FACTSHEET O&O-FONDSEN

Transcriptie

1 FACTSHEET O&O-FONDSEN Workshop CINOP 12 mei 2009 Fons van Rooijen Jos van Zwieten CINOP, Unit Branches&bedrijven Mei

2 Inhoud 1 KORTE KARAKTERISERING O&O-FONDSEN DE WERKING VAN DE FONDSEN: TOELICHTING Doelen, structuur, organisatie en financiering Activiteiten Beleid Ontwikkeling en opleiding Van werk naar werk Effectiviteit: resultaten TOEKOMST... 9 BIJLAGE 1: OVERZICHT FONDSEN...12 BIJLAGE 2: ERKENDE O&O-FONDSEN...16 BIJLAGE 3: OVERZICHT KBB S NAAR SECTOREN

3 1 KORTE KARAKTERISERING O&O-FONDSEN 1 O&O-fondsen zijn stichtingen die door sociale partners worden bestuurd, met als doel het optimaliseren van de werking van de sectorale arbeidsmarkt. Volgens deze definitie zijn er op dit moment 140 fondsen in Nederland in 116 sectoren. Een typologie van de fondsen kan worden gemaakt op basis van vier belangrijke kenmerken: overheid of marktsector; wel of niet een cao; wel of niet een stuurgroep; wel of niet eigen personeel op de loonlijst van de stichting. Daarnaast zijn er grote verschillen tussen de fondsen: er zijn inhoudelijke verschillen in doelstelling; er is niet altijd sprake van algemeen verbindend verklaring (avv); er is niet altijd sprake van een heffing op de loonsom; het heffingspercentage verschilt per sector; er is soms wel en soms geen aanvulling op de inkomsten uit ander bronnen dan de sector (bijvoorbeeld ESF, rijkssubsidies); de vestigingsplaats verschilt sterk (al of niet zelfstandige vestiging, al of niet bij de uitvoerder). Er is sprake van dynamiek in het bestand van fondsen. Er ontstaan nieuwe fondsen, fondsen worden opgeheven en fondsen gaan op in een fusie (al of niet onder een nieuwe naam). Medio 2007 zijn er in Nederland in totaal 140 fondsen in 116 sectoren, die aan de volgende criteria beantwoorden: de stichting als juridische vorm; paritair bestuurd; gerelateerd aan een cao of paritaire organisatie; met als doel het optimaliseren van de werking van de sectorale arbeidsmarkt. Van alle 6,9 miljoen werknemers in Nederland (CBS) vallen totaal 5,9 miljoen werknemers onder het bereik van de sectorfondsen (86%). Uitgaande van een totale geschatte loonsom van ca. 180 miljard en een gemiddelde heffing t.b.v. O&O-fondsen van 0,6% gaat er in het totaal van O&O-fondsen jaarlijks ca. 110 miljoen euro om 2. Schattingen over de reserves van de O&O-fondsen gaan in de richting van 1 miljard euro. 1 Voor dit factsheet is gebruik gemaakt van de publicaties: hoe werken sectorfondsen; onderzoek uitgevoerd door Ecorys in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Raad voor Werk en Inkomen, maart 2008 en Scholing op afspraak; Sectorale scholingsafspraken en stand van zaken O&O-fondsen 2004, Max Goote Kenniscentrum Juli Schattingen gebaseerd op een modaal bruto salaris van per jaar en exclusief via ESF en andere regelingen verkregen bijdragen. Voor ESF, een belangrijke extra inkomstenpost voor O&O-fondsen is jaarlijks ca. 100 mlj. beschikbaar. 3

4 2 DE WERKING VAN DE FONDSEN: TOELICHTING 2.1 Doelen, structuur, organisatie en financiering Sectorfondsen zijn stichtingen die door sociale partners worden bestuurd, met als doel het optimaliseren van de werking van de sectorale arbeidsmarkt. Volgens deze definitie zijn er op dit moment 140 fondsen in 116 sectoren in Nederland actief. Een eenduidige typologie van de fondsen kan worden gemaakt op basis van vier belangrijke kenmerken waar de fondsen van elkaar verschillen: overheid of marktsector, wel of niet gerelateerd aan een cao, wel of niet een stuurgroep aanwezig en wel of niet eigen personeel op de loonlijst van de stichting. Daarnaast zijn er andere verschillen tussen de fondsen. Er zijn inhoudelijke verschillen in doelstelling. Er is niet altijd sprake van algemeen verbindend verklaring (avv). Er is niet altijd sprake van een heffing op de loonsom en wanneer die er wel is, verschilt het heffingspercentage per sector. Er is soms wel en soms geen aanvulling op de inkomsten uit andere bronnen dan de sector, bijvoorbeeld ESF en rijkssubsidies 3. De vestigingsplaats verschilt sterk (al of niet zelfstandige vestiging, al of niet bij uitvoerder). De bestemming van de uitgaven verschilt. De grote verscheidenheid komt voort uit het gegeven dat het om private initiatieven gaat. Er is relatief weinig overheidsregulering. Een fonds is maatwerk, toegesneden op de sectorale behoeften. Fondsen hebben oorspronkelijk een vereveningsdoel. Dat houdt voor de fondsen in het innen van premies (collecterende functie) en het volgens bepaalde afspraken weer verdelen over de betrokkenen (distribuerende functie). In de periode is bij 82 procent van de fondsen sprake geweest van een heffing op de loonsom en bij 18 procent niet. Een aantal van deze fondsen wordt gefinancierd door een ander fonds, dat (alleen) is bedoeld voor de heffing. Er zijn in die gevallen twee stichtingen (bijvoorbeeld het Sociaal Fonds Wonen en de Woonwerk). Het komt voor dat er bij sectorfondsen (tijdelijk) geen premieheffing is, omdat er voldoende reserve is, of omdat de heffing bij een ander fonds plaatsvindt, of omdat sprake van een rijksbijdrage, dan wel er alleen (ESF-)subsidie is. Binnen fondsen waarin verschillende (deel)sectoren vertegenwoordigd zijn, worden in een aantal gevallen verschillende heffingspercentages per (deel)sector of per type personeel gehanteerd. Vaak gaat het er hierbij om, dat per deelsector of beroepsgroep een verschillend beroep gedaan wordt op de gelden van het fonds. In andere fondsen is juist bewust afgezien van een differentiatie in heffingspercentage om de eenheid binnen de sector of het fonds te behouden of te bevorderen of om de verdeling van subsidies eenvoudig te houden. 3 Voor de verkrijging van ESF-middelen worden eisen gesteld aan een sectorfonds: er dient sprake te zijn van een door werkgevers en werknemers beheerd samenwerkingsverband; het O&O Fonds is een stichting; het bestuur dient bevoegd te zijn tot het aangaan van overeenkomsten; het doel moet helder zijn afgebakend (projecten dienen namelijk te passen binnen dit doel); het fonds mag niet in betalingsonmacht verkeren. 4

