Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten Haaglanden Medisch Centrum

Transcriptie

1 Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten Haaglanden Medisch Centrum Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 1

2 Versie 1.0 Den Haag 2017 Redactie en samenstelling: Dr. R. Verburg, MDL-arts HMC Drs. L. Perk, MDL-arts en opleider HMC Dr. H. van Soest, MDL arts en plaatsvervangend opleider Dr. A. Langers, MDL-arts / opleider LUMC Dr. M. Houben, MDL-arts / opleider Haga ziekenhuis Drs. A. Dijkstra, Onderwijskundig adviseur OOR Leiden Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Opleidingsgroep 3. Communicatie 4. Kwaliteitsbeleid 5. Structuur van de regionale opleiding MDL 6. Leerdoelen en Thema s 7. Bekwaamheidsniveaus en ijking 8. Leermiddelen en toetsing 9. Opleidingsactiviteiten 10. Stage omschrijvingen Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 3

4 1. Inleiding Opleidingsprogramma MDL voor het HMC Dit document is het opleidingsplan MDL voor het Haaglanden Medisch Centrum (HMC), locatie Westeinde. Het Westeinde ziekenhuis is een STZ ziekenhuis in de binnenstad van Den Haag. In dit plan is een vertaling gemaakt van het landelijk rapport herstructurering opleiding maag-darm-leverziekten (HOM; uitgave januari 2011) naar een regionaal opleidingsplan MDL (OOR Leiden) om daarmee met het lokale opleidingsteam invulling te geven aan het lokale opleidingsplan en de individuele opleidingsplannen van de AIOS. Het plan voldoet aan de eisen zoals gesteld in het landelijk opleidingsplan HOM van de Nederlandse vereniging van maag-darm-leverartsen (NVMDL) en aan de eisen uit vigerende regelgeving in het bijzonder het op 1 januari 2011 in werking getreden kaderbesluit van het Centraal college medische specialisten (CCMS) en het Besluit maag-darm-leverziekten van de CCMS van 14 december Bij een visitatie geeft dit document, samen met het individuele opleidingsplan van de AIOS, inzicht in de opbouw van de opleiding. De opleiding is namelijk inzichtelijk opgedeeld in stages (structuur), de daaraan verbonden thema s (inhoud) en de toetsing en ijking (besproken in voortgang- en beoordelingsgesprekken). De opleiding vindt voor het universitaire deel plaats in het Leids Universitair Medisch centrum (LUMC) en voor het niet academisch deel plaats in de Haagsche topklinische ziekenhuizen HagaZiekenhuis (erkende opleiding) en HMC. De opleidingsziekenhuizen hebben de ambitie een opleiding te bieden die competentie gericht is en streeft naar de optimale persoonlijke ontwikkeling van de arts in opleiding tot medisch specialist (AIOS), Dit wordt bereikt door een stimulerend onderwijs klimaat, een ruim aanbod van patiënten met een brede variatie aan ziektebeelden, veel aandacht voor de specifieke Canmeds vaardigheden binnen de in het HOM rapport gedefinieerde thema s en een opleiding welke zowel academisch als een deel niet academisch plaatsvindt. De opleiding wordt jaarlijks via een kwaliteitscyclus geëvalueerd en waar nodig verder verbeterd. Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 4

5 2. Opleidingsgroepen De opleidingsgroepen bestaan uit MDL-artsen met een brede klinische expertise en wetenschappelijke belangstelling. Gezamenlijk zorgen zij op lokaal niveau voor een veilig en stimulerend onderwijsklimaat en zijn zij gemeenschappelijk verantwoordelijk voor de kwaliteit van de opleiding. Specifieke deskundigheid en onderwijskundige interesse blijkt uit het feit dat de leden van het team allen De Cursus Teach de teacher hebben gevolgd. De opleiders dragen zorg voor evaluatie van het onderwijsklimaat door de AIOS. De lokale opleiders dragen zorg voor onderlinge afstemming van het onderwijs middels de regionale opleidingsvergaderingen. De universitaire opleider (LUMC) vertegenwoordigt de opleidingsteams in het consilium MDL en is als zodanig eindverantwoordelijke voor de kwaliteit van de regionale opleiding MDL. Opleidingsteam HMC Drs L.Perk (opleider); aandachtsgebied Advanced endoscopy en HPB, algemene MDL Dr. H. van Soest (plv opleider); aandachtsgebied Hepatologie, bekkenbodem pathologie, algemene MDL Drs N. Srivastava; aandachtsgebied IBD, algemene MDL Dr. P. Van der Veek; aandachtsgebied Hepatologie, algemene MDL Dr R.Verburg ; aandachtsgebied Neuro-gastroenterologie, advanced endoscopy, algemene MDL Dr J. Keller; oncologie, algemene MDL Drs J.Lai; Advanced endoscopy en algemene MDL NB: Alle leden van de opleidingsteams werken tenminste 80% of full time. De specifieke taken en verantwoordelijkheden ten aanzien van de begeleiding van AIOS, stages etc. wordt nauwkeurig omschreven in dit lokale opleidingsplan. 3.Communicatie Om de organisatie, de uitvoering en de kwaliteit van de opleiding vorm te geven is het noodzakelijk om met verschillende partijen op bepaalde momenten te overleggen en af te stemmen. Hieronder volgt een beschrijving van de verschillende overlegmomenten met doelstelling, doelgroep, frequentie, en informatie rond verslaglegging Regionaal Opleidersoverleg MDL Doel: Volgen ontwikkeling aios over regionale instellingen heen Toetsing en afstemming opleidingsschema s regionale opleidingsinstellingen Toetsing en afstemming lokale opleidingsplannen aan regionaal opleidingsplan Toetsing en aanscherping regionaal opleidingsplan aan landelijke kaders Evaluatie en afstemming opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) in regionaal verband Selecteren van nieuwe MDL-ers i.o., middels een sollicitatieprocedure Frequentie: 1-2 x per jaar alle (plv) opleider (tweede sollicitatieronde) en 3 x per jaar een selectie van (plv) opleiders (eerste sollicitatieronde). Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 5

