Zeelandbundel EEn nieuwe onderhoudsaanpak getest

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zeelandbundel EEn nieuwe onderhoudsaanpak getest"

Transcriptie

1 Zeelandbundel Een nieuwe onderhoudsaanpak getest

2 Markt, tenzij, PIM en de pilots In 2005 werd Rijkswaterstaat een agentschap. Doel: efficiënt beheerde (vaar-)wegen, met een snelle doorstroming en optimale beschikbaarheid. Rijkswaterstaat wilde een zeer publieksgerichte uitvoeringsorganisatie zijn en tegelijk de markt optimaal benutten. Hiermee deed Markt, tenzij zijn intrede, wat vroeg om een andere samenwerking tussen Rijkswaterstaat en de markt. Het Partnerprogramma Infrastructuur Management (PIM) was een plek om daarnaar te zoeken. In PIM werkten Rijkswaterstaat, de Vlaamse overheid, de Engelse Highways Agency en de private partij Grontmij/Atkins samen. PIM kende vanaf de start vijf pijlers. Men wilde nieuwe werkwijzen ontdekken via experimenten op de werkvloer en samenwerken met de markt, en daarbij ervaringen uit het buitenland gebruiken. Het ging om het testen van de toekomst van Rijkswaterstaat en om zoeken naar winst voor de gebruiker. PIM begon in 2006 dan ook met als doelen: verbeteren van primaire werkprocessen bij Rijkswaterstaat via een bottom up -aanpak, dus nadrukkelijk met de mensen op de werkvloer; verbeteren van de samenwerking met de markt (primaire processen betreffen ook die samenwerking); inzicht verwerven voor nieuwe keuzes na 2008 voor het ondernemingsplan en de inkoopstrategie van Rijkswaterstaat; benutten van buitenlandse (Engeland, Vlaanderen) kennis en expertise. In vier pilots is geëxperimenteerd: Weginspecteurs, Verkeersmanagement, Assetmanagement en Netwerkcontracten (onderhoud). De resultaten van de pilots dienen om de veranderingen binnen het beheer & onderhoud van de (vaar)wegen verder in te vullen. Onderdeel van PIM is het Glazen Huis, wat de verbeelding is van optimale openheid en transparantie. De onderhavige bundel aan artikelen en rapporten toont tot in detail hoe in Zeeland is geëxperimenteerd en geleerd in het natte en droge onderhoud. De verhalen gaan over techniek, management en HRM op de werkvloer. Aan deze bundel werkten tientallen mensen mee, van Rijkswaterstaat Zeeland, van de contractpartners en van PIM. Door hun bereidheid informatie, ervaringen en meningen te delen is deze bundel tot stand kunnen komen. Daarvoor is PIM hen allemaal zeer erkentelijk. Ben Spiering, programmamanager PIM

3 Zeelandbundel Een nieuwe onderhoudsaanpak getest

4

5 Inhoud Voorwoord Rein van der Kluit, Hoofdingenieur-directeur Zeeland 7 Inleiding: Emancipatie van onderhoud 9 Twee pilots onderhoud: één nat, één droog Korte beschrijving van de onderwerpen van deze bundel: de Zeeuwse pilots voor innovatieve prestatiecontracten 11 Bijzondere resultaten in de pilots De droge Zeeuwse pilot Resultaten van de pilot Innovatief contract voor het onderhoud aan alle rijkswegen in Zeeland (Zl-6351) Parels van de droge pilot De resultaten 19 Intermezzo: De droge pilot in vogelvlucht Belangrijke momenten en ervaringen voor en tijdens de pilot voor het onderhoud van de rijkswegen in Zeeland. 20 De natte Zeeuwse pilot Resultaten van de pilot Netwerkgeoriënteerd inkopen van onderhoud voor de vaarweg Hansweert Krammersluizen (pilot NHK) NHK-thema s in het verloop van de pilot Parels Interessante producten Alle activiteiten op een rij 35 Essentials bij invoeren nieuwe prestatiecontract Dertien essentiële leerervaringen van managers bij de natte pilot 39 Contracten vergeleken Prestatiecontracten van de Zeeuwse PIM-pilots vergeleken met het modelprestatiecontract en het deel onderhoud in DBFM Inleiding Bevindingen Voornaamste conclusies 49 Intermezzo: Assetmanagement Bewust kiezen op basis van risico s 52 Zeelandbundel 3

6 6 7 8 Reflecties Waardevolle leerervaringen voor Rijkswaterstaat en zijn partners Eindrapportage monitoring en opschalen Rijkswaterstaat Zeeland droog door Universiteit Twente Inleiding Leerervaringen in de droge pilot Zeeland Overdragen van leerervaringen naar staande organisatie Conclusies en aanbevelingen 64 Randvoorwaarden voor slagen van de pilots Monitoring van de Zeeuwse pilots door Universiteit Twente 67 Geschiktheid van het Innovatief Rijkswegencontract voor heel Rijkswaterstaat Managementsamenvatting uit rapport van Ernst & Young op het Innovatief Rijkswegencontract Inleiding Door Ernst&Young aangereikte voorwaarden voor de landelijke invoering van de prestatiecontracten 72 Intermezzo: Samenwerken verdient continu aandacht Over de relatie Opdrachtgever Opdrachtnemer Mens De toekomst concretiseren Ervaringen met scholing voor het werken met de nieuwe contractvormen in Rijkswaterstaat Verbinding door scholing De Scholing Contractbeheersteam: opzet en kwaliteit 83 Voorkomen van risicovolle conflicten: het escalatiemodel (van Universiteit Twente) 85 Shared Office Concept en uitvoering van een Shared Office bij de pilot NHK 89 Samen gedaan, samen doen Nawoord door Ben Spiering, Programmamanager PIM 92 Bronnen- en literatuurlijst 93 4 PIM

7 Zeelandbundel 5

8 6 PIM

9 Voorwoord Zeeland, van oudsher de provincie van het woeste water en het beschermde land; een omgeving die voordurend aan verandering onderhevig is. Dat dwingt ons om vooruit te denken. Een mooi voorbeeld zijn onze Deltawerken, die nog steeds op veel internationale belangstelling en waardering kunnen rekenen. Zij staan niet alleen symbool voor de trots van Rijkswaterstaat, maar ook voor lef, vernuft en innovatie. Dat hebben we ook nodig als we toonaangevend opdrachtgever willen zijn. Het aanbesteden van werk(en) door Rijkswaterstaat zal de komende jaren aanzienlijk wijzigen. Bij deze nieuwe rol past een andere verhouding met opdrachtnemers. In het Ondernemingsplan wordt uitgegaan van maximale uitbesteding volgens het principe Markt, tenzij. We hebben als Rijkswaterstaat gekozen om meer taken bij de markt te beleggen, om daarmee de innovaties vanuit de markt te stimuleren en de concurrentie tussen aanbieders optimaal te benutten. Rijkswaterstaat Zeeland is in dat licht in 2007 uitverkoren om met twee nieuwe soorten prestatiecontracten voor onderhoud de markt op te gaan. In het natte district is dit het zogenaamde groeicontract NHK en in het droge district het innovatieve rijkswegencontract. In deze pilots worden leerervaringen opgedaan met een vernieuwde inkoopstrategie, samenwerkingsstrategie met de markt en een passende organisatie van Rijkswaterstaat. We hebben dit experimenteren op de werkvloer in de achterliggende jaren niet in ons eentje gedaan. Het Partnerprogramma Infrastructuur Management (PIM) zag in een vroeg stadium brood in onze experimentele contracten en heeft zich als sponsor aan ons verbonden. De samenwerking tussen PIM en Rijkswaterstaat Zeeland heeft ons geen windeieren gelegd. Met enige trots laat ik weten dat we met de Zeeuwse pilots een aardig eind op weg zijn en de basis hebben gelegd voor het nieuwe modelprestatiecontract van Rijkswaterstaat. Dat is in deze bundel te lezen. Ook de speciale uitgave van OTAR van januari 2010 gaat over onze belevenissen en producten. PIM houdt er definitief mee op en viert zijn einde op 1 september 2010 met een klinkend congres. Zeeland gaat nog een aantal jaren door. Voor ons is dit moment dan ook een mijlpaal, een moment waarop we de tussenstand opmaken. Een begeleidingsgroep neemt het sponsorschap van PIM over. Zo kunnen we ervaringen blijven delen. U hoort nog van ons! Rein van der Kluit, Hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat Zeeland Augustus 2010 Zeelandbundel 7

10 8 PIM

11 Inleiding: Emancipatie van onderhoud Wat in Zeeland begon met de wil om van tientallen onderhoudscontracten naar één contract te gaan met één coördinerende aannemer, resulteerde uiteindelijk in een indringende emancipatie van het onderhoud aan de Zeeuwse wegen en vaarwegen. Twee pilots hebben daar naartoe geleid: de natte pilot Netwerkgeoriënteerd inkopen voor de vaarweg Hansweert - Krammersluizen, en de droge pilot van het innovatieve rijkswegencontract voor het onderhoud van alle rijkswegen in Zeeland. Emancipatie van het onderhoud betekende ook emancipatie van Rijkswaterstaat als opdrachtgever en van de aannemer als opdrachtnemer. De samenwerking tussen die twee groeide mee. Een van de meest doorvoelde leerervaringen van de pilots is dat die emancipatie minder te maken heeft met contractontwikkeling als wel met organisatorische veranderingen. Met véél en zeer diverse veranderingen. Zo verschuift de visie op beheer en onderhoud naar de lange termijn, met concepten als life cycle maintenance en life cycle costing; Rijkswaterstaters laten het operationele werk los en gaan in een regierol sturen op afstand; de markt pakt dat operationele op, wat ook even wennen is; medewerkers gaan veel meer presenteren; mensen van Rijkswaterstaat en van de aannemer gaan gezamenlijk overleggen, of werken zelfs in een shared office, ze leren letterlijk dezelfde (vak)taal spreken. Daar zijn opleidingen voor nodig, van het Reliability Centered Maintenance II tot het ontdekken van persoonlijke kernkwaliteiten, naast een nieuwe HRM-aanpak, inclusief coaching op de werkvloer en leerwerktrajecten. De kennis in de koppies moet beschikbaar komen voor iedereen, vanwege het gebleken cruciale belang van een onderhoudsmanagementsysteem; er komen nieuwe rollen, zoals die van de weginspecteur, de landelijke en regionale diensten verhouden zich anders tot elkaar en. de contracten tussen Rijkswaterstaat en de aannemer veranderen van karakter. Allemaal ontwikkelingen die in Zeeland plezier en pijn, tranen, zweet en vreugde, frustraties, hoop en nieuwe perspectieven met zich meebrachten, en meebrengen. Het zijn stuk voor stuk middelen om het doel van die onderhoudsemancipatie te bereiken: kwalitatief hoog, efficiënt en publieksvriendelijk beheer en onderhoud van de wegen, dat leuk is om te doen voor twee partijen die blijvend en intensief willen samenwerken. Dit boek bevat een bundel aan artikelen die tot in details vertellen over talloze ervaringen en inzichten uit de Zeeuwse pilots. Inzichten in de techniek, inzichten in hoe medewerkers kunnen omgaan met de veranderingen en hoe de managers en leidinggevenden hen daarbij kunnen en moeten helpen. Een deel van deze bundel gaat over de natte pilot, een tweede deel over de droge pilot. Iets gemeenschappelijks en tegelijk belangrijks als Assetmanagement heeft een eigen plek gekregen. Voor diepgaande reflecties kan de lezer goed terecht bij de monitoringrapporten van de Universiteit Twente en de managementsamenvatting van Ernst&Young. Ook is er speciale aandacht voor de zachte kant van veranderingen. Ben Spiering, programmamanager van PIM, sluit dit boek af met een nawoord. De literatuurlijst bevat nog veel meer informatie die te maken heeft met de heftige, boeiende en leerzame periode van Rijkswaterstaat en de aannemers in Zeeland. Zeelandbundel 9