5 Heffingen verlopen als volgt: in reguliere cao s of in de cao van de sectorfondsen wordt een bepaald heffingspercentage afgesproken. Over het algemeen betaalt de werkgever een bedrag dat gelijk is aan het heffingspercentage maal de jaarlijkse loonsom. Dat bedrag komt als kosten voor de werkgever bovenop de loonkosten. Een geheel andere vorm van financiering geschiedt binnen de overheid, waar geen heffing plaatsvindt. Het A+O Fonds Rijk bijvoorbeeld ontvangt jaarlijks een vast bedrag van het ministerie van BZK (als werkgeversvertegenwoordiger van de rijksoverheid). Dit vaste bedrag is in het verleden vastgesteld en wordt jaarlijks geïndexeerd, aan de hand van de prijsontwikkeling. Het is niet afhankelijk van het aantal medewerkers of de loonsom. Dit systeem van een rijksbijdrage aan sectorfondsen verandert soms. De sector thuiszorg ontvangt geen rijksbijdrage meer, maar kent nu een heffing. Naast heffing op de loonsom (premie-inkomsten) zijn er bij fondsen inkomsten uit subsidies (29%). Voor beleid op het gebied van arbeidsomstandigheden bijvoorbeeld is in de afgelopen periode subsidie verkregen van SZW, in het kader van de arboconvenanten. Dit was een tijdelijke subsidieregeling. Maar ook voor bijvoorbeeld leeftijdsbewust personeelsbeleid worden subsidies verkregen. Beperkt komt het voor dat vrijwillige bijdragen worden verkregen van bedrijven (5%) of werkgeversorganisaties (1%). ESF-subsidies vormen geen directe inkomsten van het fonds, maar zijn geoormerkte subsidies. Er zijn twee manieren waarop fondsen een rol spelen bij ESF. Ten eerste vragen sectoren (fondsen) zelf ESF aan en cofinancieren eigen projecten voor de sector. Ten tweede bemiddelen fondsen voor aanvragen vanuit de sector (bijvoorbeeld van bedrijven). Een bedrijf of instelling vraagt ESF aan via het fonds. Het fonds is de rechtspersoon die de aanvraag indient. Vervolgens wordt tussen het fonds en het bedrijf een contract gesloten, waarin de rechten en plichten worden vastgelegd. Uitbetaling aan het bedrijf (nu 40% subsidie en 60% eigen financiering) geschiedt na goedkeuring door een accountant (voorbeelden Fonds Opleidingen en Arbeidsmarkt Thuiszorg (FOAT), Sociaal Fonds Taxi). In totaal 38 procent van de fondsen werkt met ESF. 2.2 Activiteiten Vrijwel alle fondsen verrichten financiële activiteiten. In de meeste gevallen gaat het om het beoordelen en toekennen van subsidieverzoeken en om het doen van betalingen. Het innen van premies gebeurt bij twee van de drie fondsen. Het gaat dan om een heffing op de loonsom van de werkgever. De hoogte van het heffingspercentage verschilt per fonds. De mate waarin fondsen actief zijn op het gebied van beleidsontwikkeling verschilt tussen fondsen. Wanneer fondsen wel activiteiten verrichten op dit gebied (dat is bij tweederde van de fondsen het geval), dan gebeurt dit in de vorm van voorbereiding van beleid, ontwikkeling van beleid, of door het verrichten van onderzoek. De mate waarin dit gebeurt, is afhankelijk van de mate waarin werkgevers en werknemers het arbeidsmarkt en scholingsbeleid aan de cao-tafel regelen en de mate waarin het bestuur van het fonds op afstand staat van het secretariaat van het fonds. Vrijwel alle fondsen houden zich bezig met uitvoering van beleid. Ook op dit punt is de mate waarin dit gebeurt sterk wisselend. Er zijn fondsen die zelf zeer actief zijn op dit punt, maar ook fondsen die hier beperkt mee bezig zijn. Er lijkt een beweging te zijn naar uitbesteden van uitvoerende taken naar derden, in het bijzonder naar andere sectorale uitvoeringsorganen (KBB, de werkgeversorganisaties of werknemersorganisaties, of gespecialiseerde bureaus). 5

6 Het adviseren van individuele werknemers en werkgevers gebeurt bij een groot deel van de fondsen. Wanneer dit niet door het fonds gebeurt, geven werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties er veelal de voorkeur aan zelf de contacten met de eigen achterban te onderhouden. Schema: overzicht bestedingsdoelen sectorfondsen Bestedingsdoelen van de fondsen* Activiteit Aantal Percentage Om-, her-, en bijscholing 25 80,6 Voorlichting 19 61,3 Onderzoek 17 54,8 Bbl 15 48,4 Werkgelegenheidsprojecten 13 41,9 Employability 13 41,9 Kinderopvang 13 41,9 Overige 13 41,9 Arbo 11 35,5 Reguliere opleidingen 6 19,4 * Aantal fondsen dat geld besteedt aan de bovenstaande doelen (N=31). Bron: Max Goote Kenniscentrum, Beleid De fondsen houden zich bezig met een breed beleidsterrein. Over het algemeen is sprake van een verbreding van het terrein door de jaren heen. Aan de andere kant is te zien dat fondsen bepaalde terreinen afstoten. Per saldo is de laatste jaren duidelijk sprake van verbreding van het beleidsterrein van de fondsen Ontwikkeling en opleiding Vanaf het begin van de jaren tachtig houden de fondsen zich bezig met scholing van werkenden. Meer dan driekwart van de fondsen (78%) heeft zich de afgelopen drie jaren daarmee beziggehouden. In het verlengde daarvan is beroepsopleiding een werkterrein geworden (53%). De kwaliteit van de arbeid heeft daarna als onderwerp steeds meer terrein gewonnen, niet alleen met als doel zittend personeel te behouden maar ook om de aantrekkingskracht van de sector te vergroten (imago). Het terrein van de arbeidsvoorwaarden is nadrukkelijk uitgesloten voor de fondsen, hoewel er fondsen zijn die zich bezighouden met de naleving van de cao door controle op het uitbetalen van het cao-loon. Gedurende een relatief korte periode hebben veel fondsen een rol gespeeld op het gebied van kinderopvang (35%). Dit laatste is niet meer noodzakelijk vanwege een fiscale regeling per De arbeidsinhoud is als onderwerp verbonden aan scholing en beroepsonderwijs. Het gaat dan bijvoorbeeld om het opstellen van beroepsprofielen, onderwijsprofielen en competentieprofielen. In totaal 20 procent van de fondsen heeft zich daarmee beziggehouden in de afgelopen periode van drie jaar. 6

7 Arbeidsomstandighedenbeleid is in ontwikkeling gekomen onder invloed van wetgeving en vooral onder invloed van de door de overheid gestimuleerde arboconvenanten (61%). Op dit moment is arbo na scholing het belangrijkste onderwerp binnen het beleid van de fondsen. In samenhang hiermee zijn ook re-integratieactiviteiten ondersteund (31%). De arbeidsverhoudingen vormen als context een wat diffuser beleidsterrein (55%). Het verder professionaliseren van het personeelsbeleid vormt een opkomend beleidsthema (31%). Het verzorgen van additionele werkgelegenheid voor bepaalde doelgroepen is een thema dat de laatste jaren minder aandacht krijgt (10%). Het werven van nieuw personeel is een zeer belangrijk thema geworden (43%), hoewel het behoud van personeel voor alle fondsen belangrijker is. Zittende werknemers vormen voor fondsen een superieure doelgroep ten opzichte van potentiële werknemers. Tegenwoordig wordt ook het economische terrein betreden: er zijn fondsen die zich richten op het bevorderen van ondernemerschap en technische innovatie in de sector. In algemene zin is scholing het belangrijkste terrein van de sectorfondsen. Functiegerichte scholing is het belangrijkste deelterrein (48%), direct gevolgd door imagobevordering. In totaal 40 procent van alle fondsen houdt zich bezig met activiteiten om het imago van de sector (als werkgever) te verbeteren. Daarna volgt ontwikkelingsgerichte scholing met 39 procent Van werk naar werk In totaal 30 procent van de fondsen heeft in de afgelopen periode VWNW-activiteiten ondersteund. VWNW-activiteiten met een curatief karakter komen relatief weinig voor. Het probleem van met werkloosheid bedreigde werknemers en zieke werknemers wordt zeker als een urgent probleem gezien, maar qua ernst en vooral omvang trekt het minder de aandacht van sectoren dan de krapteproblematiek. Knelpunten in de personeelsvoorziening worden vrij direct gevoeld in de bedrijfsvoering. Voor VWNW-activiteiten in de preventieve sfeer krijgen de sectorfondsen relatief meer aandacht (employability, sociale innovatie). Scholingsactiviteiten (deels functiegericht en deels ontwikkelingsgericht), personeelsbeleid en het voorkomen van ziekte, staan daarbij centraal. Verder ondersteunen sectorfondsen niet of nauwelijks activiteiten voor werknemers, die zelfstandig ondernemer willen worden. Er is volgens de sectorfondsen zelf een forse toename te verwachten van VWNWactiviteiten, de komende jaren. Meer dan tweederde van alle fondsen (71%) verwacht in de komende jaren VWNW-activiteiten te gaan ondersteunen. Ook zullen de investeringen in VWNW-activiteiten toenemen, volgens de fondsen. Op dit punt is er in het onderzoek overigens niet verder doorgevraagd naar de mate waarin dat het geval zal kunnen zijn en naar het soort activiteiten, dat de sectorfondsen daarbij voor ogen hebben. De krapteproblematiek noopt sectoren en bedrijven steeds meer tot het binden van personeel. Het preventieve deel van VWNW biedt daarvoor goede aanknopingspunten. Een belangrijke belemmering voor VWNW-activiteiten vormt de conjunctuur. Initiatieven met een component van externe mobiliteit zullen weinig aansluiting vinden, ook niet bij sectoren met overcompleet. Alle sectoren voeren beleid om werknemers vast te houden. 2.4 Effectiviteit: resultaten Resultaten zijn voor het geheel van alle fondsen meestal niet eenduidig vast te stellen. Daarvoor zijn verschillende redenen aan te geven. Resultaten van algemene activiteiten 7

