Publiek wil wel camera s

Transcriptie

1 24 Woensdag Oktober 2007 PreScan Voor de zekerheid Steeds meer mensen laten een complete scan van hun lichaam maken. Niet omdat ze iets mankeren, maar voor de zekerheid. Omdat preventieve scans hier niet toegestaan zijn trekken duizenden Nederlanders er jaarlijks voor naar Duitsland. 08 FC Zenit Dick gaat lekker Vanuit St. Petersburg probeert Dick Advocaat met FC Zenit kampioen van Rusland te worden. Dat lukt aardig. Ter voorbereiding op de UEFA Cup-wedstrijd tegen de club, loopt assistent-trainer Edward Metgod van AZ rond in St. Petersburg. 26. Cabaret JOHANNES ABELING Herman Finkers keert terug Na een pauze van zeven jaar staat cabaretier Herman Finkers weer op de planken. Hij slaat een nieuwe koers in en wil zijn publiek ontroeren én laten lachen. Dat is dubbel mooi. Lees meer op pagina 19 Veiligheidsgevoel Publiek wil wel camera s Camera s in de openbare ruimtes geven een veilig gevoel. Meer dan 80 procent van de Nederlanders vindt dat cameratoezicht een positief effect heeft op de veiligheid. Maaike Boersma UTRECHT Nederlanders vinden trein- en busstations de onveiligste plekken. Meer dan de helft van de bevolking voelt zich daar niet lekker, vrouwen wat eerder dan mannen. Gevoelens van onveiligheid heersen verder vooral in uitgaansgebieden en in parken. Een zeer grote meerderheid van de Nederlanders, 81 procent, vindt het geen enkel probleem als er in de openbare ruimte veel meer cameratoezicht komt. Dat blijkt uit onderzoek van TNS Ncompass onder ruim mensen in augustus van dit jaar. TNS deed in opdracht van ADT, een producent van beveiligingssystemen, onderzoek naar veiligheidgevoelens onder Nederlanders, en vooral op de vraag waar mensen zich onveilig voelen. Ook is gevraagd waar mensen zich het meest aan ergeren. Vandalisme scoort met 62 procent het hoogst. Opvallend is dat slechts vier procent van de ondervraagden zegt zich te ergeren aan grafitti. Ook aan respectloos gedrag storen veel mensen zich (55 procent). Zouden mensen ingrijpen als ze een 14-jarige jongen een bushokje zien vernielen? En hoeveel zouden er daar nog van over blijven als het om een paar 19-jarigen gaat? Dan zou bijna niemand nog optreden. Veel mensen vinden overigens dat mediaberichten over onveiligheid het gevoel van onveiligheid versterken. Lees verder op pagina 6. Lord Lucan al 33 jaar zoek Het is hem wéér niet Sanne Rooseboom MARTON Hij heeft de snor van Lord Lucan, praat als Lord Lucan en heeft een mysterieus verleden. Maar Roger Woodgate blijft volhouden dat hij toch echt Roger Woodgate is en niet de van moord verdachte Lord Lucan. Hij heeft er genoeg van en is naar de rechter gestapt. De Britse Lord Lucan (1934) verdween spoorloos in de nacht van 8 november 1974 nadat zijn kindermeisje Sandra Rivett vermoord werd aangetroffen. Zijn auto werd dagen later gevonden. Leeg, met bloedvlekken. Sindsdien wordt Lucan aan de lopende band ergens ter wereld gesignaleerd. Hij zou in een hippiekolonie wonen in het Indiase Goa en door het leven gaan als Jungle Barry. Of in Zuid-Afrika, waar hij als kind op vakantie ging. Lord Lucan is een legende geworden die de Britten nog altijd bezighoudt. Er zijn boeken over hem verschenen, er bestaan websites over de moord en de verdwijning en elke keer dat ergens een Lord Lucan is gesignaleerd, smullen de Britten van de mogelijkheid dat het hem dit keer echt is. Afgelopen augustus was het weer zover. Meneer en mevrouw Harris uit Marton, een dorpje in Nieuw- Zeeland, raakten ervan overtuigd dat hun dakloze buurman, die in een Landrover woont met zijn buidelrat Redfern, Lord Lucan is. Omdat Lucan nog altijd gezocht wordt, schakelden ze de lokale autoriteiten in. Buurvrouw Harris: Hij doet net alsof hij arm is, maar daar trap ik mooi niet in! Woodgate (62) is jonger dan Lord Lucan en een stuk kleiner. Moe van de beschuldigingen is hij naar de rechter gestapt. Hij wil een straatverbod voor de buren. Ik wil dat ze me met rust laten, vertelde hij de rechter. Die kan hem niet helpen, omdat het echtpaar Harris geen geweld tegen hem gebruikt. Mevrouw Harris verklaarde voor de rechtbank dat ze pas stopt met haar buurman lastigvallen als hij met een DNA-test bewijst dat hij Lord Lucan niet is. Lees meer op pagina 13

2 2 De Twee DE WERELD VOLGENS KOSTER + JOJANNEKE MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM DE ONTMOETING Ik hoop de kokhalsreflex te overwinnen Chris Zegers ziet een diepere laag in racen. Het kan je ogen openen. Naar jezelf en naar de wereld. Ik houd van de onophoudelijke mogelijkheid tot perfectioneren die schuilt in het racecircuit. Elk volgend rondje geeft de kans het beter te doen dan het vorige. Chris Zegers, sinds 1995 een fervent racer op het circuit van Zandvoort, kon zich als kleine jongen al verliezen in de ruige romantiek die in de jaren zeventig kleefde aan de wereld van Formule 1. Dat echte noeste. Zo mooi. De presentator/acteur die zichzelf liever omschrijft als reiziger zoekt sowieso graag naar de diepere lagen van de dingen des levens. Van zijn deelname aan de Dakar Rally in januari 2008 verwacht hij dan ook een levensveranderend effect. Ik heb me laten vertellen door ervaren deelnemers dat meedoen aan deze race iets verandert aan hoe je denkt. HET INTERVIEW Het is gewoon niet mijn ding, ik heb niets met musicals. Acteur Frank Lammers trekt een vies gezicht en lurkt aan zijn Budweiser. Dat ik het nu wél doe, is omdat in dit stuk alles zit wat ik leuk vind: goede teksten, humor en leuke acteurs. Lammers neemt de komende maanden even een pauze als filmacteur en vertolkt een hoofdrol in de musical Route 66. Bij de perspresentatie deze middag heeft hij zichzelf flink in het zweet gewerkt: Er zou geen Chris Zegers racet Dakar Rally 2008 Dit gaat veel dieper dan rijden van A naar B Belgische topcoureur Jacky Ickx was een van de grootste racers van de jaren zeventig. Hij zei dat pas toen hij de Dakar had gereden, zijn ogen opende naar zichzelf en naar de wereld. De Dakar Rally voert een kleine duizend deelnemers per jeep, motor of truck in twee weken van Lissabon via Marokko en Mauritanië naar Dakar, Senegal. Naast het neerzetten van een goede tijd is het vooral de kunst niet om te komen elk jaar vinden gemiddeld twee racers de dood. Om kick of prestatie geeft Zegers, die gek genoeg zich op de openbare weg keurig aan de maximumsnelheid houdt, weinig. Natuurlijk is het kicken maar dit gaat voor mij veel verder, dieper dan rijden van A naar B. Het grotere iets, de diepere laag is bijna de enige reden waarom ik de dingen doe die ik doe. Ik zie geen van mijn werkzaamheden als daadwerkelijk werk. Mijn reizen voor RTL Travel zie ik bijvoorbeeld als Chris Zegers is spiritueel, maar profileert zich niet zo. MICHAEL KOOREN/HH Frank Lammers wil niet kiezen Carice van Houten heeft er geen reet voor gedaan danswerk aan te passen komen, ik ben gewoon genaaid. De Gouden Kalf-winnaar blijkt geen nachtegaal maar slaat ook geen modderfiguur. Hij is de eerste om zijn eigen zangtalent te relativeren: Niemand gaat een cd van mij kopen. Spelen in een musical betekent voor de filmacteur ook avonden weg zijn van huis. Daar heeft familieman Lammers, die ooit verklaarde dat zijn favoriete plek thuis tegen de billen van mijn vrouw was, weinig mee op. Precies om die reden ga ik het dus maar vier avonden per week doen. Ach, het hoort er ook bij. Ik moet gewoon werken natuurlijk. Hollywoodaspiraties zoals gekoesterd door menig vakbroeder lijken dan ook afwezig bij de acteur. Carice van Houten, die heeft er ook geen reet voor gedaan. En Halina Reijn zat een half jaar in Amerika en kwam gewoon met lege handen thuis, dat kun je allemaal niet plannen, legt Lammers berustend uit. Maar als ze mij vragen zeg ik geen nee natuurlijk.. 1 een methode die mijn referentiekader enorm heeft verbreed. Die ervaringen resulteren in verdieping. Als je zorgt dat je verschillende indrukken op blijft doen in het leven, drukt dat in jezelf constant op andere plekken. Toch is Zegers er wat huiverig voor zichzelf een spiritueel persoon/racemonster te noemen. Ik zie mezelf wel als zodanig, maar wil mezelf absoluut niet op die manier profileren. Dan nog maar wat geklets over kotsen. Dáár maak ik me zorgen om. Ik fungeer als navigator en je wordt natuurlijk goed misselijk als je in zo n hobbelende auto continu op een kaart koekeloert. Volgende week gaan we proefrijden in Marokko. Dan hoop ik de kokhalsreflex er goed onder te krijgen. 1 Q&A XXX Nederlandse acteurs vaak pretentieus Regisseur Tom Six gaat Nederlandse sterren cinematografisch afmaken in Sterrenslacht. Waarom moeten Bekende Nederlanders van u dood? Haha, niet ik, maar een gestoorde slager heeft het op sterren gemunt. Als hij ze vindt dan slacht hij ze af. Het wordt een soort horror-komedie. En bovenaan uw dodenlijstje van vips staat? Tja, dát kan ik nu nog niet zeggen. Ik heb heel wat telefoonnummers en ik ben nu al druk aan het rondbellen. Het is allemaal nog in een pril stadium, hoor. Ik zag net dat er op het internet al flink wat suggesties werden gedaan. Gordon werd bijvoorbeeld veel genoemd. Waarom maakt u niet gewoon een film met normale acteurs? Échte Nederlandse acteurs daar heb ik het niet zo mee, die zijn vaak pretentieus, dat vind ik niks. Ik ben net de film I Love Dries aan het monteren. Dries Roelvink was zo naturel en grappig, terwijl hij gewoon zichzelf speelde. Toen kwam dit idee bovenborrelen. Heeft u al subsidie aangevraagd voor deze cultclassic in de making? Subsidie? Nee, daar doe ik niet aan. Dat moet je dan allemaal aanvragen en voor je het weet, loop je jarenlang met een script te leuren. Nee hoor, met een beetje sponsoring en investeerders gaat het gewoon lukken. 1. MARGRIET VAN DER LINDEN. Vlemmix verliest (1) Het is Johan Vlemmix niet gelukt om binnen één maand een bekende Nederlander te maken van de 27-jarige Mandy uit Valkenswaard. Een kar vol fruitzuigjes Een Amerikaanse vriendin was voor zaken in Amsterdam geweest. Ze had het leuk gehad, maar: My God Alles draait daar om kinderen! Waar ze ook had gekeken, ze had zwangere vrouwen gezien, vaders met kinderen in een hangzak, kinderen die uit nieuwerwetse bolderkarren puilen, snottebellen aan draaideuren van restaurants, gekrijs bij de lunch, kleine vingers aan vreemde stoelpoten, SUV-kinderwagens in supermarkten, een alweer uitgerekende moeder erachter die ook nog eens een kar vol fruitzuigjes en knabbelkaakjes duwt en verliefd een peuter met een eigen karretje volgt. Ze had gelijk. Sodom en Gomorra is een kinderparadijs geworden. Laat ik voorop stellen: ik heb beslist geen hekel aan kinderen. Toen ik eerder eens over de kinderoverlast schreef, reageerde mijn buurvrouw: Ik heb me rot gelachen, dat jij ook zo n hekel aan kinderen hebt! Heb ik niet. Ik verbaas me een eerlijk understatement, anders hebben we de Barbies en Bratzs aan het dansen Vlemmix verliest (2) Vlemmix ging vorige maand de uitdaging aan met een radiostation nadat hij had geroepen dat hij van iedereen een BN er zou kunnen maken. over de verontwaardigde ouders die hun pups laten ronddollen in overvolle winkels en restaurants en die je bijkans willen slaan goed voorbeeld, mensen! als je het in je hoofd haalt iets tegen die kwijlende dreumesen te zeggen. Want, dán is het opeens mijn kind en is het totaal niet uw zaak dat je nog maar een kind van de grond dirigeert, omdat die naast je stoel een schokkende variant van de schoolslag oefent. Waar is dit in de afgelopen jaren misgegaan? Ik kan me niet herinneren dat mijn moeder mijn broer en mij tegelijk de Cash n Carry indroeg en ons glimlachend gadesloeg als we kruip-doorsluip-door om de toren conservenblikken deden. Ze fietste op vrijdag met mij voorop en broer achter naar de markt en kwam met ons beiden en twee boodschappentassen aan het stuur wijdbeens terugfietsen. Ik kreeg voorop een netje perssinaasappelen in mijn gezicht gedrukt en mijn broer hield in zijn zitje zelfs nog een mud aardappelen en een kilo Elstars vast. Bolderkarren waren voor in de duinen. Toen ik dit alles laatst aankaartte bij een andere vrouw, zei ze hoofdschuddend: Je bent gewoon zelf met kinderen bezig. Ze begon heen-en-weer te wiegen en klakte met haar tong: Tiktak! Ja, dat zal het zijn. De Bijenkorf is trouwens gewoon weer open voor publiek. 1. Vlemmix verliest wedje (3) Mandy mag nu op zijn kosten naar New York. In 2002 verloor hij ook al een wedje. In een uitzending zei hij een zetel in de Tweede Kamer te kunnen halen. Niet dus. Als tegenprestatie liep hij naar Rome.

3 Nieuws 3 Jim Rogers Grondstoffen zijn te duur Biobrandstoffen zijn een hype Wie de Koerden hielp, overleefde in de jaren negentig de vergelding van het leger misschien niet. NICK HANNES/HH Diyarbakir Koerden zitten in onmogelijke situatie Geheimtaal troef in spreken over PKK In Diyarbakir, de Koerdische hoofdstad in Zuidoost-Turkije, houden de bewoners zich maar liever wat stil. Voor je het weet sta je als PKK-sympathisant te boek. Fréderike Geerdink DIYARBAKIR Abdurrahim Hattapolgu, Koerd en de plaatselijke voorzitter van de afdeling Diyarbakir van de regerende AK Partij, houdt zich op de vlakte als hem wordt gevraagd of hij de vele Koerden die op hem stemden niet van zich vervreemdt als hij een Turkse inval in Irak steunt: We nemen een risico, sommigen zijn ervoor, anderen ertegen. Als iemand zich in Diyarbakir zich al uitspreekt over de PKK, lijkt het wel geheimtaal. Zoals een man in een theehuis in een arme wijk van de stad, die zegt wel wat andere mensen te kennen. Of de stokoude vrouw, die samen met haar gezin en dorpsgenoten werd gedwongen uit haar kleine dorp in Zuidoost-Turkije te vertrekken toen de dorpelingen weigerden andere mensen te doden in ruil voor geld. Andere mensen, zo wordt in de beslotenheid van een kleine bovenverdieping uitgelegd, zijn PKKstrijders. Het woord PKK spreek je PKK-kantoren in Irak moeten sluiten De PKK moet al zijn kantoren in Noord-Irak sluiten. Dat heeft de Iraakse premier Al-Maliki gisteren gezegd. De Irakese regering geeft daarmee voor het eerst gehoor aan de Turkse eis op te treden tegen de separatische Koerdische organisatie. Het Turkse leger dreigt Noord- Irak in te vallen om zelf de PKKbases te elimineren als de regering in Bagdad dat niet doet. PKKguerrillastrijders opereren vanuit Noord-Irak om in Zuidoost-Turkije militaire doelen aan te vallen. Afgelopen zondag werden bij een hinderlaag door de PKK twaalf Turkse militairen gedood. Acht anderen worden door de PKK gegijzeld. niet uit op straat, dat leidt maar tot problemen, want je weet nooit wie er meeluistert. Andere mensen kennen wil overigens niet automatisch zeggen dat je met hen sympathiseert. De Koerden in deze stad zitten vaak letterlijk tussen twee vuren, zoals de situatie van de 55-jarige Fatma pijnlijk duidelijk maakt. Ze heeft twee zonen onder de wapenen: één in het Turkse leger en nog in de Koerdische regio ook, en één als PKK-strijder. Aan welke kant er ook doden vallen, er is altijd een kans dat zij een kind verliest en dat een van haar zonen zijn broer doodt in de strijd. Veel Koerden in Diyarbakir zijn niet in die stad geboren en getogen. Ze zijn afkomstig uit dorpen verspreid over het zuidoosten van waaruit ze begin jaren negentig werden gedwongen te vertrekken. Deze Koerden bevonden zich midden in de frontlinie en zaten in een onmogelijke situatie. Wie de PKK niet wilde helpen, was zijn leven niet zeker, maar wie de PKK wel hielp om zo zijn leven te redden, overleefde de vergelding door het Turkse leger misschien niet. In die vergeldingen werden veel Koerdische dorpen verwoest en de bewoners trokken naar de stad, waar ze dikwijls werkloos werden. Veel van deze mensen houden zich niet echt met de politiek bezig, die ze ook lang niet altijd even goed volgen. Hun dagen draaien erom s avonds brood op de plank te kunnen hebben. Ze begrijpen niet dat bewoners van andere Turkse steden demonstreren voor een inval in Irak. De inwoners van Diyarbakir zeggen: deze regio heeft vrede en werk nodig, geen oorlog. 1 Beleggingsgoeroe en wereldreiziger Jim Rogers vindt de aandacht voor biobrandstoffen gehypet. Het kost meer energie om ze te produceren dan dat ze bij verbranding opleveren. Mathijs Rotteveel Het duurt niet lang meer voordat de luchtbel van de biobrandstoffen wordt doorgeprikt, verwacht beleggingsgoeroe Jim Rogers. De grondstoffen voor de brandstof suiker, koolzaad en maïs zijn gewoonweg te duur. Begin dit jaar dreigden miljoenen Mexicanen in opstand te komen, omdat ze door de hoge maïsprijzen hun basisvoedsel, de tortilla, niet meer konden betalen. Desondanks wint maïs populariteit als basismateriaal voor biobrandstoffen. De prijzen van grondstoffen zijn de afgelopen tien jaar alleen maar gestegen, zeker die van agrarische bulkproducten, zegt Rogers tijdens een seminar van ABN Amro in Amsterdam. Doordat verschillende westerse overheden, waaronder de Verenigde Staten, hun consumenten nu biobrandstoffen door de strot duwen, gaat die prijsstijging door. Jim Rogers kan het weten. Hij stichtte in 1970 samen een andere legendarische belegger, George Soros, het uiterst succesvolle Quantum Fund. Op zijn 37e kon hij als multimiljonair stoppen met werken. Hij koos ervoor Wall Street te verlaten en de wereld rond te reizen. Eind jaren negentig startte hij zijn eigen grondstoffenindex, die nu wereldwijd toonaangevend is. Overheden zetten in op biobrandstoffen, omdat ze daarmee het electoraat op het platteland willen paaien, zegt hij. Wat ze er niet bij vertellen: voor de productie van een liter bio-ethanol is meer energie nodig dan dat hij bij verbranding oplevert. Natuurlijk kan technologische vooruitgang het productieproces goedkoper maken. Maar de kosten van de grondstoffen zullen stijgen. Waar moet al die maïs en suikerriet verbouwd worden? Als we wereldwijd alle beschikbare landbouwgrond gebruiken voor biobrandstoffen, kunnen we daarmee maar eenderde van alle motoren laten draaien. 1 Beleggingsgoeroe Jim Rogers. HH Rijst nodig? Waarom geen Fair Trade?. Pathuis KORT Werknemers Unilever leggen fabrieken stil Personeel van Unilever legt vandaag het werk neer. FNV Bondgenoten verwacht dat meer dan duizend medewerkers van de wasmiddelen- en levensmiddelenfabrikant in Rotterdam bijeenkomen. Ze willen zeggenschap over de toekomst van hun bedrijf en een betere cao. Door de staking liggen alle Unilever fabrieken stil. De acties van de werknemers begonnen toen bekend werd dat Unilever drie van de zes fabrieken in Nederland gaat sluiten, 474 mensen verliezen hun baan. Net zo lekker, voor een betere wereld! Als je toch rijst nodig hebt, denk dan eens aan Pandanrijst van Fair Trade Original. Die smaakt heerlijk én je weet dat de rijstboeren in Thailand er beter van worden. Gezellig filmpje Een filmklassieker van het Chinese Rode Leger, vrij vertaald Fonkel Rode Ster, gaat in de reprise. Maar dan als animatiefilm. De film vertelt over een jongetje dat met het leger mee wil vechten. Jarig! Catherine Keyl is vandaag jarig. Ze is 61 geworden. Van harte gefeliciteerd!

