2de editie - Oktober Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen
|
|
- Marina Maas
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 2de editie - Oktober 2013 Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen
2 Inhoud Inleiding 3 Nederlandse fiscus erg coulant met uitstel 4 De fiscus vult de aangifte gedeeltelijk reeds vooraf in 5 Nederlanders besteden 2 tot 5 uur aan de aangifte 7 Ieder land heeft zijn eigen aangiftebiljet 8 De Nederlandse belastingplichtige wenst geen assistentie bij zijn aangifte 9 Rente bij de aanslag: sparen bij de fiscus? 10
3 Inleiding Internationaal onderzoek proces aangiften - Waar staat Nederland? In dit vergelijkend onderzoek naar het aangifteproces in de inkomstenbelasting is onderzocht hoe het aangifteproces in de inkomstenbelasting verloopt in Nederland en of er gelijkenissen, dan wel verschillen bestaan met andere landen. Om die reden zijn verschillende aspecten van het aangifteproces onderzocht. Er is onder meer antwoord gegeven op de vragen 'Hoe eenvoudig wordt uitstel verleend?, Hoe wordt de hedendaagse technologie aangewend? en Wordt het doen van aangifte als een moeilijk opgave ervaren?.' De basis voor dit onderzoek is één identieke vragenlijst, bestaande uit een twintigtal vragen, ingevuld door collega belastingadviseurs uit 34 landen. Het onderzoek geeft een overzicht van de voornaamste en opmerkelijke trends en verschillen aangaande de aangifte in de personenbelasting in een internationaal kader. Onderzochte landen 2012: België BE Brazilië BR Canada CA China CN Duitsland DE Frankrijk FR Ierland IE India IN Italië IT Japan JP Luxemburg LU Nederland NL Polen PL Portugal PT Rusland RU Spanje ES Tsjechië CZ Verenigd Koninkrijk GB Verenigde Staten US Zuid-Afrika ZA Zweden SE Zwitserland* CH Nieuwe landen 2013: Australië Denemarken Finland Griekenland Malta Mexico Noorwegen Oostenrijk Singapore Slowakije Turkije Zuid-Korea AU DK FI GR MT MX NO AT SG SK TR KR *Kantonale verschillen mogelijk Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen 3
4 Nederlandse fiscus erg coulant met uitstel Wanneer men in Nederland niet voor 1 april toekomt aan het doen van aangifte, kan men een verzoek tot uitstel indienen. Indien dit verzoek gehonoreerd wordt, krijgt men extra tijd om de aangifte in te dienen bij de Belastingdienst. Indien het verzoek om uitstel voor de uiterste aangifte datum gedaan is, zal in de regel uitstel worden verleend. Uit het onderzoek aangaande het aangifteproces voor de inkomstenbelasting blijkt dat de Nederlandse fiscus, net zoals de Belgische en Zwitserse, erg coulant is met het verlenen van uitstel ten opzichte van vele andere deelnemende landen. Uit het onderzoek onder 34 deelnemende landen is gebleken dat het verkrijgen van uitstel absoluut geen vanzelfsprekendheid is. In 15 van de 34 deelnemende landen wordt geen uitstel verleend en wordt een te laat ingediende aangifte direct bestraft. In slechts 9 van de 34 deelnemende landen kan men op eenvoudige wijze uitstel verkrijgen. Nederland behoort tot deze laatste groep. Opvallend is dat het in Luxemburg niet mogelijk is om uitstel aan te vragen. Echter, het niet tijdig indienen van de aangifte wordt niet bestraft. Formeel uitstel mogelijk? 50% 40% 30% 44,12% BR, CA, ES, FR, GB, GR, IN, JP, KR, MT, MX, PL, PT, RU, TR 29,41% AT, CN, CZ, DE, DK, FI, SE, SK, ZA AU, BE, CH, IE, IT, NL, NO, SG, US 26,47% L 20% LU 10% 2,94% 0% Nee, en laattijdig indienen wordt effectief gesanctioneerd (15/34) Ja, indien gerechtvaardigd door bijzondere omstandigheden (9/34) Ja, een formeel uitstel kan makkelijk worden verkregen (9/34) Nee, maar laattijdig indienen wordt niet gesanctioneerd (1/34) 4
5 De fiscus vult de aangifte gedeeltelijk reeds vooraf in In de meeste deelnemende landen wordt reeds een deel van de aangifte vooraf ingevuld. Het betreft dan meestal persoonlijke gegevens van de belastingplichtige, de salarisgegevens en het saldo van de lokale bankrekeningen. Uit het vergelijkend onderzoek onder de 34 deelnemende landen blijkt dat de Nederlandse fiscus erg vooruitstrevend te werk gaat wanneer het gaat om het vooraf invullen van informatie die ter beschikking staat. Wat betreft het aantal gegevens dat vooraf wordt ingevuld, hoeft de Nederlandse fiscus enkel de Spaanse fiscus voor zich te dulden. Spanje vult de aangifte op verzoek vrijwel volledig in. Nederland volgt Spanje op de voet en behoort duidelijk tot de koplopers van het peloton Vooraf ingevulde gegevens CH GR MT AT TR FI JP AU FR ZA SG PT BE DK NO NL SE ES Details aftrekbare uitgaven (bv. giften) Details buitenlandse bankrekeningen Details lokale bankrekeningen Gegevens diverse inkomsten Gegevens roerend inkomen Gegevens onroerend goed Salarisgegevens Persoonlijke gegevens Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen 5
