POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2013"

Transcriptie

1 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2013

2 Pagina 2

3 Inhoudsopgave Voorwoord 5 1. Ruimtelijke Economie Ruimtelijke planning Ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen Revitalisering en herstructurering van verouderde of vervuilde bedrijventerreinen Herinschakeling onbenutte bedrijventerreinen Kwaliteitsvolle en duurzame bedrijventerreinen Bedrijfsinfrastructuren Speerpuntsectoren Logistiek Zorgeconomie Cleantech Beleidsontwikkeling Streekpact Dataverwerking en verspreiding Beleidsoverleg en advisering Internationale samenwerking 42 Pagina 3

4 4. Arbeidsmarktbeleid Reguliere economie Sociale economie Evenredige arbeidsdeelname en diversiteit Communicatie 59 Pagina 4

5 Voorwoord Tijdens de initiële opmaakfase van dit Jaarprogramma 2013 van POM-ERSV Limburg, sloeg het slechte economische nieuws voor onze provincie in als een bom. De sluiting van de Ford-fabriek in Genk treft het economisch weefsel van Limburg in haar hart. De gevolgen voor de Limburgse economie op korte termijn laten zich raden. Vanuit de Vlaamse Regering werd onmiddellijk de opdracht gegeven aan twaalf experten, onder leiding van professor Herman Daems, om een economisch relanceplan voor Limburg uit te werken. Aangezien de aanbevelingen uit dit plan een grote invloed zullen hebben op de activiteiten van POM-ERSV Limburg, werd met de finalisering van dit Jaarprogramma gewacht tot het relanceplan gekend was. Op die manier kunnen de acties in dit Jaarprogramma maximaal afgestemd worden op de acties uit het relanceplan. Op 1 februari 2013 werd het Strategisch Actieplan Limburg in het Kwadraat (SALK) gepresenteerd. Naast een analyse van het economisch weefsel in onze provincie, bevat het plan tal van voorstellen om het economisch weefsel van Limburg te verstevigen en jobcreatie te versterken op lange termijn. Leidraad hierbij is de Limburgse zeshoek : duurzame jobs creëren beter opleiden doelgericht innoveren ruimer exporteren sterker ondernemen gericht ontsluiten Voorts geeft het plan aan dat bepaalde sectoren versterkt, versneld of ontwikkeld dienen te worden (V²O). Om de link tussen het SALK-rapport en de acties in dit Jaarprogramma duidelijk weer te geven, hebben we ervoor geopteerd om per actiedomein een schema toe te voegen waarin de acties gelinkt worden aan de doelstellingen uit de Limburgse zeshoek. Bovendien hebben we de acties verder uitgesplitst volgens het V²O-principe. Verderop in de tekst worden de acties en de linken met de voorstellen uit het SALK-rapport nader toegelicht. Samen met alle socio-economische partners in Limburg en Vlaanderen is het van groot belang om nu het economisch toekomstperspectief van onze provincie te vertalen naar krachtdadige acties. U zal merken dat de activiteiten van POM-ERSV Limburg zeer nauw aansluiten bij een heleboel acties opgenomen in het SALK-rapport. POM-ERSV Limburg zal dan ook een zeer actieve rol opnemen bij de uitvoering van de acties uit het SALK-rapport. Belangrijke voorwaarde voor het welslagen van deze acties en de andere acties uit het SALK-rapport, is dat alle socio-economische actoren de krachten bundelen. Gezien de grote consensus die er heerst over het SALK-rapport en gezien de grote samenhorigheid die onze provincie typeert, mag dat geen probleem zijn. Samen kunnen we de Limburgse economie doen heropleven en onze toekomst verzekeren! Marc Vandeput Voorzitter POM-ERSV Limburg Pagina 5

6 Versterk: Aanbod aan kavels op Limburgse bedrijventerreinen Kwaliteit Limburgse bedrijventerreinen Uitbouw Eco-Efficiënte bedrijventerreinen Versnel: Afronding van het planmer- ENA Effectieve realisatie van Ham- Zwartenhoek, Ravenshout-Noord en Genebos Inplanning 282 ha geactualiseerd Ruimtelijk Structuurplan Limburg Activering onbenutte gronden Uitgiftedossiers binnen uitgiftecomité Genebos en Zwartberg Uitvoering revitaliseringsdossiers Limburgse bedrijventerreinen Ontwikkel: Bijkomende lokale bedrijventerreinen, in het bijzonder voor KMO s Bijkomende logistieke hotspots Bijkomende Regionale bedrijventerreinen in Tongeren- Oost, Nieuwe Bunders, Centrum- Zuid en Sint-Truiden Bijkomende glasvezelvoorzieningen Gericht ontsluiten Sterker ondernemen Duurzame jobs creëren RUIMTELIJKE ECONOMIE Ruimer exporteren Beter opleiden Doelgericht innoveren

7 1. Ruimtelijke economie De dienst Ruimtelijke Economie wil in 2013 alles in het werk stellen om, samen met de andere Limburgse actoren, nieuwe opportuniteiten te zoeken in functie van onze Limburgse economische (her)positionering. Het SALKeindrapport is hierbij richtinggevend. De dienst Ruimtelijke Economie ontwikkelt en ondersteunt projecten gericht op de versterking van de infrastructuur tot vestiging van het bedrijfsleven en de ontwikkeling van ruimtelijk-economische infrastructuur. De taakstelling is zowel kwalitatief als kwantitatief. Centraal hierin staat het zorgen voor de beschikbaarheid van voldoende, goed uitgeruste, hedendaagse en duurzame infrastructuur voor het bedrijfsleven. Steunend op SALK moet in 2013, samen met de provinciale diensten, werk worden gemaakt van de effectieve afbakening van zoekzones en de screeningsnota s i.f.v. de milieueffecten-rapportering, waarbij de focus ligt op regio s met terrein schaarste. Hierbij moet ook voldoende aandacht gaan naar de nood aan nieuwe en moderne lokale bedrijventerreinen. Ook de inschakeling van onbenutte percelen moet onze economie nieuwe stimulansen geven. Creatie van ruimte via afzonderlijke Provinciale RUP s Samen met het nagelnieuwe Kristalpark III (300ha Lommel) bepalen de ontwikkelingen van en op deze gebieden de toekomst van onze provincie. Op deze nieuwe zones moet kwaliteitsvolle en duurzame tewerkstelling gegenereerd worden via het aantrekken van goede lokale en regionale bedrijven. Inzetten op een weloverwogen uitgiftebeleid is noodzakelijk. De planningsprocedures, om bijkomende ruimte om te ondernemen te creëren, zijn lang en onzeker. De herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Limburg (RSPL) biedt opportuni-teiten. In 2012 publiceerde de dienst Ruimtelijke Economie een aantal voorstellen tot ontwikkelingsmogelijkheden m.b.t. de positieve taakstelling die Limburg vanuit het geactualiseerde RSPL wordt gegeven. Conform met de aanbevelingen uit het SALK-rapport dienen deze zoekzones zo spoedig mogelijk afgebakend te worden. De dienst wil een actieve en ondersteunende rol spelen in de studieopdracht inzake de ruimtemonitor, die door de Provincie Limburg aan VITO is gegund, om de 282 ha bijkomende taakstelling in te vullen. 1.1 Ruimtelijke planning Economisch Netwerk Albertkanaal (ENA) De lopende plannings- en ontwikkelingsinitiatieven zijn bekend en moeten dringend afgerond worden: Het Economisch Netwerk Albertkanaal Creatie van ruimte via de lopende afbakeningsprocessen van de kleinstedelijke gebieden De betrokkenheid van POM Limburg bij het ENA heeft zowel betrekking op ruimtelijke planning als op ontwikkeling. De opdrachten die de POM hierin opneemt, liggen in het verlengde van het verleden. Zo blijft de POM verantwoordelijk voor de opvolging en realisatie van de planningsinitiatieven in het kader van het coördinatieplatform ENA. Het Pagina 7

8 gebiedsgerichte dossier Zolder-Lummen-Zuid is in de loop van 2012 ingediend bij de dienst MER. Ook de onderzoeken voor de gebieden Tervant, Genk Zuid-West en Termien zijn overgemaakt aan de dienst MER van de Vlaamse Overheid. Het komt aan de Vlaamse Regering toe een beleidsbeslissing te nemen m.b.t. een mogelijke bestemmingswijziging, waarna een terreinontwikkeling kan worden aangevat, middels de nodige terreinverwerving en de opmaak van praktische inrichtingsstudies en -plannen. Ruimtelijke structuur- en uitvoeringsplannen en adviesverlening De dienst Ruimtelijke Economie zal haar advies aanreiken in het kader van het nieuw te ontwikkelen Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, de opvolger van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. De dienst zal participeren aan diverse adviesraden en overlegmomenten. Ook in 2013 zal de dienst op aanvraag advies verlenen bij de opmaak van provinciale RUP s inzake ruimtelijke economische planning, evenals adviesverlening aan gemeenten en notarissen m.b.t. ruimtelijke ontwikkelingen. Ruimte voor logistieke bedrijvigheid Zoals aangegeven in het SALK-rapport dient de logistieke sector in Limburg versterkt te worden. POM-ERSV Limburg bestudeert in 2013 een verdere optimalisatie van belangrijke logistieke bedrijvenparken in het kader van het project Grenzeloze Logistiek (Interreg IV A-programma, Grensregio Vlaanderen - Nederland). Het betreft een aantal haalbaarheidsstudies m.b.t. het inschakelen en verdichten van onbenutte percelen in functie van logistieke activiteiten (zie ook 2.1 Logistiek, pag. 19). Via het LSM-project Ruimte&Werk4Logistics zal de dienst in 2013 mogelijkheden onderzoeken om tot nieuwe ruimte voor logistieke bedrijvigheid in Limburg te komen. Informatieportaal bedrijventerreinen De dienst Ruimtelijke Economie finaliseert en promoot in 2013 de nieuw ontwikkelde monitoringstool Informatieportaal bedrijventerreinen ( De ontwikkeling van dit nieuwe informatieportaal zal de monitoring van bedrijventerreinen, vrije percelen en beschikbaar vastgoed in de provincie, en bij uitbreiding in de Euregio, grondig helpen verbeteren. Het informatieportaal betreft een meer gedetailleerde uitwerking van de website (vroeger Locate In Limburg ). Tegen eind 2013 zullen ook de modules beschikbaar bedrijfsvastgoed, duurzaamheid en economische clusters toegevoegd zijn. 1.2 Ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen Een belangrijke opdracht van de dienst Ruimtelijke Economie betreft het ontwikkelen van bedrijventerreinen. De dienst neemt waar het kan een ondersteunende rol op, meestal in een partnerschap met het lokale bestuur en LRM. Genebos POM Limburg ontwikkelt samen met de gemeentebesturen Ham en Tessenderlo en Landexplo Genebos bvba een inbreiding van het bedrijventerrein Ravenshout. Momenteel lopen een aantal technische studies. De Pagina 8

