Interne audit in de FOD Mobiliteit en Vervoer

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Interne audit in de FOD Mobiliteit en Vervoer"

Transcriptie

1 Interne audit in de FOD Mobiliteit en Vervoer Josiane Van Waesberghe FOD Mobiliteit en Vervoer Studiedag Modernisering van de Controlepiramide Instituut van de Overheid 12 mei 2005 FOD

2 Agenda

3 Agenda Huidige en toekomstige praktijken van interne audit en risicoanalyse in de FOD Mobiliteit en Vervoer Consequenties en uitdagingen van de recente hervormingen op vlak van Interne audit op de controlepraktijk in de federale overheidsdiensten 3 Controlepiramide in de Federale Overheid

4 Huidige en toekomstige praktijken

5 Historisch Bestaande interne auditdienst Op niveau Voorzitter Charter, deontologie, methodologie, opleidingen Operationele audits, conformiteitsaudits, financiële overeenstemmingsaudits en kwaliteitsaudits; IT-audit via externen Ook adviesverlening (vb. prestatiemeting, interne controle, risicobeheer, risicoanalyse) Evaluatie door het Rekenhof 2002 (160ste boek) Door het Rekenhof begeleide zelfevaluatie (CSA) op basis van een COSO-vragenlijst gestructureerde aanpak nodig voor risicobeheersing Interne audit moet verder uitgebouwd worden en moet zijn werking op risicoanalyse baseren 5 Controlepiramide in de Federale Overheid

6 Evolutie tijdens en na Copernicus Bestaande dienst afgebouwd en weer in opbouw Alignering met het bestaande KB Interne audit Overgang naar risicogebaseerde werking COSO-ERM als raamwerk voor risicobeheer en interne controle Integratie risicobeheer en interne controle in dagelijkse werking van de FOD en van interne audit Grote impact kwaliteitssystemen: Europese vereisten 6 Controlepiramide in de Federale Overheid

7 Waarom risicogebaseerde audits? Kenmerken oud model: Controlegebaseerde audits Nadruk op controle en compliance Reactieve audits Perceptie van controleur, weinig toegevoegde waarde Hokjes-mentaliteit van de interne audit Verband met en relevantie t.o.v. doelstellingen vaak onzeker Losstaand van de beheerssystemen Kenmerken nieuw model: Risicogebaseerde audits Nadruk op risico s en adviesgeving Proactieve audits Perceptie van adviesgever, hoge toegevoegde waarde Interne audit als onafhankelijk, maar actief lid, communicator Verband met en relevantie t.o.v. de doelstellingen meetbaar Geïntegreerd met bestaande systemen 7 Controlepiramide in de Federale Overheid

8 Risicobeheer bij FOD Mobiliteit en Vervoer De eerste component: Bepaalt het risicoprofiel van de organisatie (wat kan er fout gaan?) Legt de basis voor een risicobeheerstrategie - een standaard per type van risico (hoe willen we ermee omgaan?) Evalueert en verbetert de bestaande antwoorden op risico s, of ontwikkelt antwoorden; deze zijn aan monitoring onderhevig (hoe gaan we er nu mee om?) Statische risicobepaling De tweede component: Identificeert veranderingen en hun invloed Evalueert de relevantie van de bestaande strategie Beantwoordt het risico m.b.t. de verandering Ontwikkelt monitoring met betrekking tot de risicorespons Gebruikt deze informatie om de acties rond het risico te verbeteren Dynamisch risicobeheer 8 Controlepiramide in de Federale Overheid

9 Wat betekent geïntegreerd risicobeheer voor interne audit? De risicomodellen omvatten minstens de risico s die in de IIA standaarden vermeld worden, voor zover van toepassing op een overheidsomgeving; in feite breiden de modellen de groep risico s uit Conformiteit met de recente ontwikkelingen op gebied van risk management: COSO-ERM Systeem van voortdurende controle-evaluatie (Control Assessment), met een gedeelte zelf-evaluatie (statische evaluatie en stap 1 van DIRM) en een gedeelte gebaseerd op informatie uit andere bronnen (extern en intern) waardoor de relevantie van de risico-controle matrix stijgt DIRM (methodologie risicobeheer) verhoogt de directe toegevoegde waarde van interne audit, door de nadruk te leggen op de belangrijkste blootstellingen 9 Controlepiramide in de Federale Overheid

10 Het strategische risicomodel van de FOD Model Ontwikkeld in samenwerking met de een externe partner Set van 64 specifieke risicobeschrijvingen en 128 vragen Onderverdeling per categorie en type risico Uitvoering van risicoanalyse Gezamenlijke verantwoordelijkheid van de stafdienst Interne audit en de funcite risicobeheer Ieder gebruikt de resultaten voor eigen doeleinden Audit behoudt zijn onafhankelijkheid door objectieve positionering t.o.v. de resultaten Resultaten van de risicoanalyses Opleverbaar resultaat voor auditcomité en politiek verantwoordelijken 10 Controlepiramide in de Federale Overheid

11 Auditevaluatiecriteria en DIRM (voorbeelden) Evaluatiecriterium voor IA Complexiteit van de transacties Aantal personeelsleden Grootte van het beschikbare budget Resultaten van vorige audits DIRM antwoord Doorlooptijd, procesbreuken opgenomen in risicomodel (RM) Beschikbaarheid, relevantie van competenties, training, motivatie opgenomen in RM Beschikbaarheid en impact van niet beschikbaarheid opgenomen in RM Bevindingen vorige audits opgenomen in IRS (incident reporting system) De risicomodellen kunnen de (standaard)evaluatiecriteria voor het opstellen van de auditplanning opnemen als risico in de DIRM evaluatie. Ze gaan er dieper op in, waardoor de relevantie van deze informatie voor de auditplanning stijgt. 11 Controlepiramide in de Federale Overheid