6 Door de informatie die reeds bekend is bij de fiscus vooraf te verwerken in de aangifte, zou de belastingplichtige enkel een controle hoeven uit te voeren alvorens de aangifte ingediend kan worden. Als gevolg daarvan zou de Nederlandse belastingplichtige de aangifte als een eenvoudige exercitie kunnen ervaren. Echter, de Nederlandse belastingplichtige blijkt erg op te zien tegen het doen van aangifte. Uit het vergelijkend onderzoek blijkt namelijk dat het doen van aangifte in Nederland als zeer lastig wordt ervaren, terwijl in ruim 58% van de landen de aangifte eerder als neutraal of niet zo lastig wordt ervaren. Het lastigst wordt de aangifte in Nederland en Oostenrijk ervaren. Nerderlander vindt invullen aangifte heel lastig Is het invullen van de aangifte overal even lastig? Heel lastig (2/34) Lastig (12/34) 5,88% AT, NL BE, CH, CZ, DE, ES, FR, IT, IN, KR, LU, MT, RU 35,29% Neutraal (13/34) Niet zo lastig (7/34) 20,59% BR, MX, NO, PT, SE, SG, ZA 38,24% AU, CA, CN, DK, FI, GB, GR, IE, JP, PL, SK, TR, US 0% 10% 20% 30% 40% 50% 6
7 Nederlanders besteden 2 tot 5 uur aan de aangifte De Nederlandse belastingplichtige is tussen de 2 en 5 uur bezig met het invullen en indienen van de aangifte. In sommige andere landen zijn belastingplichtigen jaarlijks nog meer tijd kwijt aan het doen van de aangifte. In Oostenrijk, Rusland en Zuid-Korea is men doorgaans meer dan vijf uur bezig met het doen van aangifte. De tijd die het kost om de aangifte in te vullen lijkt rechtsreeks verband te houden met de perceptie van de belastingplichtige of de aangifte als eenvoudig of lastig wordt ervaren. Een aangifte waarbij het 1 tot 2 uur kost om in te vullen, wordt als eenvoudig ervaren. Aangiften waarvan het invullen doorgaans meer dan 2 uur of zelfs meer dan 5 uur kost, worden lastig tot zeer lastig ervaren. Gemiddelde tijdsduur nodig om een aangifte in te vullen (enkel salaris en onroerend goed)? Niet van toepassing < 1 uur 1-2 uur 2-5 uur > 5 uur 2,94% 26,47% 26,47% 35,29% 8,82% (1/34) (9/34) (9/34) (12/34) (3/34) IE BR, CA, FI, GR, MT, NO, PT, SE, ZA CN, DK, ES, GB, IT, LU, PL, SK, SG AU, BE, CH, CZ, DE, FR, IN, JP, MX, NL, TR, US AT, KR, RU Zuid-Koreanen zijn meer dan vijf uur zoet met het invullen van hun aangifte Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen 7
8 Ieder land heeft zijn eigen aangiftebiljet Uit het internationale onderzoek blijkt dat ieder land zijn eigen aangiftebiljet gebruikt. Tussen de 34 landen die hebben meegewerkt aan dit onderzoek blijkt een groot verschil te bestaan wat betreft het aantal in te vullen velden op de aangifte. In onderstaand overzicht is te zien dat Nederland in de tweede categorie valt wat betreft het aantal in te vullen velden. Spanje komt als koploper uit het onderzoek en biedt haar belastingplichtigen een (digitaal) formulier aan met ongeveer 700 in te vullen velden. De Nederlandse belastingplichtige hebben doorgaans veel minder velden in te vullen. Slechts 100 tot 300 velden zullen moeten worden ingevuld. Het aantal in te vullen velden hangt niet direct samen met de tijd die het kost om een aangifte in te vullen. In China hoeft een belastingplichtige slechts 20 velden in te vullen, maar de Chinese belastingplichtige heeft hiervoor net zoveel tijd nodig als de Nederlandse belastingplichtige die doorgaans tussen de 100 en 300 velden dient in te vullen. In Zuid-Korea is het aantal velden ook beperkt, maar zijn de Koreaanse belastingplichtigen meer dan 5 uur bezig met het doen van aangifte. Chinees hoeft slechts 20 velden in te vullen Aantal in te vullen velden? AU, BR, CN, CZ, FI, IN, JP, KR, MT, MX, NO, PT, SE, SG, TR, US, ZA AT, CA, DE, DK, GB, GR, IT, PL, NL, RU, SK FR BE, CH, ES, IE, LU, < > % (17/34) 32,35% (11/34) 2,94% (1/34) 14,71% (5/34) 8
9 De Nederlandse belastingplichtige wenst geen assistentie bij zijn aangifte Uit het onderzoek blijkt dat in ruim 41% van de deelnemende landen de aangifte als lastig tot zeer lastig wordt ervaren. Opvallend is dat uit ditzelfde onderzoek blijkt dat in 68% van de deelnemende landen bij het doen van aangifte doorgaans geen assistentie wordt ingeschakeld. In Nederland wordt de aangifte als zeer lastig ervaren, maar wordt doorgaans geen assistentie gevraagd en wordt de aangifte door de belastingplichtige zelf opgesteld. De aangifte is dus niet dusdanig moeilijk in de beleving van de Nederlandse belastingplichtige dat het gevoel bestaat dat assistentie ook echt nodig is. Een andere conclusie zou kunnen zijn dat de Nederlandse belastingplichtige meer dan gemiddeld bereid blijkt te zijn om zich in te spannen voor het doen van de aangifte. Het omgekeerde van de Nederlandse situatie doet zich voor in Mexico. In Mexico wordt het doen van aangifte als niet zo moeilijk ervaren, maar schakelen zij toch veelal assistentie in. Moeilijkheidsgraad - Assistentie gewenst AT, CH, CZ, IN, IT, JP, KR, MT, MX, RU, SK 32,35% 67,65% o.a. Nederland Niet zo moeilijk (23/34) Moeilijk, assistentie is standaard (11/34) AU, BE, BR, CA, CN, DE, DK, ES,FI, FR, GB, IE, LU, NL, NO Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen 9
