RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij Openbare basisschool De Wissel

Transcriptie

1 RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij Openbare basisschool De Wissel Plaats : Born BRIN-nummer : 24DB Onderzoeksnummer : Datum schoolbezoek : 17 oktober 2011 Rapport vastgesteld te Tilburg op 7 december 2011 DEFINITIEF

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Conclusie 11 Bijlage 13 pagina 3 van 14

4

5 1 Inleiding Op 17 oktober 2011 heeft de inspectie openbare basisschool De Wissel bezocht. Het bezoek is afgelegd vanwege de verplichting van de inspectie om scholen voor primair onderwijs ten minste eenmaal per vier jaar te bezoeken. Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van het onderwijs op de school beoordeeld met een beperkte set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de school op belangrijke onderdelen onderwijs van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen, op de zorg en begeleiding en op de kwaliteitszorg. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven is tevens standaard gecontroleerd of de school voldoet aan bepaalde wettelijke voorschriften, waaronder de onderwijstijd. De bijlage bij dit rapport bevat een overzicht van de indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. De bevindingen uit het onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek worden gebruikt om te bezien of het reeds aan de school toegekende basisarrangement kan worden gehandhaafd. Eventueel geconstateerde tekortkomingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van informatie over enkele wettelijk verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan. Een controle op de onderwijstijd die de school heeft gepland. Analyse van andere documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij: schooldocumenten en handelingsplannen zijn bestudeerd; enkele groepsbezoeken zijn afgelegd voor het beoordelen van de planmatige uitvoering van de zorg; gesprekken met de directie en de intern begeleiders zijn gevoerd; in een nagesprek met de directie en intern begeleiders de bevindingen van de inspectie zijn besproken. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2011 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek op openbare basisschool De Wissel naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. pagina 5 van 14

6 pagina 6 van 14

7 2 Bevindingen De bijlage van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover. Uit dit overzicht valt op te maken dat op openbare basisschool De Wissel de kwaliteit van het onderwijs voor de meeste onderzochte indicatoren op orde is. De kwaliteit van een aantal indicatoren is zelfs van hoog niveau. Dit betreft twee indicatoren die betrekking hebben op de zorg die de school biedt aan individuele leerlingen en één indicator betreffende de borging van de gerealiseerde kwaliteit. Op elk van de aspecten opbrengsten, leerlingenzorg en kwaliteitszorg zijn echter ook één of meerdere indicatoren nog als verbeterpunt te benoemen. Het huidige kwaliteitsprofiel geeft aan dat de school sterk in ontwikkeling is. Deze ontwikkeling komt mede voort uit het feit dat er is geïnvesteerd in teamontwikkeling en het creëren van een professioneel klimaat op de school. De onderlinge communicatie tussen teamleden is verbeterd en er is vertrouwen ontstaan om elkaar professioneel aan te mogen spreken. De intern begeleiders van zowel de groepen 1-2 als de groepen 3-8 vormen samen met de directeur sinds het schooljaar het managementteam van de school. De drie managementteamleden sturen samen de schoolontwikkeling binnen de school aan en hebben in het kader van integraal personeelsbeleid klassenconsultaties uitgevoerd om zo zicht te krijgen en houden op de kwaliteit van het onderwijsleerproces in de school. Toelichting Opbrengsten De leerresultaten aan het einde van de basisschoolperiode zijn van voldoende niveau. In 2009 en 2011 heeft de school eindtoetsresultaten die boven de grens liggen van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. In 2010 liggen de resultaten net iets onder dat gemiddelde. Voor zowel 2010 als 2011 heeft de inspectie een herberekening gemaakt. In deze herberekening zijn ook de leerlingen meegenomen die uitsluitend deel hebben genomen aan het Drempelonderzoek. De resultaten gedurende de schoolperiode zijn ook van voldoende niveau. De inspectie baseert dit oordeel op de meest recente toetsresultaten (schooljaar ) uit het leerlingvolgsysteem voor technisch lezen (groep 3 en 4), rekenen en wiskunde (groep 4 en 6) en voor begrijpend lezen (groep 6). Op drie van de vijf toetsmomenten liggen de toetsresultaten ruim boven de minimumgrens die de inspectie hanteert. Voor technisch lezen in groep 3 en begrijpend lezen in groep 6 zijn de resultaten weliswaar voldoende, maar deze liggen maar juist boven de ondergrens die de inspectie hanteert. De school heeft dit ook geconstateerd, heeft gezocht naar mogelijke oorzaken en heeft actie ondernomen om tegenvallende resultaten in de toekomst te voorkomen. De leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften waarop de indicator 1.4 betrekking heeft, zijn leerlingen waarvoor de school op basis van inzicht in de aard van de cognitieve of gedragsmatige belemmeringen beredeneerd gekozen heeft voor individuele leerlijnen of leertrajecten. Het leertraject dient dan vastgelegd te zijn in een ontwikkelingsperspectief. Voor haar oordeel kijkt de inspectie naar eventueel aanwezige leerlingen met een individuele leerlijn in groep 8. pagina 7 van 14

