Gezondheidswetenschappen BSc Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Aard- en Levenswetenschappen - B Gezondheidswetenschappen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gezondheidswetenschappen BSc Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Aard- en Levenswetenschappen - B Gezondheidswetenschappen - 2010-2011"

Transcriptie

1 Gezondheidswetenschappen BSc Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen I

2 Gezondheidswetenschappen gaat over gezondheid, gezondheidsproblemen en gezondheidszorg. De vakken zijn biologisch, medisch, psychologisch en sociaal-wetenschappelijk gericht. Een student leert onderzoek doen en meewerken in bedrijven en organisaties. Deze opleiding geeft een ideale basis om met de gezondheidsproblematiek in de volle breedte bezig te zijn. Studenten worden opgeleid tot deskundigen met kennis van de gezonde mens en de factoren die de gezondheid bedreigen of bevorderen. Een afgestudeerde kan bijvoorbeeld aan de slag in het onderzoek naar gezondheidsvraagstukken, het management van de gezondheidszorg en de bevordering van de volksgezondheid (voorlichting en preventie). Het onderwijs binnen de opleiding wordt voor een groot deel georganiseerd en verzorgd door afdelingen van de der Aard- en Levenswetenschappen. Daarnaast participeren het VUmc en de faculteiten Bewegingswetenschappen (FBW), Psychologie en Pedagogiek (FPP), Sociaal-Culturele Wetenschappen (FSW) en Economische Wetenschappen en Bedrijfskunde (FEWEB). Het jaarschema is te vinden op de FALW-website. Meer opleidingsinformatie is te vinden op de FALW-website. Een complete beschrijving van deze opleiding is te vinden in de Onderwijs- en Examenregeling op de FALW-website. Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen II

3 Inhoudsopgave BSc Gezondheidswetenschappen jaar 1 1 BSc Gezondheidswetenschappen jaar 2 1 BSc Gezondheidswetenschappen jaar 2, keuzevakken 2 BSc Gezondheidswetenschappen jaar 2, verplichte vakken 2 BSc Gezondheidswetenschappen jaar 3 3 BSc Gezondheidswetenschappen jaar 3, keuzevakken 3 BSc Gezondheidswetenschappen jaar 3, verplichte vakken 4 Vak: Academische en professionele vaardigheden I 4 Vak: Allergieën en autoimmuunziekten 5 Vak: Anatomie en fysiologie van bewegen 7 Vak: Bachelorstage (GZW) 9 Vak: Beheer en beleid in de gezondheidswetenschappen 10 Vak: Cardiovasculaire en respiratoire systemen 11 Vak: Communicatietheorie en gezondheid 13 Vak: Drugs en verslaving 14 Vak: Epidemiologie en biostatistiek I 15 Vak: Epidemiologie en biostatistiek II 16 Vak: Epidemiologie en biostatistiek III 17 Vak: Ergonomie 18 Vak: Farmacologie en farmacotherapie 19 Vak: Genen en cellen 20 Vak: Geriatrie en veroudering 21 Vak: Gezondheid, media en publiek 22 Vak: Gezondheidscommunicatie 24 Vak: Gezondheidseconomie 25 Vak: Gezondheidsrecht 26 Vak: Immunologie (GZW) 27 Vak: Infectieziekten en gezondheid 28 Vak: Inleiding gezondheidseconomie 30 Vak: Inleiding gezondheidswetenschappen 31 Vak: Inleiding psychologie 32 Vak: Interculturalisatie van de zorg 33 Vak: Internationale volksgezondheid 35 Vak: Kwalitatief onderzoek I 36 Vak: Kwalitatief onderzoek II 37 Vak: Kwalitatief onderzoek III 39 Vak: Management van innovaties 41 Vak: Multimedia 43 Vak: Neuronale en hormonale regulatie 44 Vak: Neuronale en hormonale regulatie II 45 Vak: Neuronale en psychische pathologie 46 Vak: Oriëntatie science educatie 47 Vak: Preventie 48 Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen III

4 Vak: Reflectie op wetenschap 49 Vak: Seksualiteit en gezondheid 51 Vak: Sport, beweging en gezondheid 52 Vak: Trends in volksgezondheid 54 Vak: Voeding en gezondheid 55 Vak: Voedingsonderzoek in de praktijk 56 Vak: Volksgezondheid en genetica 57 Vak: Ziekte in context 59 Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen IV

5 BSc Gezondheidswetenschappen jaar 1 Het eerste jaar van de bachelor heeft een oriënterende en selecterende functie. De student kan zich tijdens het eerste studiejaar oriënteren op de gekozen opleiding, dat wil zeggen: voldoet de opleiding aan de verwachting en is men er geschikt voor. In het eerste jaar wordt kennis bijgebracht aangaande: Gezondheid en daaraan gerelateerde problematiek ('wat is gezondheidswetenschap'?) De normaal functionerende, gezonde mens. De belangrijke gezondheidsproblemen en karakterisering van de volksgezondheid op het gebied van: fysiologie, functionele anatomie, genetica, psychologie, biologische en psychologische ontwikkelingsprocessen en veroudering. Historische ontwikkeling, structuur en werking van de gezondheidszorg De selecterende functie komt vooral tot uiting in de studieresultaten. De studieresultaten worden gevolgd door de studieadviseur. Als het nodig is worden studenten opgeroepen voor een gesprek. Op grond van de cijfers wordt aan het eind van het eerste jaar aan elke eerstejaars een (nietbindend) schriftelijk studieadvies gestuurd. In het eerste jaar zijn alle vakken verplicht, er zijn geen keuzevakken. Het programma in het eerste jaar vormt een basis; het geeft een eerste overzicht van de Gezondheidswetenschappen en is bedoeld als een verbreding van de kennis op diverse terreinen (biologie, geneeskunde, sociologie, psychologie, bewegingswetenschappen). Vakken: Naam Periode Credits Code Academische en professionele vaardigheden I Anatomie en fysiologie van bewegen Cardiovasculaire en respiratoire systemen Epidemiologie en biostatistiek I Periode AB_ Periode AB_ Periode AB_ Periode AB_ Genen en cellen Periode AB_ Immunologie (GZW) Periode AB_ Inleiding gezondheidseconomie Periode AB_ Inleiding Periode AB_ gezondheidswetenschappen Inleiding psychologie Periode AB_ Kwalitatief onderzoek I Periode AB_ Neuronale en hormonale regulatie Periode AB_ Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 1 van 60

6 BSc Gezondheidswetenschappen jaar 2 Het tweede jaar van de bacheloropleiding is een verdere oriëntatie binnen de gezondheidswetenschappen. Daarnaast wordt beoogd een verdieping van kennis, inzicht en vaardigheden op deelgebieden tot stand te brengen. Dit vormt de basis voor de differentiatie in het derde jaar. In het tweede jaar zijn alle vakken tot en met week 21 (2011) verplicht. Daarna, in het blok van week 22-26, kunnen studenten kiezen uit meerdere cursussen. Opleidingsdelen: - - BSc Gezondheidswetenschappen jaar 2, keuzevakken BSc Gezondheidswetenschappen jaar 2, verplichte vakken BSc Gezondheidswetenschappen jaar 2, keuzevakken Vakken: Naam Periode Credits Code Gezondheidscommunicatie Periode AB_ Gezondheidseconomie Periode AB_ Infectieziekten en gezondheid Internationale volksgezondheid Periode AB_ Periode AB_ Management van innovaties Periode AB_ Voedingsonderzoek in de praktijk Periode AB_ BSc Gezondheidswetenschappen jaar 2, verplichte vakken Vakken: Naam Periode Credits Code Epidemiologie en biostatistiek II Farmacologie en farmacotherapie Periode AB_ Periode AB_ Geriatrie en veroudering Periode AB_ Immunologie (GZW) Periode AB_ Kwalitatief onderzoek II Periode AB_ Kwalitatief onderzoek III Periode AB_ Neuronale en hormonale regulatie II Periode AB_ Preventie Periode AB_ Reflectie op wetenschap Periode AB_ Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 2 van 60

7 Voeding en gezondheid Periode AB_ Ziekte in context Periode AB_ BSc Gezondheidswetenschappen jaar 3 Het derde jaar vormt samen met het tweede jaar de tweede fase van de bacheloropleiding. In deze tweede fase is er ruimte voor een verdieping van kennis, inzicht en vaardigheden op deelgebieden. In het derde jaar kiezen studenten voor een groot deel hun eigen programma. Daarbij wordt ook tijd besteed aan oriëntatie op de verschillende richtingen die de masteropleiding biedt, zodat studenten aan het eind van het derde jaar een verantwoorde keuze maken uit verschillende differentiaties in de vervolg masteropleiding. Belangrijk onderdeel van het derde jaar is de bachelorstage. In de periode van week 1 t/m 26 (2011) wordt één keuzevak per 4 weken gevolgd. Een student kan kiezen voor een brede oriëntatie binnen de verschillende vakgebieden of voor een specialisatie door te kiezen voor cursussen binnen eenzelfde richting. Bijvoorbeeld in de richting van volksgezondheid, organisatie van de zorg of gezondheidscommunicatie. Raadpleeg voordat de keuze wordt gemaakt de vakbeschrijvingen achter in de gids. Sommige cursussen worden sterk aangeraden om in te kunnen stromen in een bepaalde specialisatie binnen de Master Health Sciences. Opleidingsdelen: - - BSc Gezondheidswetenschappen jaar 3, keuzevakken BSc Gezondheidswetenschappen jaar 3, verplichte vakken BSc Gezondheidswetenschappen jaar 3, keuzevakken Vakken: Naam Periode Credits Code Allergieën en autoimmuunziekten Periode AB_ Beheer en beleid in de Periode AB_ gezondheidswetenschappen Communicatietheorie en gezondheid Periode AB_ Drugs en verslaving Periode AB_ Ergonomie Periode AB_ Gezondheid, media en publiek Periode AB_ Gezondheidscommunicatie Periode AB_ Gezondheidseconomie Periode AB_ Gezondheidsrecht Periode AB_ Infectieziekten en gezondheid Interculturalisatie van de zorg Periode AB_ Periode AB_ Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 3 van 60

