Praktische Motorschakelingen Werkboek. Frank Rubben

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Praktische Motorschakelingen Werkboek. Frank Rubben"

Transcriptie

1 Praktische Motorschakelingen Werkboek Frank Rubben

2 Praktische Motorschakelingen Werkboek 1

3 1. Elektrische Motor 1.1. Intro Er bestaan een veel soorten motoren die elektrische energie omzetten naar mechanisch vermogen. Opdracht A: Teken hieronder een mindmap met de verschillende soorten elektrische motoren. 2

4 1.2. Vragen: (p244) In de praktijk wordt de asynchrone motor het vaakst gebruikt. Men noemt dit type in de praktijk dan ook het industrieel werkpaard De theorie van de asynchrone motor wordt behandeld in het boek Watt met Elektriciteit ; hoofdstuk 10. Wanneer je de theorie hebt doorgenomen dan kun je antwoorden op de volgende vragen: Vraag 1: Wat is het doel van een elektrische motor? Vraag 2: a) Teken het symbool van een driefasige asynchrone motor met kooianker. b) Teken het symbool van een driefasige asynchrone motor met sleepringanker. Vraag extra: Wat betekent het woord ASYNCHROON bij een elektrische motor? 3

5 Vraag 3: Wat zijn de belangrijkste onderdelen van een driefasige asynchrone motor? (zie figuur 10.4) 1: 2: 3: 4: 5: 6: 7: 8: 9: 10: 4

6 Vraag 4: Detailtekening (fig 10.5) benoem de onderdelen op de onderstaande figuur 1: 2: 3: 5: 6: 7: 13: 14: 5

7 21: 22: 23: 25: 26: 27: 30: 39: 50: 54: 59: 60: 71a: 71b: 78: 84: 85: 98: 308: 6

8 Vraag 5: Welke gegevens vindt men op het kenplaatje van de motor? 5A: Schrijf het juiste nummer bij de omschrijving van het kenplaatje. Toerental bij nominaal vermogen Beschermingsgraad Nominale werkspanning en -stroom bij driehoekschakeling Arbeidsfactor Nominaal nuttig vermogen op de as Nominale werkspanning en -stroom bij sterschakeling Isolatieklasse Nominale frequentie van de motor 7

9 5B: Noteer de juiste waarde van het onderstaande kenplaatje: rpm Toerental bij nominaal vermogen Beschermingsgraad V A Nominale werkspanning en -stroom bij driehoekschakeling Arbeidsfactor Nominaal nuttig vermogen op de as V A Nominale werkspanning en -stroom bij sterschakeling Isolatieklasse Nominale frequentie van de motor Serienummer Voldoet aan de Europese richtlijnen (volgens de fabrikant) 8

10 Vraag extra: hoe kan men op het kenplaatje al het verschil zien tussen asynchrone motor en een synchrone motor? Vraag 8: hoeveel klemmen heeft een motor standaard op zijn klemmenbord? 9

11 Praktische Oefening ASM DOL automaat We brengen een motor direct-on-line. Dit doen we aan de hand van een automaat. De bedoeling is dat je eerst op papier deze oefening voorbereidt. Daarna teken je het in EPLAN. Pas als dit in orde is, mag je de oefening schakelen. Materialen CEE-stekker of bananenstekkers Hoofdschakelaar Automaat Klemmen Asynchrone motor Verschillende pagina s: Inkomende voedingen Nieuwe voedingen (indien nodig) Veiligheidskring (Indien nodig) Vermogenkring o Verbruikers Elektrisch Pneumatisch Hydraulisch Stuurkring o Afhankelijk van de gebruikte logica Relaisschakelingen Elektronisch Geprogrammeerd 10

12 1. Inkomende voeding: 11

13 2. Vermogenkring 12

14 3. Stuurkring 13

15 14

16 Let op: deze vragen beantwoord je best voordat en terwijl je oefening nog werkt! FOTO S o Print deze foto s af, en plak ze op p14 van uw werkboek. Neem een foto van uw motor Neem een foto van het kenplaatje van uw motor Neem een foto van de aansluitingen van uw motor Los de onderstaande vragen op aan de hand van uw motor: rpm V A V A Toerental bij nominaal vermogen Nominale werkspanning en -stroom bij driehoekschakeling Nominale werkspanning en -stroom bij sterschakeling Nominaal nuttig vermogen op de as Arbeidsfactor Beschermingsgraad Isolatieklasse Nominale frequentie van de motor Serienummer Voldoet aan de Europese richtlijnen (volgens de fabrikant) Extra vragen: Hoe heb jij je motor geschakeld tijdens het testen? STER DRIEHOEK Welke spanning heeft het inkomende voedingsnet? 3 x. V +. Kun je je motor anders schakelen dan je gedaan hebt? JA NEEN Heb je dit geprobeerd? (indien ja geantwoord hierboven) JA NEEN Indien je dit geprobeerd hebt, wat merk je op? 15

17 EVALUATIE PRAKTIJK 01: Controle van uw schakeling: /100 STELLING Leerling Leerkracht Pnt Er zijn foto s geplakt op p14? / 15 JA / NEEN JA / NEEN 5 Er is een kenplaatje aanwezig op uw motor: JA / NEEN JA / NEEN Foto van kenplaatje van de motor is JA / NEEN JA / NEEN 5 aanwezig op p14?: Foto van de aansluitklemmen is aanwezig op p14? JA / NEEN JA / NEEN 5 Het schema op papier is getekend: / 10 JA / NEEN JA / NEEN 4 De gegevens van de motor op het schema JA / NEEN JA / NEEN 3 (papier) kloppen met de foto s: Alle symbolen zijn correct getekend: JA / NEEN JA / NEEN 3 Het schema is gemaakt in EPLAN: / 20 JA / NEEN JA / NEEN 2 De inkomende voeding is correct t.o.v. de JA / NEEN JA / NEEN 2 aanwezig voeding in klas: De hoofdautomaat is correct benoemd JA / NEEN JA / NEEN 2 (EPLAN) De gegevens van de hoofdautomaat staan JA / NEEN JA / NEEN 2 vermeld (EPLAN) De keuze van de hoofdautomaat is afgestemd JA / NEEN JA / NEEN 2 op de motor (EPLAN): De keuze van de draadsectie is afgestemd op JA / NEEN JA / NEEN 2 de automaat (EPLAN): Het type motor getekend in EPLAN is juist: JA / NEEN JA / NEEN 2 De gegevens van het kenplaatje staan JA / NEEN JA / NEEN 2 vermeld in EPLAN: De X-klemmen zijn getekend: JA / NEEN JA / NEEN 2 De X-klemmen zijn benoemd: JA / NEEN JA / NEEN 2 Praktijkevaluatie: / 45 De oefening werd binnen tijd gerealiseerd: JA / NEEN JA / NEEN 5 De oefening werd gemaakt zonder hulp: JA / NEEN JA / NEEN 5 De oefening werkte meteen foutloos: JA / NEEN JA / NEEN 5 De oefening is gemaakt zonder dat er koper JA / NEEN JA / NEEN 6 zichtbaar is: Alle schroeven zijn correct aangespannen: JA / NEEN JA / NEEN 6 De kleurcodes voor de bedrading is JA / NEEN JA / NEEN 6 gerespecteerd: De aarding is aangesloten: JA / NEEN JA / NEEN 6 16

18 Alle beschermingsgeleiders tussen alle verbruikers zijn aangesloten: JA / NEEN JA / NEEN 6 Attitude: / 10 Zelfevaluatie is ingevuld: JA / NEEN JA / NEEN 2 De zelfevaluatie is correct gemaakt: JA / NEEN JA / NEEN 2 De leerling was niet afwezig (gewettigd is JA / NEEN JA / NEEN 1 ok): De leerling is beleefd: JA / NEEN JA / NEEN 2 De leerling kan op zijn beurt wachten: JA / NEEN JA / NEEN 3 Persoonlijke opmerkingen door leerling bij de evaluatie (vooraf): Opmerkingen door leerkracht bij de evaluatie en bij deze oefening: 17

19 Vraag 9: De lijndraden L1, L2 en L3 worden respectievelijk aangesloten op U1, V1 en W1. Hoe draait de motor? LINKS RECHTS Kun je de motor laten draaien van kant? JA NEEN Indien je ja antwoordde op de vorige vraag, leg uit in eigen woorden wat je gaat doen. Speelt de draaizin van een motor een rol? Leg je antwoord uit. Welke draadkleur gebruikt men volgens de EN voor de fasedraden, nulgeleider en de beschermingsgeleider? L1: L2: L3: N: PE: Er bestaat een alternatieve normering voor de fasedraden (EN.), die drie verschillende kleuren voorstelt: L1: L2: L3: N: PE: Welke spanning zit er tussen L1 en L2? V Welke spanning zit er tussen L2 en L3? V Welke spanning zit er tussen L3 en L1? V Welke stroom loopt er door L1? A 18