8 op sectorniveau zijn moeilijker te meten dan resultaten op het niveau van individuele werkgevers en werknemers. In het eerste geval is het resultaat bijvoorbeeld een opleiding of een instrument. In het tweede geval is het resultaat kwantitatief uit te drukken in termen van bereik en afgeronde opleidingen. Een tweede reden is dat de uitvoering veelal geen zaak is van de fondsen, dan wel ver van de fondsen af staat. De output van de uitvoeringsorganisaties is dan niet altijd een zaak waarmee de fondsen zich bezighouden. Wel is het zo dat steeds meer besturen de doelmatigheidsvraag stellen. Maar dan nog is er sprake van zo veel verschillende soorten beleid en uitvoering, dat het moeilijk is om gemeenschappelijke noemers te vinden. Zelfs een eenvoudige indicator als het bereik van bedrijven en werknemers is voor de fondsen erg lastig te meten. Gevraagd naar een optimale verhouding tussen uitgaven en reserves is het antwoord meestal 1. Dat houdt in dat er ongeveer net zo veel in reserve zou moeten zijn als er jaarlijks wordt uitgegeven. Sommige fondsen hanteren een hoger getal, omdat er sprake is van onzekere uitgaven (bijvoorbeeld bij subsidies). Doorlopende personeelskosten moeten worden ingecalculeerd bij een eventuele opheffing van een fonds. In die zin is een getal van 2 voor deze fondsen een veiliger positie. Dat wil zeggen dat er ongeveer twee keer zo veel in reserve moet zijn als er jaarlijks wordt uitgegeven. Voor fondsen met relatief veel eigen personeel (met veel dienstjaren) en relatief weinig subsidies is soms een nog hoger verhoudingsgetal van toepassing. 8

9 3 TOEKOMST De meeste fondsen geven aan voor de korte termijn (enkele jaren) redelijk zeker te zijn van hun inkomsten en hun voortbestaan. Dit wordt onder meer gebaseerd op de verplichtingen die zijn aangegaan en de beschikbare reserves. De cao s van de fondsen hebben vaak een langere looptijd dan de reguliere cao s, wat duidt op een langere termijn beleid van sociale partners. De horizon is soms vijf jaar en in een uitzonderlijk geval tien jaar. Fondsen die alleen als administratiekantoor ( bankier ) optreden zijn minder zeker van hun toekomst. Zij geven dit zelf ook aan. Andere administratiekantoren kunnen zich aandienen. Het strategische belang van het fonds als administratiekantoor kan op een gegeven moment niet meer opwegen tegen de kostenvoordelen van een extern kantoor. De periode kenmerkte zich door fusies en heroriëntatie van fondsen en ontstaan van nieuwe fondsen. Op basis van de verwachtingen van de fondsen zelf lijkt er nog wel enige dynamiek te blijven bestaan. In totaal 8 procent van de fondsen geeft aan dat er plannen zijn om het fonds te laten samengaan met andere fondsen de komende jaren en 92 procent niet. Uit de interviews blijkt dat veel fondsen nu in een fase zijn van afslanking of heroriëntatie. Bij meerdere fondsen is het op dit moment wennen aan een nieuwe naam, nieuwe mensen, een nieuw pand, wennen aan de nieuwe structuur en organisatie, nieuw beleid. In de komende jaren gaan sociale partners eerder meer dan minder gemeenschappelijke activiteiten via het fonds laten verlopen. In totaal 5 procent van alle fondsen geeft aan dat sociale partners de rol van het fonds willen terugbrengen. In de helft van de gevallen (46%) is het meer en de andere helft (46%) blijft het ongeveer gelijk. De hoogte van de premie staat bij veel fondsen ter discussie. Een al eerder ingezette ontwikkeling is dat de heffingspercentages worden verlaagd. Over het algemeen is te verwachten dat het percentage in de toekomst gemiddeld genomen verder naar beneden gaat, dan wel geheel wordt afgeschaft. Er zijn uitzonderingen, fondsen waar een hoger percentage is te verwachten. Deze discussie heeft te maken met verschillende factoren. In de eerste plaats speelt de vraag van de kosten: werkgevers stellen de vraag wat zij terugkrijgen voor de heffing. Ten tweede zijn er alternatieve inkomstenbronnen, zoals de reserves (inclusief rente-inkomsten), ESF en (rijks)subsidies. En ten derde is er minder noodzaak om grote bedragen in reserve te hebben, omdat er minder sprake is van financiering van individuele trajecten. Daarvoor bestaan voor bedrijven en werknemers alternatieven in de fiscale sfeer (bijvoorbeeld kinderopvang). Het grootste deel van de sectorfondsen houdt zich bezig met scholing en daarbinnen het innen van premies en subsidiëren van scholingsactiviteiten. Een groot deel van de fondsen werkt op dit moment met (scholings)subsidies. Bij 83 procent van de fondsen die aan scholing doen, is het op dit moment mogelijk om op een of andere manier de cursuskosten vergoed te krijgen. Onverlet latend dat activiteiten in deze zin het belangrijkste instrument van sectorfondsen zal blijven, komt uit de interviews ook een ontwikkeling naar voren van meer activiteiten voor de sector als geheel en relatief minder individuele dienstverlening aan werkgevers en werknemers. De hierboven genoemde ontwikkeling van toename van algemene collectieve activiteiten, betekent in sommige gevallen afstappen van subsidiëring van individuele trajecten. Er wordt in die gevallen niet afgestapt van premieheffing (collecterende functie), maar wel meer van het herverdelen van gelden naar individuele werkgevers en werknemers door middel van subsidiëring (distribuerende functie). Deze ontwikkeling is niet alleen te zien op het gebied van scholing, waar traditioneel 9