8 Internationale volksgezondheid Periode AB_ Management van innovaties Periode AB_ Multimedia Periode AB_ Neuronale en psychische pathologie Periode AB_ Oriëntatie science educatie Periode O_ORIBETA Seksualiteit en gezondheid Periode AB_ Sport, beweging en gezondheid Periode AB_ Trends in volksgezondheid Periode AB_ Voedingsonderzoek in de praktijk Volksgezondheid en genetica Periode AB_ Periode AB_ BSc Gezondheidswetenschappen jaar 3, verplichte vakken Vakken: Naam Periode Credits Code Bachelorstage (GZW) Semester AB_ Epidemiologie en biostatistiek III Periode AB_ Academische en professionele vaardigheden I Vakcode AB_ (450003) Periode Periode Credits 3.0 dr. W. Kroeze Hoorcollege, Werkgroep Het doel van de leerlijn Academische en Professionele vaardigheden is het aanleren van vaardigheden die noodzakelijk zijn voor het functioneren in de beroepspraktijk (onderzoek en andere beroepen), maar ook voor het volgen van een academische studie. De leerlijn richt zich op vijf groepen vaardigheden: 1) Informatievaardigheden, 2) Wetenschappelijk schrijven, 3) Mondeling presenteren, 4) Projectmatig samenwerken en 5) Professionele en loopbaancompetenties. De inhoud van de verschillende vaardigheden kan globaal omschreven worden als: 1) Informatievaardigheden: een combinatie van competenties die iemand nodig heeft om te onderkennen wanneer hij informatie nodig heeft en Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 4 van 60

9 waarmee hij in staat is de benodigde informatie op te sporen, te evalueren en effectief en zorgvuldig te gebruiken. 2) Wetenschappelijk schrijven: het systematisch schrijven van een goed opgebouwde wetenschappelijke tekst en het ontwikkelen en weergeven van een eigen visie op basis van literatuur. 3) Mondeling presenteren: het op verschillende niveaus helder formuleren en overdragen van gedachten/standpunten/onderzoek aan verschillende doelgroepen door middel van een presentatie 4) Projectmatig samenwerken: een verzameling aan sociaal-communicatieve en organisatorische vaardigheden die nodig zijn om op een efficiënte, positieve manier gezamenlijk een doel te bereiken 5) Professionele en loopbaancompetenties: een verzameling aan vaardigheden die nodig zijn voor een goede persoonlijke ontwikkeling op het gebied van studie en loopbaan (zelfreflectie, zelfsturing, werkoriëntatie, zelfprofilering). Deze cursus wordt aangeboden in de vorm van een leerlijn. Gedurende de eerste twee jaren van de Bachelor wordt er regelmatig onderwijs gegeven met betrekking tot de verschillende vaardigheden. Bovendien worden de aangeleerde vaardigheden toegepast in de inhoudelijke vakken alwaar ze voorzien worden van feedback. Het onderwijs in de leerlijn zal voornamelijk bestaan uit trainingen omdat vaardigheden vooral geleerd worden door oefening. Verder wordt gebruik gemaakt van hoorcolleges, werkcolleges en individuele begeleiding in de vorm van mentoraat. De studiepunten voor het vak Academische & Professionele vaardigheden I worden toegekend indien de student de taaltoets met een voldoende heeft afgesloten en hij/zij aan alle trainingen van de leerlijn heeft deelgenomen en een portfolio heeft samengesteld conform de eisen gespecificeerd in de studiehandleiding van deze leerlijn. Aan het begin van het studiejaar wordt via Blackboard bekend gemaakt welke literatuur noodzakelijk is, waar deze verkregen kan worden en wat de kosten zijn. Studiejaar : Verplicht voor alle eerstejaars BSc Gezondheidswetenschappen Allergieën en autoimmuunziekten Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 5 dr. M.P. Bergman dr. M.P. Bergman Hoorcollege, Werkgroep Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 5 van 60

10 Allergieën en auto-immuunziekten zijn aandoeningen van het immuunsysteem, waar velen van ons direct of indirect mee te maken krijgen (denk aan bijv. astma, hooikoorts, type 1 diabetes of reuma). Het hoofddoel van de cursus is op moleculair niveau kennis te verkrijgen van de mechanismen die een rol spelen in het ontstaan van allergieën en auto-immuunziekten. Daarnaast zullen epidemiologie, sociale en economische gevolgen van allergieën en auto-immuunziekten aan de orde komen. Leerdoelen: Na het volgen van de cursus kan de student: Een aantal sociale en economische implicaties van allergieën en auto-immuunziekten (op zowel individueel als maatschappelijk niveau) beschrijven; De epidemiologie van een aantal allergieën en auto-immuunziekten beschrijven; De mechanismen benoemen en uitleggen, welke ten grondslag liggen aan ziekten die het gevolg zijn van een mankerend immuunsysteem (i.h.b. overgevoeligheid en auto-immuniteit); Aangeven welke erfelijke- en/of externe factoren en processen ten grondslag liggen aan ontsporingen (allergieën en auto-immuun reacties) van het immuunsysteem; Beschrijven hoe micro-organismen en gastheerfactoren kunnen bijdragen tot ontwikkeling van - of juist bescherming tegen auto-immuunziekten; De 'hygiëne-hypothese' verwoorden en kritisch kunnen beschouwen middels voor- en tegen-argumenten; Wetenschappelijke literatuur over immunologische onderwerpen lezen en begrijpen, daarbij de hoofdzaken van de bijzaken scheidend. Niveau 3: specialisatie Hoorcolleges (23 uur) met interactieve elementen; Werkcolleges (7 uur), waarin op basis van geselecteerde literatuur in kleine groepen, een 'modelziekte' tot in detail bestudeerd wordt. Het eindproduct van de werkcolleges - bestaande uit een powerpoint presentatie en een schriftelijk rapport - maakt 30% uit van het eindcijfer. Een afsluitend schriftelijk examen bepaalt de overige 70% van het eindcijfer. Voor het krijgen van een eindcijfer dient voor beide onderdelen een 5,5 of hoger behaald te worden. Peter Parham, The Immune System, 3rd edition, Garland Science, New York and London, ISBN Geselecteerde wetenschappelijke artikelen. Aanbevolen voorkennis Voor het kunnen volgen van deze cursus dient men basale kennis te hebben van immunologische concepten, op het niveau van de basiscursussen Immunologie (voor GZW vakcode en voor BMW vakcode ; laatste cursus is overigens in voor het laatst aangeboden) en Bedreiging en Bescherming I (G&L). Keuzecursus voor tweedejaars bachelorstudenten Gezondheid en Leven en Biomedische Wetenschappen. Keuzecursus voor derdejaars bachelorstudenten Gezondheidswetenschappen met belangstelling voor moleculaire vakken. Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 6 van 60

11 Overige informatie De cursus Allergieën en Auto-immuunziekten heeft dit jaar een maximum van 100 deelnemers. Toelating vindt plaats op basis van volgorde van inschrijving. Vervolgens krijgen derdejaars studenten voorrang bij plaatsing. Tweedejaars studenten die niet worden toegelaten kunnen de cursus in het volgende jaar in de minor kiezen. Bij overschrijding van het maximum aantal plaatsen legt het studiesecretariaat een wachtlijst aan, van waaruit aanvulling plaats vindt op basis van bovenstaande regels. Belangrijk: het maximum van 100 deelnemers heeft alleen betrekking op studenten die de cursus voor de eerste keer volgen! Recidivisten die de werkgroepen met een voldoende rapport hebben afgesloten kunnen zich een maand voor aanvang van de cursus aanmelden via de cursuscoördinator en krijgen dan altijd toegang tot de cursussite en de colleges. Anatomie en fysiologie van bewegen Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 1 dr. M.A.G.M. Pijnappels dr. H.L. Gerrits, dr. M.A.G.M. Pijnappels Hoorcollege, Werkgroep Doel van dit vak is het verkrijgen van basiskennis op het gebied van de anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat bij de mens. Na het volgen van deze cursus dient de student in staat te zijn om: de belangrijkste onderdelen van het bewegingsapparaat te herkennen (gericht op weefsels, organen en orgaansystemen) de anatomische nomenclatuur toe te passen op deze onderdelen de bouw en functie van deze onderdelen te benoemen en de werkingsmechanismen te beschrijven deze opgedane kennis en begrip te kunnen toepassen op eenvoudige houdingen en bewegingen, door gebruik te maken van tijdens de cursus gebruikte analysemethoden. Niveau 1: basisniveau Het bewegingsapparaat speelt bij ons dagelijks bewegen een essentiële rol. Klachten aan het bewegingsapparaat hebben een belangrijk aandeel binnen de gezondheidszorg en zijn vaak oorzaak van beperkt functioneren in het dagelijks leven, wat bijvoorbeeld tot ziekteverzuim kan leiden. Zeker naarmate we ouder worden zal de kwaliteit van ons bewegingsapparaat geleidelijk achteruitgaan. Gewrichten slijten, spieren worden zwakker en onze botten worden broos. Met de toenemende vergrijzing kan dit belangrijke gevolgen hebben voor de volksgezondheid. Naast het verouderingsproces zullen andere factoren, zoals aandoeningen (bijv. CVA, dwarsleasie) maar ook sportactiviteiten, de kwaliteit van ons bewegingsapparaat kunnen beïnvloeden. Voordat we kunnen begrijpen welke processen bijvoorbeeld een rol spelen Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 7 van 60