6 Voorbereiding: Op onderwerpen moeten stukken worden voorbereid en ideeën worden aangedragen (o.a. regionaal opleidingsplan, cursorisch onderwijs, opleidingsroosters, verdeling instroom MDL artsen i.o., voortgang aios, selectie aios voor wetenschappelijk onderzoek). Notulen en vergaderstukken worden elektronisch verspreid en gearchiveerd. Centrale Opleidings Commissie De Centrale Opleidings Commissie (COC) is samengesteld uit de (plaatsvervangend) opleiders, een lid van de Raad van Bestuur, een vertegenwoordiging van de assistenten en een vertegenwoordiger van de niet voor opleiding erkende medische specialismen. De plenaire vergadering, zowel als het dagelijks bestuur, komt 1 maal per maand bij elkaar. De COC fungeert als overlegorgaan ter handhaving en bevordering van een optimaal en veilig opleidingsklimaat en voert een actief beleid in de vormgeving en kwaliteitsborging van de opleiding tot medisch specialist conform de regelgeving CCMS (Kaderbesluit 2010). Opleidingsvergadering AIOS Doel: Lopende opleidingszaken (organisatorisch en inhoudelijk) worden besproken. Frequentie: 5 x per jaar (woensdag uur). Deelnemers: aios, opleider, plv. opleider, en zo mogelijk alle leden van de opleidingsgroep. Notulen: worden gestuurd naar alle a(n)ios en supervisoren en COC. Archivering door opleider. Maatschapvergadering Doel: Alle relevante zaken betreffende de organisatie van de maatschap worden besproken, inclusief opleidingszaken als vast agendapunt. Frequentie: 6 x per jaar. Deelnemers: alle maatschapsleden. Voorbereiding: Op onderwerpen moeten stukken worden voorbereid en ideeën worden uitgedragen. Notulen: archief 4. Kwaliteitszorg Systematische kwaliteitsmetingen In de MDL opleiding binnen de OOR Leiden wordt belang gehecht aan planmatige evaluatie van de opleiding, opleiders en opleidingsomgeving. Met behulp van diverse instrumenten wordt jaarlijks de kwaliteit van het opleidingsklimaat en de supervisie in kaart gebracht. Het opleidingsklimaat wordt gemeten met de Dutch Residency Educational Climate Test (D-RECT). De kwaliteit van de opleiders en de opleidingsgroep wordt eens per twee jaar met de EFFECT meting in kaart gebracht. De resultaten van de metingen worden in de COC en in de opleidingsgroepen besproken. De opleiders formuleren actiepunten naar aanleiding van de bevindingen. De actiepunten worden in een verbeterplan opgenomen. De kwaliteit wordt ook in kaart gebracht met interne visitaties en visitaties vanuit de wetenschappelijke vereniging. Voorts wordt de Interne kwaliteitszorg van de opleiding vormgegeven door middel van: zelfevaluatie (verplichte) opleidingsvergaderingen vrijgestelde tijd voor opleiden secretariële ondersteuning exitgesprekken met aios Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 6

7 Professionalisering Kwaliteit in opleiding stelt ook eisen aan de kwaliteiten van opleiders en supervisors. Van hen wordt verwacht dat zij de Teach the Teacher hebben gevolgd. Desgewenst volgen zij ook verdiepende cursussen. 5. Basis structuur van de opleiding Algemeen De opleiding tot MDL-arts duurt in totaal 6 jaar. Deze opleiding bestaat uit een commontrunk deel gedurende de eerste vijf jaar wat gevolgd kan worden door een jaar waarin een aandachtsgebied kan worden ontwikkeld. Het commontrunk gedeelte bestaat uit 2 jaar interne geneeskunde (1 e en 2 e jaar opleiding), een zaalstage MDL (3 e jaar opleiding) en een opbouwfase met nadruk op polikliniek en endoscopische verrichtingen (4 e en 5 e jaar). Daarna volgt een differentiatiefase met specifieke stages (5 e en 6 e jaar). De MDL opleiding bestaat uit 2 jaar interne geneeskunde en 4 jaar MDL waarvan maximaal 2 jaar MDL kan worden doorgebracht in een niet-universitaire opleidingskliniek. Interne deel opleiding (jaar 1 en 2) De 2 jaar interne geneeskunde worden doorgebracht in een erkende opleidingskliniek voor interne geneeskunde, die gekozen wordt door de AIOS in nauw overleg met de opleider MDL van het LUMC. Om redenen van continuïteit en kwaliteit wordt de interne opleiding bij voorkeur doorgebracht in een opleidingskliniek binnen de OOR van het LUMC. Een stage intensive care (minimaal niveau II) is verplicht. Een stage oncologie is wenselijk en een stage nefrologie is optioneel. Bij aanvang van jaar 3 van de opleiding dient de AIOS dezelfde competenties te beheersen, die van een beginnende 3 e jaars AIOS AIG worden verwacht. Jaar 3 en 4 Van de 4 jaar MDL worden jaar 3 en 4 doorgebracht in de erkende niet-universitaire opleidingsklinieken HAGA of MCH (beoogde opleiding) zie schema 1A. Na jaar 3 en 4 waarin de zaalstage (6-9 maanden) plaatsvindt en een deel van de opbouwfase, vervolgt de AIOS zijn opleiding in het LUMC voor jaar 5 en 6. waarin differentiatie stages plaatsvinden en de mogelijkheid van een aandachtsgebied wordt geboden ( hepatologie of oncologie). Ook is het mogelijk om jaar 3 en 4 van de MDL opleiding in de universitaire opleidingskliniek LUMC door te brengen (schema 1B). Hoewel het mogelijk is om de gehele opleiding in de universitaire opleidingskliniek door te brengen (bijv. bij een differentiatie research) worden deze AIOS gestimuleerd tenminste een jaar uit het 2 e gedeelte van de MDL-opleiding jaar 5 of 6, in een van de perifere opleidingsklinieken HagaZiekenhuis of HMC door te brengen. In dit geval is het ook mogelijk een aandachtsgebied endoscopie te ontwikkelen in het HagaZiekenhuis in jaar 6 van de opleiding MDL. De bijgevoegde schema s zijn bedoeld als leidraad maar kunnen flexibel worden toegepast om in te spelen op de competenties van de AIOS en om voor de AIOS het optimale aanbod van patiënten en verrichtingen te kunnen bieden (logistieke redenen). Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 7

8 Schema 1A: Jaar 3 en 4 in HagaZiekenhuis of HMC Jaar 1 en 2 Interne Geneeskunde zaalstage 12 maanden Intensive care stage* 4-6 maanden (verplicht) Oncologie stage 4 maanden Nefrologie stage 4 maanden Opleiding MDL 6 jaar Jaar 3 en 4 MDL: HagaZiekenhuis of HMC zaalstage 6-9 maanden opbouwfase Algemene MDL - Alg MDL poli - Endoscopische verrichtingen - Diensten - Consulten *verplichte stage **aandachtsgebied mogelijk voor excellente AIOS Jaar 5 en 6 MDL: LUMC supervisie zaal 3-6 maanden Differentiatie fase Differentiatie stages 4 maanden Aandachtsgebied** Hepatologie/Oncologie 12 maanden Schema 1B: Jaar 3 en 4 in LUMC en jaar 5 of 6 in HagaZiekenhuis of HMC Jaar 1 en 2 Interne Geneeskunde zaalstage 12 maanden Intensive care stage* 4-6 maanden (verplicht) Oncologie stage 4 maanden Nefrologie stage 4 maanden Jaar 3 en 4 MDL: LUMC Opleiding MDL 6 jaar zaalstage 6-9 maanden opbouwfase Algemene MDL - Alg MDL poli - Endoscopische verrichtingen - Diensten - Consulten *verplichte stage **aandachtsgebied mogelijk voor excellente AIOS Jaar 5 en 6 MDL: LUMC/HagaZiekenhuis/HMC supervisie zaal 3-6 maanden Differentiatie fase Differentiatie stages 4 maanden Aandachtsgebied** Hepatologie/Oncologie (LUMC) Endoscopie (HagaZiekenhuis) Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 8

