Competenties voor Duurzame Ontwikkeling. NDDHO 19 mei 2017 Wim Lambrechts Open Universiteit, Management, Science & Technology

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Competenties voor Duurzame Ontwikkeling. NDDHO 19 mei 2017 Wim Lambrechts Open Universiteit, Management, Science & Technology"

Jacobus de Ruiter
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Competenties voor Duurzame Ontwikkeling NDDHO 19 mei 2017 Wim Lambrechts Open Universiteit, Management, Science & Technology

2 Inleiding Onderwijs Bedrijfsvoering Duurzaam Hoger Onderwijs Onderzoek Outreach Pagina 2

3 Inleiding Inhoudelijk spoor Educatie over DO Wat is DO? E.g. lesgeven over SD Goals Onderwijs Procesmatig spoor Educatie voor DO Competenties Curriculum Assessment Duurzaam Hoger Onderwijs Pagina 3 Onderzoek

4 Inleiding Competentie = holistisch begrip van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes leerproces is niet meer louter kennisoverdracht toetsing kan niet meer gebaseerd zijn op 1 testmoment Toepassing nieuwe competentiebegrip in oude onderwijssystemen Pagina 4

5 Competenties voor duurzame ontwikkeling Verschillende sets en modellen, voorbeeld Wiek et al. (2011) Pagina 5

6 Competenties voor duurzame ontwikkeling Pagina 6 (Wiek et al., 2011)

7 Competenties voor duurzame ontwikkeling Verschillende sets en modellen, voorbeeld Rieckmann (2012) Competency for systemic thinking and handling of complexity Competency for anticipatory thinking Competency for critical thinking Competency for acting fairly and ecologically Competency for cooperation in (heterogeneous) groups Competency for participation Competency for empathy and change of perspective Competency for interdisciplinary work Competency for communication and use of media Competency for planning and realising innovative projects Competency for evaluation Competency for ambiguity and frustration tolerance Pagina 7

8 Integreren en operationaliseren van competenties voor DO Generiek model: (Lambrechts et al., 2009, p. 59) Pagina 8

9 Integreren en operationaliseren van competenties voor DO Disciplinaire vertaalslag op maat van de opleiding Generieke competenties concretiseren voor een individuele opleiding Wat betekent systeemdenken voor de opleiding? Wat betekent toekomstdenken voor de opleiding? Enz. Pagina 9

10 Integreren en operationaliseren van competenties voor DO Wiek et al. (2016) Definiëren van competenties (vb. op basis van leerdoelen) Concepten gerelateerd aan deze competenties Methoden om deze competenties te verwerven» Specificatie van leerresultaten op 3 niveaus (novice, intermediate, advanced) Pagina 10

11 Integreren en operationaliseren van competenties voor DO Wiek et al. (2016), enkele voorbeelden: Systeemdenken Concepten Methoden Leerresultaten -Oorzaak-gevolg ketens, trapsgewijze effecten, feedback loops, vertragingen; -Structuren en dynamieken over meerdere schalen (lokaalmondiaal); - -Kwalitatieve systeemanalyse; -Kwantitatieve modellering; -Causale probleem analyse; - Vb. in IT onderwijs: globalisering, outsourcing, invloed van stakeholders (stakeholderanalyse) - De student is in staat om systeemanalyse methoden toe te passen (bachelor niveau) en te ontwikkelen (master niveau), met het oog op het identificeren en verklaren van causale verbanden tussen oorzaken, gevolgen, en interventiepunten. - Pagina 11

12 Integreren en operationaliseren van competenties voor DO Wiek et al. (2016), enkele voorbeelden: Normatieve competentie Concepten Methoden Leerresultaten -Principes en doelstellingen van duurzaamheid; -Eerlijk gebruik en behoud van hulpbronnen; - -Duurzaamheidsbeoordeling; -Life Cycle Assessment (LCA); -Risicoanalyse; - - De student is in staat om de verschillende stappen van duurzaamheidsbeoordeling te beschrijven en uit te voeren op basisniveau (bachelor) en geavanceerd niveau (master). - Vb. in IT onderwijs: ICT equipment life cycle, refurbishing, closed loops, etc. Pagina 12

13 Referenties Lambrechts, W., Van den Haute, H. en Vanhoren, I. (2009). Duurzaam hoger onderwijs. Appel voor verantwoord onderrichten, onderzoeken en ondernemen. LannooCampus, Leuven. Lambrechts, W., Mulà, I., Ceulemans, K., Molderez, I. and Gaeremynck, V. (2013), The integration of competences for sustainable development in higher education: an analysis of bachelor programs in management, Journal of Cleaner Production, Vol. 48, pp Rieckmann, M. (2012), Future-oriented higher education: Which key competencies should be fostered through university teaching and learning?, Futures, Vol. 44 No. 2, pp Pagina 13

14 Referenties Roorda, N. (2010), Sailing on the winds of change. The Odyssey to sustainability of the universities of applied Sciences in the Netherlands, PhD thesis, Maastricht University. Wiek, A., Withycombe, L. and Redman, C.L. (2011), Key competencies in sustainability: a reference framework for academic program development, Sustainability Science, Vol. 6, pp Wiek, A. et al. (2016). Operationalising competencies in higher education for sustainable development. In: Barth, M., Michelsen, G., Rieckmann, M., & Thomas, I. (Eds.) (2016). Routledge Handbook of Higher Education for Sustainable Development. Routledge, pp Pagina 14

15 Vragen? Pagina 15

16 Duurzaam ICT onderwijs, maar hoe? Even voorstellen: Rene Visser Lid kernteam Special Interest Group (SIG) Groene ICT en Duurzaamheid van SURF. Zie ook marktkraam /about

17 Diverse mogelijkheden - Als onderwerp binnen vakken als architectuur, datamanagement, programmeren; - Als dedicated module Green IT o.i.d, zoals binnen de AD opleiding ICT-servicemanagement binnen de Hogeschool Rotterdam

18 Maar hoe kom ik aan materiaal? Niet iedereen voor zich, maar laten we er een gezamenlijke inspanning van maken Om dat mogelijk te maken heeft de Special Interest Group (SIG) van Surfnet een Wikisite ingericht Voor de opbouw van deze Wiki zijn we geïnspireerd door het Green IT framework en de figuur over Green IT en Green IS van Loeser (2013). Drie dimensies: attitude, pijlers en drijvers. Zie

19 Diskussie stelling Allen door actieve samenwerking van alle betrokken docenten en het onderling uitwisselen van cursusmateriaal gaat het lukken om Duurzaamheid en Green IT een plek in het curriculum te geven.

20 Discussie stellingen Competenties worden op een foute manier toegepast in het hoger onderwijs (i.e. niet holistisch, gebrekkige toetsing, ) Leren voor duurzaamheid vereist een radicale omwenteling in het hoger onderwijs Pagina 20

Vergelijkbare documenten

Competenties voor DO. Sessie 1.2 Inspiratiefestival Opleidingen duurzaam vernieuwen. 8 december 2015

Competenties voor DO. Sessie 1.2 Inspiratiefestival Opleidingen duurzaam vernieuwen. 8 december 2015 Competenties voor DO Sessie 1.2 Inspiratiefestival Opleidingen duurzaam vernieuwen 8 december 2015 Kortfilmpje competenties voor DO Vijf generieke competenties (Wiek et al. 2011) Normative competence Anticipatory