12 bij aandoeningen en tijdens veroudering en hoe deze het bewegen beïnvloeden, maar ook om te begrijpen wat ervoor nodig is om een atleet op topniveau te krijgen, is het belangrijk om basale kennis en inzicht te krijgen omtrent de bouw (anatomie) en werking (fysiologie) van het bewegingsapparaat in de gezonde mens. Hierbij is het ook van belang te begrijpen hoe interactie plaatsvindt tussen verschillende systemen, zoals gewrichten en spieren tijdens houdingen en bewegingen in het dagelijks leven. Voor een optimale interdisciplinaire communicatie is het van belang de anatomische nomenclatuur, zoals deze in de (bio)medische wereld wordt gebruikt, te kennen en kunnen toepassen. Hoorcolleges (12): Hoorcolleges zijn erop gericht de leerstof te verduidelijken en belangrijke onderdelen aan te duiden. Werkcolleges (6). De student leert de anatomische nomenclatuur toe te passen op onderdelen van het bewegingsapparaat en tevens aspecten van houding en beweging te herkennen, benoemen en analyseren. Opdrachten worden uitgevoerd in tweetallen en aan het einde van elke werkgroep zal een nabespreking plaatsvinden. Practica (3). Tijdens het 'fysiologie' practicum (1x) zal aandacht worden besteed aan de functionele spiereigenschappen door het meten van spierkracht (dynamometrie) en spieractiviteit (EMG). Tijdens de 'snijzaal' practica (2x) worden de bouw en topografie van diverse onderdelen (organen, weefsels, structuren) van het lichaam bestudeerd aan de hand van humane preparaten. Studenten zullen tijdens de practica in tweetallen aan een opdrachten werken. Zelfstudie. Studenten zullen, met behulp van een leerstoflijst, zelf de ligging en functie van de belangrijkste onderdelen van het bewegingsapparaat bestuderen. Voor iedere week wordt de te bestuderen stof beschreven in de leerstoflijst in de studiehandleiding. Vragen t.a.v. de stof kunnen worden gesteld tijdens de hoorcolleges. Toetsing zal plaatsvinden in de vorm van een schriftelijk tentamen. De leerstof voor het tentamen staat beschreven in de leerstoflijst van de handleiding. Tijdens de cursus zal een voorbeeldtentamen worden uitgereikt. Voor de verplichte werkgroepen (2x 'vivo') en 3 practica (1x 'fysiologie' en 2x 'snijzaal') moet worden voldaan aan de voorbereidingsopdrachten en opkomstplicht en wordt een actieve participatie verwacht. Er kan geen voldoende cijfer voor het tentamen gehaald worden als één of meerdere van deze onderdelen als niet voldaan zijn afgerond. Verplicht: Martini & Nath: 'Fundamentals of Anatomy and Physiology', eighth edition (2009) Benjamin Cummings ISBN: W. Paltzer, 'Sesam Atlas van de anatomie (1 Bewegingsapparaat)', Druk 21 (2006) ISBN nr: Niet verplicht (wel aanbevolen): Coëlho: 'Zakwoordenboek der geneeskunde', Elsevier/Koninklijke PBNA, ISBN nr: Aanbevolen voorkennis Er wordt aangenomen dat studenten beschikken over basiskennis Biologie volgens de eindtermen van het VWO examen Biologie. Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 8 van 60

13 Overige informatie Er geldt een opkomstplicht voor de 'vivo' werkgroepen en de practica. Bachelorstage (GZW) Vakcode AB_ (470230) Periode Semester 1 Credits 17.0 Nederlands drs. F.H. Leeuwis Naast het verkrijgen van vakinhoudelijke kennis en het aanleren van praktische vaardigheden, nodig om in het betreffende vakgebied adequaat werkzaam te kunnen zijn, heeft de stage in alle gevallen de volgende einddoelen: De student weet of de door hem/haar gekozen richting brengt wat er van verwacht wordt en of dit een richting is die verder aangehouden wordt in de masterfase; De student leert de methodologische kennis in de praktijksituatie toe te passen De student heeft brede academische vaardigheden aangeleerd die nodig zijn voor het met succes doorlopen van de gekozen masteropleiding. De student werkt vanuit een werkplan dat individueel of binnen een studentenwerkgroep is opgesteld Niveau 3: specialisatie De bachelorstage vormt een belangrijk onderdeel van de bacheloropleiding. Tijdens deze stage specialiseert de student zich in een door hem/haar gekozen richting. De stage moet een onderzoek bevatten welke leidt tot een vakinhoudelijke verdieping en wordt afgerond met een scriptie/bachelorthesis. Tevens biedt de bachelorstage de student de gelegenheid zich te oriënteren op de keuzes die aan het einde van het derde jaar gemaakt moeten worden voor de masteropleiding. Het grootste deel van de tijd brengt de student door op de stageplek. Daarnaast zijn er een aantal algemene bijeenkomsten op de VU. Setting: organisaties die gezondheidswetenschappelijk onderzoek uitvoeren of gebruiken. Het eindcijfer bestaat uit het cijfer van de stage en bijbehorend verslag/scriptie, te bepalen door de stagedocent. Stagemap te verkrijgen bij de docent en documenten op de Blackboardsite Verplicht voor derdejaars BSc Gezondheidswetenschappen Overige informatie Meer informatie over de gang van zaken tijdens de bachelorstage is te vinden in de Stage- en scriptieregelingen van de faculteit (te vinden op Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 9 van 60

14 > Studenten > Reglementen en kwaliteit). Daarnaast staan alle benodigde formulieren en informatie op Blackboard. Beheer en beleid in de gezondheidswetenschappen Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 3 prof. dr. J.T. de Cock Buning prof. dr. J.T. de Cock Buning Hoorcollege, Werkgroep, Computerpracticum Inzicht verwerven hoe de maatschappij, politiek en media invloed hebben op, en reageren op, wetenschappelijke ontwikkelingen. Praktijk illustraties hoe in werkelijkheid het beleidsproces wordt aangestuurd en wat de verschillende bestuurlijke visies zijn op beleid. Inzicht verwerven in de interactieve beleidsprocessen. Kennismaken met gangbare managementmodellen en -stijlen en projectmanagement. In de praktijk oefenen met het analyseren van beleid via actornetwerkanalyses en causaalanalyses en het identificeren van beleidsopties. Ervaring opdoen met projectmatig werken in een team voor een externe opdrachtgever op een actuele probleemstelling. Kunnen toepassen van enkele praktische en analytische vaardigheden, zoals het formuleren van een onderzoeksopzet, uitvoeren van literatuurstudie, kritisch analyseren van diverse wetenschappelijke publicaties, theorieën, hypotheses en argumenten, en de bevindingen zowel schriftelijk en mondeling kunnen verantwoorden en presenteren. Oriëntatie op de M-variant, dan wel de masters Management, Policy Analysis and Entrepreneurship. Niveau 3: specialisatie In deze cursus krijg je in het eerste deel colleges over diverse beleids- en managementaspecten, die geïllustreerd worden aan de hand van casussen uit de gezondheidszorg en het gezondheidsonderzoek met een focus op doelmatig geneesmiddelenbeleid. Daarbij maak je specifiek kennis met diverse beleidstheorieën, o.a. de theorie van interactief beleid. Je leert een causaalanalyse te maken om beleidsproblemen te analyseren en je leert diverse managementmodellen te herkennen en de stappen van projectmanagement. Dit deel wordt afgesloten met een tentamen. Het tweede deel van de cursus vorm je in teams kleine consultancybureautjes die zich gespecialiseerd hebben in beleidsadvies. Jullie krijgen van een opdrachtgever de vraag om een concurrerend onderzoeksvoorstel te schrijven voor een later uit te voeren beleidsonderzoek rondom een actueel, maatschappelijk 'medisch' of 'volksgezondheids' vraagstuk in het kader van (overheids)beleid. Voorbeelden zijn de privatisering in de zorg of moeder-kind-transmissie van HIV. Je leert, als consultancy-team, in dit project omgaan met de interdisciplinaire praktijk van beleidsmatig onderzoek en projectmatig Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 10 van 60

15 werken. De problematiek en de verschillende beleidsopties rond dit vraagstuk worden kritisch geanalyseerd volgens de modellen en instrumenten uit het eerste deel. De resultaten, analyses, conclusies en aanbevelingen worden vormgegeven in een officieel beleidsadviesrapport dat aan het eind van de cursus mondeling gepresenteerd en aangeboden wordt aan de opdrachtgever. De eerste helft van de cursus zal bestaan uit (werk)colleges, de tweede helft uit het uitvoeren van een projectopdracht in teamverband. contacturen: 19 uur (werk)colleges en uur begeleiding in projectteams Individuele toetsing bestaat uit: (1) tentamen (50%), en (2) projectopdracht. Individuele beoordeling van de projectopdracht (25%) vindt plaats op basis van individuele (tussen)producten, het functioneren in de projectgroep en de beoordeling van groepsproducten (25%). Beide onderdelen (1 en 2) moeten met een voldoende worden afgesloten. Boek: Hoogerwerf, A. & M. Herweijer: Overheidsbeleid; Een inleiding in de beleidswetenschap. Kluwer, Alphen a/d/ Rijn. 8ste druk en hoger Keuzecursus voor derdejaars BSc Gezondheidswetenschappen Cardiovasculaire en respiratoire systemen Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 6 dr. A.A. van Lambalgen dr. W.J.A.J. Smeets, dr. A.A. van Lambalgen, dr. R.J.P. Musters, dr. J. de Groot-van der Velden Hoorcollege, Werkgroep Het hoofddoel van deze cursus is de student inzicht te verschaffen in de bouw en functie van het cardiovasculaire en respiratoire systeem, welke een belangrijke rol spelen bij het in stand houden van het milieu interieur, met name tijdens inspanning. Inspanning is daarom zo belangrijk omdat het de ultieme test is voor de regulatie van de homeostase van alle systemen bij belasting bij zowel gezonde als zieke mensen. De student wordt bovendien vertrouwd gemaakt met de anatomische en fysiologische terminologie zoals die in de dagelijkse omgang in de kliniek gebezigd wordt. Bij het onderwijs wordt ook aandacht besteed aan de embryologie van het hart en de bloedsomloop, teneinde de student inzicht te verschaffen in het tot stand komen van congenitale afwijkingen. De fysiologie-practica hebben ten doel de studenten inzicht te geven Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 11 van 60