20 Welke stroom loopt er door L2? A Welke stroom loopt er door L3? A Welk vermogen neemt je motor op? W Ter info: RECHTSDRAAIEND VERSUS LINKSDRAAIEND? Rechtsdraaiend = Linksdraaiend = Figuur 1: schakelschemaboekje EATON Praktische Oefening 19

21 ASM DOL automaat LINKS/RECHTS We brengen een motor direct-on-line. Dit doen we aan de hand van een automaat. De bedoeling is dat je eerst op papier deze oefening voorbereidt. Daarna teken je het in EPLAN. Pas als dit in orde is, mag je de oefening schakelen. Materialen CEE-stekker of bananenstekkers Hoofdschakelaar Automaat Klemmen Nokkenschakelaar Asynchrone motor Verschillende pagina s: Inkomende voedingen Nieuwe voedingen (indien nodig) Veiligheidskring (Indien nodig) Vermogenkring o Verbruikers Elektrisch Pneumatisch Hydraulisch Stuurkring o Afhankelijk van de gebruikte logica Relaisschakelingen Elektronisch Geprogrammeerd 1. Inkomende voeding: 20

22 2. Vermogenkring 21

23 3. Stuurkring 22

24 Benoemen van de markering van de motorklemmen volgens de norm IEC

25 Let op dat er bij ster twee mogelijke configuraties zijn, maar de motor zal in beide gevallen rechts draaien! EVALUATIE PRAKTIJK 01: Controle van uw schakeling: /100 24

26 STELLING Leerling Leerkracht Pnt Er zijn foto s geplakt op p14? / 15 JA / NEEN JA / NEEN 5 Er is een kenplaatje aanwezig op uw motor: JA / NEEN JA / NEEN Foto van kenplaatje van de motor is JA / NEEN JA / NEEN 5 aanwezig op p14?: Foto van de aansluitklemmen is aanwezig op p14? JA / NEEN JA / NEEN 5 Het schema op papier is getekend: / 10 JA / NEEN JA / NEEN 4 De gegevens van de motor op het schema JA / NEEN JA / NEEN 3 (papier) kloppen met de foto s: Alle symbolen zijn correct getekend: JA / NEEN JA / NEEN 3 Het schema is gemaakt in EPLAN: / 20 JA / NEEN JA / NEEN 2 De inkomende voeding is correct t.o.v. de JA / NEEN JA / NEEN 2 aanwezig voeding in klas: De hoofdautomaat is correct benoemd JA / NEEN JA / NEEN 2 (EPLAN) De gegevens van de hoofdautomaat staan JA / NEEN JA / NEEN 2 vermeld (EPLAN) De keuze van de hoofdautomaat is afgestemd JA / NEEN JA / NEEN 2 op de motor (EPLAN): De keuze van de draadsectie is afgestemd op JA / NEEN JA / NEEN 2 de automaat (EPLAN): Het type motor getekend in EPLAN is juist: JA / NEEN JA / NEEN 2 De gegevens van het kenplaatje staan JA / NEEN JA / NEEN 2 vermeld in EPLAN: De X-klemmen zijn getekend: JA / NEEN JA / NEEN 2 De X-klemmen zijn benoemd: JA / NEEN JA / NEEN 2 Praktijkevaluatie: / 45 De oefening werd binnen tijd gerealiseerd: JA / NEEN JA / NEEN 5 De oefening werd gemaakt zonder hulp: JA / NEEN JA / NEEN 5 De oefening werkte meteen foutloos: JA / NEEN JA / NEEN 5 De oefening is gemaakt zonder dat er koper JA / NEEN JA / NEEN 6 zichtbaar is: Alle schroeven zijn correct aangespannen: JA / NEEN JA / NEEN 6 De kleurcodes voor de bedrading is JA / NEEN JA / NEEN 6 gerespecteerd: De aarding is aangesloten: JA / NEEN JA / NEEN 6 Alle beschermingsgeleiders tussen alle verbruikers zijn aangesloten: Attitude: / 10 JA / NEEN JA / NEEN 6 25

27 Zelfevaluatie is ingevuld: JA / NEEN JA / NEEN 2 De zelfevaluatie is correct gemaakt: JA / NEEN JA / NEEN 2 De leerling was niet afwezig (gewettigd is JA / NEEN JA / NEEN 1 ok): De leerling is beleefd: JA / NEEN JA / NEEN 2 De leerling kan op zijn beurt wachten: JA / NEEN JA / NEEN 3 Persoonlijke opmerkingen door leerling bij de evaluatie (vooraf): Opmerkingen door leerkracht bij de evaluatie en bij deze oefening: Soorten kooiankerrotoren: 26

28 De eerste oefening in deze werkbundel bestond er uit om een overzicht te maken van de soorten motoren. De asynchrone motor met kooirotor werd als belangrijkste aangeduid. Er bestaan echter verschillende kooirotormotoren: o In uw boek worden de kooiankerrotoren nog verder opgesplitst Motoren met één snelheid Motoren met één spanning (Ster of Driehoek) Motoren met twee spanningen (Ster én Driehoek) Motoren met serie- en parallelschakeling Motoren met twee snelheden Gescheiden wikkelingen o stator heeft twee soorten wikkelingen, gescheiden van elkaar Dahlandermotor o een stator met gescheiden wikkelingen zorgt voor veel koper dat niet nuttig gebruikt wordt. Men heeft een mogelijkheid gevonden om de statorwikkelingen zo te wikkelen dat er meerdere configuratie mogelijk zijn. Bij elke configuratie worden de statorwikkelingen zo goed mogelijk gebruikt. Motoren met meerdere snelheden o Motoren met een verschillende configuratie bestaan om historische redenen. Bij draaibanken had men verschillende snelheden nodig, die men niet alleen via mechanische vertanding wou bereiken. Tegenwoordig kan men echter met één kooiankermotor met één statorconfiguratie verschillende snelheden bereiken. Hiervoor gebruikt men een frequentieregelaar. Vragen bij Figuur 10.14: Watt met elektriciteit deel 1 27

29 - Welke configuratie kan een motor met één snelheid én twee spanningen aannemen? - Welke configuratie kunnen Dahlandermotoren hebben? - Volgens welke configuratie kunnen motoren met gescheiden wikkelingen geconfigureerd worden? STER of DRIEHOEK? 28

30 Een beetje theorie Driefasige spanningen: Een generator in het elektrisch net genereert driefasespanningen. De drie spanningen in het net zijn: Qua amplitude Qua effectieve waarde Qua frequentie De drie spanningen zijn NIET synchroon: L1 is de spanning zoals in de vorige cursus beschreven. L2 begint 120 na het begin van de eerste sinus. L3 begint 240 na het begin van de eerste sinus. Een driefasige spanning op de motor zal afhankelijk van de configuratie er voor zorgen dat de spanning over de wikkelingen te groot, goed of te klein is. 29

31 Om een goed vermogen aan de as te krijgen, moet de spanning over de wikkeling even groot zijn als op het kenplaatje vermeldt. Als de spanning te klein is dan zal het vermogen groter/kleiner zijn dan gewenst. Dit kan bij opstarten gewenst zijn. Wat gebeurt er als de spanning over de wikkeling te groot is? Figuur 2: schakelschemaboekje EATON Lijnspanning van het net? 3 x 230V Spanning over de fase in driehoek? (Uf = Uw) Spanning over de fase in ster? (Uf = Uw) 3 x 400V 3 x 690 V Welke configuratie kan een 230/400V motor aannemen bij elk net? 30

32 Lijnspanning van het net? Kenplaatje motor Spanning over de fase in driehoek? (Uf = Uw) Spanning over de fase in ster? (Uf = Uw) 3 x 230V 230 / 400V. V OK / NOK. V OK / NOK 3 x 400V 230 / 400V. V OK / NOK. V OK / NOK 3 x 690 V 230 / 400V. V OK / NOK. V OK / NOK Welke configuratie kan een 400/690V motor aannemen bij elk net? Lijnspanning van het net? Kenplaatje motor Spanning over de fase in driehoek? (Uf = Uw) Spanning over de fase in ster? (Uf = Uw) 3 x 230V 400 / 690 V. V OK / NOK. V OK / NOK 3 x 400V 400 / 690 V. V OK / NOK. V OK / NOK 3 x 690 V 400 / 690 V. V OK / NOK. V OK / NOK Oefeningen op de keuze tussen ster en driehoek: o Oefening 1 31