9 aanleg van de infrastructuur zal in de loop van 2013 worden aangevat. De ontwikkeling van het terrein is gekoppeld aan de herstructurering van het aansluitende deelgebied Ravenshout (oppervlakte van ca. 80 ha). Voor deze deelzone worden in 2013 herontwikkelingsscenario s uitgetekend. Zwartenhoek (Ham) Hoewel de meerderheid van de onteigeningen in 2012 konden worden doorgevoerd, werden een aantal onteigeningen binnen het projectgebied voorlopig afgewezen door de rechtbank. Gezien de strategische ligging van de betreffende percelen werkt deze afwijzing erg vertragend op de ontwikkeling van het bedrijventerrein. De stedenbouwkundige vergunning werd aangevraagd en bekomen. Ravenshout-Noord (Beringen) Het regionaal bedrijventerrein met een oppervlakte van 43 ha kan in de loop van 2013 ontwikkeld worden. Alle technische studies zijn in 2012 gefinaliseerd. De stedenbouwkundige vergunning is aangevraagd. Na goedkeuring van het dossier en de selectie van een aannemer kunnen de werkzaamheden aanvangen in de loop van Alken (Brouwerij en Kolmen) De Raad van State zal zich naar verwachting in het eerste kwartaal van 2013 uitspreken over de nieuwe klachten tegen de Provinciale Ruimtelijke Uitvoeringsplannen Brouwerij en Kolmen (Landbouwlint). Beide PRUP s werden op 05/07/2011 door de Vlaamse Regering opnieuw goedgekeurd, nadat ze eerder een eerste keer vernietigd werden door de Raad van State. De projectpartners (LRM, POM en het gemeentebestuur) wachten deze uitspraak van de Raad van State af alvorens het ontwikkelingstraject verder af te leggen. Centrum-Zuid en Europark (Houthalen- Helchteren) In opdracht van de Provincie Limburg hebben Grontmij Belgium NV en BRO België een gebiedsgericht geïntegreerd onderzoek gedaan naar de ruimtelijke ontwikkelingen in Houthalen-Helchteren. Hierin werden resultaten van verschillende onderzoeken gebundeld (grootschalige detailhandel, herlokalisatie regionale bedrijven, ontsluiting Europark, ruimte voor bijkomende regionale bedrijvigheid, de toekomstige realisatie van de Noord- Zuidverbinding in Limburg). Tijdens het traject dat afgelegd is tussen juli en december 2012 is gebleken dat de bestaande regionale bedrijventerreinen Centrum-Zuid en Europark in aanmerking kunnen komen voor de invulling van de geplande ontwikkelingen. Op vraag van de gemeente Houthalen- Helchteren zal POM Limburg in 2013 de technische en financiële haalbaarheid van de in- en uitbreidingsmogelijkheden van Centrum-Zuid (zone Hoevereinde - 18ha) en van Europark (oostelijke en westelijke uitbreiding in functie van ontsluiting - 12ha) onderzoeken. Overige POM participeert samen met LRM in Brustem Industriepark NV. Daarnaast neemt POM ook in 2013 het voorzitterschap en het secretariaat waar van het beheerscomité Zwartberg dat instaat voor de uitgifte en het beheer van het terrein dat in PPS met een private partner is ontwikkeld. POM Limburg Pagina 9

10 participeert voorts aan de stuurgroep voor het geplande bedrijventerrein Waterschei en aan het beheerscomité Wetenschapspark Waterschei. POM Limburg verleent tevens advies en ondersteuning aan gemeentebesturen die bedrijventerreinen wensen te ontwikkelen. In 2013 zal er extra aandacht worden besteed aan ondersteuning en begeleiding van kleinere gemeentebesturen voor wie de expertise van POM Limburg een belangrijke of bepalende factor kan zijn. De dienst Ruimtelijke Economie participeert tenslotte aan de werkgroep Acquisitie Logistiek. Hier is de dienst verantwoordelijk voor de actualisatie van een catalogus van beschikbare en te ontwikkelen (logistieke) bedrijventerreinen. 1.3 Revitalisering en herstructurering van verouderde of vervuilde bedrijventerreinen POM Limburg onderschrijft de stelling binnen het eindrapport SALK die stelt dat de ruimtelijke kwaliteit van de Limburgse bedrijventerreinen verder verbeterd moet worden. Er moeten plannen gemaakt worden voor het opwaarderen van de (kwaliteit van de) infrastructuur op meerdere regionale bedrijventerreinen. De dienst zal onderzoeken of een algemene aanvraag tot revitaliseringsstudie kan gesteld worden jegens het Agentschap Ondernemen. Belangrijk aandachtspunt binnen elke revitaliseringsstudie is de activering van onbenutte bedrijfskavels. Er moeten modellen ontworpen worden waardoor ook lokale bedrijven zich beter kunnen huisvesten op rest- of onbenutte kavels van regionale bedrijventerreinen. Dit streven naar een efficiënt gebruik van de economische ruimte biedt een opportuniteit om in te zetten op de sector- en clustergerichte aanpak waarvoor het Nieuw Industrieel Beleid van de Vlaamse regering staat. De projectoproepen van de Fabriek van de Toekomst worden in dit kader opgevolgd om eventueel projectvoorstellen in te dienen. De dienst Ruimtelijke Economie bouwde relevante ervaring uit op vlak van het indienen van revitaliseringsdossiers. Volgende projecten worden door de dienst alvast verder opgevolgd: Herstructurering terrein Ravenshout- Genebos, gekoppeld aan de inrichting van de uitbreidingszone Genebos Maaseik: Jagersborg Maasmechelen: Oude Bunders Opglabbeek Overpelt: Nolimpark Zodra het studiewerk afgerond is, is de dienst Ruimtelijke Economie bereid om, in het kader van het Vlaamse Subsidiebesluit Bedrijventerreinen en in samenwerking met de lokale overheden, subsidies aan te vragen voor het realiseren van de voorgestelde revitaliseringsactielijnen. 1.4 Herinschakeling onbenutte bedrijventerreinen Inzetten op activering van onbenutte bedrijfskavels blijft een topprioriteit voor de dienst Ruimtelijke Economie. In de loop van 2012 diende de dienst een nieuw projectvoorstel in bij de Vlaamse Regering. Pagina 10

11 Het projectvoorstel activeringsteams is ondertussen goedgekeurd en begin 2013 is gestart met de uitvoering van het project. De SALK-ambitie om tegen 2020 bijkomend 400 ha aan bedrijfsoppervlakte vrij te maken zal o.m. vanuit dit project de nodige invulling krijgen. 1.5 Kwaliteitsvolle en duurzame bedrijventerreinen In 2013 zal de dienst Ruimtelijke Economie verder focussen op de ontwikkeling van ecoefficiënte bedrijventerreinen. De aanwezige expertise wordt o.m. ingezet ten behoeve van projectontwikkelingen van gemeentebesturen en initiatieven van industrieclubs. ECO2PROFIT Sinds 2011 is POM Limburg partner in het Interreg-project ECO2PROFIT. Via dit project levert POM Limburg samen met de projectpartners een bijdrage aan het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen op bedrijventerreinen in de Grensregio Vlaanderen Nederland. Bedrijven worden gestimuleerd om CO2-reducerende maatregelen te nemen door de mogelijkheden van samenwerken tussen bedrijven te benutten, door invulling te geven aan het begrip CO2- neutraliteit en door de lokale productie van groene stroom op bedrijventerreinen te stimuleren. Dit proces zal resulteren in een aantal concrete demonstratieprojecten. In het voorjaar van 2013 wordt een groepsaankoop groene energie opgestart. Op vraag van de stad Beringen wordt een gericht windplan van de site Ravenshout ontwikkeld. De studies rond warmtenet Genk-Zuid en Ravenshout worden voltooid. Vervolgens zal in de eerste jaarhelft een processmanager worden aangesteld om de meest rendabele case uitgewerkt in de studie verder te concretiseren. De thematische adviezen zullen in de praktijk worden toegepast op één concreet lokaal bedrijventerrein. Glasvezelvoorzieningen Om de kwaliteit en toekomstgerichtheid van bedrijventerreinen verder te verzekeren, zal POM Limburg in 2013 de uitbreidingsmogelijkheden onderzoeken van het telecommunicatienetwerk op bedrijventerreinen, inclusief glasvezelnetwerken. Op basis van een eerste studie, die circa 70% van de Limburgse bedrijventerreinen (groter dan 20 ha) bevat, blijkt dat 90% van die terreinen aansluitbaar is op het KTV (coax-kabel). 56% van de bedrijventerreinen beschikt over minimum één GLV (glasvezelconnectiepunt, een mogelijkheid om aan te sluiten op een fiber-net). De doelstelling is om op termijn het niveau van uitrustingsgraad van GLV gelijk te krijgen met dat van KTV. Conform de aanbeveling uit het SALK-rapport ( De kwaliteit van bestaande bedrijventerreinen opwaarderen ), is het nodig de vraag naar glasvezel-infrastructuur verder te actualiseren zodat gerichte investeringen mogelijk zijn. Ook is er behoefte aan meer objectieve markinformatie. Hiervoor wil POM Limburg in 2013 samenwerken met de lokale besturen, nutsbedrijven, telecombedrijven en Pagina 11

12 EDM (Expertise centre for Digital Media) van de UHasselt. Kennisdeling De dienst Ruimtelijke Economie zal het provinciale subsidiereglement Eco-efficiënte Bedrijventerreinen promoten en lokale besturen motiveren en ondersteunen dergelijk dossier op te maken. Daarnaast wordt ingezet op het verspreiden van informatie en goede praktijkvoorbeelden via één of meerdere seminaries over thema s van duurzame en kwalitatieve bedrijventerreinen. Voorts neemt POM Limburg een trekkende rol op in de Dotank bedrijventerreinen van het Cleantechplatform.be (zie 2.3 Cleantech, pag. 33). Bedrijventerreinmanagement Het project Bedrijventerreinmanagement zal verder uitgevoerd worden. Het project focust op Inter-bedrijfssamenwerking en kan, op schaal van een bedrijventerrein, op verschillende vlakken belangrijke besparingen en economische voordelen opleveren. De pijlers voor 2013 zijn: Bewegwijzering Poort Genk Bewegwijzering Maasmechelen Groenbeheersplannen Parkings voor wachtende vrachtwagens Award verdienstelijke bedrijfsinfrastructuur en duurzaam bouwen Ravenshout, eurologisch op weg Ook in 2013 volgt de dienst Ruimtelijke Economie de acties rond het goedgekeurde project Ravenshout, eurologisch op weg verder op. Binnen het project werken de stad Beringen, Mobidesk (Provinciebestuur) en POM Limburg samen om het bedrijventerrein Ravenshout meer duurzaam bereikbaar te maken via openbaar vervoer, fiets en carpooling. De betrachting is om het aandeel van autosolisten in het woon-werkverkeer van en naar Ravenshout te verlagen. De acties die ERSV Limburg neemt in de sociale economie rond de uitbreiding van de fietspunten op mobiliteitsknooppunten kunnen hier zeker ondersteunend werken. 1.6 Bedrijfsinfrastructuren POM Limburg wenst nieuwe bedrijfsontwikkelingen te ondersteunen door het aanbieden van gepaste bedrijfslocaties aan startende bedrijven in het algemeen en aan (startende) kennisintensieve bedrijven in het bijzonder. Daarom continueert POM Limburg in 2013 haar participatie in diverse bedrijfsinfrastructuren: Beheer van de 4 bedrijvencentra en 6 doorgangsgebouwen gegroepeerd in de NV Bedrijvencentra Limburg: continuering van de logistieke ondersteuning die in het verleden werd uitgebouwd d.m.v. de inzet van een gedelegeerd bestuurder, administratief en financieel beheer van de werking van de bedrijvencentra en ondersteuning op juridisch vlak en inzake personeelsbeheer. Participatie aan de beheersstructuur van de NV Wetenschapspark Limburg. De POM heeft een financiële participatie, is vertegenwoordigd in de Raad van Beheer en verzorgt de administratie en het financieel beheer. Pagina 12

13 Participatie aan de beheersstructuur van de NV Life Science Development Campus: de POM heeft een financiële participatie, is vertegenwoordigd in de Raad van Bestuur en verzorgt het secretariaat. Participatie aan de beheersstructuur van de NV Energyville: de POM heeft een financiële participatie en is vertegenwoordigd in de Raad van Bestuur. Zoals vermeld onder punt 1.2. (pag. 8) participeert POM Limburg eveneens aan de beheersstructuren van de bedrijventerreinen Brustem Industriepark, Zwartberg en Waterschei (Wetenschapspark). Pagina 13

