Vraag 1 (2 punten) (iii) Een lees-opdracht van virtueel adres 2148 seg 0, offset idem
|
|
- Ruth Smets
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Tentamen A2 (deel b) Geef (liefst beknopte en heldere) motivatie bij je antwoorden; dus niet enkel ja of nee antwoorden, maar ook waarom. Geef van berekeningen niet alleen het eindresultaat, maar ook hoe je hieraan komt. Succes! Vraag 1 (2 punten) Een virtual memory systeem gebruikt enkel segmentation, en geen paging. De maximale grootte van een segment is 16 Kbytes (=2 14 bytes). Virtuele adressen zijn 16-bits; de meest significante bits geven het segment nummer, en de minst significante bits de offset binnen het segment. Elk adres addresseert één byte. Stel de segment table voor een proces ziet er als volgt uit: segment nummer P M lengte base Een M-bit 0 geeft aan dat een segment niet veranderd is, een P-bit 0 dat een segment niet aanwezig is in het hoofdgeheugen. Segmenten zijn 2 14 bytes, dus van de 16-bits virtuele adressen zijn 2 bits voor het seg-nr en 14 voor de offset a. Welk virtueel adres correspondeert met fysiek adres 2005? Fysiek adres 2005 ligt in segment 3, offset 5. (Segment 2 heeft weliswaar dezelfde base als segment 3, maar segment 2 is niet present.) niet in segment 2, want dat is niet present. Het bbh virtuele adres is dus b. Beschrijf precies wat er allemaal gebeurt bij de volgende operaties. (Zeg of de segment table verandert en zo ja hoe, op welke fysieke locatie wordt gelezen of geschreven, en wat er verder eventueel nog gebeurt.) (i) Een schrijf-opdracht naar virtueel adres 200 seg 0, offset seg 0 is aanwezig - schrijf 200 en set M bit (ii) Een lees-opdracht van virtueel adres 1224 seg 0, offset maar 1224 is groter dan de lengte van segment 2 dus Segmentation fault (iii) Een lees-opdracht van virtueel adres 2148 seg 0, offset idem
2 c. Hoe lang is een entry in de segment-table, als er 4 Mb (=2 22 bytes) fysiek geheugen is? 2 bits voor P en M + 14 bits voor lengte + 22 bits base = 38 bits. (De 2-bits segmentnr s hoeven niet in de entries te staan.) Hoeveel bytes groot kan een segment-table maximaal zijn? 4 segmenten * 38 bits = 19 bytes Vraag 2 (1 punt) Een I/O module voor een hard disk slaat bij het lezen van een sector van de disk de gelezen bytes op in een lokale buffer. Vervolgens, als de hele sector gelezen is, wordt de inhoud van deze buffer byte voor byte naar het hoofdgeheugen gekopieerd, zonder dat de CPU hier verder bij betrokken is. Er zijn dus 2 schrijfoperaties nodig voor elke gelezen byte, één in het lokale geheugen van de I/O module en één in het hoofdgeheugen. We gaan ervan uit dat allebei deze schrijfoperaties even lang duren. Iemand stelt voor om de gelezen bytes direct in het hoofdgeheugen weg te schrijven (door de I/O module, dus weer zonder dat de CPU hier verder bij betrokken is). Wat vind je van dit voorstel? Dit is een slecht voorstel, omdat de I/O module de bus veel langer bezet zou houden dan nu het geval is. Bij de huidige opzet hoeft bij het (trage) lezen van de disk enkel de lokale buffer gebruikt te worden, en hoeft enkel als dat klaar is de bus even gebruikt te worden om de lokale buffer (snel) naar main memory te kopiëren. Bij dit alternatief zou de I/O module tijdens het (trage) lezen van de disk telkens de bus moeten gebruiken, en dus de CPU in de weg zitten. Vraag 3 (1.5 punt) a. Als een C programma crasht met een segmentation fault, kan het zijn dat dit eigenlijk het gevolg is van een page fault? Nee, een page fault veroorzaakt enkel wat vertraging om een pagina van disk te halen. b. Is bounds checking het nagaan of een berekend fysiek adres wel in de geheugenruimte van een proces ligt eenvoudiger bij paging of bij segmentation? Of maakt dat niet uit? Bij paging is dit eenvoudiger: bij segmentation moeten er gekeken worden of de offset binnen het segment niet groter is dan de lengte van het segment, bij paging hoeft dat niet want een offset is altijd een vast aantal bits dat nooit groter dan de page-lengte kan zijn. c. Geeft paging betere memory protection dan segmentation, of andersom? Of maakt dat niet uit? Segmentation is beter omdat er verschillende protectie per segment kan zijn. 2