12 10 PIM

13 1 twee pilots Onderhoud: één nat, één droog Natte pilot De pilot Netwerkgeoriënteerd inkopen voor de vaarweg Hansweert - Krammersluizen (NHK) kenmerkt zich door een aanloop waarin doordacht is op welke wijze Markt, tenzij toe kan worden gepast. In 2006 liepen de ideeën hieromtrent binnen Rijkswaterstaat uiteen en men besloot tot een test, die uitmondde in de natte pilot. De oplossing is gezocht in een groeicontract waarin opdrachtgever en opdrachtnemer, als partners, de toekomst en mogelijkheden voor vergaande uitbesteding van beheer en onderhoud samen konden verkennen. Het contract is in 2008 gegund en samen met aannemer Cofely werkt Rijkswaterstaat Zeeland aan de uitvoering. Omdat het om een groeicontract gaat, is parallel aan de uitvoering een team bezig met de verdere ontwikkeling van het contract. Naast dit groeicontract is in april 2008 een civiel contract gegund, aan Koninklijke Wegenbouw Stevin (KWS). Samenwerking met de aannemer van het groeicontract, dat het elektromechanische onderhoud betreft, is vereist om de voorwaarden te scheppen voor één integraal service provider contract. Innovatief aan het civiele contract is de systeemgerichte contractbeheersing voor vast onderhoud, eventuele service door de opdrachtnemer, en dat verschillende technische disciplines voor vast en variabel onderhoud erin zijn ondergebracht. Het bijzondere van KWS is dat het bedrijf, meer dan in het contract staat vermeld, zoekt naar verbeter- en groeimogelijkheden. Droge pilot Het droge contract, officieel het innovatieve rijkswegencontract, omvat het onderhoud van alle rijkswegen in Zeeland. Eén aannemer voert het onderhoudswerk uit en neemt veel taken over van Rijkswaterstaat. Een innovatief aspect is dat, net als bij het groeicontract, veel kleine contracten zijn vervangen door één allesomvattend contract. Bovendien was bij Zeelandbundel 11

14 de gunning niet de prijs, maar de kwaliteit het belangrijkst. De droge pilot won in 2008 de Rijksinkoopprijs en het jaar erop de Bouwpluim van Bouwend Nederland. Vervolg van de pilots Veel elementen van beide Zeeuwse pilotcontracten zijn overgenomen in de modelprestatiecontracten, die gefaseerd worden ingevoerd voor heel Rijkswaterstaat. Ook wordt het HRM-plan van de droge pilot bij die implementatie gebruikt. Veel elementen van beide Zeeuwse pilotcontracten zijn overgenomen in de modelprestatiecontracten, die gefaseerd worden ingevoerd bij heel Rijkswaterstaat. Ook wordt het HRM-plan van de droge pilot bij die implementatie gebruikt. De begeleidingsgroep voor de Zeeuwse pilots, onder voorzitterschap van Joris Al (HID Dienst Verkeer en Scheepvaart), borgt dat de leerervaringen van de Zeeuwse pilots heel Rijkswaterstaat blijven bereiken. 12 PIM

15 2 de droge Zeeuwse pilot Resultaten van de pilot Innovatief contract voor het onderhoud aan alle rijkswegen in Zeeland (het innovatief rijkswegencontract, de droge pilot) In januari 2010 heeft PIM aan haar partner Grontmij gevraagd om een overzicht te leveren van de resultaten van de pilots in Zeeland. Dit overzicht is op verzoek van Rijkswaterstaat Zeeland nog uitgebreid met dossiers die ook na de PIM-periode tot resultaten kunnen leiden. In een periode van drie jaar zijn veel activiteiten ontplooid die al dan niet (al) tot resultaat hebben geleid. Het zijn er zoveel, dat deze nog niet allemaal volledig op hun merites beoordeeld konden worden. De resultaten zijn bekeken op hun waarde voor de diensten van Rijkswaterstaat bij de ontwikkeling van het toonaangevend opdrachtgeverschap, op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Meerdere betrokkenen bij de pilots hebben hun mening gegeven. Het droge contract komt voort uit eenzelfde gedachtegang als het contract voor de vaarweg Hansweert Krammersluizen (het natte contract NHK): door veel kleine contracten te bundelen tot één geïntegreerd contract is het voor Rijkswaterstaat efficiënter te hanteren. Binnen het wegendistrict zijn dan ook meerdere contracten gebundeld tot één contract. Al snel bleek de waarde van het innovatieve contract voor heel Rijkswaterstaat en is PIM erbij betrokken geraakt. Nou ja, betrokken zoals met regelmaat werd verzucht: That s the story of our pilot!. Dankzij de betrokkenheid van PIM is de monitoring en het accent op de partnering duidelijk vormgegeven. De pilotstatus was een voordeel. Alles leek en lijkt bij droog vanzelf te gaan. Maar dat de pilotmedewerkers in Zeeland en marktpartij Heijmans flink en waardevol werk leveren, dat staat als een paal boven water. Paragraaf 1 geeft kort twintig zeer waardevolle pilotresultaten, zogenoemde parels, weer in hun context. De resultaatnummers verwijzen naar het rijtje in paragraaf Parels van de droge pilot Snelheid De droge pilot kent een duidelijk andere geschiedenis dan de natte pilot NHK. Door het uitgebreide onderzoek voor de natte pilot en het benutten van de daaruit voortgekomen informatie, ging de aanbesteding van het wegencontract vlug en kon men vrijwel meteen beginnen. Deze snelheid in het proces heeft er ook toe geleid dat de gunning twee weken voor de aanvangsdatum van het contract heeft plaatsgevonden, en het heeft een behoorlijke wissel op de aannemer getrokken om zijn organisatie snel op te bouwen. Dat heeft op zijn beurt weer flexibiliteit en inlevingsvermogen bij de contractbegeleiders van Rijkswaterstaat gevraagd. Bij het wegendistrict Zeeland is een implementatieplan opgesteld om de zeer snelle besluitvorming te kunnen volgen met een zo goed mogelijke contractbeheersing. Dit implementatieplan was essentieel om de juiste mensen binnen het district de juiste rol toe te kennen en de medewerkers zo goed mogelijk bekend te maken met systeemgerichte contractbeheersing (resultaat 16). Partnering Tijdens het aanbestedingsproces is direct afgesproken dat samenwerking (de partneringgedachte) centraal moest staan. Om hieraan invulling te geven en het ook enigszins te kunnen monitoren, is gezamenlijk een dashboard opgesteld (resultaat 7), dat beide partijen vullen en gebruiken. Dit dashboard combineert de prestaties met de samenwerkingsvorm en de tevredenheidsmetingen van diverse partijen, zoals weggebruikers en verkeerscentrales (zie: Contractbeheersing op prestatie-indicatoren (resultaat 7)). Naast het gezamenlijk dashboard is ook een teamsite ontwikkeld, waardoor bepaalde delen van de administratie gezamenlijk kunnen worden beheerd (resultaat 14). Zeelandbundel 13

16 Het dashboard en de ontwikkelingen die zich gaande de pilot voordeden, waren onderwerp van bespreking in de overlegstructuur. Een overlegstructuur die zich kenmerkt door grote betrokkenheid van het management; naast de reguliere bouwvergaderingen en werkbespreking zijn er op tactisch en strategisch niveau overleggen ingericht waarin eventuele escalaties worden behandeld, evenals de ontwikkeling van de contractvorm en de betrokken organisaties. Hiervoor is ook een escalatiemodel ontwikkeld, zodat bij een escalatie de juiste personen de juiste basisinformatie verstrekken (resultaat 6). Het escalatiemodel is een goed middel gebleken om meningsverschillen uit de weg te helpen, maar meestal laat men het niet zo ver komen. Als er een aantal verschillen van mening is gesignaleerd, wordt een benen op tafel -bijeenkomst belegd waarin men er op gefocust is om de problemen op te lossen. Gedurende het contract is, net als bij het natte district, begonnen met het inrichten van een onderhoudsmanagementsysteem (OMS). Tevens is binnen de pilot onderzocht wat de mogelijkheden zijn voor een koppeling met KernGIS, het geosysteem van Rijkswaterstaat. Wat opvalt binnen de pilot, is dat de opdrachtnemer Heijmans Infra Management zelf al een OMS-achtig systeem heeft. Op de teamsite registreert de opdrachtnemer welke acties bij een storing ondernomen worden. In de Rijkswaterstaat-discussie Beheersmanagementsysteem Onderhoudsmanagementsysteem (BMS OMS) is het dus raadzaam de pilot Droog te blijven raadplegen over hun ervaringen met Onderhoudsystemen. Procesmatig verliep alles niet altijd even vlekkeloos. Vooral wanneer zich incidenten voordeden, vielen opdrachtnemer en opdrachtgever in hun oude rol: iedereen bemoeide zich met het probleem. Om dit aan te pakken is er nu een werkgroep die processen evalueert. De gehanteerde methodiek sluit aan bij de KR8-methode, zoals het district IJsselmeer het ook uitvoert (Klantwaarde, Respect voor mensen, de 8 verspillingen uit werkprocessen halen). Als eerste is een inventarisatie uitgevoerd van wat medewerkers binnen het district nu exact aan activiteiten uitvoeren. Dit is opgenomen in resultaat 11. Dashboard sturing WVD (def. versie 1.0) Stand per (def.) Doelstellingen: PIN s: 1. Beschikbaarheid areaal 2. Veiligheid 3. Verbetering (kwaliteit) 4. Performance (kwaliteit areaal) door middel van Wachten op aanpassing OMS (controle- functie) 5. Kennis 6. Samenwerking geeft 80% gereageerd; niet alle vragen door iedereen ingevuld. 7. Tevredenheid belanghebbenden Zie achterzijde voor uitgebreidere resultaten gemeten freq. 15-aug 31-dec trend per jr Informatievoorziening 1 Klopt aanvraag verkeersmaatregelen met situatie op de weg 3 82% 94% 2 Compleetheid areaalgegevens 3?? Schade afhandeling (data gemeten) 3 Reactiesnelheid bij incident 12 OMS OMS 4 Afhandelingsnelheid bij schade 12 OMS OMS 95% 95% 5 Aanrijtijden WIS binnen norm (T2 / T3) 12 Doorstroming (data gemeten) Aantal files met veel vertraging (T2 / T3) 3 7 Files door uitgelopen wegwerkzaamheden (T2 / T3) Veiligheid areaal (data gemeten) 8 Aantal incidenten (juli / dec) Aantal slachtoffers mens (cum.) (juli / dec) Aantal slachtoffers dier (juli / dec) Aantal storingen (juli / dec) 12 Verbetering areaal (pilotbudget) 12 Aantal ingediende verbetervoorstellen (cum.) Aantal geaccepteerde verbetervoorstellen (cum.) 3 1,5 14 Waarde geaccepteerde verbetervoorstellen 3 mln 1,35 mln Performance (kwaliteit areaal) (data gemeten) 99% 99% 15 Verhardingen: voldoen BON % areaal (T2 / T3) 3 16 stroefheid+spoorvorming 3 99,8% 99,8% Gemiddelden uit enquête van 2 x 5 medewerkers Heijmans/RWS Cijfer 1 t/m 10 (gegeven cijfers van 1 t/m 10) 15-aug 31-dec trend Kennisontwikkeling 1 Het OMS voorziet in de informatiebehoefte 4,6 5,4 2 Er zijn voldoende initiatieven tot het opstellen en uitwerken van verbetervoorstellen 6,8 6,6 5,9 6,2 3 Er wordt voldoende geïnvesteerd in de opleiding van personeel binnen het contract Kennis delen 4 Partijen informeren elkaar veelvuldig ter bevordering van het project 5,3 5,8 6,4 6,8 5 Er is enthousiasme om kennis te delen Kennisborging 6 Er wordt voldoende gedaan om het personeel binnen het contract op lange termijn 5,6 6,0 te behouden; kennis wordt geborgd 7 Er zijn diverse momenten voor kennisoverdracht 5,4 5,8 Communicatie en cultuur 8 Er wordt open gecommuniceerd: helder, transparant, luisteren naar anderen 6,8 6,7 7,0 7,1 9 Er is respect voor de culturen van RWS en Heijmans Verwachtingen, belangen, verantwoordelijkheden, rolverdeling 10 De uitgangspunten, verwachtingen, verantwoordelijkheden en rolverdeling 6,1 6,4 binnen het contract zijn duidelijk 11 Er is begrip voor elkaars belangen 6,6 6,4 Teamontwikkeling 12 Er is een "wij" gevoel en vertrouwen 6,5 6,3 freq. 15-aug 31-dec per jr trend Weggebruikers en omwonenden (data gemeten) 1 Wegbeeld VCN: 1 * Veiligheid: aantal bevindingen: (2008/2009) * Doorstroming: aantal bevindingen: (2008/2009) * Publieksgericht: aantal bevindingen (2008/2009) DVS weggebruikers: tevreden over RWS (mei/dec) 86% 74% Aantal meldingen (0800-) (juni/dec) waarvan klachten Omgeving 4 Aantal afstemmingsmomenten (BRM) (cum.) Personeel 5 Meteoor (totale score) (RWS) 1 71% 6 Belevingsmonitor (RWS) 1 7 Tevredenheid RWS (enquête Heijmans) m.b.t.: 1 * communicatie (voldoende) 63% * projectbeheersing (voldoende tot goed) 70% * toestand areaal alg. (minimaal voldoende) 66% * dienstverlening alg. (voldoende tot goed) 93% Opm.: 58 storingen komen uit een OVschouw / controle Werkafspraken 6,4 6,4 13 De werkafspraken binnen het contract worden vastgelegd en nageleefd 14 Besluitvormingsprocedures binnen het contract zijn bekend en worden door iedereen nageleefd 5,9 5,4 14 PIM