4 4 Achtergrond Binnenland Nederlandse militairen fouilleren ziekenhuisbezoekers. WFA Uruzgan Argumenten lijken voortdurend te verschuiven Operatie Verlenging De optie vertrekken uit Uruzgan ligt officieel nog op tafel. Maar intussen worden de geesten rijp gemaakt voor een verlenging van de missie. Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG Premier Balkenende zei het vorig jaar zelf in de Tweede Kamer: Over twee jaar zal de Nederlandse inzet worden overgenomen door andere NAVOlanden. Wanneer is Nederland klaar in Uruzgan, vroeg Vrij Nederland aan VVD-kamerlid Hans van Baalen. Over een kleine twee jaar is de missie afgelopen. Dat is een harde afspraak, luidde het antwoord. Zijn PvdA-collega Bert Koenders was net zo stellig: Over twee jaar, zoals afgesproken. Vertegenwoordigers van alle grote partijen bezwoeren het een jaar geleden: de Nederlandse soldaten zouden niet langer dan twee jaar in de Afghaanse provincie Uruzgan blijven. Maar op dit moment denken diezelfde politici er heel anders over en praten ze volop over verlenging. Het kabinet neemt daar waarschijnlijk volgende maand een besluit over. Vandaag staat het onderwerp ook op de agenda van de NAVObijeenkomst van defensieministers in Noordwijk. Officieel is helemaal vertrekken uit Uruzgan nog steeds een optie, maar de kans daarop wordt wel steeds kleiner. De NAVO-partners staan niet te springen om Nederland af te lossen. Ook al omdat er uit Den Haag voortdurend signalen komen dat er best verlengd kan worden. Er is een politieke intentie om verdere verantwoordelijkheid te dragen, zei minister van Defensie Eimert van Middelkoop eind juni. Hij trok die woorden later in, maar de toon was gezet. En afgelopen weekend lekte ook nog het advies van de Nederlandse Commandant der Strijdkrachten Dick Berlijn uit. Verlengen van de missie is mogelijk, vindt hij, zij het met minder mankrachten. Kaarten tegen de borst Nederland heeft het spel heel slecht gespeeld, oordeelt Frank van Kappen, generaal-majoor buiten dienst en huidig VVD-senator. Je moet altijd je kaarten heel dicht tegen de borst houden. Het startpunt moet zijn: we gaan weg. Pas dan komen de andere landen in actie. Nu niet. Door heel ongelukkige fouten. Fout op fout stapelde de Nederlandse regering dus. Tenminste: als je er vanuit gaat dat Den Haag de militairen inderdaad terug wilde trekken. Maar was dat het doel wel? Of wilde de regering zelf misschien juist liever blijven? Ik heb me laten vertellen dat de Nederlanders op een bepaalde manier zouden willen blijven, zei de Amerikaanse ambassadeur Roland Arnall in april tegen het RTL-nieuws. Toevallig of niet: een paar weken.. Van der M. trok ingewanden uit vriendin TWAALF JAAR CELSTRAF VOOR GRUWELMOORD DEN HAAG Een 44-jarige Hagenaar is in hoger beroep veroordeeld tot twaalf jaar cel voor het doden van zijn vriendin. Henk van der M. trok volgens het gerechtshof in Den Haag in juni 2005 de ingewanden uit de onderbuik van de bewusteloze vrouw. Het 35-jarige slachtoffer overleed even later aan haar verwondingen. De vrouw raakte in haar woning in Den Haag bewusteloos door vermoedelijk een combinatie van medicijnen en alcohol. Van der M. dacht volgens zijn advocaat dat zijn vriendin was overleden als gevolg van een zelfmoordpoging en drong uit woede met zijn vuist bij haar binnen. Hierna trok hij delen van haar ingewanden naar buiten. Volgens raadsman Michel van Stratum handelde zijn cliënt in een black-out. Het hof vond deze verklaring echter niet aannemelijk. Uit onderzoek bleek dat de vrouw nog leefde toen Van der M. zijn daad pleegde. daarvoor was minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen voor het eerst op bezoek in Washington. Heel geleidelijk is de afgelopen maanden afscheid genomen van het uitgangspunt van vorig jaar. De optie vertrekken raakte op de achtergrond. En intussen maakte het kabinet de geesten rijp voor verlenging. In interviews en toespraken hamerden ministers op het belang van de missie. De internationale gemeenschap mocht Afghanistan niet in de steek laten, was de boodschap. Vrouwen en kinderen zouden anders weer zijn overgeleverd aan de taliban. Vanuit Brussel voerde NAVO-topman Jaap de Hoop Scheffer de druk nog meer op. Er kan niemand weg uit Afghanistan, zei hij vorige maand. Net als vorig jaar wordt alles en iedereen in stelling gebracht, moppert Wim van den Burg. De voorzitter van defensievakbond AFMP benadrukt meerdere malen dat hij 100 procent achter de Nederlandse militairen in Afghanistan staat. Maar hij is wel tegen verlenging. Als een belangrijk besluit eenzijdig wordt belicht, dan moet je je laten horen. Van den Burg ergert zich vooral aan de argumenten die voortdurend verschuiven. Vorig jaar was de boodschap: na twee jaar vertrekken. Een politiek bruikbaar argument om voldoende steun te verwerven. Maar die termijn van twee jaar is niet voor niets afgesproken, legt de vakbondsvoorzitter uit. Minister Kamp zei al dat het krabben en bijten zou worden. De Nederlandse soldaten doen fantastisch werk, maar ze lopen wel op hun tenen. Het gevaar, vindt Van den Burg, is dat emoties de boventoon gaan voeren in de discussie over de verlenging. Zo verbaast de vakbondsman zich over de rol van Commandant der Strijdkrachten Dick Berlijn. In maart was hij nog tegen verlenging, maar in de zomer klonk het heel anders. Het zou een moreel failliet betekenen het zijn zware woorden die ik gebruik als een welvarend land als Nederland zouden zeggen: ach, wat kan ons Afghanistan schelen, het is zo ver weg, laat het maar lopen als daar de vrouwen- en mensenrechten met voeten worden getreden, zei hij in een interview met NRC. Berlijn zit heel erg op de emotionele toer, vindt Van den Burg. Hij lijkt soms wel de woordvoerder van de minister. Alsof hij een signaal heeft gekregen dat de geesten rijp moeten worden gemaakt voor verlenging. Terwijl hij alleen maar zou moeten kijken naar de doelen en de middelen. Er komen alleen maar drama s van als je je door emoties laat leiden. Dreigend sneeuwbaleffect Van Kappen is het daarmee eens, maar de adviseur van de NAVO heeft wel begrip voor de lastige positie van de politici in Den Haag. Nederland is het eerste land met troepen in het onrustige Zuid-Afghanistan dat nadenkt over verlenging. Als we niet verlengen dreigt een sneeuwbaleffect. Andere landen zullen dan misschien ook vertrekken. Je moet je afvragen of je dat wilt bijschrijven op je morele huishoudboekje. Eén advies heeft hij wel voor de politici. Ze moeten maar niet meer beloven dat de Nederlandse militairen over een paar jaar naar huis zullen komen. Je weet vantevoren dat je dat niet waar kunt maken. De enige stabiele factor bij dit soort missies is dat alles voortdurend veranderd. Toch houdt Bert Koenders, nu minister voor Ontwikkelingssamenwerking, vol dat er met de belofte van vorig jaar niks mis was. Dat klopt ook, zegt hij desgevraagd. De Nederlanders komen na twee jaar terug. Om er in één adem aan toe te voegen: Tenzij het kabinet anders beslist. 1.. KORT Bejaarde neergestoken in woning Vught Een overvaller heeft een 81-jarige vrouw gisteren neergestoken in haar woning in Vught. Haar verwondingen vallen mee, maar de vrouw is flink overstuur. De dader is er vandoor gegaan met een onbekend bedrag. De politie maakte zonder resultaat jacht op de man, met gebruik van speurhonden en een helikopter. Nadat hij had aangebeld, eiste hij geld van de vrouw. Binnen is een worsteling ontstaan, waarbij de vrouw vermoedelijk met een mes werd gestoken. Aforisme (1) Er is niets zo aantrekkelijk voor een vrouw als een man die lijdt aan een verloren liefde. Jan Wolkers. Aforisme (2) Een gezonde mens heeft duizend wensen, een zieke mens maar één. Jan Mens

5 Binnenland Nieuws 5 Volksgezondheid Dansen moet je doen! Dansen ís niet voor mutsen en mietjes Marcia Nieuwenhuis /DEN HAAG Als meisje deed PvdA-staatssecretaris Jet Bussemaker al aan jazzballet. Maar twee onderzoeken van TNO en TNS Nipo verder, weet ze het zeker: Dansen moet je doen! Vier vragen over het nut en de noodzaak van dansen aan artistiek leider en danser van De Dutch Don t Dance Division, Rinus Sprong. Is dansen een sport? Qua fysieke belasting zeker. Alleen sport is een prestatie leveren, dans is een vorm van kunst. Maar dansen is niet alleen voor truttebollen, mutsen en mietjes. Als ik workshops geef, heb ik soms mensen die niet beseffen dat je met je voeten meer kunt dan lopen. In Nederland is het treurig gesteld met fysieke training op scholen. Kinderen weten al heel jong waar computerknoppen zitten, maar Groen monster in Nederland Shrek krijgt sterrentegel in Rotterdam Dans is vorm van kunst. HH over hun eigen lichaam leren ze geen mallemoer. Ze kunnen niet eens op één been staan! De grote groene animatiefilmheld Shrek was gisteren in ons land. In muziekwinkel Fame in de Amsterdamse Kalverstraat kreeg hij zijn eigen sterrentegel. Het groene monster zette zelf zijn reusachtige handen in het natte cement. De uiteraard groene tegel wordt toegevoegd aan de Rotterdamse Walk of Fame. Shrek was in ons land omdat morgen Shrek the Third op dvd verschijnt. Over precies een maand wordt de groene tegel in Rotterdam geplaatst tussen andere beroemdheden als John Denver, Gloria Estefan en onze eigen Inge de Bruijn en Frans Bauer. In 2001 werd de eerste Shrekfilm uitgebracht. Daarna groeide het monster uit tot een internationale bekendheid. Bekende filmsterren staan in de rij om de stemmen in de film te mogen inspreken. 1 FOTO: REIN VAN ZANEN/WFA Dansers hebben minder last van overgewicht. Wat kunt u eten zonder aan te komen? Eigenlijk alles wel! Zeker tijdens optredens. Bij het festival De Parade bijvoorbeeld, dans je je de hele zomer helemaal de tjingtjang en kom je echt geen grammetje aan. Ik liep vroeger op steunzolen, maar dat is door het dansen helemaal verdwenen. Mensen van mijn lagere school vragen zich nog steeds af hoe het mogelijk is dat ik meisjes kan liften. Van de dansen blijkt de Afrikaanse dans het meest intensief. Welke dans kost u de meeste energie? Lacht hard: Op het moment kost de fondsenwerving mij de meeste energie! Maar wat fysieke activiteiten betreft, is het bikram yoga. Dat doe ik om van blessures af te komen. Negentig minuten in een schamel gekleed zwempak bij de temperatuur van een sauna. Gruwelijk eigenlijk. Heeft u nog tips voor de overheid? Zaak-Holleeder Endstra s verborgen ruimtes Afpersingsgeld onder de loep Het was de dag waarop de rechtbank inzichtelijk probeerde te maken waar het afgeperste geld van Willem Endstra naar toe is gesluisd. Een saaie dag, zoals de voorzitter van de rechtbank zei. Stimuleer mensen om meer te gaan dansen. Vooral in gemeenten worden nu al veel dingen georganiseerd, de infrastructuur en de expertise op het gebied van bewegen is daar al lang aanwezig. Spreek balletscholen aan, geef ze desnoods een subsidietje en maak ze bekend. Het is echt heel slecht dat ze in het Nederlandse onderwijs behalve een balletje trappen of touwtrekken, niets doen. De politiek heeft nogal eens moeite mensen op één lijn te krijgen, maar ons lukt dat wel. Bij ons dansen amateurs en professionals samen. De jongste speelster uit de Notenkraker is vijfenhalf en de oudste is 64. Wij hebben nou eens niet een jonge danseres gevraagd om een omaatje te dansen. 1 De Notenkraker, vanaf 26 december te zien in de Grote Kerk in Den Haag. Merel van Leeuwen Rekeningen, overboekingen, transacties. Aan de hand van allerlei financiële stukken in het dossier en getuigenverklaringen schetste Rino Verpalen, de voorzitter van de rechtbank, een beeld van wat er met de afgeperste miljoenen van de in 2004 vermoorde vastgoedhandelaar Willem Endstra is gebeurd. Een grote rol lijkt daarbij te zijn weggelegd voor Jan-Dirk Paarlberg, een zeer vermogend vastgoedbelegger. Endstra heeft tot enkele maanden voor zijn dood, in een tijdsbestek van twee jaar, 17 miljoen euro op buitenlandse rekeningen van Paarlberg gestort. Dat geld zou Paarlberg in bewaring houden voor Willem Holleeder. Harde bewijzen die naar Holleeder leiden, zijn er niet, behalve verklaringen van een aantal mensen dat zegt te weten hoe het zit. Het Openbaar Ministerie vermoedt dat Holleeder Paarlberg onder druk heeft gezet om aan de geldstromen mee te werken. Ook de broer van Endstra denkt dat Paarlberg gedwongen is. Ik weet dat hij in het web zat en dat hij het niet vrijwillig heeft gedaan, zo heeft Haico Endstra verklaard. Holleeder ontkende wederom alles. Het is absoluut niet zo. Ik ken die hele Paarlberg niet. Ik heb er niks mee te maken. Dan moeten ze maar aantonen dat het wel zo is. Paarlberg is zelf nog verdachte in een andere zaak. Het Openbaar Ministerie verdenkt hem van het witwassen van de gelden van Endstra en wil hem daarvoor voor de rechter brengen. In zijn verhoren met justitie zwijgt hij over de aantijgingen. Er ontstond gistermiddag nog enige opwinding toen Holleeder tussen neus en lippen door een opmerking maakte over verborgen ruimtes in het kantoor van Endstra waar de zakenman spullen verstopt zou hebben. Maar die hebben met de afpersing niks te maken, riep Holleeder uit. Aanklager Koos Plooij wilde het naadje van de kous weten, waar deze ruimtes dan zijn en wat er in ligt. Holleeder leek al snel spijt te hebben van zijn opmerking. Hij zei dat hij weet waar de ruimtes zijn, dat hij niet weet wat er in ligt, maar dat het in ieder geval niks met deze afpersingszaak te maken heeft. Hij wilde het OM niet verder helpen om niemand te belasten. Ga dat zelf maar uitzoeken, beet Holleeder Plooij toe. 1. KORT Groenink minder rijk dan Kamer dacht Oud-bestuursvoorzitter Rijkman Groenink van ABN Amro heeft 19,9 miljoen euro verdiend met de verkoop van zijn aandelen en opties. Dat meldde NRC Handelsblad gisteren. Het bedrag valt flink lager uit dan de 26 miljoen euro die diverse leden van de Tweede Kamer vorige week gebruikten in een debat over de hoogte van de vertrekregeling van Rijkman Groenink. Het is eveneens minder dan de 25 miljoen euro waarvan de Vereniging van Effectenbezitters eerder repte.. Poes op snelweg (1) De A28 bij Soesterberg is al een tijdje onveilig, zo onveilig zelfs dat Rijkswaterstaat de weg maandag afsloot. Niet om een slecht wegdek froude WEER ARRESTATIES VOOR OPLICHTING VIA INTERNET De recherche heeft de afgelopen weken opnieuw negen verdachten opgepakt in een onderzoek naar oplichting. Ze worden verdacht van zogenoemde 419-fraude, waarbij slachtoffers via e- mail geld wordt afgetroggeld. Het totale aantal verdachten komt op 86. Bij 419-fraude, genoemd naar een artikel uit het Nigeriaanse wetboek van strafrecht, wordt mensen verteld dat ze moeten investeren om geld van bijvoorbeeld een loterij of een erfenis te innen. In Amsterdam werden twee vrouwen van 39 en 44 jaar aangehouden die hun rekening beschikbaar zouden hebben gesteld aan West- Afrikaanse criminelen. Een van de slachtoffers heeft volgens de politie vijfhonderdduizend euro op hun rekening gestort. Daarnaast zijn onder andere drie Nigerianen in Lelystad gearresteerd. Ook zij zouden hun rekening beschikbaar hebben gesteld voor criminele praktijken. Poes op snelweg (2) maar om een kat, die de laatste tijd de snelweg regelmatig overstak. De poes is gevangen. Vermoedelijk heeft ze in de buurt een nest.. Plasterk voelt zich gesterkt LESUITVAL HEET HANGIJZER BLIJKT UIT ONDERWIJSMETER Ouders maken zich voornamelijk zorgen over het uitvallen van lessen op de middelbare school en het lerarentekort. Dit concludeert minister van Onderwijs Ronald Plasterk uit de gisteren gepubliceerde Onderwijsmeter. Volgens bijna alle ouders van kinderen in het voortgezet onderwijs, 95 procent, is het eerder regel dan uitzondering dat een leerling te maken heeft met lesuitval. Plasterk zegt zich gesterkt te zien. De bewindsman onderzoekt hoe hij geld vrij kan maken om de salarissen van leraren in het basis- en voortgezet onderwijs te verhogen. Hij volgt het advies op van de Tijdelijke Commissie Leraren. Volgens de commissie is jaarlijks 1,1 miljard euro nodig om het massaal uitvallen van lessen in het voortgezet onderwijs te voorkomen. De waardering van de kwaliteit van middelbare scholen door ouders is de afgelopen jaren stabiel gebleven.. Altijd je tuin op het zuiden Een man in Noordwolde is een recreatiehuis aan het bouwen dat altijd met de zon meedraait. Het huis drijft in een soort ronde vijver. Varen kan het huis niet, maar waarom varen als je in de zon kan zitten?