3 Vraag 4 (1.5 punten) Stel we hebben een paging systeem met pagina s met lengte 200 bytes, en dat LRU (least recently used) als page replacement strategie gebruikt. We hebben een proces dat een 2-dimensionale byte array M bewerkt. In pagina 0 van dit proces, dwz. op virtuele adressen 0 t/m 199, bevindt zich de programmacode die deze array bewerkt. In de volgende pagina s staat het array M. Het is een array met 100 bij 100 entries, waarbij M[0,0] op virtueel adres 200 staat, M[0,1] op virtueel adres 201,... M[0,99] op virtueel adres 299 staat, M[1,0] op virtueel adres 300 staat, etc. Het proces heeft drie frames ter beschikking, waarvan initieel het eerste frame de programmacode (dwz page 0) bevat, en de twee andere frames leeg zijn. a. Hoeveel page faults treden er op als het proces dan begint met het uitvoeren van de volgende repetitie for( i=0; i<100; i++) { for( j=0; j<100; j++) M[i,j] := 0 }? 50 page faults, dwz. het aantal pages dat de array beslaat. b. Idem, maar voor for( j=0; j<100; j++) { for( i=0; i<100; i++) M[i,j] := 0 }? 50*100 page faults, omdat voor elke slag vd. buitenste repititie alle pagina s dat het array beslaat een keer nodig zijn. 3
4 Vraag 5 (2 punten) Een hard disk draait met 100 rotaties per seconde en heeft 25 sectors per track. De seek time, in milliseconden, is gegeven door de formule waar d de afstand in tracks is. t seek = 5 + d/10 a. Stel de lees/schrijf kop staat op track 0, en de disk krijgt een verzoek om 5 opeenvolgende sectors op track 100 te lezen. Even later krijgt de disk weer een verzoek om 5 (andere) sectors op track 100 te lezen (terwijl er in de tussentijd geen ander requests voor de disk waren). Wat is de totale verwachte tijd nodig om de leesopdrachten uit te voeren? seek time = /10 =15msec, verwacht rotational delay time = halve draai = 0.5 * 1/100 seconde = 5 msec, leestijd = 1/5 draai = 1-/5 = 2msec, dus totaal = * ( ) = 29 msec. (of 34, als je ervanuit gaat dat voor het 2e request nog 5 + 0/10 seektime nodig is.) b. De disk controller wordt uitgebreid met een track buffer, dwz. geheugen om de inhoud van één hele track te cachen. Deze track buffer wordt als volgt gebruikt: Bij een lees-request gebruikt de controller de track buffer, als daar toevallig de goede track gecached is; dit kost geen tijd. Zoniet, dan zet de controller de kop naar de gevraagde track, en leest deze hele track naar de track buffer (dit kan zonder rotational delay, want de hele track wordt gelezen); daarna wordt de sector uit de buffer gelezen, wat weer geen tijd kost. Wat is nu de totale verwachte tijd om de leesopdrachten uit te voeren, voor hetzelfde scenario als hierboven? De lees/schrijf kop staat initieel weer op track 0. (dezelfde) seek time, 15 msec, + 1 rotatie, 1/100 sec = = 25msec. c. Zijn er scenario s denkbaar waarvoor de toevoeging van de track buffer de zaak langzamer maakt? Ja, als je telkens een klein stukje track van steeds verschillende sectors moet lezen. Zoja, denk je dat de toevoeging van de track buffer eigenlijk wel een goed idee was? Ogv. het lokaliteitsprincipe zou ik verwachten van wel. 4
5 Vraag 6 (2 punten) Voor deze vraag beschouwen we een UNIX-achtig file systeem met i-nodes. De wortel i- node voor een file bevat 10 direct pointers, 1 singly indirect pointer en 1 double indirect pointer. Stel de blockgrootte is B en een blockpointer is 4 byte. Dus de single en double indirect blokken bevatten B/4 pointers. a. Definieer de interne fragmentatie als de ongebruikte ruimte in datablokken (oftewel gegevensblokken) plus de ongebruikte ruimte in indirect blokken. De interne fragmentatie bestaat dus uit ruimte in gealloceerde datablokken die (nog) niet wordt gebruikt om inhoud van het bestand op te slaan, en de ruimte in gealloceerde indirect blokken die (nog) niet wordt gebruikt om pointers in op te slaan. We laten de wortel i-node van de file buiten beschouwing. Bijvoorbeeld, als er in een datablock maar 1 byte gebruikt wordt voor de inhoud van de file, dan levert dat (B 1) bytes interne fragmentatie op. Als er in een indirect block maar 1 pointer staat, levert dat (B 4) bytes interne fragmentatie op. Wat is de maximum interne fragmentatie die kan optreden? De maximum interne fragmentatie treedt op als je net de eerste double indirect block nodig hebt. Hierin staat dan 1 pointer naar een indirect block, en hierin staat weer net 1 pointer naar een datablock, waarvan net 1 byte wordt gebruikt. De interne fragmentatie is dan (B-4) bytes in double indirect + (B-4) bytes in indirect blok + (B-1) in het datablock = 3B-9 bytes. Bij welke filegrootte treedt dit op? 10B+ (B/4)*B+1. De eerste 10 datablokken geven 10B bytes. Het singly indirect blok bevat B/4 pointers naar blokken van elk B bytes, dus dit geeft (B/4)*B bytes. Verder hebben we nog de ene byte die de double indirect nodig maakt. singly indirect block, dat B/4 pointers naar datablokken bevat. b. Stel we hebben een file van B 2 bytes. Als we deze file helemaal willen lezen, moeten we behalve B datablokken ook een paar indirect blokken lezen. Hoeveel? Ga er hierbij van uit dat B veel groter is dan (de wortel i-node niet meegerekend) De wortel i-node verwijst naar de eerste 10B bytes. Het singly indirect block verwijst naar de volgende (B/4) B = 0.25 B 2 bytes. Daarn moeten we dus nog het double indirect block lezen. We moeten de eerste 3 pointers daarin volgen; die wijzen weer naar singly indirect blocken die elk 0.25 B 2 bytes geven. Dus we moeten het singly indirect block, het double indirect block, en de eerste 3 singly indirect block waarin daar naar verwezen word lezen. 5