16 welke non-invasieve technieken te gebruiken zijn bij het onderzoek naar (patho)fysiologische processen bij de mens. Tenslotte heeft de cursus tot doel de studenten te leren om met elkaar aan de hand van casuïstiek uit te zoeken welke basale fysiologische processen ten grondslag liggen aan het uitwendig functioneren of dysfunctioneren van het menselijk lichaam. Eindtermen: Aan het eind van de cursus kan de student: de verschillende onderdelen van het cardiovasculaire en respiratoire systeem benoemen zowel in het Latijn (internationaal erkende nomenclatuur) als ook in het (meest gebruikte nomenclatuur in internationale wetenschappelijke tijdschriften); aangeven hoe het cardiovasculaire en het respiratoire systeem zijn opgebouwd en wat de functionele betekenis is van de verschillende onderdelen binnen elk van de twee systemen; aangeven welke veranderingen de twee orgaansystemen in het menselijk lichaam ondergaan gedurende de embryonale ontwikkeling (organogenese) en heeft tevens enige kennis van het phylogenetisch perspectief (bouwplan van vertebraten); eenvoudige cardiovasculaire en respiratoire metingen (ECG, bloeddruk, longfunctie, aeroob uithoudingsvermogen) verrichten en beschrijven welke fysiologische principes daaraan ten grondslag liggen; de regulatie van het cardiovasculair systeem en het respiratoire systeem beschrijven en de factoren benoemen die hierop van invloed zijn; het belang aangeven van een grondige kennis van de anatomie en fysiologie voor een goed begrip van zowel het functioneren als dysfunctioneren van deze twee organsystemen in het dagelijks leven. Niveau 2: verdieping De cursus is opgebouwd rondom 2 modules: hart&bloedsomloop: hierin komt ter sprake hoe hart en bloedvaten eruit zien en ontstaan zijn, hoe het hart werkt, hoe de circulatie tot stand komt en hoe het gereguleerd wordt; respiratie&inspanning: dit betreft de wijze waarop de ademhalingsorganen zijn ontstaan en zijn opgebouwd, hoe de ademhaling geschiedt, de betekenis hiervan voor de zuurstofvoorziening en hoe het aeroob uithoudingsvermogen hierop van invloed is. Al deze onderdelen spelen een grote rol bij het in stand houden van het milieu interieur tijdens inspanning. Aan de samenhang van bovengenoemde processen zal dan ook de nodige aandacht besteed worden. De opzet van de modules is steeds gelijk: - het anatomische gedeelte bestaat uit colleges, zelfstudie en demonstratiepractica; - het fysiologiegedeelte bestaat uit colleges, zelfstudie, deelname aan practica, opdrachten uitvoeren in werkgroepen en resultaten weergeven op Blackboard; in werkcolleges worden vragen behandeld en moeilijke problemen besproken. Aanwezigheidsplicht voor practica en werkgroepen. Diagnostische toetsen tussentijds (op Blackboard). Afsluitend tentamen (100% eindcijfer). Martini FH Fundamentals of Anatomy & Physiology, 8e druk (inclusief Applications Manual + CD-ROM), 2009, Pearson Education Inc. ISBN 10: Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 12 van 60

17 Larsen WJ Human Embryology, 3e druk, 2001, Churchill Livingstone, New York. ISBN Dit is een verplichte eerstejaars cursus voor BSc Gezondheidswetenschappen Overige informatie Als communicatiemiddel zal gebruik gemaakt worden van Blackboard Communicatietheorie en gezondheid Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 3 dr. M.J.W. Bos dr. M.J.W. Bos, dr. I.R. Hellsten Hoorcollege, Werkgroep Inzicht krijgen in: de centrale begrippen in, alsmede het ontstaan van communicatiewetenschappen; de belangrijkste communicatietheorieën; de producenten en productieprocessen rond communicatie; de diverse inhouden en mogelijke effecten van communicatie; de verschillende 'publieken' van communicatie onderzoeksmethoden in communicatiewetenschappen. In staat zijn communicatieprocessen te analyseren op basis van begrippen en theorieën uit de communicatiewetenschappen. Niveau 2: verdieping We leven in een snel veranderende 'global' samenleving waar communicatie cruciaal is en nieuwe media als internet niet meer zijn weg te denken. Inzicht in communicatieprocessen en communicatievaardigheden zijn voor academici centrale competenties geworden. Dit geldt ook zeker voor professionals op het gebied van gezondheidswetenschappen waarbij het communiceren van de resultaten van gezondheidsonderzoek of van een gezondheidsbevorderende boodschap naar specifieke doelgroepen zeer belangrijk zijn. In deze cursus leer je hoe media de publieke opinie beïnvloeden (en vice versa). De cursus geeft een overzicht van de belangrijkste communicatietheorieën en geeft inzicht in de macht en/of invloed van media. Je gaat kritisch kijken naar vragen als: Welke media zijn er? Wat maakt dat informatie nieuwswaarde heeft? En hoe wordt er gecommuniceerd over gezondheidsvraagstukken? En waarom juist op die manier? Tevens komen onderzoeksmethoden als inhoudsanalyse en 'discourse analysis' aan bod. Deze theorie en methoden staan helemaal in het teken van de centrale groepsopdracht: Tijdens de cursus ga je zelf kijken naar media uitingen over gezondheidsvraagstukken. Dit onderwerp is afhankelijk van wat er op het moment speelt in de media. Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 13 van 60

18 Zo ging het vorig jaar over beeldvorming naar aanleiding van berichtgeving over de Mexicaanse griep. Belangrijke vragen in die opdracht zijn: Welke publieken kun je onderscheiden? Welk publiek gebruikt welke media? Hoe wordt er gecommuniceerd over deze griep en wat is het effect hiervan op het publiek? Naast colleges is er een centrale groepsopdracht. Deze opdracht wordt in groepen van 3-4 studenten uitgevoerd en daarbij passen studenten een van de geleerde methoden toe op een recent onderwerp in de publieke discussie. Hoorcolleges, werkcolleges, (groeps)opdrachten en zelfstudie Tentamen 75%, groepsopdracht 25% Het boek Media en Publiek van Connie de Boer en Swantje Brennecke (uitgeverij Boom) Aanvullende literatuur wordt tijdens de cursus aangeleverd. Keuze voor derdejaars BSc Gezondheidswetenschappen Drugs en verslaving Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 5 prof. dr. A.N.M. Schoffelmeer Het verkrijgen van inzicht in de pathogenese van drugs- en alcoholverslaving en van de verslavingszorg in Nederland. Niveau 2: verdieping De student zal kennis nemen van de meest moderne inzichten met betrekking tot de epidemiologie, psychologie, neurobiologie en farmacologie van verslaving aan middelen (nicotine, cocaïne, heroïne, amfetamine, alcohol, cannabis) en in contact treden met een aantal instellingen op het terrein van de verslavingszorg. De verkregen informatie zal worden verwerkt in een door de student te schrijven beleidsnotitie. Hoorcolleges; Demonstraties; studie; Excursies naar verschillende instellingen in de regio; Mondelinge presentatie; Werkstuk. Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 14 van 60

19 Het cijfer wordt bepaald door beoordeling van de tijdens de cursus te schrijven beleidsnotitie Recente overzichtsartikelen over de bij de hoorcolleges behandelde stof. Door zorginstellingen verschafte schriftelijke informatie. Keuzecursus voor derdejaars BSc Gezondheidswetenschappen en Gezondheid en Leven Overige informatie Voor het cursusboek dient de eerste dag een bedrag van; 25 euro te worden betaald. Inschrijving via TIS (regulier, dus mogelijk tot zes weken voor begin van de cursus). Daarnaast dient men, teneinde tijdig afspraken te kunnen maken met de participerende instellingen op het terrein van de verslavingszorg, zich uiterlijk 1 maand voor aanvang van de cursus in te schrijven bij de cursusleider (anm. schoffelmeer@vumc. nl). Te laat inschrijven betekent uitsluiting van deelname! Er kunnen maximaal 30 studenten meedoen aan deze cursus. Voorrang wordt verleend aan; studenten Gezondheidswetenschappen en Gezondheid en Leven. Epidemiologie en biostatistiek I Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 2 dr. M.R. de Boer Kennismaking met het gezondheidswetenschappelijk onderzoek. Het accent ligt op een inleiding in de methoden en hun toepassingen. Deze cursus dient als basis voor het methodologie onderwijs in volgende jaren. Na afloop van de cursus kan de student elementaire begrippen uit het gezondheidswetenschappelijk onderzoek begrijpen en deze toepassen aan de hand van onderzoeksvoorbeelden. Verder is de student in staat om eenvoudige statistische analyses zelfstandig uit te voeren en de resultaten, mede in het licht van de gebruikte onderzoeksmethode, op een goede manier te interpreteren, te beschrijven en te presenteren. Niveau 1: basiscursus De cursus geeft een inleiding op de vakgebieden van de epidemiologie en toegepaste biostatistiek. De volgende onderwerpen komen aan bod: Vormen van epidemiologisch onderzoek frequentiematen associatiematen Bronnen van vertekening Waarde van een meetinstrument literatuuronderzoek Verschillende soorten variabelen Descriptieve statistiek Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 15 van 60