17 De Universiteit Twente heeft belangrijk bijgedragen aan het in beeld brengen van de factor Houding & Gedrag: alle overleggen binnen de contractrelatie zijn een jaar bijgewoond en gemonitord, Vervolgens is er een kritisch rapport met bevindingen, conclusies en aanbevelingen opgesteld (resultaat 5). Contractbeheersing op prestatie-indicatoren Het dashboard (resultaat 7) wordt momenteel (2010) vooral in de staf bij Rijkswaterstaat Zeeland gebruikt. Het meest waardevolle is dat het dashboard een basis heeft gelegd voor een eventuele nieuwe contractbeheersing, namelijk op prestatie-indicatoren. Wellicht mag de wegencorridor Zeeland dit binnenkort als pilot verwelkomen. Het bevat de onderdelen techniek, samenwerking en beoordeling door derden. Het eerste is op basis van OMS, het tweede op basis van de teamsite absis en op basis van enquêtes in Zeeland. De beoordeling door derden vinden we in landelijke onderzoeken (tevredenheidsmetingen en dergelijke). Het dashboard vormt een goede meting van hoe het binnen het contract gaat en of de partnering goed wordt ingevuld. Het is bovendien ook ontstaan met dank aan de PIM partners Atkins en Grontmij. Als contractbeheersing op basis van prestatie-indicatoren en performance management een succes wordt, dan zal dit landelijk overal kunnen worden toegepast bij prestatiecontracten. Financiën Een heel belangrijke factor, en ontwikkeling, binnen dit pilotcontract is het fenomeen verbeterplannen. Van de aannemer wordt verwacht dat hij initiatieven neemt en met voorstellen komt om de kwaliteit van het areaal te verbeteren. Deze verbetering kan diverse achtergronden hebben zoals duurzaamheid, veiligheid, bedrijfseconomische overwegingen, enzovoort. (resultaat 13). In overleg met de juridische begeleidingsgroep en na toestemming van IMG (Inkoopmanagement GWW) is bepaald dat de verbeterplannen tot de scope van het contract behoren, en als zodanig geen invulling geven aan het maximum bedrag voor meerwerken (resultaat 3). De opdrachtnemer kreeg hierdoor voldoende ruimte om te partneren binnen de pilot. Communicatie Er is op grote schaal bekendheid gegeven aan de opzet van dit nieuwe pilotcontract. In eerste instantie is er in samenwerking met PIM een folder ontwikkeld, waarin de bijzonderheden van het contract en de te volgen werkwijze staan vermeld (resultaat 8). Gedurende de gehele looptijd van het contract hebben medewerkers van het district, en in 2010 van het corridorteam, op brede schaal presentaties verzorgd, zowel binnen als buiten Rijkswaterstaat. Hierbij zijn de leerervaringen zoveel mogelijk uitgedragen (resultaat 17). In opdracht van PIM heeft Ernst&Young een gedegen evaluatie uitgevoerd naar de gehanteerde contractvorm en inhoud (resultaat 1). De evaluatie was voor de Directeur-generaal van Rijkswaterstaat in 2009 mede aanleiding om deze contractvorm door de ontwikkeling van een modelcontract geleidelijk uit te rollen binnen de diensten van Rijkswaterstaat. Assetmanagement In 2010 is het wegendistrict gestart met de invoering van assetmanagement. Als eerste is een assetmanagementplan opgesteld. De instandhoudingsplannen (IHP s) worden geactualiseerd en doorontwikkeld op basis van de huidige initiatieven vanuit het Rijkswaterstaatbrede Programma Asset Management. Het wegendistrict heeft als doel: Zorg dat eind 2010 op basis van risico s kan worden ingespeeld op budgetkrimp voor het komende jaar. In samenwerking met Heijmans Infra Management worden in 2010 deze IHP s opgesteld (resultaten 9 t/m 11). Incidentmanagement Het incidentmanagement is binnen dit innovatieve contract voor een groot deel bij de opdrachtnemer gelegd. Werden voorheen de weginspecteurs bij incidenten voor het nemen van verkeersmaatregelen en coördineren van werkzaamheden ter reparatie ingezet, nu verzorgt de opdrachtnemer dat. De weginspecteur is wel de regisseur, maar de aannemer zorgt voor het regelen van het verkeer en de uitvoering van de nodige reparatiewerkzaam- Zeelandbundel 15

18 heden. Bijzonder binnen Rijkswaterstaat is dat de aannemer in deze pilot verantwoordelijk is voor het verhalen van de schade op de veroorzaker. De samenwerking tussen aannemer en Rijkswaterstaat heeft zich hier heel goed ontwikkeld, en partijen zijn goed op elkaar ingespeeld. Dergelijke bijzondere samenwerking kan alleen worden opgebouwd als partijen dat echt willen en dezelfde doelen voor ogen hebben, zoals doorstroming en veiligheid. Zonder de pilotstatus was dit niet op deze wijze en zo snel tot stand gekomen. Het allerbelangrijkst van dit resultaat is het vertrouwen dat partijen in elkaar kunnen hebben. Ze kunnen op elkaar rekenen. Het gehele proces, inclusief de doorberekening door de aannemer, heeft heel veel leerervaringen opgeleverd voor Rijkswaterstaat en de markt. Rijkswaterstaat heeft besloten het schadeverhaal niet door de aannemer te laten uitvoeren. De pilot heeft wel aangetoond dat de aannemer de schades dossiergereed kan maken en deze dossiers kan indienen bij de Corporate Dienst voor het verhaal van de kosten. Dit scheelt heel veel werk bij de districten. Een pilot hiertoe bij de Corporate Dienst en district Amsterdam is al in wording. HRM-plannen De werkwijze binnen het district is tijdens de pilot sterk veranderd. Door meer marktbenutting voert de aannemer nu taken uit van Rijkswaterstaat-medewerkers, die op hun beurt op een hoger abstractieniveau moeten denken en werken. Bovendien is een goede visie nodig over waaraan het areaal nu en in de toekomst moet voldoen. Dit alles heeft geleid tot een aantal speerpunten: Assetmanagement Contractbeheersing (Systeemgerichte Contractbeheersing, SCB) Informatiemanagement Basisrelatiemanagement Professioneel verkeersmanagement Veel van het innovatieve prestatiecontract is al overgenomen in het Rijkswaterstaat modelprestatiecontract. Sommige deelnemers aan de Zeeuwse pilots maken zich er zorgen over dat daarbij geen (of weinig) aandacht is besteed aan de context van deze innovatieve contracten. Ook het Proactief Ondersteuningsteam Implementatie (POI) dat de invoering van de modelprestatiecontracten in Rijkswaterstaat begeleidt, onderkent dat deze contracten gevolgen hebben voor het personeel bij Rijkswaterstaat. Er zijn andere competenties nodig en medewerkers moeten bijleren. 16 PIM

19 Bij het wegendistrict in Zeeland is daarom een strategische personeelsanalyse uitgevoerd. Op basis van deze analyse is een HRM-plan opgesteld, dat als best practice binnen Rijkswaterstaat kan worden beschouwd. (resultaat 20) Dit HRM-plan van het wegendistrict Zeeland is al verspreid onder de diensten van Rijkswaterstaat. Een aantal diensten hebben het gezien als een best practice en hebben het gebruikt als basis voor hun eigen plan. Tevens is het HRM-plan een belangrijke bijdrage aan de zoektocht naar District Medio 2010 heeft dan ook overleg plaats gevonden tussen de landelijke projecten en het wegencontract over het gebruik van deze best practice. Het HRM-plan is een heel grote parel. Het is niet alleen een HRM-plan, maar geeft ook een eerste stap naar het organisatorisch model van Rijkswaterstaat in de toekomst. Het meest waardevol is het inzicht in de toekomstige taken, en daaraan gekoppeld het vroegtijdig kunnen informeren van medewerkers over hun positie in die toekomst. Dit resultaat is bijzonder, omdat de impact van het prestatiecontract alle verwachtingen te boven is gegaan, voor alle werkzaamheden binnen het district en daarbuiten. Dat is van corporate belang. Het HRM-plan is een parel voor de lerende organisatie Rijkswaterstaat. Marco Heijdens, districtshoofd wegendistrict Rijkswaterstaat Zeeland: De zijdelingse effecten van ons contract hebben ook voor landelijke impact en koerswijziging gezorgd. Denk aan de koerswijziging van zelf gegevens beheren in een OMS naar invoeren van een landelijk B/OMS inclusief marktwerking. Ik durf ook de stelling aan dat mede door ons contract het Programma Assetmanagement is gaan lopen. Door discussies over verbetervoorstellen zijn wij en DVS gaan praten over assetmanagement en PAS 55, een openbare standaard voor assetmanagement. In de laatste managementconferentie heeft de DG gezegd dat assetmanagement de core business van Rijkswaterstaat is! Ook het nieuwe denken over HRM is door ons gestart. Hiermee bedoel ik dat afdelingen een HRM-assessment moeten doen: welke ontwikkelingen komen op ons af, welk personeel hebben we, welke competenties er zijn, welke mensen kunnen zich ontwikkelen, welke kunnen niet mee, enzovoorts. Het HRM-plan dat alle diensten moeten maken, is hieruit voortgevloeid. De echte parel is voor mij de vorming van het nieuwe modelcontract, dat op basis van ons contract en onze ervaringen is gemaakt, en nu landelijk wordt ingevoerd. Daarmee is in oorsprong de omslag in toonaangevend opdrachtgeverschap bij ons ontstaan, en gaat geheel Rijkswaterstaat nu deze richting op. Daar ben ik persoonlijk het meest trots op. Rijksinkoopprijs 2008 en Bouwpluim 2009 Sinds 2008 bestaan er prijzen voor wie in dat jaar de beste inkoopprestatie binnen de Rijksoverheid leverden. De Rijksinkoopprijs wordt beschikbaar gesteld door het Ministerie van Economische Zaken. De jury, bestaande uit vooral mensen uit het bedrijfsleven, oordeelde dat het droge contract veel impact op de eigen organisatie en op de leveranciersmarkt had, en dat daarmee Rijkswaterstaat en de markt lef toonden. De eerste door het contract überhaupt op de markt te zetten, en de tweede door erop in te schrijven. In 2009 heeft Bouwend Nederland voor het eerst de Bouwpluim uitgereikt, een prijs voor innovatieve infraprojecten. Het juryrapport roemt de bereikte maatschappelijke besparingen en de slim ingeperkte procesdrukte. Ook stimuleert het Zeeuwse voorbeeld dat marktpartijen goed meedenken met de opdrachtgever. Bovendien was de jury positief over de gehele aanpak en het enthousiasme van de betrokkenen. Dit project is zeer kansrijk om een positieve beweging tot stand te brengen, aldus Brinkman: Ga zo door, en vertel het jullie collega s. Bert Keijts, toenmalig Directeur-generaal Rijkswaterstaat, sprak in zijn speech van een prachtvoorbeeld van horizontale samenwerking. En een sterk staaltje van verantwoord ondernemerschap. In de praktijk blijkt dat dit contract ons als Rijkswaterstaat ontzorgt en de weggebruiker minimale hinder geeft. De prijzen zijn bijzonder omdat het contract echt op alle vlakken nieuw was en daarmee tegen enorm veel staande processen, afdelingen en werkwijzen in ging. Van afwijkingen op het vlak op UPP tot aan wijziging in relatie met RI-afdelingen, tot aan nieuwe werkwijze Zeelandbundel 17