10 Rente bij de aanslag: sparen bij de fiscus? Zoals we uit het diagram kunnen afleiden, betaalt de fiscus in de meeste landen (bijna 59%) rente als het gaat om een teruggaaf aan de belastingplichtige. Als het om te betalen belasting gaat wordt in de meeste landen geen rente betaald over het bedrag van de belastingaanslag. De belastingplichtige komt dus over het algemeen een gunstige positie toe: wel rente ontvangen over het teveel betaalde, maar geen rente betalen over hetgeen te weinig is afgedragen. Het lijkt er dan ook op dat sparen bij de fiscus in de meeste landen tot de mogelijkheden behoort. Uit het diagram blijkt dat Nederland samen met Frankrijk een bijzondere positie bekleedt: de belastingplichtige is in voorkomende gevallen wel rente verschuldigd als er een te betalen bedrag is, maar ontvangt in veel gevallen waarschijnlijk geen rente als het gaat om een teruggaaf. Te betalen of terug te krijgen: worden er interesten betaald tussen de fiscus en de belastingplichtigen? 100% 80% 60% AT, AU, BR, CA, CH, CZ, DE, DK, FI, IE, IN, IT, JP, MX, NO, PL, PT, SE, TR, ZA 58,82% BE, CN, ES, FR, GB, GR, KR, LU, MT, NL, RU, SG, SK, US AT, AU, BE, BR, CA, CN, CZ, ES, GB, GR, IE, IT, JP, LU, KR, MT, MX, PL, PT, RU, SE, SG, SK, TR, US, ZA 76,47% 40% 41,18% CH, DE, DK, FI, FR, IN, NO, NL 23,53% Wel interesten verschuldigd 20% Geen interesten verschuldigd 0% Teruggave van belastingen aan de belastingplichtige Te betalen belasting aan de fiscus* *ervan uitgaande dat het saldo tijdig betaald wordt 10
11
12 Contact Jeroen Gombert Partner Global Employer Services +31 (0) Auteurs Jeroen Gombert Partner Global Employer Services Sebastian Spauwen Global Employer Services Marc Greeve Global Employer Services Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms. Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries, Deloitte brings world-class capabilities and high-quality service to clients, delivering the insights they need to address their most complex business challenges. Deloitte has in the region of 200,000 professionals, all committed to becoming the standard of excellence. This communication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the Deloitte Network ) is, by means of this publication, rendering professional advice or services. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte Network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this communication Deloitte The Netherlands
Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst. Presentator: Remko Geveke
Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst Presentator: Remko Geveke Start webinar: 08:30 uur Agenda Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst Verticaal Toezicht vs. Horizontaal Toezicht
Nadere informatieMy Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure
My Benefits My Choice applicatie Registratie & inlogprocedure Welkom bij de My Benefits My Choice applicatie Gezien de applicatie gebruik maakt van uw persoonlijke gegevens en salarisinformatie wordt de
Nadere informatie(Big) Data in het sociaal domein
(Big) Data in het sociaal domein Congres Sociaal: sturen op gemeentelijke ambities 03-11-2016 Even voorstellen Laudy Konings Lkonings@deloitte.nl 06 1100 3917 Romain Dohmen rdohmen@deloitte.nl 06 2078
Nadere informatieRapport analyse afschrijvingskosten Gemeente Oostzaan. Oostzaan, 22 april 2013
Rapport analyse afschrijvingskosten Gemeente Oostzaan Oostzaan, 22 april 2013 1. Situatieschets De gemeente Oostzaan is permanent bezig met het verbeteren en optimaliseren van haar bedrijfsvoering. Het
Nadere informatieCtrl Ketenoptimalisatie Slimme automatisering en kostenreductie
Ctrl Ketenoptimalisatie Slimme automatisering en kostenreductie 1 Ctrl - Ketenoptimalisatie Technische hype cycles 2 Ctrl - Ketenoptimalisatie Technologische trends en veranderingen Big data & internet
Nadere informatie4 JULI 2018 Een eerste kennismaking met gemeentefinanciën en verbonden partijen voor raadsleden - vragen
4 JULI 2018 Een eerste kennismaking met gemeentefinanciën en verbonden partijen voor raadsleden - vragen Alkmaar Bergen Castricum Heerhugowaard Heiloo Langedijk Uitgeest Hoe verhoud het EMU saldo zich
Nadere informatieMy Benefits My Choice applicatie. Registratie & inlogprocedure
My Benefits My Choice applicatie Registratie & inlogprocedure Welkom bij de My Benefits My Choice applicatie Gezien de applicatie gebruik maakt van uw persoonlijke gegevens en salarisinformatie heeft Deloitte
Nadere informatieReglement voor de Commissie Publiek Belang van de Raad van Commissarissen Deloitte Holding B.V.
Reglement voor de Commissie Publiek Belang van de Raad van Commissarissen Deloitte Holding B.V. Dit reglement is op 3 april 2013 door de Raad van Commissarissen vastgesteld. Achtergrond en inleiding De
Nadere informatieUitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM
Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM 5 maart 2014 De Beukenhof Terweeweg 2-4 2341 CR Oegstgeest 071-517 31 88 Security Intelligence Bijeenkomst Corporate IAM On the Internet,
Nadere informatieDe impact van automatisering op het Nederlandse onderwijs
De impact van automatisering op het Nederlandse onderwijs Een verkenning op basis van data-analyse Amsterdam, september 2016 Leiden we op tot werkloosheid? De impact van automatisering op het onderwijs
Nadere informatieBuilding the next economy met Blockchain en real estate. Lelystad Airport, 2 november 2017 BT Event
Building the next economy met Blockchain en real estate Lelystad Airport, 2 november 2017 Blockchain en real estate Programma Wat is blockchain en waarvoor wordt het gebruikt? BlockchaininRealEstate Blockchain
Nadere informatieThemabijeenkomst Verbonden Partijen. Emmen, 18 februari 2013 Mr. Frank A.H.M. van Attekum Deloitte Consulting B.V.