6 6 Nieuws Binnenland Perceptie Criminaliteit is een snauwwoord geworden Stations en parken zijn het engst Vervolg van pagina 1 Het plaatsen van camera s op stations en in uitgaansgebieden zou volgens 81 procent van de ondervraagden in het onderzoek naar het onveiligheidsgevoel een positief effect hebben. Dat is opmerkelijk omdat het ministerie van Binnenlandse Zaken vorig jaar nog concludeerde dat er geen eenduidig beeld is over het effect van camera s op het veiligheidsgevoel. Wel werd toen al geconcludeerd dat er een steeds groter draagvlak voor cameratoezicht is en dat mensen steeds minder het idee hebben dat het een inbreuk op hun privacy vormt. Het gaat vooral om perceptie, mensen voelen zich veiliger als er zo n camera hangt. Of dat ook daadwerkelijk zo is, dat is een heel andere vraag, aldus Jan Kuipers, directeur van ADT, een bedrijf dat beveiligingssystemen ontwikkelt en dat het onderzoek liet uitvoeren. Volgens Axel van Pel, programmamanager van de politie, is de daadwerkelijke effectiviteit van camera s op zich zeer discutabel. Hij benadrukt dat camera s met name nuttig zijn als ze deel uitmaken van een heel palet aan maatregelen. Het effect van twee politiepaarden in een uitgaansgebied is minstens zo groot als die van camera s, denkt Ida Haisma, directeur van het Uitgekeken op Windows? Probeer Ubuntu: gratis software van wereldklasse voor fotobewerking, muziek, vermaak, onderwijs, zakelijk gebruik, applicatie-ontwikkeling, surfen, mailen, chatten etcetera. Inclusief OpenOffice, Firefox, Thunderbird, Apache, Ekiga, en nog duizenden andere betrouwbare en vrij toegankelijke softwarepakketten. Ubuntu Linux: vrije software gemaakt door mensen als u voor mensen als u. Ubuntu Linux is van iedereen. U mag Ubuntu Linux onbeperkt kopiëren, verspreiden en bewerken. Op 27 oktober presenteren we een nieuwe versie 7.10 "Gutsy Gibbon" Kom kennismaken met de wereld achter Ubuntu: Goudenregenschool Kerkelanden Augustinushof 59, 1216 LD, Hilversum Tussen 13:00 en 17:00 uur Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). Die hebben volgens haar vooral een signaalfunctie. Maar als tachtig procent van de mensen denkt dat het daardoor veiliger wordt, als het die functie heeft, doe er dan ook wat mee, pleit ze. Vooral als je daardoor gedragsverandering teweeg kunt brengen. Die gedragsverandering kan behalve door camera s en door samenwerking tussen de betrokken partijen, ook door de burgers zelf gerealiseerd worden. Mensen die er actief wat aan doen, voelen zich ook veiliger, aldus Haisma. Je ergens wel of niet veilig voelen, heeft volgens haar namelijk vooral te maken met grip hebben op je omgeving. Met hulp van een katalysator zijn mensen volgens haar in staat om zelf aan die verbetering bij te dragen, en willen ze dat bovendien ook graag. Hoewel veel mensen zich op allerlei openbare plekken niet veilig voelen, blijft de criminaliteit volgens Haisma dalen. De objectieve en subjectieve veiligheid komen volgens haar absoluut niet overeen. Mensen hitsen elkaar op, tijdens feestjes bijvoorbeeld. En omdat de media de incidenten van zinloos geweld zo uitvergroten, denken de mensen ook dat het steeds slechter gaat met ons land. Maar negen van de tien weten niet of de criminaliteit daalt of toeneemt, ze zijn veel meer bezig met hoe ze zich voelen. Criminaliteit is een snauwwoord geworden. 1 bent u van harte welkom om vrijblijvend kennis te maken en te luisteren naar bekende sprekers oktober Mensen hebben steeds minder het idee dat cameratoezicht een inbreuk op hun privacy vormt. HOLLANDSE HOOGTE OiNk opgerold Uitwisselwebsite vol nieuwe releases gesloten Politieactie tegen illegale muzieksite Floor van Dijck OiNK, een van de belangrijkste illegale muziekuitwisselwebsites is gisterochtend van het net gehaald. Door een gemeenschappelijke actie van de Nederlandse en Britse politie en FIOM-ECD werd de website gisteren gesloten en werden de servers, die in Amsterdam stonden, in beslag genomen. De 24-jarige Britse beheerder is in zijn woonplaats Middlesborough gearresteerd. OiNK was een alleen voor leden toegankelijke website, waarop vooral muziekalbums werden uitgewisseld die nog niet op de markt verkrijgbaar waren. Het was geen privésite, want de site had meer dan leden.. Nederlandse militairen hebben in Irak opgetreden tijdens honderden opstootjes, plunderingen en rellen terwijl ze niet goed waren voorbereid. Hierdoor hebben ze tijdens de Irakmissie van 2003 tot 2005 onnodig risico gelopen. Dat heeft onderzoeker Michiel de Weger van de Koninklijke Militaire Academie gisteren gezegd op BNR Nieuwsradio. De aanwezigheid van een speciale eenheid voor onlusten, getraind op het ingrijpen in rellen Jarig! Acteur Maarten Spanjer is vandaag jarig. Hij is 55 geworden. Hartelijk gefeliciteerd! BERT SPIERTZ die geld doneerden om de albums, vaak weken voor de officiële release, te kunnen downloaden. De Internationale Federation of Phonographic industry (IFPi) wist te melden dat alleen al dit jaar 60 grote platenreleases waren uitgelekt via de website. IFPi stelt op hun website, dat de via OiNK uitgelekte muziek commercieel extra schadelijk was voor de platenindustrie omdat het ging om demo s en vaak nog incomplete mixen van nieuw materiaal van bekende acts. Hoe de Britse beheerder aan dit materiaal kwam, is onduidelijk. De Nederlandse stichting Brein assisteerde FIOD-ECD bij het twee jaar durende onderzoek naar OiNK. Het is een hele grote speler, waar Onnodig risico SOLDATEN BIJ RELLEN SLECHT VOORBEREID IN IRAK en plunderingen, was volgens De Weger noodzakelijk. Maar doordat de eenheid was verspreid over het gebied, kon deze niet op tijd optreden. De Tweede Kamer werd in een evaluatie van de missie in Irak gemeld dat zich geen situaties hadden voorgedaan die hadden geleid tot het inzetten van de speciale eenheid. Alexander Pechtold heeft minister van Defensie Eimert van Middelkoop om opheldering gevraagd. GERHARD VAN ROON EVELYNE JACQ moeilijk tussen te komen was: registreren kon alleen op uitnodiging. Die uitnodigingen waren soms zo geliefd dat ze op websites als Ebay verhandeld werden, weet Tim Kuijk van Brein. Er zijn volgens Kuijk meerdere redenen waarom de Brit zijn website juist over een Nederlandse server liet draaien. Nederland heet een veilige haven te zijn voor dit soort websites, omdat enkele Nederlandse providers internationaal de naam hebben niet aan handhaving mee te werken. Verder heeft vooral Amsterdam een goede internetstructuur, een stevige backbone en goedkope gegevensopslag. Illegale sites zoeken om deze redenen vaak Nederland op, en wij willen dat bestrijden. 1.. KORT Verdachte vrouw in zaak-zeegers vrijgelaten De vrouw die was aangehouden in het onderzoek naar de dood van Bram Zeegers is vrijgelaten. De 33- jarige vrouw is nog wel verdachte, meldt het Openbaar Ministerie. In de nacht dat de oud-advocaat levenloos in bad werd gevonden belde zij de politie. Ze werd gearresteerd omdat zij de drugs zou hebben gekocht die Zeegers fataal zijn geworden. Nog één verdachte zit vast, een man uit Diemen. Hij zou de MDMA hebben geleverd waaraan de Zeegers is bezweken.. Het acht uur journaal met Het presentatieduo 2Babes mag dan gespecialiseerd zijn in erotische onderwerpen, een aanbieding van de NOS om het Journaal te presenteren zouden de meiden niet afslaan. Gina: Dit zou een uitdaging zijn.

7 Binnenland Nieuws 7 Zestig freelancers actief Islamitisch verzorger in gevangenis erkend Novum Het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) wordt verantwoordelijk voor de islamitische geestelijke verzorging in gevangenissen. Minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin en CMO-voorziter El Boujoufi hebben gisteren een overeenkomst ondertekend, meldt het ministerie. Het CMO gaat onder andere de kwaliteit van de geestelijke verzorging bewaken. Door de scheiding tussen kerk en staat kan de overheid zich niet bezighouden met de geestelijke verzorging. Hiervoor zijn de zogenoemde zendende instanties ingesteld. Voor de erkenning van zo n organisatie gelden verschillende voorwaarden. De instantie moet representatief zijn voor de betreffende godsdienstige of levensbeschouwelijke richting en open staan voor de verschillende stromingen binnen deze richting. Volgens het ministerie van Justitie voldoet het CMO aan deze voorwaarden. Zo n zestig islamitische geestelijk verzorgers werken op freelance-basis binnen gevangenissen. Zij worden vanaf nu gezonden door het CMO, het orgaan dat drie jaar geleden door de overheid is erkend als vertegenwoordiger van moslims in Nederland. Drie joodse, een humanistische, een protestantse en een rooms-katholieke organisatie zijn al langer verantwoordelijk voor geestelijke verzorging binnen gevangenissen. 1 Medicijnen Onenigheid over vergoeding Recht op beste zorg voor alle patiënten Wetenschap Genetische markers voor kleur haar en ogen ontdekt Gezocht: inbreker met rood haar Binnenkort kan de politie gerichter op zoek naar criminelen. Met DNAmateriaal kun je nu ook de kleur van ogen, haar en huid voorspellen. Peter Wierenga Het complete uiterlijk van een misdadiger reconstrueren aan de hand van DNA-materiaal dat aangetroffen is op de plaats delict. Toekomstmuziek, maar het komt dichterbij. Om te beginnen kunnen de kleur van haren, ogen en huid straks toegevoegd worden aan een signalement. Wetenschappers uit IJsland en Nederland zijn er achter gekomen welke genetische varianten zorgen voor blond, bruin of rood haar, blauwe, groene of bruine ogen, en sproeten. Ideaal voor forensische wetenschappers, die met DNA de daders proberen te achterhalen. Bij het onderzoek zijn gegevens gebruikt van ruim Nederlanders, die de Nijmeegse onderzoeker Bart Kiemeney verzameld heeft. We zijn eigenlijk op zoek naar erfelijke factoren voor kanker, vertelt de hoogleraar. Daarvoor werken we samen met een bedrijf uit IJsland. Toen ze daar een beetje met de gegevens zaten te spelen, kwamen deze genetische markers bij toeval boven water. Er waren er al twee bekend, maar nu zijn er vier extra gevonden. Hiermee kun je het profiel van een misdadiger uittekenen, bijvoorbeeld dat hij hoogstwaarschijnlijk blond haar heeft en blauwe ogen. Tot nu toe was het alleen mogelijk om iets te zeggen over geslacht en ras. Het is geen toeval dat het genetisch onderzoek op het koude eiland is gedaan, aldus Kiemeney. Er gaan wel mensen weg uit IJsland, maar je bent bijna gek als je er gaat wonen. Dat houdt de Viking-genen zuiver. Het onderzoek gaat uitsluitend over Europeanen, omdat die de enige zijn met zoveel uiterlijke variatie. Dat heeft te maken met positieve selectie. Door evolutie ontstond de afwijkende kleur van haar en ogen, en de lichtere huid, die gevoelig is voor zonlicht. Zo kunnen Europeanen, ondanks weinig zonlicht, toch aan voldoende vitamine-d komen. Volgens de wetenschapper zal het ooit mogelijk zijn om iemands complete uiterlijk vast te stellen op basis van DNA. Behalve dan factoren als voeding of rookgedrag. Dat wordt nog flink eten en paffen, om niet al te herkenbaar te worden. 1 De zorgverzekeraars vinden dat ziekenhuizen moeten meebetalen aan dure medicijnen tegen kanker. De ziekenhuizen willen niet, uit angst dat er geen geld overblijft voor zorg aan andere patiënten. Ana Karadarevic Kankerpatiënten kunnen sinds gisteren opzoeken op welke dure medicijnen zij recht hebben. De Nederlandse Vereniging voor Medisch Oncologen heeft een richtlijn opgesteld om het recht voor de patiënt op de juiste behandeling te waarborgen. De NVMO stelt voor dat de zorgverzekeraar een medicijn voor 80 procent vergoedt, en het ziekenhuis de resterende 20 procent. Zorgverzekeraars Nederland vindt het goed dat ziekenhuizen verantwoordelijk worden voor een deel van de kosten van dure medicijnen. De vereniging van ziekenhuizen NVZ is het hiermee niet eens. Woordvoerder Sjoerd Beumer: Wij vinden dat alle patiënten de beste medicijnen moeten krijgen. Als wij moeten meebetalen aan dure medicijnen, zal dat op ons budget drukken. De minister van Volksgezondheid stelt vooraf vast hoeveel ziekenhuizen mogen uitgeven, op basis van uitgaven van voorgaande jaren. Als we ons budget overschrijden, moeten we een boete betalen, aldus Beumer. Hij vreest dat hierdoor de mogelijkheid om aan de wettelijke zorgplicht te voldoen in het geding komt. Andere patiënten hebben ook recht op de beste zorg. Met de richtlijn van de NVMO kunnen patiënten behandeling met een bepaald medicijn zelfs afdwingen, als het aan de oncologen ligt. De NVZ zoekt momenteel uit of de richtlijn juridisch haalbaar is. Met de richtlijn hoopt de NVMO een einde te maken aan de discussie over het wel of niet voorschrijven van dure medicijnen. Zorgverzekeraars, ziekenhuizen, artsen en patiënten liggen hierover al jaren in de clinch. Geen van de partijen wil volledig voor de kosten van dure medicijnen opdraaien. Volgens NVZ-woordvoerder Beumer moet minister Klink zich in de discussie mengen. Hij moet afspraken maken met alle partijen over vergoeding van dure medicijnen. De belangrijkste vraag is: wat hebben we als samenleving over voor een bepaalde standaard van medische zorg? 1 NAVO-conferentie Hotel Huis ter Duin tijdelijk militair terrein In Noordwijk wordt vandaag en morgen de grootste NAVO-conferentie ooit gehouden. Meer dan gasten uit binnen- en buitenland buigen zich onder meer over de oorlog in Afghanistan. Ministers van alle 26 NAVOlidstaten zijn van de partij. Voorzitter is secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer. De veiligheidsmaatregelen in Noordwijk zijn enorm. Voor de kust ligt een mijnenveger. Het gebied rondom vier strandhotels is volledig afgezet met prikkeldraad. Ook het strand van Noordwijk is niet toegankelijk voor het publiek. Dat was overigens al een tijdje zo in verband met zandopspuitingen. Donderdag zullen aanhangers van de SP en Groen Links in Noordwijk demonstreren tegen verlenging van de Nederlandse missie in Uruzgan. 1 FOTO CYNTHIA BOLL. KORT Bewoners willen niet in Viagrahof wonen De gemeente Breda verandert de straatnaam Sint Fiacriushof. De reden is dat deze naam kan worden verbasterd tot Viagrahof, meldde de gemeente gisteren. De bewoners hadden erover geklaagd dat hun straat in verband kon worden gebracht met het erectiestimulerende middel. De nieuwe straatnaam is Hofhage. De geplande Sint Fiacriushof ligt in een wijk in aanbouw. De gemeente wilde na klachten van de toekomstige bewoners de naam veranderen in Hofhaege, naar het. Vermist (1) Twee jongetjes van 11 jaar uit Heerlen zijn maandag urenlang vermist geweest. Na hun voetbaltraining zouden ze naar huis komen. bouwplan. Die naam zou volgens de gemeente weer kunnen leiden tot schrijffouten, dus werd gekozen voor Hofhage. De gemeente laat weten dat het in het algemeen onwenselijk is dat een straatnaam negatieve associaties oproept. Beschermde kerkuil beleeft een topjaar De kerkuil beleeft een topjaar. Dat laat voorzitter Jan de Jong van de Kerkuilenwerkgroep Nederland weten. Hij verwacht dat Nederland aan het einde van het jaar circa drieduizend exemplaren van deze beschermde vogelsoort telt. Dat zijn er duizend meer dan in het begin van het jaar. Het niveau van 1962 lijkt te worden bereikt. Daarna zakte het aantal. De toename van het aantal kerkuilen komt door het grote aantal veldmuizen. Ook de zachte winters zijn prettig voor de vogel. Nog zeven arrestaties na wegpesten gezin Waspik Nog eens zeven verdachten zijn opgepakt voor het wegpesten van een Liberiaans gezin uit het Brabantse Waspik. Vorige week werden al drie verdachten gegrepen. Van hen zitten er nog twee vast. Het gaat om negen jongens tussen 14 en 21. Ze worden ervan verdacht dat ze een Liberiaans gezin het leven zo zuur hebben gemaakt, dat dit is ondergedoken. Vermist (2) Toen ze niet verschenen, sloegen de ouders alarm. Onder meer een helikopter en speurhonden werden ingezet.. Drie tot vier jaar onvoorwaardelijk OM EIST ZWARE STRAFFEN TEGEN BULGAARSE SKIMMERS Zes Bulgaren hebben gisteren in Amsterdam celstraffen van drie tot vier jaar onvoorwaardelijk tegen zich horen eisen voor fraude met pinpassen. De zes, tussen de 30 en 40 jaar, zouden zich in georganiseerd verband schuldig hebben gemaakt aan het zogenoemde skimmen. Criminelen kopiëren hierbij de magneetstrip van pinpassen en kijken de pincodes af. Vervolgens nemen ze met de gegevens geld op. De hoofdverdachte, die ook naar voren zou komen bij skimmingszaken in andere Europese landen, hoorde vier jaar eisen, de overige vijf verdachten drie jaar. De fraude zou tussen april 2005 en januari dit jaar hebben plaatsgevonden met enkele honderden passen. De verdachten zouden ongeveer tachtigduizend euro hebben buitgemaakt. Het ging overigens vooral om passen die in andere landen waren geskimd, met dus buitenlandse slachtoffers.. Vermist (3) De jongens bleken ingesloten te zijn in de kleedkamer van hun club. Iemand bleek de ruimte op slot te hebben gedaan in de veronderstelling dat niemand meer aanwezig was.

8 8 Achtergrond Binnenland Steeds meer mensen willen preventieve scan Een vrijblijvend reisje door je eigen lichaam In de stromende regen probeer ik me op de weg te concentreren, maar steeds dwalen mijn gedachten af. Ik ben nog jong, ik heb vast niks. Maar wat als ze wel iets vinden? Ach, dan ben ik er in ieder geval op tijd bij. Ik ben op weg naar het Mathias- Spital in Rheine, waar ik een Total Body Scan zal ondergaan, een preventieve scan van het hele lichaam. Jaarlijks laten duizenden Nederlanders hun lichaam via het bedrijf PreScan voor de zekerheid scannen. Deze onderzoeken vinden plaats in Duitsland onder begeleiding van Duitse artsen. Eddy van Heel, directeur van PreScan, legt uit waarom ik naar Duitsland moest komen. Nederland heeft onvoldoende capaciteit van diagnostische apparatuur voor commerciële toepassing. Duitsland kampt minder met dit soort tekorten. Daarnaast geeft de Nederlandse overheid vooralsnog geen vergunning voor complete preventieve scans. Slechts enkele preventieve bevolkingsonderzoeken hebben een vergunning gekregen, zoals het borstkankeronderzoek. Ook werkt het medisch circuit in Nederland niet gewillig mee aan de opmars van de complete preventieve lichaamsscans. Het is namelijk algemeen beleid van de Nederlandse huisartsen om patiënten niet te onderzoeken als er geen klachten zijn, vertelt huisarts Roel Rischen. Wij doen alleen onderzoek als er daadwerkelijk klachten zijn. Want meestal betekent het niet hebben van specifieke klachten ook geen echte reden tot zorg. Wij verwijzen patiënten dus ook nooit door naar klinieken voor een Total Body Scan. Midden in een woonwijk staat een groot rood bakstenen gebouw: het Mathias-Spital. Wanneer ik het ziekenhuis in loop, word ik wat rustiger. Er hangt een ontspannen sfeer, het is rustig en het ruikt niet naar ziekenhuis. De vriendelijke Duitse vrouw achter de balie wijst me de weg naar de vleugel die gereserveerd is voor.. LID hekelt lugubere ontgroeningsrituelen ONDERZOEK VERKRACHTING KIPPEN BIJ ONTGROENING Studenten van de Universiteit Nyenrode in Breukelen hebben tijdens een ontgroening mogelijk kippen seksueel misbruikt. De Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) heeft een onderzoek ingesteld na een melding van iemand die zegt het verhaal uit eerste hand gehoord te hebben. De LID vermoedt dat het verhaal ten minste een kern van waarheid bevat. De LID kreeg de melding eind september binnen van iemand die een relatie heeft met een van de mannen die het ritueel zou hebben ondergaan. Mannelijke leden van de studentenvereniging van Nyenrode zouden tijdens een ontgroeningsritueel stierenbloed hebben moeten drinken, met een stierenpenis in hun broekzak hebben moeten lopen en gedwongen zijn tot seks met kippen. Jaarlijks komen er bij de LID twee tot drie meldingen binnen van dierenmishandeling tijdens ontgroeningen.. Waterkoker Waterkokers van Bestron kunnen in brand vliegen. Dat maakte de fabrikant bekend in diverse ochtendbladen. PreScan en drukt me een folder in de hand. De folder wenst me alvast een prettige reis door mijn lichaam. De Total Body Scan is in vele landen al cultureel geaccepteerd, zoals in de Verenigde Staten, Engeland en Duitsland. Van Heel: Wellicht is het een culturele kwestie. In Nederland hebben we een ander medisch circuit. Hier gaan we pas naar de dokter als we echt ziek zijn. Onze nuchtere cultuur is totaal niet gericht op preventieve geneeskunde. Maar gezien de huidige ontwikkelingen denk ik Beste wel intiem eigenlijk, zo n MRI-scan van je binnenkant toch dat het ook in Nederland steeds normaler wordt. Ook de samenwerking met huisartsen lijkt toe te nemen. We krijgen veel doorverwezen patiënten in de kliniek. Huisarts Rischen ziet deze ontwikkelingen met angst tegemoet. Hij vindt dat deze tendens, die uit Amerika ons land binnen lijkt te dringen, een slechte is. Mijn grootste bezwaar Plooy zelf als getuige Officier van justitie Koos Plooy zal vandaag zelf als getuige optreden in de zaak tegen de Hofstadgroep over zijn contacten met getuigen. tegen de preventieve scans is dat rijke mensen op deze manier hun gezondheid kunnen kopen. Zo n Total Body Scan is erg duur, en de minder welgestelde mensen in ons land kunnen zich dit niet veroorloven. Zo ontstaat er een grote tweedeling, van rijke, gezonde mensen en armere, veel ziekere mensen. Dan krijgen we Amerikaanse taferelen, en dat past helemaal niet in ons Nederlandse sociale systeem. De reis door het lichaam stuit in Nederland dus nogal eens op weerstand. Tegenstanders van de Total Body Scan wijzen de manier waarop commerciële klinieken met screenen omgaan en de wijze waarop ze het aanbieden af. Zij menen dat er sprake is van schijnzekerheid; een goede uitslag is slechts een momentopname en biedt geen enkele garantie. Wat er nu niet zit, kan zich later nog ontwikkelen. Van Heel geeft toe dat de scans zelf slechts momentopnames zijn. Maar, zegt hij, een hartinfarct heb je vaak niet ineens, dat is een ontwikkelingsproces. Het dichtslibben van de slagaderen is natuurlijk al veel eerder begonnen. Om die reden raden de klinieken aan je eens per bepaald aantal jaren preventief te laten onderzoeken. Hoe vaak dit is, hangt onder meer af van risicofactoren en uitslagen van de eerste onderzoeken. Daarnaast wordt gesuggereerd dat de klinieken inspelen op angstgevoelens. Ze maken mensen vaak onnodig bang voor een eventuele ziekte. Rischen: Zulke preventieve onderzoeken maken mensen ziek terwijl ze dat eigenlijk helemaal niet zijn. Er worden namelijk altijd wel afwijkin-. Gemeente rekent af met illegale praktijken ROTTERDAM KOOPT VAN DUBIEUZE VASTGOEDMAN Rotterdam koopt 110 woningen van de omstreden vastgoedhandelaar Cees Engel. Ook twee bedrijfspanden, bedrijfsruimten bij woningen en het terrein van de Nederlandse Staal Industrie aan de Keileweg gaan over in handen van de gemeente. Engel, drie jaar geleden hoog op de gemeentelijke klootzakkenlijst van huisjesmelkers, mag verder volgens de deal geen vastgoed meer bezitten in de regio Rotterdam. Rotterdam stelt met de overeenkomst, waarmee ongeveer dertien miljoen euro gemoeid is, in één klap af te rekenen met een belangrijk deel van de illegale bewoning, hennepplantages en drugshandel in Rotterdam. Engel krijgt een kleine vijf procent meer dan de taxatiewaarde van het onroerend goed. De gemeente noemt deze marge verantwoord omdat met de transactie veel slepende en geldverslindende procedures kunnen worden stopgezet.. Aforisme Als de verkiezingen samen zouden vallen met het wereldkampioenschap voetballen, dan zou er van die hele verkiezingen geen bal terechtkomen. Toon Hermans

