Weeffouten gemaakt bij invoering euro. ronald Plasterk, Pvda MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 17 NUMMER 1 > 2012

Transcriptie

1 I NOORDNIEUWS MAGAZINE VAN VNO-NCW NOORD JAARGANG 17 NUMMER 1 > 2012 Weeffouten gemaakt bij invoering euro ronald Plasterk, Pvda > Zorgen om spoorlijn groningen - Heerenveen > publieke en private partijen In dialoog over rsp > onderzoek naar belang cultuur voor economische vitaliteit > alles over de eerste WIllem lodewijk conferentie

2 Koninklijke Van Gorcum Drukker++ IJskoud de beste! Interesse? Bel of mail Eugénie Benda of Frans Wening van Raan: Koninklijke Van Gorcum BV Industrieweg 38, 9403 AB Assen Postbus 43, 9400 AA Assen [t] [f] [e] [i]

3 1 InHoud noordnieuws 1 > Ronald Plasterk: Een falende Griekse overheid verder in dit nummer: Alles over de Willem Lodewijk Conferentie 8 juni 2012 Zorgen om spoorlijn Groningen-Heerenveen actueel: 6 Publieke en private partijen in dialoog over rsp 10 noordnieuws in t kort 12 vno-ncw noord pleit voor snelle verdubbeling n33 22 Cultureel aanbod belangrijk voor economische vitaliteit 27 vno-ncw noord en advitmo bundelen hun krachten 31 innovatiefondsmkb+ voor vernieuwende ondernemers Praktijk: 18 spannende strijd tussen clicks en bricks 24 unipartners: grootste adviesbureau van het noorden 28 ivm: focus op veiligheid 32 financiële crisis biedt inextern juist kansen 35 nieuwlande groep: rood, geel, blauw of groen? vaste rubrieken: 9 Column lambert Zwiers 20 vno-ncw noord in beeld: borgenbijeenkomst 36 jno in the picture daniël visser, sent 38 nieuw bij vno-ncw noord 40 agenda volg ons ook op voorwoord in deze eerste editie van noordnieuws van 2012 veel aandacht voor infrastructuur. Hoe zorgen we ervoor dat de juiste projecten binnen het rsp worden uitgevoerd? en vooral, hoe zorgen we ervoor dat ze op tijd worden uitgevoerd? en komt de spoorlijn groningen Heerenveen er nu wel of niet? Hoe staat het met de verdubbeling van de n33, hoe kunnen ondernemers het proces versnellen? daarnaast presenteren wij in dit nummer met gepaste trots de contouren van de eerste Willem lodewijk Conferentie. Zoals het ondernemersgala van vno-ncw noord de traditionele aftrap van het verenigingsjaar is, zo moet de Willem lodewijk Conferentie het jaar in stijl afsluiten. een topconferentie in noord-nederland, met aansprekende inleiders die verder durven te kijken dan de waan van de dag. achter de schermen wordt druk gewerkt aan de eerste editie van deze conferentie, maar we kunnen al wel verklappen dat met klaas knot, jaap smit, niek-jan van kesteren en diana monissen enkele aansprekende inleiders zijn vastgelegd. een nieuw jaar betekent ook enkele kleine aanpassingen aan het format van noordnieuws. geen grote koerswijzigingen, maar wel twee onderwerpen die meer aandacht verdienen: jno en nieuwe leden. ieder nummer zullen drie nieuwe leden zich kort presenteren aan de vereniging en wat betreft jno geldt dat er voortaan meer ruimte is een artikel over jno-leden, -activiteiten of -speerpunten. verder heeft jnovoorzitter aqil radjab een vaste column. voor vragen, reacties en suggesties over noordnieuws kunt u contact met ons opnemen via noordnieuws@vno-ncwnoord.nl namens de redactie, lex kloosterman

4 2 NoordNieuws februari 2012 Lex Kloosterman Weeffouten gemaakt bij invoering Ronald Plasterk (PvdA) bezorgd over economische situatie in Europa Ronald Plasterk, woordvoerder Financiën van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer, was onlangs te gast bij VNO-NCW Noord. Tijdens de traditionele Borgenbijeenkomst in de provincie Groningen ging Plasterk in op de eurocrisis en de zorgelijke situatie in Griekenland. Mijn beeld van de situatie is steeds sterker een beeld van een falende Griekse overheid. terugkijkend op de introductie van de euro, stel ik vast dat er destijds een aantal fouten gemaakt is. de keuze voor een gemeenschappelijke munt was meer een politiek dan een economisch besluit. We brachten landen bij elkaar waarvan een aantal met name Zuid-europese landen de traditie had om de financiën op orde te brengen door te devalueren. dat instrument is deze landen ontnomen met de invoering van een gemeenschappelijke munt. op dat moment had er ook voor gezorgd moeten worden dat er orde op zaken werd gesteld. Zijn alle landen daadwerkelijk klaar om mee te doen? Het is wijsheid achteraf, maar ik denk dat je van een land als griekenland kunt zeggen dat dat niet het geval was. in ieder geval waren de mechanismen niet aanwezig om daar op toe te zien en daar zijn we te laat achter gekomen. dergelijke mechanismen zijn wel noodzakelijk nu we monetair aan elkaar verklonken zijn. je kunt als land wel zeggen: we leveren geen soevereiniteit over aan Europa, maar de grootste overdracht van soevereiniteit is natuurlijk dat je je munt overdraagt. dat hebben we gedaan en brengt een aantal consequenties met zich mee die men zich destijds onvoldoende heeft gerealiseerd. daarnaast is er bij de invoering van de euro onvoldoende nagedacht over mogelijkheden om groei en werkgelegenheid te stimuleren. We hadden de zgn. lissabon-agenda, maar daar hoor je inmiddels niemand meer over. alle ministers van buitenlandse zaken hebben destijds hun handtekening gezet onder de afspraak dat het bedrijfsleven twee procent van het bbp aan research zou besteden en de overheid één procent. maar niemand had bedacht wat er gebeurt als het bedrijfsleven dat niet doet. bedrijven maken de afweging hoeveel ze willen innoveren op basis van waar ze kansen zien en voelen zich niet gebonden door een handtekening van een minister van buitenlandse zaken onder een afspraak die in lissabon wordt gemaakt. als je een innovatieagenda wilt, en die moeten we hebben als europa, dan moet je die veel sterker beklinken en vastleggen in instrumenten en niet alleen met elkaar een bepaald percentage afspreken. ik denk dat we die fout moeten herstellen en opnieuw in europees verband moeten nadenken over innovatie en werkgelegenheid en de vraag hoe we een vernieuwend continent worden. door de gemaakte weeffouten bij de invoering van de euro moeten we nu op de blaren zitten. met name de situatie in griekenland vind ik echt zorgelijk. mijn beeld van de situatie is steeds sterker een beeld van een falende overheid. dat maakt het langzamerhand moeilijk om