Themabijeenkomst Verbonden Partijen Emmen, 18 februari 2013 Mr. Frank A.H.M. van Attekum Deloitte Consulting B.V. Agenda Onderwerp Voorstellen, inleiding en verwachtingen Gemeentelijke taken in perspectief
Nadere informatieGES Alert Wooncorporaties
The Netherlands Tax, Global Employer Services Inhoud Inleiding Controle overzichten UWV Eigenrisicodrager ZWflex? Herverzekeren of niet? Optimaliseren ziekteverzuimbeleid Projectplan GES Alert Wooncorporaties
Nadere informatieTax Directors Forum. Na de hoogtij van Horizontaal Toezicht nu een klimaat waarin boetes veel dichterbij gekomen zijn? Rotterdam, 12 februari 2015
Tax Directors Forum Na de hoogtij van Horizontaal Toezicht nu een klimaat waarin boetes veel dichterbij gekomen zijn? Rotterdam, 12 februari 2015 Agenda 16.00 16.05 uur Welkom en opening Frits Barnard
Nadere informatieZicht op beleid Provincie Zeeland. Controle jaarrekening 2015
Zicht op beleid Provincie Zeeland Controle jaarrekening 2015 Middelburg, 18 april 2016 Inhoudsopgave Onderwerp 1. Randvoorwaarden controle 2. Controleaanpak 3. Controleproces 2015 4. Het vermogen 5. Projecten
Nadere informatieModel berekening frictiekosten SVHW
Model berekening frictiekosten SVHW Rotterdam, 16 juli 2014 Kader (artikel 25 gemeenschappelijke regeling SVHW) Artikel 25 Uittreding 1. Voor uittreding uit de regeling wordt een opzegtermijn van ten minste
Nadere informatieOptional client logo (Smaller than Deloitte logo) State of the State
Optional client logo (Smaller than Deloitte logo) State of the State Den Haag 28 maart 2017 State of the State - Presentatie Taxlab 1 plancapaciteit hebben dan de veronderstelde huishoudensgroei. State
Nadere informatieThemabijeenkomst - De commissaris 3.0 als opdrachtgever van de accountant
Themabijeenkomst - De commissaris 3.0 als opdrachtgever van de accountant Piet Klop RA MGA Rotterdam, maandag 28 november 2011 De Rotterdamse havenbaron en politicus Lodewijk Pincoffs speelde een belangrijke
Nadere informatieStand van Zaken Computer Forensics. Johan ten Houten, Senior Manager Deloitte Risk Services. IB Opleidingsmarkt 2015, Fontys Hogeschool Eindhoven
Stand van Zaken Computer Forensics Johan ten Houten, Senior Manager Deloitte Risk Services IB Opleidingsmarkt 2015, Fontys Hogeschool Eindhoven 2015 Deloitte The Netherlands 1 Introductie Johan ten Houten
Nadere informatieEen rol van (publiek) belang. Thema-sessie 5: Het perspectief vanuit de overheid - kosten. Doorn, 6 november 2014
Een rol van (publiek) belang Thema-sessie 5: Het perspectief vanuit de overheid - kosten Doorn, 6 november 2014 AGENDA I. Kostenontwikkeling Nederlandse gezondheidszorg II. III. Kostenbeheersing en marktwerking:
Nadere informatieIFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten
IFRS 15 Disaggregatie van opbrengsten Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice
Nadere informatieTaxLab 26 maart 2015. We maken het leuker. Fiscale faciliteiten voor het familiebedrijf
TaxLab 26 maart 2015 We maken het leuker. Fiscale faciliteiten voor het familiebedrijf Inhoud Tax Incentives: o Innovatie drieluik: WBSO/RDA/iBox o Investeringsregelingen EIA/MIA en subsidies Optimalisatie
Nadere informatieAccountantsvoortgangsverslag Avalex jaarrekeningen 2010 en 2011 Presentatie Algemeen bestuur
Accountantsvoortgangsverslag Avalex jaarrekeningen 2010 en 2011 Presentatie Algemeen bestuur Den Haag, 28 juni 2012 Schriftelijke communicatie over de accountantscontrole - Voortgangsrapportage accountantscontrole
Nadere informatieDe beleidsrobot. Realiteit of illusie?