9 Binnenland Achtergrond 9 Voor een scan ga je naar Duitsland, waar voldoende apparatuur en minder scepsis is Frederieke de Vries Bij een Total Body Scan wordt het hele lichaam nauwgezet bekeken. gen gevonden, ook al is iemand klachtenvrij. Die afwijkingen maken dat men zich zorgen gaat maken en in paniek raakt. Dan eisen ze in het gewone Nederlandse circuit vervolgonderzoek en zetten zo het hele systeem op zijn kop. Vaak onnodig, omdat er medisch gezien vaak nog geen reden is tot echte ongerustheid. Van Heel ziet dat anders. We geven mensen altijd een duidelijk advies over de ernst van een aandoening. Zo proberen we de onrust bij patiënten zo klein mogelijk te houden. Daarbij maken we mensen juist bewust van hun lichaam en alerter op eventuele risico s. Hiermee kunnen we een hoop ellende voorkomen. Het is eigenlijk vergelijkbaar met de reclames voor rookmelders en brandverzekeringen. Spelen die dan ook in op angstgevoelens? D e Total Body Scan wordt ook wel vergeleken met een APKkeuring, maar dan voor je lichaam. Net als om de zoveel tijd bij een auto gebeurt, wordt bij de Total Body Scan ook gekeken of alles nog wel naar behoren werkt. Wanneer foutjes of afwijkingen in een vroeg stadium worden ontdekt, kunnen veel problemen worden voorkomen. De APK-keuring van PreScan bestaat uit een MRI-scan, een CT-scan (voor 40-plussers met risicofactoren) en/of een hartonderzoek, en eventueel een laboratoriumonderzoek. Inaaademen. De adem vasthouuuuden. En weer verder aaaademen, hoor ik door mijn koptelefoon. Niet bewegen blijkt de moeilijkste opdracht. Ik lig vastgesnoerd op een ligbank in een tunnel. Ik heb een infuus in mijn arm en een koptelefoon op mijn vastgeklemde hoofd. Die helpt niet veel; het apparaat waar ik in lig maakt een enorm kabaal. Boven de zachte liedjes van mijn koptelefoon uit, hoor ik een lawaai dat klinkt als wasmachines en drilboren op een regelmatige housebeat. Na ongeveer drie kwartier word ik de tunnel weer uitgereden; de MRI-scans van mijn hersenen, de bloedtoevoer naar mijn hersenen, mijn bovenbuik en mijn bekken zijn gemaakt. Vanwege mijn leeftijd kom ik niet in aanmerking voor een CT-scan. Na de lunch is het daarom tijd voor het hartonderzoek. Ik lig op een onderzoeksbank en zie op een computerscherm mijn hart kloppen en pompen. Het is vreemd om je eigen hart zo te zien werken. Na het onderzoek volgt een cardiotest. Ik moet fietsen met allerlei sensoren op mijn lichaam geplakt, terwijl mijn hart- en longfuncties worden gemeten. Ik blaas fictieve kaarsjes uit en fiets een kwartier lang de longen uit mijn lijf. Na alle inspanning is het tijd voor de uitslag. Allereerst loopt de cardioloog rustig alles met me door. Het is allemaal sehr toll. Ik heb een zeer goede conditie, mijn hart werkt perfect en vooral mijn bloeddruk is fantastisch. Daarmee kun je wel honderd jaar worden, zegt de cardioloog. Wel zit er een klein lekje in mijn hart. Als ik toch een beetje schrik, zegt hij dat ik me daar helemaal geen zorgen over moet maken. Tachtig procent van alle mensen heeft een lekje. Ik heb het zelf ook! Je hoeft daar nooit iets aan te doen. B ij tien tot vijftien procent van alle mensen die zich bij Pre- Scan laat onderzoeken wordt iets gevonden. Dat lijkt veel, maar het kan van alles zijn, van een hoge bloeddruk tot een hoge cholesterol, legt Van Heel uit. Bij één tot twee procent wordt daadwerkelijk iets ernstigs gevonden, zoals een tumor of een op knappen staande slagader. Die mensen hebben vaak al een poosje vage klachten, zoals moeheid en willen zich gewoon even medisch laten checken. In bijna alle ernstige gevallen zijn we er gelukkig op tijd bij. De scans worden door meerdere artsen bekeken en geanalyseerd, daardoor is er vaak direct duidelijkheid over de ernst van een aandoening. Onze artsen zijn getraind in het brengen van slecht nieuws, en weten hoe ze er mee om moeten gaan. Als er iets ernstigs wordt gevonden, overlegt de arts met de patiënt en eventueel de huisarts over een mogelijk vervolgonderzoek of behandeling. Indien nodig kan de patiënt direct terecht bij een van de ziekenhuizen waar PreScan contact mee heeft, voor nader onderzoek of een operatie. Rischen geeft toe dat er altijd succesverhalen zijn te vinden. Er zijn altijd mensen waar in een vroeg stadium wel iets ernstigs bij wordt gevonden en waar iets aan gedaan kan worden. Dat is erg fijn voor hen, uiteraard. Maar bij de meeste mensen wordt een kleine afwijking gevonden, die nog geen direct risico met zich mee brengt. Na zo n uitslag raakt de patiënt dan toch vaak in paniek. Rischen weet uit eigen ervaring dat, ook al is er niet direct iets ernstig aan de hand, de patiënt toch wil dat er iets gedaan wordt. Enkele van zijn patiënten die een scan ondergingen, eisten direct vervolgonderzoek en operaties die volgens hem (nog) niet nodig waren. Een patiënt van mij, een stevige, ongezond levende veertiger, krijgt een hartinfarct. Hij wordt geopereerd maar verandert daarna niets aan zijn levensstijl; hij blijft roken en leeft ongezond. Hij besluit een Total Body Scan te ondergaan, terwijl ik hem alleen maar had aangeraden zijn levensstijl te veranderen. Uit de scans komt naar voren dat hij ernstig dichtgeslibde aderen heeft en een risico op een hartinfarct. De kliniek adviseert om hier iets aan te doen. Dus komt hij weer bij mij terecht en eist een verwijzing naar een cardioloog om geopereerd te worden. Dit terwijl de cardioloog nog niets voor hem kan doen, omdat het nog niet ernstig genoeg is. Inmiddels is het tijd voor de uitslag van mijn MRI-scans. Dokter Kintzel neemt me mee naar een andere kamer. Na enkele klikjes met de muis verschijnen op twee computerschermen mijn scans: de dwarsdoorsneden en 3D-opnames die zijn gemaakt van mijn lichaam. De beelden op de computer zijn intrigerend en ik Bij één tot twee procent van de mensen wordt iets ernstigs gevonden kijk geïnteresseerd naar de binnenkant van mijn lichaam. Best wel intiem eigenlijk, zo n MRI-scan. Dokter Kintzel loopt geduldig de scans met mij door en wijst alles aan op het scherm: mijn hersenen, mijn slagaders, mijn lever, mijn blaas en mijn baarmoeder. E r zijn geen afwijkingen te zien, alles is in orde. Gezien mijn leeftijd en leefstijl had dokter Kintzel eigenlijk ook niet anders verwacht. Ik krijg de beelden van de MRI-scans op een cd-rom mee naar huis. De andere uitslagen, zoals het bloed- en urineonderzoek volgen binnen twee weken per post. Met de cd-rom in mijn hand loop ik even later opgelucht naar buiten. Het regent, maar dat merk ik niet. Ik ben gezond! Tenminste, op dit moment dan. 1 KORT Vrouw in Bijenkorf liet kind eerst vallen De moeder die maandag van de vierde verdieping in de Bijenkorf in Amsterdam sprong, had even daarvoor eerst haar 1,5 jaar oude dochter laten vallen. Beiden werden in kritieke toestand naar het ziekenhuis gebracht. Het meisje overleed nog dezelfde dag. Haar moeder ligt zwaargewond in het ziekenhuis. Het drama in het warenhuis op de Dam gebeurde rond uur. De Bijenkorf werd direct daarna ontruimd. De Dam was een klein uur afgesloten zodat de traumahelikopter kon landen. Getuigen van het drama zijn opgevangen door slachtofferhulp. De motieven van de vrouw zijn nog onbekend. De politie gaat uit van een poging tot zelfmoord. De vrouw is aangehouden. Bejaarde in scootmobiel meegesleurd door metro Een 86-jarige vrouw uit Rotterdam is in haar scootmobiel een stuk door een metro meegesleept. De vrouw botste op een overgang tegen de passerende metro. Het slachtoffer is met verwondingen aan haar hoofd en benen naar het ziekenhuis gebracht. Dat liet de politie gisteren weten. Het slachtoffer reed over het niet-beveiligde deel van de metro-overgang.. Muziek op de fiets blijft legaal Het luisteren naar muziek op de fiets wordt niet verboden. Een verbod zou nauwelijks te handhaven zijn, omdat niet altijd te zien is of iemand oortjes in heeft, schrijft minister van Verkeer Eurlings. Slachtoffers werkten aan Technische Universiteit Delft DE TWEE OVERLEDEN PILOTEN VAN CRASH IN LELYSTAD WAREN ERVAREN VLIEGERS WFA Tips? Heeft u nieuwstips voor onze redactie, mail dan naar: binnenland@depers.nl De twee mannen die vrijdag omkwamen bij een botsing tussen twee vliegtuigjes bij Lelystad Airport waren ervaren vliegers. Hun collega s spraken gisteren in een rouwadvertentie hun droefheid uit over het verlies. De mannen, een 46-jarige man uit Delfgauw en een 70-jarige man uit Den Hoorn, werkten aan de faculteit luchtvaarten ruimtevaart-techniek van de Technische Universiteit Delft. De twee vlogen vrijdagmiddag in een vierpersoonsvliegtuig, een Cessna 172 R, van Rotterdam naar Lelystad, toen ze bij Zeewolde een ander vliegtuigje raakten. De Cessna vloog in brand en crashte in een weiland aan de Pijlstaartweg. Het andere vliegtuigje, een Fuji, maakte een noodlanding. De slachtoffers waren beiden toegewijde onderwijsmensen, die vonden dat het in hun vakgebied noodzakelijk was om zich naast de theorie ook de praktijk eigen te maken.. Hiep hiep De bijzonder hoogleraar geschiedenis van de Universiteit Utrecht Maarten van Rossem is vandaag jarig. Hij wordt 64, gefeliciteerd! Van Rossem wordt geroemd en verguisd om zijn nuchtere visies.

10 10 Nieuws Buitenland Europese Unie Werkvergunning voor hoogopgeleide migrant Blue Card moet buitenlands talent lokken Met een Blue Card kunnen hoogopgeleide migranten straks gemakkelijker in de EU komen werken. De Europese Commissie verwacht een magneetwerking. Tegenstanders spreken van discriminatie. Godelief Swank Binnen enkele jaren kan de Europese Unie niet meer zonder buitenlands talent, stelde de Europese Commissie gisteren. Europa vergrijst in rap tempo en we hebben een tekort aan technici en IT ers. Wat je hier niet kunt vinden, moet je wel van ver halen. Zo doen de Verenigde Staten dat al jaren, met hun Green Card. En met succes. Nu trekt 55 procent van de geschoolde migranten naar de Verenigde Staten, tegenover 5 procent naar de Europese Unie. Omgekeerd trekt 85 procent van de ongeschoolde arbeidskrachten naar de EU en slechts 5 procent naar Amerika. De Blue Card moet hier verandering in brengen. Hoogopgeleide migranten van buiten de EU en hun familieleden, moeten straks legaal in de Unie kunnen wonen, werken en reizen. De voornaamste toelatingseisen: een erkend diploma, minimaal drie jaar werkervaring en een baan in de EU die niet door een EU-lid kan worden vervuld. Vervolgens ontvang je een reeks gelijke rechten en mag je hier in eerste instantie twee jaar wonen en werken. De Europese Unie hoopt zo te voorzien in twintig miljoen gespecialiseerde migranten in de komende twintig jaar. Alle lidstaten moeten akkoord gaan voordat de Blue Card van kracht wordt. De grootste voor- en nadelen op een rij: Voordelen van de Blue Card: Vangt gevolgen vergrijzing op Tegen 2050 zal naar verwachting een derde van de inwoners van de EU ouder zijn dan 65. Twee arbeiders moeten dan dus opdraaien voor het levensonderhoud van één gepensioneerde, tegenover vier arbeiders vandaag. Er is dus dringend nieuwe (jonge) aanwas nodig van buiten de EU. Vult tekort aan expertise aan Elk EU-land kent een tekort aan personeel met specifieke vaardigheden, variërend van verplegers tot technici en IT-specialisten. Door arbeiders uit bijvoorbeeld India en China aan te trekken, zou dat tekort kunnen worden aangevuld. Illegale immigratie neemt af Door legale immigratie mogelijk te maken, neemt de illegale immigratie en mensenhandel naar verwachting af. De meningen hierover verschillen echter, want er vallen op dit moment maar weinig programmeurs ten prooi aan mensenhandelaren. Betere concurrentie met de VS De Blue Card moet de EU-variant worden van de Amerikaanse Green Card. AP De EU voorkomt dat alle knappe koppen naar de VS emigreren. Als wij onze deuren openen voor geschoolde migranten is dat goed voor onze concurrentiepositie en economie. Nadelen van de Blue Card: Braindrain in armere landen Door talent weg te halen uit armere landen, veroorzaak je een stagnatie in de ontwikkeling van dat land. Juist ontwikkelingslanden kunnen hun hoogopgeleiden goed gebruiken. Discriminatie Geschoolde mensen toelaten en ongeschoolden niet, is een vorm van migratie-apartheid. Je geeft niet iedereen dezelfde kansen. Geen keuzevrijheid meer Eigenwijze Europese landen als Groot-Brittannië, maar in toenemende mate ook Nederland, vrezen dat de EU hen straks migratiewetgeving kan opleggen, in plaats van dat ze zelf hun individuele migratiequota vaststellen. Huidige migrant is de dupe Door alleen uit te kijken naar nieuwe migranten, sla je de huidige migranten in de Europese Unie over. Je kunt hen natuurlijk ook scholen en opleiden. WETEN WAT JOU BIJZONDER t op de Nobiles Carrièredagen 29 en 30 november in de Jaarbeurs Utrecht. Met inspirerende workshops en MAAKT?Ontdek 150 geïnteresseerde topbedrijven. Schrijf je nu in op