33 Het kenplaatje van een kooirotormotor vermeldt: 230V/400V 3A / 1,73A Het net waar de motor moet geplaatst worden is 3x230V+N. Welke motorconfiguratie moet deze motor aannemen? Kan men de motor in ster schakelen? Kan men de motor in driehoek schakelen? o Oefening 2 Het kenplaatje van een kooirotormotor vermeldt: 230V/400V 3A / 1,73A Het net waar de motor moet geplaatst worden is 3x400V+N. Welke motorconfiguratie moet deze motor aannemen? Kan men de motor in ster schakelen? Kan men de motor in driehoek schakelen? o Oefening 3 Het kenplaatje van een kooirotormotor vermeldt: 230V/400V 3A / 1,73A Het net waar de motor moet geplaatst worden is 3x690V+N. Welke motorconfiguratie moet deze motor aannemen? Kan men de motor in ster schakelen? Kan men de motor in driehoek schakelen? o Oefening 4 Het kenplaatje van een kooirotormotor vermeldt: 400V/690V 1,73A/1A Het net waar de motor moet geplaatst worden is 3x690V+N. Welke motorconfiguratie moet deze motor aannemen? Kan men de motor in ster schakelen? Kan men de motor in driehoek schakelen? o Oefening 5 Het kenplaatje van een kooirotormotor vermeldt: 400V/690V 1,73A / 1A Het net waar de motor moet geplaatst worden is 3x400V+N. Welke motorconfiguratie moet deze motor aannemen? Kan men de motor in ster schakelen? Kan men de motor in driehoek schakelen? Praktische Oefening 32

34 ASM automaat STER/DRIEHOEK We brengen een motor direct-on-line. Dit doen we aan de hand van een automaat. De bedoeling is dat je eerst op papier deze oefening voorbereidt. Daarna teken je het in EPLAN. Pas als dit in orde is, mag je de oefening schakelen. Materialen CEE-stekker of bananenstekkers Hoofdschakelaar Automaat Klemmen Nokkenschakelaar Asynchrone motor Verschillende pagina s: Inkomende voedingen Nieuwe voedingen (indien nodig) Veiligheidskring (Indien nodig) Vermogenkring o Verbruikers Elektrisch Pneumatisch Hydraulisch Stuurkring o Afhankelijk van de gebruikte logica Relaisschakelingen Elektronisch Geprogrammeerd 1. Inkomende voeding: 33

35 - - 34

36 2. Vermogenkring 3. Stuurkring 35

37 36

38 EVALUATIE PRAKTIJK 01: Controle van uw schakeling: /100 37

39 STELLING Leerling Leerkracht Pnt Het schema op papier is getekend: / 10 JA / NEEN JA / NEEN 4 De gegevens van de motor op het schema JA / NEEN JA / NEEN 3 (papier) kloppen met de foto s: Alle symbolen zijn correct getekend: JA / NEEN JA / NEEN 3 Het schema is gemaakt in EPLAN: / 20 JA / NEEN JA / NEEN 2 De inkomende voeding is correct t.o.v. de JA / NEEN JA / NEEN 2 aanwezig voeding in klas: De hoofdautomaat is correct benoemd JA / NEEN JA / NEEN 2 (EPLAN) De gegevens van de hoofdautomaat staan JA / NEEN JA / NEEN 2 vermeld (EPLAN) De keuze van de hoofdautomaat is afgestemd JA / NEEN JA / NEEN 2 op de motor (EPLAN): De keuze van de draadsectie is afgestemd op JA / NEEN JA / NEEN 2 de automaat (EPLAN): Het type motor getekend in EPLAN is juist: JA / NEEN JA / NEEN 2 De gegevens van het kenplaatje staan JA / NEEN JA / NEEN 2 vermeld in EPLAN: De X-klemmen zijn getekend: JA / NEEN JA / NEEN 2 De X-klemmen zijn benoemd: JA / NEEN JA / NEEN 2 Praktijkevaluatie: / 60 De oefening werd binnen tijd gerealiseerd: JA / NEEN JA / NEEN 10 De oefening werd gemaakt zonder hulp: JA / NEEN JA / NEEN 10 De oefening werkte meteen foutloos: JA / NEEN JA / NEEN 10 De oefening is gemaakt zonder dat er koper JA / NEEN JA / NEEN 6 zichtbaar is: Alle schroeven zijn correct aangespannen: JA / NEEN JA / NEEN 6 De kleurcodes voor de bedrading is JA / NEEN JA / NEEN 6 gerespecteerd: De aarding is aangesloten: JA / NEEN JA / NEEN 6 Alle beschermingsgeleiders tussen alle verbruikers zijn aangesloten: JA / NEEN JA / NEEN 6 Attitude: / 10 Zelfevaluatie is ingevuld: JA / NEEN JA / NEEN 2 De zelfevaluatie is correct gemaakt: JA / NEEN JA / NEEN 2 38

40 De leerling was niet afwezig (gewettigd is JA / NEEN JA / NEEN 1 ok): De leerling is beleefd: JA / NEEN JA / NEEN 2 De leerling kan op zijn beurt wachten: JA / NEEN JA / NEEN 3 Persoonlijke opmerkingen door leerling bij de evaluatie (vooraf): Opmerkingen door leerkracht bij de evaluatie en bij deze oefening: 39

41 Ter illustratie (Danfoss) 40

42 41

43 42

44 Bouwvormen van asynchrone motoren IEC-frame of NEMA-frame? 43

45 Er zijn afspraken gemaakt tussen allerlei landen en instanties om gelijke type motoren te kunnen uitwisselen. Wanneer een motor kapot is kan men een andere motor bestellen: o Wat moet men doorgeven bij een bestelling als een motor stuk is? Vraag 16: Door welke factoren wordt de uitvoeringsvorm van een motor bepaald? Uitleg: Uitleg: Vraag 17: Wat versta je onder de bouwvormen van een motor? Hoe wordt de bouwvorm weergegeven? Geef drie voorbeelden van bouwvormen: 44

46 Extra vraag: Hoe wordt de IEC-code samengesteld? 45

47 De volgende figuur helpt u om de juiste code volgens de norm IEC 34-7 te kiezen. 46

48 Vraag: Welk IEC-code heb ik nodig als: (gebruik tabel p46) ik een flensmotor (grote flens) wil met een as volgens de standaardafmetingen. De motor moet horizontaal ingebouwd worden. CODE:. ik wil een motor op een voet, maar de voet moet onder de tafel van de transportband ingebouwd worden. De as (gestandaardiseerd, 1 kant) moet horizontaal uit de motor komen na montage: CODE:. een motor met twee assen een flens en een horizontale voet moet hebben. De eerste as dient om uitgelijnd te staan met een pomp (via de flens). De tweede as dient om verbonden te worden met een generator (via de voet uitgelijnd). CODE:. 47

49 Vraag 18: Hoe wordt de beschermingsgraad van een behuizing (van b.v. een motor) weergegeven? Leg uit. Vraag 19: Een motor heeft een beschermingsgraad IP55-7. Verklaar de code. IP: 5: 5: 7: 48

50 Ter informatie: Vraag: Vul de onderstaande tabel verder aan: (of is dit niet nodig?) 49

51 50

52 Isolatieklasse Vraag 20: Standaardmotoren zijn uitgerust met wikkelingen met een isolatiesysteem van klasse B. Leg dit uit. 51

53 52

54 Vraag: Op welke twee manieren kan men de isolatie van de wikkelingen controleren? 53

55 Koeling van de motor Vraag 21: Hoe wordt de koeling van een toestel aangeduid? Vraag 22: De meest gebruikte koelwijze bij standaardmotoren is die met de code IC411. Leg uit in eigen woorden 54

56 Industriële Beveiligingen In het kader van onze motorschakelingen moeten we de beveiligingen eens van nabij bekijken. In het boek Watt met elektriciteit deel 1 wordt dit in hoofdstuk 9 besproken. Vraag: Welke soorten beveiligingen bestaan er op industrieel niveau? (TIP: Figuur 9.1.) De industriële beveiligingen moeten ons beveiligen tegen: - Te grote stroom o In de vorm van kortsluiting o In de vorm van overbelasting - Te grote spanning - Te kleine spanning De stroombeveiliging is in eerste instantie het belangrijkste. 55

57 Een beetje woordenschat: Vraag 2,3,4,5,6: Wat bedoelt men met de volgende termen? Term Afkorting Uitleg De nominale stroom In Icc = Ik Uitschakelvermogen Of Afschakelvermogen Overstroom Ideële kortsluitstroom Begrensde kortsluitstroom of Kapstroom 56

58 Voorbeeld bij het berekenen van de kortsluitstroom: Kortsluitstroom in een installatie wordt bepaald door de in de installatie. (I k1) De lengte en de diameter van de. tot waar de fout optreedt. (I k2) Figuur 9.2 geeft een overzicht van de kortsluitstromen in het net. Teken deze figuur over. Berekening: Wat is de korstsluitstroom die de driefasige transfo (S=1 MVA, 20kV/690V; 4%) kan leveren? 57

59 Grootheden in de elektriciteit In de elektriciteit werden tot nu toe enkel 3 grootheden bekeken: U, I en R. Nochtans is er bij wisselspanning meer dan dit; ook vermogen speelt een rol. Grootheid Afkorting grootheid Eenheid Afkorting grootheid U I R P S Q cos φ S = U. I P = U. I. cos φ = S. cos φ Q = U. I. sin φ = S 2 P 2 58