9 6. Leerdoelen en Thema s Opleidingsinhoud: de thema s De inhoud van de opleiding is gebaseerd op de competenties uit competentieprofiel van de MDL-arts. Die competenties komen weer terug in 18 thema s waarbij de toetsmomenten zijn. beschreven/gekoppeld aan kritische beroepssituaties (KBS). Het competentieprofiel kent een verdiepende beschrijving in de Eindtermen voor de opleiding tot MDL arts (bijlage 6 landelijk plan). De opleiding MDL is inhoudelijk opgedeeld in 18 thema s (zie HOM MDL januari 2011). Per thema zijn de competenties voor alle zeven CanMeds competentiegebieden beschreven en er worden suggesties gedaan voor toetsingsmogelijkheden. Voor de specialistopleiding MDL in de OOR Leiden zijn de thema s ingedeeld bij de verschillende stages. De opleiding heeft het karakter van lijnleren in combinatie met blokleren. Opleidingsinhoud: de activiteiten De opleiding tot MDL arts is sterk praktijkgericht. Opleidingsactiviteiten en competentieontwikkeling vinden primair plaats op de werkvloer ( polikliniek, zaal en verplichte, vaak multidisciplinaire - patiëntenbesprekingen). De opleidingsactiviteiten met betrekking tot de thema s is grotendeels gerelateerd aan het dagelijkse werk. Hiermee worden o.a. gedoeld op activiteiten zoals: overdracht, visite (peri-operatieve zorg), operatieve verrichtingen, (spoed)consulten, dienst, klinische planner, trauma opvang, poliklinische spreekuren, patiëntbesprekingen, evidence based medicine besprekingen, radiologiebesprekingen, wetenschapsbesprekingen, complicatie- en kwaliteitsbesprekingen, subspecialistische bijeenkomsten, refereeravonden. Bovendien is er naast landelijk/regionaal -veelal verplicht- onderwijs, verplicht lokaal cursorisch onderwijs en andere niet-patiëntgebonden -onderwijsbijeenkomsten. Deze bijeenkomsten zijn gericht op die onderdelen in het vak die niet worden onderwezen in de dagelijkse klinische praktijk De planning van de inhoud van de stages en de werkzaamheden op de afdelingen vindt plaats in overleg tussen opleider, stagebegeleider en aios. Voor de samenstelling van een evenwichtige opleiding die is toegesneden op de ontwikkelbehoeften en groei van de aios en de mogelijkheden die de opleidingspraktijk biedt, wordt een Individueel Opleidingsplan (IOP) ontwikkeld. Regionale afstemming MDL Om de stages van en uitwisseling van aios binnen de regio af te stemmen, zijn de stages volgens onderstaand schema ingedeeld: Zaalstage (6 mnd) 3 e Jaar 4 e Jaar 5 e Jaar 6 e Jaar Poli + Differentiati Endoscopie e (+ SV zaal) Poli + Endoscopie Poli + Endoscopi e (+ SV zaal) Differentiatie stage en/of aandachtsgebied (+ SV zaal) De zaalstage duurt minimaal 6 maanden. Er is een voorkeur om de supervisie zaalstage later in de opleiding te doen. Deze stage duurt minimaal 3 maanden. De supervisie zaalstage kan gecombineerd worden met polikliniek en/of endoscopie. Vanaf het 4 e jaar werkt de aios minimaal twee à drie dagdelen op de polikliniek en doet minimaal drie dagdelen endoscopie. Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 9

10 7. Voortgang, evaluatie en toetsing Portfolio Het portfolio is een centraal en wezenlijk onderdeel van de opleiding; het is een logboek waarin tevens een reflectie op de eigen ontwikkeling wordt gegeven. Het portfolio wordt aangelegd door de AIOS en wordt gebruikt als basis voor de voortgangsgesprekken en dient bij ieder voortgangsgesprek (vier keer in het derde jaar = eerste jaar opleidingsdeel MDL en twee keer per jaar in de laatste drie jaren) bijgewerkt te worden. In het portfolio kunnen zich tot de patiënt herleidbare gegevens (bijvoorbeeld endoscopieverslagen) bevinden. Privacygevoelige informatie die niet primair op het belang van de patiënt gericht zijn, zullen uitsluitend getalsmatig (bijvoorbeeld aantal endoscopieën, percentage coecumintubatie) weergegeven worden. Het bevat onder andere: Het opleidingsplan Medische ervaringen, verrichtingen, inclusief aantallen behandelde patiënten klinisch en poliklinisch en aantallen verrichtte endoscopieën Cursorisch onderwijs, symposia en congressen Publicaties, voordrachten Toetsingsresultaten. De AIOS geeft hierin d.m.v. zelfreflectie een sterkte-zwakteanalyse van de eigen ontwikkeling in de diverse thema s en in de algemene competenties en is daarmee een essentieel onderdeel van het portfolio. Door vergelijking van de sterkte-zwakte analyse door de AIOS zelf en door de opleider kunnen diverse opleidingsaspecten ter discussie gesteld worden en het opleidingstraject worden bijgesteld. Hierna wordt door de AIOS in samenspraak met de opleider een conclusie geformuleerd. Opleidingsgesprekken en begeleiding Gedurende de opleiding zijn er op gezette tijden voortgangs- en beoordelingsgesprekken. Een belangrijk instrument bij deze opleidingsgesprekken is het portfolio. Het portfolio levert de informatie op basis waarvan het voortgangsgesprek wordt gevoerd. Op basis van het portfolio kan de aios aantonen dat de leerdoelen voor de competentiedomeinen zijn bereikt en wordt besproken welke zaken eventueel meer aandacht behoeven in de komende termijn. Tevens wordt op basis van het portfolio gekeken of wordt voldaan aan de verplichtingen en of er sprake is van geschiktheid voor de beroepsuitoefening. In het voortgangsgesprek bekijkt de opleider met de aios of alle competenties in de achterliggende periode voldoende aan bod zijn gekomen om het beoogde competentieniveau bereikt te hebben, en doen dit aan de hand van toetsing en een competentietabel (EPA-tabel). Zo nodig kan worden bijgestuurd. Dit komt tot uiting in het individuele opleidingsplan. De voortgangsgesprekken worden met de aios gevoerd door de opleider of plaatsvervangend opleider en eventueel in bijzijn van de stagebegeleider. De geschiktheidbeoordelingen worden gevoerd door de opleider. Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 10