12 Verantwoordelijkheden rond de risicocontrolematrix Niveau van inherent risico Hoog Laag Risico s ondergecontroleerd A C B Risico s optimaal gecontroleerd D Risico s overgecontroleerd E Functie risicobeheer en procesverantwoordelijken: Proces/controle hertekening Interne Audit: validatie van het controleniveau Interne audit: efficiëntieaudits Risico A: Hoog risico, lage controle Risico B: Hoog risico, medium controle Risico C: Laag risico, lage controle Laag Niveau van risicobeheer (controle) Hoog Risico D: Medium risico, hoge controle Risico E: Laag risico, hoge controle 12 Controlepiramide in de Federale Overheid

13 Risico-controlematrix van een operationele dienst De meeste van de besproken risico s bevinden zich in het gebied hoog risico-lage controle Dit is het werkgebied van de functie risicobeheer, eventueel ondersteund door interne audit (beste praktijken) De risico s mogen echter niet los van de onderlinge verbanden behandeld worden 13 Controlepiramide in de Federale Overheid

14 Resultaat SRA: Bronrisicoanalyse 14 Controlepiramide in de Federale Overheid

15 Consequenties en uitdagingen

16 Van externe naar interne controle: de controleverantwoordelijkheden Risico s boven de aanvaardbare risiconiveau s: Niet adequaat beheerd en beheerst Ex-ante controles Risico s binnen of beneden de aanvaardbare risiconiveau s: Adequaat beheerd en beheerst Ex-post controle 16 Controlepiramide in de Federale Overheid

17 Consequenties Ex-ante naar ex-post controles De bestaande externe controle organen dienen voldoende zekerheid te hebben over de kwaliteit van de aanwezige interne controles Definiëring van de interactie tussen interne audit en de externe controleorganen is nodig Verduidelijking nodig over een aantal aspecten die niet voldoende gedefinieerd zijn in de vigerende wetgeving (bv. aanvaardbaar risiconiveau) Duidelijke positionering, op voldoende hoog niveau en met de nodige garanties voor onafhankelijkheid en kwaliteit én ondersteuning van interne audit in de Federale Overheid is essentieel Interne audit is een essentiële hefboom voor de verhoging van de autonomie van de FOD s 17 Controlepiramide in de Federale Overheid

18 Vragen en gedachtenwisseling 18 Controlepiramide in de Federale Overheid

REKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken

REKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken REKENHOF Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken STRATEGISCH PLAN 2010-2014 2 Inleiding Dit document stelt de resultaten voor van de strategische planning van het Rekenhof voor de periode 2010-2014.

Nadere informatie

Rekenhof. De modernisering van de controlepiramide in België. Externe audit door het Rekenhof, uitdagingen voor de toekomst

Rekenhof. De modernisering van de controlepiramide in België. Externe audit door het Rekenhof, uitdagingen voor de toekomst Rekenhof De modernisering van de controlepiramide in België Externe audit door het Rekenhof, uitdagingen voor de toekomst Uiteenzetting door I. Desomer, raadsheer in het Rekenhof Presentatie Voorstelling

Nadere informatie

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!

Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system! Seminar! BETEKENIS VAN INTERNE AUDIT voor specifieke verzekeraars! Internal Audit en doeltreffendheid van! risk management system!! Tom Veerman! Triple A Risk Finance B.V.! 1! Programma! Solvency II stand

Nadere informatie

MOBIRISK. Risicobeheer binnen de FOD Mobiliteit en Vervoer Minimale vereisten

MOBIRISK. Risicobeheer binnen de FOD Mobiliteit en Vervoer Minimale vereisten MOBIRISK Risicobeheer binnen de FOD Mobiliteit en Vervoer Minimale vereisten 14 mei 2008 (correcties december 2008 + CC Licentie 8 juni 2008) Versie 1.2 Bladzijde 1 / 73 Licentiegever: Federale Overheidsdienst

Nadere informatie

Maturiteit risicomanagement bij de Entiteit X

Maturiteit risicomanagement bij de Entiteit X Maturiteit risicomanagement bij de Entiteit X Rapport Auditopdracht 1701 00x xx xx 2017 Deze opdracht is uitgevoerd in overeenstemming met de internationale standaarden van het Institute of Internal Auditors

Nadere informatie

DNB Pensioenseminar. Parallelsessie Beleggingen. 21 september 2011

DNB Pensioenseminar. Parallelsessie Beleggingen. 21 september 2011 DNB Pensioenseminar Parallelsessie Beleggingen 21 september 2011 Hoofdvragen I. Wat maakt iemand een goede bestuurder op het gebied van beleggingen? II. Wat verwacht u van de toezichthouder op het gebied

Nadere informatie

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018

EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 EIGEN RISICO BEOORDELING (ERB) IORP II JASPER HOOGENSTRAATEN 27 SEPTEMBER 2018 Impact op uw fonds? 2 Inspanningen van toezichthouders nemen toe 3 Agenda Wat is de ERB en waarom eigenlijk? Vereisten in

Nadere informatie

Studiedag «Prestatie-audit in de federale overheid: stand van zaken en vooruitblik» K.U.Leuven-Instituut voor de Overheid

Studiedag «Prestatie-audit in de federale overheid: stand van zaken en vooruitblik» K.U.Leuven-Instituut voor de Overheid Studiedag «Prestatie-audit in de federale overheid: stand van zaken en vooruitblik» K.U.Leuven-Instituut voor de Overheid ROLLEN VOOR DE INSPECTIE VAN FINANCIEN IN HET BELGISCH AUDITSYSTEEM 29 oktober

Nadere informatie

De effectieve directie

De effectieve directie Studiedag - Journée d études De interne audit en het auditcomité Walgraeve M. Hoofd interne audit NVSM 17.10.2008 Verslag over: De effectieve directie - Financiële, operationele en strategische risico

Nadere informatie

Martine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie

Martine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie 1 Publieke versus private audit Gelijkenissen en verschillen een persoonlijke-ervaringsgebaseerde toelichting Martine Verluyten Voorzitter van het Auditcomité van de Vlaamse Administratie 2 2 1 Context

Nadere informatie

Leren uit het buitenland Risicomanagement en interne audit bij de Nederlandse Rijksoverheid.

