Jesse wil op streetdance, op zaalvoetbal, hij wil nieuwe zaalvoetbalschoenen en een nieuwe PlayStation.

Transcriptie

1 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek Hoofdstuk 1: Waar lijft je geld? Jesse kan niet kiezen a Jesse wil op streetdance, op zaalvoetal, hij wil nieuwe zaalvoetalschoenen en een nieuwe PlayStation. Wat x 100 % = 69,00-99,00 x 100 % = 30,3% korting Waarvan 99,00 Dus Jesse heeft geen gelijk. c Antwoord kan zijn: nee, want reclame heeft niets te maken met de kwaliteit van` een product. Weet je het nog? 1 Behoeften kun je verdelen in primaire (asis) en secundaire (luxe) ehoeften. Vooreelden van primaire ehoeften : voedsel, kleding, woonruimte. Vooreelden van secundaire ehoeften : tv, computer, vakantie. 2 Je moet kiezen welke ehoeften je het elangrijkst vindt en welke je minder elangrijk vindt. 3 a Inkomen > ijvooreeld: als je meer verdient kun je ook meer kopen. Geslacht > ijvooreeld: vrouwen kopen vrouwenkleding en mannen kleding voor mannen. c Leeftijd > ijvooreeld: ouderen kopen een elektrische fiets en een jongere een racefiets. 4 A 5 Vooreeld: je klasgenoot heeft een nieuwe moiele telefoon gekocht en zegt dat het voor jou ook iets is. 6 C 7 A 8 A Noordhoff Uitgevers v

2 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek 9 AH geruikt hier de marketinginstrumenten prijseleid en producteleid. 10 B 11 Consumentenond, ROVER, Vereniging Eigen Huis, ANWB. 12 Suzanne kan gratis reparatie of vervanging eisen, omdat zij als consument recht heeft of een deugdelijk product, ook als de garantieperiode voorij is. 13 Consumer Power is de macht van de gezamenlijke consumenten om de producenten te dwingen rekening te houden met wat zij willen. 14 Een product met een keurmerk geeft de consument zekerheid dat het aan epaalde eisen voldoet. 15 Een zuiniger apparaat spaart het milieu en zorgt ervoor dat de consument minder geld kwijt is aan energiekosten. Noordhoff Uitgevers v

3 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek 1.1 Waar kies je voor? 1 Eigen antwoord. 2 a Het vakantiehuis is een vooreeld van secundaire ehoefte, omdat het geen noodzakelijke ehoefte is, maar iets om het leven aangenamer te maken. c Onderwijs reken je tot secundaire ehoefte, want je kunt zonder onderwijs leven. Gehandicapten of ouderen die slecht ter een zijn kunnen afhankelijk zijn van een auto of rommer om zich te verplaatsen. 3 De ouders van Amir heen twee ehoeften. Zij heen ehoefte aan een nieuwe vloer en vakantie. Zij heen niet voldoende middelen (geld) om zowel een nieuwe vloer te kopen als op vakantie te gaan. Hun prioriteit is een nieuwe vloer en dus esteden ze ook een gedeelte van hun vakantiegeld aan deze vloer. 4 Leidingwater is schaars, want er worden productiefactoren opgeofferd voordat het leidingwater ij jou uit de kraan loopt. 5 Schaarse goederen: zonnerand, eten, drinken. Vrije goederen: zeewater, lucht, zonlicht, wind. 6 Het is voor de vader van Amir goedkoper om zelf de vloer aan te leggen, of hij vindt het leuk om te doen. 7 Jongeren heen veel geld vrij te esteden. Jongeren heen veel vrije tijd. Jongeren heen vaak een elangrijke stem innen het gezin. Jongeren willen graag het nieuwste van het nieuwste heen ijvooreeld moieltjes. 8 a Wat x 100 % = 105,00-89,00 x 100 % = 18,0% Waarvan 89, x 105,00 = ,00 per maand ,00 per maand x 12 maanden = ,00 per jaar 9 De farikanten richten zich op de kinderen en de ouders. Noordhoff Uitgevers v