11 Buitenland Nieuws 11 Criminaliteit Kleine filialen bezuinigen op personeel en beveiliging Italiaanse banken bijzonder geliefd bij overvallers In Italië wordt bijna de helft van alle bankovervallen in Europa gepleegd. Met name de snelle kraak is populair, ondanks de relatief kleine buit.. BORIS DITTRICH. Andrea Vreede ROME Handen omhoog, dit is een overval! Eén op de tien Italiaanse bankemployees loopt de kans minstens eenmaal oog in oog te staan met een, vaak gewapende, overvaller. In de eerste helft van 2007 zijn er in Italië al overvallen gepleegd, waarbij soms gewonden of zelfs doden vallen. Dat is een kwart meer dan in dezelfde periode van Volgens de cijfers van de Italiaanse vakbond FIBA scoorde Italië in 2005 maar liefst bankovervallen, tegenover een totaal van in heel Europa. Bijna de helft, dus. In Duitsland werden dat jaar bijvoorbeeld slechts 728 banken overvallen. Waar in de andere Europese landen het aantal bankovervallen langzaam daalt, kijkt Italië juist tegen een stijging aan. Op het eerste gezicht lijkt dat vreemd. Wie een Italiaanse bank binnenstapt, krijgt meteen te maken met veiligheidsmaatregelen die lijken op die van Fort Knox. Het begint al buiten de deur. Daar staat doorgaans een stevige agent van een particuliere beveiligingsdienst, voorzien van pistool en kogelvrij vest. Binnen moet de Nachtwaker Het Natural History Museum in New York zal niet zo gauw meer bezuinigen op het aantal nachtwakers. In de film Night at the Museum komen de opgezette beesten s nachts tot leven en spoken er rond. De nieuwe nachtwaker, gespeeld door Ben Stiller, moet in zijn eentje dienst doen. Hij verjaagt inbrekers en weet met behulp van de dieren het museum van de ondergang te redden. Dat treft, want op 1 november is het Natural History Museum de locatie klant eerst al zijn metalen voorwerpen in een kluisje doen, voordat hij door een sluis van gewapend glas de bank mag betreden. Uit de gegevens blijkt ook dat niet het door de maffia geplaagde zuiden van Italië de kroon spant, maar het veel rijkere noorden. Het gewest Lombardije, met hoofdstad Milaan, is verreweg het meest getroffen. Maar ook in Bologna en Rome zijn overvallen aan de orde van de dag. Ik zit wat krap bij kas. Even snel een bankje beroven. Dat lijkt de strategie van de Italiaanse bankovervaller anno Waren het vroeger professionele bendes die ingewikkelde plannen bedachten om hun slag te slaan, nu wordt meer dan 80 procent van het jaarlijkse galadiner van Human Rights Watch. Eregast is Sunila Abeysekera. Ze zal er spreken over haar werk in Sri Lanka. Ze begon ooit als actrice en zangeres, maar de burgeroorlog gooide roet in het eten. Sunila begon de verhalen van slachtoffers op te schrijven. Ze bekritiseerde de rebellen, maar ook de reactie van de regering. Sinds de Tamiltijgers en het regeringsleger het staakt-het-vuren in 2006 verbraken, zijn veel mensen vermoord. Beide kampen dragen schuld. Vrouwen en kinderen zijn de van de overvallen door één of twee personen uitgevoerd. Derderangs criminelen of arme duivels op zoek naar snel gewin, aldus het rapport. Want snel zijn de overvallers zeker. De gemiddelde slag wordt in minder dan drie minuten geslagen. Dat kan niet anders dan een magere buit opleveren. In 2006 werd bij een overval gemiddeld niet meer dan euro buitgemaakt. Maar de snelle kraken nemen wel toe. Volgens de vereniging van bankemployees is het de schuld van de enorme versnippering van de bankfilialen. Geen land ter wereld kent immers zoveel banken als Italië. Overal zijn kleine kantoortjes te vinden die een gemakkelijk doelwit vormen. Semantiek Koerdische PKK Verzetsstrijders, opstandelingen of meedogenloze terroristen? Is de PKK een verzetsbeweging of terroristische organisatie? Welke benaming moet je kiezen om onpartijdig te kunnen blijven? Voor je het weet heb je stelling genomen in een lastig conflict. Ook op deze dag In 1945 richten 51 landen in Washington D.C. de Verenigde Naties op. Inmiddels telt de internationale organisatie 192 lidstaten. PKK ers in Noord-Irak: Terroristen of valt het wel mee? AP Het weer Diyarbakir (Turkije): 27/14 C, zonnig Bakoe: 18/12 C, zonnig Melbourne: 22/12 C, zonnig Redactie buitenland Het is het Orwelliaanse dilemma uit 1984: antidemocratische, gewelddadige bewegingen gaan met termen als vrijheid en democratie aan de haal om het gelijk aan hun kant te krijgen. Zo ook de Koerdische arbeiderspartij PKK. Is dit een politieke beweging? Een op communistische leest geschoeide terroristische organisatie? Zijn de leden van de PKK vrijheidsstrijders? Guerrillera s? Rebellen? Opstandelingen? Terroristen? Het ligt er maar net aan wie je deze vraag stelt wat voor antwoord je krijgt. Het PKK-leiderschap definieert zijn beweging als een verzetsorganisatie die het Turkse kolonialisme in Oost- Turkije bestrijdt. Het doel is om een onafhankelijk, verenigd en socialistisch Koerdistan op te richten in de Koerdische delen van Turkije, Syrië, Iran en Irak. Istanboel en de gemiddelde Turk zien de PKK als een terroristische organisatie die met alle mogelijke middelen bestreden moet worden. De Turkse regering peinst er niet over de Koerden autonomie te verlenen. De gewone Koerd in Turkije zit vaak tussen twee vuren: de Turkse regering, die zijn culturele rechten dikwijls niet respecteert, en de PKK, die medewerking eist, dikwijls op straffe van de dood. De Koerden in Noord-Irak zijn niet noodzakelijkerwijs goed bevriend met hun volksgenoten in Turkije. Ze dulden de aanwezigheid van de PKK, zolang die hun streven naar autonomie niet in gevaar brengt. De EU en de VS hebben de PKK drie jaar na de aanslagen van 11/9 op de lijst van terroristische organisaties gezet. Wel eist Europa van Turkije in overleg over eventueel Turks lidmaatschap van de EU steevast dat de rechten van de Koerden als minderheid moeten worden erkend. De EU heeft de regering in Ankara vaak gekapitteld over schendingen van de mensenrechten in het Koerdische zuidoosten van Turkije. Deze krant noemt de PKK eveneens een terroristische organisatie, omdat die beweging door middel van gewelddaden de bevolking probeert te demoraliseren en zo haar politieke doel wil bereiken. Dat is de definitie van terrorisme zoals die in de Dikke van Dale is opgenomen. 1 eerste slachtoffers van elk gewelddadig conflict. In Sri Lanka zijn duizenden gezinnen uit hun huizen verjaagd. Er zijn een miljoen ontheemden. De mannen vechten. Het is aan de vrouwen om de gezinnen bij elkaar te houden, de kinderen op te voeden en ze te laten geloven in een betere toekomst. Terwijl de duizend gasten in het museum een vorkje prikken, zal Sunila vertellen over haar veelbewogen leven. Eind jaren tachtig moest ze vluchten omdat ze op de dodenlijst stond. Nederland heeft mij een tijd asiel verleend. Toen het in Sri Lanka wat rustiger werd, ben ik teruggekeerd. Ik ben opnieuw alle wreedheden van de Tamiltijgers en het regeringsleger gaan Door de toenemende concurrentie bezuinigen de banken bovendien steeds meer op personeel en beveiliging. De veiligheidsagenten buiten de bank verdwijnen en de interne televisiecircuits deugen vaak niet. De vakbonden willen nu dat er meer onderzoek komt naar de risico s die banken (en niet te vergeten de postkantoren) lopen. Ze willen mogelijkheden voor belastingaftrek voor investeringen in de verbetering van de veiligheid. En strengere straffen voor de overvallers. Maar dat laatste zal nog een hele toer worden in een land waar straffen wel worden uitgedeeld, maar waar overtreders vaak binnen de kortste keren weer op straat staan. 1 Venezuela Protest tegen wijziging constitutie AP In de Venezolaanse hoofdstad Caracas zijn gisteren duizenden studenten de straat op gegaan om te demonstreren tegen een grondwetswijziging waardoor president Hugo Chávez zich eindeloos herverkiesbaar zou kunnen stellen. De betogers trokken door de straten terwijl ze op fluiten bliezen en pro-democratische leuzen riepen. De politie vuurde traangasgranaten af nadat de naar schatting twintigduizend demonstranten slaags raakten met pro-chávezgroeperingen. President Chávez wil de grondwet ook wijzigen, zodat de autoriteiten tijdens een noodtoestand burgers kunnen opsluiten zonder ze in staat van beschuldiging te stellen. Het parlement dat door aanhangers van Chávez wordt gedomineerd, staat op het punt 67 wijzigingen van de grondwet goed te keuren. De regering zou daardoor onder andere de controle krijgen over de centrale bank, de presidentiële termijn zou van zes naar zeven jaar worden verlengd en Chávez zou zich in 2012 opnieuw verkiesbaar mogen stellen. Chávez werd in 1998 tot president gekozen en in 2002 en 2006 herkozen. De grondwettelijke wijzigingen moeten op 2 december middels een referendum worden goedgekeurd. 1 documenteren. Sunila probeert met haar werk vredesonderhandelingen dichterbij te brengen. We moeten beseffen dat beide kanten de vreselijkste oorlogsmisdaden hebben begaan. Maar het heeft geen zin bij het verleden te blijven stilstaan. We moeten vooruitkijken, anders doorbreken we nooit de spiraal van geweld. De getuigenis van Sunila is schokkend. Het Museum heeft 25 nachtwakers ingezet om de opgezette dieren in toom te houden en het galadiner niet te laten ontsporen. 1. Het weer Kaapstad: 21/7 C, zonnig Khartoum: 41/23 C, zonnig Tokio: 20/14 C, zonnig

12 12 Nieuws Buitenland Interview Oud-schaatser Johann Olav Koss zet zich met Right To Play in voor achtergestelde kinderen Leren spelen is essentieel Johann Olav Koss, ooit een groot schaatser, is nu een weldoener van formaat. Vanavond maakt hij zijn opwachting tijdens de vijfde Nacht van de Verenigde Naties. Femke van Wiggen Het is nog geen acht uur s morgens en Johan Olav Koss ziet er belachelijk fit uit. Strak pak, nog strakker brilmontuur, heldere blik. Klaar voor de dag. Hij moet wel, want sinds hij directeur is van Right To Play zijn zijn dagen minstens zo gevuld als in zijn schaatsperiode. Een vergadering hier, een vergadering in het hoofdkwartier in Toronto. The normal stuff, really. Ik heb geen tijd om ook maar aan iets anders te denken, zegt de oud-topsporter laconiek. Hoe anders dan met hard werken kan hij zijn doel realiseren: als het aan Koss ligt, wordt Right To Play net zo groot en gerespecteerd als Unicef en het Rode Kruis. Humanitaire organisatie heeft projecten in 23 landen Het zal mijn opvoeding wel zijn, verklaart hij zijn tomeloze ambitie. Mijn oma was altijd heel erg bezig met de verschillen in de wereld en mijn ouders waren arts. Ik dacht altijd dat ik in hun voetsporen zou treden. Hoewel Koss in 1999 afstudeert als arts, volgt zijn leven daarna een andere weg. Vijf maanden voor zijn legendarische Olympische Spelen in Lillehammer (1994), waar hij drie gouden plakken wint, vraagt Olympic Aid, een hulporganisatie die verbonden is aan het Internationaal Olympisch Comité, de schaatser een bezoek te brengen aan Eritrea. Koss gaat, wat zijn leven in een ander licht zet. Hij voelt daar direct wat hij moet doen, na zijn sportcarrière, na zijn medicijnenstudie: door sport de ontwikkeling en gezondheid van jongeren in achtergestelde gebieden bevorderen. Sinds zijn afstuderen bestaat zijn leven dan ook uit Right To Play, zegt hij zelf. Koss wordt directeur en verandert niet alleen de naam van Olympic Aid, maar ook het karakter. De eerste zes jaar dat ik erbij betrokken was, zamelden we geld in tijdens de Johan Olav Koss wist na een bezoek aan Eritrea direct wat hij na zijn sportcarrière wilde doen. GUIDO BENSCHOP Olympische Spelen. Maar dat werd niet per se aan sport besteed. Dat moest anders, meende hij. Ik vond en vind dat sport en spel essentieel zijn voor een kind. Leren spelen, daar heb je voor de rest van je leven iets aan. Het is een sociaal, fysiek en mentaal gebeuren. Als overheden hier meer in zouden investeren, zou je ook minder kinderen met obesitas hebben bijvoorbeeld. Anyway, er was nog geen hulporganisatie die op die manier achtergestelde kinderen hielp. Right To Play heeft op dit moment projecten lopen in 23 landen in Afrika, het Midden-Oosten en Azië, meest recent in China. De humanitaire organisatie werkt louter met lokale mensen en heeft kantoren in acht landen, waaronder in Nederland. Right to Play is absoluut nietpolitiek en niet-raciaal. Het is voor iedereen overal. Hoewel De organisatie leidt dan wel fors meer lokale vrijwilligers op dan drie jaar geleden ( wereldwijd inmiddels) en bereikt meer landen, nog altijd moet Koss te veel verzoeken met nee beantwoorden. Ik zeg nee tegen regeringen, tegen bevolkingsgroepen, tegen de Verenigde Naties. Ik zou willen dat het anders was, maar je kunt niet overal heen. Je Opgeven ken ik niet, er is altijd een mogelijkheid moet de capaciteit hebben, de mensen ter plekke kennen. Dat is iets waar we aan werken, we zijn ook gewoon een bedrijf. Ik geloof niet in verschil tussen een non-profit organisatie en een commercieel bedrijf. Je moet je markt kennen, je specialiteiten hebben, that s it. Over zijn eigen rol in dat bedrijf is Koss duidelijk: Ik heb deze organisatie gemaakt tot wat ze is, met dank aan de topsport. Jezelf doelen stellen, hard werken; hij kan zich niet voorstellen dat hij niet net zo lang volhoudt tot hij de beste is. Opgeven ken ik niet, er is altijd een mogelijkheid. En als je die gevonden hebt, merk je dat het altijd beter kan. Dat op een gegeven moment zijn rol desalniettemin zal veranderen, acht hij zeer waarschijnlijk. Op bepaald moment zal iemand anders het moeten doen, maar dat zal niet in de nabije toekomst zijn. Op dit moment in zijn leven kan al dat harde werken prima. Ik heb geen gezin, dat scheelt. En als je zoveel van je werk houdt, heb je niet veel privéleven nodig, zegt hij, als hij aanstalten maakt om weer een bespreking in te gaan. Iedere dag zie ik dankbaarheid. Daar raak je niet aan gewend, dat is onmogelijk. 1 In Nederland werkt Right To Play onder andere samen met het Nederlands Olympisch Comité (NOC*NSF). De organisatie Going Dutch, veertig avonturiers die in juni 2008 in een grote karavaan vanuit Amsterdam naar Peking trekken om de Nederlandse sporters te steunen tijdens de Olympische Spelen, hebben Right To Play gekozen als hun officiële goede doel. Ruud Lubbers Johann OIav Koss Jan Pronk NT Gent Joris Luyendijk Laidback Luke Bert Koenders en vele, vele anderen C-Mon & Kypski en de Amsterdam Klezmer Band NACHT VAN DE Woensdag 24 oktober VN uur Melkweg Cinecenter SugarFactory Amsterdam Info, programma, kaartverkoop: Kaarten winnen? Mail naar vn@bkb.nl, onder vermelding van 'De Pers'. Onder de inzenders worden 10 keer 2 kaarten verloot!.. Leven nu beter dan onder talibanregime ONVEILIGHEID IS EERSTE ZORG GEWORDEN VAN AFGHANEN Gu Gu (1) Een panda uit de dierentuin van Peking, genaamd Gu Gu, heeft een jongen gebeten die uit nieuwsgierigheid over het hek sprong. De Afghanen merken duidelijk dat de veiligheidssituatie in hun land aan het verslechteren is, maar vinden desondanks dat zij nu een beter leven hebben dan onder het talibanbewind. Dat is een van de uitkomsten van een onderzoek van de Asia Foundation. Het onderzoek, gefinancierd door het Amerikaanse Bureau voor Internationale Ontwikkeling (USAID), werd gehouden onder volwassenen. Ongeveer 46 procent vindt de onveiligheid het grootste probleem van het land, 29 procent de werkloosheid. In 2006 stond de werkloosheid nog op de eerste plaats, gevolgd door veiligheid en corruptie. Ondanks het toegenomen geweld vinden nog altijd vier op de tien Afghanen dat het met Afghanistan de goede kant op gaat, min of meer hetzelfde percentage als vorig jaar. Bijna de helft zegt nu meer welvaart te hebben dan aan het eind van de jaren negentig onder de taliban... KORT Zes wilde olifanten geëlektrocuteerd in India Zes wilde olifanten zijn in het noordoosten van India geëlektrocuteerd toen ze na het drinken van rijstbier uit hun dak gingen en een elektriciteitsmast uit de grond trokken. Het ongeluk gebeurde toen een kudde van zo n veertig olifanten vrijdag op zoek naar voedsel het dorp Chandan Nukat in de deelstaat Meghalaya aan het afschuimen was. Als de bewoners de kudde niet hadden verjaagd, was het drama waarschijnlijk aanzienlijk groter geweest, volgens een faunabeheerder.. Gu Gu (2) De dierentuin wil wel iets aan de omheining doen, maar niet te veel. Ook de bezoekers moeten zich maar gedragen, vindt de directeur.

13 Buitenland Nieuws 13 Voedsel Onderzoek Genen bepalen wat we lekker vinden Marcel Hulspas Pasgeborenen weten donders goed wat lekker is. Als ze iets zoets op hun tong krijgen, gaan ze lachen en bij zuur of bitter trekken ze een vies gezicht. Deze aangeboren voorkeur krijgt het gedurende de eerste levensjaren hard te verduren. Ieder kind zal immers moeten wennen aan het voedsel dat zijn ouders in zijn mond stoppen omdat het lekker of gezond zou zijn. Lekker vinden is dan ook deels een zaak van lekker leren vinden zelfs zuur en bitter kunnen we leren waarderen. Maar onze genen geven zich zeker niet helemaal gewonnen, zo hebben onderzoekers van Kings College in Londen ontdekt. Tim Spector en zijn medewerkers onderzochten de smaakvoorkeuren van drieduizend tweelingen, deels identieke tweelingen, deels niet-identieke. Identieke ( eeneiige ) tweelingen hebben exact dezelfde genen; niet-identieke zijn slechts voor de helft genetisch identiek. Uit een vergelijking van de voorkeuren van beide groepen bleek dat de voorkeur voor een bepaald soort voedsel voor bijna de helft bepaald wordt door de genen. Met name de voorliefde voor knoflook en koffie is voor het grootste deel genetisch bepaald. Het heeft dus weinig nut om een kind te dwingen iets lekker te vinden wat de ouders zelf ook niet lekker vinden. Die ouderlijke afkeer is namelijk waarschijnlijk door het kind geërfd. Volgens Spector betekent dit ook dat overheidscampagnes waarbij burgers wordt opgeroepen gezonder te eten, of meer fruit te eten, weinig effect zullen sorteren. Wat de peuter niet lust, zal hij als volwassene ook niet vreten. 1 Lord Lucan Oude moordzaak blijft maar leven Britten dol op onopgeloste moordzaak De Britten zijn dol op mysteries. Bestaat het Monster van Lochness? Wat is de ware identiteit van Jack the Ripper? En ze vragen zich al 33 jaar af waar Lord Lucan toch is. Sanne Rooseboom Help me! Help me! Ik ben ontsnapt aan een moordenaar! Hij heeft mijn kindermeisje vermoord! Lady Lucan kwam besmeurd met bloed de Plumber s Arms binnen, een pub in Londen. Het was donderdag 7 november 1974 en nanny Sandra Rivett lag in een plas bloed in de kelder van Lady Lucans huis. Lord Lucan was in geen velden of wegen te bekennen. Nu, bijna 33 jaar later, blijft de moord op Sandra Rivett en de verdwijning van hoofdverdachte Lord Lucan de gemoederen bezighouden. De plattelandsbevolking van China blijft krimpen door de aanhoudende trek van boeren naar de steden, al woont de meerderheid van de bevolking nog altijd op het land. Miljoenen plattelanders zijn de afgelopen jaren naar de steden getrokken, waar de ongebreidelde economische groei roept om hun arbeid. Eind 2006 woonde 56 procent miljoen mensen - nog op het platteland, zo maakte de directeur van het bureau De excentrieke aristocraat, met een gokverslaving en een puntsnor, spreekt tot de verbeelding. Lady Lucan is moe van alle aandacht voor haar verdwenen man. Volgens haar is hij al 33 jaar dood. Zij is ervan overtuigd dat hij háár wilde vermoorden, maar in de donkere kelder per ongeluk het kindermeisje, dat even lang was als zij, doodsloeg. Lord en Lady Lucan woonden gescheiden van elkaar en vochten voor de rechter uit wie de voogdij over de kinderen zou krijgen. Lady Lucan was dat gevecht aan het winnen. Nadat Rivett was vermoord, werd Lady Lucan met een bot voorwerp op haar hoofd geslagen. Haar belager snauwde haar toe dat ze haar mond moest houden, Lady Lucan dacht de stem van haar man te herkennen. Ze kon ontkomen en vluchtte gewond naar de pub verderop in de straat. 56 procent woont nog buiten de stad LEEGLOOP PLATTELAND VAN CHINA ZET DOOR voor de statistiek, Xie Fuzhan, gisteren bekend. In 2001 was dat nog 64 procent en in procent. Volgens een rapport dat de Verenigde Naties in juni uitgaven, zal binnen tien jaar de helft van de Chinezen in de steden wonen. Nadat de communisten aan de macht waren gekomen, voerden zij regels in die bepaalden waar mensen mochten wonen en werken. De VN schatten dat China over tien jaar 83 steden telt met meer dan inwoners.. Spook Een 81-jarige Duitse raakte eerder deze week verdwaald en kwam met haar elektrische rolstoel als spookrijder terecht op de snelweg. Verenigde Staten Al meer dan mensen geëvacueerd Californië in de greep van het vuur Een harde wind en hoge temperaturen jagen de vlammen steeds harder door het zuiden van Californië. De vooruitzichten voor de komende dagen zijn somber. AP SAN DIEGO In het zuiden van Californië zijn nog eens duizenden mensen op de vlucht geslagen voor de razende vlammen. De bosbranden die door de Amerikaanse staat jagen, hebben tot nu toe mensen uit hun huizen verdreven, circa hectare in de as gelegd en meer dan 700 woningen verwoest. En het ergste moet nog komen, zo wordt gevreesd. Volgens de weersvoorspellingen gaat de temperatuur omhoog en wakkert de nu al harde wind nog meer aan. Het vuur verspreidt zich zo snel dat de brandweermannen voortdurend voor verrassingen komen te staan. Zo moest een hotel dat was ingericht als opvang Op haar officiële website (ladylucan. co.uk) verklaart ze dat haar man zelfmoord pleegde, nadat hij er achter was gekomen dat hij de verkeerde vermoord had. Mijn man is die nacht van de veerboot gesprongen. Hij heeft de eer aan zichzelf gehouden. Haar kinderen geloven overigens dat. KORT Zware regenval treft New Orleans Door zware regenval zijn delen van New Orleans onder water komen te staan. De lokale autoriteiten hebben de inwoners van de stad, die nog herstellende is van de gevolgen van orkaan Katrina, gevraagd om niet door de overstroomde straten te rijden, uit angst dat dit golven veroorzaakt waardoor het water huizen instroomt. Maandag viel in sommige delen van de laaggelegen stad meer dan twintig centimeter regen. Het verkeer raakte ontregeld en bedrijven konden hun werkzaamheden niet uitvoeren. De Het weer Londen, 11 C/5 C, zonnig San Diego, 33 C/15 C, zonnig en droog Mokou 12 C/6 C, lichtbewolkt Een brandweerman probeert een huis in de stad Poway te redden. AP Roger Woodgate (linksboven) werd in Nieuw- Zeeland aangezien voor Lord Lucan (rechts). Ook de in 1996 gestorven Jungle Barry in India, zou de vermiste graaf zijn. HH hun vader nog leeft en hebben geen contact meer met hun moeder. In een licht Lady Lucan toe: Ik ben mijn website begonnen om de vele incorrecte en valse verklaringen in boeken en kranten te weerleggen. Het is meer dan dertig jaar geleden dat deze affaire speelde. Ik heb nooit problemen werden verergerd doordat afvoerputten verstopt waren met bouwafval van huizen. Schotse student acht jaar de cel in voor voornemens Een Schotse student die zei van plan te zijn bomaanslagen te plegen, is gisteren veroordeeld tot acht jaar cel. Hij sprak die voornemens uit bij een verhoor; hij bezocht regelmatig fundamentalistische islamitische websites. Op die sites plaatste en downloadde hij instructies om bommen te maken. Eerder was Mohammed Atif Siddique al veroordeeld omdat hij onrust veroorzaakte bij medestudenten, door hen zijn plan om zelfmoordterrorist te voor evacués halsoverkop geëvacueerd worden. De meeste branden zijn totaal niet onder controle. Kleinere brandjes voegen zich samen tot grote, meer gevaarlijke branden. De ene na de andere gemeenschap moet worden geevacueerd. Gisteren bij zonsopgang bevalen de autoriteiten van San Diego de ontruiming van huizen. Staatsofficials waarschuwen dat het aantal evacués zal toenemen. 1 een boek geschreven omdat ik hier geen geld aan wil verdienen en heb genoeg van de publiciteit. Lord Lucan zelf schreef de avond van de moord twee brieven aan vrienden. Volgens hem reed hij toevallig langs het huis van zijn vrouw toen hij zag dat ze werd aangevallen door een vreemde man. In de kelder vond hij het dode kindermeisje. Hij gleed uit over het bloed en zijn kleren kwamen onder de vlekken te zitten. Daarna reed hij naar vrienden, waar hij over zijn toeren aankwam. Later die nacht verdween hij voorgoed. Lucan werd in 1999 officieel dood verklaard. Maar dat weerhoudt de Britten er niet van hem overal ter wereld te spotten. De Britse zwerver in Nieuw-Zeeland is de laatste in een lange reeks vermoedelijke Lord Lucans. Op internet lijkt het ontrafelen van het Lucan-mysterie een soort internationaal Cluedo. Op Lordlucan. com treden kenners met elkaar in discussie over het moordwapen. Op lord-lucan.co.uk komt de beheerder van de pagina met eigen informatie. In de agenda van een in 1980 gestorven vriend van Lord Lucan stond een adres: Lord Lucan, Hotel Les Ambassadeurs, Beira, Mozambique. De agenda kwam uit 1975 Volgens een woordvoerster van Scotland Yard wordt de zaak herzien. Er zijn nieuwe DNA-technieken. Maar we hebben het onderzoek niet heropend. Elke onopgeloste moord wordt wel een keer herzien. We kunnen er verder niets over zeggen. 1. worden te vertellen. In april 2006 werd de 21-jarige student gearresteerd toen hij met het vliegtuig naar Lahore wilde vertrekken. Grieks parlement laat miljoenenrekening na Het vorige parlement van Griekenland heeft een flinke telefoonrekening achtergelaten. De driehonderd parlementsleden belden voor ruim een miljoen euro bij elkaar, van begin 2006 tot de ontbinding van 16 september dit jaar. Dat is zuur, want ze waren net bezig een openstaande rekening te betalen van 32 miljoen euro. De Grieken schieten ieder jaar over hun telefoniebudget heen.. If you gotta go Het Japanse bedrijfje Kaneko Sangyo Co heeft de oplossing gevonden voor chauffeurs met een volle blaas die vaststaan in de file. Het uitklapbare chemische auto-toilet past in een koffer.

