Digiwak 2.0: Online overzicht belangrijke woorden nieuwkomers. Studiedag LOWAN-vo 10 april 2017

Transcriptie

1 Digiwak 2.0: Online overzicht belangrijke woorden nieuwkomers Studiedag LOWAN-vo 10 april 2017 Folkert Kuiken Afdeling Neerlandistiek, UvA Marlies Elderenbosch ITTA UvA

2 Inhoud 1. Achtergrond en totstandkoming Digiwak 2. Hoe werkt Digiwak? 3. Woordenschatdidactiek 4. Tot slot

3 Achtergrond en totstandkoming Wat is Digiwak? Digitale versie van de WAK WAK = Woordenschat Amsterdamse Kinderen woorden voor groep 3 t/m 8 Kuiken, F. & Droge, S. (2010) Woordenlijst Amsterdamse Kinderen. Amsterdam: UvA.

4 Waarom Digiwak? (1) Woordenschat als voorspeller van leesvaardigheid Gorey (2001), Loeb et al. (2007) Leesvaardigheid als voorspeller van taalvaardigheid Burke et al. (2009). Marulis & Neuman (2010)

5 Waarom Digiwak? (2) Taalachterstand van leerlingen Kan oplopen tot twee jaar in groep 8 Leerlingen dienen aan het eind van groep 8 zo n woorden te kennen Systematisch aandacht besteden aan vergroting van de woordenschat

6 Omvang woordenschat NT1-NT2 Verhoeven & Vermeer (2001) 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar 11 jaar 12 jaar NT1 NT2

7 Woordenlijsten BAK: 3000 woorden Mulder, F., Timman, Y. & Verhallen, S. (2009) Basiswoordenlijst Amsterdamse Kleuters. Amsterdam: ITTA. WAK: woorden Kuiken, F. & Droge, S. (2010) Woordenlijst Amsterdamse Kinderen. Amsterdam: UvA. Schooltaalwoordenlijst: 1600 woorden Verhallen, S. & Alons, L. (2010) Basislijst Schooltaalwoorden vmbo. Amsterdam: ITTA.

8 Hoeveel woorden? Verhoeven & Vermeer (2001) NT1: woorden, NT2: woorden Primair onderwijs woorden : 8 leerjaren : 40 weken à 6 uren = 7-8 nieuwe woorden per dag Nieuwkomers woorden : 40 weken : 5 uren = nieuwe woorden per dag

9 Ontwikkeling van Digiwak Schrooten, W. & Vermeer, A. (1994) Woorden in het basisonderwijs: woorden aangeboden aan leerlingen. Tilburg: Tilburg University Press. Leergangen Nederlands en zaakvakmethoden Oordelen van leerkrachten Lijst van in totaal woorden

10 Inhoud Digiwak Woordenlijsten per groep (3 t/m 8) Woordenlijst onderverdeeld in thema s Thema s onderverdeeld in clusters (maximaal 9 woorden) Bij elk woord Definitie Voorbeeldzin Afbeelding Didactiek volgens Met woorden in de weer Voorbewerken, semantiseren, consolideren, controleren Administratief systeem

11 Hoe werkt Digiwak 2.0?

12 Openingspagina

13 Thema s

14 Voorbeeld van een cluster

15 Voorbeeld van een item

16 Digiwak voor nieuwkomers Startwoorden Basiswoorden

17 Digiwak in uw lessen Ondersteunen van de taalontwikkeling Op een laagdrempelige begrippen leren Meetbaar resultaat door voortgangsoverzicht Begrippen worden direct verklaard in beeld en context Zowel thuis op de tablet als op school beschikbaar 17

18 Doelgericht werken aan woorden Stap 1 - Selecteren Stap 2 - Voorbewerken Stap 3 Semantiseren (uitleggen) Stap 4 Consolideren (oefenen) receptief en/of productief Stap 5 - Controleren

19 Stap 1: Voorbewerken Introductie van het woord Goede context aanbieden Activeren van voorkennis Betrokken maken Leerbehoefte scheppen

20 Stap 2: Semantiseren (uitleggen) Bekend woord eigen taal: Nederlandse woordvorm aanbieden ( labelen ) Met non-verbale middelen Laten zien (paperclip, wenkbrauw) Laten ervaren (zuur, ruw) Voordoen (hurken, knipperen) Uitbeelden (boos, vogel) Tekenen (driehoek, heuvel) Dit is (een) + tekening, foto, plaatje, schema, diagram Met verbale middelen (uitleggen)

21 De drie uitjes Uitbeelden Laten zien, voordoen Uitleggen Verbale uitleg Uitbreiden Woorden clusteren die bij elkaar horen

22 Woordveld, -parachute, -kast en -trap

23 Stap 3: Consolideren Herhalen en inoefenen van woorden en hun betekenissen Van receptief naar productief Spreiding over langere tijd

24 Consolideringsoefeningen Welk woord hoort er niet bij? Melk yoghurt cola karnemelk Categoriseren Squash turnen tennis biljarten basketbal Wat hoort bij elkaar? Water spelen weer vuur brood wind Zet in oplopende volgorde Fantastisch leuk aardig geweldig gigagoed

25 Woordgrid

26 Stap 4: Controleren Receptief en productief

27 Contact Folkert Kuiken Marlies Elderenbosch