20 Inleiding in de verklarende statistiek Hoorcolleges Werkgroepen (deze kunnen verplicht gesteld worden) Practica (verplicht) Groepsopdracht De cursus wordt afgesloten met een tentamen dat voor 50% meetelt voor het eindcijfer. Het tentamen dient voldoende te zijn (minimaal 5.5) teneinde een voldoende eindcijfer te behalen.tevens vind in de laatste week van de cursus een computerpracticumtoets plaats die voor 25% van het eindcijfer meetelt. Daarnaast moet er tijdens de cursus een of meerdere opdrachten worden uitgevoerd. Deze opdracht(en) dienen voldoende gescoord te worden en tellen voor 25% mee voor het eindcijfer. L.M. Bouter, M.C.I.M van Dongen en G.A. Zielhuis. Epidemiologisch onderzoek, opzet en interpretatie, vijfde herziene druk, 2005, Bohn Stafleu Van Loghum, Houten. J.W.R. Twisk. Inleiding in de toegepaste biostatistiek. Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen, Nederland. ISBN Verplichte cursus voor eerstejaars BSc Gezondheidswetenschappen Epidemiologie en biostatistiek II Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 4 prof. dr. J.W.R. Twisk prof. dr. J.W.R. Twisk Hoorcollege, Computerpracticum Na afloop van de cursus is de student in staat om met behulp van statistische regressie technieken een antwoord te krijgen op een gezondheidswetenschappelijke vraag. Verder is de student is in staat om zelfstandig regressie analyses uit te voeren met behulp van het statistische programma SPSS. Niveau 2: verdieping De cursus is een vervolg op de cursus Epidemiologie en biostatistiek 1 uit het eerste jaar (voorheen Inleiding Gezondheidswetenschappelijk onderzoek). In die cursus werden een aantal statische technieken geïntroduceerd, die in deze cursus worden uitgebreid met regressie technieken. Er wordt voornamelijk aandacht besteed aan de keuze van de juiste techniek, de interpretatie van de resultaten, en de samenhang tussen eenvoudige technieken en de regressie technieken. In de cursus komen de volgende onderwerpen aan bod: Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 16 van 60

21 lineare regressie analyse logistische regressie analyse cox-regressie analyse predictie en associatiemodellen valkuilen in statistische analyses Hoorcolleges en computerpractica Schriftelijk tentamen en SPSS-toets; beide onderdelen tellen voor 50% mee en voor beide onderdelen moet minimaal een 6 worden gehaald. Sheet behorende bij de colleges Twisk JWR. Inleiding in de toegepaste Biostatistiek, tweede druk. Elsevier Gezondheidszorg, 2010, Maarssen, Nederland. ISBN Vereiste voorkennis Studenten dienen de cursus Epidemiologie en Biostatistiek 1 of Inleiding Gezondheidswetenschappelijk onderzoek uit het eerste jaar te hebben gevolgd Verplicht voor tweedejaars BSc Gezondheidswetenschappen Epidemiologie en biostatistiek III Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 1 T. Hoekstra MSc dr. L.D.J. Kuijper, prof. dr. J.W.R. Twisk, T. Hoekstra MSc Hoorcollege, Werkgroep, Computerpracticum Aan het eind van deze cursus moeten studenten in staat zijn om zelfstandig verschillende onderdelen van kwantitatief gezondheidswetenschappelijk onderzoek te kunnen uitvoeren. Niveau 2: verdieping Deze cursus is de afsluitende cursus van alle opeenvolgende methodologische vakken die in het bachelor traject zijn gegeven. De opgebouwde kennis zal worden toegepast bij het uitvoeren van verschillende onderdelen van wetenschappelijk onderzoek (onderzoeksplan, data-analyse, mondelinge en schriftelijke rapportage). Onderwijs wordt gegeven in de vorm van hoorcolleges, werkcolleges, computerpractica en zelfstudie. Aanwezigheid bij de hoor- en werkcolleges is verplicht. Aan de hand van een probleem en een bestaande Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 17 van 60

22 dataset wordt een vraagstelling geformuleerd en een onderzoeksplan geschreven dat methodologisch verantwoord en praktisch uitvoerbaar is, en een bijdrage levert aan de oplossing van het probleem. Vervolgens wordt de dataset geanalyseerd op een zodanige wijze dat er antwoord gegeven kan worden op de onderzoeksvraag. Deze onderzoeksresultaten zullen zowel mondeling als schriftelijk (in een research letter) worden gerapporteerd. De mondelinge presentatie (30% van het eindcijfer) en de schriftelijke rapportage (70% van het eindcijfer) dienen allen met een voldoende, dat wil zeggen minimaal een 5,5, te worden beoordeeld om te slagen voor de cursus. De participatie in werkcolleges zal meewegen in beide cijfers. Er is geen schriftlijk tentamen. J.W.R. Twisk. Inleiding in de toegepaste biostatistiek. Elsevier Gezondheidszorg, Maarssen, Nederland ISBN Vereiste voorkennis Studenten moeten de cursussen Epidemiologie en Biostatistiek I uit het eerste jaar (voorheen Inleiding Gezondheidswetenschappelijk Onderzoek) en Epidemiologie en Biostatistiek II uit het tweede jaar (voorheen Gezondheidswetenschappelijk Onderzoek: opzet en analyse) met een voldoende hebben afgerond om deze cursus te mogen volgen. Gezondheidswetenschappelijk Onderzoek: opzet en analyse III (470187) is vanaf collegejaar vervangen door Epidemiologie en Biostatistiek III (470228). Dit is uitsluitend een naamsverandering; inhoudelijk is de cursus ongewijzigd gebleven. Verplicht voor derdejaars BSc Gezondheidswetenschappen. Ergonomie Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 3 dr. M.J.M. Hoozemans dr. M.J.M. Hoozemans Hoorcollege, Practicum De student maakt kennis met het werkveld van de ergonomie. De student is in staat om modellen die gebruikt worden om ergonomische problemen te analyseren, te reproduceren, uit te leggen en toe te passen. De student kan diverse problemen op het gebied van mechanische, energetische en psychosociale arbeidsbelasting operationaliseren en uitleggen. De student kent gestructureerde methoden om ergonomische problemen op te lossen (zoals participatieve ergonomie) en weet ze toe te passen in verschillende situaties. Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 18 van 60

23 De student toont inzicht in oplossingsstrategieën en effectiviteit van oplossingen specifiek voor de arbeidsgebonden gezondheidsproblemen 'lage rugpijn' en 'repetitive strain injury'. Niveau 2: verdieping Ergonomie streeft naar het zodanig ontwerpen van gebruiksvoorwerpen, technische systemen en taken, dat de veiligheid, de gezondheid, het comfort en het doeltreffend functioneren van mensen wordt bevorderd. Ergonomie speelt een belangrijke rol bij het functioneren van mensen tijdens het uitvoeren van dagelijkse handelingen bijvoorbeeld in het werk. In deze cursus zal de ergonomie dan ook vooral in relatie tot het verrichten van arbeid aan bod komen. Het functioneren van mensen kan daarbij bestudeerd worden vanuit de anatomie (mechanica), fysiologie en psychologie. Onder andere zullen de geometrie van werkplekken, de energetische belasting van brandweerlieden en psychosociale belasting van touringcarchauffeurs de revue passeren om aan te geven welke aspecten in het dagelijks werk belangrijk zijn om het werk zodanig in te richten dat gezondheidsklachten en ziekteverzuim kunnen worden vermeden. De modellen 'mens- machine- omgeving' en 'arbeidsbelasting' zullen in de cursus worden gebruikt om deze verschillende aspecten van het werk en het effect daarvan op het functioneren van mensen in een theoretisch kader te plaatsen. Hoorcolleges en opdrachten/practica. De eindbeoordeling van de cursus vindt plaats op grond van een schriftelijk individueel tentamen (2/3 van het eindcijfer) en een verplichte groepsopdracht (1/3 van het eindcijfer). Beide onderdelen dienen met een voldoende te worden afgesloten. Syllabus met daarin opgenomen artikelen en boekhoofdstukken Keuzecursus voor derdejaars BSc Gezondheidswetenschappen Overige informatie De cursus zal doorgang vinden bij een minimale inschrijving van 8 deelnemers Farmacologie en farmacotherapie Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 2 Credits 3.0 prof. dr. T.P.G.M. de Vries prof. dr. T.P.G.M. de Vries Hoorcollege Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 19 van 60