14 2. Speerpuntsectoren Naast het algemeen economisch beleid gericht op de ontwikkeling van de Limburgse economie, is het aangewezen bijzondere maatregelen te nemen die gericht zijn op de ontwikkeling of ondersteuning van sectoren die een belangrijke rol (kunnen) vervullen in het Limburgs economisch weefsel. POM-ERSV Limburg ondersteunt de ontwikkeling van deze zogenaamde 'speerpuntsectoren'. Het zijn sectoren waarin de regio een zekere specialisatie heeft, met groeipotentieel. Zij bepalen aldus mede het gezicht van de regio. In het kader van een clusterbeleid worden initiatieven opgezet en speciale inspanningen geleverd om de ontwikkeling van de speerpuntsectoren logistiek, zorgeconomie en cleantech te ondersteunen. Deze sectoren worden in het SALKeindrapport ook expliciet vermeld als sectoren die versterkt (logistiek), versneld (innovatieve zorg) of verder ontwikkeld (green energy) moeten worden. Pagina 14

15 Versterk: Arbeidsmarkt beter afstemmen op noden van de logistieke sector door het uitvoeren van acties en projecten ihkv een coördinerend en dienstverlenend platform Versnel: Versneld ontwikkelen bedrijventerreinen met specifieke focus op logistiek Versneld wegwerken multimodale infrastructuurknelpunten Gericht ontsluiten Duurzame jobs creëren Beter opleiden Versterk: Versterken en optimaliseren logistiek opleidingsaanbod LOGISTIEK Versterk: Uitbouwen Logistieke Poort Genk Bundeling goederenstromen Modal shift Creatie European Customs Zone Sterker ondernemen Ruimer exporteren Doelgericht innoveren Versterk: Versterken Limburgse positie inzake ketenregie Uitbouwen strategisch onderzoekscentrum (SOC) Versterk: Aantrekken distributie-activiteiten met hoge toegevoegde waarde op basis van een internationale acquisitiestrategie Uitbouwen relaties met nationale, regionale en internationale partners

16 2.1 Logistiek De valorisatie van de Limburgse logistieke troeven, zoals recent nog eens beschreven in het Strategisch Actieplan voor Limburg in het Kwadraat (SALK), behoort tot de economische beleidsprioriteiten in Limburg. Ruimte en infrastructuur: het versneld ontwikkelen van bedrijventerreinen met focus op logistiek alsook het versneld wegwerken van multimodale infrastructuurknelpunten Het Logistiek Platform Limburg (LPL), actief onder de koepel van POM-ERSV Limburg, wordt in het SALK-rapport de belangrijke rol van centrale actor voor het versterken en aantrekken van logistiek met hoge toegevoegde waarde (distributielogistiek) toebedeeld. Om deze doelstellingen te bereiken zal het LPL versterkt inzetten op 4 belangrijke domeinen: Verankeren en bundelen van goederenstromen/modal shift. In het SALK wordt dit o.m. vertaald als het duurzaam versterken van de Limburgse positie inzake ketenregie door het opzetten van een regiecentrum voor supply chains, maar ook door het uitwerken van een actieplan voor het uitbouwen van de Logistieke Poort Genk als dry port. Opleiding Kennis Arbeidsmarkt: een betere afstemming van de arbeidsmarkt op de noden van de logistieke sector. In SALK worden volgende sporen genoemd: betere afstemming vraag en aanbod arbeidsmarkt, verhoogde instroom in logistieke opleidingen, versterken opleidingsaanbod laaggeschoolde werkzoekenden. Internationale acquisitie en versterken partnerships met nationale, interregionale en internationale partners: het aantrekken van bijkomende flows en investeringen in logistieke activiteiten. Voor elk van deze domeinen werden actieplannen opgesteld voor de komende 3 à 5 jaren. Daarnaast blijft het LPL een belangrijke sectorale platformfunctie vervullen door o.a. de organisatie van en deelname aan diverse overlegstructuren, samenwerkingsverbanden en door de organisatie van logistieke evenementen. Bundelen goederenstromen / modal shift In lijn met het Europese Witboek Transport 2011 dient er in Limburg te worden gestreefd naar decarbonisering, reduceren CO2 en andere emissies, maar ook naar het drastisch verminderen van congestie en geluidsoverlast, alsook naar het optimaliseren van multimodale logistieke ketens door efficiënter gebruik van bestaande infrastructuur. Om in Limburg het hoofd te kunnen bieden aan de verwachte toekomstige groei van goederenstromen en om de grootst mogelijke optimalisatie van transportstromen te realiseren is het in de praktijk aangewezen om in eerste instantie te focussen op de as Antwerpen- Limburg. Het is precies op dit traject dat de problematiek inzake congestie en beladingsgraad het meest acuut is. Vanuit het Logistiek Platform Limburg zullen in 2013 sensibiliseringsacties gevoerd worden inzake de modal shift van wegvervoer naar binnenvaart en naar spoorvervoer. Mogelijke acties zijn het Pagina 16

17 opzetten van een dienstverlenend internetplatform (naar analogie met Vlaams-Brabant) of het inzetten van logistieke consulenten met een specifieke opdracht voor Limburg. In het kader van het Interreg IVA-project Grenzeloze Logistiek zal het Logistiek Platform Limburg werken aan een impactproject rond het bundelen van goederenstromen en modal shift. In dit project worden verschillende fases onderscheiden die moeten resulteren in effectieve testshipments waarbij modal shift/bundeling van goederenstromen plaatsvindt en die achteraf kunnen gebruikt worden als showcases om andere bedrijven te overtuigen. Tenslotte zal het LPL de mobiliteitsknelpunten van nabij opvolgen en waar nodig lobbywerk verrichten (bv. Limburgs vrachtroutenetwerk, 3 e rijstrook op E313, het inzetten van eco-combi s op het traject Antwerpen-Limburg, het invoeren van een slimme kilometerheffing, flexibelere openingsuren in de Antwerpse haven, ). Coördinatie- en dienstverleningsplatform Logistiek i.s.m. VDAB Limburg Om de verdere groei van de logistieke sector te versterken is het belangrijk om de provinciale arbeidsmarkt af te stemmen op de huidige en toekomstige noden van logistieke werkgevers, zoals ook wordt aangehaald in het SALK-rapport. Daarom ontwikkelde het LPL i.s.m. VDAB Limburg een coördinatie- en dienstverleningsplatform Logistiek waarin alle relevante actoren m.b.t. de logistieke arbeidsmarkt zijn vertegenwoordigd. De betrokken partners brengen kennis, ervaring, en middelen samen om een integrale dienstverlening te bieden op het vlak van tewerkstelling, opleiding, sensibilisering en informatie. Acties worden op elkaar afgestemd en werken op die manier complementair en versterkend. Het doel is het verhogen van de toeleiding naar tewerkstelling in de logistieke sector, met een bijzondere aandacht voor toeleiding naar de knelpuntberoepen. Dit zal o.a. gebeuren door promotie- en sensibiliseringsacties in het kader van een imago-versterkende campagne om de instroom in logistieke opleidingen en beroepen te bevorderen, het optimaliseren van het logistiek opleidingsaanbod en het initiëren van competentiegerichte opleidingsinitiatieven en tewerkstellingsprojecten om werkzoekenden naar een duurzame tewerkstelling in de logistieke sector te laten doorstromen. Het coördinatie- en dienstverleningsplatform Logistiek geeft concrete invulling aan de engagementsverklaring die POM-ERSV Limburg, de provincie Limburg en VDAB Limburg in juni 2012 ondertekenden om samen te werken rond een 5-tal arbeidsmarkt-gerelateerde domeinen. Provinciaal arbeidsmarktfonds In 2013 zal het LPL verder inzetten op de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt. Zo initieerde het LPL i.s.m. VDAB Limburg een project om 12 jongere werkzoekenden tot 25 jaar vacaturegericht op te leiden tot distributiechauffeur met rijbewijs C. In een latere fase worden de andere vacatures aangepakt. Via een doelgericht opleidingstraject, waarbij de focus op werkplekleren ligt, wordt een win-win-situatie gecreëerd. Enerzijds worden logistieke werkgevers ondersteund in het vinden van personeel met de juiste competenties. Anderzijds worden jongere werkzoekenden begeleid in het vinden van een duurzame job. VDAB Limburg is projectverantwoordelijke. De totale projectkost bedraagt ,20 euro waarvan ,20 euro wordt gefinancierd door de Pagina 17

18 provincie Limburg in het kader van het provinciaal Arbeidsmarktfonds. Ruimte & Werk voor Logistiek Dit LSM-project focust op twee belangrijke aspecten, m.n. het creëren van ruimte voor logistiek en het uitvoeren van duurzame arbeidsmarktacties m.b.t. de invulling van logistieke knelpuntberoepen. Met betrekking tot het luik Werk wordt een provinciale sensibiliseringsstrategie uitgewerkt en gerealiseerd om de invulling van logistieke knelpuntberoepen te bevorderen door competentiegerichte acties te organiseren, niet-benut arbeidspotentieel competentiegericht te screenen en optimaal in te zetten en de doorstroom van logistieke opleidingen naar effectieve tewerkstelling in de sector te bevorderen. Verder zal er een promotiecampagne worden gerealiseerd om op provinciaal vlak het imago van logistiek te verbeteren en om de instroom in logistieke opleidingen en beroepen te bevorderen. Arbeidsmarktacties in het kader van het Interreg-project Euregiolog³ Onder impuls van POM-ERSV Limburg werken 14 projectpartners uit de Euregio Maas-Rijn in dit Interreg-project op euregionaal vlak samen om het concurrentievermogen van de Euregio Maas-Rijn als logistieke topregio te versterken door een gezamenlijke en grensoverschrijdende strategie voor marketing, arbeidsmarkt en netwerk uit te werken. Met betrekking tot het luik Arbeidsmarkt zal een euregionaal arbeidsmarktonderzoek Logistiek worden uitgevoerd. Het is de bedoeling om op basis van uniformiteit in arbeidsmarktdata en in de onderliggende definities een éénduidig beeld van de ontwikkeling van de euregionale logistieke arbeidsmarkt op te stellen, dat kan dienen als uitgangspunt voor beleidsontwikkeling en dialoog over euregionale arbeidsmarktvraagstukken m.b.t. logistiek door de overheid, het onderwijs en werkgevers. Naar analogie met het Euregionaal jobevent voor vrachtwagenbestuurders in september 2012, wordt ook in 2013 een Euregionaal jobevent georganiseerd voor logistieke knelpuntberoepen. Verder zal er een euregionale bewustmakings- en sensibiliseringscampagne worden georganiseerd om jongeren en werkzoekenden te sensibiliseren voor logistieke opleidingen en beroepen. Hierbij wordt vooral getracht om reeds bestaande regionale initiatieven op euregionaal vlak te organiseren. Tot slot worden er in samenwerking met VDAB Limburg, Le Forem en UWV Werkbedrijf in logistieke regio s sectorale servicepunten logistiek uitgebouwd om de matching tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt te optimaliseren. Om logistieke expertise in de Euregio Maas-Rijn te dissemineren en om euregionale samenwerking te stimuleren, worden in 2013 twee euregionale themasessies logistiek georganiseerd, bestaande uit een inhoudelijk gedeelte en een netwerkmoment. Logistieke Roadshow naar Jiangsu, China De Logistieke Roadshow naar de bedrijfswereld in de Chinese provincie Jiangsu, die het LPL samen met de China Desk en de LRM organiseerde in november 2011, verdient navolging. De contacten die destijds gelegd werden, dienen aangehaald en versterkt te worden. Het organiseren van een tweede Logistieke Roadshow naar Jiangsu, waarbij er gerichte bezoeken worden afgelegd aan het topmanagement van bedrijven die op zoek zijn naar een strategische oplossing voor de Europese Pagina 18