60 Vraag 57: (figuur 9.55) Teken de symbolen voor: Toestel Smeltveiligheid Letter op schema Symbool Automatische schakelaar met thermisch-magnetische én minimimspanningsbeveiliging Driefasige motor met directe beveiliging door PTC-voelers Automatische schakelaar met aardlekbeveiliging Thermisch beveiligde hulpcontacten (bimetaal) 59

61 Smeltveiligheid met slagstift Automatische schakelaar met thermisch-magnetische beveiliging (2 symbolen 1ste) Automatische schakelaar met thermisch-magnetische beveiliging (2 symbolen - 2de) Automatische schakelaar met minimumspanningsbeveiliging Automatische schakelaar met magnetische beveiliging (2 symbolen 1ste) Automatische schakelaar met magnetische beveiliging (2 symbolen 2de) 60

62 NO- en NGhulpcontact van thermisch-magnetische beveiliging Automatische schakelaar met verliesspanningsbeveiliging Elektronische overstroombeveiliging met stroomtransformatoren Monofasige overspanningsbeveiliging 61

63 Vraag: Bij onze motorschakelingen (1,2,3) gebruikten we ter beveiliging altijd een automaat. Is dit altijd een goede keuze bij een motorschakeling? JA / NEEN Uitleg: 62

64 Vraag: Los de volgende vragen op: Een thermische beveiliging beschermt uw installatie tegen: (kleur het bolletje) o Kortsluiting o Overspanning o Verliesstroom o Overbelasting o Minimumspanning Een HOV beveiligt uw installatie tegen: (kleur het bolletje) (H9 3) o Kortsluiting o Overspanning o Verliesstroom o Overbelasting o Minimumspanning Een magnetische overstroombeveiliging beschermt uw installatie tegen: (kleur het bolletje) o Kortsluiting o Overspanning o Verliesstroom o Overbelasting o Minimumspanning Een thermisch-magnetische overstroombeveiliging beschermt uw installatie tegen: (kleur het bolletje) o Kortsluiting o Overspanning o Verliesstroom o Overbelasting o Minimumspanning Een automaat beveiligt uw installatie tegen: (kleur het bolletje) o Kortsluiting o Overspanning o Verliesstroom o Overbelasting o Minimumspanning 63

65 Vraag: Welk type toestel is het toestel op de figuur hieronder:.. 64

66 Uitschakelkarakteristieken van beveiligingen: Teken de uitschakelkarakteristiek een thermische beveiliging. Teken de uitschakelkarakteristiek een magnetische beveiliging. 65

67 Teken de uitschakelkarakteristiek een thermisch-magnetische beveiliging. Teken de uitschakelkarakteristiek een HOV. Teken de uitschakelkarakteristiek een automaat. (b.v. C20) 66

68 Vraag: vergelijk de uitschakelkarakteristiek van de volgende automaten: B20 vs C20 vs D20 Vraag: Waarom kiest men soms toch voor smeltveiligheden en niet voor een automaat om de inkomende voeding van de installatie te beschermen? 67

69 68

Bespreking Motorkenplaat Asynchrone Motoren. Frank Rubben

Bespreking Motorkenplaat Asynchrone Motoren. Frank Rubben 2016-2017 Bespreking Motorkenplaat Asynchrone Motoren Frank Rubben Praktische Motorschakelingen Asynchrone Motoren 1 Inhoudsopgave 1. Elektrische Motor: een inleiding... 4 1.1. Intro... 4 1.2. Vragen over

Nadere informatie

Cursus/Handleiding/Naslagwerk. Driefase wisselspanning

Cursus/Handleiding/Naslagwerk. Driefase wisselspanning Cursus/Handleiding/Naslagwerk Driefase wisselspanning INHOUDSTAFEL Inhoudstafel Inleiding 3 Doelstellingen 4 Driefasespanning 5. Opwekken van een driefasespanning 5.. Aanduiding van de fasen 6.. Driefasestroom

Nadere informatie

Labo. Elektriciteit OPGAVE: De driefasetransformator. Sub Totaal :.../90 Totaal :.../20

Labo. Elektriciteit OPGAVE: De driefasetransformator. Sub Totaal :.../90 Totaal :.../20 Labo Elektriciteit OPGAVE: De driefasetransformator Datum van opgave:.../ / Datum van afgifte:.../ / Verslag nr. : 01 Leerling: Assistenten: Klas: 3.2 EIT KTA Ieper Attitude & evaluatie:.../10 Theorie:.../10

Nadere informatie

PROJECTWERK RIS VRAGENLIJST OPSTELLING

PROJECTWERK RIS VRAGENLIJST OPSTELLING PROJECTWERK RIS VRAGENLIJST PROJECTEN @ OPSTELLING 1 van 6 PROJECT 01: Schema opstellen PROJECTWERK RIS Het belang van een goed elektrisch schema is onbetaalbaar. Het is een vorm van communicatie tussen

Nadere informatie

Leereenheid 8. Diagnostische toets: Driefasenet. Let op!

Leereenheid 8. Diagnostische toets: Driefasenet. Let op! Leereenheid 8 Diagnostische toets: Driefasenet Let op! Bij meerkeuzevragen: Duid met een kringetje rond de letter het juiste antwoord of de juiste antwoorden aan. Vragen gemerkt met: J O. Sommige van die

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte:

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte: LABO Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen Datum van opgave:.../.../ Datum van afgifte: Verslag nr. : 7 Leerling: Assistenten: Klas: 3.1 EIT.../.../ Evaluatie :.../10

Nadere informatie

1. Opwekken van een sinusoïdale wisselspanning.

1. Opwekken van een sinusoïdale wisselspanning. 1. Opwekken van een sinusoïdale wisselspanning. Bij de industriële opwekking van de elektriciteit maakt men steeds gebruik van een draaiende beweging. Veronderstel dat een spoel met rechthoekige doorsnede

Nadere informatie

11 Programmeren van elektrische schakelingen

11 Programmeren van elektrische schakelingen 11 Programmeren van elektrische schakelingen 11.1 Gebruik van hulpcontactoren In elektrische schakelingen wordt geregeld gebruik gemaakt van hulpcontactoren. Als contactoren of schakelaars te weinig vrije

Nadere informatie

2. Beveiliging tegen onrechtstreekse aanraking

2. Beveiliging tegen onrechtstreekse aanraking Beveiligingen in LS-installaties Een elektrische installatie die geen fouten vertoont, zal even goed functioneren zonder beveiligingen. Dit zou de installatie bovendien een stuk goedkoper maken. Enkel

Nadere informatie

Mode 3 laadpunten voor elektrische voertuigen: keuze van de differentieelschakelaar

Mode 3 laadpunten voor elektrische voertuigen: keuze van de differentieelschakelaar 1 Inleiding Mode 3 laadpunten voor elektrische voertuigen: keuze van de differentieelschakelaar Elk laadpunt voor een elektrisch voertuig (EV) moet o.a. beschermd worden tegen onrechtstreekse aanraking.

Nadere informatie

OPG P AV A E V : De frequentieregelaar Datum van opgave: Datum van afgifte:

OPG P AV A E V : De frequentieregelaar Datum van opgave: Datum van afgifte: LABO Elektriciteit OPGAVE: De frequentieregelaar Datum van opgave:./..../.. Datum van afgifte:./..../.. Verslag nr. : 09 Leerling: Assistent(en): Klas: 3.2 EIT School: KTA Ieper Totaal :.../100 Remediering:

Nadere informatie

inkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1

inkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1 Nota s: Energie voor de lamp 1. Probleemstelling 50 2. Transport van elektriciteit in een kring 50 2.1. Wat is een elektrische stroomkring? 50 2.2. Stromen van water - stromen van elektriciteit 51 2.3.

Nadere informatie

OC-27143.1 Het onderhouden van mechanische onderdelen 2012

OC-27143.1 Het onderhouden van mechanische onderdelen 2012 Krachtstroom antwoorden Doel Je kunt een stekker of een contrastekker aan een krachtstroomsnoer monteren. Oriëntatie Bij het werken met elektriciteit speelt de veiligheid een zeer grote rol. Een onveilige

Nadere informatie

Elektriciteit en veiligheid op het podium voedingen, beveiliging, zekeringen en aardlekschakelaars

Elektriciteit en veiligheid op het podium voedingen, beveiliging, zekeringen en aardlekschakelaars Elektriciteit en veiligheid op het podium voedingen, beveiliging, zekeringen en aardlekschakelaars Energievoorziening Van de centrale naar de gebruiker legt de stroom een lange weg af. In de centrale draait

Nadere informatie

De huisinstallatie bestaat uit éénfasige kringen die gevoed worden door een driefasig net.

