Rapport van het inspectiebezoek aan Stichting Thebe, woonzorgcentrum Park Stanislaus, afdeling kleinschalig wonen in Moergestel

Transcriptie

1 Rapport van het inspectiebezoek aan Stichting Thebe, woonzorgcentrum Park Stanislaus, afdeling kleinschalig wonen in Moergestel Utrecht februari 2017 V

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en belang Doelstelling Methode Toetsingskader Beschrijving locatie Conclusie en onderbouwing Samenvatting van de scores per thema Conclusie: geboden zorg voldoet onvoldoende aan de normen en is daardoor mogelijk risicovol Stanislaus werkt hard aan de uitwerking van De Bedoeling Controle en sturing nodig voor actualiseren cliëntdossiers Cliëntgerichtheid Handhaving Inleiding Overzicht van normen waaraan de geboden zorg niet voldeed Vervolgacties zorgaanbieder Thema medicatieveiligheid Overige thema s Beoordeling van overige locaties Vervolgacties inspectie Bevindingen inspectiebezoek Thema 1: sturen op kwaliteit en veiligheid Inleiding Scores Thema 2: cliëntdossier Inleiding Scores Thema 3: deskundigheid en inzet medewerkers Inleiding Scores Thema 4: medicatieveiligheid Thema 5: vrijheidsbeperking Inleiding Scores Bijlage 1 Geraadpleegde documenten Bijlage 2 Overzicht wet- en regelgeving, veldnormen, circulaires en rapporten 27 Bijlage 3 Rapportbrief thema medicatieveiligheid Pagina 2 van 35

3 1 Inleiding De Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) heeft op 4 januari 2017 een onaangekondigd inspectiebezoek gebracht aan Stichting Zorggroep West- en Midden-Brabant, Thebe (hierna: Thebe), Woonzorgcentrum Park Stanislaus (hierna: Stanislaus) in Moergestel. In het eerste hoofdstuk van dit rapport beschrijft de inspectie het kader waarbinnen zij het bezoek bracht. In de hoofdstukken hierna volgen de conclusie, de handhaving met daarin de maatregelen die de zorgaanbieder moet nemen en tenslotte de bevindingen. 1.1 Aanleiding en belang De taak van de inspectie is het bevorderen van zorg van goede kwaliteit en van goed niveau. Goede zorg is in ieder geval veilig, doeltreffend, doelmatig, cliëntgericht en tijdig. De zorgaanbieder stemt de zorg af op de reële behoefte van de cliënt en levert de zorg in overeenstemming met de professionele standaard. Hierbij neemt de zorgaanbieder de rechten van de cliënt zorgvuldig in acht en borgt hij dat de cliënt ook met respect wordt behandeld. De inspectie vult haar taak in door erop toe te zien dat zorgaanbieders die onder toezicht staan, wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden naleven. Zij doet dit onder meer door het brengen van aangekondigde en onaangekondigde inspectiebezoeken. De inspectie oefent haar toezicht niet uit vanuit de opvatting regels zijn regels, maar vanuit de overtuiging dat regels en (beroeps)normen een onontbeerlijk kader vormen voor goede zorg, en daarmee bijdragen aan de preventie van onnodige risico s voor cliënten. Etra aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen. Inspectietoezicht op Thebe De inspectie bezocht de afgelopen jaren verschillende locaties van Thebe. De locatie Aeneas werd op 8 mei 2015 een eerste keer bezocht met een themabezoek gericht op onbegrepen gedrag. De acht kernelementen die de inspectie tijdens dit bezoek toetste voldeden alle deels. Tijdens een vervolgbezoek op dit thema op dezelfde locatie op 12 april 2016 bleek dat de acht kernelementen nog steeds deels voldeden. Daarnaast bleek dat het resultaatsverslag dat Thebe aan de inspectie toestuurde naar aanleiding van het eerste bezoek niet overeenkwam met de bevindingen van de inspectie. Bovenstaande bevindingen van de inspectie waren naast meldingen aanleiding om de locatie Don Sarto te bezoeken op 4 november Een conceptrapport van dat bezoek ligt op het moment van het schrijven van dit inspectierapport voor aan de raad van bestuur van Thebe met het verzoek te reageren op feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding van de bevindingen van hiervoor genoemde inspectiebezoeken, besloot de inspectie haar beeld over de kwaliteit van goede en verantwoorde zorg door Thebe te verbreden door nog enkele locaties te bezoeken. Op 21 december 2016 bezocht de inspectie Woonzorgcentrum Lucia in Breda. Op 4 januari 2017 bezocht de inspectie Stanislaus in Moergestel. Dit inspectiebezoek richtte zich op de afdeling kleinschalig wonen voor cliënten met psychogeriatrische problematiek. Pagina 3 van 35

4 1.2 Doelstelling De doelstelling van het inspectiebezoek was te beoordelen in hoeverre de door Stanislaus geboden zorg voldeed aan de relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden die risico s bij cliënten beperken. 1.3 Methode Om tot een gefundeerd oordeel te komen, gebruikte de inspectie verschillende informatiebronnen. Door de informatie uit deze bronnen te vergelijken en te wegen, beoordeelde de inspectie of de door Stanislaus geboden zorg voldeed aan relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden. De inspectie raadpleegde de volgende informatiebronnen: afvaardiging van de cliëntenraad uitvoerende medewerkers; verzorgenden IG en verpleegkundigen; een (waarnemend) specialist ouderengeneeskunde (hierna: SO) eveneens de Eerste Geneeskundige een (waarnemend) locatiemanager en een teamcoach; inzage in cliëntdossiers documenten, genoemd in bijlage 1 rondgang door de locatie tijdens de terugkoppeling; de voorzitter van de raad van bestuur. Met dit instrument toetste de inspectie de geboden zorg aan de hand van de volgende thema s: sturen op kwaliteit en veiligheid cliëntdossier deskundigheid en inzet personeel medicatieveiligheid vrijheidsbeperking. Per thema heeft de inspectie een selectie gemaakt van normen waaraan zij de geboden zorg toetste op basis van één of meer beoordelingsaspecten. De beoordelingsaspecten omvatten niet altijd de hele reikwijdte van een norm. Incidenteel kan het voorkomen dat de inspectie feiten en risico s constateert die niet in de beoordelingsaspecten worden genoemd maar wel betrekking hebben op een norm. Dit kan reden zijn om die norm een score voldoet niet te geven. Omgekeerd kan het ook voorkomen dat de inspectie beoordelingsaspecten bij een norm als voldoet niet beoordeelt, en die norm desondanks een score voldoet krijgt. Dit kan gebeuren als de zorgaanbieder andere maatregelen heeft getroffen die hebben geleid tot goede zorg. 1.4 Toetsingskader De normen en beoordelingsaspecten die de inspectie hanteerde, zijn gebaseerd op de wet- en regelgeving en de daarvan afgeleide normen van de koepelorganisaties en de branche- en beroepsverenigingen. Bij risico s waarvoor wet- en regelgeving en daarvan afgeleide normen ontbraken, hanteerde de inspectie indien nodig eigen handhavingsnormen. Een overzicht van het normenkader is opgenomen in bijlage Beschrijving locatie Thebe Thebe biedt zorg, behandeling en begeleiding aan cliënten in Midden- en West- Brabant. Thebe heeft ruim 20 woonzorgcentra. Daarnaast biedt Thebe thuiszorg. Pagina 4 van 35