11 Tijdens de opleiding vinden de volgende formele opleidingsgesprekken plaats: Introductiegesprek Tijdens het introductiegesprek bespreken (plaatvervangend) opleider en aios onderwerpen als: de organisatie en werkwijze van de vakgroep, het inwerkprogramma, plaatselijk gebruikte systemen (DKS), de wijze waarop wordt omgegaan met het lokaal opleidingsplan, (de ontwikkeling van) het individueel opleidingsplan en het portfolio van de aios. Voortgangsgesprekken In deze gesprekken staat de voortgang van de aios centraal. Tevens worden afspraken gemaakt over leerdoelen, planning en werkwijze voor de komende opleidingsperiode. Beoordelingsgesprekken Maandelijks bespreekt de opleidersgroep de voortgang van de a(n)ios, deze besprekingen vinden hun weerslag in de voortgangsgesprekken en beoordelingsgesprekken. Zowel de voorgangsgesprekken als de jaarlijkse geschiktheidsbeoordeling worden gevoerd aan de hand van de daarvoor beschikbare MSRC formulieren. Verslaglegging van de opleidingsgesprekken vindt plaats in het portfolio van de aios en in het opleidingsdossier van de opleider. Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 11

12 Toets- en beoordelingsinstrumenten Korte praktijk beoordeling (KPB) CAT De KPB is door de directe observatie van het functioneren op de werkvloer het meest valide als separate toets. Er zijn veel (volgens eisen CCMS minimaal 10 per jaar) KPB s nodig voor betrouwbare beoordeling. Bij beoordeling door meerdere verschillende stafleden neemt de betrouwbaarheid toe. De Critical Appraisal of Literature en Critically Appraised Topic (CAL/CAT) zijn vormen om de algemene competentie kennis en wetenschap te ontwikkelen. De principes van evidence based medicine met het kritisch beschouwen van de verschillende onderdelen van wetenschappelijke publicaties wordt hiermee beoordeeld. 360 graden feedbackbeoordeling De 360º beoordeling geeft het globale semi-gestructureerde oordeel weer van MDL-artsen, collega-aios, endoscopieassistenten, verpleegkundigen, administratief personeel en desgewenst de mening van patiënten en anderen. Onderwerpen als professioneel gedrag en samenwerking kunnen hiermee beter in kaart worden gebracht. Simulatiecursus (facultatief) Kennistoets (voortgangstoets) Portfolio OSAT De simulatiecursus is het voortvloeisel uit het idee dat de opleiding en de zorg verbeterd kunnen worden door het gebruik van een vaardighedenlaboratorium waar diverse vaardigheden droog kunnen worden geoefend. Een schriftelijke voortgangstoets is een betrouwbare methode om kennis te toetsen. Uiteraard zal uit kennistoetsing alleen niet volgen of de AIOS zich tot een goede MDL-arts ontwikkelt. Kennistoetsing past in een toetsmix van de verschillende toetsinstrumenten die samen tot een betrouwbaar en valide oordeel kunnen leiden. Het portfolio is de schriftelijke weergave van opleidingservaringen (inclusief aantallen verrichtingen), van toetsingsresultaten, van de eigen sterkte-zwakte analyse en de daaruit voortvloeiende taakstellingen. Voor de specifieke endoscopische vaardigheid wordt de OSATS (objective structured assessment of technical skills) lijst gebruikt (zie hoofdstuk VII). Overigens dient hierbij betrokken te worden dat er vrijwel continue een OSAT plaats vindt Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 12

13 Bekwaamheidsniveaus en ijking Conform het landelijk plan zijn er drie ijkpunten voor het bekwaamheidsniveau gedurende de opleiding. Het bekwaamheidsniveau van de aios blijkt uit het portfolio en wordt besproken tijdens de voortgangsgesprekken. Thema s en ijkpunten Bekwaamheidsniveau per ijkpunt *) IJkpunt I IJkpunt II IJkpunt III 1 Gastro-intestinale Oncologie Inflammatoir darmlijden Infecties van het maag-darmkanaal, 2-4 bacterieel, viraal en parasitair 4 Ischaemische aandoeningen Zuur-gerelateerde aandoeningen Aandoeningen van de lever en levertransplantatie 7 Aandoeningen van de pancreas Aandoeningen van de galwegen Bekkenbodemproblematiek en 2-4 proctologie 10 (Mal)absorptie en (mal)digestie Neurogastro-enterologie en motiliteit Voeding Spoed-eisende maag-darm-leverziekten Erfelijke en aangeboren aandoeningen Diagnostische endoscopie Algemene therapeutische endoscopie 1-4 (o.a. bloedingen, poliepectomie) 17 Geavanceerde endoscopie: ERCP, stents, - 4**) EMR, EUS 18 Abdominale echografie (facultatief) Het basisniveau dat na ongeveer 3 jaar opleiding (= 1 jaar MDL-opleiding) bereikt moet zijn (ijkpunt I), Het niveau na de tweede fase van het 4e en 5e opleidingsjaar, dus voor het starten met een aandachtsgebied (= 2e en 3e jaar MDL-opleiding, ijkpunt II) en het niveau na de eventuele differentiatie-fase van het 6e jaar (= 4e jaar MDL-opleiding, ijkpunt III). De thema s Gastro-intestinale Oncologie, Inflammatoir darmlijden, Maagzuur-gerelateerde aandoeningen, Aandoeningen van de lever en levertransplantatie, Aandoeningen van de pancreas, aandoeningen van de galwegen, neurogastro-enterologie en motiliteit, Spoedeisende maag-darmleverziekten en Diagnostische endoscopieop alle ijkpunten worden op alle drie de ijkpunten getoetst. Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 13

14 De overige thema s (Infecties van het maag-darmkanaal, bacterieel, viraal en parasitair, Ischaemische aandoeningen, Bekkenbodemproblematiek en proctologie, (Mal)absorptie en (mal)digestie, Genetische en aangeboren aandoeningen en Algemene therapeutische endoscopie (o.a. bloedingen, poliepectomie, ERCP niet verplicht)) alleen op de ijkpunten I en III en thema 17 alleen op ijkpunt III. Op het eerste ijkpunt na 1 jaar MDL opleiding (dus aan het eind van het derde jaar) heeft de AIOS kennis van de gastro intestinale oncologie en de algemene therapeutische endoscopieen (bloedingen en poliepectomieen) en handelt de AIOS onder strenge supervisie voor de overige thema s (2 tot en met 15). Op het tweede ijkpunt handelt de AIOS onder beperkte supervisie op de volgende thema s: Gastrointestinale Oncologie, Inflammatoir darmlijden, Maagzuur-gerelateerde aandoeningen, Aandoeningen van de lever en levertransplantatie, Aandoeningen van de pancreas, aandoeningen van de galwegen, neurogastro-enterologie en motiliteit, Spoedeisende maag-darm-leverziekten en Diagnostische endoscopie. En op het derde ijkpunt wordt van de AIOS verwacht dat hij minimaal handelt zonder supervisie op alle thema s (evt met uitzondering van thema 17 en 18 (geadvanceerde endoscopie en abdominale echografie). **) alleen mogelijk als aandachtsgebied Opgemerkt wordt dat bovenstaande tabel uitsluitend bruikbaar is bij een lijnstructuur van de opleiding; bij een blokstructuur dient niveau 4 bereikt te worden bij beëindiging van het blok Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 14