10 wordt gewerkt met individuele subsidies. Op vrijwel alle werkvelden van de fondsen is hiervan iets te zien. Het werken aan een opleiding, handboeken, arbocatalogus, competentieprofielen, vacaturebanken, arbeidsmarktonderzoek en imagocampagnes zijn voorbeelden van generieke instrumenten. Het werken voor het individuele bedrijfsbelang maakt daarmee meer plaats voor het werken voor het collectief van de sector. Hiermee beogen de besturen van de fondsen het draagvlak onder alle bedrijven en werknemers verder te vergroten. Dit laat onverlet dat de individuele scholing van werkenden de hoofdactiviteit van de sectorfondsen blijft. De activiteiten in de richting van het beroepsonderwijs zullen in intensiteit toenemen. Volgens 72 procent van de fondsen is de trend voor de komende jaren meer ontwikkelingsgerichte scholing via het fonds. Een heel klein aandeel (3%) denkt dat ontwikkelingsgerichte scholing via het fonds in de toekomst zal afnemen. Een kwart van de fondsen (26%) geeft aan dat de komende jaren de ontwikkelingsgerichte scholing via het fonds gelijk zal blijven. Volgens de fondsen zal er in de komende periode een toename te zien zijn van activiteiten om het imago van de sector als werkgever te verbeteren. De arbeidsvoorwaarden zijn en blijven een zaak van de cao. De arbeidsomstandigheden zullen waarschijnlijk minder aandacht krijgen, vanwege het beëindigen van de arboconvenanten en de daaraan gekoppelde subsidie door SZW. Wel gaan sectoren en fondsen verder met de ontwikkeling van een arbocatalogus. Het is voor fondsen moeilijk om concreet invulling te geven aan het onderwerp arbeidsverhoudingen. En de arbeidsinhoud als onderwerp is misschien nog te veel gericht op scholing en beroepsopleiding, en niet op het interessanter en aantrekkelijker maken van het werk. Het is de verwachting van de fondsen dat personeelsbeleid en werving als onderwerp meer aandacht zullen krijgen. Fondsen gaan op die gebieden een ondersteunende rol spelen (POP s, handboeken, consulenten, formats voor personeelsinstrumenten, et cetera). Op het gebied van werving moet eerder worden gedacht aan imagobevorderende activiteiten en minder aan vacaturebanken. Veel sectoren komen terug van hun eigen initiatieven met vacaturebanken. Er is te veel concurrentie en het gebruik is daardoor te beperkt. In totaal 71 procent van de fondsen geeft aan in de toekomst mogelijkheden te zien voor VWNW-activiteiten. Een nog beperkt voorkomend beleidsterrein is het economische beleidsterrein. Er is al wel een aantal fondsen, dat zich bezighoudt met onderwerpen als ondernemerschap en technische innovatie. De fondsen geven aan dat intersectorale mobiliteit en sectoroverstijgende activiteiten nu en in de toekomst meer aandacht zullen krijgen dan in het verleden. Men wil samenwerken met andere sectoren om zelf nieuw personeel te verkrijgen, minder om vertrek van eigen personeel mogelijk te maken. Over het algemeen is er wat scepsis in het veld over de resultaten die kunnen worden geboekt met intersectorale samenwerking, wat wordt toegeschreven aan concurrerende belangen, cultuurverschillen en verschillen in (infra)structuur. De meeste fondsen kunnen een breder takenpakket niet aan vanwege de beperkte middelen en menskracht. Bij verschillende fondsen is te horen dat men niet méér wil gaan doen, maar beter wil worden in wat men al doet. Meer focussen is voor een aantal fondsen belangrijk, gezien de beperkte capaciteit en het rendement van bepaalde activiteiten. Niet uitgesloten mag worden dat activiteiten als re-integratie en additionele werkgelegenheid minder sterk worden ingevuld, mede vanwege de geringe successen. 10

11 Over het algemeen worden doelgroepen de laatste jaren nauwelijks meer benoemd in cao-trajecten en binnen fondsen. Ook voor de toekomst is de verwachting van de fondsen dat er eerder minder dan meer doelgroepgericht zal worden gewerkt. Een trend die door enkele betrokkenen wordt waargenomen is de juridificering. Fondsen worden van financiële instituten steeds meer juridische instituten. Wet- en regelgeving spelen een steeds nadrukkelijker rol. Een voorbeeld is bijvoorbeeld de kennis die nodig is om met ESF te kunnen omgaan 11

12 BIJLAGE 1: OVERZICHT FONDSEN A A+O Fonds Gemeenten Aardappelen, groente en fruit centrum voor kennis en ontwikkeling Algemeen Sociaal Fonds voor de Tandtechniek Arbeidsmarkt- en Ontwikkelingsfonds van de Sociale Werkvoorziening (SBCM) Arbeidsmarkt en opleidingsfonds grafimedia Arbeidsmarkt- en opleidingsfonds rijk A+O Fonds Rijk Arbeidsmarkt- en opleidingsfonds sport, recreatie en ontwikkeling (NVSRO) Arbeidsmarkt en scholingsfonds defensie (ASD) Arbeidsmarkt Gehandicapten (STAG) Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (STAZ) ASF/OPL Grafimedia B Bedrijfschap stukadoors, terrazzo- en steengaaststellersbedrijf: afbouwbedrijf Bedrijfsfonds Apotheken Branchebureau Ambulante Handel Branchebureau Bloemendetailhandel C Cao binnenscheepvaart Centrum arbeidsmarktvraagstukken informatie en communicatie technologie (CA-ICT) Centrum Natuursteen HBA Colland Arbeidsmarktbeleid STOSAS Controle Orgaan bij de cao in de Schoonmaak- en Glazenwassersbranche D, E Dienstverlenen in Arbeidsmarktvraagstukken (FCB) F FKB Technische Groothandel FKB Textielgoederen en Aanverwante Artikelen Fonds arbeidsmarkt en opleidingen thuiszorg (FAOT) Fonds Arbeidsmarktbeleid Branche Verpleging en Verzorging (SAB V&V) Fonds Architectenbureaus Fonds Bevordering Arbeidsverhoudingen Contract-Catering Fonds collectieve belangen informatie-, communicatie en kantoortechnologie Fonds Collectieve Belangen voor de Banden- en Wielenbranche Fonds Collectieve Belangen voor de Handel in Bouwmaterialen Fonds Collectieve Belangen voor de Pluimveeverwerkende Industrie Fonds Collectieve Belangen voor de Vleessector Fonds collectieve belangen voor de vleeswarenindustrie Fonds Kollektieve Belangen voor de Groothandel in levensmiddelen Fonds Kollektieve Belangen voor de Groothandel in Textielgoederen en Aanverwante Artikelen Fonds Kollektieve Belangen voor het Partikuliere Kaaspakhuisbedrijf 12

13 Fonds opleiding en ontwikkeling reisbranche FOOR Fonds Overleg Arbeidsvoorwaarden Gezondheidcentra (FOAG) Fonds Scholing & Ordening voor het Besloten Busvervoer Fonds scholing en ontwikkeling woningcorporaties (FSOW) Fonds scholing en ordening besloten busvervoer (FSO) Fonds scholing en vorming tuinzaadbedrijven Fonds voor Onderzoek, Opleiding en Arbeidsverhoudingen in de Houthandel G, H, I, J Groothandelsfonds Aardappelen, groente en fruit K, L, M Kwaliteit van de arbeid Contract-Cateringbranche N Naleving CAO Tentoonstellingsbedrijven O, P, Q O&O Fonds Carrosseriebedrijf O&O fonds energie en nutsbedrijven (O&O Enb) O&O fonds Geestelijke Gezondsheidszorg (OOfGGZ) O&O Fonds Vleeswarenindustrie O&O fonds Waterbedrijven O&O Fonds Zeescheepvaart Opleiding en Arbeidsmarkt Metalektro Opleiding en Ontwikkelingsfonds call centers Opleiding en Ontwikkelingsfonds flexbranche Opleidingen Contract-Cateringbranche (OCC) Opleidingen voor het Besloten Busvervoer Opleidings- en Arbeidsmarktfonds voor de Scheepsbenodigdhedenhandelaren, Zeilmakers en Scheepstuigers (O&A SZS) Opleidings- en ontwikkelingsfonds beroepsgoederenvervoer (SOOB) Opleidings- en ontwikkelingsfonds Elektrotechnische Detailhandel Opleidings- en Ontwikkelingsfonds in de Schoonmaak- en Glazenwassersbranche Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Bouwnijverheid Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Confectie- Industrie Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Vlakglasbranche Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor Goud en Zilvernijverheid Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Beroepsgoederenvervoer over de weg en de Verhuur van Mobiele Kranen Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Isolatiebedrijf Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Metaalbewerkingsbedrijf (OOM) Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Motorvoertuigenbedrijf en Tweewielerbedrijf Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Schilders- en Onderhoudsbedrijf Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Stukadoors-, Afbouw- en Terrazzo-/ Vloerenbedrijf Opleidings- en ontwikkelingsfonds voor het Technisch InstallatieBedrijf (OTIB) Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor Linnenverhuur- en Wasserijbedrijven en voor Textielreinigingsbedrijven 13