4 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek 10 P van product: Naast A-merken ook het AH huismerk en Euroshopper producten verkopen. P van Prijs: Iedere week is er een aantal producten in de aanieding en verschil in prijs tussen A-merk, huismerk en Euroshopper. P van plaats: Op welke locaties zitten de supermarkten, maar ook welke plaats krijgt een product in het schap: ooghoogte of onderaan? P van promotie: Reclames op televisie en de Bonusfolder. 11 Als Bose zou worden afgeprijsd, zouden klanten kunnen denken dat Bose niet goed is of geen goede kwaliteit heeft. Bose wil juist ekend staan om z n goede kwaliteit en wil de kwaliteit waarorgen. 12 Unilever zal als eis heen gehad dat Alert Heijn de verpakking of de vorm van de pot moet veranderen omdat ze teveel op die van Calvé (Unilever) lijken. 13 a Aan de linkerkant is het een commerciële informatieve reclame. Het geeft informatie over de eigenschappen van de harde schijf. De afeelding rechts is ideële reclame. De reclame aan de linkerkant heeft als doel om mensen te informeren over dit product en ze te verleiden tot een aankoop van de harde schijf. De ideële reclame heeft als doel om mensen anders (aardiger) op elkaar te laten reageren. Als een onekend iemand aardig tegen je doet, worden we vaak achterdochtig en reageren daar juist niet aardig op. 14 De koeien van de iologische oerin staan wel in de wei en ij de melk van deze koeien past wel de tekst Van Hollandse weide. Ze vindt het oneerlijk dat Alert Heijn dat ook doet, terwijl die koeien alleen maar op stal staan. Noordhoff Uitgevers v

5 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek 1.2 Sta je samen sterker? 15 De verkoper van de winkel wil graag de vloer verkopen, en geeft misschien niet altijd onafhankelijke of etrouware informatie. 16 Een voordeel van advies inwinnen ij familie of vrienden: Zij kunnen je vertellen wat hun ervaring met het product is. Daardoor kun je eter eslissen of jij dat product ook koopt. Omdat het familie is / vrienden zijn, kun je er meestal wel op vertrouwen dat ze eerlijk zullen zijn. Een nadeel kan zijn: zij zeggen dat het een goed product is en jij ent er na aankoop juist niet tevreden over, dan kun je ruzie/onenigheid krijgen. 17 Deze telefoons scoren ij het testoordeel (ruim) voldoende, en ze zijn ook een stuk goedkoper dan de telefoons die het hoogste testoordeel heen. Daarom zijn ze de este koop: Ze heen een goede prijs / kwaliteitsverhouding. 18 C ( 40,00 en ++ ij energieverruik) 19 a ROVER c d ANWB (en soms ook de Consumentenond) Vereniging Eigen Huis Consumentenond 20 a Ja. Wakker Dier roept consumenten op geen kiloknallers meer te kopen. Als consumenten samen optreden om invloed te heen op wat C1000 verkoopt dan is dat een vooreeld van consumer power. Dan was C1000 misschien met een grote voorraad vlees lijven zitten. Consumenten hadden uiteindelijk zelfs naar een andere supermarkt kunnen gaan voor hun oodschappen. C1000 was dan (veel) klanten kwijtgeraakt. 21 a Ongeveer 10 tot 15 jaar. Zowel de vloerenlegger als de farikant willen niet opdraaien voor de kosten van het oplossen van het proleem van de houten vloer. 22 Ja, het consumentenrecht geldt ook als je via wehkamp.nl of ol.com iets koopt. Dit zijn gewone edrijven. Het consumentenrecht geldt niet als je iets van een particulier (privé persoon) koopt, ijvooreeld via marktplaats.nl Noordhoff Uitgevers v

