type 4a Type 4b Type 4c Type 4d Uitval functies gewrichten en beenderen Uitval spierfuncties Uitval bewegingsfuncties Restcategorie Type 6a Type 6b Type 6c Type 6d Type 6e Visus 3/10 (beste oog) Gezichtsvelddefect volledige altitudinale hemianopsie, een oftalmoplegie, een oculomotorische apraxie of een oscillopsie CVI Restcategorie Type 7 Auditief a 40 db gehoorverlies Type 7 Taal Spraak a1 < 6j kinderafasie Type 9 a Autistische stoornis Type 7 Auditief b Foneemscore 80% Type 7 Taal Spraak a2 < 6j vermoeden ontwikkelingsdysfasie Type 9 b PDD-NOS Type 7 Auditief c Restcategorie Type 7 Taal Spraak b 6j Kinderafasie of ontwikkelingsdysfasie 4. ONDERWIJSLOOPBAAN Op basis van de evaluaties wordt deze rubriek aangepast en uitgebreid HISTORIEK We nemen in 5.1 de historiek van de schoolloopbaan op (automatisch gegenereerd uit LARS). Wie niet werkt met een sjabloon gegenereerd uit LARS, geeft hier de relevante informatie weer uit het reeds gelopen schoolloopbaantraject (bv. frequente schoolwissels, overzitten, traject in BuO in het verleden, ) 4.2. ONDERWIJSLOOPBAANPERSPECTIEF VAN LEERLING, OUDERS, SCHOOL EN CLB Om tot een gemotiveerd verslag te komen, moeten we kunnen aantonen dat de ondersteuning vanuit het geïntegreerd onderwijs in combinatie met compenserende of dispenserende maatregelen, nodig en voldoende is om de leerling het gemeenschappelijk curriculum te laten volgen. Het is dus belangrijk te weten welk curriculum de verschillende betrokkenen voor ogen hebben. We vragen niet om hier voorspellingen te doen, maar het is in deze rubriek wel belangrijk om een zicht te krijgen op de ambities en verwachtingen van de verschillende betrokkenen omdat dit voor de verdere begeleiding belangrijk is. Lage verwachtingen kunnen als self-fulfilling prophecy werken, hoge verwachtingen kunnen zowel motiverend als stresserend werken. Naast het formuleren van onderwijsloopbaanperspectieven, kunnen hier ook doelen opgenomen worden die geformuleerd werden binnen het HGD-traject. We kiezen hier bewust voor het formuleren van een doel op middellange of lange termijn en niet voor het opsommen van elk concreet doel dat geformuleerd is voor deze

8 leerling. Het gaat immers om die doelen die relevant zijn voor het verder uitwerken van het eventuele individueel handelingsplan/plan van aanpak. 5. MAATREGELEN GENOMEN TIJDENS HET DOORLOPEN VAN HET ZORGCONTINUÜM 5.1. SCHOOLINTERNE ZORG (INFORMATIE AANGELEVERD DOOR SCHOOL) Voorafgaand aan het overleg en het gelopen traject tussen school en CLB, heeft het schoolteam op basis van het individueel leerlingendossier een duidelijk beeld van wat in fase 0 en 1 van het zorgcontinuüm voor deze leerling is gebeurd. Gedurende dit traject werd in overleg met alle betrokkenen duidelijk dat er naast compenserende of dispenserende maatregelen, nood is aan ondersteuning vanuit het geïntegreerd onderwijs. De school maakt een synthese van de reeds genomen schoolinterne maatregelen. Hieruit moet blijken dat de school de nodige maatregelen heeft genomen (het is niet de bedoeling dat hier een oplijsting komt van alle reeds genomen concrete maatregelen tot dan toe). De school reikt de synthese aan aan het CLB-team en licht deze toe in een overleg. School en CLB wisselen dus elk vanuit de eigen verantwoordelijkheid en taak in een overleg informatie uit, en dat op een manier die garandeert dat er optimaal kan ingespeeld worden op de noden van de betrokken leerling. Het schrijven van een gemotiveerd verslag heeft dus een plaats binnen een continue en constructieve samenwerking tussen school, ouders, leerling en CLB. Vanuit een duidelijke visie op geïntegreerde zorg, geïnspireerd op de zeven uitgangspunten van handelingsgericht werken en ondersteund door een doordacht zorgcontinuüm, blijkt nadrukkelijk dat de school aanhoudend naar de doelen en de onderwijsbehoeften van de leerling kijkt. Op die manier zal