8 Op openbare basisschool De Wissel heeft één leerling in groep 8 een individuele leerlijn. Voor deze leerling heeft de school een ontwikkelingsperspectief opgesteld. Dit ontwikkelingsperspectief voldoet echter nog niet aan alle eisen die de inspectie hieraan stelt. Naast een realistisch didactisch eindperspectief, onderbouwd met de raadpleging van een deskundige, ontbreekt ook een plannend aanbod, dat is gebaseerd op een didactische ontwikkelingslijn met heldere tussendoelen. Dit is noodzakelijk om in halfjaarlijkse evaluaties vast te kunnen stellen dat de leerling zich inderdaad volgens verwachting ontwikkelt. De inspectie beoordeelt deze indicator daarom nog als onvoldoende. De sociale competenties worden met een landelijk genormeerd instrument in beeld gebracht. Door een ict-probleem kan de school echter niet de benodigde overzichten laten zien, waardoor de inspectie geen oordeel uit kan spreken. Zorg en begeleiding Het systeem van genormeerde instrumenten en procedures om de prestaties en ontwikkeling van de leerlingen te kunnen volen is op deze school van een hoge kwaliteit. De methodegebonden toetsen en de toetsen uit het leerlingvolgsysteem worden systematisch afgenomen. Over het gebruik van deze instrumenten en de interpretatie van de gegevens zijn op schoolniveau duidelijke afspraken vastgelegd. De uniforme werkwijze en het nakomen van de afspraken zijn in de verschillende groepen duidelijk zichtbaar. De school heeft goed in beeld welke zorg en ondersteuning individuele leerlingen nodig hebben. De school heeft criteria vastgelegd om te kunnen bepalen welke leerlingen in hun ontwikkeling stagneren. Ook heeft zij duidelijk in beeld welke leerlingen verder zijn in hun ontwikkeling. Deze leerlingen nemen deel aan de vooruitgroep. Ook voor deelname aan deze groep zijn criteria vastgelegd. De inspectie beoordeelt de indicator 8.1 daarom als goed. De invoering van handelingsgericht werken onder leiding van de intern begeleiders is al ver gevorderd. De school beschikt over groepsplannen op de belangrijkste leergebieden, waarin de leerlingen in niveaugroepen zijn ingedeeld. Per niveaugroep is het aanbod en de daarbij behorende doelen en instructiebehoefte uitvoerig beschreven. De groepsplannen zitten goed in elkaar. Conform het zorgbeleid van de school hebben de leerlingen met een forse leerachterstand een handelings- of begeleidingsplan. De inspectie heeft aan de hand van journaals en planning in de weekroosters gezien dat ze uitgevoerd worden. De handelings- en begeleidingsplannen worden ook in voldoende mate geëvalueerd. De kwaliteit van de aangetroffen handelingsplannen verdient echter nog aandacht. De analyse van de specifieke zorgvraag van de leerling is veelal nog voor verbetering vatbaar. Deze wordt niet of te globaal geformuleerd, waardoor de oorzaak van de achterstand of de kern van de hulpvraag, onvoldoende in beeld wordt gebracht. Deze analyse moet de input vormen voor het handelen van de leraar. Indicator 8.2 is daarom nog niet als van voldoende kwaliteit gewaardeerd. Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg is nog van wisselende kwaliteit, maar de school laat zien dat dit aspect in ontwikkeling is. Het inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie en de consequenties die dat heeft voor de inrichting van het onderwijsleerproces is nog beperkt en is nog niet duidelijk beschreven. De inspectie heeft met de directie gesproken over het belang van onderwijskundige kenmerken van de leerlingenpopulatie, deze te analyseren en daaraan consequenties te verbinden voor de gewenste inrichting van het onderwijsleerproces. Zover is het echter nu nog niet. Daarom heeft de inspectie indicator 9.1 nog niet als voldoende kunnen waarderen. pagina 8 van 14

