Workshop: Informatiedeling binnen de GGZ. Ontwikkelplein Infodeling Schakelteam 28 juni 2017, Adger Hondius, Manon te Vruchte

Transcriptie

1

2 Workshop: Informatiedeling binnen de GGZ Ontwikkelplein Infodeling Schakelteam 28 juni 2017, Adger Hondius, Manon te Vruchte

3 Introductie 1. Welkom 2. Vignet 1 3. Het medisch beroepsgeheim 4. Doorbreken medisch beroepsgeheim 5. Vignet 2 6. GGZ: mensen met verward gedrag 7. Lagerhuis

4 Vignet 1: Veiligheidshuis? De heer A is een 39 jarige alleenstaand man, woont in een flatje, soms met inwonende ander (huur?). Drinkt dagelijks, loopt onder invloed op straat, al een keer bekeurd wegens wildplassen. Heeft problemen met zijn uitkering, moet misschien huis uit? Gemeente heeft overlast klachten. In verleden contact met verslavingszorg, een keer opgenomen geweest vanwege vermoedelijke psychose. Heeft slechte zelfzorg, flat is ranzig. Geen contact met familie. Zijn flat ligt tegenover een lagere school, laatst heeft hij (dronken) staan schreeuwen tegen leerlingen. Een bezorgde moeder heeft de wijkagent gebeld en gevraagd te beoordelen..

5 Vignet 1: Veiligheidshuis? Moeder had gehoord dat hij mogelijk pedoseksuele belangstelling had (betrapt op wildplassen); ook andere ouders uiten hun bezorgdheid. De wijkagent bezoekt de heer A, die heel erg kwaad wordt als hij hoort wat de ouders hebben verondersteld. Hij uit zich dreigend en wat ontremd. Crisisdienst wordt verzocht een beoordeling te doen. Het oordeel van Cr.D is: alcoholafhankelijke man, matig begaafd, bekend met antisociale persoonlijkheidsstoornis. Hulpaanbod gedaan, maar A wijst af; geen indicatie voor RM (Wet Bopz). Wijkagent is er niet gerust op. Gemeente dringt aan op oplossing van overlast.

6 Vignet 1: Veiligheidshuis? Omdat niemand verantwoordelijkheid neemt, besluit de wijkagent de vraag rond A in te brengen in het veiligheidshuis. Hij laat dat weten aan A, die geen toestemming geeft voor gegevensdeling. De wijkagent laat de Crisisdienst ook uitnodigen. De Cr.D wil weten of A weet van de inbreng en of hij akkoord is. De wijkagent: het laatste niet. De crisisdienst besluit wél te gaan en hoort de discussie aan. Wijkagent is bang voor eigenrichting, de gemeente voor de leerlingen. De Cr.D. kan/mag geen informatie geven over de diagnose. Vraagt naar familie-inbreng en voorlichting op school. Zullen intern afwegingen gaan maken (wel/geen beoordeling RM?)

7 Het medisch beroepsgeheim 1. Het beroepsgeheim dient het individuele belang van de patiënt. Alleen met voldoende en de juiste informatie kan een arts een patiënt goed behandelen of doorverwijzen. Dit geldt ook voor een patiënt met psychische problemen die daarbij mogelijk gewelddadige ideeën ontwikkelt; 2. Het beroepsgeheim dient het algemene belang ter bescherming van de volksgezondheid/het maatschappelijk belang dat een ieder zich vrijelijk en zonder vrees voor openbaarmaking van het vertrouwde om bijstand en advies tot de verschoningsgerechtigde moet kunnen wenden. Een arts is er om mensen te helpen. Daarvoor is het nodig dat patiënten zich vrij voelen om hun problemen met een arts te bespreken.

8 Medisch beroepsgeheim Het (medisch) beroepsgeheim is de plicht van de hulpverlener om te zwijgen over al hetgeen hij te weten is gekomen in de uitoefening van zijn beroep. Het (medisch) beroepsgeheim bestaat uit: Zwijgplicht, is de plicht van een hulpverlener om te zwijgen; Verschoningsrecht, is het recht van de hulpverlener om tegenover een rechter te zwijgen.

9 Grondwet Basis toestemmingsvereiste bij geneeskundige verrichtingen Art. 10 eerbiediging persoonlijke levenssfeer Art. 11 onaantastbaarheid menselijk lichaam Art.15 recht op vrijheid Art. 22 overheid treft maatregelen ter bevordering volksgezondheid

10 Wettelijke basis* Privacy-wetgeving (wet bescherming persoonsgegevens) Grondrechten (Grondw:art 10 eerbiediging persoonlijke levenssfeer) Beroepsnormen (eed van Hippocrates, KNMG-richtlijnen) Zwijgplicht geregeld via - wgbo 457 (geen inzage dossier of informatie aan derden) - het tuchtrecht (wet BIG art 88), - strafrecht (art 272) (opzettelijke schendingen beroepsgeheim) - art 2.5 Algemene Wet Bestuursrecht (verkeer tussen burgers * Dia Zuijderhoudt en bestuursorgaan)

11 Uitgangspunt Hoofdregel = Zonder toestemming van de patiënt worden geen gegevens aan derden verstrekt.

12 Doorbreken beroepsgeheim Uitzonderingen op zwijgplicht soms mogelijk op basis van: 1. Toestemming van patiënt; 2. Wettelijke plicht (wet Bopz, wet publieke gezondheid); 3. Conflict van plichten/noodtoestand; 4. Meldrecht; 5. Zwaarwegend belang.