in het gemotiveerd verslag duidelijk worden dat de school goed overwogen heeft hoe ze de leerling optimaal laat ontwikkelen binnen het zorgcontinuüm. Wat de school doet in de fase van de brede basiszorg hoeft niet per leerling apart genoteerd te worden. We vinden dit terug in de zorgvisie van de school. De concretisering ervan vinden we in degelijke voorbereidingen van de leerkracht. In de fase van de verhoogde zorg organiseert de school overleg met het betrokken team. In het leerlingdossier noteert de school de inspanningen van het schoolteam om tegemoet te komen aan de specifieke onderwijsbehoeften van de leerling. We voorzien in deze rubriek een tabel met invulvelden, maar er kan geopteerd worden om de tabel te verwijderen en met doorlopende tekst te werken. Daarnaast wordt ook gesynthetiseerd weergegeven welke maatregelen al genomen zijn in het verleden (bv. overzitten, inschakelen ondersteuning geïntegreerd onderwijs, ). Indien relevant wordt hier bv. ook aangegeven dat de school een aangepaste manier van evalueren heeft of dat er sprake is van een andere organisatievorm (bv. graadsklassen, ). Voor leerlingen die een nieuw gemotiveerd verslag nodig hebben omwille van wijziging van type worden in deze rubriek die elementen vanuit de schoolinterne werking opgenomen die relevant zijn in functie van de beslissing dat ondersteuning vanuit een ander type beter aansluit bij de onderwijsbehoeften van de leerling. Bij overgang van basisnaar secundair onderwijs worden die elementen opgenomen die leiden tot de inschatting dat ondersteuning vanuit geïntegreerd onderwijs naast compenserende en/of dispenserende maatregelen nodig en voldoende is om een gemeenschappelijk curriculum te volgen. Het is niet wenselijk om onder deze rubriek een opsplitsing te maken tussen de verschillende fasen van het zorgcontinuüm. Geen enkele maatregel kan immers eenduidig onder een bepaalde fase geplaatst worden. 8

9 SCHOOLEXTERNE ZORG Hier wordt een oplijsting gegeven van de schoolexterne hulp die op dit moment nog relevant is. We bedoelen hiermee o.a. inschakelen van logopedie, kinesitherapie, centra ambulante revalidatie, CGG, thuisbegeleiding, remediëring, In de tweede kolom geven we een beknopte omschrijving (bv. focus van therapie of remediëring). Waar mogelijk en relevant kan hier ook periode, frequentie, duur en effecten worden aangegeven. Wie dit wenst kan de tabel aanpassen of verwijderen en enkel met tekst werken. 6. ONDERWIJS-, OPVOEDINGS- EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTEN We verwijzen hier ook naar In het Algemeen Diagnostisch Protocol wordt binnen de integratie- en aanbevelingsfase in het algemeen uitgewerkt hoe behoeften geformuleerd kunnen worden (zie (punt 4.3. p. 63 e.v.). Bij de herwerking van de Specifieke Diagnostische Protocollen wordt dit per problematiek concreter uitgewerkt, zoals in het Protocol Lezen en Spellen p. 59 e.v. (online sinds februari 2016). Daarnaast verwijzen we ook naar de inspiratielijsten voor onderwijsbehoeften van Runeman an%20%282015%29.pdf 6.1. ONDERWIJS- EN OPVOEDINGSBEHOEFTEN VAN DE LEERLING In deze rubriek nemen we de onderwijsbehoeften van de leerling op. De opvoedingsbehoeften dienen enkel vermeld te worden als deze gerelateerd zijn aan de schoolse context en relevant zijn in het kader van de vraag naar ondersteuning geïntegreerd onderwijs Het CLB-team formuleert de onderwijsbehoeften en samen met de school wordt dan nagedacht over hoe de onderwijsbehoeften vertaald worden in concrete aanpassingen. De vertaalslag naar concrete aanpassingen hoeft niet noodzakelijk in het gemotiveerd verslag te worden opgenomen, al kunnen er uiteraard wel voorbeelden gegeven worden van aanpassingen die gewerkt hebben in het verleden. Ter verduidelijking een aantal voorbeelden: Wel: - X heeft nood aan duidelijk gestructureerde layout van opdrachtbladen - X heeft nood aan