Sterk in werk. Hoe helpt de POH GGZ écht bij werkvragen? Liesbeth Smits, Bedrijfsarts Jet Driessen, POH GGZ, Arbeidscoach

Transcriptie

1 Sterk in werk Hoe helpt de POH GGZ écht bij werkvragen? Liesbeth Smits, Bedrijfsarts Jet Driessen, POH GGZ, Arbeidscoach

2 Agenda Knelpunten Richtlijnen & Rollen, Rol bedrijfsarts Casus PAUZE Behandeling Overspannenheid, Burn-out Casus

3 Knelpunten

4 Wet & regelgeving Arbeidscontract Arbodienst betrokken? Wet Verbetering Poortwachter Wet WIA

5 Bij de bedrijfsarts

6 Changing world of work Ontwikkelingen in de samenleving Verzorgingsstaat - participatiesamenleving Langer doorwerken Meer chronisch zieken onder beroepsbevolking Meer ZZP-ers, baanonzekerheid, verandering arbeidscontracten Flexibilisering werkplek werk-privé balans Een leven lang leren, hoger beroep op cognitieve skills Psychosociale risicofactoren 14% werknemers stress, depressie, angst Toegang tot bedrijfsgeneeskundige zorg werkenden Deelpopulatie Omvang Toegang tot Werknemers 6.9 miljoen Ca 80% ZZP ers 1.4 miljoen - Arbeidsongeschikten 807 duizend Werklozen 590 duizend Tekort aan bedrijfsartsen, niet iedereen toegang bedrijfsarts

7 Bedrijfsarts Bescherming gezondheid, en bevordering duurzame participatie Preventief gezonde werkplekken, PMO, PAGO Curatief diagnosticeren en behandelen beroepsziekten Begeleiden verzuim & re-integratie van 7 a 8 % nu < 4 % Advies aan werkgever en werknemer analyserend, procesgericht, probleemoplossend, wederzijdse belangen, communicatie Op individueel niveau en organisatie- bedrijfsniveau 4-jarige specialisatie, richtlijnen Verschillen in werksetting - positie

8 Richtlijnen LESA Overspanning MDR Overspanning & Burn-out ( 2011) Handboek POHGGZ ( 2016) STECR werkwijzer Arbeidsconflicten ( 2015) Wet Verbetering Poortwachter Leidraden en Kennisdocumenten ( Richtlijn NVAB Psychische problemen (2007, herziening 2017) Richtlijn Depressie NVAB (2016) Richtlijn Werk Privé balans (2013) Richtlijn Agressie en Geweld (2013) Richtlijn Werkdruk (2013) STECR werkwijzer modern werknemerschap ( 2010) Richtlijnen NCvB melden van Beroepsziekte / werk gerelateerde aandoeningen Verzekeringsgeneeskundige protocollen (UWV) NHG standaarden eczeem, mammacarcinoom e.a.

9 Oplossingen Terugkeer in werk als behandeldoel = verbeteren belastbaarheid / revalidatie positief en negatief Leefregels, waarmee rekening houden, randvoorwaarden, geen tegenstrijdige adviezen, Herstel van functioneren naast herstel van klachten / revalidatie en reintegratie

10 Nieuwe Arbowet juli 2017 Medezeggenschap bij keuze arbodienst, preventiemedewerker Vrije toegang wn tot de bedrijfsarts (ook zonder verzuim) Basiscontract voor professionals Bedrijfsarts vrije toegang tot de werkplek, overleg OR Second opinion Melden / doorverwijzen beroepsziekten Klachtenregeling

11 Op het werk

12 Werkgever / leidinggevende Gezonde organisatie RI&E Duurzame inzetbaarheid, aandacht voor groepen (ouderen, zwangeren) Verzuim is keuze / gedrag Eigen regie, demedicaliseren Kijken naar mogelijkheden Van afwezig naar aanwezig Verplichte loondoorbetaling tot 104 weken verzuim

13 Werknemer Veilig en gezond werken en houden aan (werk)voorschriften Bij verzuim: werken aan het herstel van zijn gezondheid / belastbaarheid Meedenken / aan geven wat nog wel kan Passende taken aanvaarden Basale werkvaardigheden

14

15 Probleemanalyse

16 Werk en psychische gezondheid Media: Stress beroepsziekte nummer 1 13 % van de werknemers burn-out klachten Onderwijs Koploper : 19 % klachten (CBS, 2016) 36 % ziekteverzuim veroorzaakt door werkstress ( TNO 2014)