24 De cursus heeft als doel studenten inzicht te geven in de wijze waarop geneesmiddelen worden voorgeschreven en gebruikt, en wat het effect is (hoe geneesmiddelen werken), inclusief bijwerkingen. Eindtermen Niveau 1: basiscursus: Aan het eind van de cursus kan de student: De belangrijkste algemene werkingsprincipes van geneesmiddelen omschrijven; De belangrijkste groepen geneesmiddelen benoemen en hun werkingsmechanisme omschrijven. Dit vak bestaat uit een inleiding in de beginselen van de farmacotherapie en een theoretische inleiding in de farmacologie. Het geheel wordt afgesloten met een kennistoets over farmacologie. De theoretische kennis over Farmacologie en Farmacotherapie wordt getoetst met een schriftelijk tentamen. Als naslagwerk staat het Farmacotherapeutisch Kompas centraal. Hierin staan op overzichtelijke wijze alle in Nederland geregistreerde geneesmiddelen. Deze uitgave wordt door de afdeling kosteloos aan de studenten verstrekt. Ook verplicht zijn het boek Farmacotherapie op Maat (Elsevier, 2006; ISBN ; ± 30,- euro) en het boek Medical Pharmacology at a Glance; M.J.Neal. 6th ed. Blackwell Science 2009; ISBN: ; kosten ± 30 euro. In Farmacotherapie op Maat worden de farmacologie globaal en de farmacotherapie uitgebreid beschreven, geïllustreerd met enkele patiëntencasussen. In Medical Pharmacology at a glance worden de werkingsmechanismen van de belangrijkste groepen geneesmiddelen kort en bondig beschreven en geïllustreerd met verhelderende schema's. Verplicht voor tweedejaars BSc Gezondheidswetenschappen. Genen en cellen Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 2 dr. J.P. van Ulsen dr. J.P. van Ulsen Hoorcollege, Werkgroep, Computerpracticum Doel van het blok is de studenten kennis en inzicht in de Celbiologie en Genetica bij te brengen, waarbij met name aandacht wordt besteed aan ontregeling van de moleculaire mechanismen die basis kunnen vormen voor het ontstaan van (overerfbare) ziekten. Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 20 van 60

25 Niveau 1: basiscursus Onderwerpen die tijdens de cursus aan de orde zullen komen zijn: Celbiologie: de vorm en het functioneren van cellen, waarbij met name aandacht zal zijn voor de chemie van de cel, de functie van celorganellen, membranen en eiwitten en hun rol in de centrale processen van de cel. Genetica: Mutaties en overerving, structuur en functie van chromosomen, DNA replicatie, (regulatie van) expressie van genen. Hoorcolleges: ± 30 uur Werkgroepen/werkcolleges/tussentoetsen: ± 30 uur (verplicht) Zelftoetsen (Blackboard): ± 6 uur (verplicht), daarnaast wordt van de student ook zelfstudie voor de werkgroepen verwacht. Schriftelijke deeltentamens voor de vakken Celbiologie en Genetica (ieder 35% van eindcijfer), met tussentijdse deeltoetsen voor beide vakken (ider voor 15% van eindcijfer). Beide delen moeten afzonderlijk voldoende worden afgesloten om het vak te halen, dat wil zeggen minimaal een 5. De afzonderlijke onderdelen kunnen apart worden herkanst. Cell Biology and Genetics, Starr and Taggart, 11th or 12th edition, Cengage Learning, Ltd. Verplicht voor eerstejaars BSc Gezondheidswetenschappen. Geriatrie en veroudering Vakcode AB_ (450003) Periode Periode 1 prof. dr. ir. M. Visser prof. dr. ir. M. Visser, drs. O.J. de Vries Hoorcollege, Werkgroep, Werkcollege De cursus beoogt de studenten kennis en inzicht te bieden in het verouderingsproces en de verouderingsproblematiek. Het betreft hier zowel het proces van de normale veroudering als het verouderingsproces dat gepaard gaat met ziekten. Een belangrijk doel bij veroudering is het behoud van een zelfstandig bestaan, waarbij preventie en zorg een belangrijke rol spelen. Eindtermen De studenten kunnen: de belangrijkste veranderingen in bevolkingssamenstelling over de tijd en de levensverwachting beschrijven en de verwachte toekomstveranderingen aangeven; Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen Pagina 21 van 60

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management -

Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Culture Organization and Management - Culture, Organization and Management Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Culture Organization and Management - 2013-2014

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Minor Goede doelen, filantropie en non-profits I Inhoudsopgave Vak: Geschiedenis van de filantropie 1 Vak: Inleiding Filantropie 1 Vak: Non-Profit and Charity Marketing 2 Vak: Verklaringen voor prosociaal

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2012-2013 I Inhoudsopgave

Nadere informatie

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014

Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Minor Goede doelen, filantropie en non-profits Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave

Nadere informatie

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2013-2014

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2013-2014 Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2013-2014 I In het premasterprogramma Bestuurskunde staat het aanleren van

Nadere informatie

Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2012-2013

Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2012-2013 Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - - P Sociologie - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Sociologie - 2012-2013 I Inhoudsopgave Premasterprogramma Sociologie 1 Vak: Beschrijvende en inferentiële

Nadere informatie

Eindtermen. voor de. Bacheloropleiding Bewegingswetenschappen. Faculteit der Medische Wetenschappen. Rijksuniversiteit Groningen

Eindtermen. voor de. Bacheloropleiding Bewegingswetenschappen. Faculteit der Medische Wetenschappen. Rijksuniversiteit Groningen Eindtermen voor de Bacheloropleiding Bewegingswetenschappen Faculteit der Medische Wetenschappen Rijksuniversiteit Groningen 1 Opbouw eindtermen BW Groningen De bewegingswetenschapper is op bachelor niveau

Nadere informatie

Premaster Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Aard- en Levenswetenschappen - P Health Sciences - 2010-2011

Premaster Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Aard- en Levenswetenschappen - P Health Sciences - 2010-2011 Premaster Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - - P Health Sciences - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Health Sciences - 2010-2011 I Het premasterprogramma is bedoeld voor

Nadere informatie

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6

: Afstudeerproject BSc KI : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : semester 2, periode 5 en 6 Studiewijzer BACHELOR OPLEIDING KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE Vak : Afstudeerproject BSc KI Opleiding : Bachelor Kunstmatige Intelligentie Studiejaar, Semester, Periode : 2015-2016 semester 2, periode 5 en

Nadere informatie

Premaster Taalwetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Taalwetenschappen

Premaster Taalwetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Taalwetenschappen Premaster Taalwetenschappen I Als je niet voldoet aan de vooropleidingseisen, dan kun je tot de masteropleiding Taalwetenschappen worden toegelaten nadat je de premaster Taalwetenschappen (waarin je je

Nadere informatie

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009

FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA. ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER NATUURWETENSCHAPPEN, WISKUNDE EN INFORMATICA ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING Masterschool Life and Earth Sciences studiejaar 2008-2009 DE MASTEROPLEIDING BIOMEDICAL

Nadere informatie

Premaster Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Aard- en Levenswetenschappen - P Health Sciences - 2011-2012

Premaster Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Aard- en Levenswetenschappen - P Health Sciences - 2011-2012 Premaster Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - - P Health Sciences - 2011-2012 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Health Sciences - 2011-2012 I Het premasterprogramma is bedoeld voor

Nadere informatie

10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij

10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij 10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij 10.1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat gedetailleerde informatie over de doelstellingen, eindkwalificaties en opbouw van de Masteropleiding Filosofie & Maatschappij.

Nadere informatie

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2012-2013

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde - 2012-2013 Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2012-2013 I Inhoudsopgave Premasterprogramma Bestuurskunde 1 Vak: Beleid en

Nadere informatie

Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en

Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en Premaster Communicatie- en Informatiewetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Communicatie- en Informatiewetenschap - 2016-2017 I Als je niet voldoet aan de vooropleidingseisen,

Nadere informatie

Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014

Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Minor Filosofie en Wetenschap Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave Vak: Filosofische

Nadere informatie

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal

Bachelorproject (15 EC), BSK. Docent: MSc, Drs. C. Nagtegaal Vakbeschrijvingen derde jaar EBM: In het derde jaar volg je enkele verdiepende vakken, schrijf je de bachelorscriptie en heb je een vrije keuzeruimte. Je kunt deze ruimte invullen met keuzevakken (o.a.

Nadere informatie

Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie -

Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie - Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - der Sociale Wetenschappen

Nadere informatie

Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2014-2015

Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2014-2015 Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2014-2015 I

Nadere informatie

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit

Nadere informatie

Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie -

Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Beleid, communicatie en organisatie - Beleid, Communicatie en Organisatie Vrije Universiteit Amsterdam - - P Beleid, communicatie en organisatie - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Beleid, communicatie en organisatie - 2013-2014

Nadere informatie

REGISTRATIE-EISEN VOOR WETENSCHAPPELIJK VOEDINGSKUNDIGE A en B

REGISTRATIE-EISEN VOOR WETENSCHAPPELIJK VOEDINGSKUNDIGE A en B Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen REGISTRATIE-EISEN VOOR WETENSCHAPPELIJK VOEDINGSKUNDIGE A en B Opgesteld door de Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen d.d.: 8 maart 2018 versie:

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie (120 EC) Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september

Nadere informatie

BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3

BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3 Faculteit Geesteswetenschappen BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3 Onderstaand formulier betreft de beoordeling van het stageverslag en het onderzoeksverslag. Deze wordt door de begeleidende

Nadere informatie

Toetsplan Bacheloropleiding Kunsten, Cultuur en Media 2014-2015

Toetsplan Bacheloropleiding Kunsten, Cultuur en Media 2014-2015 Toetsplan Bacheloropleiding Kunsten, Cultuur en Media 2014-2015 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 titel code week 1-7 colleges Introduction to Audiovisual Culture continue toetsing, wekelijks verschillende

Nadere informatie

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Bijlage Onderwijs- en Examenregeling (OER) Master Programma van Pedagogische Wetenschappen Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Paragraaf 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Doel

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2010 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Slavische talen en culturen Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Gezondheidswetenschappen BSc Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Aard- en Levenswetenschappen - B Gezondheidswetenschappen - 2011-2012

Gezondheidswetenschappen BSc Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Aard- en Levenswetenschappen - B Gezondheidswetenschappen - 2011-2012 Gezondheidswetenschappen BSc Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen - 2011-2012 Vrije Universiteit Amsterdam - - B Gezondheidswetenschappen - 2011-2012 I Gezondheidswetenschappen gaat

Nadere informatie

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies

Toetsplan Masteropleiding Midden-Oosten Studies Toetsplan Masteropleiding Studies 2017-2018 JAAR 1 semester 1 Blok 1 Blok 2 vaktitel vakcode week 1-7 colleges week 8/9/10 (her)toetsing week 11-17 colleges week 18/19/20 (her)toetsing Conflicten in het

Nadere informatie

Integrale lichaamsmassage

Integrale lichaamsmassage Integrale lichaamsmassage Eindtermen theorie: - De therapeut heeft kennis van anatomie/fysiologie en pathologie m.b.t. Integrale lichaamsmassage; - De therapeut is zich ervan bewust dat een massage behandeling

Nadere informatie

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2015-2016 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2015-2016 I In het premasterprogramma Bestuurskunde staat het aanleren van

Nadere informatie

Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2013-2014

Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2013-2014 Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2013-2014 I

Nadere informatie

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen

Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen Aanvullende regels en richtlijnen voor de opleidingen geldig vanaf 01 september 2010 Hoofdstuk 1 Bachelor Wiskunde... 2 Hoofdstuk 2 Master Mathematics... 2

Nadere informatie

Minor Toegepaste Psychologie

Minor Toegepaste Psychologie Minor Toegepaste Psychologie 1 Inleiding Waarom houden mensen zich niet aan dieetvoorschriften? Hoe kan ik ze dan stimuleren om dat wel te doen? Hoe kan ik teamsporters leren om beter om te gaan met zelfkritiek?