ondersteuning paramedisch personeel - X heeft nood aan feedback over de inzet in relatie tot de taak - X heeft nood aan aangepaste methodieken voor diverse leergebieden - Niet : - X heeft nood aan opdrachtenbladen in lettertype Arial X heeft nood aan ondersteuning van een logopedist op 3 momenten in de week gedurende telkens 20 minuten. - X heeft nood aan een leerkracht die terwijl de leerling zelfstandig aan een taak werkt, feedback geeft zoals: Je hebt 10 minuten zelfstandig doorgewerkt en daardoor al meer dan de helft van de opdrachten af. Doe zo verder. - X heeft nood aan een apart hoekje in de klas - X heeft nood aan een TimeTimer - X heeft nood aaneen daglijn met picto s per dagdeel, -

10 ONDERSTEUNINGSBEHOEFTEN VAN DE OUDERS DIE SAMENGAAN MET DE SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN VAN DE LEERLING We streven naar een constructieve samenwerking tussen school, leerling en ouders. Deze rubriek wordt ingevuld in overleg met ouders. De inhoud kan bv. gaan over de behoeften van ouders om hun kind op schools vlak te ondersteunen, de behoefte aan informatie en tips over een specifieke problematiek, het streven naar een gelijkgerichte aanpak thuis en op school, ondersteuning bij het verwerkingsproces, 6.3. ONDERSTEUNINGSBEHOEFTEN VAN HET SCHOOLTEAM DIE SAMENGAAN MET DE SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN VAN DE LEERLING Het schoolteam van de school die de ondersteuning vraagt, geeft aan welke hun ondersteuningsbehoeften zijn na overleg met leerling, ouders en CLB. 7. MOTIVERING VOOR DE ONDERSTEUNING VANUIT HET GEÏNTEGREERD ONDERWIJS IN COMBINATIE MET COMPENSERENDE OF DISPENSERENDE MAATREGELEN (nodig en voldoende in functie van het volgen van een gemeenschappelijk curriculum) Naar aanleiding van de evaluaties hebben we ervoor geopteerd om de rubriek bijkomende maatregelen te integreren in de rubriek motivering omdat er veel overlap was tussen beide rubrieken. Hier komt de motivering waarom de bijkomende ondersteuning vanuit geïntegreerd onderwijs in combinatie met compenserende of dispenserende maatregelen nodig en voldoende wordt geacht om de leerling mee te nemen in het gemeenschappelijk curriculum. We tonen hiermee de meerwaarde aan van de ondersteuning vanuit buitengewoon onderwijs. We verwijzen naar de definities van gemeenschappelijk curriculum uit het M-decreet. gemeenschappelijk curriculum (BaO): de goedgekeurde leerplannen die ten minste herkenbaar de doelen bevatten die noodzakelijk zijn om de eindtermen te bereiken of de ontwikkelingsdoelen na te streven en de schoolgebonden planning voor het nastreven van de leergebiedoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen gemeenschappelijk curriculum (SecO): de goedgekeurde leerplannen die ten minste herkenbaar de doelen bevatten die noodzakelijk zijn om de eindtermen te bereiken of de ontwikkelingsdoelen na te streven en de schoolgebonden planning voor het nastreven van de vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen We verwijzen naar het protocol van 19 juli 2007 betreffende het begrip redelijke aanpassingen. 1. Een aanpassing is een concrete maatregel die de beperkende invloed van een onaangepaste omgeving op de participatie van een persoon met een handicap kan neutraliseren. 2. De aanpassing moet : - doeltreffend zijn, zodat de persoon met een handicap daadwerkelijk kan participeren - een evenwaardige participatie van de persoon met een handicap mogelijk maken - ervoor zorgen dat de persoon met een handicap zelfstandig kan participeren - de veiligheid van de persoon met een handicap waarborgen. Een slechts gedeeltelijke realisatie op het vlak van de evenwaardige of autonome participatie mag evenwel geen alibi zijn voor het niet realiseren van de redelijke aanpassing. 3. De redelijkheid van de aanpassing wordt beoordeeld in het licht van onder meer volgende indicatoren:

11 - de financiële impact van de aanpassing, waarbij rekening wordt gehouden met eventuele ondersteunende financiële tegemoetkomingen - de financiële draagkracht van degene op wie de aanpassingsplicht rust - de organisatorische impact van de aanpassing - de te verwachten frequentie en duur van het gebruik van de aanpassing door personen met een handicap - de impact van de aanpassing op de levenskwaliteit van (een) daadwerkelijke of potentiële gebruiker(s) met een handicap - de impact van de aanpassing op de omgeving en op andere gebruikers - het ontbreken van gelijkwaardige alternatieven - het verzuim van voor de hand liggende of wettelijk verplichte normen AARD VAN DE ONDERSTEUNING De informatie in deze rubriek dient aangeleverd te worden door dienstverlenende BuO-school. In die situaties waarbij er sprake is van een schoolverandering, kan het gemotiveerd verslag pas gefinaliseerd worden als de nieuwe school bekend is. Dit heeft een aantal praktische consequenties op vlak van timing. Overleg tussen CLB s kan voor deze casussen nodig zijn. Indien de ouders geen ondersteuning wensen vanuit het geïntegreerd onderwijs, voorziet het BVR dat er toch een gemotiveerd verslag kan opgemaakt worden. Het weigeren van ondersteuning door ouders kan in twee situaties voorkomen. Situatie 1: Ouders kiezen er bewust voor om ondersteuning uit te stellen omdat ze de begeleidingseenheden pas later willen inzetten. We raden aan om dan geen gemotiveerd verslag op te maken. Situatie 2: Ouders wensen geen ondersteuning, maar school en CLB vinden ondersteuning noodzakelijk om de leerling maximale ontwikkelingskansen te geven. In deze situatie kan een gemotiveerd verslag opgemaakt worden, maar ouders moeten geïnformeerd worden dat de begeleidingseenheden die gebruikt worden, later niet opnieuw kunnen ingezet worden. We pleiten er hier voor om verder in te zetten op een handelingsgericht traject dat leidt tot een consensus zodat de leerling ook ondersteuning kan krijgen. De recente communicatie van de overheid inzake GON-ION 3 en de optie om meer flexibiliteit te stimuleren wat betreft de aanwending van de eenheden GON en ION, heeft als consequentie dat het minder evident is om in deze rubriek heel concreet te omschrijven hoe de ondersteuning er zal uitzien. Het flexibeler maken van de aard van de ondersteuning heeft als consequentie dat in deze rubriek vooral de grote lijnen worden weergegeven. 9. ONDERSTEUNING VAN EVENTUELE ONDERWIJSEXTERNE DIENSTEN In deze rubriek geven we aan welke ondersteuning van onderwijsexterne diensten doorloopt of opgestart wordt naast de ondersteuning vanuit geïntegreerd onderwijs. 3

12 12 Bijlage 1: Rubrieken ICF (meer info : ) Functies mentale functies sensorische functies en pijn stem en spraak functies van hart en bloedvatenstelsel, hematologisch systeem, afweersysteem en het ademhalingsstelsel functies van spijsverteringsstelsel, metabool stelsel en hormoonstelsel functies van urogenitaal stelsel en reproductieve functies functies van bewegingssysteem en aan beweging verwante functies functies van huid en verwante structuren Anatomische eigenschappen van zenuwstelsel van oog, oor en verwante structuren van structuren betrokken bij stem en spraak van hart en bloedvatenstelsel, afweersysteem en ademhalingsstelsel van spijsverteringsstelsel, metabool stelsel en hormoonstelsel van urogenitale stelsel van structuren verwant aan beweging van huid en verwante structuren Activiteiten & Participatie leren en toepassen van kennis algemene taken en eisen communicatie mobiliteit zelfverzorging huishouden tussenmenselijke interacties belangrijke levensgebieden maatschappelijk, sociaal en burgerlijk leven Externe factoren producten en technologie natuurlijke omgeving en door de mens aangebrachte veranderingen daarin ondersteuning en relaties attitudes diensten, systemen en beleid Persoonlijke factoren niet verder onderverdeeld