Leren uit het buitenland Risicomanagement en interne audit bij de Nederlandse Rijksoverheid. Leren uit het buitenland Risicomanagement en interne audit bij de Nederlandse Rijksoverheid. SBOV workshop Mark Vandersmissen, manager-auditor Interne Audit 31 januari 2005 1 Opbouw presentatie Situering

Nadere informatie

AuditchArter VAn het AGentSchAp Audit VLAAnderen 1 / 9

AuditchArter VAn het AGentSchAp Audit VLAAnderen 1 / 9 Auditcharter Van HET AGENTSChap AUDIT VLAANDEREN 1 / 9 Inhoudsopgave MISSIE VAN HET AGENTSCHAP AUDIT VLAANDEREN... 3 ONAFHANKELIJKHEID... 4 OBJECTIVITEIT EN BEKWAAMHEID... 5 KWALITEIT VAN DE AUDITWERKZAAMHEDEN...

Nadere informatie

Interne Audit van de Vlaamse Administratie

Interne Audit van de Vlaamse Administratie Interne Audit van de Vlaamse Administratie Studiedag De modernisering van de controlepiramide in België 12 mei 2005 Eddy Guilliams, hoofd Interne Audit 1 Agenda Oprichting van Interne Audit van de Vlaamse

Nadere informatie

Netwerk organisatiebeheersing. 20 april 2017

Netwerk organisatiebeheersing. 20 april 2017 Netwerk organisatiebeheersing 20 april 2017 Agenda Welkom! Nieuwe aanpak organisatie-audits binnen de Vlaamse administratie o Algemene toelichting o Praktijkcase en ervaringen vanuit Het Facilitair Bedrijf

Nadere informatie

Pilootproject VVM De Lijn

Pilootproject VVM De Lijn Pilootproject VVM De Lijn Netwerk organisatiebeheersing 24 januari 2013 Dominiek Viaene VVM De Lijn Jo Fransen IAVA Agenda 1. Kerncijfers VVM De Lijn 2. Situering pilootproject single audit 3. Methodiek

Nadere informatie

Business plan

Business plan Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Business plan 2018-2020 Herman Diricks Het FAVV als organisatie Missie Visie Waarden Structuur van het FAVV: Algemeen Diensten van de Gedelegeerd

Nadere informatie

Wim Eysink Deloitte IIA Raad van Advies. Voorstellen herziene Corporate Governance Code

Wim Eysink Deloitte IIA Raad van Advies. Voorstellen herziene Corporate Governance Code Wim Eysink Deloitte IIA Raad van Advies Voorstellen herziene Corporate Governance Code De voorstelllen voor de nieuwe corporate governance code Compliance versus impact Zeist, 8 juni 2016 Commissie Peters

Nadere informatie

Overheidsorganisatie van het jaar

Overheidsorganisatie van het jaar Overheidsorganisatie van het jaar Persoonlijke info Naam:* Voornaam:* Organisatie* E-mail van de contactpersoon:* Adres:* Telefoon:* Mijn overheidsorganisatie:* -- Selecteer -- Preselectie Om de preselectie

Nadere informatie

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam

Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Risicomanagement en NARIS gemeente Amsterdam Robert t Hart / Geert Haisma 26 september 2013 r.hart@risicomanagement.nl / haisma@risicomanagement.nl 1www.risicomanagement.nl Visie risicomanagement Gemeenten

Nadere informatie

ISO 14001:2015 Readiness Review

ISO 14001:2015 Readiness Review ISO 14001:2015 Readiness Review Organisatie Adres Certificaat Nr. Contactpersoon Functie Telefoon Email BSI is vastbesloten ervoor te zorgen dat klanten die willen certificeren op ISO 14001:2015 een soepele

Nadere informatie

IBR-IRE / IIA Belgium study day

IBR-IRE / IIA Belgium study day 1 IBR-IRE / IIA Belgium study day De controleactoren in de overheidssector: ontwikkelingen, uitdagingen en toekomstvisie Mark Vandersmissen Manager-auditor Interne Audit van de Vlaamse Administratie 2

Nadere informatie

De essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij

De essentie van de nieuwe ISO s. Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij De essentie van de nieuwe ISO s Dick Hortensius, NEN Milieu & Maatschappij 1 Waar ik het over ga hebben De uitdaging en de oplossing De HLS voor iedereen De HLS voor wie het wil Waar we staan en wat er

Nadere informatie

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact?

Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? Educatiesessie 19 september 2018 Wat zijn de risicomanagement eisen uit IORP II en wat is de bestuurlijke impact? N A T H A L I E H O U W A A R T Programma 1. Wat zegt IORP over risicomanagement? 2. Hoe

Nadere informatie

Een voortdurende verbetering van de selectieprocedures voor kandidaat-korpschefs Het intosai-model. Informatiesessie 19 september 2018

Een voortdurende verbetering van de selectieprocedures voor kandidaat-korpschefs Het intosai-model. Informatiesessie 19 september 2018 Een voortdurende verbetering van de selectieprocedures voor kandidaat-korpschefs Het intosai-model Informatiesessie 19 september 2018 INTOSAI INTOSAI staat voor International Organization of Supreme Audit

Nadere informatie

Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn?

Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn? Het belang van risicomanagement voor maatschappelijke organisaties Beheersing of buikpijn? 7 september 2017 Erik Breijer 1 Waarom Risicomanagement? Wat is aanleiding om met risicomanagement te starten:

Nadere informatie

Centrum voor Politiestudies Hasselt, 8 mei 2012

Centrum voor Politiestudies Hasselt, 8 mei 2012 Centrum voor Politiestudies Hasselt, 8 mei 2012 Jo Fransen, manager auditor Interne Audit van de Vlaamse Administratie Agenda Korte voorstelling IAVA Implementatie van interne controle binnen de Vlaamse

Nadere informatie

Beleidsevaluatiecapaciteit van de federale overheidsdiensten

Beleidsevaluatiecapaciteit van de federale overheidsdiensten Beleidsevaluatiecapaciteit van de federale overheidsdiensten VEP Seminarie Brussel - 7 september 2018 Agenda Inleiding Waarom deze audit? Onderzoeksvragen Methodologie Definitie en relatie met beleidscyclus

Nadere informatie

De modernisering van de controlepiramide vanuit internationaal perspectief

De modernisering van de controlepiramide vanuit internationaal perspectief De modernisering van de controlepiramide vanuit internationaal perspectief prof. dr. Geert Bouckaert Brussel, 12 mei 2005 INSTITUUT VOOR DE OVERHEID 1 Structuur van de presentatie 1. Inleiding 2. Externe

Nadere informatie

4.3 Het toepassingsgebied van het kwaliteitsmanagement systeem vaststellen. 4.4 Kwaliteitsmanagementsysteem en de processen ervan.

4.3 Het toepassingsgebied van het kwaliteitsmanagement systeem vaststellen. 4.4 Kwaliteitsmanagementsysteem en de processen ervan. ISO 9001:2015 ISO 9001:2008 Toelichting van de verschillen. 1 Scope 1 Scope 1.1 Algemeen 4 Context van de organisatie 4 Kwaliteitsmanagementsysteem 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context. 4 Kwaliteitsmanagementsysteem

Nadere informatie

ASSET MANAGEMENT KEN DE RISICO S, DAN IS ALLES BEHEERSBAAR

ASSET MANAGEMENT KEN DE RISICO S, DAN IS ALLES BEHEERSBAAR ASSET MANAGEMENT KEN DE RISICO S, DAN IS ALLES BEHEERSBAAR Jan A. Kamphuis Voorzitter NVDO Sectie Food, Beverages & Farma / Partner Traduco B.V. Food Event 2015 De Verkadefabriek, Den Bosch 03 december

Nadere informatie

Asset Management gemeente SWF in het kort. Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management. Aanpak Risico Gestuurd Asset Management

Asset Management gemeente SWF in het kort. Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management. Aanpak Risico Gestuurd Asset Management 1 2 3 4 Asset Management gemeente SWF in het kort Aanleiding Risico Gestuurd Asset Management Aanpak Risico Gestuurd Asset Management Risico-gebaseerde lange termijn planning 15 tips (Do s) Asset Management

Nadere informatie

PRINCE2 Symposium: Zin en Onzin van een Methode. PRINCE 2 versus CMMI; raakvlakken, overlap en aanvullingen SYSQA B.V.

PRINCE2 Symposium: Zin en Onzin van een Methode. PRINCE 2 versus CMMI; raakvlakken, overlap en aanvullingen SYSQA B.V. PRINCE2 Symposium: PRINCE 2 versus CMMI; raakvlakken, overlap en aanvullingen Jan Jaap Cannegieter SYSQA B.V. SYSQA B.V. Operationeel Tactisch Strategisch Testen Requirements Quality assurance Auditing

Nadere informatie

NOTA voor de provincieraad

NOTA voor de provincieraad 2008-11-27 NOTA voor de provincieraad Voorwerp: rapport interne controlesysteem 2008 Redactie: Bruno Ravyts GEGEVEN De provinciegriffier heeft de decretale verplichting om jaarlijks aan de provincieraad

Nadere informatie

Aanvullende informatie over elke mindset krijgt u door te klikken op de vlakken in de roadmap.

Aanvullende informatie over elke mindset krijgt u door te klikken op de vlakken in de roadmap. Wij stellen u graag de nieuwste versie van de Talent Management Roadmap voor. Twee mindsets rond duurzaam HR werden toegevoegd: - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen - Business Model Aanvullende informatie

Nadere informatie

Hoezo dé nieuwe ISO-normen?

Hoezo dé nieuwe ISO-normen? De nieuwe ISO-normen Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl 1 Hoezo dé nieuwe ISO-normen? 2 1 De cijfers voor Nederland (eind 2013) Norm Aantal

Nadere informatie

BETERE INTERNE BEHEERSING DANKZIJ INTEGRAAL RISICOMODEL

BETERE INTERNE BEHEERSING DANKZIJ INTEGRAAL RISICOMODEL 26 BETERE INTERNE BEHEERSING DANKZIJ INTEGRAAL RISICOMODEL De invoering van een geïntegreerd risicomodel leidde tot versterking van de interne beheersing bij Kempen & Co. Een risicomodel waarin risk, compliance

Nadere informatie

Risicogebaseerd denken De PDCA-cyclus De procesbenadering... 42

Risicogebaseerd denken De PDCA-cyclus De procesbenadering... 42 INHOUD VOORWOORD... 13 HOOFDSTUK 1. INLEIDING... 15 1.1. Introductie... 15 1.1.1. Naar een visie op veiligheidsmanagement... 15 1.1.1.1. Het uitgangspunt van beheersing... 16 1.1.1.2. Het uitgangspunt

Nadere informatie

Risicogebaseerd denken De PDCA-cyclus De procesbenadering... 34

Risicogebaseerd denken De PDCA-cyclus De procesbenadering... 34 Inhoud INHOUD NAAR EEN MILIEUMANAGEMENTSYSTEEM GEBASEERD OP HET DRIELAGEN- EN VIERFASENMODEL. BESPRE- KING VAN MILIEUMANAGEMENTSYSTEMEN VOLGENS ISO 14001:2015... 11 HOOFDSTUK 1. INLEIDING... 13 1.1. Naar