5 3 euro actueel politici verantwoordelijk te houden voor wat er misgaat, want het ligt niet aan hen. Het zijn verstandige mensen die weten wat er moet gebeuren. maar die krijgen wellicht, ik zeg wellicht want ik blijf optimistisch, hun land niet mee. er is een noodzaak om te privatiseren. niet omdat je zoveel mogelijk moet privatiseren, maar om ervoor te zorgen dat taken worden gerund door iemand die deze daadwerkelijk aankan. kijk bijvoorbeeld naar het vliegveld bij athene waar bijna geen vliegverkeer is, ondanks dat dit toch een mooie vakantiebestemming is. dat wordt gewoon slecht gerund. je zou dat best vanuit de overheid kunnen doen, maar dan moet deze goed functioneren en dat is kennelijk niet het geval. je moet daar- om een aantal zaken privatiseren, niet omdat wij als rijke landen de opbrengsten willen oppikken, maar omdat het voor de griekse economie goed zou zijn. dit programma van privatisering komt nog niet van de grond. een ander probleem is dat er te weinig belasting wordt betaald in griekenland. door de crediteurlanden is geld voor een kadaster en voor technische ondersteuning ter beschikking gesteld, maar dat kadaster is er simpelweg niet. als je niet weet wie welk onroerend goed bezit, kun je er ook geen belasting op heffen. bezuinig de economie niet kapot Ronald Plasterk besprak tijdens de Borgenbijeenkomst niet alleen de situatie in Europa, maar ging ook de discussie aan over de problematiek in ons eigen land. Hij legde de aanwezige noordelijke ondernemers een lastig dilemma voor. veel partijen, waaronder ook vno-ncw, geven bij de politiek aan dat we moeten oppassen dat we de economie niet kapot bezuinigen. dit is voor nederland een lastig dilemma. aan de ene kant hebben wij er bij andere landen op aangedrongen de begrotingsdiscipline in acht te nemen. als onze eigen economie echter nog iets doorzakt, dan komt nederland onder de drie procent begrotingstekort en zal europa ons erop aanspreken meer te bezuinigen. als dit europees verdrag ons dwingt tot extra bezuinigingen die niet goed zijn voor onze economie, kun je zoals de sp en Pvv zeggen: dan is dat verdrag kennelijk niet goed. dat is een lastige positie waar de regering mee worstelt. als een van de rijkere landen moeten we niet te hard bezuinigen, omdat dat niet goed is voor de wereldeconomie. aan de andere kant heeft nederland bij monde van minister de jager steeds gehamerd op de begrotingsregels in europa. Als je niet weet wie welk onroerend goed bezit, kun je er ook geen belasting op heffen op dit soort dingen blijft het momenteel hangen. daarom is het nodig dat er op een gegeven moment druk op gezet wordt. Wij willen als europese unie dolgraag dat griekenland lid blijft van de eurozone, maar op deze manier kan dat niet. iemand moet de teugels in handen nemen. dat zou de trojka moeten doen; de europese Commissie, europese Centrale bank en het internationaal monetair fonds. Zij zouden een vorm van goedkeuringsrecht moeten krijgen op wat er daar gebeurt. de griekse regering heeft echter door dat de rest van europa het vervelend zou vinden als griekenland in een faillissement schiet. overigens is het correcter om over een default te spreken: formeel vaststellen dat een land niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. Wat je nu ziet, is dat griekse politici dreigen met een grieks faillissement: de omgekeerde wereld. de spagaat is dat we als crediteurlanden tegen griekenland willen zeggen: als jullie niet doen wat we willen, staan we niet langer voor jullie garant. maar daarnaast wil je betrouwbaarheid uitstralen en tegen de markten zeggen: wat er ook gebeurt, wij staan garant. dat kan niet tegelijk waar zijn en dat begrijpen ze in griekenland ook. dat is het spel zoals het nu op het bord staat en ik ben daar niet gerust op. voor europa is het goed om de grieken binnenboord te houden, maar of de griekse samenleving de genomen maatregelen kan dragen en uit de economische recessie kan komen, is zeer de vraag. twintig tot dertig procent inkomensachteruitgang. niet een of twee jaar langer doorwerken, maar twintig jaar. dat hakt er daar natuurlijk zwaar in en de sentimenten nemen toe. <

6 4 NoordNieuws februari 2012 Akke Groenewoud Willem lodewijk conferentie Duurzame bestuurlijke en economische vernieuwing Tijdens de eerste Willem Lodewijk Conferentie van VNO-NCW Noord op vrijdag 8 juni 2012 in Beetsterzwaag staat de vraag centraal hoe wij, bedrijfsleven, politiek en maatschappij, kunnen komen tot bestuurlijke en economische vernieuwing. Zoals het ondernemersgala van vnoncw noord de traditionele aftrap van het verenigingsjaar is, zo moet de Willem lodewijk Conferentie het jaar in stijl afsluiten. een topconferentie in noordnederland, met aansprekende inleiders die verder durven te kijken dan de waan van de dag. Hoe kijkt de wereld naar europa? Hoe kijkt de wereld naar nederland? Welke besluiten worden er als gevolg daarvan door de nederlandse politiek genomen? Wat betekent dit voor de keuzes die in noord-nederland gemaakt moeten worden willen we kunnen inspelen op nationale en globale ontwikkelingen? op dit soort vragen gaan we in tijdens de eerste Willem lodewijk Conferentie, die in samenwerking met de friesland Zorgverzekeraar wordt georganiseerd. noodzaak tot samenwerking Het functioneren van de wereldpolitiek, de (regionale) overheid en het functi- Zoals het Ondernemersgala van VNO-NCW Noord de traditionele aftrap van het verenigingsjaar is, zo moet de Willem Lodewijk Conferentie het jaar in stijl afsluiten oneren van de economie raken iedere onderneming, klein of groot, direct. beide bepalen in hoge mate de directe bedrijfsomgeving en het vestigingsklimaat. elke onderneming zal moeten nagaan welke betekenis het functioneren van mondiale economische processen en de overheid hebben voor de eigen concurrentiepositie, de eigen strategie en de eigen organisatie. de in september 2008 losgebarsten economische crisis met haar wereldwijde gevolgen voorziet bovenstaande van extra actualiteit. de noodzaak tot grote bezuinigingen is, met name bij de overheid, evident. anno 2012 beginnen de contouren van deze bezuinigingen zichtbaar te worden. Wat betekenen die ontwikkelingen voor de regionale economie en het regionale bestuur? de noodzaak tot samenwerking op regionaal, nationaal en internationaal niveau is duidelijker dan ooit. isolationisme is een