5 Stanislaus Stanislaus is een van de woonzorgcentra van Thebe en ligt in Moergestel. Het gebouw is een voormalig deel van een klooster. Medio 2005 werd deze locatie gerenoveerd en een deel nieuwbouw aan de bestaande bouw toegevoegd. Binnen Stanislaus zijn diverse voorzieningen aanwezig zoals een dagvoorziening en een ontmoetingsruimte. Cliënten Stanislaus levert zorg aan negentien cliënten met psychogeriatrische problematiek (hierna: pg-cliënten) en twaalf cliënten met somatische problematiek. Daarnaast levert Stanislaus zorg thuis aan cliënten die zelfstandig huren. De locatie heeft een Bopz-aanmerking. De zorg aan pg-cliënten vindt plaats binnen drie kleinschalige groepswoningen (hierna: kleinschalig wonen). In iedere woning verblijven zes of zeven cliënten met ieder een eigen slaapkamer. Deze cliënten delen een gezamenlijke woonkamer. Cliënten kunnen via de open verbindingsdeuren tussen de woningen zich vrij bewegen binnen kleinschalig wonen en de aangrenzende tuin. De meeste cliënten hebben een ZZP 5 of 7. Personeel en aansturing Stanislaus werkt op dit moment met helpenden niveau 2, verzorgenden(-ig) niveau 3 en 4 en verpleegkundigen niveau 4 en 5. De medewerkers niveau 2 zijn Thebe-breed boventallig verklaard. Binnen Stanislaus blijven medewerkers niveau 2 echter voor een beperkte contractomvang in dienst. Een locatiemanager stuurt de locatie met zelfsturende teams aan. De zelfsturende teams werken met medewerkers met een bepaald aandachtsveld en hebben onderling diverse taken verdeeld zoals de roostering, hygiëne en meldingen. Op verzoek van de teamleden of de locatiemanager worden teams ondersteund door een teamcoach. Iedere ochtend en iedere middag starten op het kleinschalig wonen drie medewerkers, waarvan minimaal twee medewerkers niveau 3. Zij worden ondersteund door een vlinder -medewerker niveau 2. s Nachts zijn er binnen Stanislaus twee medewerkers aanwezig waarvan een van beide op kleinschalig wonen aanwezig is. Ontwikkelingen Stanislaus is gestart met de implementatie van het Thebe-brede ontwikkelprogramma De Bedoeling. Teams worden een voor een met een vijfdaags ontwikkelprogramma gericht geschoold. Verder startte Stanislaus met de uitwerking van het Thebe-brede Zorgpad Onbegrepen Gedrag. Hierin werken medewerkers en behandelaars in multidisciplinair verband aan preventie en/of het omgaan met vormen van onbegrepen gedrag. Stanislaus doet dit onder andere door het houden van Zorg- Arts-Psycholoog-overleggen (hierna: ZAP-overleg). Pagina 5 van 35

6 2 Conclusie en onderbouwing Dit hoofdstuk start met een samenvattend overzicht van de scores per thema. Vervolgens geeft de inspectie haar conclusie. De inspectie onderbouwt haar conclusie daarna in één of meer beschouwende subparagrafen. Deze onderbouwing beschrijft de grote lijnen en de belangrijkste risico s. Een toelichting op de scores per norm staat in hoofdstuk 4. In dat hoofdstuk beschrijft de inspectie op basis van welke bevindingen de scores op de normen zijn gegeven. In alle thema s zit het onderwerp cliëntgerichtheid verweven. In dit 2 e hoofdstuk wijdt de inspectie ook een paragraaf aan dit onderwerp. In deze paragraaf beschrijft de inspectie haar overkoepelende beeld over de cliëntgerichtheid van Stanislaus. De inspectie besteedt epliciet aandacht aan dit onderwerp, omdat goede zorg staat of valt met de mate waarin de cliënt invloed heeft op de invulling van deze zorg. In kwaliteitskaders en wetgeving krijgt cliëntgerichtheid een steeds prominentere plaats. 2.1 Samenvatting van de scores per thema De onderstaande tabel biedt per thema een samenvatting van de scores op de normen waaraan de inspectie de geboden zorg toetste. 2.2 Conclusie: geboden zorg voldoet onvoldoende aan de normen en is daardoor mogelijk risicovol De zorg die Stanislaus biedt, voldoet niet aan 6 van de 35 beoordeelde normen. Het niet voldoen aan normen kan leiden tot onnodige risico s voor cliënten. Om deze risico's te beperken, verwacht de inspectie dat de zorgaanbieder verbeteringen realiseert. Het gaat om verbeteringen op de punten waar de geboden zorg niet aan de normen voldoet. In hoofdstuk 3 staan de te nemen maatregelen en de vervolgacties aangegeven. Pagina 6 van 35

7 2.2.1 Stanislaus werkt hard aan de uitwerking van De Bedoeling Tijdens het bezoek zag de inspectie dat alle medewerkers binnen Stanislaus met veel betrokkenheid werkten aan (het continu verbeteren van) kwaliteit van zorg. Medewerkers sloten aan bij het Thebe-brede programma De Bedoeling en discussieerden met elkaar over wenselijke of noodzakelijke verbeteringen voor de cliënt. Zo was het meer ruimte geven aan cliënten door tussendeuren tussen de individuele woning op kleinschalig wonen te openen, een voorbeeld wat medewerkers spannend vonden maar toch probeerden. De inspectie constateert dat medewerkers leren van de incidenten en passende verbeteracties uitvoeren. Een analyse van de meldingen op woning- en/of locatieniveau, kan het werken aan de kwaliteit van zorg verder versterken Controle en sturing nodig voor actualiseren cliëntdossiers Medewerkers hadden een goed werkend elektronisch cliëntdossier ter beschikking en waren bekend met de mogelijkheden van het dossier en de afspraken hoe zij hiermee moesten werken. Het viel de inspectie op dat dit cliëntdossier gebruiksvriendelijker was voor medewerkers, dan een cliëntdossier dat binnen Thebe op andere locaties wordt gebruikt. In de uitwerking in cliëntdossiers was sprake van een achterstand. De inspectie constateerde dat de afspraken en werkwijzen over het omgaan met het cliëntdossiers niet werden nagekomen. Risico-analyses, evaluaties en MDO s vonden niet plaats conform de frequentie van de veldnormen. Het management dient meer te sturen op deze inhaalslag. 2.3 Cliëntgerichtheid De medewerkers, behandelaars en management van Stanislaus werkten samen binnen een structuur van zelfsturende teams waarin de vraag, wensen en behoeften van de cliënten centraal staan. Samen met een grote groep van vrijwilligers, mantelzorgers en een actief verenigingsleven droeg Stanislaus zorg voor passende activiteiten voor de cliënten. Daarin zochten zij met elkaar naar een goede uitwerking van activiteiten voor een doelgroep met specifieke wensen, behoeften en beperkingen. Pagina 7 van 35