20 en rolverschuiving van weginspecteurs, tot aan normering van schades. Deze nieuwe contractvormen gingen in tegen de Rijkswaterstaat cultuur van zelf sturen en zelf lijsten maken. En dat zou best mis kunnen gaan. De impact op verschillende organisatie-onderdelen, processen en werkwijzen was en is zo groot dat we het contract nooit hadden kunnen uitvoeren, en dus de grenzen nooit hadden exploreren, zonder een status als pilot. De verandering kost veel inzet en energie. Het meest waardevolle aan de prijzen zijn de energie en het groepsgevoel dat ze ons gaven. De reis was zwaar, maar we hebben er wel van genoten. Er is al enorm veel overgenomen. Als dat niet alleen de contractvorm maar ook voor de partneringgedachte gaat gelden, zou dat helemaal mooi zijn. Deze zit helaas niet zo sterk in de modelcontracten, maar levert de aannemer en Rijkswaterstaat wel veel op. De Bouwpluim is ook om deze partneringgedachte en de samenwerking met de marktpartij gewonnen. Monitoring pilot en contract In de tweede helft van 2010 staat Rijkswaterstaat Zeeland voor twee keuzes: wel of niet verlengen van het droge pilotcontract per 1 mei 2012, en of het de pilotstatus voor dit contract wil behouden. In ieder geval zal Zeeland overgaan naar het modelcontract onder UAV GC (Uniforme Administratieve Voorwaarden geïntegreerde contracten, red.). Het management beraadt zich nu over de vraag welke aanvullende eisen te stellen. Dit gebeurt in overleg met de begeleidingsgroep die per juni 2010 voor de Zeeuwse pilots is ingesteld. Deze groep neemt in grote lijnen de governance over van PIM. Voor een goed beeld van het verloop van de pilot tot eind 2008, zie ook Eindrapportage monitoring en opschalen Rijkswaterstaat Zeeland, de evaluatie door de Universiteit Twente van de verwachtingen en ervaringen (resultaat 19). Criterium wel/niet slagen pilot Deelnemers aan de pilot merkten over dit Visiedocument Wanneer is het contract geslaagd (resultaat 15) op dat het niet zo bijzonder is..want het is geen officieel document. Volgens PIM is dit wel zeker een interessante ontwikkeling. Dit document wordt tijdens de evaluatie van het huidige contract gebruikt, waarbij opdrachtnemer en opdrachtgever zich gezamenlijk uitspreken over het al dan niet slagen van het contract. Het document noemt een aantal elementen dat bij een evaluatie kan worden gebruikt. Deze evaluatie is beslissend over het al dan niet verlengen van het contract. 18 PIM

21 2.2 De resultaten van droog op een rijtje 1 Evaluatie Ernst & Young. 2 Rapport Samen gespiegeld. 3 Juridische onderbouwing wijze van opdrachtverlening voor verbeteringen / meerwerk. 4 Afwijking op normale ramingsystematiek. 5 Evaluatie en lessons learnt (door Universiteit Twente). 6 Escalatiemodel. 7 Dashboard Opdrachtgever en Opdrachtnemer (door Infocus). 8 Folder over het contract. 9 Aanzet tot assetmanagement. 10 Opstellen Assetmanagementplan Wegendistrict. 11 Processen inzichtelijk maken op basis van de staande organisatie en lopende knelpunten. 12 Plan van aanpak - processen op orde (gebaseerd op KR8). 13 Genereren van verbeterplannen die een innovatief karakter kunnen hebben binnen het areaal. Over proces rondom verbeterplannen opdrachtnemer. 14 Teamsite Opdrachtgever en Opdrachtnemer. 15 Rapport Wanneer is het contract geslaagd. 16 Implementatieplan van contract in het district. 17 Presentaties over het contract. 18 Evaluatie contract door BCT. 19 Evaluatie contract door Universiteit Twente. 20 Eén strategische Personeelsanalyse en één hiervan afgeleid HRM-plan. Zeelandbundel 19

22 De droge pilot in vogelvlucht Belangrijke momenten en ervaringen voor en tijdens de uitvoering van het pilotcontract ZL-6351 voor het onderhoud van de rijkswegen in Zeeland. In januari 2010 kwamen de toenmalige projectleiders van de Zeeuwse pilots bij PIM bijeen om de ervaringen met de pilots te delen. Peter Willemse sprak over de zogenaamde droge pilot. Hij concludeerde: Het is een mooi project waarin al veel is geleerd. Er zijn veel vernieuwingsslagen gemaakt en we hebben een andere relatie met de markt weten op te bouwen. De ontwikkeling van kennis en competenties van medewerkers maken de waarde van deze pilot compleet. Een waarschuwing liet Peter ook horen: Richt je niet alleen op de gewijzigde contractinhoud, maar besteed net zoveel en zo mogelijk nog meer aandacht aan de ontwikkeling van de medewerkers en de besturing van de organisatie. In onderstaande tekst geeft Peter Willemse de droge pilot in vogelvlucht weer. Precontractuele fase Bijzonder aan de pilot was dat het aanbestedingstraject zoveel mogelijk vanaf het eerste begin met alle betrokken partijen is doorlopen. Hierin is geëxperimenteerd met partneren, transparant zijn en samenwerken. Dit waren intensieve besprekingen tussen markt en opdrachtgever over de inhoud van het contract en vooral over de op te bouwen partnering-relatie en daarmee samenhangende zaken, zoals openheid en vertrouwen. Het lijkt erop dat deze aanpak eraan bij heeft gedragen dat alle inschrijvers, na de toelichting, de uitslag van de aanbesteding accepteerden en waardering hadden voor de manier waarop de tenderboard zijn werk had gedaan. Het werk is aan Heijmans Infra Management opgedragen. Uitvoeringsfase Partnering Rijkswaterstaat en Heijmans Infra Management hebben samen een reis naar Engeland gemaakt om daar, bij PIM-partner Highways Agency, te worden geïnformeerd over partnering. De gezamenlijke project start up heeft ook een basis gelegd voor een goede relatie tussen de twee partijen. Onderdeel daarvan is de door medewerkers en leidinggevenden van beide partijen ondertekende Samenwerkingsverklaring. Ook is samengewerkt met de Universiteit Twente. Dit heeft enkele rapporten opgeleverd met observaties, conclusies en aanbevelingen. Belangrijke leereffecten zijn: Het besef dat over en weer over het Projectkwaliteitsplan (PKP) en het contract verwachtingen zijn die moeten worden gemanaged. Ontwikkeling escalatiemodel (zie artikel over escalatiemodel Twente elders in deze bundel). Aanpak om de gelijkwaardige rol tussen partijen te bevestigen. Theorie over de samenstelling van het team. Bewustwording van ons eigen gedrag in relatie tot de opdrachtnemer. Overzicht met leereffecten. Voorbeelden van de andere manier met elkaar omgaan waren: Witte rookoverleg BOT-overleg. Roulerend voorzitterschap bij vergaderingen. Wijze van communicatie. Overlegstructuur op alle niveaus. 20 PIM

23 Organisatie ontwikkeling SPA analyses en HRM plan Al snel na de start van het contract was duidelijk dat er veel zou veranderen in de organisatie, in de benodigde competenties van medewerkers en het niveau van hun werkzaamheden. De belangrijkste veranderingen zijn opgenomen in een Strategische Personeelsanalyse (SPA) en een HRM plan waarin het ontwikkeltraject naar 2012 is beschreven. Taken naar de markt Taken die voorheen door medewerkers van Rijkswaterstaat werden uitgevoerd, zoals inspecties en het beheer van areaalgegevens, gaan successievelijk over naar de markt. Opleidingen personeel Vanwege de veranderingen die in de competenties van het personeel nodig waren, zijn versneld opleidingen gevolgd om de medewerkers geschikt te maken voor contractbeheersing via systeemgerichte contractbeheersing, SCB. Dit bleek niet voldoende en nog steeds is het contractbeheersteam voortdurend kennis aan het verzamelen. Ontwikkeling assetmanagement Assetmanagement is een speerpunt geworden voor het wegendistrict Zeeland. Samen met PIM-partner Grontmij is assetmanagement al op een hoger peil gebracht en wordt het nog verder ontwikkeld. Binnen de uitvoering van het contract De nulinspectie Het uitvoeren van de nulinspectie en het op het gewenste kwaliteitsniveau brengen van het areaal moest gebeuren na datum aanvang contract. Dit was een lastige periode, met budgetproblemen en het in sommige gevallen accepteren van een lager kwaliteitsniveau. Verbeterplannen De introductie van verbeterplannen is heel erg positief geweest en heeft bijgedragen tot initiatieven van beide kanten om het areaal te verbeteren. De aannemer wordt met name uitgenodigd om met innovatieve voorstellen te komen en die beantwoorden aan de speerpunten van Rijkswaterstaat (veiligheid, duurzaamheid, innovatie, etc.). Schadeafhandeling De schadeafhandeling via Heijmans Infra Management heeft het wegendistrict veel werk uit handen genomen. De ondersteuning bij incidenten werkt vlekkeloos. Weliswaar past de administratieve afhandeling van schades niet binnen het modelcontract, maar het kan heel goed werken als de contractvoorwaarden iets aangepast gaan worden. Ontwikkeling dashboard gezamenlijk met Heijmans Infra Management Het dashboard bestaat uit de volgende onderdelen: Voortgang technische realisatie contract. Kennisbehoud en kennisontwikkeling. Beoordeling contractvoering door stakeholders en betrokkenen. Onderhoudsmanagementsysteem (OMS) Binnen Rijkswaterstaat blijft het lastig om het onderhoudsmanagementsysteem te optimaliseren. De koppeling tussen OMS en KERNGIS (applicatie die Rijkswaterstaat gebruikt, red.) is nog onderwerp van onderzoek. Zorgelijk is dat dit inmiddels twee jaar duurt terwijl de behoefte groot is. Bevestigingen dat we op de goede weg zijn Prijzen Het winnen van prijzen is vaak een bevestiging dat je iets goed doet. De droge pilot heeft in 2007 de Rijksinkoopprijs ontvangen voor de professionaliteit van de inkooporganisatie en in 2009 de Bouwpluim gekregen van Bouwend Nederland voor de teamvorming en samenwerking tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Evaluatie Ernst&Young Een belangrijk moment was de bevestiging van Ernst&Young in 2008 dat Zeeland met dit contract op de goede weg was voor Rijkswaterstaat. Verdere uitrol van het contract werd geadviseerd. Belangrijke onderdelen uit de evaluatie zijn: Verantwoordelijkheid bij scheiding vast/variabel onderhoud. Zeelandbundel 21

24 Mate van herhaling vast onderhoud tot opdrachtgever variabel onderhoud pleegt. Het advies om rond het district een hulpstructuur te bouwen met kennis. Besluitvorming Rijkswaterstaat In een bijeenkomst met toenmalige Directeur-generaal Rijkswaterstaat Bert Keijts sprak deze zich positief uit over het gecontroleerd verder uitrollen van het contract. Uitdragen kennis Delen van kennis binnen Rijkswaterstaat en daarbuiten. Het is altijd heel goed geweest om in allerlei gremia de ervaringen van het wegendistrict in deze pilot te delen. Dit is een van de belangrijkste aspecten van dit hele leerproces geweest. Er zijn op allerlei niveaus presentaties en workshops gehouden, zelfs het delen van kennis met de Vlamingen door tussenkomst van PIM-medewerker Tom Coertjens. Vanuit de ervaring met het contract en de opgestelde SPA s zijn eveneens presentaties gehouden en hebben anderen districten het HRM plan van wegendistrict Zeeland als best practice gehanteerd. Daarnaast heeft de ervaring in Zeeland een stevige basis gelegd voor het landelijk traject District 2012 en de kerntakendiscussie. 22 PIM