De huisinstallatie bestaat uit éénfasige kringen die gevoed worden door een driefasig net. 10 Veiligheid 10.1 De huisinstallatie De bedoeling van een elektrische huisinstallatie is de elektrische energie op doelmatige en vooral veilige wijze naar de plaats te brengen waar ze nodig is. De huisinstallatie

Nadere informatie

Karakteristieken van automaten

Karakteristieken van automaten Karakteristieken van automaten Vermits de eigenschappen en karakteristieken van elektrisch materieel niet zichtbaar zijn, worden ze in de vorm van cijfers, letters, symbolen, aangebracht op het omhulsel.

Nadere informatie

Katholieke Hogeschool Kempen Campus HIKempen Geel Departement Industrieel Ingenieur en Biotechniek 4 EM ET. Labo Elektrotechniek

Katholieke Hogeschool Kempen Campus HIKempen Geel Departement Industrieel Ingenieur en Biotechniek 4 EM ET. Labo Elektrotechniek Katholieke Hogeschool Kempen Campus HIKempen Geel Departement Industrieel Ingenieur en Biotechniek 4 EM ET Marijn Roels 3 November 2005 Labo Elektrotechniek Driefasige ASM C A M P U S Geel Docent: Segers

Nadere informatie

Les 6 : Relais schakelingen

Les 6 : Relais schakelingen Les 6 : Relais schakelingen Voorstellingswijze industriële schema s Enkellijnige weergave Meerlijnige weergave Bedradingsschema Aansluitschema Enkele componenten uit het schema Klemmen Kabels Beveilgingen

Nadere informatie

SYNCHRONE MOTOREN I. Claesen / R. Slechten

SYNCHRONE MOTOREN I. Claesen / R. Slechten ELEKTRICITEIT THEORIE SYNCHRONE MOTOREN I. Claesen / R. Slechten versie:30/05/2005 1 SYNCHRONE MOTOREN...2 1.1 Bepaling...2 1.2 Samenstelling...2 1.3 Werkingsprincipe...2 1.4 Werkingsprincipe synchrone

Nadere informatie

SI MODULAIRE AUTOMATEN 10 ka

SI MODULAIRE AUTOMATEN 10 ka W SI AUTOMATEN BMS0 10 ka BMS0 V DE 570... en andere zoals aangegeven op het toestel W SCHRACK-INFO Nominale spanning/frequentie: 230 V/400 V AC, 50 Hz 240 V/415 V AC, 50 Hz bij ijkingstemp. 40 C Nominale

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De koppel-snelheidskarakteristiek van de driefasige asynchrone motor. Totaal :.../100 ../. Remediëring: Datum van opgave:

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De koppel-snelheidskarakteristiek van de driefasige asynchrone motor. Totaal :.../100 ../. Remediëring: Datum van opgave: LABO Elektriciteit OPGAVE: De koppel-snelheidskarakteristiek van de driefasige asynchrone motor Datum van opgave:../..../. Datum van afgifte:../..../. Verslag nr. : 08 Leerling: Assistent(en): Klas: 3.2

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit OPGAVE: Karakteristieken van synchrone generatoren. Remediering: Datum van opgave: Datum van afgifte: Verslag nr. : 06.

LABO. Elektriciteit OPGAVE: Karakteristieken van synchrone generatoren. Remediering: Datum van opgave: Datum van afgifte: Verslag nr. : 06. LABO Elektriciteit OPGAVE: Datum van opgave:.../ /... Datum van afgifte:.../ /... Verslag nr. : 06 Leerling: Karakteristieken van synchrone generatoren Assistenten: Klas: 3.2 EIT KTA Ieper Totaal :.../100

Nadere informatie

1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring

1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring 1 Elektriciteit Oriëntatie Om met je auto of een tractor te kunnen rijden heb je elektriciteit nodig. Ook voor verlichting en je computer is veel elektriciteit nodig. Ook als je de mobiele telefoon aan

Nadere informatie

Elektriciteit. Wat is elektriciteit

Elektriciteit. Wat is elektriciteit Elektriciteit Wat is elektriciteit Elektriciteit kun je niet zien, niet ruiken, niet proeven, maar wel voelen. Dit voelen kan echter gevaarlijk zijn dus pas hier voor op. Maar wat is het dan wel? Hiervoor

Nadere informatie

De condensator en energie

De condensator en energie De condensator en energie Belangrijkste onderdelen in de proeven De LEGO-condensator De condensator heeft een capaciteit van 1 Farad en is beschermd tegen een overbelasting tot 18 Volt. Wanneer de condensator

Nadere informatie

Labo. Elektriciteit OPGAVE: Karakteristieken van driefasetransformatoren. Sub Totaal :.../90 Totaal :.../20

Labo. Elektriciteit OPGAVE: Karakteristieken van driefasetransformatoren. Sub Totaal :.../90 Totaal :.../20 Labo Elektriciteit OGAVE: Datum van opgave: / /... Datum van afgifte: Karakteristieken van driefasetransformatoren / /... Verslag nr. : 02 Leerling: Assistenten: Klas: 3.2 EIT KTA Ieper Attitude & evaluatie:.../10

Nadere informatie

ELEKTRICITEIT LABO ASYNCHRONE MOTOREN I. Claesen / R. Slechten

ELEKTRICITEIT LABO ASYNCHRONE MOTOREN I. Claesen / R. Slechten ELEKTRICITEIT LABO ASYNCHRONE MOTOREN I. Claesen / R. Slechten 1 Proeven op driefasen inductiemotoren.... 2 1.1 Onderzoek van het draaiveld van een asynchrone motor.... 2 1.2 Rotorfrequentie en rotorspanning

Nadere informatie

Meerfasige stelsels. Hoofdstuk 9. 9.1 Wat is een meerfasig stelsel. Doelstellingen

Meerfasige stelsels. Hoofdstuk 9. 9.1 Wat is een meerfasig stelsel. Doelstellingen Hoofdstuk 9 Meerfasige stelsels Doelstellingen 1. Weten waarom meerfasige stelsels gebruikt worden 2. Verband tussen de fase- en lijngrootheden kennen 3. Verschillende types meerfasige netwerken kunnen

Nadere informatie

elektrotechniek CSPE KB 2010 minitoets bij opdracht 9 A B X C D

elektrotechniek CSPE KB 2010 minitoets bij opdracht 9 A B X C D elektrotechniek SPE KB 2010 minitoets bij opdracht 9 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3.

Nadere informatie

Practicum kortsluitankermotor met frequentie-omvormer

Practicum kortsluitankermotor met frequentie-omvormer Practicum kortsluitankermotor met frequentie-omvormer ELS-practicum KA-motor mei 2016 Doel van de meting Deze proef dient om de student inzicht te geven in de werking van de kortsluitankermotor. Tevens

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit OPGAVE: Reactief vermogen in een driegeleidernet. Sub Totaal :.../80 Totaal :.../20

LABO. Elektriciteit OPGAVE: Reactief vermogen in een driegeleidernet. Sub Totaal :.../80 Totaal :.../20 LABO Elektriciteit OPGAVE: Reactief vermogen in een driegeleidernet Datum van opgave: / / Datum van afgifte: / / Verslag nr. : 9 Leerling: Assistenten: Klas: 3.1 EIT School: KTA Ieper Evaluatie :.../10

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit. OPGAVE: Elektrische arbeid bij hoogspanning. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte:

LABO. Elektriciteit. OPGAVE: Elektrische arbeid bij hoogspanning. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte: LABO Elektriciteit OPGAVE: Elektrische arbeid bij hoogspanning Datum van opgave:.../.../ Datum van afgifte: Verslag nr. : 6 Leerling: Assistenten: Klas: 3.1 EIT.../.../ Evaluatie :.../10 Theorie :.../10

Nadere informatie

Electro Brain Sectorale proeven Inhoud en ontwikkeling van de proef. Benjamin Verfaillie

Electro Brain Sectorale proeven Inhoud en ontwikkeling van de proef. Benjamin Verfaillie Electro Brain 2019 Sectorale proeven Inhoud en ontwikkeling van de proef Benjamin Verfaillie Overzicht 1. Proef Elektrotechnisch installateur Algemene organisatie van de dag Theoretisch deel via de school

Nadere informatie

Examen VMBO-KB versie blauw

Examen VMBO-KB versie blauw Examen VMBO-KB versie blauw 2018 gedurende 120 minuten profielvak PIE CSPE KB onderdeel D Naam kandidaat Kandidaatnummer. Dit onderdeel bestaat uit 5 opdrachten. Voor dit onderdeel zijn maximaal 34 punten

Nadere informatie

Teken grafisch de stroom door de belasting en de stroom geleverd door de secundaire wikkeling. (wo H~ *-l. ~ODI 11 u,