8 3 Handhaving 3.1 Inleiding Dit hoofdstuk begint met een overzicht van de normen waaraan de geboden zorg niet voldeed en waarvoor verbetermaatregelen noodzakelijk zijn. Vervolgens geeft de inspectie aan wat zij van de zorgaanbieder verwacht. Daarna beschrijft de inspectie haar vervolgacties. De inspectie gaat ervan uit dat de informatie in hoofdstuk 4 voldoende handvatten biedt om de verbeteringen door te voeren die nodig zijn om te voldoen aan de normen in paragraaf Overzicht van normen waaraan de geboden zorg niet voldeed Thema 2: cliëntdossier 2.4 Medewerkers inventariseren en evalueren periodiek de cliëntgebonden risico's en baseren hierop de zorg en de ondersteuning. 2.5 Afgesproken doelen, acties, rapportages en evaluaties zijn op elkaar afgestemd. 2.6 De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn betrokken bij de periodieke evaluatie en bijstelling van het zorgplan. De evaluatiefrequentie is volgens de veldnorm of hoger. Thema 3: deskundigheid en inzet medewerkers 3.5 Medewerkers zorgen ervoor dat cliënten in een veilige (woon)omgeving verblijven. Thema 4: medicatieveiligheid 4.5 Bij medicatiewijziging past de medewerker de GDS-medicatie niet aan. 4.7 De zorgaanbieder registreert de (werk)voorraad medicatie en bewaakt de houdbaarheid ervan. * GDS= Geneesmiddelen Distributie Systeem. Bij gebruik van een GDS heeft de apotheek de geneesmiddelen per cliënt per toedientijdstip verpakt. 3.3 Vervolgacties zorgaanbieder Thema medicatieveiligheid Voor het thema medicatieveiligheid geldt een andere handhavinglijn. De inspectie heeft uiterlijk binnen twee weken na het bezoek een aparte rapportbrief met de bevindingen, conclusie en handhaving op het gebied van het thema medicatieveiligheid naar de raad van bestuur gestuurd. De rapportbrief is toegevoegd als bijlage bij dit rapport (bijlage 3) Overige thema s De onderstaande tekst is alleen van toepassing op de onvoldoende normen van de overige vier thema s ( sturen op kwaliteit en veiligheid, cliëntdossier, deskundigheid en inzet personeel en vrijheidsbeperking ). De inspectie verwacht dat de zorgaanbieder de noodzakelijke verbetermaatregelen neemt en de inspectie daarvan een resultaatsverslag stuurt. Dit resultaatsverslag verwacht de inspectie drie maanden na de datum van de begeleidende brief bij het vastgestelde rapport. Pagina 8 van 35

9 In dit resultaatsverslag staat per norm: - of de zorgaanbieder binnen de gestelde termijn volledig aan de norm voldoet; - welke aanpak en acties de zorgaanbieder heeft ingezet om volledig aan de norm te voldoen; - hoe de zorgaanbieder heeft gemeten dat hij volledig aan de norm voldoet; - als de zorgaanbieder per de datum van het resultaatsverslag nog niet volledig aan de norm voldoet: welk niveau van verbetering in kwalitatieve en kwantitatieve zin de zorgaanbieder per de datum van het resultaatsverslag feitelijk heeft bereikt (bijvoorbeeld een % van het geheel). 3.4 Beoordeling van overige locaties De inspectie verwacht dat de zorgaanbieder controleert of de bij overige locaties of teams geboden zorg ook aan alle getoetste normen voldoet en dat hij zo nodig passende maatregelen treft. 3.5 Vervolgacties inspectie Op basis van het ontvangen resultaatsverslag beoordeelt de inspectie of vervolgacties nodig zijn. Een aangekondigd of onaangekondigd hertoetsbezoek aan Stanislaus behoort tot de mogelijke vervolgacties. Pagina 9 van 35

10 4 Bevindingen inspectiebezoek Dit hoofdstuk bevat per thema een inleiding, de scores op de normen en op de bijbehorende beoordelingsaspecten. Na ieder thema volgt zo nodig een toelichting op de scores. De scores zijn in een tabel weergegeven. Er zijn vier scoremogelijkheden: voldoet voldoet niet. In alle gevallen geldt: als de geboden zorg op één beoordelingsaspect van een norm een score voldoet niet heeft, dan scoort de geboden zorg op de hele norm voldoet niet. Dit geldt dus ook als de geboden zorg op de helft of meer dan de helft van de beoordelingaspecten van een norm een score niet beoordeeld heeft. niet van toepassing (n.v.t.). De score n.v.t. geeft de inspectie als de situatie waarop de norm van toepassing is, in Stanislaus nooit voorkomt. niet beoordeeld. De score niet beoordeeld betekent dat de situatie waarop de norm van toepassing is in Stanislaus wel voorkomt, maar tijdens het bezoek niet aan de orde is geweest. Heeft de zorg op de helft of meer dan de helft van de beoordelingsaspecten van die norm een score niet beoordeeld? Dan beschouwt de inspectie de geboden zorg waarop een norm van toepassing is als niet beoordeeld. Incidenteel kan het voorkomen dat de inspectie feiten en risico s constateert die niet in de beoordelingsaspecten worden genoemd maar wel betrekking hebben op een norm. Wanneer de inspectie die feiten ernstig vindt en de risico s voor cliënten groot zijn, kan dit reden zijn om die norm een score voldoet niet te geven. Omgekeerd kan het ook voorkomen dat de inspectie beoordelingsaspecten bij een norm als voldoet niet beoordeelt, en die norm desondanks een score voldoet krijgt. Dit kan gebeuren als de zorgaanbieder andere maatregelen heeft getroffen die hebben geleid tot goede zorg. De nummering van de normen is niet altijd opeenvolgend. Dit komt omdat de normen uit een groter normenbestand komen; de inspectie toetst niet aan alle normen uit dit bestand. Pagina 10 van 35