17 Management of psychosocial risks at work: An analysis of the findings of the European Survey of Enterprises on New and Emerging Risks (ESENER) European Risk Observatory Report European Agency for Safety and Health at Work, 2012 Reproduction is authorised provided the source is acknowledged

18 Web-model A. Bakker

19 Multi-causaliteit factoren in werk, werkgebonden factoren (4A s) factoren in persoon, persoonlijkheid of copingvaardigheden factoren in prive-omstandigheden, hobby s, lifeevents Waar kun je op sturen / invloed Eigen regelmogelijkheden Steun leidinggevende / collegae Werkdruk Aanpassen Balans belasting belastbaarheid Aandachts-management Energiemanagement

20 Balansmodel Gezondheid Mentale Weerbaarheid Fysieke conditie Coping, probleemoplossend vermogen Belastbaarheid Werkdruk Problemen, life events Mantelzorg Belasting

21 Case Mevr. K, 48 jr K: Al geruime tijd minder energie, moe, slecht slapen-piekerend over werk. Ging nerveus naar werk toe, wankel gevoel op station en kantoor. Presteerde minder, al merkte niemand dat. O: Gehuwd, kinderen. Dochter 5 jr kanker, toen 6 mnd thuis geweest om voor haar te zorgen. Ook verbouwing thuis. Zelf klachten heup ( slijtage). Werk: Manager Trainee Programma (2,5 jr deze functie). Lange dagen, hoge werkdruk, weinig regelmogelijkheden. Forse reistijd. Ziekmelding na slechte nacht en huilbuien. P: Sterke wilskracht. Goed in zorg dragen vd ander. Hobby's ( fotografie, meditatie, creativiteit) verwaarloosd.

22 Begeleiding Wat is er aan de hand? Wat is je aanpak? Wie heb je daarbij nodig?

23 Taken, Interventies en Samenwerking 1 e fase: 2 e fase 3 e fase

24 Arbeidsgerichte zorg Overspanning Burn-out Samenwerking 1 e lijn en bedrijfsgezondheidszorg bij mensen met overspanning / burn-out Participatie / terugkeer in werk als behandeldoel

25 Fasering bij overspanning / 1. Crisisfase ( 2 weken) burnout 2. Inventariseren en oplossen/verwerken van problemen (3-6 weken) 3. Hervatten van het normale leven (3-6 weken) Prognose op groepsniveau % Binnen 3 maanden (gedeeltelijk) terug op het werk

26 Groen / wat helpt Fasen taken model: activerende en op CGT gebaseerde begeleiding effectief op klacht- en verzuimreductie m.n. als begeleiding uitgevoerd door professionals in arbeidscontext per fase specifieke taken te volbrengen voorlichting, geven van perspectief, activerende en structurerende begeleiding door bedrijfsarts, huisarts / POH_GGZ of eerstelijns psycholoog Problemen oplossen in de juiste context In gesprek met leidinggevende / werk

27 Rood ouder (>50 jaar) grotere verzuimhistorie (> 100 dagen in laatste jaar) self-fullfilling prophecy belemmerende en op angst gebaseerde overtuigingen bij gedachte aan werkhervatting zelf denken aan lange verzuimperiode signalen van vermijding passieve coping-stijl vermoeidheid sterk op de voorgrond in afwachting van therapie conflict op het werk / functioneringsproblemen

28 Taken, Interventies en Samenwerking 1 e fase: Werken aan begrip en acceptatie Rust en ontspanning, goed slapen, bewegen, dag-structuur. Bij verzuim, werkstress, werk gerelateerde problemen of conflict: afspraak bedrijfsarts 2 e fase in kaart brengen van oorzaken / problemen (persoon, thuis en werk) en bedenken oplossingsrichtingen Taken / verantwoordelijkheden / verplichtingen: wat kan nu wel en wat (nog) niet, tijdelijk aanpassen / overdragen, keuzes maken In gesprek gaan met bedrijfsarts / leidinggevende Verwijzing (bedrijfs)psycholoog op indicatie (aanhouden crisisfase, twijfel diagnose (co-morbiditeit), grote rol persoonlijke factoren = burn-out) 3 e fase Hervatten van alle rollen, gaan toepassen van oplossingen Werk is ook een herstel bevorderende factor Patiënt stelt bij voorkeur zelf een plan op voor oppakken rollen thuis en voor de re-integratie op het werk (commitment), advies / ondersteuning bedrijfsarts In afstemming met leidinggevende Terugvalpreventie

29 Knelpunten..

30 Schakel bedrijfsarts in als.. Er sprake is van een arbeidsconflict. Er stressoren in het werk zijn die met de overspanning samenhangen. Werk-gerelateerde factoren het herstel en/of werkhervatting belemmeren.