Teken grafisch de stroom door de belasting en de stroom geleverd door de secundaire wikkeling. (wo H~ *-l. ~ODI 11 u, [ Oefeningen Week 7 Teken grafisch de stroom door de belasting en de stroom geleverd door de secundaire wikkeling. D3 (wo H~ D4 *-l Dl -r- ~OD 11 u, Oefensessies Blok 2 Wk 7 Oefeninq Bereken voor de volgende

Nadere informatie

INLEIDING. Veel succes

INLEIDING. Veel succes INLEIDING In de eerste hoofdstukken van de cursus meettechnieken verklaren we de oorsprong van elektrische verschijnselen vanuit de bouw van de stof. Zo leer je o.a. wat elektrische stroom en spanning

Nadere informatie

Schakelcursus Elektrotechniek

Schakelcursus Elektrotechniek Schakelcursus Elektrotechniek februari 2015 De cursus is bestemd voor die cursisten waarvan de vooropleiding in het vakgebied Elektrotechniek vooralsnog onvoldoende is. Auteur: L. Smit De Kooi 7 4233 GP

Nadere informatie

Examen VMBO-BB versie blauw

Examen VMBO-BB versie blauw Examen VMBO-BB versie blauw 2018 gedurende 120 minuten profielvak PIE CSPE BB onderdeel D Naam kandidaat Kandidaatnummer Dit onderdeel bestaat uit 4 opdrachten. Voor dit onderdeel zijn maximaal 31 punten

Nadere informatie

Hoofdstuk 3 : Het driefasennet

Hoofdstuk 3 : Het driefasennet Hoofdstuk 3 : Het driefasennet Algemeen In de lessen praktijk of laboratorium heb je waarschijnlijk de aansluitklemmen van een driefasennet opgemerkt. Je kan alzo 4 klemmen onderscheiden waarvan er 3 dezelfde

Nadere informatie

SI MODULAIRE AUTOMATEN 6 ka

SI MODULAIRE AUTOMATEN 6 ka W SI AUTOMATEN BMS6 6 ka BMS V DE 570... en andere zoals aangegeven op het toestel W SCHRACK-INFO Nominale spanning/frequentie: 230 V/0 V AC, Hz Nominale DC spanning per pool: max. 48 V DC Omgevingstemperatuur:

Nadere informatie

Schakelcursus Elektrotechniek

Schakelcursus Elektrotechniek Schakelcursus Elektrotechniek december 2016 De cursus is bestemd voor die cursisten waarvan de vooropleiding in het vakgebied Elektrotechniek vooralsnog onvoldoende is. Auteur: L. Smit De Kooi 7 4233 GP

Nadere informatie

Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2

Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2 Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. Bekijk de twee stroomkringen op de foto s hieronder. stroomkring 1 stroomkring 2 Noem voor beide stroomkringen

Nadere informatie

Eindwerk: Hout stempelaar

Eindwerk: Hout stempelaar Eindwerk: Hout stempelaar 1 1 Inhoud: 1 Inhoud:... 2 2 Voorwoord:... 3 2.1 Idee:... 3 2.2 Uitvoering:... 3 2.3 Doel:... 3 3 Elektrisch gedeelte:... 4 3.1 Elektrische kast:... 4 3.2 Elektrische schema s:...

Nadere informatie

Metingen aan een draaistroomtransformator

Metingen aan een draaistroomtransformator Metingen aan een draaistroomtransformator Doel van de proef: De student krijgt inzicht in de werking van, en kan rekenen aan een driefasentransformator. Inleiding: In dit lab hebben we de beschikking over

Nadere informatie

Oefeningen Elektriciteit II Deel II

Oefeningen Elektriciteit II Deel II Oefeningen Elektriciteit II Deel II Dit document bevat opgaven die aansluiten bij de cursustekst Elektriciteit II deel II uit het jaarprogramma van het e bachelorjaar industriële wetenschappen KaHo Sint-ieven.

Nadere informatie

Schade door lagerstromen.zx ronde 12 maart 2017

Schade door lagerstromen.zx ronde 12 maart 2017 Schade door lagerstromen.zx ronde 12 maart 2017 Dit verhaaltje gaat over lagerschade van elektromotoren als gevolg van ontladingen die plaats vinden tussen de as van en het statorhuis van een asynchrone

Nadere informatie

Lessen in Elektriciteit

Lessen in Elektriciteit Lessen in Elektriciteit Door: Gaby Sondagh en Isabel Duin Eckartcollege Tegenwoordig kunnen we niet zonder elektriciteit. Het licht in de klas, de computers waar je op werkt en allerlei andere apparaten

Nadere informatie

3 Beveiliging. 3.1 Beveiliging tegen overstroom

3 Beveiliging. 3.1 Beveiliging tegen overstroom 3 Beveiliging 3.1 Beveiliging tegen overstroom Beveiliging tegen overstroom moet beveiligen tegen: kortsluitstroom: een stroom vele malen groter dan de nominale stroom I n ; deze moet zo snel mogelijk

Nadere informatie

Examen VMBO-KB versie rood

Examen VMBO-KB versie rood Examen VMBO-KB versie rood 2018 gedurende 120 minuten profielvak PIE CSPE KB onderdeel D Naam kandidaat Kandidaatnummer Dit onderdeel bestaat uit 5 opdrachten. Voor dit onderdeel zijn maximaal 34 punten

Nadere informatie

Idee, ontwerp en realisatie : Marc Van den Schoor. PICAXE-18M2+Rotor speed controller V1 Manual.docx pagina 1 van 7

Idee, ontwerp en realisatie : Marc Van den Schoor. PICAXE-18M2+Rotor speed controller V1 Manual.docx pagina 1 van 7 1 Introduction... 2 2 Uitzicht... 2 3 Aansluitingen... 3 3.1 Voeding van de module... 4 3.2 LCD aansluiting... 4 3.3 Voeding remsysteem... 4 3.4 relais of generator GND remsysteem... 4 3.5 RPM sensor...

Nadere informatie

Elektriciteit 1. AOC OOST Almelo Groot Obbink

Elektriciteit 1. AOC OOST Almelo Groot Obbink AOC OOST Almelo Groot Obbink 01-09-2020 Inleiding In huis moeten soms kleine veranderingen worden aangebracht. Denk maar aan het aanleggen van een verlengsnoer of het vervangen van een lamp. Maar soms

Nadere informatie

Veiligheidsmodules. Benaming Type Aantal Voeding Referentie Massa aansluitklemmen- veiligheidsblok. Afzonderlijk, 3 a en XPS-AF5130P 0,250 uittrekbaar

Veiligheidsmodules. Benaming Type Aantal Voeding Referentie Massa aansluitklemmen- veiligheidsblok. Afzonderlijk, 3 a en XPS-AF5130P 0,250 uittrekbaar Referenties Referenties 8076 Benaming Type Aantal Voeding Referentie Massa aansluitklemmen- veiligheidsblok kringen kg Veiligheids- Geïntegreerd a en XPS-A50 0,50 modules voor de in de module c 4 V bewaking

Nadere informatie

DR-ET1-X. Deelreglement Elektrische schema- en schakeltechniek ET-1

DR-ET1-X. Deelreglement Elektrische schema- en schakeltechniek ET-1 DR-ET1-X Deelreglement Elektrische schema- en schakeltechniek ET-1 Uitgave: januari 2012 DR-ET1-X 2 1 Algemeen Naam : Elsevier Opleidingen Adres : Zwijndrecht Aard : Deeltijd, mondeling onderwijs met praktijkbijeenkomsten

Nadere informatie

Leereenheid 9. Diagnostische toets: Vermogen en arbeidsfactor in driefasenetten

Leereenheid 9. Diagnostische toets: Vermogen en arbeidsfactor in driefasenetten Leereenheid 9 Diagnostische toets: Vermogen en arbeidsfactor in driefasenetten Let op! Bij meerkeuzevragen: Duid met een kringetje rond de letter het juiste antwoord of de juiste antwoorden aan. Vragen

Nadere informatie

elektrotechniek CSPE BB 2010 minitoets bij opdracht 12 E P=46 W U=230 V

elektrotechniek CSPE BB 2010 minitoets bij opdracht 12 E P=46 W U=230 V elektrotechniek CSE BB 00 minitoets bij opdracht variant a aam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld ). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld of 3. () A B

Nadere informatie

2 Elektriciteit Elektriciteit. 1 A De aal heeft ca 4000 elektrische cellen van 0,15 volt, die in serie geschakeld zijn.

2 Elektriciteit Elektriciteit. 1 A De aal heeft ca 4000 elektrische cellen van 0,15 volt, die in serie geschakeld zijn. 2 Elektriciteit 1 2.1 Elektriciteit 1 A De aal heeft ca 4000 elektrische cellen van 0,15 volt, die in serie geschakeld zijn. 2 mp3-speler dynamo fiets accu lamp op je kamer stopcontact auto batterij 3

Nadere informatie

Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit

Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit 1. Gelijkstroomkringen (DC) De verschillende elektrische grootheden bij gelijkstroom zijn: Elektrische spanning (volt) definitie: verschillend potentiaal

Nadere informatie

Elektrische Machines. Serie Opname van karakteris-tieken van elektrische machines, zowel met de hand als via de PC.