11 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan locatie Park Stanislaus in Moergestel op 4 januari Thema 1: sturen op kwaliteit en veiligheid Inleiding In de uitvoering van de zorg moet zichtbaar zijn dat de zorgaanbieder stuurt op kwalitatief goede en veilige zorg. Deze zorg is gericht op het bevorderen dan wel in stand houden van de kwaliteit van bestaan en de eigen regie van de cliënt Scores Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, borgt in samenspraak met relevante disciplines en partijen een effectieve Plan-Do-Check-Act(PDCA)-cyclus. Dit betekent dat hij structureel relevante kwaliteitsinformatie verzamelt en hierover met belanghebbenden in dialoog gaat. Daardoor wordt zichtbaar wat goed gaat en waar het nog beter kan. De zorgaanbieder is eindverantwoordelijk voor het uitvoeren van de hierop gebaseerde verbeteracties en voor de beoordeling van de effecten ervan. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, werkt systematisch aan het optimaliseren van de relatie tussen cliënt en professional. De zorgaanbieder richt zijn organisatie zo in dat medewerkers in dialoog met de cliënt kunnen handelen. Hierbij zijn de wensen en behoeften van de cliënt altijd het uitgangspunt. 1.1 De zorgaanbieder gebruikt op structurele wijze cliëntervaringen voor kwaliteitsverbetering. a) Eens in de twee jaar voert de zorgaanbieder een cliëntervaringsonderzoek uit. Het laatste onderzoek is maimaal twee jaar oud. b) Maimaal binnen een jaar na het cliëntervaringsonderzoek heeft de zorgaanbieder de bevindingen op de locatie/in het team aantoonbaar gebruikt om de kwaliteit te verbeteren. 1.2 De zorgaanbieder zorgt ervoor dat medewerkers (bijna-)fouten systematisch en structureel melden. Hij verzamelt en analyseert de meldingen en gebruikt deze voor verbeteracties. a) Medewerkers zeggen (bijna-)fouten veilig te kunnen melden. b) Ten minste een persoon of commissie (bijvoorbeeld MIC) analyseert de meldingen systematisch. c) Op basis van de meldingenanalyse neemt de zorgaanbieder aantoonbaar verbetermaatregelen. X Pagina 11 van 35

12 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan locatie Park Stanislaus in Moergestel op 4 januari De zorgaanbieder gebruikt klachten van cliënten voor verbeteracties. a) De zorgaanbieder heeft een klachtenregeling conform de voor de doelgroep(en) geldende wetgeving 1. b) De zorgaanbieder gebruikt informatie uit de klachtenafhandeling voor verbeteracties. 1.4 De zorgaanbieder regelt cliëntenmedezeggenschap. a) De zorgaanbieder regelt medezeggenschap waarbij cliënten en/of cliëntvertegenwoordigers cliëntbelangen behartigen. b) De leden/cliënten die deelnemen aan de cliëntenmedezeggenschap ervaren dat de zorgaanbieder hen tijdig en goed informeert en goed luistert naar hun inbreng. Ook vinden zij dat de zorgaanbieder de juiste zaken agendeert. 1.5 De zorgaanbieder heeft in- en eclusiecriteria voor cliënten. a) De zorgaanbieder gebruikt in- en eclusiecriteria voor cliënten als uitgangspunt bij de samenstelling van cliëntgroepen. b) De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger heeft/hebben van de zorgaanbieder informatie ontvangen over de inen eclusiecriteria voor cliënten. 1.8 De zorgaanbieder zorgt ervoor dat zinvolle/ passende dagbesteding in voldoende mate aanwezig is. a) Cliënten hebben een dagbesteding die past bij hun wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen. a) De zorgaanbieder is in het bezit van een Verklaring omtrent gedrag (VOG) van alle medewerkers die vanaf 1 januari 2016 in dienst zijn getreden en zorg verlenen of beroepsmatig met cliënten in aanraking komen. (Geldt alleen voor zorgaanbieders die Wlz-zorg verlenen, zowel instellingen als solistisch werkende zorgverleners) 1 Voor de klachtenprocedure zoals beschreven in de Wkkgz geldt een overgangsregeling tot 1 januari In de overgangsperiode blijft de klachtenregeling die de zorgaanbieder had op grond van de Wkcz van toepassing, tot het tijdstip waarop hij beschikt over een klachtenregeling die voldoet aan de eisen van de Wkkgz. Voor de afhandeling van Bopz-klachten geldt de klachtenprocedure zoals deze wordt beschreven in de Wkkgz niet, omdat voor de behandeling van Bopz-klachten afwijkende regels gelden, die zijn vastgelegd in de Wet Bopz en in het Besluit Klachtenbehandeling Bopz. Pagina 12 van 35

13 Toelichting 1.2.a) Medewerkers gaven aan dat ze veilig konden melden. 1.2.b) Medewerkers gebruikten een digitaal systeem (iprova) om MIC- en MIMmeldingen te doen. De locatiemanager beoordeelde de ingestuurde meldingen. Stanislaus had een (multidisciplinair) kernteam waarin zij standaard de analyse van meldingen besprak. Daarnaast was er een locatieteam. Dit team analyseerde de trends op locatieniveau. Ieder team had een medewerker met het aandachtsveld meldingen. Deze koppelde in het eigen team de bevindingen terug over de uitgevoerde analyses en analyseerde met regelmaat, in overleg met een kwaliteitsadviseur, de meldingen. 1.2.c) Uit twee incidentenanalyses bleek dat Stanislaus passende verbetermaatregelen nam naar aanleiding van beide incidenten. Stanislaus had echter geen locatiebrede analyse van de incidenten waaruit bleek welke verbetermaatregelen Stanislaus nam op basis van een dergelijke analyses. 1.4.b) De voorzitter van de cliëntenraad vond dat de locatiemanager de cliëntenraad goed informeerde en naar de cliëntenraad luisterde. De cliëntenraad besprak jaarlijks het verbeterplan van de locatie met de locatiemanager. Volgens de cliëntenraad was de klanttevredenheid groot binnen Stanislaus. De cliëntenraad ontving nauwelijks tot geen klachten in de afgelopen jaren. De cliëntenraad waardeerde de kwaliteit van geboden zorg en benoemde de (grote) hoeveelheid aan activiteiten, vrijwilligers en mantelzorgers binnen Stanislaus. De cliëntenraad vertelde over de etra gelden die Thebe beschikbaar stelde voor het invullen en ontwikkelen van het activiteitenaanbod. Vanuit een participatief model nodigde Thebe de cliëntenraden uit om mee te denken en invulling te geven aan beleidsvoornemens waaronder de ontwikkeling van het activiteitenaanbod. 1.5.a Voor een aantal afdelingen binnen Thebe waar de zorgaanbieder specialistische zorg biedt aan bijzondere doelgroepen, werkt Thebe met doelgroepbeschrijvingen waaraan enkele in- en eclusiecriteria gekoppeld zijn. De zorgaanbieder gaf aan dat Stanislaus geen specialistische zorg voor bijzondere doelgroepen bood. Voor Stanislaus gebruikte de zorgaanbieder daarom geen in- en eclusiecriteria omdat de doelgroepbeschrijving in voldoende mate als zodanig functioneerde. 1.8.a) Stanislaus had twee activiteitenbegeleiders. Deze organiseerden centrale activiteiten voor alle cliënten van Stanislaus en organiseerden ook activiteiten voor cliënten op kleinschalig wonen. Voorafgaand aan iedere opname van een nieuwe cliënt, bezocht een activiteitenbegeleider de kandidaat-cliënt en bracht dan zijn of haar wensen en behoeften in beeld. Medewerkers op kleinschalig wonen waren onder andere vanuit projecten zoals Waardigheid & Trots en De Bedoeling bezig om meer maatwerk aan individuele activiteiten voor pg-cliënten te organiseren. Stanislaus beschikte verder over een grote groep aan vrijwilligers, mantelzorgers en lokale verenigingen die zorg droegen voor gezamenlijke en individuele activiteiten. Pagina 13 van 35