7 5 vereniging volstrekt dwaze en irreële optie geworden nu alle economieën onderling zo afhankelijk van elkaar zijn geworden. dat geldt ook voor de schaal van noordnederland. Het noordelijk bedrijfsleven maakt een uitdagende periode door. nooit was noordelijke samenwerking in economisch opzicht zo noodzakelijk. nooit was het creëren van één noordelijk profiel van zo n wezenlijk belang. nooit ook, was de politieke actualiteit zo ontvankelijk voor de discussie omtrent het vergroten van de bestuurskracht, het ontwikkelen van een nieuwe regionale overheid. gevolgen voor het noorden tijdens de Willem lodewijk Conferentie willen wij een aantal thema s nader belichten. Wij zien substantiële veranderingen op ons af komen als het gaat om zorg in relatie tot economie en de betaalbaarheid van het sociale stelsel; de ontwikkelingen in de eurozone; de verschuiving van het economisch en politiek zwaartepunt naar azië, bestuurlijke vernieuwing en duurzaamheid in energie- en voedselvoorziening. Wij willen noordelijke ondernemers en bestuurders bewust maken van deze ontwikkelingen. Hiermee willen wij ook bevorderen dat men de discussie over maatschappelijke, zakelijke en politieke belangen in het noorden op een ander niveau gaat voeren. dat betekent dat we de discussie moeten aangaan omtrent slagvaardige en herkenbare gemeenten. Het betekent eveneens dat het rijk de taken die decentraal door provincies kunnen worden gedaan ook decentraal neerlegt. daarbij ontkomen we niet aan het maken van een keus als het Willem lodewijk, stadhouder van noord-nederland gaat om het verwezenlijken van een krachtig bestuur voor het noorden. een bestuur met een groot mandaat en daarmee met een grote verantwoordelijkheid als het gaat om de maatschappelijke, zakelijke en politieke belangen in het noorden. duurzaam herstel noord-nederland heeft het nodig te durven kiezen voor duurzaam herstel. noordnederland heeft het nodig dat er van buiten naar binnen gekeken wordt. door meer met minder te doen, nieuwe stimulansen in de markt te introduceren en nieuwe businessconcepten toe te passen. Hier ligt een grote verantwoordelijkheid voor het noordelijk bedrijfsleven. maar ook overheden hebben een cruciale rol te vervullen. de crisis heeft immers ook een morele dimensie; doordat zij het belang aantoont van vertrouwen, verstandigheid en moed. Willem lodewijk ( ) was de eerste stadhouder van zowel friesland, groningen en drenthe. in friesland staat hij bekend als us Heit, maar zijn beeltenis en naam zijn in alle noordelijke provincies terug te vinden. Willem lodewijk was graaf van nassaudillenburg, kapitein-generaal van het friese leger en samen met prins maurits van oranje opperbevelhebber van het leger tijdens de tachtigjarige oorlog met spanje. in de biografie van ubbo emmius wordt Willem lodewijk gepresenteerd als redder van de noordelijke provincies tegen de spaanse onderdrukkers. emmius biografie is niet veel geraadpleegd door historici van later tijd, waardoor in de historiografie weinig aandacht is besteed aan Willem lodewijk. ten onrechte. Hij gaf in de noordelijke provincies leiding aan de opstand, organiseerde de kerkhervorming en het onderwijs en was als stadhouder de hoogste bestuurlijke gezagsdrager. ook op de legerhervorming in de nederlanden heeft hij veel invloed uitgeoefend. de verbindende rol die hij in noord-nederland heeft gespeeld, maakt dat wij ervoor hebben gekozen om onze conferentie om te dopen tot Willem lodewijk Conferentie. sprekers op korte termijn zullen wij u verder informeren over de inhoud van deze bijeenkomst en de sprekers die hieraan hun bijdrage zullen leveren. momenteel wordt de laatste hand gelegd aan het programma van de Willem lodewijk Conferentie. een aantal sprekers heeft echter al toegezegd aanwezig te zijn. dit zijn klaas knot, president van de nederlandsche bank, jaap smit, voorzitter Cnv, niek-jan van kesteren, algemeen directeur vno-ncw en diana monissen, voorzitter raad van bestuur de friesland zorgverzekeraar. vno-ncw noord en de friesland Zorgverzekeraar vno-ncw noord heeft de friesland Zorgverzekeraar gevraagd en bereid gevonden als partner de Willem lodewijk Conferentie in gezamenlijkheid te organiseren. Wij zijn hiervoor bij dfz terecht gekomen vanwege de maatschappelijke rol die zij speelt, de manier waarop zij zich profileert en de veranderingsgezindheid die zij uitstraalt. doordat zij in een hoog tempo inspeelt op de veranderingen die ons treffen, straalt dfz een sterk urgentiegevoel uit. ook is van belang dat de rol van zorgverzekeraars zal verschuiven onder invloed van demografische ontwikkeling. naast de verantwoordelijkheid voor het zorgdomein, heeft dfz in toenemende mate een bepalende rol als het gaat om leefbaarheidsvraagstukken. Hierbij gaat het om het bredere maatschappelijk debat in relatie tot krimp, maar ook in relatie tot de steeds toenemende kosten van zorg en de zorgen die dat met zich mee brengt. deze thematiek zal uiteraard ook tijdens de eerste Willem lodewijk Conferentie aan bod komen. Klaas Knot tijdens de eerste Willem lodewijk Conferentie staat de vraag centraal hoe wij, bedrijfsleven, politiek en maatschappij, kunnen komen tot bestuurlijke en economische vernieuwing. noteer de datum alvast in uw agenda: vrijdag 8 juni, bilderberg landgoed lauswolt in beetsterzwaag. een conferentie die u niet wilt missen. <

8 6 NoordNieuws februari 2012 Jan-Willem Lobeek Publieke en private partijen in dialoog over RSP denken, praten, Met het Regiospecifiek Pakket heeft Noord-Nederland een belangrijk instrument in handen om de noordelijke infrastructuur te versterken. Er is echter wel enige haast geboden: het geld moet voor 2020 geïnvesteerd zijn. Om de samenwerking te bevorderen, gingen publieke en private partijen met elkaar in gesprek tijdens de RSP Marktdialoog. uniek in nederland noord-nederland heeft met het regiospecifiek Pakket (rsp) een eenmalige kans om 3 miljard euro in de noordelijke infrastructuur te investeren. met het niet doorgaan van de Zuiderzeelijn in 2007, heeft het rijk het noorden geld beschikbaar gesteld om te investeren. er is wel één belangrijke voorwaarde: de projecten die binnen het rsp op de rol staan, moeten voor 2020 worden uitgevoerd, anders eist het rijk het toegezegde geld retour. er is dus haast geboden, maar voordat we aan de slag kunnen, moeten we als regio eerst bepalen welke projecten we daadwerkelijk willen uitvoeren. niet alleen is nog niet duidelijk in welke projecten geïnvesteerd moet worden, ook zijn er veel praktische zaken om af te stemmen. daarom vond eind vorig jaar tijdens de rsp marktdialoog in groningen een concrete uitwisseling van gedachten plaats waarmee het noorden het rsp handen en voeten kan geven. tijdens deze marktdialoog kwamen publieke en private partijen bij elkaar om met elkaar in gesprek te treden over het goed besteden van geld aan een robuuste infrastructuur in noord-nederland. de groningse gedeputeerde mark boumans omschreef het doel als volgt: er zitten veel projecten in het vat en ook al is het niet altijd goed zichtbaar hoe hard wij met zijn allen aan het werk zijn, nu is de gelegenheid om dit te laten zien. een belangrijke Toon lef en durf risico s te nemen, wil je de RSP-projecten in 2020 klaar hebben voorwaarde om alle, vaak grote projecten binnen de termijn uit te voeren, is volgens boumans een samenwerking tussen marktpartijen en overheid. de marktdialoog biedt de gelegenheid om expertise bij elkaar te brengen voor de uitvoering van de projecten. expertise op de rsp-website nog een gelegenheid om expertise bij elkaar te brengen is www. rsp-projecten.nl. op deze website, waar vno-ncw noord sterk