9 De zelfevaluatie heeft de school opgepakt. Binnen groepsdynamisch onderwijs, waar de school momenteel aan werkt, vormt dit een belangrijk aandachtspunt. De eerste aanzet is gemaakt door in het managementteam een start te maken met het bespreken van de toetsresultaten. Ook in de bouwen worden toetsresultaten besproken en waar nodig interventies gedaan. De inspectie heeft besproken dat het van belang is om de resultaten ook op schoolniveau te clusteren en te analyseren waardoor de school nog meer zicht krijgt op haar eigen kwaliteit en schoolbreed verbeteractiviteiten in kan zetten. De zelfevaluatie van het onderwijsleerproces is nog nauwelijks gestart. Van een planmatige aanpak, waarbij alle aspecten van het onderwijsleerproces op een geplande wijze tegen het licht worden gehouden is nog geen sprake. Dit vormt nog een verbeterpunt voor de school. Daarom is indicator 9.3 nog onvoldoende. De aanpak van verbeteractiviteiten verloopt in voldoende mate planmatig. Een aandachtspunt vormt nog wel een meer concrete uitwerking van de gestelde doelen. Om tot een goede evaluatie te kunnen komen is het van belang dat ook voor de verbeteractiviteiten geoperationaliseerde doelen worden geformuleerd, bijvoorbeeld in de zin van toegenomen of nieuwe kennis of vaardigheden. De inspectie heeft de borging van de kwaliteit van het onderwijsleerproces als goed beoordeeld, vanwege de vastgelegde afspraken en uniforme werkwijze binnen het team. In de groepsbezoeken was deze uniforme werkwijze zichtbaar in de groepen. De intern begeleiders monitoren de afspraken en geven leerkrachten de gelegenheid om tijdens consultatiemomenten hun vragen te stellen. In toenemende mate spreken leerkrachten ook elkaar aan op de gemaakte afspraken. De school rapporteert nog in onvoldoende mate aan ouders en bestuur over de bereikte leerresultaten en effecten van verbeteractiviteiten. De schoolgids geeft wel informatie over opbrengsten, maar nog niet over de effecten van verbeteractiviteiten. In het kader van een kwaliteitsdialoog met ouders is het van belang dat in de schoolgids aangegeven wordt welke geplande verbeteractiviteiten succesvol zijn afgerond en tot welke effecten dit heeft geleid. Naleving Ten aanzien van de naleving van wettelijke voorschriften heeft de inspectie geconstateerd dat niet wordt voldaan aan onderstaand wettelijk voorschrift: NT4b Er is maximaal zevenmaal een onvolledige schoolweek geprogrammeerd voor de groepen 3 t/m 8 (artikel 8, lid 7 onder b, WPO). pagina 9 van 14

10

11 3 Conclusie Kwaliteit De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op openbare basisschool De Wissel op de onderzochte onderdelen grotendeels op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de school op die gebieden slechts enkele tekortkomingen kent. Om die reden wordt het reeds aan de school toegekende basisarrangement gehandhaafd. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast. Naleving Er is een tekortkoming geconstateerd in de naleving van wettelijke voorschriften, die vanwege het programmatisch handhaven standaard zijn gecontroleerd. Er is sprake van een tekortkoming in de onderwijstijd. De inspectie heeft geconstateerd dat in het lopende schooljaar voor de groepen 3 en 4 binnen de onvolledige weken in schooljaar een tweedaagse schoolweek is geprogrammeerd. Dit is niet toegestaan. De inspectie heeft de tekortkoming met de school besproken en de school erkent de vastgestelde tekortkoming. De inspectie heeft de school opdracht gegeven de wet alsnog na te leven en de ouders over de herziene onderwijstijd te informeren. Daags na het onderzoek heeft de inspectie een gewijzigd jaarrooster ontvangen, waarin de hiervoor gemelde tekortkoming is opgeheven. De ouders zijn door middel van een brief van de wijziging op de hoogte gesteld. pagina 11 van 14

12

13 Bijlage In onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2011 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) In verband met het programmatisch handhaven heeft de inspectie daarnaast enkele controles uitgevoerd op bepaalde wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score 'ja' of 'nee'. Kwaliteitsaspect 1 Opbrengsten 1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. Kwaliteitsaspect 7a Begeleiding 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen Kwaliteitsaspect 8 Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. pagina 13 van 14

14 Kwaliteitsaspect 9 Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Naleving Wet- en regelgeving NT1A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). NT2A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). NT3A De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende zorgplan (art. 19, lid 3, WPO). NT4A Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). ja nee pagina 14 van 14