14 4.2 Thema 2: cliëntdossier Inleiding Het cliëntdossier is een belangrijke basis voor cliëntgerichte zorg. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, maakt met iedere cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger vóór de start van de zorgverlening of zo snel als mogelijk na de start van de zorgverlening, afspraken over de uitvoering van de zorg en ondersteuning. Deze afspraken gaan uit van de wensen, behoeften en mogelijkheden van de cliënt. Ook houden deze afspraken rekening met beperkingen van de cliënt en met ingeschatte mogelijke cliëntgebonden risico s. Bij de uitvoering van de zorg en ondersteuning is het uitgangspunt het zo veel mogelijk versterken van de eigen regie van de cliënt en van zijn ervaren kwaliteit van bestaan. De medewerker die eerstverantwoordelijke is voor de uitvoering van de zorg en ondersteuning aan de cliënt, stelt in dialoog met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger zorg- en ondersteuningsdoelen vast. In deze doelen moeten de wensen van de cliënt doorklinken en de wijze waarop hij zijn leven wil inrichten. De doelen zijn niet uitsluitend probleemgericht gedefinieerd maar bevorderen ook de kwaliteit van het bestaan van de cliënt zo goed mogelijk. Ook maakt de eerstverantwoordelijke medewerker met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger afspraken over de uitvoering van de zorg en ondersteuning. De medewerker legt deze afspraken vast in de vorm van een individueel zorgplan. Uit dit plan wordt duidelijk welke zorg en ondersteuning een cliënt van de zorgaanbieder vraagt. Ook beschrijft het plan wat er nodig is om de zorg- en ondersteuningsdoelen te behalen en wie daarvoor verantwoordelijk is of zijn. Naast de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger en de eerstverantwoordelijke medewerker leveren alle overige betrokken medewerkers en disciplines, zoals gedragswetenschappers, artsen en paramedici, een zichtbare bijdrage aan afspraken over de uitvoering van de zorg en ondersteuning aan de cliënt. Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, heeft geborgd beleid voor het rapporteren in het cliëntdossier over de voortgang op de zorg- en ondersteuningsdoelen en over de mate waarin deze doelen worden behaald. Ook is de zorgaanbieder verantwoordelijk voor rapportage over andere relevante zaken op individueel cliëntniveau die om rapportage vragen. De zorgaanbieder waarborgt de periodieke multidisciplinaire evaluatie van het zorgplan met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger. Na de evaluatie maken de betrokkenen met elkaar nieuwe afspraken. 2 Onder cliëntdossier verstaat de inspectie alle vastgelegde informatie op individueel cliëntniveau die relevant is voor de zorgverlening aan de cliënt. Het individuele zorgplan is een onderdeel van het cliëntdossier. Pagina 14 van 35

15 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan locatie Park Stanislaus in Moergestel op 4 januari Scores 2.1 De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn aantoonbaar betrokken bij het opstellen van het zorgplan. 3 a) Voor iedere nieuwe cliënt is binnen zes weken na de start van de zorgverlening een zorgplan vastgesteld. b) De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn aantoonbaar betrokken bij de beschrijving van de levensgeschiedenis, wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. c) Uit het cliëntdossier blijkt dat de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger heeft/hebben ingestemd met de inhoud van het zorgplan. 2.2 De wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt zijn de basis voor de zorg-/ondersteuningsdoelen.fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. a) De zorg-/ondersteuningsdoelen passen bij de wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. b) De zorg-/ondersteuningsdoelen zijn gebaseerd op diagnostiek van relevante disciplines. 2.3 In het cliëntdossier is zichtbaar dat relevante disciplines betrokken zijn bij de zorg en ondersteuning. a) Het cliëntdossier bevat relevante informatie, zoals diagnoses, onderzoeken en/of opdrachten van betrokken disciplines. b) Relevante disciplines zijn aantoonbaar betrokken bij het opstellen en evalueren van afspraken over zorg-/ ondersteuningsdoelen. c) Vakinhoudelijke specialisten hebben hun adviezen en/of opdrachten aan medewerkers toepasbaar gemaakt voor de dagelijkse omgang met de cliënten. 3 Voor deze normen geldt een afwijkend handhavingbeleid voor cliënten die zorg ontvangen vanuit een persoonsgebonden budget (pgb). Het recht op een zorgplanbespreking en een zorgplan zoals omschreven in de Wlz geldt niet voor deze groep cliënten. Het toezicht op de zorg aan deze cliënten blijft, voor wat betreft de normen en beoordelingsaspecten die specifiek over het zorgplan gaan, beperkt tot toetsen en zo nodig het geven van het advies om bepaalde zaken te verbeteren. Verdergaande handhavingmaatregelen zullen achterwege blijven. Dit neemt niet weg dat ook de zorg aan deze groep cliënten aantoonbaar van goed niveau, doeltreffend, doelmatig en cliëntgericht moet zijn, afgestemd op de reële behoefte van de cliënt. Pagina 15 van 35

16 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan locatie Park Stanislaus in Moergestel op 4 januari Medewerkers inventariseren en evalueren periodiek de cliëntgebonden risico's en baseren hierop de zorg en de ondersteuning. a) In het cliëntdossier zijn relevante cliëntgebonden risico s en daaruit voortvloeiende afspraken opgenomen. Voorbeelden van cliëntgebonden risico s zijn: - huidletsel - incontinentie - vallen - problemen medicatiegebruik - ondervoeding/overgewicht - probleem- of onbegrepen gedrag - mondzorg b) De zorg-/ondersteuningsdoelen passen bij de resultaten van de individuele risico-inventarisaties. 2.5 Afgesproken doelen, acties, rapportages en evaluaties zijn op elkaar afgestemd. a) De zorg-/ondersteuningsbehoeften, de zorg-/ ondersteuningsdoelen en de acties hebben een logische samenhang. b) De (dagelijkse) rapportages zijn gekoppeld aan de zorg- /ondersteuningsdoelen en acties. c) De evaluaties van de geboden zorg en ondersteuning gaan over de zorg-/ondersteuningsbehoeften, zorg-/ ondersteuningsdoelen en zorgacties. 2.6 De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn betrokken bij de periodieke evaluatie en bijstelling van het zorgplan. De evaluatiefrequentie is volgens de veldnorm of hoger. a) De cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger is/zijn aantoonbaar betrokken geweest bij de evaluatie van het zorgplan. b) Periodieke evaluaties zijn aantoonbaar uitgevoerd met een minimale frequentie zoals vastgelegd in de veldnorm, of vaker. c) Aantoonbaar is geëvalueerd of de gemaakte afspraken over de zorg-/ondersteuningsbehoeften, zorg-/ ondersteuningsdoelen en zorgacties zijn nageleefd. De uitkomst van de evaluatie wordt gebruikt voor een eventuele wijziging van het zorgplan. Pagina 16 van 35