Geheugenbeheer. ICT Infrastructuren. hoofdstukken 7 en 8.1
Geheugenbeheer ICT Infrastructuren hoofdstukken 7 en 8.1 Eenvoudig geheugenbeheer OS gebruikt een klein stukje geheugen rest is voor gewone processen OS vrij 0 1000 Eenvoudig geheugenbeheer OS gebruikt
Nadere informatieTentamen 17 augustus 2000 Opgaven Computerarchitectuur
Tentamen 17 augustus 2000 Opgaven - 1 - Computerarchitectuur Tentamen Computerarchitectuur (213005) 17 augustus 2000 2 bladzijden met 5 opgaven 3 antwoordbladen Het raadplegen van boeken, diktaten of aantekeningen
Nadere informatieMemory Management. Virtual Memory. Eisen Memory Management. Verdelen geheugen over meerdere processen
Memory Management Process control information Entry point to program Process Control Block Verdelen geheugen over meerdere processen Program Branch instruction Virtual Memory Data Reference to data Processen
Nadere informatieGeheugenbeheer. ICT Infrastructuren 2 december 2013
Geheugenbeheer ICT Infrastructuren 2 december 2013 Doelen van geheugenbeheer Reloca>e (flexibel gebruik van geheugen) Bescherming Gedeeld/gemeenschappelijk geheugen Logische indeling van procesonderdelen
Nadere informatieVirtueel Geheugen en demand paging (1)
Virtueel Geheugen en demand paging (1) Programma's zijn vaak niet in hun geheel in het geheugen nodig, vanwege: zelden gebruikte onderdelen groter gedeclareerde arrays dan nodig als programma helemaal
Nadere informatieGeheugen en Adressering. Binding. Binding (2) Logische en Fysieke adresruimten. relocatie register. Dynamic loading
Geheugen en Adressering Binding Geheugen (main memory, primary storage) is noodzakelijk voor de uitvoering van programma's. te beschouwen als array van adresseerbare bytes (of woorden). verschillende processen
Nadere informatie' Het tentamen is gesloten boek, dus het is niet toegestaan om het tekstboek, slides of eigen gemaakte aantekeningen te gebruiken.
Tentamen Operating Systems Dinsdag 14 juni 2016,10:00-13:00 Examinator: dr. K. F. D. Rietveld ' Het tentamen is gesloten boek, dus het is niet toegestaan om het tekstboek, slides of eigen gemaakte aantekeningen
Nadere informatieIN1805 I Operating System Concepten
IN1805 I Operating System Concepten Hoofdstuk 12: Mass-storage structure 9-1 Secondary storage (1) voornamelijk disks kleinst leesbare eenheid: sector plaats van een sector volledig bepaald door: drive
Nadere informatieComputerarchitectuur en netwerken Toets 1 4 okt
11.00 13.00 De open vragen moet je beantwoorden op tentamenpapier. De multiple-choice antwoorden moet je op het vragenblad invullen in de rechtervakjes en dat blad inleveren. Schrijf je naam, studentnummer
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN ComputerSystemen Deeltentamen B (weken 6..9) vakcode 2M208 woensdag 19 Maart 2003, 9:00-10:30
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN ComputerSystemen Deeltentamen B (weken 6..9) vakcode 2M208 woensdag 19 Maart 2003, 9:00-10:30 Algemene opmerkingen (lees dit!): - Dit tentamen duurt ANDERHALF UUR! - Dit
Nadere informatie1=2720/2725 Operating System Concepten
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit EWI, Afdeling SCT 1 1 1=2720/2725 Operating System Concepten ^ november 2013, 14.00-17.00 uur. docent: H.J. Sips Dit is een tentamen met 9 open vragen Opgave Punten
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Vrijdag 3 februari 2006, 9u 12u Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieComputerarchitectuur. App. B. Review of Memory Hierarchy
Computerarchitectuur App. B. Review of Memory Hierarchy Kristian Rietveld http://ca.liacs.nl/ Caching De memory wall is een zeer groot probleem dat vraagt om oplossingen. De gebruikelijke oplossing is
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT DER TECHNISCHE NATUURKUNDE
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT DER TECHNISCHE NATUURKUNDE Tentamen Computers bij fysische experimenten (3BB20) op dinsdag 25 oktober 2005 Het tentamen duurt 90 minuten en wordt gemaakt zonder