6 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek 23 B 24 In ieder geval de wet consumentenkoop. De houten vloer is te snel krom dus het is geen deugdelijk product. Ook de wet productaansprakelijkheid is van toepassing. Als de vloer zo krom is dat je er zelfs over struikelt, kan er (gevolg)schade ontstaan. 25 Bij een aankoop via internet he je het product nog niet kunnen vastpakken of aantrekken (ij kleding). Je moet dan wat langer de tijd heen om te eoordelen of het product wel voldoet aan je wensen. 26 Vooreelden van een goed antwoord: Ja, door het keurmerk weet je dat de winkelier je meer zekerheid iedt. Je mag er vanuit gaan dat de winkelier dan ook deugdelijke producten verkoopt. Nee, een keurmerk zegt niets over de kwaliteit van de producten zelf. Het zegt alleen iets over een langere zichttermijn en ijvooreeld makkelijker terugsturen. Dat heeft niets te maken met de kwaliteit van de producten die de winkel aaniedt. 27 De geschillencommissie zal waarschijnlijk zeggen dat de ouders van Jesse een nieuwe camera moeten krijgen of dat de wewinkel hun geld terug moet geven. Jesses ouders heen volgens de Wet consumentenkoop recht op een deugdelijk product. De camera ging al na 8 maanden kapot. Dat is natuurlijk veel te snel. Een camera hoort gewoon 5 tot 10 jaar mee te gaan. Noordhoff Uitgevers v

7 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek 1.3 Kun je genoeg kopen? 28 a Het kan zijn dat de inkoopprijzen hoger zijn geworden of dat zijn edrijfskosten zijn gestegen. Cola: Wat x 100% = 1,90-1,70 x 100% = 11,8% waarvan 1,70 Chips: Wat x 100% = 0,40-0,30 x 100% = 33,3% Waarvan 0,30 29 a In 1975 had Nederland de hoogste inflatie. In 1987 was er sprake van deflatie. 30 In de kantine en in het algemeen zijn de prijzen gestegen. Er is dus inflatie waardoor de koopkracht van Jesse en Amir daalt. 31 a 3% + 5% + 24% + 6% + 1% + 15% + 16% + 1% + 4% + 3% + 11% = 89% 100% - 89% = 11% De artikelgroep Wonen, water en energie. Huurkosten en hypotheekkosten samen met water en energiekosten zijn de grootste maandelijkse uitgaveposten voor consumenten. 32 Kleding en schoenen: 5% - 10% van 5% 5% - 0,5 = 4,5% van het oodschappenmandje. Wonen water en energie: 24% + 4% van 24% 24% + 0,96 (1%) = 25% van het oodschappenmandje. Kleding en schoenen daalt 0,5% en wonen water en energie stijgt 1% in het oodschappenmandje. Dus niet gunstig. 33 1,25 % x 3,54 = 0,04 loonstijging per uur. Hij werkt 8 uur per week: 8 x 0,04 = 0,32 loonstijging per week. De prijsstijging van een colaatje is 0,20 en van chips 0,10. Samen is dat 0,30. Amir heeft dus per week net voldoende loonsverhoging om de prijsstijgingen te compenseren. 34 a 2006: 2.175,00 > :? > ,00 / 100 x 109 = 2.370,75 Noordhoff Uitgevers v

8 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek Het loon van Amirs vader is tussen 2006 en 2011 met 9% gestegen, maar de prijzen zijn in diezelfde periode gestegen met 8%. Dus Amirs vader is er maar 1% op vooruit gegaan. 35 a Zijn nominale inkomen is gestegen met 9%. Zijn reële inkomen is gestegen met 1% (nominale stijging inflatie). 36 B 37 a Als de lonen stijgen zullen ook de prijzen van producten verhoogd worden. De overheid richt zich tot de vakonden en werkgevers(organisaties). 38 a Het vervoer van producten is duurder door hogere randstofkosten. Er is olie nodig om de machines te laten draaien. Hierdoor stijgen de productiekosten. 39 Als de rente omhoog gaat, zullen de mensen meer sparen en minder lenen. Ze geven dus minder geld uit, zodat er minder vraag is naar goederen en diensten. Als gevolg hiervan zullen de prijzen minder stijgen, zodat de inflatie minder wordt. Noordhoff Uitgevers v