15 8. Opleidingsactiviteiten Er is dagelijks een ochtend overdracht waarbij alle nieuw opgenomen patiënten besproken worden, maar ook kort de reeds opgenomen patiënten. Elke maandag om uur is er de MDL-chirurgische-radiologie bespreking waarbij patiënten met een gezamenlijke interesse besproken worden. Elke woensdag middag is er grote visite met alle MDL artsen waarbij na de grote visite van de AIOS verwacht wordt een CAT of achtergrond informatie over een klinisch probleem te presenteren. 1 maal per maand is er een lokale refereeravond waarbij een AIOS of MDL-arts een richtlijn zal bespreken. 6 maal per jaar is er een complicatie bespreking, waarbij alle complicaties van de afgelopen 2 maanden besproken worden en waarbij er gekeken wordt of de complicatie moet leiden tot een wijziging in het gezamenlijk te voeren beleid. 1 maal per maand is er een PA bespreking en 1 maal per 4 weken is er een hepatitis bespreking met de patholoog, infectiologen en MDL artsen. Elke donderdagmiddag om worden alle MDL oncologie patiënten waarbij een beleid geformuleerd is besproken samen met de oncologen, chirurgen, radiotherapeuten, radiologen en oncoloog en oncologisch chirurg vanuit het LUMC. Van de AIOS wordt verwacht dat hij/zij de opgenomen patiënten bespreekt op deze bespreking. Tevens wordt er aan het eind van elke werkdag papieren visite verricht bij alle opgenomen patiënten. Daarnaast zal de AIOS participeren in de regionale refereeravonden (3 maal per jaar regio west waarbij 3 CATS besproken worden vanuit de drie (beoogde) opleidingsklinieken te weten LUMC, HagaZiekenhuis en HMC en het organiserende ziekenhuis een richtlijn bespreekt. Tevens is er drie maal per jaar het diner pensant waarbij casuïstiek besproken wordt uit de gehele Leidse en Haagsche regio. Tevens bestaat er de mogelijkheid de landelijke casuïstische besprekingen georganiseerd door de NVGE Utrecht (jaarbeurs) te bezoeken. Verplichte leermiddelen: - Landelijk cursorisch onderwijs NVGE Veldhoven 2x/jaar, minimaal 6x tijdens opleiding - Landelijk onderijs Lunteren 1x/jaar, minimaal 3x tijdens opleiding - Cursus klinische hepatologie NVH, 1x tijdens opleiding - Cursus stralenhygiëne, 1x tijdens opleiding - Hands-on basiscursus flexibele endoscopie, 1x tijdens opleiding - 12 KPB per jaar verdeelt over de verschillende competenties - 4 voortgangsgesprekken met de (plv) opleider - 1 x CAT, 1 x referaat en 1 x probleem patiëntbespreking Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 15

16 9. Stagebeschrijvingen 1 Algemene Zaalstage 2 Poli 3 Endoscopie 4 Supervisie Zaal 5 Diensten 6 Consulten Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 16

17 1. Algemene zaalstage 1. ALGEMEEN: Ziekenhuis en plaats HMC, locatie Westeinde Ziekenhuis Omvang stage 6 maanden Plaats in de opleiding Jaar 3 (eventueel uitloop jaar 4) Supervisoren Dagelijkse supervisie door lid van de opleidingsgroep 2. THEMA S EN COMPETENTIEDOMEINEN Thema s 1 Gastro-intestinale Oncologie 2 Inflammatoir darmlijden 3 Infecties van het maag-darmkanaal, bacterieel, viraal en parasitair 4 Ischaemische aandoeningen 5 Maagzuur-gerelateerde aandoeningen 6 Aandoeningen van de lever en levertransplantatie 7 Aandoeningen van de pancreas 8 Aandoeningen van de galwegen 9 Bekkenbodemproblematiek en proctologie 10 (Mal)absorptie en (mal)digestie 11 Neurogastro-enterologie en motiliteit 12 Voeding 13 Spoedeisende maag-darm-leverziekten 14 Genetische en aangeboren aandoeningen 15 Diagnostische endoscopie 16 Algemene therapeutische endoscopie (o.a. bloedingen, poliepectomie, ERCP niet verplicht) 17 Geavanceerde endoscopie: ERCP, stents, EMR, EUS 18 Abdominale echografie (facultatief) Voor de invulling en uitwerking van de bij de thema s behorende competenties voor deze stage (zie het landelijk plan voor de uitwerking), geeft de aios specifieke aandachtsgebieden aan in het individueel opleidingsplan (IOP). De aios documenteert de vorderingen in de competentieontwikkeling in het portfolio en zorgt in samenwerking met de opleider (gedurende de gehele stage) voor voldoende exposure voor de thema s. Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 17

18 3. Setting/Context Beschrijving afdeling (routines) - De klinische MDL afdeling bevindt zich op locatie Westeinde ziekenhuis van HMC, een STZ ziekenhuis in de binnenstad van Den Haag. De klinische afdeling MDL beschikt over een eigen afdeling op de 7 e etage met 16 klinische bedden, met uitloop voor acute opnames tot 20 bedden. De AIOS MDL is daarbij verantwoordelijk voor 8 tot 10 patiënten. Daarnaast is er de mogelijkheid om patiënten die opgenomen zijn geweest poliklinisch terug te zien. De stage wordt gesuperviseerd door de MDL arts welke verantwoordelijk is voor de kliniek. Deze functie wordt elk jaar gerouleerd. - Dagelijks visite lopen door AIOS MDL met co-assistent, semi-artsen en verpleegkundigen - Dagelijks presentatie nieuwe patiënten en klinische problemen bij ochtendrapport met MDLopleidingsgroep ( uur) - Eenmaal per week grote visite met MDL-artsen (opleider of plv. opleider en leden opleidingsgroep) - Eenmaal per week grote visite met de supervisor. - Dagelijks samenwerking en werkoverleg met verpleegkundigen - Dagelijks contact /voorlichting familieleden patiënten - Dagelijks (elektronische) verslaglegging en voorschrijven medicatie - Overleg en samenwerking met andere behandelaars en consulenten - Deelname aan multidisciplinair overleg als radiologie, oncologie en heelkunde besprekingen. Beschrijving verantwoordelijkheden - De AIOS MDL is in jaar 3 gedurende 6 maanden (max. 9 maanden) primair verantwoordelijk voor de zorg van de klinisch opgenomen MDL patiënten en wordt dagelijks gesuperviseerd door de klinisch supervisor (AIOS MDL in supervisie stage en/of een MDL arts van het opleidingsteam). - De AIOS MDL begeleidt gedurende deze stage co-assistenten, semi-artsen en draagt bij aan klinisch onderwijs/demonstraties voor studenten - De AIOS MDL werkt nauw en collegiaal samen met alle bij de directe patiënten zorg betrokken disciplines als verpleegkundigen, geestelijke verzorgers, ondersteunende paramedici en medisch specialisten/consulenten Beschrijving type werk - De AIOS MDL maakt deel uit van een multidisciplinair afdelingsteam en geeft hier aan leiding onder strikte supervisie en is rolmodel voor de medische studenten. Beschrijving samenwerking met anderen/andere andere afdelingen - De AIOS MDL en afdeling MDL werken in de dagelijkse zorg nauw samen met de afdelingen Interventie radiologie, heelkunde en oncologie. Beleidsbeslissingen worden veelal genomen in het multidisciplinaire overleg zoals eerder beschreven Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 18