14 Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Waterbouw Opleidingsfonds Beveiligingsbranche (SOBB) Opleidingsfonds detailhandel (SOD) Opleidingsfonds groothandel (SOG) Opleidingsfonds levensmiddelenindustrie SOL Opleidingsfonds tankstations (OFT) Opleidingsfonds vakopleidingen procesindustrie (OVP) Opleidingsfonds voor de vleesverwerkende en bewerkende bedrijven R Raad voor Arbeidsverhoudingen Linnenverhuur- en Wasserijbedrijven en Textielreinigingsbedrijven (RALTEX) Re-integratie Centrum Wegvervoer Rekening Opleiding en Arbeidsmarkt Reprografie S, T Samenwerkende fondsen Brood en Banket Scholing en Werkgelegenheid Meubel (SSWM) Scholings- en Werkervaringsfonds Schildersbedrijf Scholings- en Werkgelegenheidsfonds voor de Timmerindustrie (SSWT) Scholingsfonds Natuursteenbedrijf (SFN) Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt (SBO) Sectorfonds Zorgverzekeraars (SFZ) Sociaal Fonds ambulancebedrijven Sociaal Fonds Bakkersbedrijf Sociaal Fonds Detailhandel in Aardappelen, Groenten en Fruit Sociaal Fonds Doe-het-zelfbranche Sociaal Fonds Drogisterijbranche Sociaal Fonds Gemengde Branche en Speelgoedbranche Sociaal Fonds Gespecialiseerde Bloemendetailhandel Sociaal fonds houten en kunststoffen jachtbouw (HISWA) Sociaal Fonds Houtverwerkende Industrie Sociaal Fonds kennissector (SoFoKleS) Sociaal Fonds Kunstzinnige Vorming Sociaal Fonds Levensmiddelenbedrijf Sociaal Fonds Melk- en Zuiveldetailhandelsbedrijf Sociaal Fonds Metaal en Technische Bedrijfstakken Sociaal Fonds meubel Sociaal Fonds Mode- en Sportdetailhandel Sociaal Fonds O&O Schoenherstellersbedrijf Sociaal Fonds Optiekbedrijven Sociaal Fonds Parket Sociaal Fonds Particuliere Beveiliging Sociaal Fonds recreatie Sociaal Fonds Samenwerkende Branches Detailhandel Sociaal Fonds Schoendetailhandel Sociaal fonds suikerverwerkende industrie Sociaal Fonds Tandartsassistenten Sociaal Fonds Taxi Sociaal Fonds Tentoonstellingsbedrijven 14

15 Sociaal Fonds Tuincentrumbranche Sociaal Fonds verblijfsrecreatie SFV Sociaal Fonds Video-detailhandel Sociaal Fonds Vishandel Sociaal Fonds voor de Bitumineuze en Kunststof Dakbedekkingsbedrijven Sociaal Fonds voor de Confectie-Industrie Sociaal Fonds voor de Gemaksvoedingindustrie Sociaal Fonds voor de Mortel- en morteltransportondernemingen Sociaal Fonds voor de Suikerwerk- en Chocoladeverwerkende Industrie Sociaal Fonds voor de Textielindustrie Sociaal Fonds voor het Horecabedrijf (SFH) Sociaal Fonds voor het Natuursteenbedrijf Sociaal Fonds voor Opleiding en Ontwikkeling in het Kappersbedrijf Sociaal Fonds Wonen SOVAM Sectorfonds voor de Ambulancezorg Stichting voor Informatie en Ordening van de Bedrijfstak Besloten Busvervoer (STO) Subsidie commissie Arbeidsmarkt- en Opleidingsprojecten Politie V Vakopleiding zonweringbedrijven (SVZ) Vakraad Contract-Cateringbranche Vakraad voor de Mode-, Interieur-, en Textielindustrie Vormings- en Ontwikkelingsfonds in het Slagersbedrijf (VOS) W, X, Y, Z Woonwerk 15

16 BIJLAGE 2: ERKENDE O&O-FONDSEN (bron: overzicht agentschap SZW) A Academische ziekenhuizen Onderzoeksinstellingen Universiteiten Sociaal Fonds voor de Kennissector, Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds voor de Universiteiten, de Academische Ziekenhuizen en de Onderzoeksinstellingen (SOFOKLES) Lange voorhout 13, 2514 EA Den Haag Postbus 556, 2501 CN Den Haag r.vandemeerakker@caop.nl Afbouw en onderhoud Werk en inkomen Afbouw en onderhoud Postbus 76, 2740 AB Waddinxveen Bezoekadres: Limaweg 25, 2743 CB, Waddinxveen T F info@savantis.nl Afval / recylcling/ milieu Recycling, Afval en Milieudienstverlening (Stichting RAM) Kroonpark 2, 6831 GV Arnhem Postbus 1218, 6801 BE Arnhem T F post@opor.nl Stichting AGF Centrum voor kennis en ontwikkeling Stevinweg EA Zeewolde AGF (groente/fruit) T: F: mail@cko-infoplein.nl Ambulancezorg Stichting sectorfonds voor de ambulancezorg (SOVAM) Veerallee 68, 8019 AE Zwolle T F info@sovam.nl Bedrijfsfonds Apotheken Veenwal 134, Nieuwegein Postbus 219, 3430 AE Nieuwegein Apotheken Bezoekadres: Fultonbaan NE Nieuwegein T F sba@sbaweb.nl Architectenbureaus Fonds Architectenbureaus Keizersgracht 321, 1016 EE Amsterdam T F Assistent-accountant Omscholing Assistent-Accoutant (Novaa) Nieuwe Parklaan 25, 2597 LA 's-gravenhage Postbus 84291, 2508 AG 's-gravenhage T F novaa@novaa.nl Audiovisueel branche Audiovisueel Branche Centrum Postbus

17 1200 BR Hilversum T info@stichtingabc.nl B Beroepsgoederenvervoer Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Beroepsgoederenvervoer over de weg en de verhuur van mobiele kranen Molenwerf 2-8, 1014 AG Amsterdam Postbus 9251, 1006 AG Amsterdam T F Besloten busvervoer Opleidingen voor het Besloten Busvervoer (STOBB) Spui 188, 2511 BW 's-gravenhage Postbus 19365, 2500 CJ 's-gravenhage T: F: b.den.bakker@stobb.nl Beton Fonds ontwikkeling en Uitvoering Opleidingen Betonvereniging postbus AK Gouda Beveiligingsbranche Opleidingsfonds Beveiligingsbranche (SOBB) Stephensonweg 14, Gorinchem Postbus 693, 4200 AR Gorinchem T: F: E: ejaspers@zpg.nl of sobb@zpg.nl Binnenscheepvaart CAO Binnenscheepvaart Staalmeesterslaan 410, 1057 PH Amsterdam Postbus 9251, 1006 AG Amsterdam T Bloemendetailhandel Branchebureau Bloemendetailhandel Stevinweg VB Zeewolde T F E. info@hetbbb.nl Bouwnijverheid Technisch Bureau Bouwnijverheid (TBB) Jupiterstraat 61, 2132 HC Hoofddorp Postbus 717, 2130 AS Hoofddorp T F E info@tbbouw.nl Brood en banket Samenwerkende Sociale Fondsen Brood en Banket Agro Businesspark 75-83, 6708 PV Wageningen Postbus 332, 2800 AH Gouda T F E info@nbc.nl C Call centers Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Call Centers (OOCC) Postbus 627, 3440 AP Woerden T: E info@oocc.nl 17

