Hof van Cassatie van België

Transcriptie

1 22 APRIL 2015 P F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. P F I., II. en III. 1. S. A. en 2. Y. A., Mrs. Laurent Kennes en Fanny Vansiliette, advocaten bij de balie te Brussel, IV. en V. PROCUREUR-GENERAAL BIJ HET HOF VAN BEROEP TE BRUSSEL, de vijf cassatieberoepen tegen R. A. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF De cassatieberoepen van S. en Y. A. zijn gericht tegen de motiverende en veroordelende arresten van 19 november 2014 en tegen het arrest van 25 november 2014

2 22 APRIL 2015 P F/2 dat uitspraak doet over de burgerlijke belangen, gewezen door het hof van assisen van het bestuurlijk arrondissement Brussel-Hoofdstad. De cassatieberoepen van de procureur-generaal bij het hof van beroep te Brussel zijn gericht tegen de voormelde arresten van 19 november De eisers S. en Y. A. voeren twee middelen aan en de procureur-generaal voert drie middelen aan, elk in een verzoekschrift. Raadsheer Pierre Cornelis heeft verslag uitgebracht. Advocaat-generaal Damien Vandermeersch heeft geconcludeerd. II. BESLISSING VAN HET HOF Beoordeling A. Cassatieberoepen van S. en Y. A. : 1. In zoverre de cassatieberoepen gericht zijn tegen het veroordelend arrest van 19 november 2014 Krachtens artikel 359, derde lid, Wetboek van Strafvordering kan de burgerlijke partij haar eis tot cassatie slechts instellen ten opzichte van de beschikkingen betreffende haar burgerlijke belangen. Aangezien het arrest alleen uitspraak doet op de strafvordering, zijn de cassatieberoepen niet ontvankelijk. 2. In zoverre de cassatieberoepen gericht zijn tegen het motiverend arrest van 19 november 2014 en het arrest over de burgerlijke belangen van 25 november 2014 Uit het motiverend arrest van 19 november 2014 blijkt dat de jury ten gunste van de verweerder de verschoningsgrond uitlokking heeft aangenomen. Het arrest van 25 november 2014 stelt overigens het aandeel van de aansprakelijkheid van het slachtoffer in de verwezenlijking van de feiten vast op 0,5 % van het ontstaan van de schade.

3 22 APRIL 2015 P F/3 Eerste middel Het middel verwijt de jury dat ze de uitlokking enkel heeft beoordeeld op grond van de persoonlijkheid van de uitgelokte dader, zonder rekening te houden met de proportionaliteit, noch met een objectieve beoordeling van de ernst van het morele geweld dat het slachtoffer ten laste wordt gelegd, noch met de ernst daarvan in verhouding tot de gepleegde feiten, noch met de uitwerking die de aan het slachtoffer toegeschreven beledigende uitlatingen op een normaal en redelijk mens kunnen hebben. Naar luid van artikel 411 Strafwetboek zijn doodslag, verwondingen en slagen verschoonbaar, indien zij onmiddellijk uitgelokt worden door zware gewelddaden tegen personen. Die verschoningsgrond is alleen toegelaten ten aanzien van iemand die zich schuldig maakt aan doodslag of aan opzettelijke slagen en verwondingen, in zoverre het om een onmiddellijke reactie gaat op tegen hem gepleegde onrechtmatige en zware gewelddaden, die niet noodzakelijk en uitsluitend fysiek maar ook louter moreel kunnen zijn. De wet meet de ernst van de gewelddaden die de verschoningsgrond opleveren, ongeacht of dat geweld fysiek dan wel moreel is, niet alleen af aan de hevigheid van de reactie die zij hebben veroorzaakt maar ook aan de zwaarte van de concrete feiten, in verhouding tot de ernst van het uitgelokte misdrijf. Overigens kan de ernst van de uitlokking niet uitsluitend beoordeeld worden op grond van de persoonlijkheid van de uitgelokte dader. De bij artikel 411 Strafwetboek vereiste zware gewelddaden zijn die welke de vrije wil van een normaal en redelijk persoon in het gedrang brengen en niet die welke alleen die uitwerking hebben gehad door de bijzondere gevoeligheid van de uitgelokte dader. De beoordeling van het bestaan van uitlokking is een feitelijke kwestie die door de rechter wordt beoordeeld. Het Hof gaat na of de rechter uit zijn vaststellingen het bestaan van de verschoningsgrond heeft kunnen afleiden. Te dezen heeft de jury bevestigend geantwoord op de vraag over de uitlokking, door te oordelen dat de beledigingen die aan het slachtoffer worden toegeschreven, de angst van de beschuldigde om aan lager wal te geraken alsook zijn gevoel

4 22 APRIL 2015 P F/4 van onrechtvaardigheid en vernedering hebben verergerd dat laatstgenoemde ondervond sinds hij de echtelijke woonst was uitgezet en zich verplicht zag om in onmenselijke omstandigheden te leven, zonder hoop op een degelijke toekomst, zodat hij een langzame afdaling in de hel beleefde omdat hij niet langer uitzicht had op een gezamenlijk leven. Met die overwegingen heeft de jury de ernst van de uitlokking uitsluitend beoordeeld op grond van de persoonlijkheid van de uitgelokte dader en louter in het licht van de hevigheid van de reactie die de beledigingen bij de verweerder hebben veroorzaakt, zonder de noodzakelijke evenredigheid te onderzoeken tussen het geweld dat aan de verschoningsgrond ten grondslag lag en het uitgelokte misdrijf. Ze heeft bijgevolg haar beslissing om ten gunste van de verweerder de verschoningsgrond uitlokking in aanmerking te nemen, niet naar recht verantwoord. Het middel is gegrond. De onwettigheid waardoor de aanneming van de verschoningsgrond is aangetast, leidt tot nietigverklaring van de beslissing die op grond daarvan uitspraak doet over de burgerlijke rechtsvordering. B. Cassatieberoepen van de procureur-generaal bij het hof van beroep te Brussel Uit de stukken waarop het Hof vermag acht te slaan, blijkt niet dat de cassatieberoepen van de eiser aan de verweerder zijn betekend. De cassatieberoepen zijn bijgevolg niet ontvankelijk. Dictum Het Hof, Vernietigt het motiverend arrest van 19 november 2014 in zoverre het de verschoningsgrond uitlokking aanneemt ten aanzien van de burgerlijke rechtsvorderingen van S. en Y. A. Vernietigt het arrest van 25 november 2014 in zoverre het uitspraak doet over de burgerlijke rechtsvorderingen van S. en Y. A.

5 22 APRIL 2015 P F/5 Verwerpt de cassatieberoepen voor het overige. Beveelt dat van dit arrest melding zal worden gemaakt op de kant van de gedeeltelijk vernietigde arresten. Laat de kosten ten laste van de Staat. Verwijst de aldus beperkte zaak naar het hof van assisen van Waals-Brabant, zitting houdende zonder bijstand van de jury. Aldus geoordeeld door het Hof van Cassatie, tweede kamer, te Brussel, door raadsheer Benoît Dejemeppe, als voorzitter, de raadsheren Pierre Cornelis, Gustave Steffens, Françoise Roggen en Sidney Berneman, en in openbare terechtzitting van 22 april 2015 uitgesproken door raadsheer Benoît Dejemeppe, in aanwezigheid van advocaat-generaal met opdracht Michel Palumbo, met bijstand van griffier Fabienne Gobert. Vertaling opgemaakt onder toezicht van raadsheer Peter Hoet en overgeschreven met assistentie van afgevaardigd griffier Véronique Kosynsky. De afgevaardigd griffier, De raadsheer,