De beleidsrobot Realiteit of illusie? In een minuut.. 2017 Deloitte The Netherlands Insert your footer here De mogelijkheden van analytics nemen snel toe.. Data Informatie Inzicht Beschrijvend Wat is er
Nadere informatieNovelle herzieningswet: gevolgen voor financiering. Drs. Jeroen Dungelmann
Novelle herzieningswet: gevolgen voor financiering Drs. Jolanda van Elst Drs. Jeroen Dungelmann Deloitte FAS ABN Amro Juli 2013 Agenda Algemeen Afsplitsing activa/passiva naar Overgangs-BV: juridische
Nadere informatieVerantwoording en controle in het Sociaal Domein. Drs. A.B. (Toby) Bergshoeff RA 17 november 2016
Verantwoording en controle in het Sociaal Domein Drs. A.B. (Toby) Bergshoeff RA 17 november 2016 Agenda Verantwoording en controle in het Sociaal Domein 1. Terugblik 2015 Ruim 50% van de gemeenten geen
Nadere informatieSupermarkten Omzet, het fundament. Paul Op Heij
Supermarkten Omzet, het fundament Paul Op Heij Dinsdag, 28 januari 2014 Onderwerpen Omzet, het fundament Winkellandschap Impact crisis op consumentengedrag Vernieuwing in de branche zet door Rapport Deloitte
Nadere informatieIT risk management voor Pensioenfondsen
IT risk management voor Pensioenfondsen Cyber Security Event Marc van Luijk Wikash Bansi Rotterdam, 11 Maart 2014 Beheersing IT risico s Het pensioenfonds is verantwoordelijk voor de hele procesketen,
Nadere informatieIndividueel vermogensbeheer Update btw aspecten. 18 september 2012 Martijn Jaegers / Elwin Makkus
Individueel vermogensbeheer Update btw aspecten 18 september 2012 Martijn Jaegers / Elwin Makkus Agenda Inleiding Huidige visie Nederlandse belastingdienst Uitspraak HvJ zaak C-44/11 Deutsche Bank Gevolgen
Nadere informatieVennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen
Vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen NVRD Themadag Actualiteit in bedrijfsvoering Mr. drs. R.P. (Reinder) Wiersma Mr. G.J. (Ruud) de Jong, 18 februari 2016 Onderwerpen Hoofdlijn wettelijke
Nadere informatieIIA Congres Prof. Dr. Sylvie C. Bleker-van Eyk & Roel van Rijsewijk. Zeist, 10 juni 2016
IIA Congres Prof. Dr. Sylvie C. Bleker-van Eyk & Roel van Rijsewijk Zeist, 10 juni 2016 Financial Economic Crime Financial investigation: Het gaat over meer dan je zou denken: Ontdek de weg die het geld
Nadere informatieGES Alert: Wet aanpak schijnconstructies (WAS) A.van Beerendonk. Deel 3: Uitstel verbod inhoudingen en verrekeningen op het wettelijk minimumloon
A.van Beerendonk Van: Griffie Verzonden: dinsdag 8 december 2015 15:23 Aan: A.van Beerendonk Onderwerp: FW: GES Alert: Wet aanpak schijnconstructies (WAS) deel 3 Van: NL Deloitte GES PS (NL Amsterdam)
Nadere informatieUpdate IFRS 15 - Alloceren van de transactieprijs
Update IFRS 15 - Alloceren van de transactieprijs Number 11, May 2015 IFRS 15 - Alloceren van de transactieprijs Het alloceren van de transactieprijs aan de afzonderlijke prestatieverplichtingen in een
Nadere informatieNadere uiteenzetting prijsaanbieding gemeente Tiel 2014
Nadere uiteenzetting prijsaanbieding gemeente Tiel 2014 Aanscherping vereisten accountantscontrole: korte uitleg Aanscherping vereisten accountantscontrole: kwaliteit is het sleutelbegrip! Hoe ziet aanscherping
Nadere informatieDe impact van automatisering op onderwijs en arbeidsmarkt in Rotterdam. Rotterdam, Oktober 2016
De impact van automatisering op onderwijs en arbeidsmarkt in Rotterdam Rotterdam, Oktober 2016 Robotisering en automatisering hebben fundamenteel invloed op ons dagelijkse leven en de toekomst van het
Nadere informatieCode voor Accountantsorganisaties Implementatie door Deloitte
Code voor Accountantsorganisaties Implementatie door Deloitte Deloitte onderschrijft de uitgangspunten en bepalingen van de Code voor Accountantsorganisaties en heeft zich verbonden om deze te implementeren
Nadere informatieAuditcommissie gemeente Mill en St. Hubert. Kennis maken, kennis delen Ambities realiseren
Auditcommissie gemeente Mill en St. Hubert Kennis maken, kennis delen Ambities realiseren 29 oktober 2014 Agenda Agenda Kennismaking & voorstellen Deloitte Normenkader / controleprotocol Interim-controle
Nadere informatieKantoortransformatie, Waarom! Haal meer uit je data. Amsterdam, 8 maart 2017
Kantoortransformatie, Waarom! Haal meer uit je data Amsterdam, 8 maart 2017 Toenemende verstedelijking - Groei steden 1 Bron: Planbureau voor de Leefomgeving 2017 Deloitte The Netherlands Rotterdam 1970
Nadere informatieWorkshop Mondzorg in kaart 2013 Cobijt- managersbijeenkomst
Co-brand Logo Workshop Cobijt- managersbijeenkomst Nieuwegein, 22 april 2013 Een kostenonderzoek Mondzorg 2013 De bijzondere tandheelkunde in beeld Bijzondere tandheelkunde als deel van het geheel Bijzondere
Nadere informatieBig Data in opsporing
Big Data in opsporing Inge Philips-Bryan 20 september 2016 Essentie big data voor opsporing Van reconstructie achteraf naar real-time interventie Datavolume neemt toe Gat in penetratievermogen overheid-burger/crimineel
Nadere informatieIFRS 15 Alloceren van de transactieprijs
IFRS 15 Alloceren van de transactieprijs Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional
Nadere informatieFAS/REA Utrecht. Governance en risicomanagement bij corporaties. Actieve rol van de RvC vereist!