Elektrische Machines. Serie Opname van karakteris-tieken van elektrische machines, zowel met de hand als via de PC. Rem - en aandrijfeenheid type 2719 met opgespannen testmachine Opname van karakteris-tieken van elektrische machines, zowel met de hand als via de PC. Nieuw snelpansysteem voor alle soorten testmachines

Nadere informatie

Tentamen Analoge- en Elektrotechniek

Tentamen Analoge- en Elektrotechniek Verantwoordelijke docent: R. Hoogendoorn, H.J. Wimmenhoven Cursus Analoge- en Elektrotechniek Code MAMAET01 Cursusjaar: 2014 Datum: 2-6-2014 Tijdsduur: 90 min. Modulehouder: R. Hoogendoorn Aantal bladen:

Nadere informatie

informeert TAD: Technologische AdviesDienst

informeert TAD: Technologische AdviesDienst informeert TAD: Technologische AdviesDienst Beveiligingen in UPS-installaties Een perfect elektriciteitsnet zou een sinusoïdale spanning leveren die bovendien permanent aanwezig zou moeten zijn. In werkelijkheid

Nadere informatie

elektrotechniek CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 8

elektrotechniek CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 8 elektrotechniek CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3.

Nadere informatie

VOLT POT 1K R 220. OPEN FOR 60 Hz STAB. Spanningsregelaars R 220. Installatie en onderhoud

VOLT POT 1K R 220. OPEN FOR 60 Hz STAB. Spanningsregelaars R 220. Installatie en onderhoud VOLT POT 1K 110 0V E+ E- OPEN FOR 60 Hz STAB Deze handleiding is van toepassing op de regelaar van de alternator die u aangekocht hebt. We wensen uw aandacht te vestigen op de inhoud van deze onderhoudshandleiding.

Nadere informatie

Onderzoek werking T-verter.

Onderzoek werking T-verter. Onderzoek werking T-verter. De Beer Gino Page 1 02/10/2007 Inhoudstabel: 1. Doelstellingen. 2. Benodigd materiaal. 3. Bespreking van de frequentieregelaar. 4. Instellingen en gebruik van de frequentieregelaar.

Nadere informatie

Zucchini railkokersystemen LB / LB6

Zucchini railkokersystemen LB / LB6 railkokersystemen LB / LB6 Technische informatie Type 254 256 404 406 zijde zijde zijde zijde Actieve geleiders Aantal I n (A) ) Doorsnede van de beschermingsgeleider (equivalent in Cu) PE (mm ) I cw (ka)rms

Nadere informatie

DE VEILIGHEID VAN EEN INSTALLATIE BIJ VERVORMDE STROMEN

DE VEILIGHEID VAN EEN INSTALLATIE BIJ VERVORMDE STROMEN DE VEILIGHEID VAN EEN INSTALLATIE BIJ VERVORMDE STROMEN FOCUS Om een elektrisch net veilig uit te baten, is het van belang dat de installatie goed beveiligd is. Elektriciteit kan de oorzaak zijn van brand

Nadere informatie

Begeleide oefeningen Elektrisch tekenen

Begeleide oefeningen Elektrisch tekenen Begeleide oefeningen Elektrisch tekenen 1. De enkelpolige schakelaar Begeleide oefeningen elektrisch tekenen 1/30 Begeleide oefeningen elektrisch tekenen 2/30 Duid aan in bovenstaande schakelingen wat

Nadere informatie

DEEL 6 Serieschakeling van componenten. 6.1 Doel van de oefening. 6.2 Benodigdheden

DEEL 6 Serieschakeling van componenten. 6.1 Doel van de oefening. 6.2 Benodigdheden Naam: Nr.: Groep: Klas: Datum: DEEL 6 In de vorige oefeningen heb je reeds een A-meter, die een kleine inwendige weerstand bezit, in serie leren schakelen met een gebruiker. Door de schakelstand te veranderen

Nadere informatie

Laden van elektrische wagens. Oktober 2015

Laden van elektrische wagens. Oktober 2015 Laden van elektrische wagens Oktober 2015 Dit is een uitgave van Tecnolec Marlylaan 15/8 1120 Brussel info@volta-org.be www.tecnolec.be Volta 2015 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit. OPGAVE: De softstarter. Totaal :.../100. Remediering: Datum van opgave: Datum van afgifte: Verslag nr. : 10.

LABO. Elektriciteit. OPGAVE: De softstarter. Totaal :.../100. Remediering: Datum van opgave: Datum van afgifte: Verslag nr. : 10. LABO Elektriciteit OPGAVE: De softstarter Datum van opgave:.../ /... Datum van afgifte:.../ /... Verslag nr. : 10 Leerling: Assistent(en): Klas: 3.2 EIT School: KTA Ieper Totaal :.../100 Remediering: Theorie

Nadere informatie

Storing indicatie van LED binnen/buiten en eerste oordeel

Storing indicatie van LED binnen/buiten en eerste oordeel indicatie van binnen/buiten en eerste oordeel Bestemd voor wand model 9K en 12K Indicatie binnendeel (, 0.5s AAN, No. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Hoge druk Invries Systeem geblokkeerd of koelmiddel lekkage Hoge

Nadere informatie

VSK Zonne-energie en NEN1010. Zonne-energie en NEN1010. Voorstellen André Derksen. André Derksen Projectcoördinator ISSO

VSK Zonne-energie en NEN1010. Zonne-energie en NEN1010. Voorstellen André Derksen. André Derksen Projectcoördinator ISSO K E N N I S I N S T I T U U T V O O R D E I N S TA L L A T I E S E C T O R VSK 2016 André Derksen Voorstellen André Derksen Projectcoördinator ISSO Handboek Zonne-energie NEN1010-expert 1 Inhoud Handboek

Nadere informatie

L1 L2 L3 N L1 L2 L3 N PE PE. aarde L1 L2 L3 PEN. Figuur 3.6: Verdeelnetten

L1 L2 L3 N L1 L2 L3 N PE PE. aarde L1 L2 L3 PEN. Figuur 3.6: Verdeelnetten TT-net. Het sterpunt van de secundaire transformatorwikkeling in het net wordt met de verbonden. Bij elke verbruiker is er een aarding ( : protective earth), waarmee de metalen onderdelen van de toestellen

Nadere informatie

NEN Werken met de. Pluspakket NEN 1010:2015. MBO Elektrotechniek. Meer ie. verder in technisch vakmanschap

NEN Werken met de. Pluspakket NEN 1010:2015. MBO Elektrotechniek. Meer ie. verder in technisch vakmanschap Werken met de NEN 1010 Pluspakket - NEN 1010:2015 Meer ie t informa 0 44 99 0 l 088-4 kenteq.n @ m a e t e servic nteq.nl www.ke MBO Elektrotechniek Werken met de NEN 1010 Pluspakket NEN 1010:2015 verder

Nadere informatie

Verhaaltje ZX-Ronde 21 september 2008. Zekeringen ( stroom / tijd beveiligen )

Verhaaltje ZX-Ronde 21 september 2008. Zekeringen ( stroom / tijd beveiligen ) Verhaaltje ZX-Ronde 21 september 2008 Zekeringen ( stroom / tijd beveiligen ) Zekeringen is een artikel uit de Electron van september 2008. Het is een artikel wat geschreven is door Hans PA0JBB. Het is

Nadere informatie

OVERSPANNINGSBEVEILIGING

OVERSPANNINGSBEVEILIGING W OVERSPANNINGSAFLEIDER SERIE VARTEC KLASSE 2 (C) Afleiderklasse C, Bouwvorm II, type 3, volgens OVE-SN 60, deel 4 volgens EN/IEC 61643. W OPMERKING IS010075/IS010078 IS010078 IS010075 Enkelfasige beveiliging:

Nadere informatie

Transformatoren. Wisselspanning (50Hz) (V) zeer lage spanning (ZLS) U < 50 U < 75 U < 120. 1e categorie 50 < U < 500 75 < U < 750 120 < U < 750

Transformatoren. Wisselspanning (50Hz) (V) zeer lage spanning (ZLS) U < 50 U < 75 U < 120. 1e categorie 50 < U < 500 75 < U < 750 120 < U < 750 Transformatoren Inleiding Naast voedingen voor ICT-apparatuur, maken steeds meer en meer apparaten zoals de verlichting, de belinstallatie, stuurkringen, signalisatietoestellen gebruik van spanningen lager

Nadere informatie

3.4.3 Plaatsing van de meters in een stroomkring

3.4.3 Plaatsing van de meters in een stroomkring 1 De stroom- of ampèremeter De ampèremeter is een meetinstrument om elektrische stroom te meten. De sterkte van een elektrische stroom wordt uitgedrukt in ampère, vandaar de naam ampèremeter. Voorstelling

Nadere informatie

Transformatoren Ster-Driehoek schakeling. Hoe doe je dat?