19 distributie van hun producten, lijkt dus aangewezen. Het is de bedoeling om tijdens deze roadshow, die gepland is voor mei 2013, een logistiek netwerkevent te organiseren waarbij Limburgse logistieke bedrijven de kans krijgen om in contact te treden met Chinese verladers en logistieke dienstverleners. Marketingacties i.s.m. het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (GHA) Om verdere invulling te geven aan de samenwerkingsovereenkomst die Limburg in 2009 met het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen (GHA) heeft afgesloten, zullen gezamenlijke marketingacties ondernomen worden binnen en buiten Europa, zoals de deelname aan havendagen, handelsmissies, logistieke beurzen enzovoort. Bedoeling is om Limburg naar buitenlandse investeerders toe nog meer te positioneren als preferentieel hinterland van de Haven van Antwerpen en als aantrekkingspool voor buitenlandse logistieke stromen en investeringen. Logistieke Dag Limburg 2013 Naar jaarlijkse gewoonte organiseren het Logistiek Platform Limburg en het European Logistics Center (ELC) Limburg (NL) gezamenlijk de Logistieke Dag Limburg. Dit evenement vindt afwisselend plaats in Belgisch en in Nederlands Limburg op een inspirerende locatie en elk jaar wordt er een actueel logistiek thema gekozen. Bedoeling is om ervaringen en best practices uit te wisselen tussen logistieke experts uit beide provincies. Traditioneel wordt er afgesloten met een netwerkmoment. Na de succesvolle editie op het Circuit van Zolder in 2012, vindt de Logistieke Dag Limburg in 2013 plaats in Nederlands Limburg. Marketingacties in het kader van het Interreg-project Euregiolog³ Om de Euregio Maas-Rijn op Euregionaal en internationaal vlak nog meer te profileren als logistieke hotspot, zijn er ook in 2013 een aantal Euregionale acties rond arbeidsmarkt, netwerken en marketing gepland. Deze acties, die kaderen binnen het Interreg-project Euregiolog³, worden gevoerd onder de branding gate4logistics, the smartest way to Europe. Het gaat met name over: o Het ontwikkelen van een informatieve website. o Het ontwikkelen van de Logistieke Atlas EMR met een overzicht van de beschikbare logistieke infrastructuur. o Bezoek/deelname aan logistieke beurzen, bv. een groepsreis naar de Transport & Logistics beurs in Munchen (juni 2013). o De organisatie van twee Euregionale themasessies Logistiek, bestaande uit een inhoudelijk gedeelte en een netwerkmoment, om logistieke expertise te dissemineren en om Euregionale samenwerking te stimuleren. Ruimte / infrastructuur Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV), het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan (RSPL) en de vertaling van beide plannen op lokaal niveau, vormen sinds 1997 een belangrijk fundament voor het ruimtelijk beleid in Limburg. Naast reguliere planningsmechanismen vervat het RSV ook een aantal prioritaire ontwikkelingskaders. Het belangrijkste ontwikkelingskader betreft het Economisch Netwerk Albertkanaal (ENA), ook voor de uitbouw van logistieke bedrijvigheid in Limburg. Het LPL zal in 2013 verdere Pagina 19

20 ondersteuning bieden bij de haalbaarheidsstudies uit het Interreg IVa-project Grenzeloze logistiek, luik Efficiënt ruimtegebruik (bv. invulling Genebos, bovenste plateau Zwartberg II, logistieke zone Kristalpark III, Lanaken, luchtvaartgebonden activiteiten Brustem, uitwerking logistieke clusters en faciliteitenzones, herinschakeling onbenutte bedrijfspercelen in functie van logistiek, ). Daarnaast zal het LPL de nieuwe ontwikkelingen bij de klassieke infrastructuurknelpunten op de voet volgen en het nodige lobbywerk uitvoeren (bv. Noord- Zuidverbinding, aansluiting Sint-Truiden op E40, reactivering spoorlijnen 18 en 20, ontsluiting Railport Lanaken, Ijzeren Rijn, verhoging bruggen over Albertkanaal, aanpassing sluis Ternayen, Stop van Lozen, Blauwe Kei, parkeerproblematiek vrachtwagens in dorpskernen, ). Pagina 20

21 Ontwikkel: Zorgkadaster woon-zorg Versterk: Zorgefficiënte bouwmodellen ZORGeconomische modellen (U Hasselt POM) BID book acquisitie Versnel: Efficiëntiewinsten Mobile health Unit Kennis Techniek Zorg Ontwikkel: Gedocumenteerde tafels als basis tot hefboomprojecten Organisatiemodellen door de vele uitbreidingsprojecten Bouwexperts voor zorg KMO cluster voor ontgroeide Bioville starters Versterk: vervangingsbehoefte pro-actief in kaart samenwerkingsmodellen (coco, LSO, Hospilim, ) Xxxx Gericht ontsluiten Sterker ondernemen Versterk: EMR samenwerking Europese projecten NWE netwerken zorg Versnel: Collectieve instroom Zalmloopbaanmodellen Duobanen als co sourcingsmodel Duurzame jobs creëren Ruimer exporteren Ontwikkel: ZORGECONOMIE Versnel: Vermarkt kennistransfert BBT zorgkundigen Wendbare sector- jobtrajecten Limburgse zorgdirectieopleiding Beter opleiden Doelgericht innoveren Ontwikkel: Transitie voor ontwikkelde modellen (FPCC) Versterk: Dt leren dt werken na 25 plus Op maat maribelformule in de zorg Drempel inleef onderwijs juist positioneren Versnel: Project 600 Satellietopleidingen Gedeelde aanstellingen onderwijs - werkveld Ontwikkel: In service peer coaching en ontwikkeling In house opleiding Collectief stagecoördinatiecentrum Blended learning op maat Zorgorganisatorisch skill lab Versterk: IHRAZ project Innovatiepremie -> project Praktijklabo s Flanders Synergie Versnel: Acties uit EMR future proof Masterclasses tussen zorgsectoren E-health implementatiemodellen (ZIF) Ontwikkel: E-tools voor data in de zorgverlening (verzorgenden, zorgkundigen ook!) Schaduworganisaties als leermodellen Zaailijst van getoetste idëeen ter voorbereiding van IWT en FC calls Careville Genk Hasselt (IWT proeftuin)

22 2.2 Zorgeconomie POM-ERSV Limburg is een belangrijke spil in de uitbouw van zorgeconomie in Limburg en werkt in belangrijke mate mee aan de voorbereiding en uitvoering van het provinciale beleid ter zake. De uitdaging is om een groeisector met een belangrijke maatschappelijke opdracht in budgettair moeilijke omstandigheden op een slimme en efficiënte manier te omkaderen. Met een optimale inzet van middelen en menselijk kapitaal wil POM-ERSV Limburg de zorgeconomie versterken en verder uitbouwen in Limburg, zodat er zowel maatschappelijke als economische winst kan geboekt worden. Om de zorgeconomie alle groeikansen te bieden, neemt POM-ERSV Limburg enerzijds een coördinerende rol op bij de uitwerking van diverse acties en projecten. Anderzijds vervult POM-ERSV binnen de zorgeconomie een belangrijke netwerkfunctie om partners samen te brengen en van daaruit doordachte en afgestemde initiatieven te nemen. Via het Platform Zorglandschap Limburg (PZL), waarbij heel wat stakeholders uit de zorg, onderwijs en aanverwante organisaties betrokken worden, creëren we een samenwerkingsverband om de nodige acties uit te werken, te faciliteren en te stimuleren tot een project met de juiste partners. PZL fungeert als een belangrijke Limburgse netwerkplaats, die we in 2013 verder willen uitbouwen, o.a. door afstemming van de activiteiten met diverse partners, door participatie aan verschillende Limburgse en Vlaamse beleidswerkgroepen, door zelf overlegplatformen te organiseren en door diverse projecten op te volgen in opdracht van Limburg Sterk Merk. De zes invalshoeken vanuit de werking van het PZL zijn: o Degelijk beleids- en informatiemateriaal opzetten om tot goede besluiten en projecten te kunnen komen o Arbeidsmarktthema s waarbij veel aandacht gaat naar het ontsluiten op een slimme en wendbare manier van de arbeidsmarktreserve voor een sector die sterk groeit o Innovatie door in het opzet en in de themata vernieuwende initiatieven te nemen o Levenslang leren die de output van projecten en initiatieven maximaal wil delen met anderen, maar ook van buiten de regio zaken aanreiken die een meerwaarde zijn voor de stakeholders o Ruimtelijke spreiding waarbij de juiste acties op de juiste plaats dienen beoogd te worden o Internationalisatie waarbij we met partners over de grens samenwerkingen tot stand brengen om versneld projecten te kunnen realiseren. De uitdaging voor 2013 werd in het najaar 2012 grondig herschikt door de aankondiging van de sluiting van Ford. Een toekomstige toename van de arbeidsmarktreserve is een belangrijke uitdaging. Gepaste acties opzetten, ook voor deze doelgroep, die een meerwaarde kunnen zijn voor de zorgeconomie, is een belangrijke opdracht voor POM Limburg die kadert in de uitvoering van de krijtlijnen van het SALK-rapport. Dit houdt in: economische activiteiten stimuleren in de zorgeconomie en voor de huidige activiteiten nagaan wat met Pagina 22

23 de reguliere partners wendbaar kan opgezet worden om hier een zo nauw aansluitend mogelijk antwoord op te bieden. Dit alles wordt versterkt door projecten die vanuit PZL worden geïnitieerd, gecoördineerd of uitgevoerd. Future proof for cure and care Euregionale competentiecampus voor zorgberoepen De doelstelling van dit Euregio Maas-Rijn (EMR) project is de opleidings- en loopbaanmobiliteit op het niveau van de zorgfuncties mogelijk te maken en te stimuleren, rekening houdend met de maximale inzet op tewerkstelling binnen de Euregio. POM-ERSV Limburg is leadpartner in het project. In 2013 worden volgende acties verder uitgewerkt: o Realisatie overzicht arbeidsmarktwerking zorgfuncties. o Levenslang leren: inventarisatie per regio en vergelijking van de opleidingen voor verschillende zorgfuncties. o Toename aandeel gekwalificeerde beroepskrachten ondersteunen door zijdelingse instroommogelijkheden en doorgroeimogelijkheden te onderzoeken. o Het bestaande en gewenste aanbod aan master classes in kaart brengen. o Marketing en imagobuilding voor zorgberoepen. o Sensibilisering in scholen en opleidingsomgevingen. o Uitwisselen, overdragen en optimaliseren van de regionale kennis tussen de 27 partners onderling en met het EMR-bureau. LSM-project Innovatie in HR & arbeidsorganisatie van ziekenhuizen (IHRAZ) Om aan de stijgende vraag naar zorgverleners in ziekenhuizen te voldoen, dient het arbeidspotentieel vergroot en optimaal benut te worden. In dit LSM-project ontwikkelen en testen POM-ERSV Limburg, Regionaal Ziekenhuis Sint-Trudo en het Mariaziekenhuis onder begeleiding van prof Geert Vanhooteghem innovatieve methodieken voor de arbeidsorganisatie, o.a. middels een efficiëntere inzet van diverse functies. Er wordt gezocht naar de meest efficiënte en effectieve samenstelling en ontwikkeling van het personeelsbestand. Het project startte in maart 2012 en kent een duurtijd van één jaar. In 2013 zal het project vervolgd worden in alle Limburgse ziekenhuizen. Om dat vervolg optimaal te laten verlopen, voorzien de projectpartners in 2013 de opmaak van een communicatieplan en de organisatie van een disseminatie-event. Dit project heeft een bijzondere belangstelling van de beleidswerkgroep Hospilim. ESF-projecten POM-ERSV Limburg heeft sinds 2011 de kwaliteitsopstap voor ESF-projecten verkregen. In 2013 willen we enerzijds als partner deelnemen aan ESF-projecten, maar daarnaast willen we i.f.v. de behoeften in het veld en de oproepen van ESF nagaan welke projecten een meerwaarde kunnen betekenen voor de zorgeconomie in Limburg. o LimInAro Zorg-project (Limburg Innovatieve Arbeidsorganisatie): het doel is de oprichting van een Limburg excellence center innovatieve arbeidsorganisatie zorg van waaruit nieuwe methodieken ontwikkeld, geïmplementeerd en verspreid kunnen Pagina 23