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Gezondheidswetenschappen (BSc) 5

Inhoudsopgave. Gezondheidswetenschappen (BSc) 5 Inhoudsopgave 1 Gezondheidswetenschappen (BSc) 7 1.1 Inleiding 7 1.2 Toelatingsvoorwaarden 7 1.2.1 Vooropleidingseisen en colloquium doctum 7 1.3 Doelstelling, eindtermen en examen 8 1.3.1 Doelstelling

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Nederlandkunde/ Dutch Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Projectvoorstel Grassroots VU 2015-2016

Projectvoorstel Grassroots VU 2015-2016 1. Gegevens van de aanvrager Naam aanvrager: Faculteit: Eric Vos Lisanne Möller Aard- en Levenswetenschappen E-mailadres: Functie: r.a.vos@vu.nl l.m.moller@vu.nl Docent Telefoon: 020 598 2671 2. Titel

Nadere informatie

Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie

Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2015-2016 Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Sociologie - 2015-2016 I

Nadere informatie

Studiewijzer. Bachelor Informatica. Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1)

Studiewijzer. Bachelor Informatica. Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1) Studiewijzer Bachelor Informatica Vak: Inleiding Programmeren Studiejaar en semester: jaar 1, semester 1 (blok 1) Coördinator: J. Lagerberg Docenten: R. Poss en J. Lagerberg Studielast: 6 EC Studiegidsnummer:

Nadere informatie

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud

Opleiden voor Public Health. Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Opleiden voor Public Health Prof dr Gerhard Zielhuis Epidemiologie, UMC St Radboud Public Health = alles wat we doen om de volksgezondheid te verbeteren Cellen > individuen -> maatschappij Preventie Effectiviteit

Nadere informatie

Welkom bij: Open dag 4 maart Bacheloropleiding Diergeneeskunde

Welkom bij: Open dag 4 maart Bacheloropleiding Diergeneeskunde Welkom bij: Open dag 4 maart 2017 Bacheloropleiding Diergeneeskunde Wist je dat.. er in Nederland 33,4 miljoen gezelschapsdieren zijn? Denk daarbij aan honden, katten, maar ook reptielen en postduiven

Nadere informatie

Oriëntatiejaar Life Sciences

Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Oriëntatiejaar Life Sciences Joan Wellink (studieadviseur) Voor wie is het oriëntatiejaar? Wat is het oriëntatiejaar? Wat heb je nodig? Hoe en wat studeer je? Wat kun je er

Nadere informatie

Cursusinformatie PIAF opleiding nieuwe stijl 2013/2014

Cursusinformatie PIAF opleiding nieuwe stijl 2013/2014 Cursusinformatie PIAF opleiding nieuwe stijl 2013/2014 Medicatiebeoordeling is een systematische beoordeling van het geneesmiddelgebruik van een individuele patiënt door arts, apotheker en patiënt op basis

Nadere informatie

Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde

Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde Internationalisering Minor in het buitenland 2016-2017 Mogelijkheden bij de opleiding Geneeskunde Minor algemeen Alle studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) volgen in het derde Bachelorjaar

Nadere informatie

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015

Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 Deel B van de onderwijs- en examenregeling voor de duale masteropleiding Communicatie- en informatiewetenschappen, 90 EC, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze

Nadere informatie

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Bacheloropleiding Sociologie Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Bacheloropleiding Sociologie Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Bacheloropleiding Sociologie Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2016-2017 Bijlage: het programma 1 Bachelor-opleiding Sociologie 2016/2017 Artikel

Nadere informatie

Beleid en Management in de Publieke Sector

Beleid en Management in de Publieke Sector Beleid en Management in de Publieke Sector Course information C OURSE FSWBMNBMPS AC ADEMIC YEAR 2017-2018 EC 15 LANGUAGES Nederlands PROGRAMME Bestuurskunde / Minor Pre-master dagprogramma / Bestuurskunde

Nadere informatie

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Vastgesteld door de Examencommissie CoH, clustercommissie Filosofie op 1-2-2019 Scriptiereglement

Nadere informatie

Minor Taal en Gehoor - track voor logopediestudenten

Minor Taal en Gehoor - track voor logopediestudenten Minor Taal en Gehoor - track voor logopediestudenten 2017-2018 I Hier vind je de beschrijvingen van de vakken in de minor. Meer inhoudelijke informatie over de minor vind je op minor.vu.nl. II Inhoudsopgave

Nadere informatie

Competentie-invullingsmatrix

Competentie-invullingsmatrix Competentie-invullingsmatrix masterprf Master of Science in de wiskunde Academiejaar 2016-2017 Legende: W=didactische werkvormen E=evaluatievormen Competentie in één of meerdere wetenschappen Wetenschappelijke

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie () Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september 2016.

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2017 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Russische studies Deze onderwijs- en examenregeling is gebaseerd op de Wet op het hoger onderwijs

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel bij de OER Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel bij de OER 2016-2017 Bacheloropleiding Natuurwetenschap en Innovatiemanagement Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Marketing - 2010-2011

Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Marketing - 2010-2011 Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - - P Marketing - 2010-2011 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Marketing - 2010-2011 I De premasteropleiding duurt maximaal één jaar en is bestemd voor

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2010 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Talen en culturen van Latijns Amerika/ Spaans Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig

Nadere informatie

Bijlagen bacheloropleidingen Farmacie en Farmaceutische Wetenschappen

Bijlagen bacheloropleidingen Farmacie en Farmaceutische Wetenschappen Bijlagen bacheloropleidingen Farmacie en Farmaceutische Wetenschappen 2010-2011 Bijlage I Eindtermen van de bacheloropleiding (artikel 1.3) Voor de bacheloropleiding Farmacie gelden de volgende eindtermen:

Nadere informatie

Premaster Taalwetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Taalwetenschappen

Premaster Taalwetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Taalwetenschappen Premaster Taalwetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Taalwetenschappen - 2017-2018 Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Geesteswetenschappen - P Taalwetenschappen

Nadere informatie

Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Marketing - 2011-2012

Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Economische Wet. en Bedrijfsk. - P Marketing - 2011-2012 Premaster Marketing Vrije Universiteit Amsterdam - - P Marketing - 2011-2012 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Marketing - 2011-2012 I De premasteropleiding duurt maximaal één jaar en is bestemd voor

Nadere informatie

Moduleboek Homiletiek. Leerjaren 3 en 4

Moduleboek Homiletiek. Leerjaren 3 en 4 Moduleboek Homiletiek Leerjaren 3 en 4 2012-2014 1 Module Homiletiek keuzevak PW-/GL-variant leerjaren 3 en 4 drs. J. van Mourik ORIËNTATIE 1. Titel collegeserie Het Woord vertolken 2. Introductie a. Wat

Nadere informatie

Minor Communicatie over Gezondheid

Minor Communicatie over Gezondheid Minor Communicatie over Gezondheid 2017-2018 I II Inhoudsopgave Vak: Gezondheid, media en publiek (Periode 1) 1 Vak: Gezondheidsjournalistiek: analyse en vaardigheden (Periode 2) 2 Vak: Gezondheidsrecht

Nadere informatie

Handleiding Deficiëntiecursussen

Handleiding Deficiëntiecursussen Handleiding Deficiëntiecursussen Bestemd voor sportpsychologen in de overgangsregeling tot praktijk sportpsycholoog VSPN Expertisecentrum voor Revalidatie, Ergonomie en Sport Inspanningsfysiologie / Psychologie

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2010 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Italiaanse taal en cultuur Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel

Nadere informatie

Welkom bij Diergeneeskunde

Welkom bij Diergeneeskunde Welkom bij Diergeneeskunde 16 maart 2019 Wist je dat er in Nederland 33,4 miljoen gezelschapsdieren zijn? Denk daarbij aan honden, katten, maar ook reptielen en postduiven er bijna 125 miljoen landbouwhuisdieren

Nadere informatie

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde

Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Sociale Wetenschappen - P Bestuurskunde Bestuurskunde Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2014-2015 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Bestuurskunde - 2014-2015 I In het premasterprogramma Bestuurskunde staat het aanleren van

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences

Opleidingsspecifieke deel OER, Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Toetsregeling Vaardigheden B1.2

Toetsregeling Vaardigheden B1.2 Toetsregeling Vaardigheden B1.2 Bacheloropleiding Biomedische Wetenschappen Radboudumc Deze regeling is van kracht vanaf 9 november 2015. 1) Begripsbepaling Het tentamen Vaardigheden B1.2 maakt deel uit

Nadere informatie

Plant, mens en innovatie. BSc Plantenwetenschappen 17 maart 2018

Plant, mens en innovatie. BSc Plantenwetenschappen 17 maart 2018 Plant, mens en innovatie BSc Plantenwetenschappen 17 maart 2018 Plant your future! Waarom Plantenwetenschappen studeren? Plant en Mens Toenemende vraag plantaardige productie Plant en Innovatie MEER MINDER

Nadere informatie

Deze studenten zullen uiteindelijk afstuderen met een mengeling van vakken uit het oude en het nieuwe curriculum.