13 Ad. 1: Toestemming van de patiënt Duidelijkheid over welke gegevens aan wie verstrekt mogen worden (doelbinding); Bij voorkeur schriftelijke toestemming; Indien mondelinge toestemming: zorgvuldige registratie in zorgdossier.

14 Ad. 2: Wettelijke plicht OM/Rechtbank, IGZ of zorgverzekeraars; Wettelijk vertegenwoordiger of gemachtigde patiënt; Verweer in tucht- of strafzaak; Bij klachtzaken: toestemming van patiënt noodzakelijk; Wetenschappelijk onderzoek.

15 Ad. 3: Conflict van plichten/noodtoestand Het conflict van plichten is het conflict tussen de plicht het beroepsgeheim te handhaven en de plicht ernstige schade te voorkomen. 1) Ernstig gevaar/schade door niet doorbreken zwijgplicht. 2) Ben ik in gewetensnood als ik niet spreek? 3) Waarom niet mogelijk om toestemming te vragen/krijgen? 4) Belangen zo zwaar dat deze opwegen tegen zwijgplicht? 5) Is er andere mogelijkheid zonder verbreken beroepsgeh.? 6a) Welk doel wil ik bereiken door met ander te spreken? 6b) Aan wie moet ik dan welke informatie verstrekken?

16 Ad. 4: Meldrecht Er is een meldrecht bij vermoeden van kindermishandeling.

17 Beroepsgeheim en samenwerken met ketenpartners Afstemming met (zorg)partners noodzakelijk voor goede zorgverlening; Behandelaar wil in verband met goed hulpverlenerschap informatie delen, maar moet geen informatie delen;

18 Tussen melden en tucht Meldcodes = niet meldplicht verplichte meldcode Meldcode Kindermishandeling Meldcode Huiselijke geweld/ouderenmishandeling Handreiking gegevens uitwisseling politie-ggz Handreiking gegevens uitwisseling bemoeizorg

19 Tucht Wet BIG tuchtrecht (art 47) : 2 normen Handelen in strijd met 1) goed hulpverlenerschap / goede zorg 2) belang van uitoefening individuele gezondheidszorg

20 Jeugdwet en Wmo 2015 Specifieke regels voor: Jeugdhulp Maatschappelijke ondersteuning

21 Versoepelen beroepsgeheim? Risico op zorgmijding. Indien patiënten bang zijn niet te worden geholpen, maar te worden aangegeven bij de politie, bestaat het risico dat patiënten hulpverlening mijden in plaats van raadplegen; Gegevens over allerlei patiënten, ook bij onterechte vermoedens, komen terecht in databases van de overheid. Dit schaadt de privacy van veel meer patiënten dan gevaarlijke mensen alleen. Bron: KNMG 2016.

22 Vignet 2 Een 29 jarige man A met schizofrenie krijgt begeleiding en medicatie van het FACT team Nu geen Bopz-maatregel; in verleden wel: agressie bij speed A heeft een kort lontje en zijn vriendin heeft wel gezegd dat A haar sloeg. Hiervan heeft zij geen aangifte gedaan A heeft het Fact-team gebeld en zegt dat hij : enorme ruzie heeft gehad met zijn vriendin ; een pistool gaat lenen van een goede vriend zodat hij eindelijk een einde kan maken aan deze relatie. wie niet horen wil, moet maar voelen en hangt de telefoon op. Wat te doen? Beroepsgeheim doorbreken?

23 GGZ: mensen met verward gedrag Verward gedrag is niet: hetzelfde als een psychiatrische stoornis een eigenschap hetzelfde als gevaar hetzelfde als overlast Wat is verward gedrag dan wel? Of wanneer wordt een persoon als verward beschouwd?

24 1 e Tussenrapportage Aanjaagteam (jan.2016) Indelingscriteria verward gedrag: Overlast J/N? Leed J/N? Hulp/Zorg nodig J/N? Gevaar J/N? Eerder Bekend GGZ, forensische titel J/N? Ontbreekt?: Psychiatrische Stoornis nu? J/N? causaal verband stoornis-gevaar J/N? 24

25 4 categorieën I. Mensen met verward gedrag, die geen last veroorzaken, maar wel persoonlijk leed kennen II. Mensen die hulp of zorg nodig hebben, overlast veroorzaken, maar niet gevaarlijk zijn III. IV. Mensen die eerder in aanraking zijn geweest met strafrecht of specialistische (gedwongen) zorg Mensen met een strafrechtelijke titel, die (forensische) zorg nodig hebben

26 Wat is verward gedrag? (diverse notities) Lage zelfverzorging Laag niveau van functioneren Armoede, schulden Geen mantelzorg, Geen doeltreffende professionele zorg Geen aanvaarding professionele zorg Overlast Isolatie/eenzaamheid Acute nood Psychische stoornis+ Verst.Gehand. + verslaving + functioneel minder gedrags- en sociale consequenties,

27 Diogenes van Sinope Diogenes: Filosoof uit de School der Cynici Toen gerespecteerd Filosoof, nu E33? 27

28

29 Lagerhuis

30 Stelling 1 Het beroepsgeheim is veilig, maar niet heilig!

31 Stelling 2 Het is niet erg als mensen de GGZ mijden.

32 Stelling 3 Agenderen is informeren.

33 Hartelijk dank voor uw aandacht! Adger Hondius en Manon te Vruchte