24 worden. Hiermee wensen we de ontwikkelde kennis m.b.t. innovatieve arbeidsorganisatie in ziekenhuizen en woonzorgcentra te borgen en verder uit te bouwen en te exploreren. o Multiculturele integratie in de Euregio: in de vroegere mijnregio s bevinden zich mensen uit bepaalde bevolkingsgroepen met een complexe problematiek in het kader van tewerkstelling en scholingsgraad. Met de nodige aanmoedigingen kunnen deze mensen met een groot arbeidspotentieel op een duurzame manier naar de zorg toegeleid worden. Er is via het EMR project Future Proof for Cure and Care een Euregionaal partnerschap ontstaan om samen hieromtrent acties te ondernemen. Beoogd wordt dit project uit te voeren in het kader van de ESF-oproep transnationaliteit. o ESF-project MOSAÏEK: POM is partner in de stuurgroep voor het project tussen ziekenhuis Maas-Kempen en de scholengemeenschap Harlindis en Relindis. Project Werkgoesting in de zorg collectieve instroom De zorgsector kampt met een tekort aan gekwalificeerd personeel. Daarom startte POM-ERSV Limburg in 2010 met de campagne Werkgoesting in de zorg. In het kader van deze campagne werd de methodiek van collectieve instroom geïntroduceerd bij Limburgse zorgorganisaties. Bedoeling is dat een multidisciplinair team middels gerichte ondersteunende acties de personeelsbehoefte in een zorgorganisatie in één beweging kan invullen. In 2013 wordt deze methodiek binnen de zorg-organisaties gecontinueerd en versterkt. In functie van de noden en vragen uit het werkveld wordt telkenmale, op maat van de zorgorganisatie, een werkgroep samengesteld en uitgebreid en wordt de methodiek verder verspreid, o.a. via workshops. Waar de afgelopen jaren de focus eerder lag op woonzorgcentra, zal in 2013 de methodiek ook verlegd worden naar ziekenhuizen en andere zorgorganisaties die een grote personeelsbehoefte hebben. Zo zal bv. het Sint-Trudo ziekenhuis (Sint-Truiden) i.s.m. POM-ERSV volgend jaar een sollicitatiedag organiseren om het nijpend tekort aan personeel in te vullen met focus op verpleegkundigen met een BBT. Extra aandacht gaat in 2013 naar de monitoring van de resultaten. De collectieve instroomprojecten die het afgelopen jaar plaatsvonden, zullen in 2013 verder opgevolgd en begeleid worden. Indien nodig worden voor deze projecten bijkomende acties ondernomen. Ook de sensibiliseringsacties voor de instroom voor zorgberoepen op alle niveaus wordt verdergezet, in nauw overleg met het onderwijs, zorgorganisaties, VDAB, Voor de promotie van zorgberoepen werkt POM-ERSV Limburg nauw samen met het Vlaams Overleg Platform Zorgberoepen, het interprovinciaal overleg en met diverse Limburgse netwerken (LPZO, Uniform, RTC, ). Sensibilisering zorgberoepen Uit bovenstaande acties blijkt reeds de continue aandacht van POM-ERSV Limburg voor de sensibilisering en promotie van zorgberoepen. Het gericht bewerken van de arbeidsmarktreserve, met speciale aandacht voor zij-instroom, ASO, mannen, allochtonen, is de uitdaging voor De Dag van de Zorg, die in 2012 voor het eerst werd georganiseerd en in Limburg een groot Pagina 24

25 succes kende, past binnen die sensibilisering. Door onze aanwezigheid in de Vlaamse stuurgroep, kunnen we hier aandacht besteden aan de specifieke interesses in Limburg voor dit event en gepaste ondersteuning aanbieden. POM Limburg heeft een speciale focusgroep samengebracht bestaande uit 50 zorgorganisaties in Limburg, VIVO, VERSO, VDAB, kabinet van Vlaams minister Jo Vandeurzen, om samen een project uit te werken dat moet landen in het najaar Dit project, dat er komt naar aanleiding van de verwachte vele ontslagen in Limburg, is bedoeld om een gerichte promotiecampagne te doen voor de zorgeconomie die breder gaat dan enkel de zorgberoepen. We willen hier vertrekken vanuit de noden in het werkveld, gebruik makend van de reguliere partners en werking, samen met de sector. De uitvoering van het project kent 4 fasen: promotie zorgberoepen met ondersteuning van ambassadeurs uit het werkveld, gerichte inleefmomenten om de drempel tot zorgopleiding goed te bepalen, een opleidingsmarkt en maatgerichte opleidingen. We willen dit inbedden in de jaarlijkse activiteiten en die versterken zodat de arbeidsmarktreserve maximaal kan worden bereikt. Een goede employer branding is de rode draad voor bekendmaking en wervingscampagnes naar de reële duurzame jobs. Daarnaast wil POM-ERSV Limburg i.s.m. de VDAB het arbeidsmarktpotentieel optimaal benutten, o.a. via een gerichte campagne naar zij-instromers en door oplossingen te zoeken voor de onderbenutting van diploma s. Het gezamenlijk maandelijks overleg is hiervoor het forum. We wensen in 2013 te komen tot een aantal knipperlichten in het kader van werkzoekenden met raakvlakken van een beroepsprofiel voor de zorgeconomie. Samenwerking met dienst Arbeidsmarktbeleid De geïntegreerde werking tussen het speerpunt Zorgeconomie en de dienst Arbeidsmarktbeleid binnen POM-ERSV Limburg zal ook in 2013 verdere uitvoering krijgen. Dat gebeurt in eerste instantie in het kader van de campagne Verstand komt met de jaren 50plusdatwerkt.be waarbij het sectorevent voor de zorg van eind 2012, in samenwerking met de dienst Economie van de provincie Limburg, een vervolg zal krijgen in een praktijklabo rond innovatieve arbeidsorganisatie voor zorgorganisaties en waarbij 50-plus werkzoekenden worden toegeleid naar een duurzame tewerkstelling, o.a. in de zorgsector. POM-ERSV Limburg wil in 2013 bovendien een gelijkaardig traject opstarten voor allochtonen. Ook in het kader van de uitvoering van de provinciale engagementsverklaring tussen POM-ERSV, de provincie en de VDAB zal het speerpunt Zorgeconomie diverse acties ondernemen, zoals het gezamenlijk organiseren van jobevents en de uitbouw van een sectorale dienstverlening via de servicepunten zorg. Impuls voor kwalitatieve stageplaatsen in de woonzorgcentra Het opgestarte project rond het aanbieden van kwalitatieve stageplaatsen in de Limburgse woonzorgcentra wordt in 2013 verder uitgewerkt. Er zal ingezet worden op gezamenlijke leertrajecten voor mentorschap en op projectwerkingen om op een creatieve en innovatieve manier zowel de inhoud van jobs als processen binnen de zorg te optimaliseren. Zo zullen de bestaande Pagina 25

POM-ERSV Limburg. Socio-economische ontwikkeling van Limburg

POM-ERSV Limburg. Socio-economische ontwikkeling van Limburg POM-ERSV Limburg Socio-economische ontwikkeling van Limburg POM-ERSV Limburg Overleg Vertegenwoordiging Studiewerk Ondersteuning Uitvoering Dienstverlening van het sociaal-economisch beleid in Limburg

Nadere informatie

POM-ERSV Limburg. Jaarverslag 2013

POM-ERSV Limburg. Jaarverslag 2013 POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2013 Pagina 2 POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2013 Pagina 3 Pagina 4 Voorwoord Begin 2013 stelden professor Herman Daems en zijn expertengroep het Strategisch Actieplan Limburg

Nadere informatie

POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2014

POM-ERSV Limburg  Jaarprogramma 2014 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2014 Pagina 2 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2014 Pagina 3 Pagina 4 Voorwoord Een jaar na de aankondiging van de sluiting van de Ford-fabriek en de toeleveringsbedrijven

Nadere informatie

POM ERSV LIMBURG. Sociaal-economische ontwikkeling van Limburg. Jaarprogramma POM ERSV Limburg

POM ERSV LIMBURG. Sociaal-economische ontwikkeling van Limburg. Jaarprogramma POM ERSV Limburg POM ERSV LIMBURG Sociaal-economische ontwikkeling van Limburg Jaarprogramma 2010 Jaarprogramma 2010 3. ARBEIDSMARKTBELEID 4. COMMUNICATIEBELEID 1 Ruimtelijke Economie o Ruimtelijke planning o Ontwikkeling

Nadere informatie

Jaarverslag. POM-ERSV Limburg - 1 - Jaarverslag 2012

Jaarverslag. POM-ERSV Limburg - 1 - Jaarverslag 2012 Jaarverslag 2012 POM-ERSV Limburg - 1 - Jaarverslag 2012 POM-ERSV Limburg - 2 - Jaarverslag 2012 POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2012 POM-ERSV Limburg - 3 - Jaarverslag 2012 POM-ERSV Limburg - 4 - Jaarverslag

Nadere informatie

Ruimtelijk-economische agenda

Ruimtelijk-economische agenda Ruimtelijk-economische agenda Ruimtelijk-economische agenda Doelstelling Kadert binnen opmaak Visienota Ruimte Vlaams-Brabant => vanuit een (sub-)regionale blik werken aan een strategische agenda, waardoor

Nadere informatie

Herontwikkeling FORD Genk. Stand van zaken, Bilzen 24 maart 2015

Herontwikkeling FORD Genk. Stand van zaken, Bilzen 24 maart 2015 Herontwikkeling FORD Genk Stand van zaken, Bilzen 24 maart 2015 Situatie bedrijventerreinen Genk & omgeving Gemeente Terrein Bezette oppervlakte (ha) Aangeboden oppervlakte (ha) Totale oppervlakte (ha)

Nadere informatie

Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte

Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte OP ESF Vlaanderen 2014 2020 Prioriteit uit OP: 1 - loopbaanbeleid curatief investeringsprioriteit 8i - werkloosheid naar werk Informatieve Bijlage: Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte

Nadere informatie

Bovendien pleit Voka KvK Limburg er voor dat zo snel mogelijk gestart wordt met de opmaak van ENA 2.