19 4. LEERDOELEN Medisch handelen De AIOS ontwikkelt adequate kennis en vaardigheden om klinische patiënten te kunnen begeleiden door de diverse fasen van een opname, zoals: opname, diagnostische fase, behandeling en voorbereiding ontslag/overplaatsing De AIOS geeft leiding aan een multidisciplinair team en past diagnostische, therapeutische en preventieve behandelingen op Evidence Based wijze toe. De AIOS levert effectieve en ethisch verantwoorde zorg en functioneert als een rolmodel voor medische studenten, coassistenten en semi-artsen De AIOS neemt / heeft kennis van de aetiologie, pathofysiologie, symptomatologie, diagnostiek en behandeling van de in de thema s 1 t/m 8 en 10 t/m 14 omschreven ziektebeelden De AIOS kan de Evidence Based guidelines van nationale- en internationale beroepsorganisaties betrekking hebbend op bovengenoemde thema s toepassen. Voor uitvoerige beschrijving van de competentie domeinen van thema 1 t/m 8 en 10 t/m 14 wordt verwezen naar bijlage Communicatie Patiënten en hun familieleden begeleiden met acute en chronische ziekten uit de thema s 1 t/m 8 en 10 t/m 14 en de mogelijkheden van behandeling kunnen voorleggen. Communicatie met leden behandelteam (verpleegkundigen, coassistenten, fysiotherapeuten, diëtisten, etc.) Overdracht en presentatie patiënt problemen. Slecht nieuws gesprek voeren, rouwverwerking herkennen en daarmee omgaan, omgaan met verdriet, angst of onzekerheid en boosheid van patiënten en hun verwanten Gevolgen infecties voor omgeving herkennen en voorlichting aan patiënt en naasten Kennis en wetenschap In deze stage wordt veel aandacht besteed aan verdieping van kennis, analyse van patiënten problemen en bedrijven van Evidence Based Medicine AIOS presenteert ook klinische problemen verbonden met literatuur onderzoek als snapshots, CATS en casuïstische presentaties (Diner Pensant en NVGE/Utrecht) Samenwerking AIOS levert effectieve Patiëntenzorg en werkt daarin samen met alle partijen die bij de zorg voor de patiënt binnen het ziekenhuis zijn betrokken. Organisatie AIOS organiseert multidisciplinaire Patiëntenzorg zo efficiënt mogelijk Werkt conform richtlijnen van afdeling en NVMDL, ECCO etc. Gebruikt kennis van zorgstructuren om voor patiënt optimale zorg te leveren Past diagnostische methoden doelmatig toe Maatschappelijk handelen AIOS passen wetten en regelgeving als WGBO toe Draagt bij aan een veilige omgeving voor de patiënt Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 19

20 Komt op voor de directe belangen van de individuele patiënt Gebruikt kostbare onderzoeken en geneesmiddelen op een Evidence based wijze Professionaliteit AIOS heeft een reële kijk op eigen kennis en vaardigheden en schakelt waar nodig hulp in (supervisor) AIOS evalueert effectiviteit van handelen en stuurt bij wanneer nodig AIOS is een inspirerend voorbeeld voor andere leden van het afdelingsteam AIOS neemt deel aan kwaliteitscycli en staat kritisch tegenover eigen handelen en meldt incidenten in Patiëntenzorg. Begeleiding, stervensbegeleiding en gesprekken over euthanasie. Grenzen eigen kennen en kunnen respecteren. In staat zijn een patiënt met chronische ziekten te begeleiden en empathie daarvoor te tonen. Grenzen eigen kennen en kunnen respecteren en weten wanneer iemand te verwijzen naar collega met meer specifieke kennis en kunde. Omgang met infecties zoals HIV en virale hepatitis en de gevolgen daarvan Leren omgaan met complicaties In staat zijn een patiënt zijn/haar schaamtegevoelens te doen overwinnen en problematiek bespreekbaar te maken 5. VAARDIGHEDEN Reanimatie (BLS) Maag en voedingssondes inbrengen Diagnostische en therapeutische ascites drainage Voeding bewaken en ondersteunen (m.b.v. diëtiste) Voorschrijven geneesmiddelen Communicatie met derden inclusief slecht nieuws gesprekken Onderwijs geven Elektronisch dossier management inclusief DBC/DOT registratie 6. LEERMIDDELEN /LEERACTIVITEITEN Stage specifieke leeractiviteiten introductie opleider/oudere AIOS dagelijkse klinische ronde/visite twee maal per week grote visite klinische statusvoering Multi disciplinaire patiënten besprekingen overdrachten MDL wekelijkse Heelkunde MDL-Interne overleg probleempatiënt/poli bespreking besprekingen: radiologie, oncologie, pathologie incident- en complicatiebespreking Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 20

21 gesprekken voeren met patiënten en familie omgang met co-assistenten/semi-artsen aanvragen intercollegiale consulten aanvragen röntgen onderzoek zelfstudie n.a.v. casuistiek klinische ontslagbrieven schrijven Zelfstudie, afdelingsprotocollen, skilslab Lezen klinische MDL tijdschriften, raadplegen handboeken en gebruik elektronische bibliotheek Verplicht lokaal/regionaal onderwijs Lokale refereeravonden / Journal Clubs Bespreking CATS Lokaal AIOS onderwijs Lokale complicatie besprekingen Regionale CATS en Richtlijnbesprekingen ( 3 x per jaar) Diner pensant (regionale casuïstiek) (3x per jaar) Regionale Hepatologie bespreking ( Liver at the Beach) ( 3x per jaar) Skilslab onderwijs / zelfstudie in LUMC Cursus EZIS/elektronisch voorschrijven Verplicht landelijk onderwijs Cursus stralenhygiëne, eenmalig Landelijk cursorisch onderwijs NVGE Veldhoven 2x/jaar, minimaal 6x tijdens opleiding Landelijk onderwijs Lunteren 1x/jaar, minimaal 3x tijdens opleiding Cursus klinische hepatologie NVH, 1x tijdens opleiding Cursus stralenhygiëne, 1x tijdens opleiding Hands-on basiscursus flexibele endoscopie, 1x tijdens opleiding Casuïstiek NVGE/ Utrecht 7. TOETSEN (zie ook tabel 6.4 landelijk plan p.81) KPB gekoppeld aan canmeds KPB (overdracht, dienst, grote visite, MDO) minimaal 1 KPB per maand 1 CAT 360 beoordeling (na 3-4 maanden zaalstage) Introductie, voortgang- en eindgesprekken met stage begeleider Voortgang- en jaargesprekken met opleider Voorgang en vaardigheden registratie in E-portfolio Toetsen en actieve deelname verplicht onderwijs Veldhoven en AIOS dagen Lunteren 8. BEGELEIDING EN EVALUATIE Introductiegesprek en bespreken individueel opleidingsplan (IOP) 2 voortgangsgesprekken Eindgesprek en beoordeling stage (6 maanden) Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 21