Nadere informatie

Datagestuurde Auditing Sociaal Domein In control komen op 3 levels of defence

Datagestuurde Auditing Sociaal Domein In control komen op 3 levels of defence 15 december 2017 Marcel Schippers Anneke Lalleman William Lagendijk Datagestuurde Auditing Sociaal Domein In control komen op 3 levels of defence Themabijeenkomst FAMO jaarstukken 2017 0 Agenda Introductie

Nadere informatie

II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING

II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING II. VOORSTELLEN VOOR HERZIENING 2. VERSTEVIGING VAN RISICOMANAGEMENT Van belang is een goed samenspel tussen het bestuur, de raad van commissarissen en de auditcommissie, evenals goede communicatie met

Nadere informatie

Randstad Diversity. voor een succesvol diversiteitsbeleid. www.randstad.be/diversity

Randstad Diversity. voor een succesvol diversiteitsbeleid. www.randstad.be/diversity Randstad Diversity voor een succesvol diversiteitsbeleid www.randstad.be/diversity inhoud Randstad en diversiteit Wat is diversiteit? Waarom diversiteit? Onze dienstverlening Coaching 22 Consulting onze

Nadere informatie

Internal Audit Charter

Internal Audit Charter Interne Audit Dienst Versie 3.0 (vervangt bij vaststelling door RvB vorige versie 2.0) Pagina 1 van 5 Artikel 1 Het doel, de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de internal auditfunctie zijn in dit

Nadere informatie

Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018

Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018 Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen BghU 2018 *** Onbekende risico s zijn een bedreiging, bekende risico s een management issue *** Samenvatting en besluit Risicomanagement is een groeiproces waarbij

Nadere informatie

Bestuur en management in control

Bestuur en management in control 29 mei + 4 juni 2019 Bestuur en management in control E D U C AT I E S E S S I E Agenda Korte inleiding in risicomanagement Gastspreker: Alvin Zievinger (SETAR) Pauze: 15.15 15.35 Paneldiscussie Emily

Nadere informatie

PRINCE 2 versus CMMI; raakvlakken, overlap en aanvullingen

PRINCE 2 versus CMMI; raakvlakken, overlap en aanvullingen PRINCE2 Symposium: PRINCE 2 versus CMMI; raakvlakken, overlap en aanvullingen Jan Jaap Cannegieter SYSQA B.V. SYSQA B.V. Operationeel Tactisch Strategisch Testen Requirements Quality assurance Auditing

Nadere informatie

Informatiebeveiligingsbeleid

Informatiebeveiligingsbeleid Stichting Werken in Gelderland Versiebeheer Eigenaar: Review: Bestuur juni 2019 Versie Status Aangepast Datum Door 0.1 Concept Versiebeheer 31-5-2018 Privacyzaken, Michel Rijnders 1.0 Vastgesteld Vastgesteld

Nadere informatie

RiskCongres PublicValues Donderdag 6 april 2017 Venue New Babylon, Den Haag Thema: Risicomanagement in de publieke sector: De paarse krokodil? Het gaat om wat je niet ziet! www.riskcongrespublicvalues.nl

Nadere informatie

Functiefamilie ET Thematische experten

Functiefamilie ET Thematische experten Functiefamilie ET Thematische experten DOEL Expertise in een materie* en verstrekken aan de administratieve en politieke instanties teneinde hen te ondersteunen bij de besluitvorming en de uitvoering van

Nadere informatie

Doel van de rol Iedere Compliance Officer heeft als doel het beheersen van de risico s die BKR loopt in haar strategische en operationele processen.

Doel van de rol Iedere Compliance Officer heeft als doel het beheersen van de risico s die BKR loopt in haar strategische en operationele processen. FUNCTIEPROFIEL Opdrachtgever: Functienaam: BKR Compliance Officer Security & Risk BKR is een onafhankelijke stichting met een maatschappelijk doel. BKR streeft sinds 1965, zonder winstoogmerk, een financieel

Nadere informatie

Wetgeving over de veiligheid van liften: verplichtingen van de beheerders, rol van de professionelen

Wetgeving over de veiligheid van liften: verplichtingen van de beheerders, rol van de professionelen Wetgeving over de veiligheid van liften: verplichtingen van de beheerders, rol van de professionelen Studiedag oude liften Brussel, 25 november 2014 Geert De Poorter Directeur-generaal Algemene Directie

Nadere informatie

KONINKLIJK BESLUIT VAN 24 APRIL 2014 TOT VASTSTELLING VAN DE MINIMALE INHOUD

KONINKLIJK BESLUIT VAN 24 APRIL 2014 TOT VASTSTELLING VAN DE MINIMALE INHOUD KONINKLIJK BESLUIT VAN 24 APRIL 2014 TOT VASTSTELLING VAN DE MINIMALE INHOUD EN DE STRUCTUUR VAN HET MEERJARENBELEIDSPLAN VAN DE HULPVERLENINGSZONES. (B.S. 12.09.2014) Gelet op de wet van 15 mei 2007 betreffende

Nadere informatie

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM )

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM ) Artikel 1 - Comité Krachtens artikel 3bis, 17 van de wet van 2 april 1962 betreffende de Federale

Nadere informatie

Externe audit, interne controle en IT. Steven Van Roosbroek

Externe audit, interne controle en IT. Steven Van Roosbroek Externe audit, interne controle en IT Steven Van Roosbroek Gestegen verwachtingen Financieel Inhoudelijk Burgers 3 4 Kader voor de externe audit Nieuw systeem van plannen en boekhouden Integratie sectorale

Nadere informatie

Jaarverslag 2013 Interne audit

Jaarverslag 2013 Interne audit Federaal agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Jaarverslag 2013 Interne audit Raadgevend Comité 18 juni 2014 Plan 1. Nieuwigheden 2. Auditprogramma 2013 Inhoud Uitvoering 3. Belangrijkste vaststellingen

Nadere informatie

Charter Audit Comité Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 2 oktober 2014