17 Toelichting In de zomer van 2016 startten medewerkers van Stanislaus met het werken met een digitaal cliëntdossier (Labelcare). Dit digitaal cliëntdossier had een koppeling naar het digitaal medisch dossier. Behandelaars bepaalden per item welke informatie voor medewerkers in het digitaal cliëntdossier in te zien was. Het digitaal cliëntdossier bevatte de mogelijkheid om bepaalde items te labelen, zodat in een oogopslag te zien was welke rapportage bijvoorbeeld de afstemming met de familie betrof. Daarnaast bevatte het cliëntdossier de mogelijkheid om de voor de cliënt meest belangrijke waarden te benadrukken. Hierdoor was het voor medewerkers bijvoorbeeld duidelijk zichtbaar hoe een cliënt het liefst benaderd wilde worden. 2.1 b) In drie van de vier cliëntdossiers die de inspectie inzag, was een levensverhaal aanwezig. In alle dossiers beschreven medewerkers samen met de cliënt of cliëntvertegenwoordigers de wensen en behoeften van de cliënt. 2.1 c) Uit de rapportage bleek dat Stanislaus zorgplannen vaststelde met instemming van de cliënt of cliëntvertegenwoordiger. 2.2 De zorg- en ondersteuningsdoelen sloten aan bij de wensen en behoeften van cliënten. Tevens bleek uit de dossierinzage dat medewerkers zich hierbij baseerden op de diagnostiek van relevante disciplines. 2.3 a) Uit de inzage van cliëntdossiers bleek dat behandelaars relevante informatie voor medewerkers beschreven zoals diagnoses, onderzoeken en/of opdrachten van betrokken disciplines. 2.3 c) Vakinhoudelijke specialisten gaven diverse relevante en actuele adviezen en/of opdrachten aan medewerkers. Medewerkers vertaalden de adviezen gericht op het omgaan met gedrag van cliënten, door passende acties en afspraken in het zorgplan te omschrijven. 2.4 a) In enkele cliëntdossiers bleek dat medewerkers niet periodiek de cliëntgebonden risico's inventariseerden. In een cliëntdossier waren de laatste risicoanalyses van januari 2016 en in een ander cliëntdossier waren deze van mei b) Door het ontbreken van actuele risico-inventarisaties waren zorg- en ondersteuningsdoelen mogelijk onvoldoende actueel. 2.5 a) De zorg-/ondersteuningsbehoeften, de zorg-/ ondersteuningsdoelen en de acties hadden een logische samenhang. De inspectie merkte op dat medewerkers in ieder zorgplan vooral de meest relevante doelen en acties beschreven. 2.5 b) Uit de dossierinzage bleek dat medewerkers niet altijd rapporteerden op basis van de zorg-/ondersteuningsdoelen en acties. Soms rapporteerden medewerkers wel de stemming van een cliënt. Medewerkers rapporteerden niet altijd welke acties zij uitvoerden en het effect hiervan. In een cliëntdossier gaf de SO de opdracht om het effect van de toepassing van een bedhek te observeren en te rapporteren. Uit de rapportage bleek niet dat medewerkers hierop rapporteerden. 2.6 b) Periodieke evaluaties vonden niet aantoonbaar halfjaarlijks plaats. In twee cliëntdossiers was de laatste rapportage over een MDO uit het eerste kwartaal van Pagina 17 van 35

18 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan locatie Park Stanislaus in Moergestel op 4 januari Thema 3: deskundigheid en inzet medewerkers Inleiding Een zorgaanbieder die goede zorg biedt, organiseert de uitvoering van de geboden zorg zo dat hij tijdig, doelmatig, doelgericht en deskundig in de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënt voorziet. De zorgaanbieder zet voldoende en deskundige medewerkers in. Hij schoolt, ondersteunt en stimuleert hen structureel Scores Medewerkers die goede zorg bieden, richten zich op het behouden of bereiken van het optimale niveau van functionele autonomie en kwaliteit van bestaan voor de cliënt. Deskundige medewerkers zijn betrouwbaar, werken cliëntgericht en bejegenen de cliënt op een passende manier. Zij zijn in staat om de cliënt op een professionele, multidisciplinaire wijze de juiste ondersteuning te bieden op het vlak van sociaalemotioneel, cognitief en somatisch functioneren. Deskundige medewerkers kunnen reflecteren op het effect van het eigen handelen. Medewerkers die goede zorg bieden, werken volgens protocollen, procedures en werkinstructies. De zorgaanbieder borgt dat relevante actuele protocollen, procedures en werkinstructies aanwezig zijn. De zorgaanbieder stimuleert medewerkers om met gezond verstand te blijven werken. Hij biedt de mogelijkheid om gemotiveerd af te wijken van geldende protocollen en procedures wanneer situaties daar om vragen. Medewerkers leggen afwijkingen van protocollen, procedures, werkinstructies en zorgafspraken schriftelijk vast in het cliëntdossier. Bij de geboden zorg kunnen tegelijkertijd of opeenvolgend verschillende onderdelen van dezelfde zorgaanbieder of verschillende zorgaanbieders betrokken zijn. In zulke situaties doet de zorgaanbieder wat in zijn vermogen ligt om een goede communicatie en coördinatie tussen alle betrokkenen, onder wie de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger, te waarborgen. 3.1 Medewerkers werken cliëntgericht. a) Medewerkers kunnen aangeven op welke wijze ze cliënten methodisch en actief ondersteunen in het uiten van behoeften en wensen. b) Medewerkers reageren met adequate acties op behoeften en wensen van cliënten. 3.2 Medewerkers besteden aandacht aan de invloed van hun bejegening op het gedrag van de cliënt. a) Medewerkers zijn zich ervan bewust dat de manier waarop ze cliënten bejegenen, invloed heeft op het gedrag van die cliënten. b) Medewerkers bespreken in formele overlegstructuren (zoals teambespreking, supervisie en intervisie) en in Pagina 18 van 35