18 Carrosseriebedrijf Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Carrosseriebedrijf Warmonderweg 7, 2171 AH Sassenheim Postbus 294, 2170 AG Sassenheim T F E f.v.maris@vocar.nl Aanvullende site Contractcatering Vakraad voor de Contractcatering Stephensonweg 14, 4207 HB Gorinchem Postbus 693, 4200 AR Gorinchem T D Dakbedekking O&O fonds voor de Bitumineuze en Kunststof Dakbedekking Groningenhaven 4, 3433 PE Nieuwegein Defensie Arbeidsmarkt en Scholingsfonds Defensie (ASD) Lange Voorhout 13, 2514 EA s-gravenhage Postbus 556, 2501 CN s-gravenhage T F Detailhandel Opleidingsfonds Detailhandel (SOD) Nieuwe Parklaan 72-74, 2597 LE 's-gravenhage Postbus 90703, 2509 LS s-gravenhage T F Adviseur Scholing / ESF-coördinator Drs. A.C. Kroezen (Anne) T (070) E a.kroezen@hbd.nl E Elektrotechniek Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Elektrotechnische Bedrijfstak Postbus AK Woerden Korenmolenlaan 4, 3447 GG Woerden T F Energie- en nutsbedrijven F Flexbranche Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Energie- en Nutsbedrijven Utrechtseweg 310, 6812 AR Arnhem Postbus 9009, 6800 DL Arnhem T F E ENB@oof.nl Opleiding en Ontwikkeling Flexbranche (STOOF) Postbus 274, 1430 AG Aalsmeer T F E info@stoof-online.nl Financiële Dienstverlening Stichting Sectorfonds Financiële Dienstverlening Bordewijklaan 2, 2591 XR 's-gravenhage Postbus 93450, 2509 AL 's-gravenhage T / G Gemeenten A+O fonds Gemeenten Nassaulaan 12, 2514 JS s-gravenhage Postbus 30435, 2500 GK 's-gravenhage T F E secretariaat@aeno.nl 18

19 Gezondheidstechnische beroepen Vakopleiding Gezondheidstechnische Beroepen Brinkwal 3-7, 3432 GA Nieuwegein Postbus 480, 3430 AL Nieuwegein T F E info@svgb.nl Glazenwasserbranche Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Schoonmaak- en Glazenwasserbranche Reitseplein 1, 5037 AA Tilburg Postbus 90154, 5000 LG Tilburg E Info@ras.nl Goederenvervoer / personenvervoer Stichting 602 voor het goederen- en personenvervoer over de weg A. van Leeuwenhoekweg 8, 2408 AM Alphen a/d Rijn Postbus 112, 2400 AC Alphen a/d Rijn T Grafimedia A&O Fonds Grafimediabranche Postbus 538, 3900 AM Veenendaal T F Groothandel Opleidingsfonds Groothandel (SOG) Fokkestraat EN Reeuwijk T F algemeen@stog.nl H Horecabedrijf Sociaal Fonds voor het Horecabedrijf (SFH) Jacobus Bellamyhove 34 Postbus 303, 2700 AH Zoetermeer T F info@horeca.nl Werkgelegenheids- en Scholingsprojecten Houthandel (WESP) Gestopt. Zaken worden waargenomen door Vereniging van Nederlandse Houthandelaren: Westeinde 6-8, 1334 BK Almere Buiten Houthandel Postbus 138, 1300 BJ Almere T: F: E: info@vvhn.nl I ICT Centrum Arbeidsmarktvraagstukken Informatie en Communicatie Technologie (CAICT) Stephensonweg 14, 4207 HB Gorinchem Postbus 177, 4200 AD Gorinchem T F info@caict.nl Installatiebedrijf Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Technisch Installatiebedrijf Locatie Woerden: Korenmolenlaan 4, 3447 GG Woerden 19

20 Postbus 416, 3440 AK Woerden T F Locatie Zoetermeer: Bredewater 20, 2715 CA Zoetermeer Postbus 177, 2700 AD Zoetermeer T T (Cursusinfo) F info@otib.nl Isolatiebedrijf Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Isolatiebedrijf Einsteinbaan 1, 3439 NJ Nieuwegein Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T F Info@ooi.nl K Kartonnage Stichting Opleiding en Ontwikkeling voor de kartonnage- en flexibele verpakkingen- en behangselpapierindustrie (KABEFLEX) Laan van Copes van Cattenburch 79, 2585 EW s-gravenhage T F info@kabeflex.nl Kappersbedrijf Sociaal Fonds voor Opleiding en Ontwikkeling in het Kappersbedrijf Lomanlaan 55, 3526 XC Utrecht Postbus 3183, 3502 GD Utrecht T Kleinschalig personen vervoer Kwaliteitsbevordering Kleinschalig Personen Vervoer Spui 188, 2511 BW 's-gravenhage Postbus 91, 6590 AB Gennep T F info@skkp.nl KPN Stichting KPN Opleidings- en Ontwikkelingsfonds (KPN) Postbus GA Den Haag Kunstzinnige vorming/ podiumkunst Sociaal Fonds Kunstzinnige Vorming Postbus 19135, 3501 DC Utrecht T F info@sfkv.nl Podium Kunstwerk Bankastraat 151 Postbus 85471, 2508 CD Den Haag T F info@fapk.nl St. 631/634 voor laad-, los- en overslagbedrijven, expediteurs, cargadoors en bevrachters L Laad-, los- en overslag A. van Leeuwenhoekweg 8, 2408 AM Alphen a/d Rijn Postbus 112, 2400 AC Alphen a/d Rijn T Land en tuinbouw Fonds Colland Arbeidsmarktbeleid Postbus 646, 6710 PB EDE GLD T F Levensmiddelenindustrie Opleidingsfonds Levensmiddelenindustrie (SOL) Horaplantsoen 18, 6717 LT Ede (Gld) Postbus 601, 6710 BP Ede (Gld) 20

21 T F info@sol-online.nl Lift group Beroepsonderwijs Lift Group Hogeweg 39c, 5301 LJ Zaltbommel Postbus 2128, 5200 CC Zaltbommel T F liftgroup@liftgroup.nl M Metaalbewerking O&O fonds voor het Metaalbewerkingsbedrijf (OOM) Frankrijklaan 10, 2391 PX Hazerswoude-dorp Postbus 15, 2390 AA Hazerswoude-dorp T F info@oom.nl Metalektro Arbeidsmarkt en Opleiding in de Metalektro Overgoo 13, 2266 JZ Leidschendam Postbus 407, 2260 AK Leidschendam T F info@stao.nl Meubel Scholing en Werkgelegenheid Meubel (SSWM) Daggeldersweg 2, 3449 JD Woerden Postbus 452, 3440 AL Woerden T F info@sswm.nl Milieudienstverlening Recycling, Afval en Milieudienstverlening (Stichting RAM) Kroonpark 2, 6831 GV Arnhem Postbus 1218, 6801 BE Arnhem T F post@opor.nl Motorvoertuigenbedrijf/ tweewielerbedrijf O&O fonds Motorvoertuigbedrijf en Tweewielerbedrijf (OOMT) Kosterijland 15, 3981 AJ Bunnik Postbus 1100, 3980 DC Bunnik T F oomt@bedrijfsraad.nl N NS Scholing en Werving NS Postbus HA Utrecht O Onderwijsarbeidsmarkt Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt Lange Voorhout 13, 2514 EA 's-gravenhage Postbus 556, 2501 CN 's-gravenhage T F sbo@caop.nl P Procesindustrie Opleidingsfonds Vakopleiding Procesindustrie (OVP) Overgoo 2, 2266 JZ Leidschendam Postbus 93, 2260 AB Leidschendam T F info@vapro-ovp.com R Reisbranche Fonds voor Opleiding en Ontwikkeling Reisbranche (FOOR) Rijnzathe 8d, 3454 PV De Meern Postbus 55, 3454 ZH De Meern T F info@reiswerk.nl Rijksoverheid 21