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Examen Operating Systemen (2R230) op vrijdag 26 augustus 2005, 14.00-17.00 uur. Het tentamen bestaat uit drie delen die apart worden
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Vrijdag 11 januari 2008, 13u30 17u00 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene
Nadere informatieComputerarchitectuur en netwerken. Memory management Assembler programmering
Computerarchitectuur en netwerken 2 Memory management Assembler programmering Lennart Herlaar 10 september 2018 Inhoud 1 Protectie: Hoe het O.S. programma s tegen elkaar kan beschermen modes memory management
Nadere informatieTips & Tricks: Tip van de maand december 2011. NX CAE NX Nastran: Memory optimalisatie buffsize f06 output
Tips & Tricks: Tip van de maand december 2011 NX CAE NX Nastran: Memory optimalisatie buffsize f06 output Door: Christophe Vandevelde In de techtip van augustus hebben we het gehad over de hardware optimalisatie
Nadere informatieUitwerking Tentamen Operating Systems Maandag 15 juni 2015 P1 P2 P3 P4 P5 P1 P3 P5 P4 P2 P1 P3 P5 P3. Opgave 1
Uitwerking Tentamen Operating Systems Maandag 15 juni 2015 Belangrijk: de gegeven antwoorden vormen één mogelijke uitwerking van het tentamen. Echter zijn er bij vele vragen meerdere correcte antwoorden
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Zaterdag 26 januari 2013, 14u00 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Vrijdag 30 januari 2004, 14u 17u Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieComputerarchitectuur en netwerken. Memory management Assembler programmering
Computerarchitectuur en netwerken 2 Memory management Assembler programmering Lennart Herlaar 12 september 2016 Inhoud 1 Protectie: Hoe het O.S. programma s tegen elkaar kan beschermen modes memory management
Nadere informatieslides2.pdf April 12,
Werking van CPU CSN CS2 CPU, I/O en Memory management Piet van Oostrum 12 april 2002 De ALU kan alleen eenvoudige operaties uitvoeren (bijv. twee getallen optellen, vermenigvuldigen of testen of iets >
Nadere informatieDigitale en analoge technieken
Digitale en analoge technieken Peter Slaets February 14, 2006 Peter Slaets () Digitale en analoge technieken February 14, 2006 1 / 33 Computerarchitectuur 1 Processors 2 Primair geheugen 3 Secundair geheugen
Nadere informatieTentamen Computersystemen
Tentamen Computersystemen baicosy6 2e jaar bachelor AI, 2e semester 21 oktober 213, 9u-11u OMHP D.9 vraag 1 Van een Single Cycle Harvard machine hebben de componenten de volgende propagation delay time:
Nadere informatieFAT32 disk structuur 2007 stam.blogs.com
FAT32 disk structuur 2007 stam.blogs.com Master Boot Record De Master Boot Record is vrijwel hetzelfde voor alle besturingssystemen. Het ligt binnen de eerste sector van de harddisk: Cylinder 0, Head 0,
Nadere informatieNetwerk Interfacing Data Logging.
Handleiding Netwerk Interfacing Data Logging. EduTechSoft.nl 2009-2010 H.O.Boorsma. Pagina - 2 - Netwerk Interfacing Data Logging Pagina - 3 - Inhoud Inleiding.... 4 Beschrijving van het programma....
Nadere informatieTentamen Computerorganisatie 28 augustus 1998, uur. N.B.: Dit tentamen bestaat uit 30 opgaven Totaal aantal bladzijden: 11
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Informatietechnologie en Systemen Subfaculteit Technische Wiskunde en Informatica Werkeenheid Technische Informatica Tentamen Computerorganisatie 28 augustus 1998,
Nadere informatieOpdracht 3: Baanintegratie: Planeet in een dubbelstersysteem
PLANETENSTELSELS - WERKCOLLEGE 3 EN 4 Opdracht 3: Baanintegratie: Planeet in een dubbelstersysteem In de vorige werkcolleges heb je je pythonkennis opgefrist. Je hebt een aantal fysische constanten ingelezen,
Nadere informatieHoofdstuk 3: Processen: Beschrijving en Besturing. Wat is een proces? Waarom processen? Wat moet het OS ervoor doen? Is het OS zelf een proces?
Hoofdstuk 3: Processen: Beschrijving en Besturing Wat is een proces? Waarom processen? Wat moet het OS ervoor doen? Is het OS zelf een proces? 1 Wat is een proces? Een proces is een programma in uitvoering
Nadere informatieComputertechniek vorige examens
Computertechniek vorige examens Examen 2009 Groep 1 1. Geef de 2 manieren waarop de adressen van de I/O-module in de adresruimte geïntegreerd kunnen zijn. (memory-mapped en isolated dus) 2. Wat is post-indexering?
Nadere informatieRAM optimaliseren: Cacheman
RAM optimaliseren: Cacheman Windows beheert het geheugen op haar eigen manier, zonder dat u daar in principe veel invloed op heeft. Het programma Cacheman van Outertech kan daar verandering in brengen.