Deze studenten zullen uiteindelijk afstuderen met een mengeling van vakken uit het oude en het nieuwe curriculum. Verandering bachelor curriculum Biomedische wetenschappen Vanaf volgend academiejaar (2015-2016-) wordt een nieuw bachelorcurriculum ingevoerd. Hierbij worden een aantal bestaande vakken uit het curriculum

Nadere informatie

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examen Regeling (OER) Programma Masteropleiding Sociologie Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma 1 Master-OER Sociologie 2018/2019 Artikel 1

Nadere informatie

Premaster Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Aard- en Levenswetenschappen - P Health Sciences - 2012-2013

Premaster Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - Fac. der Aard- en Levenswetenschappen - P Health Sciences - 2012-2013 Premaster Gezondheidswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam - - P Health Sciences - 2012-2013 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Health Sciences - 2012-2013 I Het premasterprogramma is bedoeld voor

Nadere informatie

Premaster Erfgoedstudies Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Letteren - P Erfgoedstudies

Premaster Erfgoedstudies Vrije Universiteit Amsterdam - Faculteit der Letteren - P Erfgoedstudies Premaster Erfgoedstudies Vrije Universiteit Amsterdam - - P Erfgoedstudies - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - - P Erfgoedstudies - 2013-2014 I Als je niet voldoet aan de vooropleidingseisen, dan

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010

Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 September 2010 Opleidingsspecifiek deel Masteropleiding: Talen en culturen van Japan Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13

Nadere informatie

Introductie tot de cursus

Introductie tot de cursus Inhoud introductietalen en ontleders Introductie tot de cursus 1 Plaats en functie van de cursus 7 2 Inhoud van de cursus 7 2.1 Voorkennis 7 2.2 Leerdoelen 8 2.3 Opbouw van de cursus 8 3 Leermiddelen en

Nadere informatie

Minor Netwerken in de informatiemaatschappij Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014

Minor Netwerken in de informatiemaatschappij Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Minor Netwerken in de informatiemaatschappij Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - Minoren - 2013-2014 I Inhoudsopgave

Nadere informatie

Moduleboek Catechetiek. Leerjaren 3 en 4

Moduleboek Catechetiek. Leerjaren 3 en 4 Moduleboek Catechetiek Leerjaren 3 en 4 2012-2013 Module Catechetiek keuzevak PW-/GL-variant leerjaren 3 en 4 drs. J. van Mourik ORIËNTATIE 1. Titel collegeserie Leren in de gemeente 2. Introductie a.

Nadere informatie

Realisatie eindtermen binnen de bachelor Biologie

Realisatie eindtermen binnen de bachelor Biologie Realisatie eindtermen binnen de bachelor Biologie Inleiding Sinds september 2010 heeft de examencommissie een belangrijke rol gekregen in het controleren van de kwaliteit van de opleiding. Zo moet de examencommissie

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt

Nadere informatie

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development Master Psychologie 8 Track Training & Development 8.1 Doelgroep, toelaatbaarheid, selectie De track Training & Development is in principe toegankelijk voor studenten die een bachelor Psychologie hebben

Nadere informatie

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs. Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen Onderwijs- en Examenregeling (OER) Bachelorprogramma Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs Faculteit der Gedrags- en Maatschappijwetenschappen 2018-2019 Bijlage: het programma PARAGRAAF 1 - ALGEMENE

Nadere informatie

Toetsvormen. Onderwijsmiddag 14 februari 2012 Ferdi Engels & Gerrit Heil toetsadviescommissie

Toetsvormen. Onderwijsmiddag 14 februari 2012 Ferdi Engels & Gerrit Heil toetsadviescommissie Toetsvormen Onderwijsmiddag 14 februari 2012 Ferdi Engels & Gerrit Heil toetsadviescommissie 1 Waarom wordt er getoetst? Om te beoordelen in hoeverre de student in staat is te handelen zoals op academisch

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2011 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Russische Studies Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van

Nadere informatie

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,

Nadere informatie

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum

Opleiding / programma: BA Liberal Arts and Sciences. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Opleidingsspecifieke deel OER, 2018-2019 Opleiding / programma: Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op de volgende vakken op het

Nadere informatie

Titel: Interne Geneeskunde: van symptoom naar diagnose

Titel: Interne Geneeskunde: van symptoom naar diagnose Titel: Interne Geneeskunde: van symptoom naar diagnose ONDERTITEL: Iedere dokter die deze minor niet volgt, heeft daar een leven lang spijt van. Wie wel deelneemt is een leven lang comfortabel. Interne

Nadere informatie

Vrijstellingsregeling voor Overstap van GNK Bachelor curriculum 2007 naar 2012

Vrijstellingsregeling voor Overstap van GNK Bachelor curriculum 2007 naar 2012 Vrijstellingsregeling voor Overstap van GNK Bachelor curriculum 2007 naar 2012 Vastgesteld door de EC op 2 september 2013 1 Opgesteld door Aandachtsgroep Overgangsregeling Voorzitter Mw. J.H.M. Schonk

Nadere informatie

Overzicht cursussen Informatievaardigheid Universitaire Bibliotheken Leiden Collegejaar 2013-2014

Overzicht cursussen Informatievaardigheid Universitaire Bibliotheken Leiden Collegejaar 2013-2014 Overzicht cursussen Informatievaardigheid Universitaire Bibliotheken Leiden Collegejaar 2013-2014 Deze brochure geeft een overzicht van de cursussen op het gebied van informatievaardigheid die worden aangeboden

Nadere informatie

Het diploma van de opleiding kan behaald worden tot en met 31 december 2015.

Het diploma van de opleiding kan behaald worden tot en met 31 december 2015. Opleidingsspecifieke deel OER, 2015-2016 Opleiding / programma: MSc Logopediewetenschap Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding Niet van toepassing NB: Sinds 1 september 2013 is instroom in de masteropleiding

Nadere informatie

Examenprogramma biologie vwo

Examenprogramma biologie vwo Bijlage 4 Examenprogramma biologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein

Nadere informatie

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8

Samenvatting aanvraag. Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Bijlage 8 Samenvatting aanvraag Algemeen Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma Nieuwe hbo master Nieuwe joint degree 1 Verplaatsing

Nadere informatie

Opleidingsspecifiek deel Natuurwetenschap en Innovatiemanagement bij de OER Bacheloropleidingen Undergraduate School Geosciences

Opleidingsspecifiek deel Natuurwetenschap en Innovatiemanagement bij de OER Bacheloropleidingen Undergraduate School Geosciences Opleidingsspecifiek deel Natuurwetenschap en Innovatiemanagement bij de OER 2017-2018 Bacheloropleidingen Undergraduate School Geosciences art. 2.1 Toelating 1. Naast de in de wet genoemde diploma s die

Nadere informatie

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden:

2. Selectie van studenten geschiedt op basis van een oordeel over de volgende kerncompetenties van belangstellenden: Opleidingsspecifieke deel OER, 2017-2018 Opleiding / programma: Theologie en Religiewetenschappen Programma: Religie en Samenleving Artikel Tekst 2.1 Toelatingseisen opleiding 1. Voor toelating tot de

Nadere informatie

Mastertrack, Klinische Forensische Psychologie

Mastertrack, Klinische Forensische Psychologie Mastertrack, Klinische Forensische Psychologie 5. Klinisch Forensische Psychologie 5.1 Doelgroep, toelatingseisen, selectie De track Klinisch Forensische Psychologie is in principe toegankelijk voor studenten

Nadere informatie

Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+

Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+ Onderwijsregeling VI Keuzeonderwijs Bacheloropleiding Geneeskunde Curius+ juli 2014 ingangsdatum 1 september 2014 Algemeen Het verplichte keuzeonderwijs beslaat 10 ec in studiejaar 2 (keuzevakken) en 10

Nadere informatie

UvA Avondvoorlichting

UvA Avondvoorlichting UvA Avondvoorlichting (BMW) aan de UvA Prof. Dr. Stanley Brul BSc directeur & Master track coördinator Hgl. Moleculaire Biologie & Microbiële Voedselveiligheid Wat laten we vandaag zien Informatie over

Nadere informatie

Bijlage cursusomschrijvingen. Management in Zorg deeltijd

Bijlage cursusomschrijvingen. Management in Zorg deeltijd Bijlage cursusomschrijvingen Management in Zorg deeltijd 2016-2017 Titel Startopdracht 1 Opleidingsvariant Deeltijd Collegejaar 2016-2017 1 Organisatorische gegevens 1.1 Cursuscode GZO-1.D-STRT1-14 1.2

Nadere informatie

Programma van toetsing

Programma van toetsing Programma van toetsing Inleiding In samenwerking met onderwijskundige experts hebben we ons programma van toetsing ontworpen. Het programma van toetsing is gevarieerd en bevat naast kennistoetsen en beoordelingen

Nadere informatie

REGISTRATIE-EISEN VOOR WETENSCHAPPELIJK VOEDINGSKUNDIGE A en B

REGISTRATIE-EISEN VOOR WETENSCHAPPELIJK VOEDINGSKUNDIGE A en B Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen REGISTRATIE-EISEN VOOR WETENSCHAPPELIJK VOEDINGSKUNDIGE A en B Opgesteld door de Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen d.d.: 20 januari 2010 versie:

Nadere informatie