Charter Audit Comité Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 2 oktober 2014 Charter Audit Comité Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 2 oktober 2014 Charter van het Audit Comité van de Raad van Bestuur van Indaver NV 1 Doelstelling van het Auditcomité Het Auditcomité van Indaver

Nadere informatie

ISO 9001:2015 ISO 14001:2015

ISO 9001:2015 ISO 14001:2015 ISO 9001:2015 ISO 14001:2015 The world has changed, a revision was needed Alumni-event, Milieu- en preventiemanagement Joerdi Roels, 20-10-2016 Hoeveel officiële ISO certificaten zijn er wereldwijd uitgereikt

Nadere informatie

SEMINAR PRAKTISCH RISICOMANAGEMENT d.d. 1 juni 2010 in De Meern

SEMINAR PRAKTISCH RISICOMANAGEMENT d.d. 1 juni 2010 in De Meern SEMINAR PRAKTISCH RISICOMANAGEMENT d.d. 1 juni 2010 in De Meern Programma 13.30 uur Opening 13.40 uur Risicomanagement in het onderwijs door Marien Rozendaal RA 14.30 uur Pauze 15.00 uur Risicomanagement

Nadere informatie

FOD FINANCIEN - AABBI

FOD FINANCIEN - AABBI FOD FINANCIEN - AABBI De relatie van de lokale besturen met de fiscus Studiedag GD&A Frank Philipsen Antwerpen, 22.09.2015 1 AABBI - ALGEMEEN 01.04.1979 : oprichting 01.09.2013 : strikt autonome algemene

Nadere informatie

HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE CONSEIL SUPERIEUR DE LA JUSTICE HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE

HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE CONSEIL SUPERIEUR DE LA JUSTICE HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE INLEIDING De HRJ heeft een drievoudige opdracht die sinds 2 augustus 2000 effectief uitgeoefend wordt: Een bepalende rol spelen in het benoemingsbeleid bij de magistratuur, op

Nadere informatie

Bantopa Terreinverkenning

Bantopa Terreinverkenning Bantopa Terreinverkenning Het verwerven en uitwerken van gezamenlijke inzichten Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen en services dwingen organisaties tot samenwerking

Nadere informatie

Interne controle, interne audit, compliance, externe controle

Interne controle, interne audit, compliance, externe controle De prudentiële verwachtingen van de CBFA inzake het deugdelijk bestuur van de IBP s Toepassing: Amonis Interne controle, interne audit, compliance, externe controle Françoise Leclercq 20/6/07 Agenda Actieplan

Nadere informatie

ISO en andere managementsysteemnormen

ISO en andere managementsysteemnormen ISO 45001 en andere managementsysteemnormen De impact van de nieuwe ISO 45001 17 april 2018 Dick Hortensius Senior consultant Managementsystemen NEN Milieu & Maatschappij dick.hortensius@nen.nl Welke onderwerpen

Nadere informatie

Reglement risk committee van de raad van commissarissen

Reglement risk committee van de raad van commissarissen Reglement risk committee van de raad van commissarissen Vaststelling en wijziging reglement. Artikel 1. 1.1. Dit reglement is vastgesteld door de raad van commissarissen met ingang van 1 januari 2016.

Nadere informatie

Ervaring nieuwe maturiteitsaudit Het Facilitair Bedrijf

Ervaring nieuwe maturiteitsaudit Het Facilitair Bedrijf Ervaring nieuwe maturiteitsaudit Het Facilitair Bedrijf Annick Seghers Netwerk organisatiebeheersing 20 april 2017 Twee voor de prijs van één Twee rapporten want twee onderdelen in audit Audit (maturiteit)

Nadere informatie

DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK?

DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK? WHITEPAPER DOORSTAAT UW RISICOMANAGEMENT DE APK? DOOR M. HOOGERWERF, SENIOR BUSINESS CONS ULTANT Risicomanagement is tegenwoordig een belangrijk onderdeel van uw bedrijfsvoering. Dagelijks wordt er aandacht

Nadere informatie

Generieke systeemeisen

Generieke systeemeisen Bijlage Generieke Systeem in kader van LAT-RB, versie 27 maart 2012 Generieke systeem NTA 8620 BRZO (VBS elementen) Arbowet Bevb / NTA 8000 OHSAS 18001 ISO 14001 Compliance competence checklist 1. Algemene

Nadere informatie

Praktijklessen Risicomanagement 18 januari 2011

Praktijklessen Risicomanagement 18 januari 2011 Praktijklessen Risicomanagement 18 januari 2011 Robert t Hart Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement Rene Bosman Provincie Limburg Patrick Schouten Deloitte r.hart@risicomanagement.nl Agenda Inleiding

Nadere informatie

RISICOMANAGEMENT VOOR WONINGCORPORATIES

RISICOMANAGEMENT VOOR WONINGCORPORATIES INTEGRAAL RISICOMANAGEMENT VOOR WONINGCORPORATIES Together you make the difference RISICOMANAGEMENT BIJ WONINGCORPORATIES Deel 2 van een drieluik over het belang van goed risicomanagement in de corporatie

Nadere informatie

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen

4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden. 4.3 Het toepassingsgebied van het milieumanagementsystee m vaststellen 4 Context van de organisatie 4 Milieumanagementsysteemeisen 4.1 Inzicht in de organisatie en haar context 4.2 Inzichten in de behoeften en verwachtingen van de belanghebbenden 4.3 Het toepassingsgebied

Nadere informatie

OPI-PMO - PROJECT MANAGER VERANTWOORDELIJKHEDEN I.V.M. INFORMATIEBEVEILIGING EN VERANTWOORD SPEL

OPI-PMO - PROJECT MANAGER VERANTWOORDELIJKHEDEN I.V.M. INFORMATIEBEVEILIGING EN VERANTWOORD SPEL Functiedetail FUNCTIE : OPI-PMO - Project Manager FUNCTIEFAMILIE : Technology AFDELING : Technology DATUM LAATSTE AANPASSING: mei 2010 FUNCTIETITEL DIRECTE LEIDINGGEVENDE: Senior Program Manager OUDE CODE:

Nadere informatie

Regulering en administratieve last: het perspectief van inspectiediensten

Regulering en administratieve last: het perspectief van inspectiediensten Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Regulering en administratieve last: het perspectief van inspectiediensten Diricks Herman, directeur-generaal Overzicht 1. De proloog onstaan van

Nadere informatie

Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen

Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen RAPPORT Prins Willem-Alexanderlaan 651 Postbus 700 7300 HC Apeldoorn Telefoon (055) 579 39 48 www.achmea.nl Uitvoering van rechtstreeks verzekerde regelingen Rapportage Intern toezicht in het kader van

Nadere informatie

REGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN

REGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN REGLEMENT RISK- EN AUDITCOMMISSIE N.V. NEDERLANDSE SPOORWEGEN 24 november 2017 INHOUD HOOFDSTUK 1: Rol en status van het Reglement 1 HOOFDSTUK 2: Samenstelling RAC 1 HOOFDSTUK 3: Taken RAC 2 HOOFDSTUK

Nadere informatie

Jaarverslag 2011 interne audit

Jaarverslag 2011 interne audit Federaal Agentschap voor de veiligheid van de Voedselketen Jaarverslag 2011 interne audit Raadgevend Comité 20 juni 2012 Guy Mommens, diensthoofd IAQP Jaarverslag 2011 structuur (1) Nieuwigheid : aanpassing

Nadere informatie

& OCMW Sint-Niklaas. Ivan Stuer 22 september 2010

& OCMW Sint-Niklaas. Ivan Stuer 22 september 2010 Stad & OCMW Sint-Niklaas ICT ICT Stad Management & OCMW Sint-Niklaas Ivan Stuer 22 september 2010 Agenda Aanleiding Verloop Moeilijkheden Domeinen van effectieve samenwerking Winst Appreciatie Aanleiding

Nadere informatie

Frequentiemodel Internal Audit Friesland Bank. K.T. Kloosterman Leeuwarden, 31 mei 2005

Frequentiemodel Internal Audit Friesland Bank. K.T. Kloosterman Leeuwarden, 31 mei 2005 Frequentiemodel Internal Audit Friesland Bank K.T. Kloosterman Leeuwarden, 31 mei 2005 Agenda 1) Algemeen Internal Audit 2) Waarom frequenteren van onderzoeken 3) Totstandkoming en inhoud Missie Internal

Nadere informatie

Doelstellingenmanagement en monitoring vanuit de auditbril. Eddy Guilliams 1 april 2014

Doelstellingenmanagement en monitoring vanuit de auditbril. Eddy Guilliams 1 april 2014 Doelstellingenmanagement en monitoring vanuit de auditbril Eddy Guilliams 1 april 2014 Agenda Interne controle/ organisatiebeheersing en audit Wie zijn we? Doelstellingen en monitoring in de leidraad organisatiebeheersing

Nadere informatie

Algemene vergadering Welzijnsband Meetjesland. Woensdag 13 april 2011

Algemene vergadering Welzijnsband Meetjesland. Woensdag 13 april 2011 Algemene vergadering Welzijnsband Meetjesland Woensdag april 2011 Wat is interne controle? OCMW wil doelstellingen bereiken - operationeel - strategisch o.a. Beleids- en BeheersCyclus Risico = bedreigingen/obstakels

Nadere informatie

Audio Interne Auditcharter

Audio Interne Auditcharter Audio Interne Auditcharter Definities in het kader van dit charter : Lid het tot de vereniging Audio toegetreden lokaal bestuur (gemeente, stad of OCMW), andere publieke rechtspersoon, of private rechtspersoon

Nadere informatie

Lean Six-Sigma. HealthRatio Operational Excellence

Lean Six-Sigma. HealthRatio Operational Excellence Lean Six-Sigma HealthRatio Operational Excellence De zorg werkt in een roerige omgeving Veel veranderingen leggen extra druk op zorginstellingen om goedkoper, efficiënter en transparanter te kunnen werken.

Nadere informatie

Kwaliteitshandboek 5. Zelfevaluatie 5.1. Opstellen, uitvoeren en evalueren van het jaarlijks beleidsplan. Goedgekeurd: Filip Slosse Paraaf:

Kwaliteitshandboek 5. Zelfevaluatie 5.1. Opstellen, uitvoeren en evalueren van het jaarlijks beleidsplan. Goedgekeurd: Filip Slosse Paraaf: Khb.5.1. versie 3 1/4 Beoordeeld: Jan De Bruyn Paraaf: Doel Artikel 46 1/2, 47 en bijlage 3 TOEPASSINGSGEBIED Alle medewerkers Goedgekeurd: Filip Slosse Paraaf: Geldig vanaf: 01/03/2016 VERWANTE DOCUMENTEN

Nadere informatie

Jaarverslag 2012 Interne audit

Jaarverslag 2012 Interne audit Federaal agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Jaarverslag 2012 Interne audit Raadgevend comité 19 juni 2013 Plan 1. Nieuwigheden 2. Auditprogramma 2012 Audituniversum Inhoud Uitvoering 3.