14 14 Nieuws Economie Minder vraag naar verf Huizenproblemen VS raken Akzo Redactie economie Akzo Nobel lijdt onder de problemen op de Amerikaanse huizenmarkt. De vraag naar verf nam daar af, omdat de Amerikanen in de onzekere woningmarkt minder verhuizen en dus minder verven. Het leidde voor de verffabrieken van Akzo Nobel in China tot een afnemend exportvolume naar de VS. De verfdivisie wist nog wel een omzetstijging van 3 procent te realiseren, maar die kwam vooral door prijsverhogingen tot stand. Analist Jan van den Bossche van de Belgische bank Petercam houdt de beperkte omzetgroei van de verfdivisie goed in de gaten. Omzetgroei die alleen door prijsverhogingen tot stand komt, is een typisch teken van verzwakkende marktomstandigheden, zegt hij. Akzo heeft nu nog geen sterke positie op de Amerikaanse verfmarkt, maar versterkt die binnenkort met de overname van de Britse concurrent ICI. Het chemieconcern verwacht dat na de overname van ICI 10 à 15 procent van de omzet uit de VS zal komen. Op de vergadering van 5 november aanstaande mogen de Akzoaandeelhouders zich uitspreken over de beoogde aankoop van ICI. 1 Hyvesboegbeeld Raymond Spanjar: We bieden een enorm bereik. JOHANNES ABELING/HH Duitse wet verworpen Porsche mag VW overnemen Redactie economie Het Europese Hof van Justitie heeft de 47 jaar oude Volkswagen-wet als illegaal bestempeld. Deze wet beschermde de Duitse autofabrikant tegen vijandige overnames. Door deze uitspraak is voor Porsche eindelijk de weg vrij om het VW-concern volledig over te nemen. Volkswagen werd al vanaf 1960 door de Duitse overheid beschermd. Volgens de zogenoemde VW-wet mogen individuele aandeelhouders niet meer dan 20 procent van het stemrecht uitoefenen, ongeacht de grootte van hun belang. Ook moesten de Duitse federale overheid en de deelstaat Nedersaksen altijd twee plaatsen in de raad van toezicht van VW hebben en een vetorecht kunnen uitoefenen. Duitsland kon volgens de rechtbank niet aantonen waarom de wet de belangen van minderheidsaandeelhouders zou moeten beschermen. Het initiatief om de VW-wet aan te pakken kwam van Frits Bolkestein. De voormalige Eurocommissaris vergeleek de Duitse wet met de gouden aandelen die verschillende overheden nog in hun voormalige staatsbedrijven bezaten, waarop de Europese Commissie in 2005 een rechtszaak tegen Duitsland startte. Bestuursvoorzitter Wendelin Wiedekin van Porsche en zijn grootaandeelhouder Ferdinant Piech kleinzoon van de ontwerper van de Volkswagen Kever willen Volkswagen ombouwen tot een concurrent van Toyota, de op een na grootste autofabrikant ter wereld. 1 Onderzoek Werknemer is niet betrokken Redactie economie Nederlandse werkgevers hebben een probleem. Veel werknemers zijn nauwelijks betrokken en lonken naar een nieuwe baas. Circa veertig procent van de Nederlandse werknemers is nauwelijks tot niet betrokken bij het werk. Dat concludeert bureau Towers Perrin, dat onderzoek deed onder ongeveer Nederlandse werknemers. Gebrek aan betrokkenheid kost werkgevers veel geld, stelt Towers Perrin. Want organisaties met betrokken werknemers presteren aantoonbaar beter dan organisaties die niet beschikken over een betrokken club medewerkers, aldus het bureau. Van de ondervraagden voelt 13 procent zich volledig betrokken bij het werk. De grootste groep zit in het grijze middengebied: bijna de helft is deels betrokken. Uit het onderzoek blijkt overigens dat Nederlanders nauwelijks afwijken van personeel in andere Europese landen. Een opvallend gegeven uit het onderzoek is dat circa 64 procent van het personeel zegt te overwegen van baan te veranderen. Niet geheel verrassend ligt het percentage van mogelijke overstappers lager onder de erg betrokken medewerkers. De oprechte interesse van het senior management in werknemers is de belangrijkste invloedsfactor op de betrokkenheid volgens Towers Perrin. 1 Sociale netwerksites Jacht op de Nederlandse adverteerder Ook Hyves en Facebook willen geld verdienen De jaaromzet van sociale netwerksites bedraagt nu ongeveer een miljard dollar. Hun potentie is nog veel groter. Deze week heeft ook Facebook de jacht op de Nederlandse adverteerder geopend. Annemieke van Dongen Sociale netwerken als Hyves, Facebook en MySpace halen samen naar schatting een jaaromzet van rond een miljard dollar. Een aanzienlijk bedrag, maar nog lang niet in verhouding tot het aantal gebruikers en de media-aandacht die ze krijgen, zegt het Amerikaanse onderzoeksbureau IDC. Bovendien groeien de online netwerken nog steeds lekker door. Tegen het einde van dit jaar hebben ze samen ongeveer 230 miljoen gebruikers, voorspelt Datamonitor, en het einde van die groei is voorlopig nog niet in zicht. Alleen adverteerders lopen nog niet. Bod Sonepar onderwaardeert onderneming OMZETSTIJGING HAGEMEYER IN DERDE KWARTAAL Hagemeyer heeft in het derde kwartaal van 2007 een omzet behaald van miljoen euro. Dat is een stijging van 48 miljoen euro vergeleken met het derde kwartaal een jaar geleden. De autonome omzetgroei van het bedrijf kwam in de verslagperiode uit op 3,2 procent. In het derde kwartaal een jaar geleden was nog sprake van een omzetgroei van 12,1 procent. Hagemeyers belangrijkste divisie PPS realiseerde een autonome omzetgroei van massaal warm, concluderen IDC en Datamonitor. Zij zouden huiverig zijn voor de context waarin hun advertentie terecht komt. Op de inhoud van de pagina s van gebruikers is immers geen controle. Adverteerders die zich toch aan online netwerken wagen, zijn vaak weinig creatief. Met als gevolg, concludeerde MarketResponse vorige week, dat hun advertenties door bezoekers slecht gewaardeerd worden. Hyves-boegbeeld Raymond Spanjar erkent dat adverteerders soms huiverig zijn. Vooral omdat ze niet weten wat de mogelijkheden zijn. Mogelijkheden zijn er volgens hem juist te over. Met ruim vier miljoen leden, van wie de meesten tussen 15 en 35 jaar oud zijn, bieden we een enorm bereik. Bovendien maken de profielen het mogelijk om te segmenteren op bijvoorbeeld woonplaats, geslacht en leeftijd. Ook het Amerikaanse netwerk Facebook, dat inmiddels Nederlandse gebruikers heeft, probeert op deze manier adverteerders te trekken. Via de dienst Flyers Pro, die Facebook deze week lanceerde, kunnen ze advertentieruimte inkopen op profielen die ze aantrekkelijk vinden. Die van Nederlandse gebruikers bijvoorbeeld. De echte meerwaarde van sociale netwerksites zit echter in de mogelijkheden voor interactie. De ideale advertentie heeft mensen iets te bieden en is zo leuk, dat ze erover gaan praten, zegt Spanjar. Over zulke campagnes denkt Hyves samen met adverteerders na. Een geslaagd voorbeeld is volgens Spanjar een recente campagne voor de persoonlijke gepimpte pinpas van de Postbank. Nadat gebruikers een krabbel (een berichtje, red.) hadden verstuurd, kregen ze een pinpas in beeld met daarop hun eigen profielfoto. De reacties waren positief en er zijn ongeveer tienduizend pinpassen aangevraagd. 1 2,8 procent. De groei van PPS kon in het derde kwartaal niet profiteren van de prijsstijging van koperkabel. Hagemeyer herhaalde gisteren dat het bod van Sonepar het bedrijf sterk onderwaardeert. Op 9 oktober 2007 ontving Hagemeyer een ongevraagd voorgenomen bod van Sonepar. Hagemeyer herhaalt dat de indicatieve prijs van 4,25 euro in contanten per aandeel de onderneming significant onderwaardeert.. Formule-directeur Gamma stapt op Rob van den Noort gaat Gamma per 1 november 2007 verlaten. Tot dit vertrek is in onderling overleg besloten. Het vertrek is opmerkelijk, omdat hij er pas iets meer dan een half jaar werkzaam was.

15 Economie Nieuws 15 Advertenties Urban spam op bijna openbare plekken Het scherm rukt op Adverteerders zien het beeldscherm in winkels en de openbare ruimte als een nieuw kanaal om hun boodschap kwijt te kunnen. Sommigen noemen dit een vorm van urban spam. Remco Tomesen Het Centraal Station in Utrecht en het Amsterdamse Rembrandtplein: op twee van de drukste Nederlandse publieke plekken hangen sinds vorig jaar megaschermen. Om reizigers of uitgaanspubliek te vermaken, zeggen de exploitanten. Maar vooral om adverteerders een plek te geven. Wat formaat betreft, is het scherm op het Rembrandtplein uitzonderlijk. Het scherm is volgens exploitant Explore Vision Group met 114 vierkante meter zelfs het grootste ledscherm van Europa. De grootte van het Rembrandtpleinscherm valt op, maar in aantal is de hoeveelheid kleinere schermen die hangen in winkels, restaurants, metrostations en postkantoren zeker zo indrukwekkend. Op dit moment hangen er op openbare plekken in Nederland, volgens een deze zomer gepubliceerd overzicht, bijna schermen, vaak niet groter dan een televisie. Het overzicht is samengesteld door het weblog Narrowcasting Blieb. Narrowcasting is een marketingterm voor het via beeldschermen benaderen van mensen op een specifieke plaats en een specifiek moment. Narrowcasting is daarmee de tegenhanger van broadcasting: het uitzenden van audiovisuele boodschappen naar een breed publiek. De schermen zijn verdeeld over iets meer dan negenduizend locaties. Er hangen onder meer schermen in postkantoren, Bruna-winkels, metrostations, Texaco-tankstations, McDonald s restaurants en moskeeen. Het aantal schermen lijkt de komende tijd alleen maar toe te nemen. Schermen in de trein Zo start de NS volgend jaar met het ophangen van schermen in intercity s en zijn verschillende partijen bezig om taxi s uit te rusten met schermen. Vaak is één partij, de exploitant, verantwoordelijk voor een netwerk van schermen. De exploitant zorgt voor de techniek en de programmering. Die programmering is veelal een combinatie van entertainment- en... Beeldschermen bij het eten, onderweg, in het postkantoor en in de moskee. RONALD BAKKER nieuwsachtige items gecombineerd met commercials en informatie van de winkel of instelling waar de schermen hangen. Zo zijn op de schermen van Bruna bijvoorbeeld boekaanbiedingen te zien. In Berlijn bestaan al actiegroepen tegen visual kidnapping NVRD en gemeenten willen producenten vervolgen FABRIKANTEN INCASSEREN VERWIJDERINGSBIJDRAGE Fabrikanten van elektronische apparaten houden het geld van de verwijderingsbijdragen in eigen zak terwijl het toekomt aan de gemeenten. Het gaat sinds 2004 om vijftien miljoen euro per jaar. Dat stelt de brancheorganisatie van publieke reinigingsdiensten, de NVRD. Die heeft met verschillende gemeenten besloten de producenten voor de rechter te slepen. Burgers zouden de dupe zijn geworden doordat gemeenten de Bedrijvige maffiosi (1) De maffia is de grootste bedrijfstak van Italië. De georganiseerde misdaad heeft een jaaromzet van een slordige 90 miljard euro. misgelopen inkomsten via de afvalstoffenheffing hebben doorberekend. De NVRD stelt dat fabrikanten sinds medio 2004 niet alleen verantwoordelijk zijn voor het transport en de verwerking. Ze zouden ook moeten opdraaien voor de kosten die gemeenten maken voor het ontvangen, sorteren en opslaan van de apparaten. De NVRD heeft het ministerie van VROM verzocht de regels te handhaven. VROM acht zich hiertoe niet bevoegd. Een van de grotere Nederlandse exploitanten van een schermennetwerk is Librium TV, dat op één plek duizenden schermen beheert en vult. De Telegraaf Media Groep heeft een meerderheidsbelang in Librium TV. Vlaggenschip van het bedrijf is een netwerk van schermen in restaurants van McDonald s. In meer dan 200 Nederlandse vestigingen van de fastfoodketen hangen in totaal circa duizend schermen. Dit is extra service voor onze klanten, zegt een woordvoerder van McDonald s Nederland. Wij hebben wel een eis gesteld: van de 30 minuten mogen er maximaal 10 gevuld zijn met commercials. De fastfoodketen hoeft zelf niets te betalen voor de extra service, zegt de woordvoerder. Alle kosten zijn voor rekening van Librium TV. Wij stellen onze restaurants ter beschikking. Librium TV verdient aan de verkoop van commercials. Het bedrijf maakt geen winst- of omzetcijfers bekend. Protest Niet iedereen is enthousiast over de opkomst van beeldschermen. De Britse marketeer en schrijver Russell Davies, die onder meer voor Nike en Microsoft werkte, noemt reclame op tv-schermen in de openbare ruimte urban spam. Hij protesteert tegen allerlei vormen van ongevraagde reclame in de openbare ruimte, van jongeren die flyers uitdelen, tot billboards en schermen met bewegend beeld. Het grote scherm op het Rembrandtplein wordt door sommigen gezien als een vorm van urban spam. Het stadsdeel Amsterdam-Centrum en de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad protesteerden jarenlang tegen de komst van het scherm, dat volgens hen veel te groot is voor het plein. Na een juridische procedure kreeg de exploitant van het scherm toch toestemming het scherm te plaatsen. HH Bedrijvige maffiosi (2) Zeker 7 procent van het bruto nationaal product gaat door de handen van de maffiafamilies, concludeert de Italiaanse detailhandelsorganisatie. Volgens Boon is er altijd spanning tussen de partijen die een reclame-uiting willen ophangen en de clubs die het stadsgezicht willen beschermen. Dat geldt voor beeldschermen, maar ook voor billboards of gevelreclame. Hij benadrukt dat het stadsdeel niets te zeggen heeft over reclame op schermen in bijvoorbeeld winkels of trams. Die plekken vallen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Rembrandtplein, niet onder de openbare ruimte. Grote weerstand tegen reclame op beeldschermen en reclame in de openbare ruimte in het algemeen - lijkt in Nederland nog nauwelijks te bestaan. Maar misschien is het een kwestie van tijd voordat hier actiegroepen opstaan, zoals in Berlijn. Daar spreken sommige actiegroepen over visual kidnapping. Zij hebben het vooralsnog niet gemunt op beeldschermen, maar wel op grote billboards. Berlijnse actiegroepen hebben al verschillende reclameboodschappen verminkt, waaronder een zes meter grote fles op een billboard van Coca Cola en een uiting op een door Samsung versierde brug. Het doel van de groepen: het straatbeeld teruggeven aan de consument. 1 Cijfers Optimisme bij Lockheed Martin Redactie economie Lockheed Martin heeft opnieuw zijn winstverwachting voor 2007 verhoogd. De leverancier van defensieapparatuur liet gisteren bij de publicatie van de derdekwartaalcijfers weten waarschijnlijk een winst per aandeel van 6,70 dollar tot 6,85 te gaan realiseren. Eerder ging de onderneming nog uit van 6,65 tot 6,80 dollar. De reden voor het optimisme is dat het Amerikaanse concern in de afgelopen driemaandsperiode een winst behaalde van 766 miljoen dollar, vergeleken met 629 miljoen een jaar eerder, ofwel een stijging van maar liefst 22 procent. Per aandeel kwam de winst uit op 1,80 dollar, terwijl dit in het derde kwartaal van 2006 nog 46 cent minder was. Hiermee oversteeg Lockheed Martin de verwachting van een aantal analisten gepolst door Thomson Financial, die gemiddeld een winst per aandeel van 1,64 dollar voorzagen. Ook met de omzet zat het goed. Die steeg van 9,6 miljard dollar tot 11,1 miljard. Het concern heeft dit keer, in tegenstelling tot de vorige twee kwartalen, niet zijn omzetverwachting voor geheel 2007 verhoogd en handhaaft zijn omzetverwachting tussen 41 en 41,75 miljard dollar. Het bedrijf geeft verder een eerste inschatting van de financiële resultaten in Zo zal de omzet naar verwachting uitkomen binnen een range van 41,250 en 42,750 miljard dollar. Ook denkt Lockheed een winst per aandeel tussen de 6,95 en 7,15 dollar te kunnen realiseren. 1. Topman waarschuwde voor vreselijk kwartaal OLIECONCERN BP BOEKT FORSE WINSTDALING BP, het op een na grootste olieconcern van Europa, heeft in het derde kwartaal van 2007 een nettowinst geboekt van 4,41 miljard dollar, een daling van 29 procent ten opzichte van 6,23 miljard dollar een jaar eerder. Dat heeft de Britse oliemaatschappij gisteren bekendgemaakt. De daling is het gevolg van lagere winsten bij raffinage en lagere gasprijzen. De raffinagemarge daalde met 5,2 procent en de gasprijzen met 6,4 procent. Bestuursvoorzitter Tony Hayward had al gewaarschuwd voor een vreselijk derde kwartaal. De winst op basis van geschatte actuele kosten daalde met 45 procent, van 6,975 miljard dollar tot 3,867 miljard dollar. De resultaten over het derde kwartaal zijn inclusief een netto niet-operationeel verlies van 346 miljoen dollar, vergeleken met een niet-operationele winst van miljoen dollar in het derde kwartaal van Creatief ondernemen Een Duitse moeder financierde de opvoeding van haar kinderen op een creatieve manier. Om belastingaftrek te krijgen, schreef ze zich in als een bedrijf voor het fokken en verplegen van zoogdieren.