9 7 doen actueel 3) risico s durven nemen de deelnemers aan workshop 3 (risico s en risicobeheersing) willen anders met risico s omgaan. voor hen staat het als een paal boven water: een te grote risicovoorziening opnemen in de aanbesteding staat gelijk aan jezelf arm rekenen en verop heeft aangedrongen, krijgen betrokkenen en geïnteresseerden inzicht in alle rsp-projecten en kunnen zij doorklik- ken naar de website van de projecten zelf. achterliggende gedachten van de website zijn deling van projectenkennis en bevordering van samenwerking. beperken, is om de aanbesteding snel te trechteren naar maximaal drie inschrijvers. een eenduidige oplossing voor contracte- ringsvormen hebben de workshopdeelnemers niet, maar duidelijk is dat er in alle combinaties van publiek en privaat verschillend wordt gedacht over de contractering van projecten. de website is als het ware een online verbinding tussen de verschillende partijen. deze kwamen tijdens de marktdag met elkaar in gesprek tijdens vijf workshops, niet toevallig omdat er ook vijf opdrachtgevers zijn; de drie noordelijke provincies, rijkswaterstaat en Prorail. Het overkoepelende thema: samen denken, samen praten, samen doen. maar ook: hoe kunnen we de kosten verlagen? een beeld van de vijf workshops: 1) Hoe beperken wij de transactiekosten? Hoe beperken wij dan de transactiekosten? met een rspexpertisecentrum dat de rsp- projectleiders adviseert over de contracteringsstrategie op projectniveau en dat de contracteringsstrategie op programmaniveau bewaakt. Zowel publieke als private partijen nemen deel aan zo n centrum en een belangrijke voorwaarde is dat de opdrachtgevers hun autonomie behouden. een manier om transactiekosten bij complexe werken te Er is ongelofelijk veel spraakverwarring tussen overheid en aannemers en er zijn veel hardnekkige misverstanden 2) Houding van de opdrachtgever samen doen vormt de rode draad van workshop 2 (Werk wegzetten in de regio). de deelnemers pleiten voor een bundeling van expertise. bijvoorbeeld door grote landelijke hoofdaannemers die de kleinere regionale partijen inschakelen of in contracten tussen middelgrote bedrijven en grote bedrijven. voordeel van zo n geïntegreerd contract is dat de opdrachtgever overzicht houdt, nadelen zijn de lange looptijd en dat de opdrachtgever niet langer de regie voert. uiteindelijk bepaalt de specifieke situatie de contractvorm. ook bepalend is de houding van de opdrachtgever, waarvan veel gevraagd wordt tijdens grote projecten. de rsp-projecten zijn gebaat bij een niet-regulerende opdrachtgever die een goede mix van werken creëert, de voorbereiding vroegtijdig opstart en een passende vraagspecificatie formuleert waardoor ook kleinere bedrijven mee kunnen doen.»

10 Hoe groen is gas? De vraag naar energie blijft stijgen. De vraag naar duurzame energie-oplossingen ook. Daarom heeft aardgas een schone taak in de verduurzaming van onze energievoorziening. Het is de schoonste fossiele brandstof met veruit minste CO 2 (broeikasgas) uitstoot dat scheelt meteen al aanzienlijk. Bovendien kunnen we altijd en overal op gas vertrouwen, mede door ons geavanceerde gastransportnetwerk. Het is op afroep beschikbaar: zomer of winter, wind of geen wind. Dankzij deze flexibele energiebasis kunnen wind- en zonne-energie optimaal aan bod komen, terwijl de energievoorziening als geheel stabiel en betaalbaar blijft. En wereldwijd is er nog tot ver in deze eeuw gas beschikbaar. We maken nu al vergroening mogelijk, door de toevoeging van biogas, bijvoorbeeld gewonnen uit afval. Via het gastransportsysteem kan dit als gecertificeerd duurzaam groen gas overal in Nederland bij u thuis worden gebracht. Zo vormt gas onderdeel van onze duurzame energietoekomst. Met aardgas naar een groenere toekomst. gaat verder in gastransport

11 9 oorzaakt een opeenstapeling van dood geld. toon lef en durf risico s te nemen, wil je de rsp-projecten in 2020 klaar hebben. als voorbeeld noemen zij hoe Prorail station arnhem gebouwd heeft zonder risiciovoorzieningen op te nemen in de aanbesteding, waardoor het project sneller en goedkoper is gerealiseerd. snelheid is een veelbesproken factor in deze workshop. soms lijkt het alsof publieke partijen een project vertragen, terwijl zij wel degelijk hard aan het werk zijn. er is ongelofelijk veel spraakverwarring tussen overheid en aannemers en er zijn veel hardnekkige misverstanden. vertraging van een project door stapeling van raad van state-procedures doet ook de opdrachtgevers pijn! de workshopdeelnemers roepen daarom op tot meer begrip voor elkaar: Wij moeten het samen doen. 4) de beste opdrachtnemer contracteren Workshop 4 (best value Procurement) biedt niet alleen oplossingen voor transactiekostenbeperking, maar ook voor kwaliteitsoptimalisering. best value Procurement (bvp), ook wel Prestatie inkoop genoemd, beoogt namelijk minimalisering van onder meer: bureaucratie, kosten, informatiestromen, besluitvorming, controle en (onaangename) verrassingen. in een notendop komt het erop neer dat de opdrachtgever de opdracht geeft aan de leverancier die de risico s bij die specifieke opdracht weet in te schatten en daar creatief mee om kan gaan. oftewel de beste opdrachtnemer voor het project contracteren, waardoor de opdrachtgever met een gerust hart zijn werk kan realiseren. de meeste workshopdeelnemers zijn erg enthousiast over bvp. bij deze inkoopmethode krijgen leveranciers namelijk ruimte om op basis van hun toegevoegde waarde zich van de concurrentie te onderscheiden en kunnen opdrachtgevers zich richten op de expertise van leveranciers bij de beheersing van opdrachtgeversrisico s. 5) creatieve oplossingen nu! ook in workshop 5 (bereikbaarheid, planning en veiligheid) speelt tijdigheid een belangrijke rol. Zo stellen de deelnemers dat publieke partijen (oftewel de opdrachtgevers) de private partijen zo vroeg mogelijk bij de problematiek van een project moeten betrekken én dat beide partijen vanaf een vroeg moment moeten communiceren met ondernemers en burgers over het onderwerp bereikbaarheid. daarnaast is de verantwoordelijkheid voor het probleem van bereikbaarheid een gezamenlijke en valt het probleem alleen op te lossen door het boven de projecten uit te tillen. tegelijkertijd is er nog regie nodig én moeten de creatieve oplossingen nu uitgevoerd worden! denken, praten, doen de drentse gedeputeerde Henk brink somt het als afsluiting van de markdialoog dan ook mooi op: Wij kunnen veel denken en praten, maar we moeten vooral veel doen. Zo draagt noordnederland bij aan de bv nederland. daarvoor moeten wij meer samenwerken en samen de hand aan de ploeg slaan. een positieve insteek die als een rode draad door deze marktdialoog liep. deze werpt meteen een nieuwe vraag op: Wie slaat als eerste de hand aan de rsp-ploeg? < column noordelijke samenwerking Commissaris van de koningin jacques tichelaar pleitte bij de nieuwjaarsreceptie van de provincie drenthe voor het heroverwegen van de rol van de provincies. tichelaar vroeg zich openlijk af wat de toekomst van de provincies is en stelde dat we in het noorden verder moeten gaan dan de huidige constellatie waarmee we niet zijn opgewassen tegen de enorme vraagstukken waar we de komende jaren voor staan. Wij mij betreft had tichelaar nog een stap verder mogen gaan door te pleiten voor het samenvoegen van groningen, friesland en drenthe tot één noordelijk landsdeel. deze optie verdient sterk de voorkeur boven het afschaffen van de provincies als bestuurslaag, want dat is zo ingewikkeld en gaat zo lang duren dat er de komende 25 jaar simpelweg niets verandert. en dat kunnen we ons niet permitteren. door het thorbecke model in stand te houden en één landsdeel te vormen, kunnen we de noordelijke samenwerking eindelijk op een hoger plan brengen. Want waar groningen, friesland en drenthe wél zeggen dat ze samenwerken, komt hier in de praktijk steeds minder van terecht. en dat terwijl we, zoals tichelaar al aangaf, voor enorme vraagstukken staan waar bestuurlijke slagkracht voor vereist is en waar het noorden haar verantwoordelijkheid voor moet nemen. denk bijvoorbeeld aan de spoorlijn groningen Heerenveen, vliegveld eelde, ontwikkeling van de noordelijke zeehavens, realisatie van grote energieprojecten (Co2-opslag, windmolenlocaties, energy academy), een nieuw thialf, dierentuin emmen, leeuwarden Culturele Hoofdstad van europa 2018, de floriade 2022 in groningen enz. allemaal majeure zaken van niet alleen noordelijke, maar ook (inter)nationale betekenis. om deze vraagstukken daadkrachtig op te pakken, hebben we een stevige noordelijke samenwerking nodig. Waar een gebrek aan visie en verantwoordelijkheidsbesef nu nog voor een afwachtende houding zorgen, is het van belang om initiatief te tonen. om als noordnederland voldoende slagkracht te hebben, nu en in de komende jaren, moeten we toe naar één noordelijke provincie met dertien tot vijftien gemeenten. voordat we dit hebben bereikt, kunnen we al pragmatisch aan de slag door projecten met een noordelijke status te verdelen over de verschillende gedeputeerden op basis van hun expertise. dus onafhankelijk van de vraag in welke provincie het project zich bevindt en bij voorkeur zelfs in een andere provincie dan waar de gedeputeerden gekozen zijn. Hierdoor ervaren ze noordelijke verantwoordelijkheid en ontwikkelen ze affiniteit met zaken die in een andere noordelijke provincie spelen. ook ambtelijk moeten we vervolgens zo te werk gaan. laten we de noordelijke samenwerking in 2012 concreet oppakken. aan de slag! lambert Zwiers directeur vno-ncw noord