25 3 de natte Zeeuwse pilot Resultaten van de pilot Netwerkgeoriënteerd inkopen van onderhoud voor de vaarweg Hansweert Krammersluizen (pilot NHK, de natte pilot) In januari 2010 heeft PIM aan haar partner Grontmij gevraagd om een overzicht van de resultaten van de pilots in Zeeland. Dit overzicht is op verzoek van Rijkswaterstaat Zeeland nog uitgebreid met dossiers die ook na de PIM-periode tot resultaten kunnen leiden. In een periode van vijf jaar zijn veel activiteiten ontplooid die al dan niet (al) tot resultaat hebben geleid. Het zijn er zoveel, dat deze nog niet allemaal volledig op hun merites beoordeeld konden worden. De resultaten zijn bekeken op hun waarde voor de diensten van Rijkswaterstaat bij de ontwikkeling van het toonaangevend opdrachtgeverschap, op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Meerdere betrokkenen bij de pilots hebben hun mening gegeven. Bij de natte pilot is het groeicontract ontwikkeld, dat inmiddels mag bogen op een aantal opvallende vernieuwingen: de wijze waarop inschrijvers vóór de aanbesteding zijn geïnformeerd, de transparante wijze waarop met de partners binnen het contract is samengewerkt, en de inventarisaties van het areaal. PIM beschrijft in dit hoofdstuk eerst de resultaten binnen de thema s van het actionplan, dat aan het begin van de pilot NHK is gemaakt (paragraaf 1). Daarna volgen in paragraaf 2 de prachtresultaten, de zogenoemde parels, uit het resultatenoverzicht van de pilot. Vervolgens is er aandacht voor onderwerpen die medio 2010 als interessant worden aangemerkt: resultaten die het volgen meer dan waard zijn. In paragraaf 3 staan de producten en activiteiten uit de natte pilot op een rij, als resultaat genummerd. Naar die resultaatnummers wordt in de paragrafen 1 en 2 verwezen. Maar eerst iets over de Werkgroep Transparantietafel. Werkgroep Transparantietafel De Transparantietafel was een bestaand initiatief van de Regieraad Bouw en PSI Bouw, met als doel de relatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer te verbeteren, met transparantie als basis voor wederzijds vertrouwen. Vanuit dit initiatief is een werkgroep gevormd die aansluiting heeft gezocht bij het PIM programma. De visie van de Transparantietafel is dat bij een terugtrekkende overheid en een oprukkende markt het risico van een kennisvacuüm ontstaat. De meerwaarde van Markt, tenzij wordt pas verkregen wanneer de professionalisering van Rijkswaterstaat synchroon loopt met die van de aanbieders uit de markt. Het transitieproces vraagt daarom om een cultuur waarbinnen partijen elkaar op opbouwende wijze aan kunnen spreken, met wederzijds respect en vertrouwen. Met deze transparantietafel ontstond een uniek platform waar, voor het eerst in de geschiedenis, een belangeloze dialoog kon plaatsvinden tussen Rijkswaterstaat en opdrachtnemers. De opzet van de Werkgroep Transparantietafel was om vanuit de ervaringen met het groeicontract de belangrijkste aandachtspunten boven tafel te krijgen, ter voorbereiding op het Service Provider Contract. Tegelijk was de Werkgroep Transparantietafel ook een uitstekende plek om kennis te delen en zo voorkennis te voorkomen van direct bij de pilot betrokken partijen en van waaruit constructief kon worden bijgedragen aan de ontwikkeling van de nieuwe prestatiecontracten is de Werkgroep Transparantietafel in het leven geroepen, als denktank en spiegel voor het ondersteunen van de PIM-pilot Zeeland NHK. Aan de Werkgroep Transparantietafel hebben deelgenomen: IV-Infra, Cofely, Dura Vermeer, Arcadis, Delmeco, KDO, KWS, Volker Wessels, Moerkerk Advies, Iter Fidelis, Imtech, Grontmij, Homij/VW en Ballast Nedam (tot voorjaar 2009). Vanuit Rijkswaterstaat waren Zeeland en PIM vertegenwoordigd in de Transparantietafel. Het grote aantal wisselingen Zeelandbundel 23

26 van de wacht in de vertegenwoordiging van de verschillende partijen heeft ertoe geleid dat veel waardevolle tijd verloren is gegaan aan introducties en herhalingen. In de Transparantietafel werden ervaringen met het NHK-contract gedeeld, maar ook nieuwe, relevante ontwikkelingen voor het Service Provider Contract (SPC) getoetst en bediscussieerd. Deze twee zaken liepen soms teveel door elkaar. Het was daardoor onduidelijk wat met de onderwerpen die in de Transparantietafel werden besproken, concreet is gebeurd. 3.1 NHK-thema s in het verloop van de pilot Bij de start van de pilot NHK is een actionplan opgesteld, met vijf thema s. Bij ieder thema worden hieronder de resultaten van de pilot besproken om een indruk te geven van het verloop van de pilot. De thema s zijn: 1 Implementatie nieuwe inkoopstrategie 2 HRM 3 Markt 4 Kennismanagement 5 Assetmanagement Implementatie nieuwe inkoopstrategie Alles begon met het opstellen van een nieuwe inkoopstrategie 2005, waarin alle lopende contracten werden gebundeld tot één contract voor het uitvoeren van het beheer en onderhoud voor de vaarweg Hansweert Krammersluizen. De pilot mocht vooruit lopen op de rest van Rijkswaterstaat en zogenaamde muren konden omzeild worden. De uitersten van Markt, tenzij konden worden opgezocht en nieuwe methodieken konden worden toegepast. Het groeicontract (resultaten 2 en 40) zoals het in 2008 aanbesteed is, is dan ook op zich al een resultaat en vormt qua gedachtegoed een basis om te voldoen aan de eisen van Agenda Agenda 2012 komt voort uit het Ondernemingsplan en luidt verdergaande vernieuwingen in de werkwijze van Rijkswaterstaat in. Het NHK-contract bevat bijlagen met inventarisaties van het werk zoals het altijd werd uitgevoerd (resultaat 24). Tevens is de actuele conditie van de objecten binnen het netwerk Hansweert Krammersluizen geïnventariseerd. De rol van de partners van PIM (Rijkswaterstaat, Grontmij, Atkins) was om kennis en expertise in te brengen over hoe de verschillende inventarisaties op te pakken (bijvoorbeeld resultaat 10). Het groeicontract is ook vernieuwend door de nieuwe opzet (resultaten 1 en 2): er is voorzien in een groei van het contract zelf. Dit heeft veel gevolgen gehad voor de verdere continuering van de pilot NHK. In de contractstukken wordt wisselend gesproken over een groei op het gebied van instandhouding, een organisatiegroei en ook procesgroei. (resultaten 2, 4 en 12) De groei van instandhouding (resultaat 4) omschrijft naast de technische groei ook de noodzakelijke groei van kennis en kunde van methodieken HRM Om als opdrachtgever klaar te zijn voor deze groei was een passend team (Contractbeheerteam) nodig. De medewerkers die geïnteresseerd waren, werden uitgebreid getest op hun geschiktheid voor een rol in dit team met zijn bijzondere groeirol. Nog voordat het groeicontract in uitvoering ging, is begonnen met het opleiden van medewerkers om kennis van zaken te hebben over de methodieken voor de groei die het contract voorschreef (resultaat 14) Markt Het groeicontract was een nieuw fenomeen. Ook bij de processen werd uit brownpapersessies (resultaat 55) duidelijk dat het groeicontract eisen stelt die niet in de standaardstructuur waren voorzien. Daarnaast bleek dat partijen elkaar niet altijd even goed begrepen. Om dit aan te pakken is een werkgroep opgericht die de processen in het contract verbetert. Dit kan in vervolgcontracten worden meegenomen. 24 PIM

Assetmanagement. Resultaten maturityscan. 14 januari 2015

Assetmanagement. Resultaten maturityscan. 14 januari 2015 Assetmanagement Resultaten maturityscan 14 januari 2015 De 7 bouwstenen van Assetmanagement 2 22.Afwijkingen en herstelacties 23. Preventieve acties 24. Verbetermanagement 5.Leiderschap en betrokkenheid

Nadere informatie

Partners in Public Business

Partners in Public Business Partners in Public Business Richard van Breukelen CFO Rijkswaterstaat 12 juni 2008 Wat doet Rijkswaterstaat? Rijkswaterstaat is de uitvoeringsorganisatie van Verkeer en Waterstaat en werkt aan: - Vlot

Nadere informatie

Best Value maakt RWS een betere partner

Best Value maakt RWS een betere partner Best Value maakt RWS een betere partner RWS PPO Tjeerd Roozendaal Hoofdingenieur-directeur PPO Herinneringen RWS en de val van de bouw Sep 2001 Zembla gesjoemel met miljoenen, Ad Bos, 88-98 Dec 2002 presentatie

Nadere informatie

Handreiking D&C Contracten. 26 September 2005

Handreiking D&C Contracten. 26 September 2005 Handreiking D&C Contracten 26 September 2005 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Rijkswaterstaat BIBLIOTHEEK RIJKSWATERSTAAT UTRECHT NR Z4Z).5...qo& RWS bibliotheek locatie Utrecht Postbus 20.000 3502

Nadere informatie

Missie van Rijkswaterstaat (1) Assetmanagement bij Rijkswaterstaat

Missie van Rijkswaterstaat (1) Assetmanagement bij Rijkswaterstaat Assetmanagement bij Bijeenkomst NVRB 21 april 2011 in Delft Jenne van der Velde, topadviseur assetmanagement Missie van (1) is de uitvoeringsorganisatie die in opdracht van de minister en de staatssecretaris

Nadere informatie

Vooraankondiging. ten behoeve van de aanbesteding Vast Onderhoudscontract DVM-keten (VODK) in het beheersgebied West Nederland Noord

Vooraankondiging. ten behoeve van de aanbesteding Vast Onderhoudscontract DVM-keten (VODK) in het beheersgebied West Nederland Noord Vooraankondiging ten behoeve van de aanbesteding Vast Onderhoudscontract DVM-keten (VODK) in het beheersgebied West Nederland Noord Datum 30 januari 2017 Status definitief Colofon Uitgegeven door InkoopCentrum

Nadere informatie

Projectopdracht PAR in oprichting in het Pilotjaar 2015

Projectopdracht PAR in oprichting in het Pilotjaar 2015 Projectopdracht PAR in oprichting in het Pilotjaar 2015 Waarom een PAR in Zinzia? De visie en strategie van Zinzia bieden een duidelijke koers aan de organisatie. Vanaf 2013 heeft - met het kompas Ziel

Nadere informatie

2.2 Innovatief aanbesteden in Haarlem: los laten en regie voeren NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN

2.2 Innovatief aanbesteden in Haarlem: los laten en regie voeren NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN 2.2 Innovatief aanbesteden in Haarlem: los laten en regie voeren NATIONAAL CONGRES AANBESTEDEN EN CONTRACTEREN FLORIS VOSSE IMPLEMENTATIEADVISEUR GEMEENTE HAARLEM MENNO WOUDA SENIOR CONTRACTMANAGER ARATIS

Nadere informatie

De impact en implementatie van de outsourcing op de bedrijfsvoering is als één van de 6 deelprojecten ondergebracht binnen het project outsourcing.