Bovendien pleit Voka KvK Limburg er voor dat zo snel mogelijk gestart wordt met de opmaak van ENA 2. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 763 van LYDIA PEETERS datum: 20 juni 2016 aan JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW Economisch Netwerk Albertkanaal - Stand van zaken In een recent rapport

Nadere informatie

Oproep tot cases rond Innovatieve ArbeidsOrganisatie

Oproep tot cases rond Innovatieve ArbeidsOrganisatie Oproep tot cases rond Innovatieve ArbeidsOrganisatie I Voorwerp van het project 1.1 Beschrijving van het project De zorgsector wordt geconfronteerd met enkele ingrijpende veranderingen zoals de toenemende

Nadere informatie

ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari juli 2019

ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari juli 2019 ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari 2017 31 juli 2019 Versterkt streekbeleid Zuid-Oost-Vlaanderen ACTIES Focus op een duurzame lokale economie en ondernemerschap in de regio Mobiliteit als noodzakelijke

Nadere informatie

POM ERSV LIMBURG DUURZAME BEDRIJVENTERREINEN IN DE PRAKTIJK 7 DECEMBER 2009

POM ERSV LIMBURG DUURZAME BEDRIJVENTERREINEN IN DE PRAKTIJK 7 DECEMBER 2009 POM ERSV LIMBURG DUURZAME BEDRIJVENTERREINEN IN DE PRAKTIJK 7 DECEMBER 2009 PROGRAMMA 14U00 14U30 14U40 14U55 15U20 15U40 16U00 16U25 16U40 17U00 ONTVANGST VERWELKOMING DHR. MARC VANDEPUT, VOORZITTER POM

Nadere informatie

POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2015

POM-ERSV Limburg  Jaarprogramma 2015 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2015 Pagina 2 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2015 Pagina 3 Pagina 4 Voorwoord Begin 2015 staat Limburg voor één van de grootste economische uitdagingen sinds de sluiting

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL... 1 MANAGEMENT SUMMARY... 3 EEN SLIMME, DUURZAME EN INCLUSIEVE ECONOMISCHE GROEI... 5

INHOUDSTAFEL... 1 MANAGEMENT SUMMARY... 3 EEN SLIMME, DUURZAME EN INCLUSIEVE ECONOMISCHE GROEI... 5 Jaarprogramma 2012 INHOUDSTAFEL INHOUDSTAFEL... 1 MANAGEMENT SUMMARY... 3 EEN SLIMME, DUURZAME EN INCLUSIEVE ECONOMISCHE GROEI... 5 1. Ruimtelijke economie 1.1. Ruimtelijke planning... 6 1.2. Ontwikkeling

Nadere informatie

Bedrijventerrein management

Bedrijventerrein management Bedrijventerrein management Situering Definitie: Organiseren van InterBedrijfSamenwerking (IBS) op het niveau van het bedrijventerrein, of op overkoepelend niveau. Knelpunt: gebrek aan engagement en solidariteit

Nadere informatie

Jaarprogramma 2010 POM - ERSV Limburg

Jaarprogramma 2010 POM - ERSV Limburg Erkend Reg ionaal Samenwerking sverband Jaarprogramma 2010 POM - ERSV Limburg Vastgesteld door de Raad van Bestuur vzw ERSV Limburg en door de Raad van Bestuur POM Limburg op 3 december 2009 Goedgekeurd

Nadere informatie

Voorstelling afdeling Transport &Logistiek POM West-Vlaanderen

Voorstelling afdeling Transport &Logistiek POM West-Vlaanderen Voorstelling afdeling Transport &Logistiek POM West-Vlaanderen Mission statement Transport &Logistiek West-Vlaamse gateways uitbouwen tot efficiënte draaischijven in de logistieke ketens van de verladers;

Nadere informatie

POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2016

POM-ERSV Limburg  Jaarprogramma 2016 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2016 Pagina 2 POM-ERSV Limburg Jaarprogramma 2016 Pagina 3 Pagina 4 Voorwoord Het economisch bestuurlijk landschap is anno 2015 opnieuw het onderwerp van verandering. Meer

Nadere informatie

Arbeid biedt een maatschappelijke meerwaarde ten opzichte van inactiviteit. 3

Arbeid biedt een maatschappelijke meerwaarde ten opzichte van inactiviteit. 3 17 SOCIALE ECONOMIE 18 Sociale economie Iedereen heeft recht op een job, ook de mensen die steeds weer door de mazen van het net vallen. De groep werkzoekenden die vaak om persoonlijke en/of maatschappelijke

Nadere informatie

ruimtelijk structuurplan provincie Limburg richtinggevend gedeelte richtinggevend gedeelte

ruimtelijk structuurplan provincie Limburg richtinggevend gedeelte richtinggevend gedeelte richtinggevend gedeelte Deel I: visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling informatief gedeelte richtinggevend gedeelte I II III IV V bindend gedeelte deel I. visie op de gewenste ruimtelijke ontwikkeling

Nadere informatie

DE OVEREENKOMST. en mediarte.be,...vertegenwoordigd door...

DE OVEREENKOMST. en mediarte.be,...vertegenwoordigd door... Samenwerkingsovereenkomst VDAB mediarte.be 2013-2014 DE OVEREENKOMST Tussen De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding, publiekrechtelijk vormgegeven extern verzelfstandigd agentschap

Nadere informatie

POM-ERSV Limburg. Jaarverslag 2014

POM-ERSV Limburg. Jaarverslag 2014 POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2014 Pagina 2 POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2014 Pagina 3 Pagina 4 Voorwoord In januari 2015 waren 36.164 Limburgers werkloos. Het is al van januari 2005 geleden dat het werkloosheidscijfer

Nadere informatie

Het SALK-plan: engagementen Vlaamse regering. Lieven Tack. Kabinet minister-president Bourgeois. Bilzen, 24 maart 2015

Het SALK-plan: engagementen Vlaamse regering. Lieven Tack. Kabinet minister-president Bourgeois. Bilzen, 24 maart 2015 Het SALK-plan: engagementen Vlaamse regering Lieven Tack Kabinet minister-president Bourgeois Bilzen, 24 maart 2015 1. Situering Aankondiging sluiting Ford Genk op 24 oktober 2012 Grote economische en

Nadere informatie

Strategisch Project Health Sciences Campus Gasthuisberg. Work shop RWO subsidie RSV 06/09/2011

Strategisch Project Health Sciences Campus Gasthuisberg. Work shop RWO subsidie RSV 06/09/2011 Strategisch Project Health Sciences Campus Gasthuisberg Work shop RWO subsidie RSV 06/09/2011 Masterplan De basis van het Health Sciences Campus project is het masterplan van het ontwerpteam AWG uitgevoerd

Nadere informatie

Euregionale arbeidsmarktwerking en competentiecampus voor zorgberoepen. Future proof for cure and care

Euregionale arbeidsmarktwerking en competentiecampus voor zorgberoepen. Future proof for cure and care Euregionale arbeidsmarktwerking en competentiecampus voor zorgberoepen Future proof for cure and care Prioriteit 1: versterken van economische structuur, bevorderen van kennis en innovatie en meer en betere

Nadere informatie

Event #ikzoekwerk Werkt u mee?

Event #ikzoekwerk Werkt u mee? Event #ikzoekwerk Werkt u mee? WORKSHOP SOCIALE ECONOMIE - VERSLAG DEELNEMERS: Methap (stad Genk), Pieter (De Winning), Ilse (pom limburg), Veerle (In-Z), Hilda (prof U-hasselt), Vital (Bewel), Jef Adriaens

Nadere informatie

FRIS seminarie 30.06.2015

FRIS seminarie 30.06.2015 FRIS seminarie 30.06.2015 Presentatie Logistiek en Mobiliteit J.Grutman Logistiek Manager LPL Logistiek Competitie in Limburg België staat op de 3 de plaats in de Logistics Performance Index (World Bank,

Nadere informatie

Start LIRES Provinciehuis, 6/2/2017

Start LIRES Provinciehuis, 6/2/2017 Start LIRES Provinciehuis, 6/2/2017 AGENDA 1. Welkom Gouverneur 2. Inleiding Gedeputeerde 3. Uitgangspunten voor het LIRES programma 4. Methodiek en aanpak 5. Organisatie en structuur 6. Vragen en gedachtenwisseling

Nadere informatie

Onderwerp: projectoproep 2 april 2015 Subsidies voor sociale economie projecten in de provincie Antwerpen

Onderwerp: projectoproep 2 april 2015 Subsidies voor sociale economie projecten in de provincie Antwerpen NOTA Datum: 2 april 2015 Van: Dienst Economie en Internationale Samenwerking Team Sociale Economie Onderwerp: projectoproep 2 april 2015 Subsidies voor sociale economie projecten in de provincie Antwerpen

Nadere informatie

Stakeholders forum Logistiek Platform West-Poort

Stakeholders forum Logistiek Platform West-Poort Stakeholders forum Logistiek Platform West-Poort Verwelkoming Stefaan Matton Algemeen directeur POM West-Vlaanderen 2 Alexander Demon Afdelingshoofd Transport & Logistiek POM West-Vlaanderen 3 Mission

Nadere informatie

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit De gemeenteraad Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 25 april 2016 Besluit nummer: 2016_GR_00411 Onderwerp: Engagementsverklaring 'Ontwikkeling van een Cleantech Cluster Regio Gent' en Kadertekst maart

Nadere informatie

Beleidsplan AUHL

Beleidsplan AUHL Beleidsplan AUHL 2019-2024 S I T U E R I N G Associatie Universiteit Hogescholen Limburg (AUHL) is één van de 5 Vlaamse associaties en heeft als partnerinstellingen: Hogeschool PXL en Universiteit Hasselt,

Nadere informatie

Bundeling goederenstromen in de Extended Gateway Antwerpen/Rotterdam met een focus op de binnenvaart

Bundeling goederenstromen in de Extended Gateway Antwerpen/Rotterdam met een focus op de binnenvaart Impactproject Bundeling goederenstromen in de Extended Gateway Antwerpen/Rotterdam met een focus op de binnenvaart Slotbijeenkomst Maastricht 3-12-2014 A. Verhoeven KvK Nederland Projectpartners Impactproject:

Nadere informatie

WORKSHOP Beleveren van winkels: laden en lossen met minder hinder

WORKSHOP Beleveren van winkels: laden en lossen met minder hinder WORKSHOP Beleveren van winkels: laden en lossen met minder hinder Leen Christiaens Kabinet minister-president Kris Peeters 14 mei 2009 Flanders Logistics: hoe de logistieke sector op een duurzame manier

Nadere informatie

STREEKPACT 2013-2019. Voorstelling lokale raad Ieper 16 december 2014

STREEKPACT 2013-2019. Voorstelling lokale raad Ieper 16 december 2014 STREEKPACT 2013-2019 Voorstelling lokale raad Ieper 16 december 2014 VOORSTELLING - Sociaaleconomisch streekoverleg - Tripartiet samengesteld: streekpolitici (lok., prov.) werkgevers - werknemers + deskundigen,

Nadere informatie

Economisch Netwerk Albertkanaal

Economisch Netwerk Albertkanaal Economisch Netwerk Albertkanaal Economisch Netwerk Albertkanaal UPDATE 15 april 2013 Toelichting LIMBURG Economisch Netwerk Albertkanaal 15 APRIL 2013 1 Economisch Netwerk Albertkanaal 1. Korte historiek

Nadere informatie

Aanbeveling. van de werkgroep bouw van de sectoriële commissie hout en bouw Bedrijfsoverschrijdende projecten m.b.t. diversiteit

Aanbeveling. van de werkgroep bouw van de sectoriële commissie hout en bouw Bedrijfsoverschrijdende projecten m.b.t. diversiteit Brussel, 5 maart 2004 050304_Aanbeveling_wg_bouw_mbt_diversiteit Aanbeveling van de werkgroep bouw van de sectoriële commissie hout en bouw Bedrijfsoverschrijdende projecten m.b.t. diversiteit INHOUD INHOUD...

Nadere informatie

Graag wens ik een actuele stand van zaken te verkrijgen met betrekking tot het aanbod van voorzieningen voor ouderen in woonzorgcentra.

Graag wens ik een actuele stand van zaken te verkrijgen met betrekking tot het aanbod van voorzieningen voor ouderen in woonzorgcentra. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 519 van ELS ROBEYNS datum: 11 mei 2016 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Woonzorgcentra Limburg - Bijkomende bedden Aangezien de provincie

Nadere informatie

Stakeholders forum Logistiek Platform West-Poort 6 november 2013

Stakeholders forum Logistiek Platform West-Poort 6 november 2013 Stakeholders forum Logistiek Platform West-Poort 6 november 2013 - Resultaten stemming - Inhoud Verdeling Doelgroepen... 2 Ruimte en infrastructuur... 3 Marketing en acquisitie... 5 Kennisinfrastructuur...