FAS/REA Utrecht Governance en risicomanagement bij corporaties Actieve rol van de RvC vereist! Gerda Groeneveld, Rotterdam, 16 02 2012 Onderwerpen Veranderde rol van de commissaris Uitgangspunten voor
Nadere informatieRalph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) (0)
IFRS 15 Garanties Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice Department +31
Nadere informatieDecentralisatie extramurale begeleiding Samenhang met 3D s en innovatie
Decentralisatie extramurale begeleiding Samenhang met 3D s en innovatie Channa Minke Apeldoorn, 24 april 2012 Programma Inhoudelijke toelichting op samenhang en innovatie (15 min) Workshop innovatieve
Nadere informatiePrivate Client Services Uw vermogen onze aandacht
Private Client Services Uw vermogen onze aandacht It s business, it s personal Het kunnen beschikken over vermogen maakt veel zaken gemakkelijker maar brengt ook vaak vragen met zich mee. Fiscale vragen
Nadere informatieIFRS 15 Balanspresentatie
IFRS 15 Balanspresentatie Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice Department
Nadere informatieUpdate IASB publiceert Improvements to IFRSs
Update IASB publiceert Improvements to IFRSs Number 9, April 2015 IASB publiceert Improvements to IFRSs In september 2014 zijn wijzigingen gepubliceerd in IFRS ( Annual Improvements to IFRSs 2012-2014
Nadere informatieMy Benefits My Choice applicatie. Registratie- & inlogprocedure
My Benefits My Choice applicatie Registratie- & inlogprocedure Welkom bij de My Benefits My Choice applicatie Gezien de applicatie gebruik maakt van uw persoonlijke gegevens en salarisinformatie wordt
Nadere informatieWelkom bij het webinar Responsible Tax deel 1
Welkom bij het webinar Responsible Tax deel 1 Presentatoren: Stephen Brunner Hans Pijl Start webinar 08:30 uur Vragen Voor het stellen van vragen tijdens het webinar zijn er twee mogelijkheden. Inbellen
Nadere informatieTaxlab Four Faces of Tax
Taxlab 2017 Four Faces of Tax Prof. mr dr R. Russo De toekomst van HT Horizontaal Toezicht: elementen Riskmanagement/controlestrategie -Corporate Governance/ethiek -Formele aspecten en praktische uitwerking/ervaringen
Nadere informatieDrive for Excellence De weg naar een professionele bedrijfsvoering van woningcorporaties
Drive for Excellence De weg naar een professionele bedrijfsvoering van woningcorporaties Drive for Excellence Woningcorporaties zien zich geconfronteerd met veel veranderingen die invloed hebben op de
Nadere informatieNederland GES April 2016. GES LMB Alert Aanpassingen in het arbeidsrecht aangekondigd!
Nederland GES April 2016 GES LMB Alert Aanpassingen in het arbeidsrecht aangekondigd! Inhoudsopgave 1. Aanpassingen Wet werk en zekerheid 2. Aanpassingen Wet aanpak schijnconstructies 3. Knelpunten loonbetaling
Nadere informatieEen financieel beeld. Gemeente Albrandswaard. Portugaal 7 april 2014 Rein-Aart van Vugt
Een financieel beeld Gemeente Albrandswaard Portugaal 7 april 2014 Rein-Aart van Vugt Database lokaal- en middenbestuur Database met jaarrekeningen van alle provincies, gemeenten en waterschappen over
Nadere informatieIFRS 15 Optreden als principaal of als agent?
IFRS 15 Optreden als principaal of als agent? Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional
Nadere informatieGemeenteraad Gemeente Ridderkerk Behouden of afbouwen aandelen Eneco Groep. Ridderkerk 30 augustus 2017 Rein-Aart van Vugt Reinier Moet
Gemeenteraad Gemeente Ridderkerk Behouden of afbouwen aandelen Eneco Groep Ridderkerk 30 augustus 2017 Rein-Aart van Vugt Reinier Moet 1. Splitsing op 31 januari 2017 in Eneco groep en Stedin groep (wordt
Nadere informatieNumber 12, May 2015. Update IFRS 15 - Identificeren van prestatieverplichtingen
Number 12, May 2015 Update IFRS 15 - Identificeren van prestatieverplichtingen IFRS 15 - Identificeren van prestatieverplichtingen Het onderscheiden van prestatieverplichtingen is een belangrijke stap
Nadere informatieFW: HERINNERING UITNODIGING Masterclass: Update Wet Normering Topinkomens
A.van Beerendonk Van: Gemeente Verzonden: woensdag 6 januari 2016 9:33 Aan: A.van Beerendonk Onderwerp: FW: HERINNERING UITNODIGING Masterclass: Update Wet Normering Topinkomens Bestemd voor digitale leeszaal
Nadere informatieWijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2018
Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2018 Professional Practice Department, oktober 2018 Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving
Nadere informatieTaxlab Alles over het BEPS Multilateraal Instrument. Hans Mooij & Bert van der Klok, 28 maart 2017
Taxlab 2017 Alles over het BEPS Multilateraal Instrument Hans Mooij & Bert van der Klok, 28 maart 2017 Alles over het BEPS Multilateraal Instrument Stellingen (1) Er kan niet op worden vertrouwd dat autoriteiten
Nadere informatieNummer 8, december 2014. Update IASB publiceert IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers
Nummer 8, december 2014 Update IASB publiceert IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers IASB publiceert IFRS 15 Revenue from Contracts with Customers Nieuwe regels zijn door de IASB gepubliceerd voor
Nadere informatieIFRS 15 Identificeren van prestatieverplichtingen
IFRS 15 Identificeren van prestatieverplichtingen Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional
Nadere informatieIFRS 15 Terugkoopovereenkomsten
IFRS 15 Terugkoopovereenkomsten Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional Practice
Nadere informatieIFRS 15 Nieuwe regels verwerken opbrengsten
IFRS 15 Nieuwe regels verwerken opbrengsten Ralph ter Hoeven Partner Professional Practice Department +31 (0) 8 8288 1080 +31 (0) 6 2127 2327 rterhoeven@deloitte.nl Dingeman Manschot Director Professional
Nadere informatieMy Benefits My Choice applicatie. Registratie- & inlogprocedure
My Benefits My Choice applicatie Registratie- & inlogprocedure Welkom bij de My Benefits My Choice applicatie Gezien de applicatie gebruik maakt van uw persoonlijke gegevens en salarisinformatie heeft
Nadere informatieJaarstukken 2015 Commissie BZM gemeente Brielle
Jaarstukken 2015 Commissie BZM gemeente Brielle Controle jaarrekening 2015 Brielle 22 juni 2016 Wouter Kalkman Anne-Margriet de Winter 1 Controleproces Opdrachtbevestiging en controleplan Fase 1 Vaststellen
Nadere informatieCapital at Risk model Meten van projectrisico s
Capital at Risk model Meten van projectrisico s Amsterdam, 14 oktober 2011 Risicomodel voor projectrisico s Overzicht Doeleinden risicomodel Inzicht verschaffen in het risico van een project; Rekening
Nadere informatieWat als we vrouwelijk talent optimaal inzetten voor de nieuwe cyber wereld?
