Wetenschap en (Social)) Media

Transcriptie

1 Wetenschap en (Social)) Media Bart Verheggen PBL & ECN

2

3 Van ivoren toren naar glazen huis Transparantie is belangrijk. Kogelvrij glas is wel aan te raden.

4 Waarom blog ik? Verkleinen van de kloof tussen wetenschap en publiek Wetenschap wordt in verdomhoekje gezet Waarom maak ik me er zo druk om? Omdat het onzin is en daar kan ik niet tegen. (Gerrit Hiemstra) Leren Leuk

5 Polarisatie Specifieke doelgroep Preken voor eigen parochie Infotainment Geen kwaliteitscontrole Blogosfeer Sensatie Brede doelgroep Infotainment Nieuws Kwaliteitscontrole Mainstream media

6 Wetenschapscommunicatie Wetenschappers Burger Politiek Media Onderwijs Belangengroepen

7 Beliefs dictate the facts we choose to accept Hamilton, 2010

8 Beliefs dictate the facts we choose to accept

9 Catch 22 in wetenschapscommunicatie en -journalistiek Vereenvoudiging vs Complexiteit Robuuste kennis vs Nieuws Robuuste kennis vs Onzekerheden Risico s vs Onzekerheden Logisch vs Kritisch Duidelijkheid vs Volledigheid Helicopter-view vs Detail Duiding vs Nuancering Proces vs Feiten De balans is belangrijk: Valkuil is dat een sterke focus op het ene ten koste gaat van aandacht voor het andere

10 Onzekerheid Wetenschap: Logische grens aan de kennis Dagelijks leven: Ik heb geen flauw idee Onzekerheid Niets weten Dijkgraaf: Je kan niet 100 procent zekerheid eisen dat een dijk nooit overstroomt en tegelijkertijd pas instemmen met een dijkverhoging als 100 procent duidelijk is dat het anders fout gaat.

11 Onzekerheid Als je uit een vliegtuig springt heb je meer aan een simpele parachute dan aan een nauwkeurige hoogtemeter (Herman Daly)

12 Wetenschappelijk proces Wetenschap gebaseerd op kritisch evalueren van beschikbare aanwijzingen in de context van bestaande kennis Meer kennis bevestigt het bestaande beeld (stabiel) Dit leidt tot groeiende overeenstemming onder wetenschappers over de grote lijnen

13 Hoor en wederhoor De waarheid ligt niet per se in het midden

14 False balance Media aandacht evenredig verdelen met wetenschappelijke opinies Een balans van meningen kan een bias betekenen qua wetenschappelijke geloofwaardigheid. Reputable scientists disagree, said the journalist. There is a debate. The question is far from settled. The truth probably lies between the two extremes of duck and not-duck. Mark Traa: Journalisten zijn dol op rebelse geluiden. ( ) Niets zo saai als een wetenschapper die verkondigt wat al zijn collega s verkondigen.

15 NPR ethics handbook Rather than balancing person A and person B Our goal is not to please those whom we report on or to produce stories that create the appearance of balance, but to seek the truth. Balancing the evidence If the balance of evidence in a matter of controversy weighs heavily on one side, we acknowledge it in our reports.

16 Wie heeft er gelijk? Bomen vs Bos Waarschijnlijkheid Tijdschalen Expertise Consistentie Logica Motief of blinde vlek Scientific debate Public debate Mark Traa: bescheiden bullshitdetector (HP/De Tijd)

17 Verschillende vragen In hoeverre warmt de aarde op en in hoeverre komt dat door menselijk handelen? ( is ) In hoeverre is dat een probleem? Wat kunnen we er aan doen? ( can ) Wat zouden we er aan moeten doen? ( should ) De onenigheid zit m vooral in het laatste, maar het publieke debat gaat vooral over het eerste De wetenschap wordt gebruikt als wapen in een politiek-ideologische strijd

18 Of is het allemaal een complot? Er is een paar jaar geleden afgesproken dat het warmer moet worden om gewone belastingbetalers in de tang te nemen.

19 De aarde warmt (nog steeds) op f

20 Paradigma wisseling kost tijd en moeite Sherwood, 2011

21 Conclusies De wetenschappelijke waarheid ligt niet persé in het midden Hoor en wederhoor kan tot bias leiden Wetenschap levert geen absolute zekerheid Onzekerheid snijdt twee kanten op (maar is niet persé symmetrisch) Balance of evidence Aandacht voor het wetenschappelijk proces en kritische beschouwing Onderscheid wetenschap ( is ) en beleidskeuzes ( should )

22 Meer informatie Nederlands: Dankuwel! Wij zijn niet de eersten die zich zorgen maken over klimaatverandering: De toekomst ziet er somber uit, dames en heren Het klimaat verandert, de zoogdieren zijn in opkomst, en wij hebben allemaal hersenen zo groot als een walnoot. Engels: Mijn blogs: (NL) (Eng)

23 Het grote plaatje: Wat weten we? Door menselijke activiteit is de concentratie aan broeikasgassen in de atmosfeer gestegen vanaf ca Broeikasgassen houden warmtestraling vast Bekend sinds 19 de eeuw (Fourier, Tyndall, Arrhenius, Callendar) Als dit niet het geval was, zou de aarde 30 graden kouder zijn Gemeten vanaf de grond en vanuit de ruimte De aarde is opgewarmd Natuurlijke factoren bieden geen verklaring voor deze recente opwarming Meer opwarming leidt tot meer negatieve effecten