Nadere informatie

M0 Strategische nota

M0 Strategische nota Rapport M0 Strategische nota Periode 2014-2019 Bestuur Provincie Vlaams-Brabant NIS Code 20001 Adres Provincieplein 1, 3010 Leuven 1/5 D In een duurzame, welvarende regio iedereen meenemen in opleiding,

Nadere informatie

Beleidsnota Sociale Economie 08/01/2015

Beleidsnota Sociale Economie 08/01/2015 Beleidsnota Sociale Economie 08/01/2015 1 Omgevingsanalyse 1. Werkzaamheid 2. Werkloosheid 3. Werkvormen in de sociale economie 4. Uitstroom Inhoud Strategische en operationele doelstellingen 1. SD1: Iedereen

Nadere informatie

Randstad Diversity. voor een succesvol diversiteitsbeleid. www.randstad.be/diversity

Randstad Diversity. voor een succesvol diversiteitsbeleid. www.randstad.be/diversity Randstad Diversity voor een succesvol diversiteitsbeleid www.randstad.be/diversity inhoud Randstad en diversiteit Wat is diversiteit? Waarom diversiteit? Onze dienstverlening Coaching 22 Consulting onze

Nadere informatie

MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING

MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: 9 de oproep inzake het indienen van een aanvraag tot onderhandelingen omtrent de totstandkoming van

Nadere informatie

Economisch Netwerk. Albertkanaal. Toelichting lokale overheden LIMBURG Economisch Netwerk Albertkanaal

Economisch Netwerk. Albertkanaal. Toelichting lokale overheden LIMBURG Economisch Netwerk Albertkanaal Economisch Netwerk Economisch Netwerk Albertkanaal 01.04.2010 Albertkanaal Toelichting lokale overheden LIMBURG ENA -stand van zaken LIMBURG 01.04.2010 1 Doelstelling informatievergadering In opdracht

Nadere informatie

Opdracht. Hoe? Agentschap Ondernemen bondig voorgesteld. Voorbereiden en uitvoeren van economie- en ondernemingsbeleid:

Opdracht. Hoe? Agentschap Ondernemen bondig voorgesteld. Voorbereiden en uitvoeren van economie- en ondernemingsbeleid: Agentschap Ondernemen bondig voorgesteld 25/02/2011 Opdracht Voorbereiden en uitvoeren van economie- en ondernemingsbeleid: Bedrijven door de crisis helpen Meer en sterker ondernemerschap Een meer groene

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij

Nadere informatie

Vlaams Instituut voor de Logistiek. Stephane Van den Keybus Key Account Manager, VIL

Vlaams Instituut voor de Logistiek. Stephane Van den Keybus Key Account Manager, VIL Vlaams Instituut voor de Logistiek Stephane Van den Keybus Key Account Manager, VIL VIL missie Van Vlaanderen een duurzame en innovatieve logistieke topregio in Europa maken 1 VIL Structuur VIL Innovatieplatform

Nadere informatie

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN Vergadering van 26 april 2018 Verslag van de deputatie Bevoegd deputatielid: Luk Lemmens Telefoon: 03 240 52 65 Agenda nr. 2/1 Nota Ruimte. Ontwerp Nota Ruimte. Goedkeuring.

Nadere informatie

leeswijzer bij de kenningsgevingsnota Plan-MER ontsluiting Haspengouw - E40

leeswijzer bij de kenningsgevingsnota Plan-MER ontsluiting Haspengouw - E40 leeswijzer bij de kenningsgevingsnota Plan-MER ontsluiting Haspengouw - E40 WelkoM Hallo, Deze leeswijzer begeleidt u doorheen de kennisgevingsnota van het milieueffectenrapport voor de ontsluiting Haspengouw

Nadere informatie

Impactproject. Bundeling goederstromen in de Extended Gateway met een focus op de binnenvaart

Impactproject. Bundeling goederstromen in de Extended Gateway met een focus op de binnenvaart Impactproject Bundeling goederstromen in de Extended Gateway met een focus op de binnenvaart Summit Gent 18-11-2014 Impactproject: Bundelen goederenstromen in de Extended Gateway met een focus op de binnenvaart

Nadere informatie

Audiovisuele Mediacademie

Audiovisuele Mediacademie Audiovisuele Mediacademie mediarte.be, als spil voor talentmanagement in de audiovisuele sector mediacademie.be, als regisseur, moderator, facilitator en monitor voor talentmanagement in de audiovisuele

Nadere informatie

ADVIES I.V.M. HET POSITIEF ACTIEPLAN ALLOCHTONEN EN ARBEIDSGEHANDICAPTEN 2002

ADVIES I.V.M. HET POSITIEF ACTIEPLAN ALLOCHTONEN EN ARBEIDSGEHANDICAPTEN 2002 ADVIES I.V.M. HET POSITIEF ACTIEPLAN ALLOCHTONEN EN ARBEIDSGEHANDICAPTEN 2002 Brussel, 13 februari 2002 2. Op 4 januari 2002 vroeg de heer Van Grembergen, Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden,

Nadere informatie

WERK MAKEN VAN WERK IN DE ZORGSECTOR HASSELT EXPERTENSTUURGROEP SPEERPUNT ZORGECONOMIE

WERK MAKEN VAN WERK IN DE ZORGSECTOR HASSELT EXPERTENSTUURGROEP SPEERPUNT ZORGECONOMIE WERK MAKEN VAN WERK IN DE ZORGSECTOR HASSELT EXPERTENSTUURGROEP SPEERPUNT ZORGECONOMIE Filip Van Laecke Raadgever Vlaams Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen Situatieschets social

Nadere informatie

Functiebeschrijving: Directeur audit

Functiebeschrijving: Directeur audit Functiebeschrijving: Directeur audit Functiefamilie Controle en audit functies Voor akkoord Naam leidinggevende Datum + handtekening Naam functiehouder Datum + Handtekening 1. Context van de functie 1.1.

Nadere informatie

Rol: clustermanager Inwoners

Rol: clustermanager Inwoners Datum opmaak: 2017-08-24 Goedgekeurd door secretaris op: Revisiedatum: Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Definiëren van de missie, visie en strategie van de cluster inwoners en plannen, organiseren,

Nadere informatie

Een visie op Economie

Een visie op Economie Een visie op Economie Beleidsnota economie 2009-2014 Derrick Gosselin Kabinet Minister President Inhoud beleidsnota 1. Omgevingsanalyse 2. Beleidsvisie 3. Strategische doelstellingen 4. Efficiënte en effectieve

Nadere informatie

toelichting budget 2015

toelichting budget 2015 toelichting budget 2015 commissie 18 november 2014 1. prioritaire beleidsdoelstellingen sport onderwijs 2. niet-prioritaire beleidsdoelstellingen administratieve beroepen personeel informatietechnologie

Nadere informatie

nr. 508 van GRETE REMEN datum: 13 april 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Project Maak werk van je zaak - Stand van zaken

nr. 508 van GRETE REMEN datum: 13 april 2017 aan PHILIPPE MUYTERS Project Maak werk van je zaak - Stand van zaken SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 508 van GRETE REMEN datum: 13 april 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Project Maak werk van je zaak - Stand van zaken Syntra, VDAB

Nadere informatie

RESOC MIDDEN-WEST-VLAANDEREN STARTNOTA WERKGROEP REGIOPOSITIONERING. Algemeen

RESOC MIDDEN-WEST-VLAANDEREN STARTNOTA WERKGROEP REGIOPOSITIONERING. Algemeen RESOC MIDDEN-WEST-VLAANDEREN STARTNOTA WERKGROEP REGIOPOSITIONERING Algemeen Als regio komt het er op aan zich te onderscheiden. Het aantrekken en vasthouden van de juiste bedrijven, bezoekers en bewoners

Nadere informatie

Oproep en aanvraagformulier tot erkenning en subsidiëring als mobiel aanbod aan taal- en ontwikkelingsstimulering in de voor- en vroegschoolse periode

Oproep en aanvraagformulier tot erkenning en subsidiëring als mobiel aanbod aan taal- en ontwikkelingsstimulering in de voor- en vroegschoolse periode 6 februari 2018 Oproep en aanvraagformulier tot erkenning en subsidiëring als mobiel aanbod aan taal- en ontwikkelingsstimulering in de voor- en vroegschoolse periode In het kader van de continuering van

Nadere informatie

Europese subsidies voor de Sociale Economie

Europese subsidies voor de Sociale Economie Europese subsidies voor de Sociale Economie Kader en functioneren van Europese subsidies Hoe werken EU subsidies? 1 EU BELEIDSKADER BEPALEND VOOR DE INHOUD SUBSIDIEPROGRAMMA S (1) Europa 2020 doelstellingen

Nadere informatie

De rechtenverkenner: een hefboom voor het lokaal sociaal beleid in Vlaanderen

De rechtenverkenner: een hefboom voor het lokaal sociaal beleid in Vlaanderen De rechtenverkenner: een hefboom voor het lokaal sociaal beleid in Vlaanderen Steven Vanackere Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (WVG) 1 Lokaal sociaal beleid: een sterk verhaal Decreet

Nadere informatie

1. Hoeveel van de projecten die werden goedgekeurd werden inmiddels uitgevoerd?

1. Hoeveel van de projecten die werden goedgekeurd werden inmiddels uitgevoerd? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 67 van JORIS POSCHET datum: 23 oktober 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Bovenlokale sportinfrastructuur - Evaluatie Het wegwerken

Nadere informatie

De staatshervorming in vogelvlucht: stand van zaken. (West4work 3/11/2015)

De staatshervorming in vogelvlucht: stand van zaken. (West4work 3/11/2015) De staatshervorming in vogelvlucht: stand van zaken (West4work 3/11/2015) Controle en sanctionering Visie activeringsbeleid en inkanteling controle Bemiddelen(*) = dé centrale opdracht voor VDAB (en partners)

Nadere informatie

nr. 699 van MIRANDA VAN EETVELDE datum: 12 september 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VDAB - Jobbeurzen

nr. 699 van MIRANDA VAN EETVELDE datum: 12 september 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VDAB - Jobbeurzen SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 699 van MIRANDA VAN EETVELDE datum: 12 september 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT VDAB - Jobbeurzen De kerntaak van VDAB is werkzoekenden

Nadere informatie

Te weinig jongeren om vergrijzende verpleegkundigen te vervangen

Te weinig jongeren om vergrijzende verpleegkundigen te vervangen PERSBERICHT 2 maart 2017 Te weinig jongeren om vergrijzende verpleegkundigen te vervangen Hasselt De afgelopen vijf jaren steeg het aantal verpleegkundigen ouder dan 50 in Limburg met 42%. Daartegenover

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder Doel van de functiefamilie Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen omtrent het thema te initiëren, te stimuleren en te bewaken

Nadere informatie

Eindrapport 650-project Duurzame glastuinbouwclusters. Oktober 2011 September Context

Eindrapport 650-project Duurzame glastuinbouwclusters. Oktober 2011 September Context Eindrapport 650-project Duurzame glastuinbouwclusters. Oktober 2011 September 2014 1. Context De provincie Antwerpen is goed voor 40% van alle glastuinbouw in Vlaanderen en huisvest meer dan 50% van alle

Nadere informatie

Het Meetjesland. Een regio met ontwikkelingsachterstand?