12 10 NoordNieuws februari 2012 noordnieuws in 't kort What Women Want: benut extra dag in 2012 goed Met een knipoog naar de geschiedenis is ter gelegenheid van de schrikkeldag 2012 het initiatief WhatWomenWant.nu geboren. Dit seminar, naar een idee van De Nieuwlande Groep, is gericht op het ontwikkelen van nieuwe economische activiteiten. Tijd voor het nieuwe ondernemen. op 29 februari, de extra dag in 2012, is het schrikkeldag. een dag waarop van oudsher, volgens de van dale, vrouwen mogen uitnodigen, mannen en vrouwen. met een knipoog naar de geschiedenis organiseren ondernemende vrouwen, die hun sporen hebben verdiend, het seminar WhatWomenWant.nu, een prikkelende kijk op economische ontwikkelingen. Het seminar duurt van uur tot uur. locatie: de bonte Wever, assen. de bijeenkomst is gericht op het ontwikkelen van (nieuwe) economische activiteiten en het versterken van de professionaliteit. een gevarieerd aansprekend programma met interessante inleidingen en workshops, verzorgd door krachtige ambitieuze vrouwen, bekende noordelingen die een prijs hebben gehad (van gouden kruiwagen tot gouden gazelle award ). onder andere renate groenewold en de Zakenvrouw van het noorden 2009 en 2010 doen mee. voor meer informatie en aanmeldingen kunt u terecht op: Context Talen wint vertaalprijs Taalbureau Context Talen uit Tolbert is eind 2011 in Amersfoort op het Nationaal Vertaalcongres in de prijzen gevallen. Bij de uitreiking van de prijs voor het beste vertaalbureau van 2011 werd het bedrijf tweede. De eerste prijs ging naar de vertaalafdeling van het ministerie van buitenlandse zaken. inge lever, hoofd van de vertaalafdeling: wij waren blij verrast toen we hoorden dat we genomineerd waren. de prijs wordt toegekend door vakgenoten en de vertalers blijken massaal op ons gestemd te hebben. dat is natuurlijk een groot compliment voor ons hele team. volgend jaar gaan we voor de eerste plaats. Belastingaftrek voor onderzoek ook voor kleine bedrijven Ook kleine bedrijven kunnen eenvoudig gebruik maken van de belastingaftrek voor investeringen in onderzoek en innovatie. De regeling is zo vormgegeven dat ondernemers hiervoor bijna geen administratiekosten hoeven te maken. Dat blijkt uit de uitwerking van Research & Development-regeling (RDA) die 16 december 2011 door de ministerraad is vastgesteld. We hebben het zo simpel gemaakt dat ondernemers het geld voor de accountant of belastingadviseur in hun zak kunnen houden, zegt minister verhagen van economische Zaken, landbouw en innovatie (el&i). Het is het erg belangrijk dat ook kleine ondernemingen hiervan kunnen profiteren. veel innovaties komen van starters en kleine bedrijven. Het mkbis de motor van onze economie. de rda is gericht op de investeringen die betrekking hebben op de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten (behalve voor loonkosten). Het percentage van de extra aftrek wordt in 2012 voorzien op 40%. in de vennootschapsbelasting levert dit bij een tarief van 25% een netto voordeel op van 10%. de regeling wordt uitgevoerd door agentschap nl. de rda is een belangrijk onderdeel van het topsectorenbeleid. naast minder belasting voor vernieuwende ondernemers, komt er meer durfkapitaal voor starters en snelle groeiers, worden onnodige regels afgeschaft en er komt een diplomatieke lobby voor onze bedrijven in het buitenland. noordnieuws In 't kort de uitvoering van de rda is vastgelegd in een algemene maatregel van bestuur. de rda is wettelijk vastgelegd in het belastingplan 2012, dat is aangenomen in de tweede kamer en in december 2011 door de eerste kamer wordt behandeld.

13 11 Minder faillissementen in Noord-Nederland In 2011 zijn 480 ondernemingen in Noord-Nederland failliet verklaard. Dat zijn er 35 minder dan in 2010 (515). De dalende trend is vooral toe te schrijven aan de eerste drie kwartalen van het afgelopen jaar. De branches landbouw, autohandel, detailhandel, vervoer en horeca wijken af van de dalende trend. Deze branches laten een stijging aan faillissementen zien ten opzichte van stijging met 132 naar 155 faillissementen. friesland blijft de provincie met naar verhouding de minste faillissementen. de meeste faillissementen werden uitgesproken in de bouw (90), de detailhandel (61) en de industrie (59). uitgedrukt per duizend ondernemingen zijn de faillissementen redelijk gespreid over de verschillende bedrijfstakken, waarbij industrie, vervoer en overige zakelijke dienstverlening (o.a. makelaars, detacheringbedrijven, schoonmaakbedrijven) het meest opvallen. of deze ontwikkeling zich zal voortzetten is nog onduidelijk, zegt eric jansen, directeur van kvk noord-nederland. in het laatste kwartaal van 2011 zien we dat er weer sprake is van een stijging van het aantal faillissementsuitspraken. Het valt op dat de meeste faillissementen ondernemingen betreffen die tussen de vijf en tien jaar bestaan. vaak wordt gedacht dat de meeste starters binnen vijf jaar failliet gaan. in groningen met 158 en drenthe met 167 daalde het aantal faillissementen ten opzichte van 2010, resp. 208 en 175. in friesland was er een sprake van een lichte Jan Werkhoven is vanaf 1 januari 2012 de nieuwe directeur van theater de tamboer. Hij is door de gemeente Hoogeveen benoemd. Werkhoven (60) was hiervoor tijdelijk directeur van de stadswacht in ijsselland. de nieuwe directeur is niet de enige die verantwoordelijk is voor de tamboer. ook de gemeente blijft via de raad van Commissarissen betrokken. Werkhoven is onder meer directeur geweest bij de bovag en won in 1997 de publieksprijs voor manager van het jaar. Marcel Kocks treedt per 1 januari 2012 toe tot het dagelijks bestuur van kroesewevers. mr. kocks is sinds oktober 2007 als partner belastingadviseurs verbonden aan de vestiging van kroesewevers te emmen. Het dagelijks bestuur van kroesewevers wordt vanaf 1 januari 2012 gevormd door j.h.j. (jan) arkink fb (voorzitter), e.h.a. (eric) Hutten ra en mr. C.g.m. (marcel) kocks. kroesewevers is een zelfstandige en onafhankelijke organisatie van accountants en belastingadviseurs met ruim 300 medewerkers, die werken vanuit acht regionale vestigingen in het oosten en noorden van nederland. Erik Mulder legt zijn functie als financieel directeur van fc groningen neer. Hij vertrekt per 1 april en gaat aan de slag als financiële topman bij de lubbers transport group in schoonebeek. de 44-jarige mulder heeft bijna 15 jaar gewerkt bij fc groningen. Hij begon in 1997 als penningmeester in het bestuur van de club. vervolgens was hij financieel manager en vanaf 2003 vormde hij met algemeen directeur Hans nijland de directie van fc groningen. mulder wordt opgevolgd door de huidige controller, marc-jan oldenbandringh. daarnaast wordt robbert klaver aan het directieteam toegevoegd als commercieel directeur. Michel van Maarseveen, directeur van het drents museum in assen, wordt de nieuwe directeur van Paleis Het loo nationaal museum. Hij is de opvolger van johan ter molen, die met pensioen gaat. van maarseveen was sinds 2002 directeur van het drents museum en haalde enkele spraakmakende internationale tentoonstellingen binnen, waaronder het terracotta leger van Xi an dat in bezoekers trok. ook was hij medeverantwoordelijk voor de renovatie en nieuwbouw van het drents museum, dat in november 2011 werd heropend door koningin beatrix. personalia