Nadere informatieIN1671 Operating System concepten Oefen opgaven
IN1671 Operating System concepten Oefen opgaven Opgave 1 Een OS is vaak ontworpen overeenkomstig een lagenstructuur. a. Beschrijf kort (in enkele zinnen) de essentie van een gelaagde opbouw. (Welk verband
Nadere informatieComputer architecturen: Hard Disk technologie
: Hard Disk technologie Jan Genoe KHLim Versie : dinsdag 11 juli 2000 1 Historisch perspectief 1973: 1. 7 Mbit/square inch 140 MBytes 1979: 7. 7 Mbit/square inch 2 300 MBytes Bron: New York Times, 2/23/98,
Nadere informatieComputerarchitectuur en netwerken. Operating System structuur. Files
Computerarchitectuur en netwerken 3 Operating System structuur Files Lennart Herlaar 13 september 2017 Inhoud 1 Operating Systems structuur system calls kernel / processen 2 Files storage en directory
Nadere informatieslides3.pdf April 15, 2002 1
Wat is een Operating System? CSN CS3 OS structuur en File management Standaard verzameling software voor een computer Besturing/beheer van de computer Gemak voor schrijvers van programma s Standaarden
Nadere informatieUitwerking oefententamen Computerarchitectuur December 2016
Uitwerking oefententamen Computerarchitectuur December 2016 I.a. De overall CPI kan worden berekend met de formule n IC i CPI Instruction count CPI i voor de ratio vullen we telkens de geven frequentie
Nadere informatieTI-2720 Operating System Concepten. 6 november 2012, uur. docent: H.J. Sips. Dit is een tentamen met 9 open vragen
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica Sectie Parallelle en Gedistribueerde Systemen TUDelft TI-2720 Operating System Concepten 6 november 2012, 14.00-17.00 uur.
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN Faculteit Wiskunde en Informatica Examen Operating Systemen (2R230) op dinsdag 27 juni 2006, 14.00-17.00 uur. Het tentamen bestaat uit drie delen die apart worden ingeleverd.
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Dinsdag 6 januari 2009, 14u00 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieopgaven formele structuren deterministische eindige automaten
opgaven formele structuren deterministische eindige automaten Opgave. De taal L over het alfabet {a, b} bestaat uit alle strings die beginnen met aa en eindigen met ab. Geef een reguliere expressie voor
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Vrijdag 21 januari 2011, 8u30 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Dinsdag 8 februari 2005, 9u 12u Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieEen overtuigende tekst schrijven
Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Zaterdag 14 januari 2017, 8u30 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatieAANVALLEN OP WES3 + LEN SPEK & HIDDE WIERINGA
AANVALLEN OP WES3 + LEN SPEK & HIDDE WIERINGA Inleiding De uitdagende opdracht van het vak Algebra & Security luidde als volgt: Vind de sleutel die is gebruikt bij het encrypten van de gegeven plain-cyphertext
Nadere informatieRAM geheugens. Jan Genoe KHLim. Situering RAM-geheugens. Geheugens. Halfgeleider Geheugens. Willekeurig toegankelijk geheugen
Jan Genoe KHLim Situering RAM-geheugens Geheugens Halfgeleider Geheugens Serieel toegankelijk geheugen Willekeurig toegankelijk geheugen Read Only Memory ROM Random Access Memory RAM Statische RAM SRAM
Nadere informatieDatastructuren Uitwerking jan
Datastructuren Uitwerking jan 2015 1 1a. Een abstracte datastructuur is een beschrijving van een datastructuur, met de specificatie van wat er opgeslagen wordt (de data en hun structuur) en welke operaties
Nadere informatieSTAGEDAG SAM DIEPSTRATEN
STAGEDAG SAM DIEPSTRATEN 4-4- 2014 Stagedag Sam Diepstraten Christoffel Breda Sam gaat leren: Deel 1 (+) Hoe een computer er van binnen uitziet. (+) Hoe het systeem is opgebouwd en hoe alles in elkaar
Nadere informatieEen desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd:
Soorten Personal Computers De drie meest voorkomende computers zijn: * Desktop * Laptop * Tablet Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd: Systeemkast Beeldscherm Toetsenbord Printer
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT DER TECHNISCHE NATUURKUNDE
@! TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT DER TECHNISCHE NATUURKUNDE Tentamen Computers bij fysische experimenten (3BB0) op donderdag 3 november 006, 10:30-1:00 Het tentamen duurt 90 minuten en wordt
Nadere informatieuser space system space disk space
File systemen File attributen Een file is een verzameling gegevens met een naam en andere attributen. Een file wordt bewaard in de vorm van een reeks bytes op permanent geheugen (b.v. disk of tape) Een
Nadere informatieWerkstuk Informatica Geheugenbeheer onder DOS en Windows
Werkstuk Informatica Geheugenbeheer onder DOS en Windows Werkstuk door een scholier 2145 woorden 31 juli 2001 6,6 63 keer beoordeeld Vak Informatica De inleiding: In het begin van het PC tijdperk had men
Nadere informatieDe Floppy Disk Drive (5)
De Floppy Disk Drive (5) Peter van Overbeek PTC Print Scanned, ocr ed and converted to PDf by HansO, 2001 Elke sector op elk track van een floppy disk wordt voorafgegaan door een sectoradres, zagen we
Nadere informatie4/4 Bestandssystemen
Networking Services 4/4 Bestandssystemen 4/4.1 Structuur van Linuxbestandssystemen Definitie Om op een optimale wijze beheer uit te kunnen voeren op een Linux-bestandssysteem, is kennis van de eigenschappen
Nadere informatieFile systemen. File attributen
File systemen Een file is een verzameling gegevens met een naam en andere attributen. Een file wordt bewaard in de vorm van een reeks bytes op permanent geheugen (b.v. disk of tape) Een file systeem bestaat
Nadere informatie-Een stukje geschiedenis van de PC (personal computer)
-Een stukje geschiedenis van de PC (personal computer) De pc is bedacht in 1833 Door gebrek aan onderdelen kwam de eerst werkende PC 100 jaar later Gewicht: 35 ton (35.000 kilo!) en kamervullend. Zie de
Nadere informatieHarde schijven hebben tegenwoordig zelfs een capaciteit van 4 tot 15 gigabyte. Een gigabyte is 1024 megabyte.