Het Meetjesland. Een regio met ontwikkelingsachterstand? Het Meetjesland Een regio met ontwikkelingsachterstand? Periode 1988 1994 Impulsprogramma Vlaams programma 7 gemeenten 150 mio bef. vanuit Vlaanderen Projecten rond economie, toerisme en diverse Vlaamse

Nadere informatie

Uw netwerk voor succesvol ondernemen in de Brusselse metropool. Metropolitan

Uw netwerk voor succesvol ondernemen in de Brusselse metropool. Metropolitan Uw netwerk voor succesvol ondernemen in de Brusselse metropool Metropolitan Voka Metropolitan bouwt aan de Brusselse metropool Voka, het Vlaams netwerk van ondernemingen, bundelt zijn werking in de Brusselse

Nadere informatie

Opleiding Kennis Arbeidsmarkt

Opleiding Kennis Arbeidsmarkt Opleiding Kennis Arbeidsmarkt Infosessie stageproject Topcoaches voor Toptalent van O.T.M. Woensdag 18 september 2013 POM Limburg 1. Opleiding Kennis Arbeidsmarkt (OKA) Hoofddoelstelling: Bijdragen aan

Nadere informatie

Streekpact Prioriteiten

Streekpact Prioriteiten Streekpact 2013-2018 20 Prioriteiten RESOC-SERR Brugge roept op om de Brugse economie- in- verandering te versterken! De partners van RESOC-SERR Brugge werken samen hard aan een bloeiend Brugs socioeconomisch

Nadere informatie

Tweede adviesnota. van het STEM-PLATFORM. aan de stuurgroep. donderdag, 12 december Brussel, Koning Albert II - Laan.

Tweede adviesnota. van het STEM-PLATFORM. aan de stuurgroep. donderdag, 12 december Brussel, Koning Albert II - Laan. Tweede adviesnota van het STEM-PLATFORM aan de stuurgroep donderdag, 12 december 2013 Brussel, Koning Albert II - Laan Pagina 1 Beoordelingskader voor de subsidiëring van initiatieven ter ondersteuning

Nadere informatie

Editie Noord Limburg 3 7 juni POM Limburg Corda Campus, 3500 Hasselt T

Editie Noord Limburg 3 7 juni POM Limburg Corda Campus, 3500 Hasselt T Editie Noord Limburg 3 7 juni 2019 POM Limburg Missie, Visie & Activiteiten Missie De organisatie inspireert, ontwikkelt en versterkt de basisvoorwaarden voor duurzame sociaaleconomische groei in de provincie

Nadere informatie

Kick-off project Oost West Poort Venlo, 26 september 2011 Guido De Roo Projectcoördinator

Kick-off project Oost West Poort Venlo, 26 september 2011 Guido De Roo Projectcoördinator Kick-off project Oost West Poort Venlo, 26 september 2011 Guido De Roo Projectcoördinator Overzicht Presentatie Projectgegevens Uitdaging Doelstellingen Partners Overzicht activiteiten Projecttiming Pilootproject

Nadere informatie

1. Verleent de minister actief zijn medewerking aan het EMR-actieplan?

1. Verleent de minister actief zijn medewerking aan het EMR-actieplan? SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 285 van WILLEM-FREDERIK SCHILTZ datum: 26 januari 2015 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Arbeidsmobiliteit - Actieplan Euregio Maas-Rijn

Nadere informatie

Rol: Maatschappelijk assistent

Rol: Maatschappelijk assistent Datum opmaak: 2017-10-05 Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Staat op een proactieve wijze in voor de maatschappelijke dienstverlening aan hulpvragers volgens de meest passende methodiek en volgens

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten)

FUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten) Doel van de functiefamilie Vanuit een specialisatie professioneel advies of begeleiding geven aan externe klanten deze klanten oplossingen aan te reiken of maximaal te ondersteunen in het vinden van een

Nadere informatie

Complexe Projecten. Decreet: Toepassingsgebied (25 april 2014)

Complexe Projecten. Decreet: Toepassingsgebied (25 april 2014) Complexe Projecten Naar een kwaliteitsvolle en snelle aanpak van projectgedreven processen David Stevens Team Complexe Projecten Decreet: Toepassingsgebied (25 april 2014) Complexe projecten: - Groot maatschappelijk

Nadere informatie

Agenda. 1. Verwelkoming 2. Kennismaking 3. Huis van het kind - Toelichting 4. Ronde tafel met kernvragen 5. Cirkels 6. Slot

Agenda. 1. Verwelkoming 2. Kennismaking 3. Huis van het kind - Toelichting 4. Ronde tafel met kernvragen 5. Cirkels 6. Slot Agenda 1. Verwelkoming 2. Kennismaking 3. Huis van het kind - Toelichting 4. Ronde tafel met kernvragen 5. Cirkels 6. Slot 1. Verwelkoming door Schepen Kaat Olivier 2. Kennismaking 3. Huis van het kind

Nadere informatie

FRIS Duurzame Energie. Trekkers: EnergyVille

FRIS Duurzame Energie. Trekkers: EnergyVille FRIS Duurzame Energie Trekkers: EnergyVille Voorstelling FRIS werkgroep Duurzame Energie Leden FRIS werkgroep Trekker Bouwstenen FRIS-cluster IncubaThor met stimuleringsprogramma KIC InnoEnergy (pre-seed)

Nadere informatie

Studiedag. Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk. 27 november 2017

Studiedag. Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk. 27 november 2017 Studiedag Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk 27 november 2017 Enkele definities Vluchteling: persoon die uit gegronde vrees voor vervolging wegens zijn ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een

Nadere informatie

Functiebeschrijving: Projectbeheerder

Functiebeschrijving: Projectbeheerder Functiebeschrijving: Projectbeheerder Functiefamilie dossierbeheerder externe aanvragen Voor akkoord Naam leidinggevende Louis Vervloet, afdelingshoofd Datum + handtekening Marjolein Van Den Broeck, Diensthoofd

Nadere informatie

Jaarverslag. POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2011

Jaarverslag. POM-ERSV Limburg Jaarverslag 2011 Jaarverslag 2011 POMERSV Limburg 1 Jaarverslag 2011 POMERSV Limburg 2 Jaarverslag 2011 POMERSV Limburg Jaarverslag 2011 POMERSV Limburg 3 Jaarverslag 2011 POMERSV Limburg 4 Jaarverslag 2011 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Inleiding tot het debat

Inleiding tot het debat Inleiding tot het debat Hoe kan Vlaanderen zich best positioneren t.o.v. de sleuteltechnologieën van Horizon 2020 gelet op het eigen instrumentarium en de eigen innovatiestrategie die vervat is in het

Nadere informatie

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN Vergadering van 22 februari 2018 Verslag van de deputatie Bevoegd deputatielid: Luk Lemmens Telefoon: 03 240 52 65 Agenda nr. 2/1 Uitvoering RSPA : PRUP Afbakening kleinstedelijk

Nadere informatie

Reguleringsimpactanalyse voor Pendelfonds: ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering

Reguleringsimpactanalyse voor Pendelfonds: ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering Reguleringsimpactanalyse voor Pendelfonds: ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering Gebruik de RIA-leidraad en de RIA-checklist om deze RIA in te vullen. 1 Gegevens van het advies 1.1 Gegevens van de

Nadere informatie

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips Sport en tewerkstelling van jongeren Marc Theeboom / Joris Philips studie Kan sport bijdragen tot competentie-ontwikkeling voor kortgeschoolde jongeren, waardoor hun tewerkstellingskansen toenemen? initiatieven

Nadere informatie

Slotwoord. Jo Vandeurzen Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

Slotwoord. Jo Vandeurzen Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Slotwoord Jo Vandeurzen Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Op een aantoonbare wijze en door innovatie het aanbod van kwaliteitsvolle zorg verbeteren en verantwoord ondernemerschap in de zorgeconomie

Nadere informatie

Advies. over twee ontwerpen van decreet houdende Samenwerkingsakkoorden betreffende de interregionale mobiliteit van de werkzoekende.

Advies. over twee ontwerpen van decreet houdende Samenwerkingsakkoorden betreffende de interregionale mobiliteit van de werkzoekende. Brussel, 12 december 2006 121206_Advies_Samenwerkingsakkoorden_Interregionale_mobiliteit_werkzoekende Advies over twee ontwerpen van decreet houdende Samenwerkingsakkoorden betreffende de interregionale

Nadere informatie

Hoe beïnvloedt het Europese beleid de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid in Vlaanderen?

Hoe beïnvloedt het Europese beleid de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid in Vlaanderen? Hoe beïnvloedt het Europese beleid de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid in Vlaanderen? Cascade van beleidsniveaus en beleidsteksten Beleid EU Strategie Europa 2020 Europees werkgelegenheidsbeleid Richtsnoeren

Nadere informatie

Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO. Advies. Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling

Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO. Advies. Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO Advies Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling 1. Inleiding Op 8 juni 2009 werd de SERV om advies gevraagd over de fiches ter invulling

Nadere informatie

De te bereiken resultaten m.b.t. de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012 kunnen als volgt worden omschreven:

De te bereiken resultaten m.b.t. de periode 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012 kunnen als volgt worden omschreven: BIJLAGE Bijlage nr. 1 Fiches Titel initiatief: Brusselwerking Initiatiefnemer: vzw Forum van Etnisch-Culturele Minderheden (0478.953.435), Vooruitgangsstraat 323/4, 1030 Brussel (Schaarbeek) Omschrijving

Nadere informatie

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit De gemeenteraad Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 20 maart 2017 Besluit nummer: 2017_GR_00152 Onderwerp: Samenwerkingsovereenkomst tussen de cultuur-toeristische partners van de Oost-Vlaamse Leiestreek

Nadere informatie

Krachtlijnen voor het beleid volwassenenonderwijs en levenslang en levensbreed leren in de provincie West-Vlaanderen

Krachtlijnen voor het beleid volwassenenonderwijs en levenslang en levensbreed leren in de provincie West-Vlaanderen Krachtlijnen voor het beleid volwassenenonderwijs en levenslang en levensbreed leren in de provincie West-Vlaanderen Carl Vereecke gedeputeerde voor onderwijs Resoc ZWVL Platform Levenslang en Levensbreed

Nadere informatie

Think Tank North Sea 2050 huishoudelijk reglement

Think Tank North Sea 2050 huishoudelijk reglement Think Tank North Sea 2050 huishoudelijk reglement Context In het kader van de herziening van het marien ruimtelijk plan voor het Belgisch deel van de Noordzee (2020-2026) werd in 2016 een traject geïnitieerd

Nadere informatie

Notitie afstemming Voortzetting Masterplan Havens Midden-Brabant en Logistics City.

Notitie afstemming Voortzetting Masterplan Havens Midden-Brabant en Logistics City. Notitie afstemming Voortzetting Masterplan Havens Midden-Brabant en Logistics City. Naar aanleiding van de Stuurgroep bijeenkomst van het Masterplan Havens Midden- Brabant heb ik gekeken naar de mogelijke

Nadere informatie

2 '%" 3( 1%$! 2 %/!" 2 2 -.-" 22 4) / 5 %/. 5 -.-" 6 %/.% 6 -!7"8 6 ). 9 -.-" : -!

2 '% 3( 1%$! 2 %/! 2 2 -.- 22 4) / 5 %/. 5 -.- 6 %/.% 6 -!78 6 ). 9 -.- : -! #$ &' ())*''*+,'+'+*''-.'+ 01 ' 2 ' 1 3( 1$ 01. 2 2 2 -.- 22 4) 0-5. 5 -.- 6. 6-78 6 ). 9-9 -.- : *# : - # $ & '()$ * +(, -.0 1 2.3 454 46 +)( +75, +75, # '8)6 & ')(5 * ')(5 - ')(5 1 ')(5 ' ''4 ' 5'' 97

Nadere informatie

WESTHOEK BUSINESS DISTRICT. een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband

WESTHOEK BUSINESS DISTRICT. een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband WESTHOEK BUSINESS DISTRICT een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband AGENDA 1. Missie, doelstellingen en taakstellingen van Westhoek Business District 2. Inspirerende

Nadere informatie

Nieuw loopbaanakkoord zet de stap naar maatwerk

Nieuw loopbaanakkoord zet de stap naar maatwerk PERSBERICHT VLAAMS MINISTER-PRESIDENT KRIS PEETERS VLAAMS VICE-MINISTER-PRESIDENT INGRID LIETEN VLAAMS MINISTER VAN WERK PHILIPPE MUYTERS SERV-voorzitter KAREL VAN EETVELT SERV-ondervoorzitter ANN VERMORGEN

Nadere informatie