De impact en implementatie van de outsourcing op de bedrijfsvoering is als één van de 6 deelprojecten ondergebracht binnen het project outsourcing. Bijlagen 1 en 2: Aanbevelingen en opvolging Gateway Reviews (corsa 2018017934) Bijlage 1: Aanbevelingen en opvolging Gateway Review 2018 Aanbeveling Opvolging Status Opmerking 1. Richt een apart project

Nadere informatie

Innovatieve onderhoudscontracten in Haarlem, Noord-Holland

Innovatieve onderhoudscontracten in Haarlem, Noord-Holland Innovatieve onderhoudscontracten in Haarlem, Noord-Holland Aanleiding Floris Vosse Hoe bij de gemeente Haarlem? Floris Vosse Hoe bij de provincie Noord Holland? Guus van den Bosch Hoe voor een marktpartij?

Nadere informatie

Roadmap provincie Utrecht

Roadmap provincie Utrecht Roadmap provincie Utrecht d.m.v. innovatieve kennis- en diensteneconomie topregio zijn op gebied van mobiliteit Astrid Weij, Bert Batenburg (provincie Utrecht), Corianne Stevens, Martijn van Rij (Sweco)

Nadere informatie

Lessons Learnt: de Inzichten

Lessons Learnt: de Inzichten Lessons Learnt: de Inzichten De pilot asset management vindt plaats bij het district Haaglanden. Het doel van de pilot is tweeledig: het helder krijgen van de rollen en bevoegdheden van de verschillende

Nadere informatie

Implementatie assetmanagement Provincie Noord-Holland

Implementatie assetmanagement Provincie Noord-Holland Implementatie assetmanagement Provincie Noord-Holland Chris de Vries Directeur Beheer en Uitvoering AMC Seminar 30-10-2014 Het areaal van PNH Provincie Noord-Holland in cijfers 672 km wegen 391 km fietspaden/parallelwegen

Nadere informatie

De praktijk van prestatiecontracten bij Rijkswaterstaat

De praktijk van prestatiecontracten bij Rijkswaterstaat De praktijk van prestatiecontracten bij Rijkswaterstaat Van Onderhouden naar Beheren vrijdag 6 juni 2008 Agenda Prestatiecontracten bij de Rijkswaterstaat Informatieverstrekking bij inschrijving Risicoverdeling

Nadere informatie

De waterschappen als publieke opdrachtgever

De waterschappen als publieke opdrachtgever De waterschappen als publieke opdrachtgever (periode 2014-2016) Voor iedereen die met de waterschappen te maken krijgt als opdrachtgever voor de realisatie van, of het beheer en onderhoud aan, (waterschaps)werken,

Nadere informatie

Contractmanagement bij NS Mirjam Kop/André Mulder

Contractmanagement bij NS Mirjam Kop/André Mulder Contractmanagement bij NS Mirjam Kop/André Mulder Wij helpen u graag Onze medewerkers staan voor u klaar om u een goede reis te bezorgen Agenda Even voorstellen Wat is contractmanagement Hoe heeft NS dit

Nadere informatie

Prestatiegericht Meerjarig Onderhoud

Prestatiegericht Meerjarig Onderhoud Prestatiegericht Meerjarig Onderhoud Herma Zijlmans Projectmanager/Leveranciersmanager m.m.v. Wilhelm van Eeken - PM Variabel Onderhoud Erwin Kommeren PM Vast Onderhoud PPO Introductie Herma Zijlmans -

Nadere informatie

Nieuwe Meetmethode Stroefheid

Nieuwe Meetmethode Stroefheid Nieuwe Meetmethode Stroefheid Hans Nugteren Programmamanager Amersfoort 8 december 2015 WELKOM Inhoud 1. Aanleiding project 2. Projectaanpak en Werkwijze 3. Omgeving 2 RWS BEDRIJFSINFORMATIE Nieuwe Meetmethode

Nadere informatie

Handvesttoets; Wat is het? Wat levert het op? Februari 2016

Handvesttoets; Wat is het? Wat levert het op? Februari 2016 Handvesttoets; Wat is het? Wat levert het op? Februari 2016 Inhoudsopgave Aanleiding en Doelstelling... 1 In het kort... 1 Handvesttoets... 1 Resultaten... 2 Doorpakken op basis van de handvesttoets...

Nadere informatie

Gemeentelijke regisseurs. Regisseren en de kunst van de verleiding

Gemeentelijke regisseurs. Regisseren en de kunst van de verleiding Gemeentelijke regisseurs Regisseren en de kunst van de verleiding Van traditioneel management naar modern regisseren De gemeente heeft de regie dat gebeurt niet zomaar, en ook niet van de ene op de andere

Nadere informatie

Robbert Ephraïm manager nieuwbouw Evides. André Hooijmaijers adjunct directeur Baas bv

Robbert Ephraïm manager nieuwbouw Evides. André Hooijmaijers adjunct directeur Baas bv Themabijeenkomst PRAKTIJKVOORBEELDEN Robbert Ephraïm manager nieuwbouw Evides André Hooijmaijers adjunct directeur Baas bv Eén team, één keten, één toekomst raamcontract infra-aannemers 27 oktober 2014

Nadere informatie

Zero Based Begroten. De andere kant van de kaasschaafmethode

Zero Based Begroten. De andere kant van de kaasschaafmethode Zero Based Begroten De andere kant van de kaasschaafmethode Je moet de tijd nemen voor Zero Based Begroten, en je moet lef hebben Zero Based begroten legt een duidelijke relatie tussen de doelstellingen,

Nadere informatie

Managers en REC-vorming ----- GEEN VOORUITGANG ZONDER VOORTREKKERS

Managers en REC-vorming ----- GEEN VOORUITGANG ZONDER VOORTREKKERS @ ----- Managers en REC-vorming ----- AB ZONDER VOORTREKKERS GEEN VOORUITGANG De wereld van de REC-vorming is volop beweging. In 1995 werden de eerste voorstellen gedaan en binnenkort moeten 350 scholen

Nadere informatie

Een praktisch boek over contracteren en aanbesteden

Een praktisch boek over contracteren en aanbesteden 1 Introductie Een praktisch boek over contracteren en aanbesteden Dit boek gaat over het contracteren en aanbesteden van bouw- en infrastructurele projecten. Over wat er nodig is om op een doordachte en

Nadere informatie

JURYRAPPORT. Best Practice Award 2013 Code Verantwoordelijk Marktgedrag schoonmaak- en glazenwassersbranche CSU ING

JURYRAPPORT. Best Practice Award 2013 Code Verantwoordelijk Marktgedrag schoonmaak- en glazenwassersbranche CSU ING JURYRAPPORT Best Practice Award 2013 Code Verantwoordelijk Marktgedrag schoonmaak- en glazenwassersbranche CSU ING De commissie Code Verantwoordelijk Marktgedrag reikt de Best Practice Award 2013 voor

Nadere informatie

Roadmap Provincie Utrecht. d.m.v. innovatieve kennis-en diensteneconomie topregio zijn op gebied van mobiliteit

Roadmap Provincie Utrecht. d.m.v. innovatieve kennis-en diensteneconomie topregio zijn op gebied van mobiliteit Roadmap Provincie Utrecht d.m.v. innovatieve kennis-en diensteneconomie topregio zijn op gebied van mobiliteit 1 Status presentatie Gemaakt voor het Programma icentrale Nog niet bestuurlijk vastgesteld

Nadere informatie

Samenwerking & Bedrijfsvoering

Samenwerking & Bedrijfsvoering Samenwerking & Bedrijfsvoering Plan van Aanpak Plan van aanpak: Themaonderzoek Samenwerking en Bedrijfsvoering Bestuurlijk opdrachtgever Ambtelijk opdrachtgever Naam projectleider T.C.C. den Braanker C.A.

Nadere informatie

Voorstel 1: Ontwerpbegrotingswijziging 2019 PG&Z op basis van het Bedrijfsplan RIGG

Voorstel 1: Ontwerpbegrotingswijziging 2019 PG&Z op basis van het Bedrijfsplan RIGG Voorstel 1: Ontwerpbegrotingswijziging 2019 PG&Z op basis van het Bedrijfsplan RIGG 2019-2020 Inleiding Op 6 juli 2018 heeft het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling Publieke Gezondheid

Nadere informatie

7. Conclusies en aanbevelingen

7. Conclusies en aanbevelingen 7. Conclusies en aanbevelingen 7.1 Algemeen Op CBS Het Galjoen worden al goede initiatieven genomen om de ouderbetrokkenheid te stimuleren en te vergroten, ook al kan er nog het één en ander aan uitgebreid

Nadere informatie

Incore Solutions Learning By Doing

Incore Solutions Learning By Doing Incore Solutions Learning By Doing Incore Solutions Gestart in November 2007 Consultants zijn ervaren met bedrijfsprocessen en met Business Intelligence Alle expertise onder 1 dak voor een succesvolle

Nadere informatie

Agenda Toekomst van het (interbestuurlijk) Toezicht:

Agenda Toekomst van het (interbestuurlijk) Toezicht: Agenda Toekomst van het (interbestuurlijk) Toezicht: wat willen we veranderen En wat denken we daarvoor te doen? Hans Smit,.., juni 2019 Agenda Toekomst van het (interbestuurlijk) Toezicht: wat willen

Nadere informatie

JAARVERSLAG ozjt/samen 14 TwenTse samenwerking op het gebied van zorg en jeugdhulp. Bijeenkomsten & mijlpalen in 2015

JAARVERSLAG ozjt/samen 14 TwenTse samenwerking op het gebied van zorg en jeugdhulp. Bijeenkomsten & mijlpalen in 2015 Bijeenkomsten & mijlpalen in 2015 2015 1 januari 28 januari 2015 februari maart 2015 start Organisatie Zorg en Jeugdhulp Twente OZJT/Samen 14 TWENTSE SAMENWERKING OP HET GEBIED VAN ZORG EN JEUGDHULP PLEIN14

Nadere informatie

Artikel 43-vragen inzake uitstel groot onderhoud Maasbrug

Artikel 43-vragen inzake uitstel groot onderhoud Maasbrug uw nummer uw datum 17 april 2012 ons nummer onze datum verzonden 2012/UIT/39123 14 mei 2012 2 1 MEI 2012 AAN de raadsleden de heer M. Huurdeman, de heer H. Hutjens en de heer D. Franssen inlichtingen bij

Nadere informatie

10 Innovatielessen uit de praktijk 1

10 Innovatielessen uit de praktijk 1 10 Innovatielessen uit de praktijk 1 Geslaagde gastoudermeeting levert veel ideeën op voor innovatie! Wat versta ik onder innoveren? Innoveren is hot. Er zijn vele definities van in omloop. Goed om even

Nadere informatie

Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek

Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek Bent u ook zoveel tijd kwijt met het zoeken naar de laatste en enig juiste! - versie van uw marktonderzoek Heeft u zich ook al eens afgevraagd waarom uw concurrent zo veel goedkoper kan zijn? Waarschijnlijk

Nadere informatie

Taakcluster Operationeel support

Taakcluster Operationeel support Ideeën en plannen kunnen nog zo mooi zijn, uiteindelijk, aan het eind van de dag, telt alleen wat werkelijk is gedaan. Hoofdstuk 5 Taakcluster Operationeel support V1.1 / 01 september 2015 Hoofdstuk 5...

Nadere informatie

IPC provincie Utrecht

IPC provincie Utrecht IPC provincie Utrecht van coördinerend naar regievoerend opdrachtgever van lokaal naar regionale aanpak van meerdere contracten naar één contract Astrid Weij (Provincie Utrecht) en Robert van de Krol (Arcadis)

Nadere informatie

Module Assetmanagement. Module XX / verkorte versie & ref. ISO 55002

Module Assetmanagement. Module XX / verkorte versie & ref. ISO 55002 Module Assetmanagement Module XX / verkorte versie & ref. ISO 55002 Ton Beckers, 21/10/2014 Structuur ISO 9001 5. Directieverantwoordelijkheid 8. meting, analyse en verbetering 4. Kwaliteitsmanagementsysteem

Nadere informatie

Balanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V.

Balanced Scorecard. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Balanced Scorecard Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van: SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2 VERSIEBEHEER... 3 2 DE

Nadere informatie

Toelichting bij de vragen uit de Veranderplanner. 1. Verkennen van het probleem

Toelichting bij de vragen uit de Veranderplanner. 1. Verkennen van het probleem Toelichting bij de vragen uit de Veranderplanner Bij iedere vraag uit de veranderplanner is hier een korte toelichting gegeven. Dit kan helpen bij het invullen van de vragen van de Veranderplanner. 1.