Nadere informatie

Aanbeveling van de Dienst Veiligheid en Interoperabiliteit van de Spoorwegen (DVIS)

Aanbeveling van de Dienst Veiligheid en Interoperabiliteit van de Spoorwegen (DVIS) Aanbeveling van de Dienst Veiligheid en Interoperabiliteit van de Spoorwegen (DVIS) Aan de spoorwegondernemingen werkzaam in België, met het oog op het toepassen van goede praktijken tot het verbeteren

Nadere informatie

Financiële zekerheid voor ANBI s

Financiële zekerheid voor ANBI s Financiële zekerheid voor ANBI s Agenda: 1. Algemeen en aanleiding 2. Risk assessment 3. Governance 4. Impactmeting 5. Verdienmodel en scenarioanalyse 6. Vermogensvorming 7. Afsluiting 1. Algemeen en aanleiding

Nadere informatie

Ketenbesturing. Ketenbesturing. 1. SCOR SCOR-model

Ketenbesturing. Ketenbesturing. 1. SCOR SCOR-model Ketenbesturing Meten is weten The concept of SCM requires measuring the overall supply chain performance rather then only the performance of the individual chain members. Handfield 1991 K. Melaerts - KHLeuven,

Nadere informatie

Page 1 / 7. Belgisch veiligheidsbeleid voor de burgerluchtvaart

Page 1 / 7. Belgisch veiligheidsbeleid voor de burgerluchtvaart Page 1 / 7 Belgisch veiligheidsbeleid voor de burgerluchtvaart 08/10/2012 Page 2 / 7 BESLUIT VAN DE DIRECTEUR-GENERAAL Ons kenmerk : Brussel de LA/DG/2012-535 Rev. 03 08/10/2012 Betreft: Belgisch veiligheidsbeleid

Nadere informatie

Studiedag / Journée d études

Studiedag / Journée d études Studiedag / Journée d études Paleis der Academiën - Palais des Académies Brussels 6.11.2013 De controleactoren in de overheids- en in de privésector: verwachtingen en uitdagingen Les acteurs de l audit

Nadere informatie

Beheersing beheerst. Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein

Beheersing beheerst. Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein Beheersing beheerst Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein Beheersing beheerst Over risicogestuurde interne controle in het sociale domein Hoe draagt interne controle bij aan het efficiënt

Nadere informatie

Berry Kok. Navara Risk Advisory

Berry Kok. Navara Risk Advisory Berry Kok Navara Risk Advisory Topics Informatiebeveiliging in het nieuws Annual Benchmark on Patient Privacy & Data Security Informatiebeveiliging in de zorg Extra uitdaging: mobiel Informatiebeveiliging

Nadere informatie

Checklist voor goed ITINERA INSTITUTE BERICHT. openbaar bestuur. Expertise - Pathways - Impact. Expertise - Pathways - Impact. 2015 /01 26 l 02l 2015

Checklist voor goed ITINERA INSTITUTE BERICHT. openbaar bestuur. Expertise - Pathways - Impact. Expertise - Pathways - Impact. 2015 /01 26 l 02l 2015 ITINERA INSTITUTE BERICHT Checklist voor goed openbaar bestuur 2015 /01 26 l 02l 2015 MENSEN WELVAART BESCHERMING In moeilijke tijden met een toenemende onzekerheid moeten we kunnen rekenen op betrouwbare

Nadere informatie

Beleidsbrief Algemeen Regeringsbeleid

Beleidsbrief Algemeen Regeringsbeleid Beleidsbrief Algemeen Regeringsbeleid 2015-2016 I. Inleiding Samenwerking, dialoog en vertrouwen Kwaliteitsvolle besluitvorming Uitbouw Departement Kanselarij en Bestuur Specifieke horizontale prioriteiten

Nadere informatie

Kwaliteitsbeleid. Monitoring en evaluatie beleid

Kwaliteitsbeleid. Monitoring en evaluatie beleid Kwaliteitsbeleid Kwaliteitszorg: een doe-woord VIA Don Bosco is binnen de NGO-wereld één van de voorlopers van kwaliteitszorg. Met het voltallige personeel doen we jaarlijks een analyse van onze eigen

Nadere informatie

Interne controle en risicobeheer

Interne controle en risicobeheer COMMISSIE CORPORATE GOVERNANCE PRIVATE STICHTING Interne controle en risicobeheer Richtlijnen in het kader van de wet van 6 april 2010 en de Belgische Corporate Governance Code 2009 Hulpdocument voor het

Nadere informatie

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ BIJLAGE 2 BIJ HET CORPORATE GOVERNANCE CHARTER INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ OPGESTELD DOOR DE RAAD VAN BESTUUR INHOUDSOPGAVE Algemeen... 3 1. Samenstelling... 3 2. Verantwoordelijkheden... 3 3.

Nadere informatie

De evaluatiecycli. DG Rekrutering en Ontwikkeling. BOSA.be

De evaluatiecycli. DG Rekrutering en Ontwikkeling. BOSA.be De evaluatiecycli DG Rekrutering en Ontwikkeling BOSA.be Inhoud 1. Wat is een evaluatiecyclus? 2. De evaluatieperiode 3. De fasen van een evaluatiecyclus 4. Wie zijn de betrokken actoren? 5. De evaluatiecriteria

Nadere informatie

6. Project management

6. Project management 6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,

Nadere informatie

EIGEN RISICO BEOORDELING. Kompas voor risicosturing

EIGEN RISICO BEOORDELING. Kompas voor risicosturing EIGEN RISICO BEOORDELING Kompas voor risicosturing BELANG VAN RISICOSTURING Focus congres 2019 - Grip op risico 2 INTRODUCTIE Eigen Risico Beoordeling (ERB) Gebaseerd op artikel 28 van IORP II Richtlijn

Nadere informatie

Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd

Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd Doen of laten? Een dag zonder risico s is een dag niet geleefd Wie, wat en hoe Eric Lopes Cardozo & Rik Jan van Hulst sturen naar succes Doel Delen van inzichten voor praktisch operationeel risico management

Nadere informatie

POWER SESSIE 1.0: WAAR IS TE VERBETEREN?

POWER SESSIE 1.0: WAAR IS TE VERBETEREN? CHANGE POWER SESSIE 1.0: WAAR IS TE VERBETEREN? 9 Wet- en Regelgeving 8 Financiën 7 Inkoop en logistiek 1 Strategie 6 Personeel en organisatie 2 Innovatie 5 Marketing en verkoop 3 Operationele Bedrijfsvoering

Nadere informatie