9 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek 1.4 Spaar jij het milieu? 40 a eigen antwoord: denk aan afvalscheiding, spaarlampen etc. 6 uur x 0,17 kwh = 1,02 kwh per dag > 1,02 kwh x 0,22 = 0,22 0,22 per dag x 365 dagen = 81,91 jaarlijkse elektriciteitskosten. 41 Toename van het aantal inwoners: hoe meer inwoners, hoe meer er wordt geconsumeerd (gekocht/verruikt). Een stijging van het gemiddeld inkomen per inwoner: hoe meer je verdient, hoe meer je gaat kopen/consumeren. Verandering in ons consumentengedrag, vaker iets nieuws willen heen: Als je steeds iets nieuws wil, koop je sneller nieuwe spullen, dus consumeer je meer. 42 Linker plaatje: vervuiling van lucht, verruik van energieronnen (olie). Rechter plaatje: verruik van grondstoffen (voor verpakking en de producten zelf), en het ontstaan van afval. 43 a 75 leerlingen x 60 km per week x 0,08 = 360 kg CO2 uitstoot per week 360 kg CO2 x 52 weken = kg CO2-uitstoot per jaar te esparen als iedereen elektrisch rijdt. Bij de productie van de scooter is ook milieuvervuiling ontstaan. Daarnaast moet de scooter ook worden opgeladen. Dat kost stroom en het opwekken van stroom is niet milieuvriendelijk. Als de scooter wordt weggedaan levert dat weer afval op. 44 a Mensen kopen steeds meer elektrische apparaten. Elektrische apparaten worden steeds vaker / langer geruikt. Tijdens een economische crisis kopen mensen minder (dure) elektrische apparaten. Ook wordt er misschien extra gelet en ezuinigd op energieverruik, omdat dat geld scheelt. 45 a Onjuist. In de periode 1990 tot 1998 nam het aantal gloeilampen nog toe. Juist. Het aantal lampen in 1990 was ± 22. In 2009 ± 45, dus verdueld. c Onjuist. In 2003 was dat aandeel nog minder dan 50%. Van de ongeveer 40 lampen waren toen nog ongeveer 25 gloeilampen. Dat is meer dan 50%. Noordhoff Uitgevers v

10 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek 46 a Nee. Volgens het stroometiket wordt er ook kolen, aardgas en zelfs nucleair geruikt voor deze stroom. Dat is dus asoluut geen groene stroom. Echte groene stroom wordt opgewekt door zonne- en windenergie en eventueel waterkracht. In een iomassacentrale worden houtsnippers verrand. Daarij komt ook rook vrij. Deze rook is weer schadelijk (luchtverontreiniging). 47 a Vooral Natuurmonumenten koopt natuurgeieden op. De overige 4 (Natuur & Milieu, Milieudefensie, Greenpeace en het WNF (Wereld Natuur fonds) voeren acties. 48 a Het EU-logo voor iologische producten. c d Op ijvooreeld houten schuttingdelen of houten tuinmeuelen. Het EU Ecolael. Eigen antwoord: denk aan: Ja, want iologische producten zijn eter voor het milieu, diervriendelijker, gezonder en lekkerder. Nee, want ik vind het zonde van mijn geld om meer te etalen voor iologische producten. Noordhoff Uitgevers v