101001011110 101011 00100111010111 01110101001011 010101010001010101 1011 Wat als we vrouwelijk talent optimaal inzetten voor de nieuwe cyber wereld? Agenda Intro & welkom Feiten en cijfers Jullie input
Nadere informatieM Wolfs. Voor de digitale leeszaal. Verzonden vanaf mijn mobiele telefoon
M Wolfs Van: A.van Beerendonk Verzonden: donderdag 4 augustus 2016 11:33 Aan: digitaleleeszaal CC: J Saes Onderwerp: Fw: GES Alert Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS) Deel 4 Voor de digitale leeszaal Verzonden
Nadere informatieGemeente Heerlen Managementletter 2013
Gemeente Heerlen Managementletter 2013 Werkgroep Financial Audit november 2013 Drs. Patrick Jussen RA Drs. Arjan Schutgens RA Inleiding Geachte Werkgroep Financial Audit, Wij hebben conform uw opdracht
Nadere informatiePersoonlijk Budget Levensfase Juiste verantwoording van de verplichting in de jaarrekening 2011
Persoonlijk Budget Levensfase Juiste verantwoording van de verplichting in de jaarrekening 2011 Utrecht, 6 maart 2012 Inhoud Persoonlijk Budget Levensfase CAO gehandicaptenzorg 2011 2014 3 Wet- en regelgeving
Nadere informatieWijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2017
Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor micro- en kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2017 Professional Practice Department oktober 2017 Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving
Nadere informatieUpdate Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2014
Professional Practice Department Nummer 8, november 2014 Update Wijzigingen Richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor kleine rechtspersonen Wijzigingen in jaareditie 2014 Wijzigingen Richtlijnen voor
Nadere informatieRecente ontwikkelingen in de vastgoedsectoer inzake BTW. Ivan Massin Senior Director
Recente ontwikkelingen in de vastgoedsectoer inzake BTW Ivan Massin Senior Director 26 november 2015 Inhoud Schoolgebouwen 5 Sociale woningen privé-initiatief 8 Renovatie woningen 11 Overige topics Infrastructuur
Nadere informatieTaxlab Fiscaliteit en bouw in de publieke sector. Taxlab Four Faces of Tax. 28 maart 2017
Taxlab 2017 Fiscaliteit en bouw in de publieke sector Taxlab 2017 Four Faces of Tax 28 maart 2017 Taxlab 2017 Agenda 1. Welkom en introductie 2. Casus aankoop en verbouw van bestaand vastgoed 3. Gevolgen
Nadere informatieAlgemene Vergadering van Aandeelhouders
Algemene Vergadering van Aandeelhouders Agendapunten 1 en 2 Agendapunten 1 en 2 Agendapunt 3 Agendapunt 3 Foodretail Marktontwikkelingen Foodretail 2017 Marktaandeel Foodretail 2017 Omzetontwikkeling Foodretail
Nadere informatieRaadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad. Gemeente Albrandswaard 7 april 2014 Erik Wijnstok
Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad Gemeente Albrandswaard 7 april 2014 Erik Wijnstok Agenda Rollen in de gemeente Kadersstellen Financiële verordening 212 Begroting en paragrafen
Nadere informatieEuropese feestdagen 2017
Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03 Denemarken
Nadere informatieHooggespannen verwachtingen over de inzet van sociale robots in verpleeghuizen
Hooggespannen verwachtingen over de inzet van sociale robots in verpleeghuizen Een wetenschappelijk verkennend onderzoek naar de verwachtingen van zorgmanagers Juni 2018 Wat zijn sociale robots? Sociale
Nadere informatieEuropese feestdagen 2019
Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 01-02
Nadere informatieDe accountant: Wat kunt u ermee?