31 PAUZE

32 Zittend

33 Cijfers Werkverzuim bij psychische klachten: 23 % > 6 mnd Onderzoek Suzanne Lagervelds bij ziekgemelde mw met milde depressie, angst, burnout, N = 168: Behandeling in GGZ nauwelijks bijdrage werkhervatting na ziekte Effect W-CGT: 65 dgn eerder werkhervatting zónder negatieve invloed op hun klachten Uitzondering: Lage competentiebeleving tav werkhervatting

34 Definities Werkstress: Spanning eisen en kunnen Óverspannen: klachten blijven, dagelijks functioneren beïnvloed (4 DKL) gripverlies rollen worden opgegeven blessure Burnout: > 6 mnd klachten, uitputtingsreactie EU-D-PB forse blessure Arbeidsconflict: als ten minste één van de twee partijen vindt dat de andere partij haar dwarsboomt of ergert. ( stille) ruzie

35 Stress & herstel Parasympaticus Sympaticus Rem Ontspanning Gaspedaal Adrenaline & Cortisol Lange termijn onderhoud Leveren van prestaties Bijtanken In nood veel energie Herstel en rust Tandje erbij

36 Risico & Kans Gevaar zone Stretch zone Herstel Comfort zone

37 Stressreactie Persoon en Omgeving Bronnen van Stress Taxatie Coping Uitkomst

38 Persoonlijkheid

39 Copingstijl Actief aanpakken, confronteren Palliatieve reactie Vermijden, afwachten Sociale steun zoeken Passief reactiepatroon Expressie van emoties Geruststellende gedachten

40 In beeld

41 Herstel-taken en regie Zelfzorg: 1 e herstel Kunnen ontspannen (en slapen) Signalen & Grenzen: E++, E-- Activeren! ( dagschema) Versterken coping, Oefenen: (Werk)Omstandigheden onder ogen zien.. ism anderen. (Inzicht Stress bronnen en reactie) ( Interne) Conflicten, onzekerheid of angsten aanpakken (Waarden, Gedachten, Assertiviteit, Cirkel van Invloed) Toepassen ( TM, vast- en volhouden, terugvalpreventie)

42 Oefening Verdeel je in groepjes: 2 groepjes zijn bedrijfsarts 2 groepjes zijn POH-GGZ Per groepje 1 vertegenwoordiger!

43 Case: Dhr. M. 56 jaar K: gestrest, moe, somber, slaapt slecht, rugpijn, bozig op leidinggevende. O: gehuwd, 2 studerende kinderen. Eega chronische depressie. Huwelijk goed. Vaste baan, heftruckchauffeur, 20 jaar ploegendiensten. Te zwaar. Ook het vele zitten op de heftruck is te zwaar. Geen mogelijkheden om eerder te stoppen. Geen ander werk in bedrijf. Geen ziekteverzuim. P: Trots. Familie in Marokko, weinig sociale contacten. Ontspant door tv en roken ( gepoogd te stoppen, wil dit nooit meer). Wandelt incidenteel, op advies huisarts.

44 Begeleiding Dhr. M. Wat is er aan de hand? Wat is je aanpak? Wie heb je daarbij nodig?

45 Aanpak Fase 1: Als Bedrijfsarts Fase 2: Fase 3: Als POH-GGZ Samen?

46 Huisarts Werk bespreekbaar maken én noteren In HIS: Beroep Z49 / Werkloos Z06 Problemen op het werk Z05/ hoge werkdruk (Z05.01) Overspanning (P78.00) /Burnout (Z29.01) Arbeidsconflict (Z05.02)

47 POH-GGZ Klacht & Samenhang Werk Deel van probleem oplossing Wat is oorzaak- houdt in stand? KOP Vraag en Doel Gezamenlijk plan, mét concreet huiswerk Houding: Hoopgevend, biedt perspectief!! Tests: 4 DKL ( UBOS, UCL) Ksyos- Therapieland: Overspanning & Burnout, StressLess

48 Online Burnout : ( Modules, Proefaccount) ( de BO Industrie)

49 Communicatie Zorgplan Werkplan Conclusie 42 jr vrouw met burn-out klachten, gerelateerd aan langdurige rolonduidelijkheid op haar werk, en moeite met grenzen stellen. Beleid Fasegerichte begeleiding dmv 6 sessies bij POH-GGZ en Burn-out module Therapieland. Extra aandacht voor assertiviteit. Vraag aan bedrijfsarts Belangrijk is dat werkgever en werknemer ondersteund worden bij werkhervatting, mn door aanpak rol-onduidelijkheid.

50 Dank, en straks goede reis