19 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan locatie Park Stanislaus in Moergestel op 4 januari 2017 de dagelijkse praktijk met elkaar hoe de manier waarop ze cliënten bejegenen, invloed heeft op het gedrag van die cliënten. 3.3 Medewerkers hebben voldoende kennis en vaardigheden om zorg en ondersteuning te kunnen bieden aan de doelgroep van cliënten. a) Medewerkers kennen de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënten. b) Medewerkers vinden dat ze voldoende zijn toegerust om met de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënten te kunnen omgaan. c) Medewerkers ervaren vakinhoudelijke ondersteuning van zowel hun direct leidinggevende als van vakinhoudelijke specialisten zoals (para-)medici, gedragswetenschappers en verpleegkundigen met aandachtsgebieden. 3.4 Medewerkers werken op een verantwoorde manier met relevante, actuele richtlijnen, protocollen en/of werkinstructies. a) Medewerkers kennen relevante richtlijnen, protocollen en werkinstructies, en weten wanneer en hoe deze moeten worden gebruikt. b) Medewerkers weten dat ze beargumenteerd kunnen afwijken van richtlijnen, protocollen en werkinstructies om individueel maatwerk mogelijk te maken. Afwijken van richtlijnen, protocollen en werkinstructies is alleen mogelijk als de afwijking is besproken en op cliëntniveau is vastgelegd. c) De zorgaanbieder borgt dat medewerkers met actuele richtlijnen, protocollen en werkinstructies werken. 3.5 Medewerkers zorgen ervoor dat cliënten in een veilige (woon)omgeving verblijven. a) Medewerkers weten wat nodig is om ervoor te zorgen dat cliënten zich veilig voelen. Medewerkers nemen indien nodig maatregelen om de beleving van veiligheid bij cliënten te vergroten. b) Medewerkers creëren een veilige leefomgeving, rekening houdend met de individuele cliëntgebonden risico s. 3.6 Medewerkers krijgen scholing om adequaat te kunnen voorzien in de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënten. Pagina 19 van 35

20 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan locatie Park Stanislaus in Moergestel op 4 januari 2017 a) De zorgaanbieder weet welke kennis en kunde nodig is om te voldoen aan de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de cliënten. b) De zorgaanbieder weet over welke kennis en kunde de medewerkers beschikken. c) De zorgaanbieder voert een scholingsplan uit dat past bij de zorg- en ondersteuningsbehoeften van de doelgroep en het deskundigheidsniveau van de medewerkers. 3.7 De zorgaanbieder zet op de juiste momenten voldoende en deskundige medewerkers in voor de uitvoering van de dagelijkse zorg. a) De zorgaanbieder borgt dat alleen bevoegde en bekwame medewerkers voorbehouden en risicovolle handelingen uitvoeren. b) De zorgaanbieder borgt de inzet van voldoende en deskundige medewerkers op basis van de zorg- en ondersteuningsbehoeften van cliënten. c) De zorgaanbieder borgt de inzet van tijdelijke invalkrachten op zo n manier dat de benodigde zorg en ondersteuning van de cliënten verantwoord is. 3.8 Vakinhoudelijke specialisten zijn in voldoende mate beschikbaar. a) Vakinhoudelijke specialisten zijn beschikbaar wanneer nodig. b) Medewerkers ervaren dat zij de bij de zorg en ondersteuning aan cliënten betrokken de vakinhoudelijke specialisten gemakkelijk kunnen bereiken en dat die hen adequaat ondersteunen. 3.9 De zorgaanbieder verzamelt en analyseert contetuele factoren die van invloed zijn op de inzet van medewerkers. Zo nodig treft de zorgaanbieder passende maatregelen. a) De zorgaanbieder heeft ziekteverzuim, personeelsverloop, inzet van invalkrachten en ervaren werkdruk in beeld. b) De zorgaanbieder treft zo nodig passende maatregelen. Pagina 20 van 35

21 Toelichting Vanaf november 2016 startte Thebe het scholingstraject De Bedoeling. In dit traject staat cliëntgericht werken centraal. Binnen dit scholingstraject werkt Thebe met het Zorgpad Onbegrepen Gedrag als fundament voor begrijpen van en voorkomen van onbegrepen gedrag. 3.1 a) Onlangs openden medewerkers de deuren tussen de woningen van kleinschalig wonen. Hierdoor hadden cliënten meer bewegingsvrijheid. Medewerkers sloten hierdoor beter aan bij de wensen van de individuele cliënt. Op deze manier kon een cliënt bij een activiteit op een andere woning aansluiten. Verder waren medewerkers zich bewust van diverse mogelijkheden om (beter) aan te sluiten bij de wensen en behoeften van cliënten. Zo benoemden medewerkers dat sommige cliënten het prettig vonden om de boenwas of de stoflap te gebruiken, oude tijdschriften te lezen of met een ouderwetse draaitelefoon bezig te zijn. Medewerkers discussieerden nog met elkaar hoe zij deze activiteiten konden integreren binnen het dagelijkse wonen en welzijn van kleinschalig wonen. 3.2 b) Medewerkers bespraken op verschillende momenten en in de dagelijkse praktijk met elkaar de manier waarop ze cliënten bejegenden. Stanislaus maakte gebruik van het zogenaamde ZAP-overleg. Daarin bespraken medewerkers in aanwezigheid van de arts en psycholoog het gedrag van cliënten en hoe medewerkers daar mee konden omgaan. 3.5 b) In een van de woningen lagen in de keuken scherpe voorwerpen onbeheerd op het aanrecht en een keukenkastje met chemische middelen was niet afgesloten. Op dat moment was geen medewerker in de woning aanwezig. 3.6 c) Via het Thebe-brede ontwikkelprogramma De Bedoeling kregen alle teams een vijfdaagse training over de uitwerking van de kernwaarden van Thebe in het dagelijks handelen van medewerkers. Uit het Gerealiseerde Scholingsplan 2016 bleek dat Stanislaus voor alle medewerkers een passend aanbod aan scholing en trainingen had, waaronder scholingen over wondzorg en de Bopz. 3.7 b) Stanislaus borgde de inzet van voldoende en deskundige medewerkers op basis van de zorg- en ondersteuningsbehoeften van cliënten. Voor Stanislaus gold niet zoals bij andere locaties van Thebe, dat alle niveau 2 medewerkers volledig boventallig worden. Niveau 2 medewerkers zouden een contract behouden voor elf uren per week. Medewerkers vertelden dat zij over het algemeen voldoende konden aansluiten bij de wensen en behoeften van cliënten. Met de nodige creativiteit en de inzet van vrijwilligers en mantelzorgers probeerden zij tegemoet te komen aan specifieke individuele wensen. Medewerkers vertelden dat het soms lastig was om zelf de ziektevervanging te regelen. Het kwam voor dat zij tijdens een dienst meerdere telefoontjes moesten plegen terwijl ze eigenlijk deze tijd aan de cliëntenzorg moesten besteden. Pagina 21 van 35

22 4.4 Thema 4: medicatieveiligheid De inleiding, scores op de normen en beoordelingsaspecten en een toelichting op de scores behorend bij het thema medicatieveiligheid zijn in een aparte rapportbrief bijgevoegd (bijlage 3). Dit heeft ermee te maken dat de inspectie van de zorgaanbieder verwacht dat deze directe verbetermaatregelen neemt binnen 4 weken na het bezoek als één of meer van de medicatienormen niet voldoet/voldoen. De bevindingen in de rapportbrief worden meegenomen in de conclusie en handhaving van het totale bezoek. Pagina 22 van 35