11 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek Test 1 A 2 Schaarse goederen: Drinkwater Brood Rijst Vrije goederen: Regenwater Frisse lucht 3 Mensen heen heel veel ehoeften maar een eperkte hoeveelheid middelen om daarin te voorzien. Het gevolg is dat je prioriteiten moet stellen ofwel keuzes maken over wat je wel of niet koopt. 4 Wanneer een farikant een marktonderzoek heeft uitgevoerd weet hij wat de wensen en ehoeften zijn van de consumenten en kan daar dan rekening mee houden. 5 Jongeren heen veel geld vrij te esteden en heen veel vrije tijd. 6 Dit is een vooreeld van merkreclame. 7 B 8 De consumentenond: richt zich op alle consumenten. De ANWB: richt zich op automoilisten, fietsers, vakantiegangers en consumenten met vrije tijd. De Vereniging eigen huis: richt zich op huizenezitters. Rover: richt zich op reizigers in het openaar vervoer. 9 Consumenten heen gezamenlijk invloed op wat wordt verkocht. Als een grote groep klanten geen eieren koopt in de supermarkt van kippen die niet vrij kunnen rondlopen zal de supermarkt deze eieren uit het assortiment halen, omdat ze toch niet worden verkocht. 10 Dit staat in de warenwet. 11 Als je iets koopt ij een wewinkel die aangesloten is ij Thuiswinkel Waarorg he je 14 dagen edenktijd. Noordhoff Uitgevers v

12 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek 12 a Consumentenprijsindexcijfer. c In 2014 was er geen inflatie. In 2013 was er sprake van loonmatiging: de lonen stegen slechts met een klein percentage (2%). 13 a De nominale loonstijging van Marit was 3,5%. De reële loonstijging van Marit was 3,5% - 2,75%=0,75%. 14 De ECB kan de inflatie eperken door de rente te verhogen. Noordhoff Uitgevers v

13 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek Herhalingsopgaven Paragraaf 1.1 H1 Primaire ehoeften eten drinken woonruimte kleding veiligheid Secundaire ehoeften vakantie computer oot caravan wasdroger H2 a Naar aanleiding van de uitslag van het marktonderzoek weet Hi of er ehoefte is aan MTV Moile aonnementen. Jongeren. H3 a Naast A-merken ook producten van het huismerk en van goedkope merken verkopen. Plaatseleid, prijseleid en promotieeleid. H4 B H5 Reclame Code Commissie. H6 Zelfvoorziening H7 C H8 a Ouderen. Wat x 100% = 1.399,00-999,00 x 100% = 28,6% Waarvan 1.399,00 Noordhoff Uitgevers v

14 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek Paragraaf 1.2 H9 Geren en Jojanneke kunnen zich richten tot de Vereniging eigen huis. H10 De omschrijving past ij de ANWB. H11 a nr. 3: Dell V313w of nr. 5: Brother DCP-195c. Er kan ook gelet worden op het geruiksgemak, het stroomverruik en afdrukkwaliteit. H12 H13 C De HP Photosmart kost 200,00 en de Brother DCP-195c kost 80,00. Wat x 100% = 200,00-80,00 x 100% = 150% Waarvan 80,00 H14 Zij heeft maximaal 7 dagen edenktijd volgens de wet koop op afstand. H15 a Het gaat hier over de colportagewet. Koopt u iets oven de 34 euro? Dan het u acht (kalender)dagen edenktijd. Het u spijt? Dan kunt u de overeenkomst schriftelijk ongedaan maken. Noordhoff Uitgevers v

15 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek Paragraaf 1.3 H16 a juist onjuist (de prijzen zijn met 1,0% gestegen t.o.v. 2009) c juist H17 a 2008 (nominaal 3% > nominaal 2,5%) 2009 (nominale loonstijging 2,5%- inflatie 1,2%= reële loonstijging 1,3%) 2008 (nominale loonstijging 3,0%- inflatie 2,8%= reële loonstijging 0,2%) H18 jaar Indexcijfer lonen cpi ,0 100, ,0 102, ,5!!! 104,0 H19 a 2.100, ,00 (1%) = 2.121,00 zie grafiek lz. 31 De prijscompensatie had tot gevolg dat de koopkracht van Bart niet daalde. Noordhoff Uitgevers v