14 12 NoordNieuws februari 2012 Jan-Willem Lobeek de n33 in beeld VNO-NCW Noord pleit voor snelle verdubbeling van gehele tracé De N33 van Assen naar de Eemshaven staat voor een metamorfose. Het zuidelijk deel zal binnenkort verdubbeld worden en op termijn is ook het noordelijk deel aan de beurt. Het gedeelte tussen Zuidbroek en Appingedam wordt echter niet meegenomen in de plannen. Een pleidooi voor een versnelde aanpak hiervan, mogelijk voorgefinancierd vanuit het noordelijk bedrijfsleven. de provincies groningen en drenthe werken al een flink aantal jaren aan de realisatie van een verdubbelde n33. deze rijksweg, die loopt van assen via gieten, veendam, Zuidbroek en appingedam naar de eemshaven, is een belangrijke verkeersader in de regio. Het tracé vormt de belangrijkste ontsluiting van de eemshaven in zuidelijke richting en is daarnaast een belangrijk element in de internationale route midden-nederland/ noord-duitsland/scandinavië. belang van de n33 de relevantie van de n33 als (inter) nationale schakel in het hoofdwegennet is erkend door de tweede kamer. in 2004 werd een bijdrage van 50 miljoen toegezegd voor de fasegewijze verdubbeling van de n33 tot een autoweg met 2x2 rijstroken met ongelijkvloerse aansluitingen. een belangrijk argument was het feit dat de n33 te boek stond (en staat) als zeer onveilig. met de verdubbeling zou dit verkeersveiligheidsprobleem verholpen moeten worden. de n33 kan opgedeeld worden in drie delen: de n33 Zuid van assen tot de kruising met de a7 bij Zuidbroek, de n33 midden vanaf de a7 bij Zuidbroek tot appingedam en de n33 noord vanaf appingedam tot de eemshaven. Het is de bedoeling dat het noordelijk en zuidelijk deel (op termijn) verdubbeld worden, maar vooralsnog geldt dit niet voor de n33 midden. Waarom moet dit wel gebeuren en wat zijn de belangrijkste bezwaren? De Eemsdelta is een kansrijke regio. Hier investeren in goede bereikbaarheid biedt mogelijkheden tot het realiseren van economische groei een aantal ontwikkelingen van de laatste jaren maakt dat de verdubbeling van de n33 tussen Zuidbroek en appingedam door vno-ncw noord als steeds urgenter wordt beschouwd. de groei van de eemshaven en de haven in delfzijl, de bevolkingskrimp in dit gebied en de benoeming van noord-nederland tot energyport zijn een aantal van de ontwikkelingen die vragen om een goede ontsluiting van noordoost-groningen. praktijk

15 13 energyport energie is een van de meest kansrijke sectoren in noord-nederland en in de eemsdelta in het bijzonder. in de komende jaren zullen tientallen miljarden geïnvesteerd worden in de noordelijke energiesector. met de erkenning van noord-nederland als energyport en het ondertekenen van de green deal wordt dit door het rijk nog eens extra benadrukt. in de structuurvisie infrastructuur en ruimte bestempelt het rijk deze noordelijke mainport als energieknooppunt van noordwest-europa. inherent aan deze status is een goed ontsluiting hiervan. de n33 zal naar verwachting ook een grote rol spelen in de ontwikkeling van de biobased economy. Wanneer de voorraad fossiele brandstoffen opraakt, moet er een goed alternatief voor handen zijn. noord-nederland is, vanwege de grote hoeveelheden landbouwgrond, bij uitstek geschikt voor de productie van de benodigde grondstoffen voor biomassa. daarbij vormt de eemsdelta een belangrijke regio voor de verwerking van deze grondstoffen. logischerwijs zullen deze ontwikkelingen gepaard gaan met een grote toename van de logistieke stromen in noord-nederland. om in een bepaalde regio hun bedrijf op te zetten. een goed voorbeeld hiervan is de verdubbeling van de a37 tussen knooppunt Hoogeveen tot aan de duitse grens in door de verbeterde bereikbaarheid van emmen, die door de verdubbeling gerealiseerd werd, nam het aantal startende bedrijven in deze gemeente een vlucht (stijging van 33%). verder vormt de verkeersveiligheidsproblematiek op de n33 Zuid een belangrijke aanleiding om over te gaan tot verdubbeling van dit tracé. onveilige situaties waren vooral te wijten aan de inrichting van de weg. Het grote percentage vrachtverkeer en het ontbreken van veilige inhaalmogelijkheden zorgde voor onvoldoende verkeersafwikkeling. dit leidde tot kleven, clusterrijden en jachtig inhaalgedrag met rij-ongevallen en ongevallen met tegenliggers. de n33 midden is echter op dezelfde wijze ingericht als de n33 Zuid en kent dus dezelfde problemen. Wat zijn de bezwaren? Waarschijnlijk het belangrijkste argument tegen verdubbeling van de n33 midden is dat dit gelet op de verkeersintensiteit op het traject niet noodzakelijk is. er is geen fileproblematiek en de capaciteit van het tracé voldoet. Het nut van goede infrastructuur reikt echter verder dan het terugdringen van capaciteitsproblematiek. door middel van een goede ontsluiting van noordoost-groningen worden kansen voor gebiedsontwikkeling ontplooid. Zoals uit het voorbeeld van de a37 blijkt, vergroot een goede ontsluiting de aantrekkelijkheid van een regio als vestigingsplaats voor het bedrijfsleven. dit biedt grote economische mogelijkheden voor de regio. krimpregio Waarom zou een weg verbreed moeten worden in een regio waar steeds minder mensen gaan wonen? uit een rapport van de ser, bevolkingskrimp benoemen en benutten, blijkt dat het verbeteren van de bereikbaarheid van een krimpregio een goede manier kan zijn om deze demografische ontwikkeling te controleren. een goede ontsluiting vergroot de attracti-» gebiedsontwikkeling de verdubbeling van de n33 tussen Zuidbroek en appingedam kan in belangrijke mate de mobiliteit tussen de stad groningen en het omliggende landelijke gebied vergroten. momenteel is de n360 een belangrijke schakel tussen stad en ommeland, maar deze provinciale weg kent veel knelpunten en belemmert een goede doorstroming. met name de vele rotondes en de dorpskernen die doorkruist moeten worden, leveren problemen op. als de n33 geheel verdubbeld wordt, is de route a7-n33 een goed alternatief voor de n360. een betere ontsluiting tussen stad en ommeland maakt het gebied aantrekkelijker om te wonen en te werken of als vestigingsplaats voor het bedrijfsleven. uit vergelijkbare casussen is gebleken dat een verbetering van infrastructuur een belangrijke pull-factor is voor ondernemers