22 9. SUPERVISIE STAGE A) Klinisch supervisor zaal B) Opleider of plaatsvervangend opleider 10. WEEKSCHEMA HMC: WEEKPROGRAMMERING MAAG DARM EN LEVERZIEKTEN Weekindeling tijdens de zaalstage maag-darm-leverziekten Dagelijks: : Interne overdracht : MDL overdracht in HMC, locatie Westeinde (de opgenomen MDL patiënten worden kort besproken met voorgestelde plan voor de dag) maandag t/m donderdag: : Röntgenbespreking (patiënten tevoren via groupwise aanmelden via RadBes) Maandag: zelfstandig visite lopen uitwerken visite, lopende zaken x/ 4 weken Hepatitis bespreking (data via dr. van Soest, ook patiënten aanmelden via dr. van Soest) Grote Visite (papieren visite en er wordt langs alle patiënten gelopen) met dr. Verburg Chirurgische-MDL bespreking Dinsdag: zelfstandig visite lopen uitwerken visite, lopende zaken opnamen, studie, brieven dicteren een MDL arts loopt papieren visite met de arts-assistenten. Woensdag: zelfstandig visite lopen, uitwerken visite, lopende zaken Grote Visite Alle opgenomen MDL patiënten worden schematisch op boven beschreven wijze gepresenteerd co-assistent bespreekt in 5 minuten een nieuwe patiënt Arts-assistent bepreekt in 15 minuten een CAT of klinisch probleem Polibespreking moeilijke patiënten maal per maand: PA bespreking / Complicatiebespreking/ bijzondere scopiebevindingen en Refereren (MDL artsen en arts-assistent MDL) Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 22

23 16.30 de MDL arts die komende weekend MDL dienst heeft loopt met de arts assistenten visite langs alle opgenomen patiënten Donderdag: zelfstandig visite lopen, uitwerken visite, lopende zaken opnamen, studie, brieven dicteren Visite (papieren visite) Benigne levertumoren bespreking met radioloog, chirurg en MDL arts voorafgaande aan de Heelkunde-Oncologie bespreking (patiënten aanmelden via EPD) Heelkunde-Oncologiebespreking (patiënten moeten uiterlijk VOOR woensdag uur aanmelden voor deze bespreking via EPD) Vrijdag: zelfstandig visite lopen uitwerken visite, lopende zaken opnamen, studie, brieven dicteren Papieren visite en weekend overdracht met dienstdoende MDL arts Daarnaast bestaat de mogelijkheid om na de ochtend visite mee te lopen met het scopieprogramma. Patiënten van de afdeling die gescopieerd worden, worden door de arts assistent begeleidt voor endoscopie. Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 23

24 2. Polikliniek 1. ALGEMEEN: Ziekenhuis en plaats HMC, locatie Westeinde ziekenhuis Omvang stage Jaar 3 na de zaalstage en jaar 4. In de klinische periode al een dagdeel per week Plaats in de opleiding Supervisoren Lijnstage. Gecombineerd met endoscopie-(3-4 malen per week) en eventueel met hetzij supervisie hetzij klinische consultenstage (elk 6 maanden). Vanaf het begin van het vierde jaar 3 dagdelen poli.per week Supervisie door aangewezen vast lid van de opleidingsgroep 2. THEMA S EN COMPETENTIEDOMEINEN Thema s 1 Gastro-intestinale Oncologie 2 Inflammatoir darmlijden 3 Infecties van het maag-darmkanaal, bacterieel, viraal en parasitair 4 Ischaemische aandoeningen 5 Maagzuur-gerelateerde aandoeningen 6 Aandoeningen van de lever en levertransplantatie 7 Aandoeningen van de pancreas 8 Aandoeningen van de galwegen 9 Bekkenbodemproblematiek en proctologie 10 (Mal)absorptie en (mal)digestie 11 Neurogastro-enterologie en motiliteit 12 Voeding 13 Spoedeisende maag-darm-leverziekten 14 Genetische en aangeboren aandoeningen 15 Diagnostische endoscopie 16 Algemene therapeutische endoscopie (o.a. bloedingen, poliepectomie, ERCP niet verplicht) 17 Geavanceerde endoscopie: ERCP, stents, EMR, EUS 18 Abdominale echografie (facultatief) Voor de invulling en uitwerking van de bij de thema s behorende competenties voor deze stage (zie het landelijk plan voor de uitwerking), geeft de aios specifieke aandachtsgebieden aan in het individueel opleidingsplan (IOP). De aios documenteert de vorderingen in de competentieontwikkeling in het portfolio en zorgt in samenwerking met de opleider (gedurende de gehele stage) voor voldoende aanraking met en verdieping in de thema s. Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 24

25 3. Setting/Context Beschrijving afdeling ( routines) De poli MDL bevindt zich voor wat betreft de opleiding op het Westeinde Ziekenhuis. Dagdelen: 3 per week per AIOS,in spreek/onderzoek kamer naast de spreekkamers van de MDL artsen opleiders. Afspraken: de aios krijgt 30 minuten per nieuwe patiënt, 15 minuten per controle afspraak. Beschrijving activiteiten, verantwoordelijkheden aios (ook i.h.k.v. begeleiding co s) Vanwege het grote belang dat wij hechten aan het tijdig opdoen van ervaring in de ambulante patiëntenzorg, een van de hoekstenen van de MDL praktijk in de periferie, krijgt de AIOS MDL reeds in de loop van het eerste deel van het eerste jaar bij gebleken geschiktheid de mogelijkheid om een dagdeel per week poliklinisch spreekuur onder supervisie te doen, waarbij aanvankelijk de poliklinische controles van recent ontslagen klinische patiënten op de voorgrond zullen staan. Geschiktheid moet blijken uit competenties opgedaan in de klinische patiëntzorg, inclusief het verrichten van de consulten op andere afdelingen. Beschrijving type werk (bijv. onderdeel van multidisciplinair team etc.) Vanaf de derde maand heeft de assistent 1 dagdeel per week polikliniekspreekuur en kan daarmee patiënten die recent opgenomen zijn geweest, terug zien. In het tweede deel van het eerste jaar zal het aantal dagdelen poli onder supervisie worden uitgebreid naar drie waarbij naast de poliklinische controle van recent ontslagen klinische patiënten ook consulten van nieuwe polikliniekpatiënten zullen worden geboekt. De AIOS krijgt bij het poliklinisch spreekuur ook hierbij 30 minuten per eerste polikliniek bezoek en 15 minuten per vervolg -consult. Uitgegaan wordt van het gebruikelijke en niet naar ziekte geselecteerde ruime aanbod van polikliniek- patiënten met algemene MDL pathologie in het grote stadsziekenhuis dat het HagaZiekenhuis is. Hij of zij bouwt de polikliniek zelf op door nieuwe patiënten te zien en deze gedurende de periode dat de assistent in het ziekenhuis is, verder te vervolgen. Per poliklinieksessie is er een reguliere ingeplande nabespreking van de AIOS met de MDL artsen- opleiders van alle patiënten die door de AIOS worden gezien. In het tweede jaar van de vervolgopleiding MDL ziekten zal de AIOS naast reguliere klinische patiëntenzorg en de supervisie van de klinisch opgenomen MDL patiënten onder de hoede van de ANIOS MDL en de ANIOS /AIOS Interne geneeskunde op de afdeling MDL in het HagaZiekenhuis drie dagdelen polikliniek onder supervisie en drie dagdelen endoscopie onder supervisie doen. Beschrijving samenwerking met anderen/andere andere afdelingen Er is een intensieve samenwerking met IBD/MDL verpleegkundigen, Nurse practitioners, endoscopieverpleegkundigen, planningsmedewerkers, GI-/oncologie chirurgen, internisten,oncologen, radiotherapeuten en andere zorgverleners. Tijdens de polikliniekperiode heeft een assistent een vaste begeleider, die om de 3-6 maanden wisselt. Per poliklinieksessie is er een reguliere ingeplande nabespreking van de AIOS met een van de MDL artsen- opleiders van alle patiënten die door de AIOS worden gezien. Het accent ligt tijdens deze stage op het verdiepen van kennis, communicatie, samenwerking maar ook alle andere competenties. Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 25