23 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan locatie Park Stanislaus in Moergestel op 4 januari Thema 5: vrijheidsbeperking Inleiding Onder het begrip vrijheidsbeperking verstaat de inspectie alle maatregelen die de vrijheid van cliënten beperken. Dit begrip heeft voor de inspectie al jaren een grotere reikwijdte dan de vrijheidsbeperkende maatregelen die de Wet Bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) beschrijft Scores Kwetsbare mensen zijn in hun dagelijkse leven afhankelijk van zorgverlening door professionals. Vrijheidsbeperking heeft een grote impact op hun kwaliteit van bestaan. Door langdurige en/of door onjuiste toepassing van vrijheidsbeperking kan bij hen grote fysieke en psychische schade ontstaan. Binnen het thema vrijheidsbeperking beoordeelt de inspectie zowel maatregelen die leiden tot preventie en terugdringing van vrijheidsbeperking als de zorgvuldigheid waarmee besluitvorming en toepassing van vrijheidsbeperking plaatsvinden. Uit wetenschappelijk onderzoek en uit praktijksituaties blijkt dat terugdringing van het aantal vrijheidsbeperkingen in de ouderenzorg en in de zorg voor mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking mogelijk is. Een belangrijke voorwaarde hiervoor is een structureel bewustzijn bij zorgaanbieders en medewerkers over de verschillende vormen van vrijheidsbeperking en de impact die het toepassen van vrijheidsbeperking op cliënten heeft. Ook is het van belang dat zorgaanbieders en medewerkers te allen tijde op de hoogte zijn van de actuele kennis over vrijheidsbeperking. 5.1 De zorgaanbieder beschrijft zijn visie op en beleid over preventie, terugdringing, besluitvorming en uitvoering van vrijheidsbeperkende maatregelen. a) De zorgaanbieder beschrijft in zijn beleid over vrijheidsbeperking hoe de toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen wordt teruggedrongen. b) Huisregels bevatten geen andere regels dan die nodig zijn voor een ordelijke gang van zaken in de instelling. Zij beperken de vrijheid van handelen van de cliënt niet verder dan voor een dergelijke gang van zaken nodig is. c) De zorgaanbieder heeft de taken en verantwoordelijkheden van de Bopz-arts beschreven. De beschrijving bevat ook een waarneemregeling voor de Bopz-arts. Pagina 23 van 35

24 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan locatie Park Stanislaus in Moergestel op 4 januari Voordat een vrijheidsbeperkende maatregel wordt ingezet, analyseren de disciplines die bij de zorg aan de cliënt zijn betrokken, het (probleem)gedrag van de cliënt. a) De uitkomst van de (probleem)analyse van het gedrag van de cliënt bevindt zich in het cliëntdossier. b) Bij het maken van de (probleem)analyse van het gedrag van de cliënt zijn relevante andere disciplines betrokken. c) De uitkomst van de (probleem)analyse van het gedrag van de cliënt is gebruikt bij het beoordelen van de inzet van (een) vrijheidsbeperkende maatregel(en) in het licht van subsidiariteit, proportionaliteit en doelmatigheid. 5.3 Voorafgaand aan de inzet van de psychofarmaca vindt een psychosociale- of gedragsinterventie plaats. a) In het cliëntdossier is terug te vinden dat vóór de inzet van psychofarmaca een psychosociale of gedragsinterventie heeft plaatsgevonden. 5.4 In dialoog met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger vindt multidisciplinaire besluitvorming plaats over de vrijheidsbeperkende maatregel(en). a) Bij het multidisciplinaire overleg (MDO) over de besluitvorming over de inzet van (een) vrijheidsbeperkende maatregel(en) zijn alle voor die besluitvorming relevante disciplines betrokken. b) In dialoog met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger worden afspraken gemaakt over wanneer en hoe de vrijheidsbeperkende maatregel(en) wordt/(worden) toegepast. 5.5 Een arts of een gedragswetenschapper is verantwoordelijk voor het besluit om over te gaan tot de vrijheidsbeperkende maatregel(en). a) Het besluit om over te gaan tot toepassing van de vrijheidsbeperkende maatregel(en) en de verantwoordelijke voor dit besluit zijn terug te vinden in het cliëntdossier. 5.6 De cliënt en/of cliëntvertegenwoordiger geeft toestemming voor de toepassing van de vrijheidsbeperkende maatregel(en). Pagina 24 van 35

25 Voldoet Voldoet niet N.v.t. Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan locatie Park Stanislaus in Moergestel op 4 januari 2017 a) De toestemming van de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger staat in het cliëntdossier. 5.7 Alle vrijheidsbeperkende maatregelen die bij de cliënt worden toegepast, zijn opgenomen in het cliëntdossier. a) Alle vrijheidsbeperkende maatregelen die bij de cliënt worden toegepast, zijn opgenomen in het cliëntdossier. 5.8 Medewerkers passen vrijheidsbeperkende maatregelen zorgvuldig toe. a) Medewerkers passen vrijheidsbeperkende maatregelen zorgvuldig toe, volgens het protocol en afgestemd op de cliënt. b) Medewerkers voeren risicovolle handelingen zoals (fysiek) fieren, afzonderen, separeren en toedienen van medicatie bij cliënten die zich hiertegen verzetten, op een verantwoorde manier uit. 5.9 De zorgaanbieder gebruikt informatie over de toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen op locatie- of teamniveau voor kwaliteitsverbetering. a) De zorgaanbieder registreert de Bopz-maatregelen bedoeld in artikel 38.5 en 39 van de Wet Bopz op locatie- of teamniveau. b) De zorgaanbieder gebruikt de informatie met betrekking tot toegepaste vrijheidsbeperkende maatregelen op locatie- of teamniveau voor kwaliteitsverbetering. Dit doet hij ten minste met betrekking tot separatie, afzondering, afzondering in eigen (slaap)kamer, fiatie, gedwongen medicatie, gedwongen voeding/vocht en psychofarmacagebruik. Toelichting Uit de dossierinzage en gesprekken met medewerkers en behandelaars bleek dat Stanislaus zorg droeg voor een zorgvuldige toepassing van de Wet Bopz. In het multidisciplinaire behandelbeleid vond besluitvorming over de toepassing van middelen en maatregelen zorgvuldig plaats. Voorafgaand aan een dergelijk besluit zochten medewerkers en behandelaars naar manieren om vrijheidsbeperking te voorkomen door in te zetten op psychosociale- of gedragsinterventies. Medewerkers maakten actief gebruik van de zogenaamde ABC-OK-formulieren. Hierop beschreven medewerkers het gedrag van de cliënt, de acties die zij daarop verrichtten en het effect daarvan. Pagina 25 van 35