16 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek Paragraaf 1.4 H20 De toename van consumptie komt door ijvooreeld: Een toename van het aantal inwoners van ons land. Een stijging van het gemiddeld inkomen per inwoner. Een verandering in ons consumentengedrag; we willen ijvooreeld vaker iets nieuws heen om ons te onderscheiden van anderen. H21 Oorzaken van milieuschade kunnen zijn: De vervuiling van lucht door ijvooreeld auto-uitlaatgassen. De vervuiling van het water door lozing van afvalwater door farieken. De vervuiling van de odem door een lekkende ondergrondse tank. Het verruik van energieronnen door verwarming van huizen. Het verruik van grondstoffen ijvooreeld papier. Het ontstaan van afval door het verruik van artikelen. H22 Je kunt je milieuewust gedragen door: Bij de aankoop van goederen te kiezen voor milieu- en diervriendelijke producten. Minder te consumeren. Vaker het openaar vervoer of de fiets te nemen. Je afval te scheiden zodat een deel gerecycled wordt. H =110 gram 110 gram CO² x = gram CO² per auto per jaar gram CO² per auto per jaar x 15 auto s = gram CO². H24 C H25 a Het keurmerk geeft de consument zekerheid dat het product eter is voor het milieu dan andere producten. Het FSC keurmerk (nummer 4). c Het EU-logo voor iologische producten (nummer 3). Noordhoff Uitgevers v

17 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek Examenopgaven E1 A E2 Jongeren heen veel geld vrij te esteden en heen veel vrije tijd. E3 C E4 Het reclamelok voor of na NOS Studie Sport is hier het geschiktst voor. Dit omdat de mannen (doelgroep 2) de eslissingen nemen over financiële producten waar de persoonlijke lening ook onder valt. De doelgroep mannen kijkt vaak sportprogramma s. E5 De inflatie wordt niet alleen epaald door de prijzen van de autorandstoffen, maar door de prijzen van alle goederen en diensten. E6 Marian heeft gelijk. Het loon stijgt met 1,2% en de inflatie met 1,6%. De inflatie stijgt dus meer dan de lonen en de werknemers gaan er dus in koopkracht op achteruit. E7 E E8 snackar Gewicht per portie patat Prijs per portie in Prijs per 100 gram in t Hoekje 200 gram 1,66 0,83 Patatpaleis 150 gram 0,85 0,57 Big Snack 300 gram 1,65 0,55 De Halte 100 gram 0,55 0,55 Saine 200 gram 1,05 0,53 Snackar t Hoekje heeft de duurste patat. E9 De patat kan lekkerder zijn, het personeel klantvriendelijk(er) en het kan er schoner zijn. Noordhoff Uitgevers v

18 Pincode 5 de editie, GT 4 antwoorden leeroek E10 land Aantal inwoners Aantal porties patat p/j Gemiddelde hoeveelheid patat België Duitsland Nederland Luxemurg Het is dus niet juist dat een Belg gemiddeld per persoon meer patat een dan een Nederlander. Een Belg eet gemiddeld 104 porties per jaar en een Nederland eet gemiddeld 106 porties per jaar. E11 product aantal juni juli Totaal juni Totaal juli Patat 3 1,30 1,50 3,30 4,50 Kroket 2 1,00 1,00 2,00 2,00 Frikadel 2 1,10 1,10 2,20 2,20 Hamurger 2 1,50 1,75 3,00 3,50 Totaal 10,50 12,20 Stephanie moest in de eerste week van juli 12,20-10,50 = 1,70 meer etalen. E12 E13 Mogelijke verklaring kan zijn dat de gasprijs is gestegen. Een vooreeld dan zijn: de samenleving zal moeten opdraaien voor de kosten van de aanleg en veretering dijken. E14 A 6% = 3 megaton 100% = 50 megaton 50 3 = 47 megaton Noordhoff Uitgevers v