Werkstuk door een scholier 1704 woorden 1 december 2004 6,1 47 keer beoordeeld Vak Informatica Externe geheugens. Het extern geheugen van de computer is het geheugen waar bestanden kunnen worden geplaatst
Nadere informatieUitwerkingen Sum of Us
Instant Insanity Uitwerkingen Sum of Us Opgave A: - Opgave B: Voor elk van de vier kubussen kun je een graaf maken die correspondeert met de desbetreffende kubus. Elk van deze grafen bevat drie lijnen.
Nadere informatieExamen computerarchitectuur
Examen computerarchitectuur Woensdag 22 juni 2005, 8u30 Prof. Koen De Bosschere Naam, Voornaam: Richting: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam en voornaam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor
Nadere informatieBeginnersles 2 Computerles Windows 7
Beginnersles 2 Computerles Windows 7 Ik geef hier nogmaals een overzicht van de belangrijkste Toets-Combinaties: (Ik gebruik ze al jaren, en heb daar veel gemak van ) Ctrl + A = Selecteren Ctrl + C = Kopiëren
Nadere informatieAntwoordmodel - Kwadraten en wortels
Antwoordmodel - Kwadraten en wortels Schrijf je antwoorden zo volledig mogelijk op. Tenzij anders aangegeven mag je je rekenmachine niet gebruiken. Sommige vragen zijn alleen voor het vwo, dit staat aangegeven.
Nadere informatieMovicon 11. Visualisatie op VIPA Touch Screens Van de VIPA PLC: CPU315 & CPU313. F. Rubben Movicon 11 op VIPA Touch Screens 1
Movicon 11 Visualisatie op VIPA Touch Screens Van de VIPA PLC: CPU315 & CPU313 F. Rubben Movicon 11 op VIPA Touch Screens 1 F. Rubben Movicon 11 op VIPA Touch Screens 2 To Do: Installeer het programma.
Nadere informatieOpgaven Abstracte Datastructuren Datastructuren, Werkgroep, 31 mei 2017.
Opgaven Abstracte Datastructuren Datastructuren, Werkgroep, 31 mei 2017. Gebruik deze opgaven, naast die uit het boek, om de stof te oefenen op het werkcollege. Cijfer: Op een toets krijg je meestal zes
Nadere informatieExamen Datastructuren en Algoritmen II
Tweede bachelor Informatica Academiejaar 2014 2015, eerste zittijd Examen Datastructuren en Algoritmen II Naam :.............................................................................. Lees de hele
Nadere informatieTI-2720 Operating System Concepten. 21 januari 2013, uur. docent: H.J. Sips. Dit is een tentamen met 9 open vragen
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit EWI, Afdeling SCT Sectie Parallelle en Gedistribueerde Systemen Ty Delft TI-2720 Operating System Concepten 21 januari 2013, 14.00-17.00 uur. docent: H.J. Sips Dit
Nadere informatieIn deze aflevering van deze serie zal ik proberen een groot gebrek van Turbo Pascal weg te nemen, namelijk het gemis aan Random Access Files.
Turbo Pascal deel 7 Erik van Bilsen MSX Club Magazine 40 Scanned, ocr ed and converted to PDf by HansO, 2001 In deze aflevering van deze serie zal ik proberen een groot gebrek van Turbo Pascal weg te nemen,
Nadere informatieExamen Algoritmen en Datastructuren III
Derde bachelor Informatica Academiejaar 2006 2007, tweede zittijd Examen Algoritmen en Datastructuren III Naam :.............................................................................. 1. (2 pt)
Nadere informatieDatum: Jaar van verschijnen: Duur van de film:
NAAM: Kijk / luisterformulier Speelfilm Naam: Datum: Titel van de film: Regisseur: Jaar van verschijnen: Duur van de film: Lees de vragen op dit formulier voor het kijken en luisteren door. Je weet dan
Nadere informatieFlex_Rooster WERKBOEK. INTRODUCTIE iseries. Dit werkboek is eigendom van ICS opleidingen en mag niet worden meegenomen.