26 4. LEERDOELEN / competenties Medisch handelen Communicatie De specialist bezit adequate kennis en vaardigheid naar de stand van het vakgebied. etiologie, inclusief risicofactoren, pathologische anatomie, pathofysiologie,(inclusief indien dienstig immunologie), symptomatologie, diagnostiek behandeling (inclusief endoscopische, chirurgische, medicamenteuze en andere behandelingsmodaliteiten, waaronder indien van toepassing radiotherapie ) en prognose van ziekten en aandoeningen thema 1 t/m 14 Kennis en gebruik van de richtlijnen van NVMDL,CBO en andere geaccepteerde richtlijnen. Het empathisch kunnen begeleiden van patiënten met acute of chronische ziekten, omgaan met rouw,verdriet,angsten, onzekerheid,boosheid van patiënten en hun verwanten, Slecht nieuws gesprekvoering beheersen, Voorlichting kunnen geven over risico s, diagnostische en reguliere behandelingsmodaliteiten, in het bijzonder ook met betrekking tot endoscopische diagnostiek en endoscopische therapie in de volle omvang. Gebruik maken van de juiste folders en ander voorlichtingsmateriaal. Adequaat kunnen verwijzen naar MDL/IBD verpleegkundigen voor aanvullende informatie. Kennis en wetenschap Juiste verslaglegging en tijdige verslaggeving naar huisartsen en andere verwijzers. Juiste,doelmatige en tijdige berichtgeving naar vervolgbehandelaars/-specialisten. Werken op basis van Evidence Based Medicine en patiënt centered medicine. Houden van CAT s. Medische informatie kritisch kunnen beschouwen. De wetenschappelijke vakkennis verbreden en ontwikkelen. Samenwerking Een persoonlijk bij- en nascholingsplan bijhouden. Goed kunnen samenwerken met collega s en andere zorgverleners Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 26

27 binnen en buiten het ziekenhuis waaronder met chirurgen, oncologen,radiologen,internist-infectiologen, radiotherapeuten,klinische genetici, huisartsen, diëtisten en verpleegkundigen,nurse practitioners, endoscopie assistenten en andere specialisten en medewerkers. Organisatie Maatschappelijk handelen Professionaliteit In het bijzonder goed kunnen samenwerken in en bijdragen aan een geslaagd multidisciplinair overleg met deze en zo mogelijk andere beroepsgroepen. Optimalisering van de zorglogistiek. Doelmatige diagnostiek,wakend voor over- en onderdiagnostiek. Doelmatig omgaand met de beschikbare hulpmiddelen. Onnodige wachttijden voorkomend. Kennis van en voorlichting geven over patiëntenorganisaties, brochures,folders. Voorlichting geven over gevolgen van de ziekte voor keuringen, verzekeringen, arbeidsgeschiktheid. Voorlichting over levensstijl, voeding, preventie en behandeling. MDL/IBD verpleegkundigen /nurse practitioners adequaat kunnen inschakelen en begeleiden. Empathisch begeleiden van patiënten met chronische ziekten, Kennis van eigen grenzen, die van het vakgebied en verwijzen naar collegae met meer specifieke kennis en kunde. Goed onderscheid kunnen maken tussen pluis en niet pluis. Stervensbegeleiding,gesprekken over euthanasie;behandeling van chronische pijn; Adequate handelingssnelheid en bekwaamheid. Begrip voor en tolerantie van gedrag van patiënten die door angst en pijn of achtergrond niet in staat zijn tot effectieve coöperatie binnen de behandeling. Leren omgaan met klachten, complicaties en de gevolgen daarvan. Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 27

28 5. VAARDIGHEDEN Voorschrijven geneesmiddelen Onder (in) directe supervisie doen van anamnese, lichamelijk onderzoek, maken van een differentiaal diagnose, doen van voorstel tot onderzoek en therapie. Voorlichting over diagnostiek en behandeling, Begeleiding van patiënten. 6. LEERMIDDELEN /LEERACTIVITEITEN Patiëntgebonden leeractiviteiten: Communicatie met patiënten. Organisatie van eigen werk rond en tijdens poliklinisch spreekuur. Poliklinische statusvoering. poliklinische verslaglegging,brieven. samenwerking met huisartsen en andere specialisten. Niet- patiëntgebonden leeractiviteiten: Zelfstudie n.a.v. casuïstiek. Begeleiding,instructie en scholing van coassistenten, semi-artsen. Samenwerking met polikliniekmedewerkers,mdl/ibd verpleegkundigen,nurse practitioners. Besprekingen en overlegsituaties: Overdracht en ochtendrapport MDL. Complicatie, hepatologie,bekkenbodem- en IBD besprekingen. MDL-oncologie bespreking. MDL radiologie en PA bespreking. Referaat en CAT, probleem- patiëntbespreking. Heelkundig- MDL MDO Verplicht locaal/ regionaal Onderwijs: MDL onderwijs lokaal, zie eerder. Discipline overstijgend onderwijs (DOO) Regionaal onderwijs en bijscholing: regionale MDL refereeravonden LUMC/Diner Pensant/MMW-North Sea Gut club (8x per jaar). Verplicht landelijk Onderwijs Cursus stralenhygiëne, eenmalig Landelijk cursorisch onderwijs NVGE, wetenschappelijke vereniging ( voor- en najaarsvergadering NVGE);Veldhoven, 2x per jaar; minimaal 6x tijdens opleiding Landelijk onderwijs Lunteren 1x/jaar, minimaal 3x tijdens opleiding Opleidingsplan Maag-Darm-Leverziekten HMC versie 1.0 Pagina 28