22 Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Rijk Lange Voorhout 13, 2514 EA 's-gravenhage Postbus 556, 2501 CN 's-gravenhage T F info@aofondsrijk.nl S Scheepsbenodigdheden- handelaren Scheepvaart Schoonmaakbranche Opleidings- en Arbeidsmarktfonds voor de Scheepsbenodighedenhandelaren, Zeilmakers en Scheepstuigers Reitseplein 1, Postbus LG Tilburg T F Opleiding & Arbeidsmarkt fonds: Drs. Danielle Mares CAO Binnenscheepvaart Staalmeesterslaan 410, 1057 PH Amsterdam Postbus 9251, 1006 AG Amsterdam T O&O fonds Zeescheepvaart St. Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Zeescheepvaart Molenwerf 2-8, 1014 AG Amsterdam Postbus 9251, 1006 AG Amsterdam Tel scheepvaart@achmea.nl O&O fonds voor de Schoonmaak- en Glazenwassersbranche Reitseplein 1, 5037 AA Tilburg Postbus 90154, 5000 LG Tilburg Info@ras.nl Spoorwegbeleid Stichting Arbeidsomstandigheden en Spoorwegveiligheid (SAS) Westkanaaldijk 2, 3542 DA Utrecht T F Sport Stichting Sport, Werk en Opleiding Postbus 517, 4200 AM Gorichem T F info@stichtingswo.nl T Textiel, confectie, maatkleding Beroepsonderwijs Lift Group Hogeweg 39c, 5301 LJ Zaltbommel Postbus 2128, 5200 CC Zaltbommel T F liftgroup@liftgroup.nl Thuiszorg Fonds voor Arbeidsmarktbeleid en Opleidingen Thuiszorg (FAOT) Postbus 556, 2501 CN Den Haag T s.vanmaris@caop.nl Timmerindustrie Scholings- en Werkgelegenheidsfonds Timmerindustrie (SSWT) Nieuwe 's-gravenlandseweg 16, 1405 HM Bussum Postbus 24, 1400 AA Bussum T F info@sswt.nl TPG TPG Opleidings- en Ontwikkelingsfonds Pr. Beatrixlaan 23, 2595 AK Den Haag Postbus 30250, 2500 GG Den Haag T F

23 V Verblijfsrecreatie Sociaal Fonds Verblijfsrecreatie Stephesonweg 14: 4207 HB Gorinchem Postbus 963, 4200 AR Gorinchem Verpakking en Kartonage Opleiding en ontwikkeling voor de kartonnage- en flexibele verpakkingen- en behangselpapierindustrie (KABEFLEX) Laan van Copes van Cattenburch 79, 2585 EW s-gravenhage T F info@kabeflex.nl Stichting Opleiding en Ontwikkelingsfonds voor de Vlakglasbranche (STOOV) Vlakglasbranche Gentseweg 13, Postbus 2075, 2800 BE GOUDA T F info@stoov.nl Vleessector Opleidingsfonds voor de Vleessector (SOV) Postbus 254, 2700 AS Zoetermeer Antwoordnr , 2280 WB Rijswijk (Z-H) T ( 0,10 p.m.) F esfvlees@su-sov.nl W Waterbedrijven O&O Fonds Waterbedrijven Groningerhaven 7, 3433 PE Nieuwegein T Wonen Fonds Scholing en Ontwikkeling Woningcorporaties (FSOW) Huizermaatweg 550, 1276 LM Huizen Postbus 80, 1270 AB Huizen T F info@fsow.nl St. WoonWerk Antwoordnummer 2474, 3440 WB Woerden T F info@woonwerk.org Z Zeescheepvaart O&O fonds Zeescheepvaart Molenwerf 2-8, 1014 AG Amsterdam Postbus 9251, 1006 AG Amsterdam Tel scheepvaart@achmea.nl Ziekenhuizen St. Arbeidsmarkt Ziekenhuizen (StAZ) Lange Voorhout 9-13, 2514 EA Den Haag Postbus 556, 2501 CN Den Haag T E staz@caop.nl Zorg Arbeidsmarktbeleid Zorg en Welzijn Koningin Wilhelminalaan 3, 3527 LA Utrecht Postbus 8203, 3503 RE Utrecht T F info@fondsenzw.nl 23

24 BIJLAGE 3: OVERZICHT KBB S NAAR SECTOREN De kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven zijn georganiseerd per sector. Hieronder worden de sectoren gekoppeld aan de kenniscentra en treft u voorbeelden van bijbehorende opleidingen aan. Agrarische en groene hovenier, medewerker natuur- en sector bosbeheer Postbus BP Ede (0318) Gezondheidszorg, welzijn en sport Economischadministratief, ICT en veiligheid Bouw en infra doktersassistent, verpleegkundige, sport- en bewegingsleider secretaresse, beveiliger, commercieel bankmedewerker, ICT-beheerder timmerkracht, restauratiemedewerker, straatmaker info@aequor.nl Postbus CC Bunnik (030) ovdb@ovdb.nl Postbus BE Amersfoort (033) info@ecabo.nl Postbus AK Harderwijk (0341) info@fundeon.nl Grafimedia offsetdrukker, grafisch vormgever Postbus AH Veenendaal (0318) info@goc.nl Motorvoertuigen- en tweewielertechniek Handel Techniek autotechnicus, verkoopleider, fietstechnicus verkoopmedewerker, vertegenwoordiger, magazijnmedewerker servicemonteur installatietechniek, lasser, constructiemedewerker Postbus DV Nieuwegein (030) info@innovam.nl Postbus CB Ede (0318) info@kchandel.nl Postbus AB Hilversum (035) info@kenteq.nl 24

25 Horeca, dienstverlening, toerisme en voeding bakker, kok, receptionist Postbus AP Zoetermeer (079) Uiterlijke verzorging kapper, schoonheidsspecialist, voetverzorger Postbus AB Nieuwegein (030) Textiel en confectie Proces-, milieu-, laboratoriumtechnie k en fotonica medewerker maatkleding, operator garenverwerking, medewerker naaizaal laborant, mechanisch operator, proefdierverzorger koc@koc.nl Postbus CC Zaltbommel (0418) liftgroup@liftgroup.nl Postbus AB Leidschendam Loire AK Den Haag (070) info@vapro-ovp.com Afbouw en onderhoud, presentatie en communicatie Hout en meubel stukadoor, schilder, glaszetter, vormgever reclame parketlegger, meubelstoffeerder, machinaal houtbewerker Postbus AB Waddinxveen (0182) info@savantis.nl Postbus AJ Woerden (0348) info@shm.nl Gezondheidstechnisc goudsmid, juwelier, opticien, he beroepen en tandtechnicus ambachten Postbus AL Nieuwegein (030) Voedselsector Carrosserie productiemedewerker versindustrie, versspecialist detailhandel carrosseriebouwer, autospuiter, autoschadehersteller info@svgb.nl Postbus GH Houten (030) info@svo.nl Postbus AG Sassenheim (0252) info@vocar.nl 25

26 Transport en logistiek kapitein, baggermachinist, chauffeur goederenvervoer Postbus AC Alphen aan den Rijn

27 Interne workshop O&O fondsen Jos van Zwieten 12 mei 2009 OVER POLDERS EN FONDSEN DEELNEMERS Anna Geertsma Maarten Ooms David Touber Pim Kalkman Ieteke Bos Wendy Ankersmit Peter IJsenbrant (gastspreker en deelnemer discussie) Pascale Heuts (niet aanwezig) Ina Diepenhorst (niet aanwezig) Hans Hooijdonk (niet aanwezig) Jan Jongeneelen (niet aanwezig) Hester Piepers (niet aanwezig) Uw gastheer: Jos van Zwieten (Fons van Rooijen ivm afspraak elders verhinderd) 1

28 DOEL EN OPZET Doel: Kennisdeling informatie O&O-fondsen Opzet: Van verleden kun je leren: historisch overzicht en huidige karakteristieken en relatie met Kbb s (sterke verbondenheid in de polder ) In heden kun je zijn: huidige positie fondsen: een voorbeeld Naar toekomst kun je je richten: wat kan CINOP voor fondsen betekenen? VERLEDEN Ontstaan van branches, CAO s en sociale partners 2

29 BRANCHES: in vogelvlucht door de eeuwen Van gilden naar industriële sectoren, Van koopmanschap naar handel, Van gezel-leerling via baas-knecht naar kapitalisten-arbeiders naar verenigingen en bonden Van tegengestelde belangen naar (sociaal) partnerschap Van werken, kreng naar gezamenlijk complex van win-win-levensvervulling GEORGANISEERDHEID= GEORGANISEERD OPLEIDEN Kenmerk van vak -bonden is dat vanaf het ontstaan tevens de (vak)opleiding integraal onderdeel is geworden van sociaal partnerschap Ontwikkeling daarvan is zichtbaar via de historie van de vakopleiding Er is dus sterke verwevenheid en relatie tussen alle polderproducten (branches/sectoren, bonden en verenigingen, CAO s, fondsvorming en fondsen, Kbb s) 3