Flex_Rooster WERKBOEK INTRODUCTIE iseries Dit werkboek is eigendom van ICS opleidingen en mag niet worden meegenomen. ICS Opleidingen Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt
Nadere informatieBlog-Het gebruik van variabelen in Excel VBA
Blog-Het gebruik van variabelen in Excel VBA Versie : 2012.01.31.1 (Blog http://www.reinder.eu) Dank voor de leuke reacties op het vorige blog en ook dank voor de kritische noot over het nivo dat de gebruiker
Nadere informatieExamen computerarchitectuur
Examen computerarchitectuur Vrijdag 6 juni 2008, 14:00 Prof. Koen De Bosschere Naam, Voornaam: Richting: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam en voornaam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor
Nadere informatiestatic file cache Statisch files cachen met realurl, mod_rewrite en mod_expires. ... Helpt het broeikaseffect tegen te gaan. Michiel Roos Netcreators
static file cache Statisch files cachen met realurl, mod_rewrite en mod_expires.... Helpt het broeikaseffect tegen te gaan. Michiel Roos Netcreators Ehrm... statische files cachen? Wat doet het? Ik bedoel...
Nadere informatieExamen HAVO. Wiskunde A1,2
Wiskunde A1,2 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 25 mei 13.30 16.30 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 19 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een
Nadere informatieExamen besturingssystemen
Examen besturingssystemen Zaterdag 9 januari 2016, 8u30 Prof. Koen De Bosschere Richting: Naam: Belangrijk 1. Vergeet niet uw naam te vermelden. 2. Schrijf de antwoorden in de daarvoor voorziene ruimte.
Nadere informatiescc = b) CD AB
Computerarchitectuur en -organisatie (213030) Dinsdag 21 januari 2040, 13.30 17.00 uur 7 bladzijden met 8 opgaven 4 bladzijden met documentatie Let op: Vul het tentamenbriefje volledig in (d.w.z. naam,
Nadere informatieOPDRACHTKAART. Thema: Multimedia/IT. Audio 4. Digitaliseren MM-02-10-01
OPDRACHTKAART MM-02-10-01 Digitaliseren Voorkennis: Je hebt Multimedia-opdrachten 1 tot en met 3 en audio-opdracht 1 t/m 3 (MM-02-03 t/m MM-02-09) afgerond. Intro: Geluid dat wij horen is een analoog signaal.
Nadere informatieICT Infrastructuren: Processen en Threads. 18 november 2013 David N. Jansen
ICT Infrastructuren: Processen en Threads 18 november 2013 David N. Jansen Datum en Ajd van werkcollege na overleg met de aanwezigen: donderdag 8:45 10:30 Leerdoel voor vandaag. Stallings hoofdst 2 4 Hoofddoelen
Nadere informatieUitleg. Welkom bij de Beverwedstrijd 2006. Je krijgt 15 vragen, die je in maximaal 45 minuten moet beantwoorden.
Uitleg Welkom bij de Beverwedstrijd 2006 Je krijgt 15 vragen, die je in maximaal 45 minuten moet beantwoorden. Je krijgt 5 vragen van niveau A, 5 vragen van niveau B en 5 vragen van niveau C. Wij denken
Nadere informatie1 Aanvulling cosy deeltijd
1 Aanvulling cosy deeltijd 1.1 Multiprocessor versus multicomputer Het kenmerk van een multiprocessor is dat meer CPU hetzelfde geheugen delen. Voordeel van deze aanpak is het relatief eenvoudige programmeermodel.