16 16 Nieuws Economie Overname Topsponsor verder onder Amerikaanse vlag Nike neemt Brits Umbro over Umbro, de sponsor van het Engelse voetbalteam, heeft ingestemd met een overname door Nike. Redactie economie Nike, producent van sportartikelen, neemt zijn Britse concurrent Umbro over. Het Amerikaanse concern betaalt 4,00 dollar per aandeel, waarmee het Umbro waardeert op 582 miljoen dollar. Nike-bestuursvoorzitter Mark Parker is zeer te spreken over de nieuwe aanwinst. Umbro is een merk met omvangrijke ervaring in de populairste sport en de grootste voetbalmarkt ter wereld. Door zijn nauwe verbondenheid met The Football Association (FA) en het Engelse team, is Umbro s toekomst nog groter dan zijn verleden. De Britse voetbalassociatie heeft de verzekering van Nike gekregen dat de relatie met Umbro niet in het gedrang zal komen. Beurs TomTom, Binck, Randstad en Stork: bedrijven die de laatste tijd voor veel reuring op de beursvloer zorgden. Vandaag rapporteren ze voorbeurs hun derde-kwartaalcijfers. Nog meer lawaai? Met de acquisitie hoopt Nike zijn wereldwijde leiderspositie op het gebied van voetbal, een van zijn groeikernen, uit te breiden. Sinds het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw zag Nike zijn omzet uit voetbal toenemen van 40 miljoen dollar tot 1,5 miljard dollar. Umbro verkoopt zijn producten in meer dan negentig landen. Het bedrijf, dat zijn thuisbasis in Manchester heeft, realiseerde in 2006 een omzet van 276 miljoen dollar en sponsport onder meer Britse voetbalclubs als de Blackburn Rovers en West Ham. Ook leveren de Britten uitrusting aan de nationale elftallen van onder meer Albanië, Azerbeidzjan, Ierland en Zweden. In Nederland zijn onder meer de spelers van FC Groningen en Heerenveen klant van het Britse concern. De lijst van Nike-klanten mag er eveneens zijn. Eerder lijfde Nike het merk Converse in. Verder prijken de Beurs vandaag Cijferseizoen Vier op een rij Toeval? Het beste (+67,4%) en het slechtst (-22,5%) presterende AEXfonds presenteren vandaag hun derdekwartaalcijfers. Glorieuze winnaar dit jaar is TomTom, dat sinds zijn beursgang op 28 mei % meer waard werd. De AEX dikte in die tijd een ook niet misselijke 50% aan. De reden voor het succes is een jong en innovatief bedrijf met volop ondernemingszin en dat in een nieuwe, maar onvoorstelbaar grote groeimarkt. Want uiteindelijk lonkt een miljardenmarkt: een navigator die standaard zit in of op iedere auto, motor, scooter, fiets en mobieltje. Meer nog dan de harde winst- en omzetcijfers hunkeren beleggers vandaag naar nieuwtjes en feiten die weer voor fantasie en daarmee oplopende koersen zorgen. Verhoogt TomTom bijvoorbeeld zijn bod op Tele Atlas? Dergelijk nieuws maakt en breekt de koers vandaag, want in dit wereldje waarin ook Garmin, Navteq en Nokia actief zijn en Google, Microsoft en Apple begerig toekijken, is de winnaar van vandaag de verliezer van morgen. Daar weten Tom Tombeleggers alles van. Hoewel de koers meestal fors omhoog gaat, wil die ook nog wel eens een procentje of producent van luxe schoeisel Cole Haan en kledingconcern Hurley International op het lijstje van Nike s veroveringen. De Amerikaanse producent van sportartikelen heeft verder een overeenkomst met Apple gesloten om een chip in sportschoenen te plaatsen die de loper voorziet van informatie via zijn ipod. Maar de ambities van Nike reiken verder. De onderneming maakt er geen geheim van dat zij voor het wereldkampioenschap van 2010 in Zuid-Afrika wil uitgroeien tot het belangrijkste voetbalmerk ter wereld. Dat gaat niet zonder slag of stoot, want de Amerikanen moeten opboksen tegen het Duitse Adidas, dat spullen levert aan de voetbalgoden van Frankrijk, Duitsland en Argentinië. Nike levert onder meer aan de nationale teams van Brazilië en Portugal. In Nederland sponsort Nike onder meer ons eigen nationale elftal, maar ook de voetbalclubs PSV Eindhoven en NEC. 1 wat dalen. Stalen zenuwen zijn een vereiste. Randstad Sinds Randstad de tweede kwartaalcijfers publiceerde is het mis. Het gaf een voorzichtige guidance af. Na jaren juichberichten gewend te zijn geweest, schrokken beleggers hiervan. Het aandeel ging massaal in de uitverkoop, omdat de uitzendbusiness als vroeg cyclisch geldt. Ofwel, ze loopt vooruit op de economie en als die tegenzit Analisten verwachten vandaag weinig witte rook uit Diemen. Ze gaan uit van groeivertraging, met name door de moeilijke Amerikaanse markt. Stork De verlies- en winstcijfers van Stork interesseren in feite niemand, omdat het een beetje einde verhaal is voor de vliegtuig- en machinefabrikant. De twee bieders, het Britse Candover en het IJslandse Marel, vechten nu al maandenlang over de Stork-buit. Het ligt daarom meer voor de hand dat uiteindelijk een rechter over het Nike wil uitgroeien tot het belangrijkste voetbalmerk ter wereld. PIM RAS/HH lot van het bedrijf beslist. Binck De cijfers van online beleggersbank Binck nemen beleggers ook min of meer voor kennisgeving aan. Voor de volledigheid: SNS Securities gaat uit van een winst van 5,5 miljoen euro (Q3 2006: 4,3 miljoen euro) en ING Wholesale Banking rekent zelfs op 6,4 miljoen. De laatste gaat er ook van uit dat het aantal klanten met toenam tot , ofwel een marktaandeel van 8%. Analisten en beleggers kijken vooral uit naar nieuws over de mogelijke overname van Alex door Rabobank. Maandag liet Binck nog weten dat er met Rabobank gepraat wordt. Beide partijen verwachten er redelijk snel uit te komen. Als overnameprijs circuleren bedragen van tussen 400 en 425 miljoen euro en dat geldt als duur. 1.. Belgenmop Het Damrak heet ook wel Mickey Mouse beurs, omdat het klein en nietig is. Daarom was het altijd lachen om de nog kleinere Belgische beurs, de Bel 20. De Belgen lachen echter al jaren in hun vuistje. Sinds de bodem op 13 maart 2003 werd bereikt, werd hun index 210 % meer waard en die van de Hollanders 148 %. Eén troost: dit jaar is Nederland - België 9,3 % - 0,6 %. 1 Het Panel STELLING: WIE O WIE? Wat, denkt u, staat er het eerst op het koersbod? Olie naar 100 dollar (nu 87,50)? Dollar naar 1,50 (nu 1,42)? AEX naar 500 (nu 545)? Google naar 700 dollar (nu 650 dollar)? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Eitje CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS) Eitje, olie naar 100 dollar. Stijgende vraag, politieke onrust en de toename in het aanbod komt pas laat op stoom. Olie is een schoolvoorbeeld van een prijs-inelastisch goed. Hoe hoog de prijs ook, het gebruik vermindert niet. Ik ken niemand die minder benzine tankt. Eén troost: de olieprijs is in dollars, in euro s valt de schade mee. 1 Internet AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING) Wij zijn positief over internet. Het is een groeisector met sterke balansen, waarvan de waardering in dit beursklimaat verder kan oplopen. De sector noteert vooral in dollars, een munt die (ten opzichte van de euro) over een jaar eerder gestegen dan gedaald is, evenals de AEX en de olieprijs. 1.. Pas op! JOOP BRESSER (FONDSMANAGER DELTA LLOYD) Er is voor beleggers geen gevaarlijker bezigheid dan lijntjes doortrekken naar de toekomst. Denk bijvoorbeeld ook eens aan olie op 82 dollar en de dollar zelf die ten opzichte van de euro 1,35 noteert. 1

17 Economie Nieuws 17 Handboek Erik van Vooren, auteur van We Can Work It Out Teamwerk volgens Beatles Goed teamwerk is meer dan ooit vereist in de huidige complexe zakenwereld. Erik van Vooren schreef er een boek over en liet zich daarbij inspireren door The Beatles. Sharida Mohamedjoesoef Try to see it my way, do I have to keep on talking till I can t go on? While you see it your way, run the risk of knowing that our love may soon be gone. We can work it out. Enthousiast laat de Gentse marketingprofessor Erik van Vooren (54) de eerste tonen van deze bekende Beatles-plaat horen. We Can Work It Out is tevens de titel van zijn pas gepubliceerde boek, waarmee Van Vooren teamwerkers en leiders op basis van bepaalde Beatles-principes hoopt te inspireren tot beter teamwerk. Waarom nu juist The Beatles als rolmodel en niet een andere band? The Beatles vormen de soundtrack van mijn pubertijd. Ik heb ongeveer zestig boeken over deze band in mijn boekenkast staan. Toch is mijn fascinatie voor The Beatles van recentere datum. In 1985 kocht ik mijn eerste boek om me verder in deze jongens te verdiepen, vooral vanuit een sociologische interesse. Dat ik de Beatles als kapstok voor mijn boek over teambuilding heb gebruikt, heeft te maken met het feit dat ze een bijzonder succesvol team waren. Daar zullen vriend en vijand het wel over eens zijn. Ze verlegden continu grenzen.' 'Zo waren ze de eerste popgroep die optrad in een sportstadion. Ze waren de voorlopers in het experimenteren met de technische mogelijkheden van opnameapparatuur in de studio. Met hun langspeelplaat Sgt. Pepper bewezen ze dat de hoes van een plaat ook een intrigerend kunstwerk kan zijn. Het was ook de eerste hoes waarop de songteksten werden afgedrukt. Ze durfden een song op te nemen die zeven minuten duurde, terwijl de norm drie minuten was. Vier verschillende persoonlijkheden, toch één groep, zegt Erik van Vooren. HH Als ik u zo hoor praten, zou ik toch denken dat dit boek over vier jongens uit Liverpool gaat. Ze zijn prominent in het boek aanwezig, maar het is in de eerste plaats een werk over teambuilding. Ik was al langer van plan om iets te schrijven over teambuilding, omdat het samenwerken in een complexere, diverse samenleving een grotere uitdaging wordt. Ik geloof ontzettend sterk in de meerwaarde van teamwerk, die wat mij betreft rust op twee pijlers: teameffectiviteit en teamspirit. Met de Fab Four had ik de perfecte manier gevonden om deze boodschap uit te dragen. In de beginfase had ik nog geen rode draad. Ik begon te spelen met de tien principes die nodig zijn om een goed team op te bouwen. Als je de Engelse termen gebruikt, krijg je het acroniem The Beatles. De eerste letter, de T, staat voor Talent Mix. Wat bedoelt u hiermee? Een team begint met het hebben van de juiste mensen. Goede vakkennis is daarbij onontbeerlijk, maar relationele kennis, empathie met de ander is minstens zo belangrijk. Zo zat in de oorspronkelijke groep Pete Best. Maar dat werkte niet. Best wilde zijn vetkuif behouden, deelde niet hetzelfde type humor en dus was het exit Best en enter Ringo Starr. Starr was vocaal misschien niet de sterkste, maar wel een goede drummer. Bovendien kun je niet allemaal vedette zijn. Je hebt ook waterdragers nodig. Wat je kreeg, was een zeer divers team: George Harrison de inspirerende denker. Ringo Starr de pragmatische realisator. John Lennon de rebelse criticus en Paul McCartney de ambitieuze organisator. Vier verschillende persoonlijkheden en toch één groep, The Beatles, omdat ze naar elkaar luisterden. Bovendien wisten ze wat ze wilden: Being bigger than Elvis. In hun Hamburgperiode toen ze nachtenlang speelden voor dronken zeelui, hoerenlopers en vechtersbazen, had John een strijdkreet gelanceerd: Where are we heading, boys? Waarop de rest antwoordde: To the top, Johnny. John: where is that boys? Groep: To the toppermost of the poppermost, Johnny. In mijn boek noem ik dat Heading, ofwel richting. Welke letters vindt u zelf het belangrijkst? Kijkend naar het logo van The Beatles springen de B en de T eruit. Belief, zeg maar betrokkenheid en de T voor Trust, vertrouwen. Dus geen verborgen agenda s. Open met elkaar praten. In Nederland is men op dit gebied wat assertiever dan in België. Daar zijn we te bang elkaar voor het hoofd te stoten. Uiteindelijk konden The Beatles zich, hoe succesvol ook, niet handhaven. Dat is waar. Het ging onder meer fout door gebrek aan leiderschap. Dat viel weg toen manager Brian Epstein zelfmoord pleegde. Uiteenlopende ambities bleken eveneens problematisch. Paul wilde bij de muziek blijven, terwijl John meer politiek geëngageerd werd. Dat leidde tot spanningen, tot stress. In essentie draait alles dus om teamspirit. Hoe creëer je dat? Dat is een kwestie van vertrouwen en geloof. Zoiets moet groeien. Bij The Beatles bedroeg de incubatieperiode drie tot vier jaar. Je moet elkaar ook de tijd gunnen. Teamwerk is ook nooit af. Je kunt dus nooit niet zeggen: Ik heb een team, maar wel: ik werk aan een team. 1 We Can Work It Out van Erik van Vooren is nu verkrijgbaar via Lannoo Campus / Scriptum FRANK DE MEULEMEESTER.. Bovag BBT: Geen sprake van meer concurrentie VEILING TANKSTATIONS LANGS SNELWEGEN IS FIASCO. De veiling van tankstations langs de snelwegen in Nederland is een fiasco. De in 2002 gestarte veiling moest zorgen dat nieuwe partijen de macht van grote olieconcerns inperken, waardoor de concurrentie toeneemt en de prijzen dalen. Volgens brancheorganisatie Bovag BBT is dat nauwelijks gelukt. Langs de snelwegen staan ongeveer 210 benzinestations, voornamelijk van grote bedrijven als Shell, BP, Texaco en Esso. Deze bedrijven hanteren doorgaans adviesprijzen die gemiddeld acht cent hoger liggen dan de tankstations langs de binnenwegen. Daar is wel felle concurrentie. Kartelwaakhond NMa zet vraagtekens bij de spelregels van de veilingen. Die zouden zijn opgesteld na overleg tussen de staat en de grote oliemaatschappijen. Volgens de NMa laat zo n samenwerking ruimte voor twijfels over transparatie, onpartijdigheid en objectiviteit van de staat. Deepak Chopra Ik geloof niet in geboren leiders. Het is de context die een leider maakt. FilipVandendriessche De meest vacante functie in ons bedrijf is de voorbeeldfunctie. HH. Chronisch polsletsel na duwen rolcontainers SCHADEVERGOEDING VOOR MEDEWERKER CAMPINA Een werknemer van zuivelbedrijf Campina krijgt een schadevergoeding van meer dan honderdduizend euro vanwege chronisch polsletsel als gevolg van het duwen van 400 kg zware rolcontainers. Bureau Beroepsziekten FNV maakte dit gisteren bekend in de Europese Week voor veiligheid en gezondheid op het werk. De medewerker bij Campina Melkunie moest dagelijks vijftien tot twintig zware rolcontainers duwen. Het bedrijf had een kettingbaan vervangen, waardoor de man in plaats van één meter wel twintig tot veertig meter moest duwen. Hij hield er een beknelde zenuw aan over waaraan hij meerdere keren moest worden geopereerd. De schadevergoeding komt vlak voor het moment dat FNV Bondgenoten in de cao-onderhandelingen voor distributiecentra van Albert Heijn het met de hand laden van rolcontainers aan de orde wil stellen.. Niccolò Machiavelli De eerste methode om de intelligentie van een leider in te schatten, is te kijken naar de mensen die hem omringen.

18 18 Cultuur Museumbrand 55 kunstwerken waarschijnlijk verwoest Er is voor de kunsten veel verloren gegaan De brand in het Armandomuseum heeft meer dan vijftig kunstwerken onherstelbaar beschadigd. Daarbij veel uniek en onvervangbaar werk, en niet alleen van Armando zelf. Arjan Terpstra De schade van de brand in Amersfoort wordt langzaam duidelijk. Het Armandomuseum heeft naast het gebouw ook een groot deel van de collectie te betreuren. Van de kerncollectie van 21 schilderijen van Armando hingen er dertien in het interne depot van het museum; acht waren in een extern depot opgeslagen en zijn voor het vuur behoed. Kunstwerken die het museum voor Armando beheert, lagen buiten de muren opgeslagen. Ook zijn van Armando werken uit andere collecties vergaan, waaronder het schilderij Waldig (1983) dat aan het Centraal Museum in Utrecht behoort. Dat museum moet nog een ander sleutelstuk uit de collectie missen: het idyllische L Ile d amour van de Franse schilder C.F. Daubigny (1817- Ook andere musea moeten cruciale stukken uit hun collectie missen 1878). Het doek, waarop een eiland in zilverachtig licht baadt, wordt gezien als een van de mooiste werken van de schilder. L Ile d amour was een van de topstukken die voor de tentoonstelling In het woud op zoek naar betekenis te zien waren. Daarin waren ook twee gravures van Albrecht Dürer ( ) opgenomen, die uit het Amsterdams Historisch Museum afkomstig zijn. Het museum bezat vijf gravures van zijn hand die thematisch gerelateerd waren, alle afkomstig uit de negentiende-eeuwse verzameling van Karel Fodor. De twee gravures waren niet uniek, maar wel van bijzonder hoog niveau. Datzelfde geldt voor een ets van Jacob van Ruisdael ( ), Pad langs een moeras, uit de collectie Lucas van Leyden van het Boijmans van Beuningenmuseum. Deze ets was van erg goede kwaliteit, en was een exemplaar uit een drukserie van dertig, allemaal door Van Ruisdael zelf gedrukt. Het Boijmans van Beuningen had van zeven van de dertien etsen die de kunstenaar maakte een afdruk, daarvan is er nu dus een weg. Wel is dezelfde ets in een vergelijkbare kwaliteit te vinden in Berlijn en het Rijksprentenkabinet in Amsterdam. Het nieuws dat er onder de getroffen kunstwerken ook een werk van Hercules Segers ( ) zou zijn, blijkt niet te kloppen. Bruikleengever Museum Bredius in Den Haag laat weten dat het berglandschap al sinds 1947 niet meer als een Segers gezien wordt en dat het als werk van een onbekend kunstenaar in de trant van Segers in de catalogus staat. Nog onbekend is in welke staat Bergeyk Circle van Richard Long verkeert. De leistenen cirkel zou de brand in theorie overleefd kunnen hebben. 1. Toekomstmuziek. Vampire Weekend boort soukous en mbaqanga aan Naam: Vampire Weekend Sinds: 2006 Wat: afro-indiepop (of andersom) Bekend van: een handjevol mp3 s Job de Wit Afgelopen winter begon de blog-buzz rond Vampire Weekend, een band uit Brooklyn die luchtige, poëtische liedjes speelt met invloeden uit West- en Zuid-Afrikaanse popmuziek. In het voorjaar schreven The New York Times en hipsterbijbel The Fader over de groep en niet lang daarna was Vampire Weekend de hipste nieuwe band van het westelijk halfrond. Ook kon Paul Simons vrij briljante lp Graceland uit 1986 eindelijk eens worden afgestoft, omdat diens crossoverproject het meest aan Vampire Weekend doet denken. Inmiddels hebben de ex-columbia-studenten een platencontract (in januari komt een debuutalbum uit) en deze week is Vampire Weekend aan zijn eerste Europese tournee begonnen. Maandag 29 oktober speelt de band in Paradiso in Amsterdam. Claim to fame: Al die post-postpunkband van de afgelopen jaren, van Interpol tot Editors, maakten bijna zonder uitzondering dezelfde vergissing. Door zich zo naar hun voorgangers uit de jaren tachtig te 29 oktober te horen in Amsterdam. modelleren, vergaten ze dat die er lustig op los experimenteerden. Dub, afropop, disco, reggae of funk bands als The Clash, Talking Heads en PiL wisten er wel raad mee. Heel slim dus van Vampire Weekend om eens voorzichtig wat uitheemse muzikale invloeden als soukous en mbaqanga aan te boren. This feels so unnatural', zingt frontman Ezra Koenig in Cape Cod Kwassa Kwassa. Peter Gabriel too. Gevoel voor humor hebben ze dus ook. Claim to fail: Afgezien van de opvallende muzikale kruisbestuiving is Vampire Weekend natuurlijk nog steeds een bleek studentenbandje, en een You Can Call Me Al staat nog niet op het repertoire. 1 Pad langs een moeras van Van Ruisdael (linksboven), L Ile d amour van Daubigny (rechtsboven) en Waldig van Armando (linksonder) zijn verwoest, van Bergeyk circle (rechtsonder) van Richard Long is dat nog onduidelijk. Muziek Madness komt echt terug Redactie cultuur Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig was het de popband van een generatie: Madness. De jonge Engelse band maakte van ska een begrip en liet iedereen meezingen met zijn grootste hit Baggy Trousers. Na de nodige onenigheid ging de band in 1988 uiteen, om alleen nog voor hele speciale gelegenheden af en toe samen te spelen. De moeite waard werd het nooit echt meer. Maar Madness wil nu definitief terugkomen en komt daarom begin 2008 zelfs met een compleet nieuw studio-album, dat vooralsnog als werktitel Lucky 7 heeft. Al eind 2006 kwam de band samen. De zes overgebleven leden van de band besloten weer aan de slag te gaan. Afgelopen maart brachten de Britten al een eerste single van het langverwachte album uit, Sorry. Dat werd een lichte teleurstelling en kwam niet verder dan nummer 23 in de Britse charts. Een maand later bracht het zestal de single NW5 (I Would Give You Everything) uit. Beide nummers zullen ook te horen zijn op Lucky 7 dat komende winter vast gepromoot wordt met een reeks concerten in Engeland. Ook op het album: Madness 2008 versie van Baggy Trousers, Baggy Jeans. Volgens de band wordt dat minstens zo n hit als de voorganger. Dus wie weet, wordt 2008 het jaar van Madness RECENSIE POP SERJ TANKIAN DRAAFT DOOR Gisèle Mambre Ha, een nieuwe System of a Downplaat, denk je bij het zonder voorkennis beluisteren van Elect The Dead. Nadere studie van de hoes leert echter dat het om een soloproductie van SoaD-voorman Serj Tankian gaat. Een productie die ons duidelijk maakt dat Serj geen enkele behoefte had in zijn eentje iets anders te maken dan hij met zijn Armeens-Amerikaanse maten zou doen. Op Elect The Dead gaat hij klassiek als een furie tekeer, fulminerend tegen en commentaar leverend op de huidige stand van zaken in de wereld. De rake maatschappijkritische teksten met de oorlog tegen Irak als repeterend thema vliegen je om de oren en de muziek, geheel door Tankian verzorgd, is niet bepaald ingetogen. Uiteindelijk wordt het een beetje te veel van het goede. Er zit kennelijk een grens aan wat je woedend in je gezicht gesmeten wilt hebben. Na de zoveelste aanklacht tegen alles wat verkeerd is in deze wereld, heb je zin om Serj toe te roepen dat je het nu wel weet. Maar in individuele nummers is Elect the Dead goed te pruimen. RECENSIE POPMUZIEK THE HYVES + DURE PRODUCERS = EEN IETS LANGERE PLAAT Job de Wit Op The Black and White Album (A&M/ Octone/Universal) proberen The Hives tevergeefs hun geluid iets te verbreden, nadat ze in het verleden even monomaan als succesvol waren met een puntig garage-rockgeluid. De Zweden gaan voor het eerst in zee met een paar dure producers, waaronder nota bene hiphop-ster Pharrell Williams die de band voorzichtig richting dansvloer stuurt. Zulke pop-uitstapjes worden gecompenseerd door een paar lompe punknummers, voor de rest is het meer (letterlijk: de cd duurt drie kwartier waar ze voorheen altijd binnen een half uur klaar waren) van hetzelfde. Helaas, pakkende songs ontbreken, de formule lijkt uitgewerkt.. See You In Vegas (1) De titelsong van de documentaire See You In Vegas is het gelijknamige nummer van zangeres Ellen ten Damme. See You In Vegas (2) De documentaire gaat over illusionist Hans Klok. De film laat zien hoe Klok de laatste drie jaar toewerkt naar zijn carrière in Las Vegas.. Tosh Meets Marley De Tosh Meets Marley-tour zal begin volgend jaar Nederland aandoen. De band, bestaande uit oud-bandleden van Pete Tosh en Bob Marley, eert de overleden reggaesterren met een wereldtournee.