16 Marijn Dresden Young Professional en ICT Operations Manager bij GasTerra Bij GasTerra krijg je alle ruimte om bij te dragen aan ambitieuze projecten; projecten die maatschappelijk gezien ook echt ergens over gaan. Er zijn dus volop mogelijkheden om je persoonlijk te ontplooien. Eigenlijk is de realisatie van ons nieuwe kantoor ook zo n project. In een team van specialisten bereiden we hier de inpassing van de nieuwste ICT-snufjes voor. Buitengewoon boeiend om met elkaar van een energieslurpende kolos een echt duurzaam en eigentijds kantoor te maken. In de overgang naar een duurzame samenleving zoekt GasTerra permanent naar de beste verhouding tussen de verschillende energiebronnen. Hernieuwbaar én conventioneel. Als schoonste fossiele brandstof blijft aardgas daarbij een onmisbare schakel. Zo zijn we onderdeel van de oplossing.

17 15 viteit van de regio, zorgt dat collectieve voorzieningen bereikbaar blijven en kan een positief effect hebben op de werkgelegenheid in het gebied. de verdubbeling van de n33 midden zal dan ook een positief effect hebben op de bevolkingsontwikkeling in noordoost-groningen. milieubezwaren vanzelfsprekend wordt, voordat wordt overgegaan tot verdubbeling, uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten op het milieu. de mate van geluidsoverlast en luchtvervuiling is gebonden aan wettelijke maatstaven en moet daaraan voldoen. in het geval van de verdubbeling van de n33 Zuid blijkt dat de kans groot is dat geluidshinder af zal nemen door het gebruik van het juiste asfalt. tenslotte geldt dat de n33 midden niet door kwetsbare natuurgebieden loopt. voorfinanciering n33 midden? om de versnelde aanleg van de n33 midden mogelijk te maken is een financiële bijdrage van het noordelijk bedrijfsleven nodig. tijdens het Prinsjesdagdiner 2011 van vno-ncw noord bleken veel ondernemers hier wel voor te voelen. Zij hebben echter een belangrijk principieel bezwaar tegen deze vorm van medewerking. immers, de n33 is een rijksweg. dit betekent dat de overheid verantwoordelijk is en zodoende ook in het geheel zal moeten betalen voor de verdubbeling. daarbij wordt er door bedrijven al belasting afgedragen aan het rijk voor zaken als verbetering van infrastructuur. vno-ncw noord erkent dit bezwaar. toch weegt het belang van de verdubbeling van de n33 midden in dit geval erg zwaar en zijn de voordelen voor de regio talrijk. door mee te betalen aan de verdubbeling kan het bedrijfsleven tevens het bestaande draagvlak laten zien. daarom is het belangrijk te kijken naar constructies die op minder bezwaren stuiten. Zo lijkt cofinanciering, waarbij ondernemers daadwerkelijk meebetalen aan de verdubbeling, geen optie. voorfinanciering is in dat opzicht een betere optie. daarbij financieren noordelijke bedrijven de kosten die nodig zijn om het project naar voren te halen. de daadwerkelijke kosten voor het verdubbeling van het tracé komen terecht bij de overheid. economische crisis de recessie waar nederland momenteel in verkeert, maakt dat de overheid zeer kritisch kijkt naar haar uitgaven en investeringen. Zodoende lijkt het bezwaarlijk geld te investeren in een weg waar zich geen capaciteitsproblemen voordoen. in congestie-gevoelige regio s kan het geld beter besteed worden om de fileproblematiek op te lossen en de doorstroming te verbeteren. Hoewel dit vanzelfsprekend tijdswinst oplevert voor die weggebruikers, is het nog niet gezegd dat hiermee economische groei gerealiseerd wordt. Het is daarom belangrijk bij de besteding van het overheidsbudget niet alleen te kijken naar regio s waar doorstroming problemen oplevert, maar ook naar de regio s waar de kansen op economische In Noord-Nederland is er, zeker in het bedrijfsleven, een breed draagvlak voor de verdubbeling van het tracé groei zich voordoen. de eemsdelta is een dergelijke kansrijke regio. Hier investeren in goede bereikbaarheid biedt mogelijkheden tot het realiseren van economische groei. kortom de verdubbeling van n33 tussen Zuidbroek en appingedam, die ongeveer 80 miljoen zal kosten, is een project dat in de toekomst op enig moment zeker doorgang zal vinden. Het feit dat bij de verdubbeling van de n33 Zuid bij knooppunt Zuidbroek gekozen wordt voor de duurdere klaverbladconstructie in plaats van een botonde (dubbele rotonde) kan in principe al gezien worden als een opstart voor verdere verdubbeling in noordelijke richting. Het kan echter nog wel een flink aantal jaren duren, voordat de verdubbeling van de n33 midden daadwerkelijk gerealiseerd is. Hoewel het nut van verdubbeling door de overheid erkend wordt, staat het project nog niet op de landelijke politieke agenda voor de komende jaren. in noordnederland is er, zeker in het bedrijfsleven, een breed draagvlak voor de verdubbeling van het tracé. veel noordelijke ondernemers zien het project het liefst zo snel mogelijk verwezenlijkt worden vanwege de enorme economische mogelijkheden die het de regio biedt. door te wachten met de verdubbeling van dit tracé blijven vruchtbare mogelijkheden onnodig lang liggen. Zeker in dit geval is stilstand achteruitgang, niet alleen voor het noorden, maar voor nederland als geheel. <