Nadere informatieBeter, Sneller, Mooier. Processoren 27 maart 2012
Beter, Sneller, Mooier Processoren 27 maart 2012 Beter! Sneller! Krach:gere CPU: microcode Snellere CPU: pipeline, out- of- order execu:on Sneller RAM: cache meer mogelijkheden... Welke extra s kan processor-
Nadere informatieMS Virtual pc 2007 Handleiding
MS Virtual pc 2007 Handleiding Start de Virtual PC 2007 console en klik op [New...] om een nieuwe virtuele pc aan te maken. De wizzard voor het aanmaken van een nieuwe, virtuele pc start op. New Virtual
Nadere informatieExamen Geavanceerde Computerarchitectuur
Examen Geavanceerde Computerarchitectuur Academiejaar 2006-2007 Dinsdag 16 januari 2007, 14u00 Prof. dr. ir. L. Eeckhout Richting: Enkele opmerkingen vooraf: Vul eerst en vooral op ieder blad Uw naam en
Nadere informatieAndesCore TM N1213-S. AndesCore N1213-S. CPU Core. Configurability for customers
AndesCore TM N1213-S 1 www.andestech.com AndesCore N1213-S CPU Core 32bit CPU Single issue with 8-stage pipeline Andestar ISA with 16-/32-bit intermixable instructions to reduce code size Dynamic branch
Nadere informatieCombinatoriek groep 1 & 2: Recursie
Combinatoriek groep 1 & : Recursie Trainingsweek juni 008 Inleiding Bij een recursieve definitie van een rij wordt elke volgende term berekend uit de vorige. Een voorbeeld van zo n recursieve definitie
Nadere informatieProeftentamen in1211 Computersystemen I (NB de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Informatietechnologie en Systemen Afdeling ISA Basiseenheid PGS Proeftentamen in1211 Computersystemen I (NB de onderstreepte opgaven zijn geschikt voor de tussentoets)
Nadere informatieKorte uitleg: Wie mag wat met welk bestand
Korte uitleg: Wie mag wat met welk bestand Zoals in Korte uitleg: Directories, meta-data van bestanden, inodes beschreven zit er bij de meta-data van een bestand in de inode van dat bestand een aantal
Nadere informatieEen typisch programma in C en C++ bestaat uit een aantal onderdelen:
Eerste stappen in C. Een typisch programma in C en C++ bestaat uit een aantal onderdelen: /* Alles wat op meerdere lijnen staat zoals hier is commentaar. */ // Dit is commentaar op 1 lijn. Geldig tot einde
Nadere informatieDynamisch geheugen beheer
Dynamisch geheugen beheer + Normaal wordt laats in het werkgeheugen gereserveerd tijdens de comilatie aan de hand van de declaraties van de variabelen. + Deze geheugenreservering is statisch: in het bronbestand
Nadere informatieTentamen Besturingssystemen voor INF / TEL (211045), dinsdag 29 juni 2004, uur.
Faculteit EWI Afdeling Informatica Cluster Embedded Systems - Als Tentamen Besturingssystemen voor INF / TEL (211045), dinsdag 29 juni 2004, 9.00-12.30 uur. Het raadplegen van boeken of diktaten is niet
Nadere informatieOnverwachte voordelen van Server Virtualisatie
Onverwachte voordelen van Server Virtualisatie Ronald van Vugt NetWell ronald@netwell.info www.netwell.info Herkent u dit? Of u vandaag nog twee servers beschikbaar wilt stellen Geen goede testomgeving
Nadere informatieMediawijsheid wat zit er in mijn computer?
Mediawijsheid wat zit er in mijn computer? blz 1 Harde schijf HD CD/DVD/blueray lezer/schrijver Floppy disk FD Bus CPU Invoer en uitvoer apparaten Vast geheugen ROM Werkgeheugen RAM In de PC zitten de
Nadere informatieEen desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd:
SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Een computersysteem De twee meest gebruikte modellen computers zijn: * Desktop * Laptop Een desktopcomputer kan uit de volgende onderdelen zijn opgebouwd: Systeemkast Beeldscherm
Nadere informatieStudentnummer:... Opleiding:... a) Met welke term wordt het interface tussen software en hardware van een processor aangeduid?
Computerorganisatie (213110) Dinsdag 15 augustus 2000, 13.30 17.00 uur 7 bladzijden met 6 opgaven 3 bladzijden met documentatie Bij dit tentamen mag geen gebruik worden gemaakt van boeken, dictaten of
Nadere informatie14 tips om windows 7 sneller te maken
14 tips om windows 7 sneller te maken De vrije ruimte op uw vaste schijf én in het werkgeheugen is van grote invloed op de prestaties van uw systeem. Ook een 'Solid State Disk' kan voor een enorme prestatieboom
Nadere informatieWindows NT 4.0. Performance Monitoring. Gino Damen 28 oktober 1997 Versie: 1.0
Performance Monitoring Gino Damen 28 oktober 1997 Versie: 1.0 Inhoudsopgave 1. Opbouwen en starten van een systeem log...2 1.1. Aandachtspunten...2 1.2. Aanmaken van een log file...2 1.3. Starten van het
Nadere informatieErik Poll Martijn Warnier. http://www.cs.kun.nl/~erikpoll/linux
Introductie Linux/UNIX Erik Poll Martijn Warnier http://www.cs.kun.nl/~erikpoll/linux Concrete doel van vandaag Basisvaardigheden UNIX/Linux werken met de command line shell file beheer proces beheer Betere
Nadere informatieinformatica. hardware. overzicht. moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo)
informatica hardware overzicht moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo) 1 moederbord basis van de computer componenten & aansluitingen chipset Northbridge (snel) Southbridge ("traag") bussen FSB/HTB moederbord
Nadere informatieTentamen Computerorganisatie in aug. 1999, uur. N.B.: Dit tentamen bestaat uit 30 opgaven Totaal aantal bladzijden: 9
TECHNISCHE UNIVERSITEIT DELFT Faculteit Informatietechnologie en Systemen Subfaculteit Technische Wiskunde en Informatica Werkeenheid Technische Informatica Tentamen Computerorganisatie in101 27 aug. 1999,
Nadere informatie