Nadere informatie

NGEKOMEN 1 2 MEI 2010

NGEKOMEN 1 2 MEI 2010 provincie R o L L A N D NGEKOMEN 1 2 MEI 2010 5 -minuten versie voor Provinciale Staten Directie DRM Afdeling DBI Registratienummer PZH-2010-161628325 (DOS-2010-0001689) Datum vergadering Gedeputeerde

Nadere informatie

Winst behalen met PPSconstructies

Winst behalen met PPSconstructies Winst behalen met PPSconstructies Er valt veel winst te behalen met PPS-constructies. Maar dan moeten opdrachtgever en opdrachtnemer goed samenwerken. Daar komt wel wat bij kijken. Het denken in PPS is

Nadere informatie

Conclusies en aanbevelingen van de. quick scan informatie- en archiefbeheer bij. afdeling X

Conclusies en aanbevelingen van de. quick scan informatie- en archiefbeheer bij. afdeling X Conclusies en aanbevelingen van de quick scan informatie- en archiefbeheer bij afdeling X Datum quick scan : 10 mei 2011 Medewerker : de heer Y Ingevuld samen met archiefinspecteur : Ja Diagnose en aanbevelingen

Nadere informatie

Uitwerking Bijeenkomst Leveranciers/Rijksoverheid Social Return en Duurzaamheid dd 28 juni 2016

Uitwerking Bijeenkomst Leveranciers/Rijksoverheid Social Return en Duurzaamheid dd 28 juni 2016 Uitwerking Bijeenkomst Leveranciers/Rijksoverheid Social Return en Duurzaamheid dd 28 juni 2016 Categoriemanagement IenM: Inkoopadvies, Interim-management en organisatieadvies; en Auditdiensten Conclusies

Nadere informatie

Rapport Voorbeeld adviseur. Voorbeeld adviseur2. voorbeeld Rapportage

Rapport Voorbeeld adviseur. Voorbeeld adviseur2. voorbeeld Rapportage Rapport Voorbeeld adviseur Naam Adviseur Voorbeeld adviseur2 voorbeeld Rapportage Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Sterkte/zwakte-analyse 3. Feedback open vragen 4. Overzicht competenties 5. Detail overzicht

Nadere informatie

Assetmanagement in Gelderland

Assetmanagement in Gelderland Assetmanagement in Gelderland Een gezamenlijke reis Jan Fijan Provincie Gelderland Provincie Gelderland 2 oktober 2017 Bepaalt iedereen zijn eigen doelen en afwegingen? Provincie Gelderland 2/10/17 2 Inhoud

Nadere informatie

Life Cycle. Management. . als aandachtsgebied binnen Asset Management. Jaap Bakker Senior Adviseur Asset Management Rijkswaterstaat.

Life Cycle. Management. . als aandachtsgebied binnen Asset Management. Jaap Bakker Senior Adviseur Asset Management Rijkswaterstaat. Realisatie Verkenning Planuitwerking Life Cycle Prestaties Life Cycle Risico s Life Cycle Kosten Life Cycle Management. als aandachtsgebied binnen Asset Management Beheer, onderhoud, exploitatie Jaap Bakker

Nadere informatie

Project Dijkversterking Krimpen

Project Dijkversterking Krimpen Project Dijkversterking Krimpen Dijkversterking & UAV-gc Samenwerken met de opdrachtnemer Huub Verbruggen Projectmanager Dijkversterking Krimpen Even voorstellen Huub Verbruggen Projectmanager van beroep

Nadere informatie

Inkoop en contractmanagement

Inkoop en contractmanagement Syllabus Inkoop en contractmanagement Een inspirerende bundeling van theorie en praktijk, tips en ervaringen, kansen en bedreigingen. Inclusief best practices bij onder meer Universiteit Twente, ING, provincie

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) Agendapunt: - ONDERWERP

Doorkiesnummer : (0495) Agendapunt: - ONDERWERP Eggengoor, Harriet PO S1 RAD: RAD131211 2013-12-11T00:00:00+01:00 BW: BW131105 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 11 december 2013 Portefeuillehouder : H.A. Litjens Behandelend ambtenaar

Nadere informatie

Catharina Stichting visie op zelfsturing

Catharina Stichting visie op zelfsturing Catharina Stichting visie op zelfsturing Verhalende versie Binnen Catharina Stichting werken we steeds nadrukkelijker op basis van zelfsturing. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is dat we werken vanuit

Nadere informatie

076-op-weg: de procesevaluatie

076-op-weg: de procesevaluatie 076-op-weg: de procesevaluatie Pierre van Veggel Van Veggel Mobiliteitsadvies pierre@vvmadvies.nl Rob Temme gemeente Breda/gemeente Tilburg rob.temme@tilburg.nl Bijdrage aan het Colloquium Vervoersplanologisch

Nadere informatie

Gedragscode Publiek Opdrachtgeverschap. Het Opdrachtgeversforum in de bouw

Gedragscode Publiek Opdrachtgeverschap. Het Opdrachtgeversforum in de bouw Gedragscode Publiek Opdrachtgeverschap Het Opdrachtgeversforum in de bouw Het Opdrachtgeversforum in de bouw is een netwerkorganisatie van (semi-)publieke opdrachtgevers in de bouw en infrastructuur. Deelnemers

Nadere informatie

Optimaal benutten, ontwikkelen en binden van aanwezig talent

Optimaal benutten, ontwikkelen en binden van aanwezig talent Management Development is een effectieve manier om managementpotentieel optimaal te benutten en te ontwikkelen in een stimulerende en lerende omgeving. De manager van vandaag moet immers adequaat kunnen

Nadere informatie

Innovatie, Duurzame leefomgeving en Kennis

Innovatie, Duurzame leefomgeving en Kennis Innovatie, Duurzame leefomgeving en Kennis Innovatie Rijkswaterstaat innoveert niet voor niets. Innovatie moet bijdragen aan het in stand houden van de netwerken, zoals het hoofdwegennet, het hoofdvaarwegennet,

Nadere informatie

Piet-Hein Kolff Hoofd Ingenieursbureau s-hertogenbosch Commissielid Aanbesteden en Inkopen VNG 6 Omgaan met partners in de markt De bouwaffaire heeft er toe geleid dat Gemeenten en opdrachtnemers op afstand

Nadere informatie

Analyse enquête GVAG. Individueel en binnen groep. Tussen groepen

Analyse enquête GVAG. Individueel en binnen groep. Tussen groepen Analyse enquête GVAG Individueel en binnen groep Betrokkenheid hoog (bestuur, thematrekkers en groepen) Projectgroepen verdienen aandacht Vaardigheden sluiten aan bij rol versus praktijk Jaarplannen wel

Nadere informatie

Partnerselectie ketensamenwerking: succesfactoren en leerpunten

Partnerselectie ketensamenwerking: succesfactoren en leerpunten Partnerselectie ketensamenwerking: succesfactoren en leerpunten vertrouwen, transparantie & Verbondenheid 2 Voor het Volledige rapport: www.regieraadbouwzuid.nl Een nieuwe marktbenadering Bij Wonen Limburg

Nadere informatie

Meerjarige prestatiecontracten RIJKSWATERSTAAT. Huub de Lange Rijkswaterstaat Afdelingshoofd Inkoop&Contractmanagment

Meerjarige prestatiecontracten RIJKSWATERSTAAT. Huub de Lange Rijkswaterstaat Afdelingshoofd Inkoop&Contractmanagment Meerjarige prestatiecontracten RIJKSWATERSTAAT Huub de Lange Afdelingshoofd Inkoop&Contractmanagment Missie van is de uitvoeringsorganisatie die in opdracht van de minister en de staatssecretaris van Infrastructuur

Nadere informatie

Evaluatie Project S100-route Nijmegen: een andere aanpak. Afdeling Mobiliteit: Sandra Ruta / Erik Maessen

Evaluatie Project S100-route Nijmegen: een andere aanpak. Afdeling Mobiliteit: Sandra Ruta / Erik Maessen Evaluatie Project S100-route Nijmegen: een andere aanpak Afdeling Mobiliteit: Sandra Ruta / Erik Maessen Agenda workshop 1. Welkom 2. Beschrijving project 3. Evalueren: waarom? De klassieke aanpak in Nijmegen

Nadere informatie

Het Loopbaanlab brengt onderwijsprofessionals in beweging

Het Loopbaanlab brengt onderwijsprofessionals in beweging Oktober 2015 Het Loopbaanlab brengt onderwijsprofessionals in beweging Uitkomsten van meerjarig onderzoek naar de effecten van het Loopbaanlab Leestijd 8 minuten Hoe blijf ik in beweging? De kwaliteit

Nadere informatie

Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018

Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat. Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018 Bijeenkomst MKB Infra en Rijkswaterstaat Guido Hagemann/Arnold Breur 7 juni 2018 1 Inhoud De wereld van Rijkswaterstaat De opgave en strategische prioriteiten van Rijkswaterstaat Realisatie via het gedachtegoed

Nadere informatie

Iedereen doet mee Geleerde lessen

Iedereen doet mee Geleerde lessen Iedereen doet mee Geleerde lessen Context Subsidieprojecten Twee typen regelingen: ASV, gangbare mogelijkheid voor initiatiefnemers om projectaanvragen in te dienen in het kader van de beschikbare begrotingssubsidie

Nadere informatie

Hand-out. Thema bijeenkomst Bouwend Nederland 27 oktober 2014 (Synfra bijdrage) Sheet 1: Opening

Hand-out. Thema bijeenkomst Bouwend Nederland 27 oktober 2014 (Synfra bijdrage) Sheet 1: Opening Hand-out Thema bijeenkomst Bouwend Nederland 27 oktober 2014 (Synfra bijdrage) Sheet 1: Opening We nemen jullie in 15 minuten mee in de ontdekkingsreis die wij (aannemers en netwerkbedrijven) in de periode

Nadere informatie

Eindrapport Evaluatie PIM

Eindrapport Evaluatie PIM Public Sector Eindrapport Evaluatie PIM ADVISORY Rijkswaterstaat Evaluatie PIM Juni 2010 Dit rapport heeft 66 pagina s 2010 KPMG Advisory N.V., een Nederlandse naamloze vennootschap, is een dochtermaatschappij

Nadere informatie

Nieuwsbrief Resultaten evaluatie

Nieuwsbrief Resultaten evaluatie Nieuwsbrief Resultaten evaluatie Toen het project 2030 werd gestart, is aan de gemeenteraad toegezegd dat na vier afgeronde en het project geëvalueerd zou worden. In april heeft het projectteam 2030 een

Nadere informatie

Sector- en keteninitiatieven

Sector- en keteninitiatieven Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1 Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van A van Ooijen Woerden B.V. Auteur(s): Mevr. G.A.W. Mielke-van

Nadere informatie

Zeeuwse Pilots. augustus. Doelstellingen en ervaringen

Zeeuwse Pilots. augustus. Doelstellingen en ervaringen Zeeuwse Pilots 2008 augustus o v e r u i t b e s t e d i n g v a n o n d e r h o u d Doelstellingen en ervaringen Zeeuwse Pilots Inhoud Hans van der Togt, directeur Water en Scheepvaart Zeeland: Het is

Nadere informatie

Tussenrapportage project professionaliseren functioneel beheer instellingssystemen September 2011

Tussenrapportage project professionaliseren functioneel beheer instellingssystemen September 2011 Universitair Informatiemanagement Kenmerk: SECR/UIM/11/0914/FS Datum: 14-09-11 Tussenrapportage project professionaliseren functioneel beheer instellingssystemen September 2011 1. Inleiding Begin 2011

Nadere informatie

Wissenraet & Van Spaendonck. Vergelijking resultaatmeting AKK co-innovatie-programma s. Toegevoegde waarde varkensvleesketens