30 HISTORISCH OVERZICHT Voor en na de oorlog (die van 40-45) 1914: Totstandkoming eerste CAO s (Wet op de CAO 1927, Wet AVV 1939) Branchegewijze opleidingstructuren Gekoppeld aan mate van organisatie Gilden, maar op z n polders Ongeveer 35 leerlingstelsels Werkend leren mastering van vakmanschap HISTORISCH OVERZICHT De wederopbouw Geleide loonpolitiek: sterke stijging aantal werknemers onder een CAO Sterke groei vakbonden Stichting van de Arbeid erkent belang van branchegewijze opleidingsinspanningen Oprichting Stichting COLO in landelijke organen voor leerlingstelsels 4

31 HISTORISCH OVERZICHT Rise and fall welvaartstaat (jaren 60 tot 90) Vrije loonvorming: van centraal naar branchegewijs beleid Loonexplosie vanaf 1964 Demonstraties van werkende jongeren op het malieveld: opkomen voor leerrecht Invoering Wet op het Leerlingwezen Groei tot 35 landelijke organen voor het leerlingwezen Branchegewijs georganiseerd, paritair bestuurd HISTORISCH OVERZICHT Rise and fall welvaartstaat (vervolg) (1982) Akkoord van Wassenaar: bondgenoten in tijden van crisis Toenemend maatwerk Sterke decentralisatie Najaars en voorjaars (en tussendoortjes)overleg 5

32 het hof van heden HEDEN Karakteristiek O&O-fondsen Karakteristiek Kbb s O&O-FONDSEN Stichtingen, bestuurd door sociale partners Optimaliseren van de werking van de sectorale arbeidsmarkt Meestal gekoppeld aan CAO, soms los Meestal regelingenbureau, soms beleids(uitvoering) Grosso modo jaarlijks meer dan 200 mlj. euro, totale reserves geschat op 1 miljard Zie ook: factsheet O&O-fondsen en de publicaties hoe werken secorfondsen (Ecorys, maart 2008) en scholing op afspraak (Max Goote Kenniscentrum, juli 2005) 6

33 HUIDIGE POSITIE Voor (individuele) werkgevers en werknemers: Om- her- en bijscholing Voorlichting Onderzoek Ondersteuning BBL Werkgelegenheidsprojecten Employability Kinderopvang Arbo (ondersteuning) reguliere opleidingen KBB s: Herken de afko s, noem de sociale partners en kleur de plaatjes 7

34 NIEUWE VERHOUDINGEN: K4: K7 : bouwcluster Uh..?: HUIDIGE POSITIE Voor overheid: Uitvoering wettelijke taken: * Kwalificatiestructuur * Kwantiteit en kwaliteit leerbedrijven Voor scholen: Leverancier van hulp(middelen) Voor branche(s) Voertuig voor invloed op inhoud beroepsonderwijs Uitvoerder scholingsbeleid (vaak in opdracht van en betaald door O&O-fonds) 8

35 KBB: WAT MOET EEN FONDS ER NOG MEE? Ontwikkeling van uitvoerend leerlingstelsel naar faciliterende kwaliteitsbewaker Netwerkende organisaties of organisaties gevangen in netwerken? Hoeveel heren en dames kun je dienen? Hoeveel kun je nog uitleggen? Is er meerwaarde als je het uit moet leggen? Wie houdt er van je, en wie haat je? Ben je uniek omdat je iets bijzonders toevoegt, of omdat je een residu bent van de polder? En maakt dat je dan sterk of uiteindelijk zwak? En, is toegevoegde waarde voor sociale partners nog wel zichtbaar? En mag het eigenlijk nog wel..(van de NMA) LEERMOMENTEN oude jongens en meisjes -netwerk is sterk bepalend Ken de bestuurders en ken de politiek Contacten met directies zijn contacten met hun instituties en dat staat niet altijd garant voor succes (uitvoeringsclubs in ogen van bestuurders, die soms hechten aan onafhankelijkheid) Snelheid, timing en thema s zijn van groot belang om goed aan te kunnen sluiten bij fondsen 9

36 TOEKOMST Wat gaat er gebeuren? Wat zijn ambities en wensen van sociale partners? Wat kan CINOP voor fondsen betekenen? TOEKOMST Wat gaat er gebeuren? Stelselwijziging door aanpassingen in WEB Inzet om functie in bestel te behouden Herpositionering KBB s Identiteitscrises Focus op samenwerking, regionalisering en te leveren meerwaarde Meer beleid, minder regelingen 10

37 TOEKOMST: PRAKTIJKLEREN Fondsen en KBB s als dé autoriteit voor praktijkleren en loopbaanbeleid Informatievoorziening arbeidsmarkt en stages/leerbanen - Arbeidsmarktonderzoek KBB s - Actieve rol in matching Dienstverlening in de regio - Erfgenamen TFJ, MKB LB en L&W - Bovensectorale samenwerking - Deskundigheidsbevordering opleidingsadviseurs Een leven lang (praktijk)leren - Inzet voor werkenden - Bijdrage aan leerwerkloketten - Analyse van praktische belemmeringen VOORBEELD BOUW&INFRA Actieve en grote branche, veel middelen en veel diverse fondsen (scholingsfonds op basis van 2,1% loonsomheffing) Relationeel succes vanuit bestaande en nieuwe contacten bestuurders in de bouw Zorgvuldige contacten met Fundeon Grootst project loopbaanadvisering en monitoring Crossselling naar o.a. schilders, afbouw, natuursteen 11

38 Voorbeeld woonbranche Centrale Branchevereniging Wonen FNV Bondgenoten CAO-afspraken Van alles wordt afgesproken en er wordt afgesproken dat ze een x% (bv. 0.7 %)van de loonsom reserveren voor het realiseren van een aantal afspraken. Geld gaat naar: Pensioenfonds Sociaal Fonds Wonen Voorbeeld Woonbranche Sociaal Fonds Wonen Bestuurd door: WG en WN Secretariaat: Pensioenfonds Verdeelt middelen van dat percentage van de loonsom (vb van 0,9%) 0,3 % kinderopvang 0,2 % scholing 0,1 % werkgelegenheid 0,1 % Arbo 0,2 % naar CBW en Bondgenoten Stichting Scholing en Werkgelegenheid Woninginrichting Later Verbeterteam Woonbranche Nu: WoonWerk 12

39 Voorbeeld Woonbranche Stichting Scholing en Werkgelegenheid Woninginrichting Later Verbeterteam Woonbranche Nu: WoonWerk Bestuurd door: WG en WN Eigen medewerkers Scholing -Stimuleren door subsidies aan (makelaar: geen uitvoerder): Bedrijven (moesten opl. beleid hebben) Individuen (passen bij (toek.) functie) ROC s (prestatieafspraken) Vakschool (prestatieafspraken) Opleidingsinstellingen (prestatieafspraken) Samenwerkingsverbanden (oprichting en ondersteuning) SH&M en KC Handel (prestatieafspraken) Werkgelegenheid Instroomprojecten van allerlei aard Promotie Kinderopvang (is niet meer) Arbo Voorbeeld Woonbranche Randvoorwaardelijk werk: Onderzoeken in sector naar beroepen en ontwikkelingen Monitoren van effectiviteit en efficiëntie Promotie in algemene zin Secretariaat bestuur 13

40 Voorbeeld woonbranche Werkgelegenheid minder geworden Kinderopvang verdwenen door wetgeving Scholing van makelaar tot aanbieder Omslag te zien aan: Woonwerk heeft ingericht: Lereninwonen.nl is gemaakt voor alle commerciële medewerkers in de woonbranche. Verkopers, adviseurs, starters, parttimers of ervaren medewerkers... Iedereen kan met Lereninwonen.nl op een snelle en eenvoudige manier zijn deskundigheid en kennis verbeteren. Achter de PC thuis of tijdens daluren op het werk. 14