Transformatoren Ster-Driehoek schakeling. Hoe doe je dat? Transformatoren Ster-Driehoek schakeling. Hoe doe je dat? Transformatoren - Ster-Driehoek schakeling: hoe doe je dat? Aansluitschema - toelichting De drie wikkelingen van de driefase scheidingstransformatoren

Nadere informatie

Hout en bouw. Toegepaste wetenschappen in hout, bouw en schilderwerk een zorgenkind?

Hout en bouw. Toegepaste wetenschappen in hout, bouw en schilderwerk een zorgenkind? Hout en bouw Toegepaste wetenschappen in hout, bouw en schilderwerk een zorgenkind? In de huidige lessentabellen van hout, bouw en schilderwerk staat het vak TW nog afzonderlijk vermeld. Heel wat leraren

Nadere informatie

AT-142 EPD Basis 1. Zelfstudie en huiswerk 10-08

AT-142 EPD Basis 1. Zelfstudie en huiswerk 10-08 AT-142 EPD Basis 1 Zelfstudie en huiswerk 10-08 2 Inhoud INTRODUCTIE 3 DOELSTELLINGEN 4 ELEKTRISCH METEN 5 SPANNING METEN 6 STROOM METEN 7 WEERSTAND METEN 9 BASISSCHAKELINGEN 10 ELEKTRISCH VERMOGEN 11

Nadere informatie

GASGESTOOKTE LUCHTVERWARMERS

GASGESTOOKTE LUCHTVERWARMERS STORINGSDIAGRAM GASGESTOOKTE LUCHTVERWARMERS BOUWAR 2011 VRA-2-8 VRA-2-12 VRA-2-16 VRA-2-20 VRA-2-28 VRA-2-32 VRA-2-38 VRA-2-46 VRA-2-53 VRA-2-60 VRA-2-70 VRA-2-80 VRA-2-93 VRA-2-106 Probleem Reden Oplossing

Nadere informatie

Installatie handleiding Emergency Battery System.

Installatie handleiding Emergency Battery System. Installatie handleiding Emergency Battery System. 391796 EBS Compact 1000/3 (3 phase) 1 391800.00 Dit is een beknopte installatiehandleiding, voor een complete handleiding zie www.famostar.nl INSTALLATIE

Nadere informatie

Naam: Klas Practicum elektriciteit: I-U-diagram van lampje Nodig: spanningsbron, schuifweerstand (30 Ω), gloeilampje, V- en A-meter, 6 snoeren

Naam: Klas Practicum elektriciteit: I-U-diagram van lampje Nodig: spanningsbron, schuifweerstand (30 Ω), gloeilampje, V- en A-meter, 6 snoeren Naam: Klas Practicum elektriciteit: I-U-diagram van lampje Nodig: spanningsbron, schuifweerstand (30 Ω), gloeilampje, V- en A-meter, 6 snoeren Schakeling In de hiernaast afgebeelde schakeling kan de spanning

Nadere informatie

Inleiding elektronica Presentatie 1

Inleiding elektronica Presentatie 1 Inleiding elektronica Presentatie 1 2 Versie: 18 augustus 2014 Inleiding Elektronica Presentatie 1 16-9-2013 Praktische Elektronica, talk of the day! 2 1 Doel van deze module Herkennen van de algemene

Nadere informatie

Studiewijzer (ECTS-fiche)

Studiewijzer (ECTS-fiche) Studiewijzer (ECTS-fiche) Opzet van de studiewijzer is om een uitgebreid overzicht te krijgen van de invulling en opbouw van de module. Er bestaat slechts één studiewijzer voor elke module. 1. Identificatie

Nadere informatie

verbinding van geleiders (3 of 4)

verbinding van geleiders (3 of 4) Elektrische schema s tekenen Van Grieken A. 1. Inleiding. De elektrische kringloop gebruikt men zoals een mechanische tekening, om gedachten en inzichten over te brengen. Het is dus een uitdrukkingsmiddel

Nadere informatie

LSFI VERLIESSTROOMAUTOMATEN

LSFI VERLIESSTROOMAUTOMATEN W LSFI AUTOMATEN MET VERLIESSTROOMBEVEILIGING B0LF 10 ka BO217516 Nominale spanning: 230 V/50 Hz Levensduur: elektrisch 4,000 schakelingen mechanisch 20,000 schakelingen 1-polig met geschakelde nulleider

Nadere informatie

elektrotechniek CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 11 A B X C D

elektrotechniek CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 11 A B X C D elektrotechniek SPE K 2009 minitoets bij opdracht 11 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3.

Nadere informatie

INHOUD INLEIDING 19. Metingen en thermografie - 13

INHOUD INLEIDING 19. Metingen en thermografie - 13 INLEIDING 19 1 NEN 1010 ALS ACHTERGROND 21 1.1 VOEDINGSBRONNEN 22 1.1.1 Aansluiting op net: diverse stroomstelsels 22 1.1.2 Voedingsbronnen voor veiligheidsdoeleinden 25 1.2 BESCHERMINGSMAATREGELEN 25

Nadere informatie

Veiligheid in elektrische netwerken

Veiligheid in elektrische netwerken Hoofdstuk 10 Veiligheid in elektrische netwerken Doelstellingen 1. Begrippen uit de elektrische veiligheid kennen 2. Weten dat de veiligheid van elektrische installaties in wetten en normen beschreven

Nadere informatie

Nulgeleider Met een transformator een nulgeleider (N) creëren

Nulgeleider Met een transformator een nulgeleider (N) creëren Nulgeleider Met een transformator een nulgeleider (N) creëren Antwoorden op veelgestelde vragen Netten zonder nulgeleider Een deel van de Belgische gebouwen wordt gevoed vanuit een 3x230V-net, waarbij

Nadere informatie

Installatie-, onderhouds- en bedrijfsvoorschriften voor elektromotoren.

Installatie-, onderhouds- en bedrijfsvoorschriften voor elektromotoren. Installatie-, onderhouds- en bedrijfsvoorschriften voor elektromotoren. - Aanbouwmaten. Download hiervoor onze motoren App (app-store). Hierin zijn alle aanbouwmaten van motoren maar ook bij behorende

Nadere informatie

elektrotechniek CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 5

elektrotechniek CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 5 elektrotechniek CSPE KB 2011 minitoets bij opdracht 5 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3.

Nadere informatie

Installatie handleiding Emergency Battery System.

Installatie handleiding Emergency Battery System. Installatie handleiding Emergency Battery System. 391795 EBS Compact 480/3 (3 phase) 1 391799.03 Dit is een beknopte installatiehandleiding, voor een complete handleiding zie www.famostar.nl INSTALLATIE

Nadere informatie

X C D X C D. elektrotechniek CSPE KB minitoets bij opdracht 8

X C D X C D. elektrotechniek CSPE KB minitoets bij opdracht 8 elektrotechniek S K 2009 minitoets bij opdracht 8 variant c aam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3. (1)

Nadere informatie

Is het nu geleider of isolator?

Is het nu geleider of isolator? Is het nu geleider of isolator? De leerkracht zal alles uitleggen. Luister goed en vul de onderstaande vragen in. Alles zal verschijnen op een PowerPoint. 1. Duid op de onderstaande foto de geleider en

Nadere informatie

R Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk

R Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk PROEFWERK TECHNOLOGIE VWO MODULE 6 ELECTRICITEIT VRIJDAG 19 maart 2010 R Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk 2P 2P 2P Opgave 1 Tup en Joep willen allebei in bed lezen. Ze hebben allebei een fietslampje.

Nadere informatie

elektrotechniek CSPE BB 2009 minitoets bij opdracht 4 A B X C D X C D

elektrotechniek CSPE BB 2009 minitoets bij opdracht 4 A B X C D X C D elektrotechniek SPE BB 2009 minitoets bij opdracht 4 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3.

Nadere informatie

BEREKENINGSBLAD TE VERWACHTEN KORTSLUITSTROOM, BEVEILIGING TEGEN ONRECHTSTREEKSE AANRAKING EN MAXIMALE KABELLENGTES volgens EN

BEREKENINGSBLAD TE VERWACHTEN KORTSLUITSTROOM, BEVEILIGING TEGEN ONRECHTSTREEKSE AANRAKING EN MAXIMALE KABELLENGTES volgens EN BEREKENINGSBLAD TE VERWACHTEN KORTSLUITSTROOM, BEVEILIGING TEGEN ONRECHTSTREEKSE AANRAKING EN MAXIMALE KABELLENGTES volgens EN60204.1. 2D1004300001 Horende bij Cbon: OVERZICHT INSTALLATIE + GEGEVENS WAARDEN.

Nadere informatie