Wissenraet & Van Spaendonck. Vergelijking resultaatmeting AKK co-innovatie-programma s. Toegevoegde waarde varkensvleesketens Vergelijking resultaatmeting 2002 3 AKK co-innovatie-programma s Toegevoegde waarde varkensvleesketens Professionalisering van de biologische afzetketen Duurzame Agro Food Ketens Wissenraet & Van Spaendonck

Nadere informatie

Zaakgericht samenwerken. Visie en Koers

Zaakgericht samenwerken. Visie en Koers Zaakgericht samenwerken Visie en Koers 2009032816 We staan voor diverse ambities en knelpunten Burgers 7x24 inzicht in status aanvragen Efficiënter werken Borgen rechtmatigheid Inzicht bij medewerkers

Nadere informatie

Evaluatie EvenementAssistent

Evaluatie EvenementAssistent Evaluatie EvenementAssistent Praktijktest oktober 2011 tot en met december 2011 1 pilot EvenementAssistent De EvenementAssistent is tijdens een pilot getest door zowel organisatoren als vergunningverleners

Nadere informatie

De kracht van een goede opdracht

De kracht van een goede opdracht PREVIEW De kracht van een goede opdracht Het moment is nu Als er íets zeker is, dan is het wel dat dit een bijzonder interessante tijd is om bij een woningcorporatie te werken. Naast de sociale opgave

Nadere informatie

Kennissessie Werkgroep zorg WELKOM. Case4BestValue

Kennissessie Werkgroep zorg WELKOM. Case4BestValue Kennissessie Werkgroep zorg WELKOM Programma 14:00 15:00 uur uitleg beoordeling prestatieonderbouwing, risico- en kansendossier 15:00 15:45 uur Oefenen met RAVA-plannen Groepjes vormen 20 minuten lezen

Nadere informatie

info@bronneberg.nl www.bronneberg.nl KvK Eindhoven: 17136847 BTW/VAT/MwSt: NL 810049429B01

info@bronneberg.nl www.bronneberg.nl KvK Eindhoven: 17136847 BTW/VAT/MwSt: NL 810049429B01 Functieomschrijving office-coördinator Taken en Werkzaamheden Tot de aandachtsgebieden van office-coördinator behoren 'Beleid', Externe contacten, Communicatie en Relatiebeheer, Financiën, Advisering,

Nadere informatie

Graag retour naar de secretaris Paul Verkerk vóór 14 juli a.s. via p.verkerk@rudutrecht.nl

Graag retour naar de secretaris Paul Verkerk vóór 14 juli a.s. via p.verkerk@rudutrecht.nl Zelfevaluatie Aan het Dagelijks Bestuur van de RUD Utrecht Van: Saskia Borgers 7 juli 2015 Betreft: zelfevaluatie Dagelijks Bestuur RUD Utrecht Hierbij de vragenlijst zelfevaluatie Dagelijks Bestuur RUD

Nadere informatie

Aanpak Duurzaam GWW- Aan de slag!

Aanpak Duurzaam GWW- Aan de slag! Aanpak Duurzaam GWW- Aan de slag! Johan van Dalen, ProRail, Cindy de Groot, Provincie Zuid-Holland Esther Veendendaal, RVO 5 juni 2014 Ontstaan van Duurzaam GWW Het begon met Duurzaam Inkopen Nu verder

Nadere informatie

UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS

UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS 0 6 UITWERKING KOERS BEST ONDERWIJS Krijgt het kind wat het nodig heeft? leerkracht Koester de nieuwsgierigheid van het kind, geef het kind regie en plan samen de leerdoelen. Koers Best Onderwijs 2016-2020

Nadere informatie

DBFM. Contractmanagement DBFM. contractmanagement. De 5 speerpunten van het pentagram

DBFM. Contractmanagement DBFM. contractmanagement. De 5 speerpunten van het pentagram DBFM contractmanagement DBFM Contractmanagement De 5 speerpunten van het pentagram Adrie Franken, contractmanager A15 Peter Franken, pl SCB 2e Coentunnel Evert Schuurman, PPS Kennispool 17 maart 2011 Programma

Nadere informatie

TECHNISCH BEHEER. Zorgeloze kwaliteit. vandorp.eu

TECHNISCH BEHEER. Zorgeloze kwaliteit. vandorp.eu TECHNISCH BEHEER Zorgeloze kwaliteit TECHNISCH BEHEER Onze samenleving verandert snel. Waar in het verleden volstaan kon worden met een eenvoudig inspanningscontract voldoet dit veelal niet meer aan de

Nadere informatie

Rapport 833 Derriks, M., & Kat, E. de. (2020). Jeugdmonitor Zeeland Amsterdam: Kohnstamm Instituut.

Rapport 833 Derriks, M., & Kat, E. de. (2020). Jeugdmonitor Zeeland Amsterdam: Kohnstamm Instituut. Samenvatting Rapport 833 Derriks, M., & Kat, E. de. (2020). Jeugdmonitor Zeeland Amsterdam: Kohnstamm Instituut. De Jeugdmonitor Zeeland De Jeugdmonitor Zeeland is een plek waar allerlei informatie bij

Nadere informatie

Dialoog veehouderij Venray

Dialoog veehouderij Venray Dialoog veehouderij Venray aanbevelingen dialoog veehouderij gemeente Venray Datum 21 december 2016 Portefeuillehouder Martijn van der Putten Team RO Naam steller Jos Kniest De onderstaande aanbevelingen

Nadere informatie

Sturing van sociale gebiedsteams. Ferry Wester Gert Wildeboer

Sturing van sociale gebiedsteams. Ferry Wester Gert Wildeboer Sturing van sociale gebiedsteams Ferry Wester Gert Wildeboer 1 Wat gaan we doen? Een klein beetje theorie Hoe sturen gemeenten gebiedsteams aan? Hoe doet de gemeente Assen dit? Hoe zouden jullie dit doen?

Nadere informatie

Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1

Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1 Sector- en keteninitiatieven Conform 1.D.1, 1.D.2 en 3.D.1 Onderzoek naar initiatieven en toelichting op de actieve deelname aan het initiatief van ZVS Eemnes B.V. Auteur(s): W. Vorenhout, CO 2 -functionaris,

Nadere informatie

De auto als actuator

De auto als actuator De auto als actuator Martie van der Vlist Goudappel Coffeng BV mvdvlist@goudappel.nl Rolf Krikke Quest-TC rolf@quest-tc.nl Samenvatting De auto als actuator Communicatiemiddelen in de auto worden gebruikt

Nadere informatie

8TING & LABORIJN IN DE SW LABORIJN APP BIEDT GROTE KANSEN IN VERBETEREN INFORMATIEVOORZIENING

8TING & LABORIJN IN DE SW LABORIJN APP BIEDT GROTE KANSEN IN VERBETEREN INFORMATIEVOORZIENING 8TING & LABORIJN IN DE SW LABORIJN APP BIEDT GROTE KANSEN IN VERBETEREN INFORMATIEVOORZIENING INHOUDSOPGAVE 1.0 Digitaal kan bijdragen aan structuur, efficientie en gelijkheid... 3 2.0 Resultaten uit 3

Nadere informatie

ProRail de heer P. Eringa Postbus GA Utrecht

ProRail de heer P. Eringa Postbus GA Utrecht > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag ProRail de heer P. Eringa Postbus 2038 3500 GA Utrecht Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag Contactpersoon F.M.C. van Hagen Senior Beleidsmedewerker T 070-4566470

Nadere informatie

Oplossingsvrij specificeren

Oplossingsvrij specificeren Oplossingsvrij specificeren ir. J.P. Eelants, projectmanager Infrabouwproces CROW Samenvatting De methodiek van oplossingsvrij specificeren richt zich niet alleen op het formuleren van functionele eisen.

Nadere informatie

Rapportage werkgroep PROJECTMANAGEMENT

Rapportage werkgroep PROJECTMANAGEMENT Rapportage werkgroep PROJECTMANAGEMENT Projectmanagement (slecht) projectmanagement aan opdrachtgever en opdrachtnemerzijde is een van de belangrijkste redenen waarom projecten nu fout lopen bij de overheid.

Nadere informatie

Leiderschapsrollen Uitgelicht

Leiderschapsrollen Uitgelicht Leiderschapsrollen Uitgelicht Waarom wil je als organisatie een verandering van onderop laten ontstaan De huidige organisatievorm - doorgaans hiërarchisch - voldoet niet meer Om gebruik te maken van de

Nadere informatie

Open Convenant 12 november 2015

Open Convenant 12 november 2015 12 november 2015 Cees Buijs Albert Martinus Geert Jan Verkade René de Kwaadsteniet 1 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 13-11-15 Duurzaam GWW begint bij ambitie en focus Winst in integrale gebiedsontwikkeling; Focus

Nadere informatie

Managementgame Het Nieuwe Werken

Managementgame Het Nieuwe Werken Resultaten Managementgame Het Nieuwe Werken wwww.managementgamehetnieuwewerken.nl Leren door horen en zien, maar vooral doen en ervaren! 13 december 2011 drs. Lourens Dijkstra MMC CMC drs. Peter Elzinga

Nadere informatie

Advice2Change. Juist daarvoor is Advice2Change bijzonder geschikt! Dit kan op verschillende manieren worden ingevuld:

Advice2Change. Juist daarvoor is Advice2Change bijzonder geschikt! Dit kan op verschillende manieren worden ingevuld: Join2Change advies Een adviestraject kunnen we op verschillende manieren inrichten: Dit hangt af van een aantal factoren, zoals de aard en omvang van het probleem, de beschikbare tijd om tot een oplossing

Nadere informatie

Het succes van de A12

Het succes van de A12 Het succes van de A12 Meer markt én meer samenwerking!! Carel van Belois (RWS) Jan Willem Bruining (BAM) Oktober 2014 1 Inhoud presentatie Het project A12 Luve: wat behelsde het? Wat was het Samenwerkingsmodel?

Nadere informatie

NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN

NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN juni 2016 1 Inleiding 1.1 Achtergrond In 2012 heeft de toenmalige minister van Onderwijs het predicaat Excellente School in het leven geroepen om goed presterende

Nadere informatie

Joost Verberk, Business Consultant en oud-trainee

Joost Verberk, Business Consultant en oud-trainee verbind jezelf aan Cofely sprak me aan omdat ze behalve technisch ook qua duurzaamheid vooroploopt. En haar ambities omzet in concrete producten voor klanten. Zo heb ik tijdens mijn traineeship een Energie

Nadere informatie

Mini-competities bij Outsourcing van ontwikkeling en beheer van Maatwerksoftware TReindienstInformatieSystemen. The Outsourcing Days, 31 oktober 2013

Mini-competities bij Outsourcing van ontwikkeling en beheer van Maatwerksoftware TReindienstInformatieSystemen. The Outsourcing Days, 31 oktober 2013 Mini-competities bij Outsourcing van ontwikkeling en beheer van Maatwerksoftware TReindienstInformatieSystemen The Outsourcing Days, 31 oktober 2013 Kees Bronner Agenda Waar komen we vandaan Waar willen

Nadere informatie

Managementinformatie bij gemeenten: er is nog veel winst te behalen

Managementinformatie bij gemeenten: er is nog veel winst te behalen Onderzoeksrapport Managementinformatie bij gemeenten: er is nog veel winst te behalen Trends en ontwikkelingen in het gebruik van Business Intelligence en het toepassen van managementinformatie binnen

Nadere informatie

Managementinformatie bij gemeenten: er is nog veel winst te behalen

Managementinformatie bij gemeenten: er is nog veel winst te behalen Onderzoeksrapport Managementinformatie bij gemeenten: er is nog veel winst te behalen Trends en ontwikkelingen in het gebruik van Business Intelligence en het toepassen van managementinformatie binnen

Nadere informatie

DE KRACHT VAN INTERACTIEF IMPLEMENTEREN

DE KRACHT VAN INTERACTIEF IMPLEMENTEREN DEKRACHTVAN INTERACTIEF IMPLEMENTEREN PlanB II iseencompletemethodevoorhetimplementerenvanoperationalexcellenceinorganisaties.hetis integraalonderdeelvanhetoperationalexcellenceframeworkenwordtgebruiktvoorhetimplementerenvan

Nadere informatie