19 Cultuur 19 Cabaret Herman Finkers terug na zeven jaar Podium blijft broek die past Morgenavond gaat de voorstelling Na de pauze van cabaretier Herman Finkers (52) in première. Hij speelde zijn laatste voorstelling in 1999, maar stopte omdat de lichtvoetige lach als een keurslijf voelde. De pauze duurde zeven jaar. Alexander Nijeboer ZAANDAM Hardenberg, afgelopen voorjaar. De bezoekers van theater De Voorveghter hadden kaartjes gekocht voor een blind date een voorstelling van een tot op het laatste moment onbekend gehouden cabaretier. Als de publiekslieveling van de jaren negentig van de vorige eeuw zijn nieuwe materiaal voor het eerst voor publiek heeft gespeeld, klinkt een minutenlang ovationeel applaus. Herman Finkers is terug en zal met een nieuwe voorstelling komen, maakt impresario en zus Angelique Finkers de volgende dag bekend. De toepasselijke titel: Na de pauze. De oude wereld is de oude niet meer, zegt Herman Finkers in de kleedkamer van het Zaantheater. Ook de theaterwereld blijkt veranderd. Toen ik stopte, had bijna ieder theater nog een trekkenwand een wand opzij van het podium met katrollen waaraan decorstukken omhoog kunnen worden gehesen dat is allemaal weg gemoderniseerd. De techniek is anders en ook Finkers is de oude niet meer. Zeven jaar geleden hield hij ermee op. Met zijn argeloze, schijnbaar stuntelige humor en lichtvoetige grappen wond hij iedere zaal om zijn vinger, maar hij had geen inspiratie meer. Zijn eigen stijl bleek een keurslijf, waaraan geen ontsnappen meer mogelijk was. Verstilling op het podium Ik herkende gelijk weer hoe het voelde om een hilarisch verhaal te vertellen, zegt Finkers over zijn eerste optreden voor publiek, maar om een verhaal te vertellen dat mensen ontroert, waar mensen stil van worden, dat was nieuw voor mij. Finkers wilde een ander soort voorstelling maken, maar wist niet hoe. Stoppen was de enige optie. Weg van de lange tournees. De mallemolen van het cabaret was te moordend om naar nieuwe wegen te zoeken en te experimenteren. Aanvankelijk miste hij het theater niet. Ik ben geen theaterdier dat leeft van het applaus. Ik vind optreden Herman Finkers: Ervaringen van je af schrijven, levert geen kunst op. JOHANNES ABELING zelfs een beetje gênant. Je moet wel een erg goed excuus hebben om op een podium te gaan staan. Maar als ik eenmaal op het podium sta, is dat wel een broek die me past. Hij had enkele jaren nodig om uit het keurslijf te stappen, bleek achteraf. Een ziekte de cabaretier lijdt aan een milde vorm van leukemie zorgde dat de pauze uiteindelijk zeven jaar duurde. Van zijn ziekte ondervindt hij nu nauwelijks hinder en het heeft hem evenmin veranderd. Na de pauze met veel momenten van verstilling had hij ook zeven jaar geleden kunnen maken, alleen wist hij toen nog niet hoe hij met verstilling op een podium moest omgaan. Finkers was allang klaar voor Na de pauze, maar de cabaretier in hem nog niet. Ik was 46, maar op het podium deed ik nog steeds alsof ik 26 was. Als ik nu een zin of een verhaal mooi vind, gebruik ik het. Grappig of niet grappig. Vroeger was grappig een voorwaarde. Collega s en intimi hadden Finkers gewaarschuwd: door een andere koers te varen, zou hij een deel van zijn publiek verspelen. Niet bang zijn, hadden ze hem desalniettemin voorgehouden, maak de voorstelling zoals je die zelf wilt maken. De reacties zijn tot nu toe erg positief. Het publiek is over het algemeen blij verrast, maar ik krijg ook een enkele brief van iemand die mij liever alleen grappen ziet maken en minder liedjes wil. Ondanks de ziekte voelt Finkers zich beter dan ooit. Hij had de afgelopen jaren veel klachten, maar die zijn verdwenen. De leukemie is beheersbaar geworden en is eigenlijk nog slechts heel even zichtbaar in de voorstelling. Zo gaat één nummer over een slecht-nieuws-gesprek. Dan put ik regelrecht uit mijn ervaringen van de afgelopen jaren en vertel ik vrij.. waarheidsgetrouw wat mij is overkomen, hier en daar misschien iets aangezet voor het tragikomische effect. Na De Pauze gaat over de liefde en de dood. En dat we die dingen niet zien zoals ze zijn, maar zoals wij zijn. Zoals ook de Talmoed zegt. Maar niet over de dood van hemzelf, benadrukt hij. In Hardenberg had Finkers in een korte conference het woord kanker gebruikt. Het publiek is na zo n beladen woord even helemaal van slag en dacht na afloop dat ik een voorstelling over mijn eigen naderende einde had gemaakt. Een vergissing. Geen therapie Het is een filosofisch verhaal. Geen therapie. Ervaringen van je af schrijven, levert nooit iets met eeuwigheidswaarde op. Geen kunst in ieder geval. Hij wil zijn publiek als vanouds laten lachen. Van lachen knapt een mens op. Als ik ze dan kan ontroeren door ervaringen te delen of door een andere blik op zaken te werpen, dan is dat dubbel mooi. Nu staat hij aan de vooravond van een nieuwe tournee. De voorstellingen zijn als vanouds binnen enkele minuten uitverkocht, alsof Finkers nooit is weg geweest. Alleen van een lange reeks voorstellingen in cabarettempel Carré, zoals vroeger, is nog geen sprake. De programmering van Carré is volledig dichtgeplamuurd met langlopende musicals. Als ik daar komend seizoen een serie had willen spelen, had ik vijf jaar geleden al moeten roepen dat ik met een nieuwe voorstelling zou komen, zegt hij. Wel zonde hè, dat zo n mooi theater nauwelijks meer speelruimte biedt voor voorstellingen die er ook toe doen maar meer ad hoc zijn ontstaan? Doodzonde eigenlijk. 1 Na de pauze. RECENSIE DANS JUUL KAN HET NIET ALLEEN Femke van Wiggen Veertig jaar geleden kreeg Rudi van Dantzig staande ovaties in de Amsterdamse Stadsschouwburg voor zijn versie van de (ballet)klassieker Romeo en Julia. Afgelopen week was het applaus in de Amsterdamse Stadsschouwburg wat tammer. Aan de prachtige decors van Toer van Schaijk lag dat niet, aan de bij vlagen uiterst aandoenlijke choreografie van Van Dantzig ook niet en aan Julia al helemaal niet dat de inmiddels 38-jarige soliste Larissa Lezhnina technisch begaafd is, wisten we al langer, dat ze nog altijd een prachtige puber neer kan zetten Maar Julia kan het niet alleen: een ballet als dit moet het toch vooral hebben van die allesverslindende liefde tussen de twee. Verliefdheid willen we zien, passie, wanhoop. En Jozef Varga s Romeo, een jonge Slowaak die in deze rol debuteert bij Het Nationale Ballet, straalt geen van deze emoties uit. Hij gaat vooral aarzelend over het toneel en lijkt zelf niet te begrijpen waarom Julia zo gek op hem is. Nee, dan Felipe Diaz als zijn vriend Mercutio: zo ziet passie eruit. Gaan, maar check wel even wie Romeo danst. RECENSIE TONEEL IDENTITEITSRECONSTRUCTIE IN EEN LEIDS WARENHUIS Robbert van Heuven In de Leidse V&D kijken winkelende consumenten verbaasd naar de groep op boodschappentassen zittende mensen die hen aanstaren. De consumenten vormen onbewust het decor van Haar leven, haar doden dat gezelschap De Veenfabriek momenteel speelt. In dit stuk proberen drie acteurs, drie actrices en drie muzikanten het leven van een zekere Anne te reconstrueren. Gedurende Haar leven, haar doden komen ze daar niet altijd uit en regelmatig spreken ze elkaar tegen of verbeteren de acteurs en actrices elkaar. Het lijkt alsof Anne s leven uit allerlei mogelijke scenario s bij elkaar gewinkeld wordt. Intrigerend en muzikaal locatietheater. Gaan. Klunder-monument (1) Mylou Frencken onthult op 6 november het gedenkteken voor haar overleden man, collega-cabaretier Bert Klunder. Klunder-monument (2) Het monument, ontworpen door Ingrid Opstelten, is een fotocompositie van Klunder en bevindt zich in Theater De Vest in Alkmaar.. Klunder-monument (3) Het theater is vlakbij het terras van grand-café De Studio. Daar nuttigde Klunder vaak een kopje koffie, biertjes en bitterballen. Klunder overleed in juni vorig jaar op 49-jarige leeftijd.

20 20 Cultuur Skatefilm Zestien topskaters kregen de vrije hand Sport zonder verliezers Tien wereldpremières en maar liefst dertig Europese premières. Nee, het gaat niet om de nieuwe James Bond of Harry Potter, maar om een skatefilm geproduceerd door Nike. Marjolijn van Heemstra LONDEN Grote rugtassen in het strakke interieur, skateboards tegen de sculpturen. De chique lobby van het Cumberland hotel in Londen is voor een avond veranderd in een skateparkkantine. In het blauwige licht staan jongens in groepjes bij elkaar: flesje bier in de hand, broek ver onder de kont, een petje op en grote gympen aan. Ze zijn hier voor de première van Nothing but the truth, een door Nike SB (skateboard) geproduceerde film, gemaakt door zestien topskaters die een crew tot hun beschikking kregen om in drie jaar tijd de film te maken. De verwachtingen zijn hooggespannen. Met tien wereldpremières, waaronder een in het Oscartheater in LA, en meer dan dertig Europese premières is dit voor een skatefilm de grootste lancering ooit. Er kwam een exclusieve nothing but the truth - schoen uit waarvoor mensen vier dagen in de rij stonden. Het boek van de film is nu al een collector s item. Op een grote groene bank eet Wieger van Wageningen nog even snel een bord patat voordat hij de taxi in moet. De 24-jarige Eindhovenaar, een van de skaters uit de film, is al weken op promotietour. Vorig weekend zat hij in Moskou, de week ervoor in Shanghai. Van Wageningen, Nederlands enige professionele skateboarder en lid van het Nike skateteam, is het reizen wel gewend. Op 17-jarige leeftijd vertrok hij naar vrienden in LA om daar te skaten. Hij werd al snel gebeld door de teammanager van Nike SB. Sindsdien reist hij voor het sportmerk de hele wereld over. Behalve Van Wageningen en de Australische Lewis Marnell zitten er alleen Amerikanen in het Nike-team. Het zijn volgens de Hollandse skater sowieso meestal Amerikanen die het maken in deze sport: In Nederland is het nog niet zo groot en commercieel als Lezingen, exposities en evenementen staan op Literatuurplein.nl, een website van de Vereniging Openbare Bibliotheken Daar vindt u al Wieger van Wageningen: Als je het als Europeaan wilt maken, moet je extra hard werken. in de VS. Als je het als Europeaan wilt maken, moet je extra hard werken. Toch wist Van Wageningen al jong dat het skaten moest zijn: Ik zat als jongetje op voetbal. Op een dag verloren we met Na de wedstrijd pakte ik mijn tas en ik ben nooit meer teruggekomen. Bij skaten kun je niet verliezen. Het is totale vrijheid. Geen vaste tijden, geen trainers. Je doet het voor niemand anders dan jezelf. Binnen het team doet ieder zijn eigen ding, we zijn onafhankelijk. Maar een ding hebben de teamleden gemeen: ze dragen allemaal Nikes. Dat een sport die ooit als een subcultuur van de underdog begon de afgelopen jaren sterk vercommercialiseerde en grote spelers als Nike hun uiterste best doen een plek te veroveren in de skatescene vindt Van Wageningen niet zo erg. We worden eindelijk serieus genomen. Vroeger kregen we flessen naar ons hoofd tijdens het skaten, nu klinkt applaus. De patat is op en het team moet gaan. In de taxi zit Gert Kerkstoel, marketing director van Nike action Nike wil laten zien dat het de sport en de cultuur begrijpt sports al te wachten. Deze première is volgens hem met de billen bloot gaan. Het heeft lang geduurd voor het grote Nike zich in de grillige skatescene geloofwaardig wist te maken. Kerkstoel: We worden met argusogen bekeken, maar als het goed gaat, laten we zien dat we de sport en de cultuur begrijpen. En dat laten zien is belangrijk. In Amerika is skaten op weg de populairste sport onder jongeren te worden. Ook in Rusland, China en Europa verkiezen steeds meer jongens een board boven een voetbal. Te veel geld is niet goed voor een sport, zegt Kerkstoel, maar je moet evolutionair denken. Skateboarden is wereldwijd van een counterculture mainstream geworden. Het zal misschien lastiger zijn om de ziel te vinden, maar die blijft wel bestaan. En die proberen we te vangen in deze film. Het gaat niet alleen om de trucs maar ook om de persoonlijkheid van de rijders. Aangekomen bij de Royal Festival Hall worden de zestien jongens als filmsterren onthaald. Met 900 man, en een enkele vrouw, is de zaal afgeladen. Dat de verhaallijn wat onsamenhangend is (16 jongens op een afgelegen terrein verzinnen en realiseren hun ideale filmscene: een nepgeboorte, een bloederige operatie, een jongen die onophoudelijk kotst en daar een liedje over zingt) lijkt niemand te deren. Het rijden wordt met gejuich ontvangen en de trucs van de helden krijgen joelend applaus. Wieger van Wageningen kijkt, ingeklemd tussen zijn vrienden, geamuseerd naar de film. Hij kent hem inmiddels uit zijn hoofd maar hij vindt hem bij elke première grappiger worden. 1 Nothing but the truth draait op 25 oktober in Amsterdam, 26 oktober in Den Haag en 27 oktober in Eindhoven. Info: Op de planken Van t Hek maakt weer toneelstuk Redactie cultuur Cabaretier Youp van t Hek gaat een tweede toneelstuk schrijven. De voorstelling heeft als werktitel Mijn Man. Van t Hek maakt volgend jaar ook weer een oudejaarsconference. De hoofdrollen in Mijn Man worden gespeeld door zijn echtgenote Debby Petter en actrice Wivineke van Groningen, die ook de hoofdrollen in zijn eerste stuk, de lunchvoorstelling Hexen spelen. Mijn Man moet vanaf 2009 in de Nederlandse theaters te zien zijn. Van t Hek wil dan later het stuk samen met Hexen als dubbelvoorstelling opvoeren. Van t Hek speelt dit seizoen nog zijn voor een Poelifinario genomineerde voorstelling De Schreeuwstorm, die tot half december in theater Carré in Amsterdam is te zien. De Oudejaarsconference 2008 zal vervolgens van september tot december 2008 in theaters in het hele land te zien zijn. 1 Tamayo geveild Gouden vondst tussen het vuil Redactie cultuur November De New Yorkse Elizabeth Gibson gaat s morgens de deur uit om een kop koffie te halen. Onderweg vindt ze, zomaar op straat ergens tussen het vuilnis, een alleraardigst schilderij. Ze besluit het mee naar huis te nemen. Weet zij veel wat dat schilderij waard was. Onlangs vond ze een afbeelding op internet van haar schilderij en schrok zich rot. Het bleek een meesterwerk dat al twintig jaar zoek was, en wel Tres Personajes van de Mexicaanse schilder Ruffino Tamayo, dat hij in 1970 maakte. De waarde van het schilderij wordt inmiddels geschat op een kleine miljoen dollar. Gibson besloot haar vondst te melden bij Sotheby s, waar het stuk volgende maand door de rechtmatige eigenaar wordt verkocht. Een woordvoerster van het New Yorkse veilinghuis kon gisteren niet zeggen of mevrouw Gibson vindersloon zal krijgen. Het werk Tres Personajes zal het hoogtepunt zijn op de veiling van Latijs-Amerikaanse kunst, en kan van 17 november tot 20 november bekeken worden bij veilinghuis Sotheby s in New York. 1.. Screamfest horrorfestival HOOI BEKROOND ALS BESTE ACTEUR VOOR ROL IN DOODEIND Everon Jackson Hooi is zondag op het Screamfest horrorfestival in Hollywood uitgeroepen tot beste acteur. De 24-jarige Hooi won de prijs voor zijn rol van Chris in de Nederlandse horrorfilm Doodeind. De film was op het festival genomineerd in verschillende categorieën, waaronder die voor beste film en beste speciale effecten. In de film vlucht een groep Nederlandse vrienden, op vakantie in Schotland, een spookhuis binnen. Geheugen wissen (1) Paul McCartney vindt dat we ons hoofd soms een grote schoonmaak moeten geven. Een deleteknopje zou daarbij goed van pas komen. HH.. KORT David Copperfield blaast zijn tour door Azië af llusionist David Copperfield heeft zijn tour door Azië afgezegd en zijn shows voor onbepaalde tijd uitgesteld. De politie is bezig met een onderzoek naar Copperfield. Een vrouw uit Seattle heeft aangifte tegen hem gedaan wegens verkrachting. Copperfield en zijn advocaten ontkennen alles. Vorige week werden er bij een huiszoeking bij Copperfield door de FBI twee miljoen dollar in contanten meegenomen, maar wat dat met deze zaak te maken heeft, is niet duidelijk.. Geheugen wissen (2) De volle sms-box van zijn mobiele telefoon diende ter inspiratie voor zijn laatste album Memory almost full.