18 16 NoordNieuws februari 2012 Lambert Zwiers Zorgen om spoorlijn Afblazen van project zou een historische vergissing zijn Terwijl men voor de bühne een andere boodschap verkondigt, blijkt achter de schermen in Groningen en Friesland dat de spoorlijn Groningen-Heerenveen het risico loopt niet uitgevoerd te worden. Wat ons betreft een enorme gemiste kans om alsnog een eerste deel van de Zuiderzeelijn aan te leggen. vno-ncw noord en mkb-nederland noord hebben eind januari een brief geschreven aan de Provincies groningen en friesland en de gemeenten die betrokken zijn bij de spoorlijn groningen- Heerenveen. aanleiding is het feit dat ons steeds meer geluiden bereiken dat deze spoorlijn het risico loopt uit het rsp pakket te worden geschrapt. deze spoorlijn is volgens de werkgeversorganisaties de overcommittering binnen het rsp staan diverse projecten op de rol die voor 2020 moeten wordestijds werd door het rijk de Zuiderzeelijn kapot gerekend om het project maar te kunnen laten sneuvelen. dit tot grote verontwaardiging van alle publieke en private partijen in het noorden. nu lijkt met de spoorlijn groningen-heerenveen door de publieke partijen hetzelfde te gebeuren. er worden allerlei financiële (drog)redenen aangevoerd waarom het project niet zou moeten worden uitgevoerd, terwijl er onvoldoende oog is voor de strategische en structuurversterkende waarde indien het project wel zal worden uitgevoerd. Binnen het RSP staan diverse projecten op de rol die voor 2020 moeten worden uitgevoerd, anders eist het Rijk het toegezegde geld retour laatste kans voor noord-nederland om de Zuiderzeelijn van groningen naar de randstad alsnog te realiseren. Het schrappen van de verbinding groningen- Heerenveen zou daarom een historische vergissing zijn. economische ontwikkeling Hoewel in 2007 werd besloten de Zuiderzeelijn niet aan te leggen en de regio koos voor financiële compensatie (het regiospecifiek Pakket, rsp), staan de argumenten voor de aanleg van deze verbinding nog steeds recht overeind: het brengt noord-nederland dichter bij de randstad en is daarom van strategisch belang voor de economische ontwikkeling van onze regio, zeker wanneer we de spoorlijn weten door te trekken naar noord-duitsland. Het draagvlak om de spoorverbinding over de grens te verbeteren wordt steeds groter. feiten en cijfers 23 juni 2008 de datum waarop het Convenant regiospecifiek Pakket (rsp) Zuiderzeelijn ondertekend is door de toenmalige minister van verkeer en Waterstaat, de voorzitter van de stuurgroep Zuiderzeelijn en de gedeputeerden van de provincies fryslân, groningen, drenthe en flevoland. 3,19 miljard - de projecten uit het rsp richten zich op de versterking van de ruimtelijke structuur van noord-nederland (incl. noord-oostpolder) en het verbeteren van de bereikbaarheid van de regio, via openbaar vervoer en weg. de totale rsp-investering in noord-nederland bedraagt circa 3,19 miljard. Het aandeel van de regio hierin bedraagt circa 705 miljoen en van de markt- en kennispartijen bijna 211 miljoen. A7 - de nieuwe spoorlijn groningen-heerenveen volgt voor een groot deel het oorspronkelijk getekende Zuiderzeelijntracé en loopt grofweg langs de a7. de spoorlijn doorkruist zeven gemeenten: groningen, Zuidhorn, marum, leek, smallingerland, opsterland en Heerenveen. in drachten en leek moet een nieuw station komen. 200 km/h - eén van de uitgangspunten is dat de spoorlijn voorbereid is op een mogelijke toekomstige hogesnelheidslijn (200 kilometer per uur). een ander uitgangspunt is dat een treinreis tussen groningen en Heerenveen maximaal 35 minuten mag duren. 577 miljoen - vanuit het regiospecifiek Pakket is er voor de spoorlijn een bedrag van maximaal 577 miljoen euro beschikbaar. de provincies zijn aan het onderzoeken of het haalbaar is om de spoorlijn voor dit bedrag aan te leggen. daarover praten zij met de betrokken gemeenten, met inwoners en met marktpartijen. op dit moment werken de provincies groningen en friesland het plan voor de spoorlijn verder uit. dat plan vormt de basis voor de aanbesteding in 2012.

19 17 groningen-heerenveen actueel den uitgevoerd, anders eist het rijk het toegezegde geld retour. er is dus haast geboden, maar voordat we aan de slag kunnen, moeten we als regio eerst bepalen welke projecten we daadwerkelijk willen uitvoeren. door de overcommittering kunnen niet alle projecten binnen het rsp worden uitgevoerd. voor vno-ncw noord en mkb-nederland noord is de keuze duidelijk. de spoorlijn groningen-heerenveen moet doorgaan, zelfs als deze duurder zou uitvallen. andere projecten, met een minder structuurversterkend karakter zoals bijvoorbeeld de tram in de stad groningen, mogen daarentegen indien de middelen tekort schieten wel worden geschrapt. omdat goedkopere alternatieven beschikbaar zijn. structuurversterking met de spoorlijn wordt niet alleen de strategische optie om de Zuiderzeelijn aan te leggen open gehouden, de spoorlijn zelf draagt ook bij aan de structuurversterking van noord-nederland. bijvoorbeeld, de spoorlijn draagt in belangrijke mate bij aan de externe ontsluiting van groningen. vanuit bijna alle windrichtingen wordt de stad door het spoor ontsloten, behalve uit de richting drachten. terwijl dit juist een van de belangrijkste verkeerstromen richting de stad is. autoverkeer heeft op dit moment geen alternatief en de spoorlijn zou dus van grote toegevoegde waarde zijn. maar ook voor friesland liggen er mogelijkheden. Heerenveen wordt van gewoon tussenstation een knooppunt en Wanneer Noord-Nederland zelf besluit dit project niet uit te voeren, is het ideaal van de Zuiderzeelijn voltooid verleden tijd de gemeente smallingerland is eindelijk aangehaakt op het landelijk spoornet. drachten is immers de grootste plaats in nederland zonder treinstation. vno-ncw noord en mkb-nederland noord zijn van mening dat noordnederland de allerlaatste kans heeft om de spoorlijn groningen Heerenveen Hslvoorbereid aan te leggen. Hierdoor wordt binnen het rsp alsnog een deel van de Zuiderzeelijn aangelegd. Wanneer noordnederland echter zelf besluit dit project niet uit te voeren, is het ideaal van de Zuiderzeelijn voltooid verleden tijd. Het is voor de komende tientallen jaren uitgesloten dat dit project door het noorden geloofwaardig op de nationale agenda kan worden gezet als het noorden zelf de stekker uit de spoorlijn groningen- Heerenveen trekt. <

20 18 NoordNieuws februari 2012 Lex Kloosterman Wijsvinger van consument als sluipmoordenaar Spannende strijd tussen clicks en bricks Tijdens de Eindejaarsreceptie van VNO-NCW Noord sneed internetmarketeer Alex van Ginneken het thema al aan: hoe gaan winkels om met het succes van webwinkels? Hoe overleeft de detailhandel deze strijd en hoe kan zij inspelen op nieuwe ontwikkelingen? Ron Overbeek, directeur van communicatiebureau Statement in Groningen, over de strijd tussen clicks en bricks. Ze geven extra service, zoals bijvoorbeeld gratis draadloos internet (Wifi), waardoor grote groepen studenten en zzp-ers dagelijks in bonafide koffiehuizen zitten. Ze geven klanten het vip-gevoel, door ze als eerste de nieuwe collectie te presenteren en deze met een aantrekkelijke korting Hoewel het op sommige zaterdagen, koopavonden en -zondagen nog heel wat lijkt met de publieke belangstelling in de groningse winkelstraten, is het de schijn die bedriegt. Het gaat niet goed met de detailhandel. de sluipmoordenaar in deze thriller is één vinger lang: het is de wijsvinger van de consument, die steeds meer online aankopen doet. de strijd tussen clicks en bricks is losgebarsten. Wat doen ondernemers, overheden, banken en beleggers? Het valt op hoe weinig de detailhandel gebruik maakt van de ontelbare diensten die het internet hen te bieden heeft. in plaats van zich in die mogelijkheden te verdiepen en ermee te experimenteren bijvoorbeeld op al die doordeweekse ochtenden en middagen waarop de winkelstraten toch leeg zijn zie je overal nog altijd stapels krantjes, folders en flyers rondslingeren: wat een verspilling! Zintuigen prikkelen de enige winkels die het nog druk hebben, zijn winkels die de zintuigen van hun klanten prikkelen. Ze laten klanten proeven, ruiken, zien en voelen wat hun producten en diensten te bieden hebben. Ron Overbeek