De accountant: Wat kunt u ermee? Eindhoven 5 juni 2018 Jaapjan Zuidema en Rein-Aart van Vugt Agenda Waar draait het om? Rollen Wie controleert wat? Kern accountantscommissie Opbouw van de begroting en
Nadere informatie3de editie - Mei 2015. Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In België en 33 andere landen
3de editie - Mei 2015 Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In België en 33 andere landen Inhoud Inleiding 3 Wit overheerst 4 Verdere opmars van de elektronische aangifte
Nadere informatieItalian desk Chi? Lokaal aanspreekpunt is Melissa Allegrezza. 2015. For information, contact Deloitte Fiduciaire
Chi? Netwerk van (en samenwerking tussen) collega s met Italiaanse achtergrond, binnen Deloitte België, zowel Nederlandstalig als Franstalig, vanuit verschillende achtergrond en locaties Lokaal aanspreekpunt
Nadere informatieEuropese feestdagen 2018
Januari - Februari - Maart Bestemming Januari Februari Maart Nederland (NL) 01-01 Bestemming Januari Februari Maart België (BE) 01-01 Bosnie en Herzegovina (BA) 01-01 02-01 01-03 Bulgarije (BG) 01-01 03-03
Nadere informatieRanking Verloningsoptimalisaties. Februari 2015
Ranking Verloningsoptimalisaties Februari 2015 Loonsverhoging - Brutoloonsverhoging werknemer (op jaarbasis) 1.000,00 - RSZ werkgever (35%) + 350,00 - Brutokostprijs werkgever 1.350,00 - Belastingbesparing
Nadere informatieRisicomanagement@gemeente Doetinchem
Risicomanagement@gemeente Doetinchem Ruimte voor elkaar: risico-inventarisatie Wmo en Wwb + Wsw drs. Laudy Konings Doetinchem, 18 oktober 2012 Inhoudsopgave Context van risicomanagement Aanleiding voor
Nadere informatieVan: Hoogendoorn, Ilona (NL Rotterdam) [mailto:ihoogendoorn@deloitte.nl] Namens Wiersma, Reinder (NL Rotterdam)
A.van Beerendonk Van: Griffie Verzonden: dinsdag 1 december 2015 13:17 Aan: A.van Beerendonk Onderwerp: FW: Cursus van BBV naar Vpb 18 januari 2016 Bijlagen: image013.wmz Digitale leeszaal Van: Hoogendoorn,
Nadere informatieOptionele btw op onroerende verhuur
Optionele btw op onroerende verhuur Danny Stas Ivan Massin 17 april 2018 Inhoudstafel Voorgeschiedenis van de maatregel Vergelijking tussen de huidige en de nieuwe regeling De nieuwe regeling in detail
Nadere informatieWereldwijde trends en de implicaties op onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering. Grenzen verleggen in een veranderend speelveld LEZING
Wereldwijde trends en de implicaties op onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering Grenzen verleggen in een veranderend speelveld LEZING Dit is Laura 1 2015 Deloitte The Netherlands Laura & trends in onderwijs,
Nadere informatieDecentralisaties sociaal domein
Decentralisaties sociaal domein Landelijke ontwikkelingen, controleaanpak en aandachtspunten Gemeenten Land van Cuijk 24 maart 2016 Drs. Erwin Hollanders Drs. Patrick Jussen RA Drs. Arjan Schutgens RA
Nadere informatieGES LMB Alert Drie modelovereenkomsten van brancheorganisatie VNG
Beerendonk van, André (PJA) Van: Gemeente Verzonden: woensdag 22 februari 2017 9:58 Aan: Wolfs, Madeleine (M); Otten, Paul (P) Onderwerp: FW: GES LMB Alert - Modelovereenkomsten VNG Van: Koogje Houdijk,
Nadere informatieIndirect Tax Alert Hoge Raad: geen misbruik van recht bij exploitatie sportcomplex door een stichting
Beerendonk van, André (PJA) Van: Saes, Jos (JGM) Verzonden: maandag 4 december 2017 11:09 Aan: Beerendonk van, André (PJA) Onderwerp: FW: Indirect Tax Alert: exploitatie sportcomplex door stichting geen
Nadere informatieNummer 2, oktober 2014. Update Waardering voorziening pensioenregeling DGA in eigen beheer
Nummer 2, oktober 2014 Update Waardering voorziening pensioenregeling DGA in eigen beheer Waardering voorziening pensioenregeling DGA in eigen beheer Vanaf boekjaar 2014 mag in de jaarrekening de voorziening
Nadere informatieMarktwaarde WOCO 2016 Vanuit het perspectief van de externe controle
Marktwaarde WOCO 2016 Vanuit het perspectief van de externe controle F.A.J. van Kuijck RA RO EMIA Partner Deloitte voorzitter RJ 645 Utrecht 21 december 2016 De opdracht 1. Aan welke standaarden is de
Nadere informatieProfessional Practice Department Nummer 5, oktober 2014. Update Afscheiden van embedded derivaten
Professional Practice Department Nummer 5, oktober 2014 Update Afscheiden van embedded derivaten Afscheiden van embedded derivaten: Inleiding Onlangs zijn in RJ 290 Financiële instrumenten diverse wijzigingen
Nadere informatieDeloitte Accounting & Compliance Solutions (Deloitte ACS) Credit & collection Optimaal beheer van geïnde gelden
Deloitte Accounting & Compliance Solutions (Deloitte ACS) Credit & collection Optimaal beheer van geïnde gelden 2 Introductie Deloitte ACS kan je cashflow en werkkapitaal verstevigen in deze onzekere tijden
Nadere informatieGES LMB Alert Wet normalisering rechtspositie ambtenaren aangenomen door Eerste Kamer
Beerendonk van, André (PJA) Van: Gemeente Verzonden: donderdag 10 november 2016 21:38 Aan: Wolfs, Madeleine (M); Otten, Paul (P) Onderwerp: FW: GES LMB Alert: Wet normalisering rechtspositie ambtenaren
Nadere informatieDe betrouwbare partner voor lokale besturen Samenwerking op maat
De betrouwbare partner voor lokale besturen Samenwerking op maat Optimaliseer het samenwerkingsportfolio van uw lokaal bestuur Context Samenwerking tussen lokale besturen in Vlaanderen is vandaag al een
Nadere informatieProeftuin gerichte preventie Gemeenten en maatschappelijke organisaties werken samen. Marly Kiewik
Proeftuin gerichte preventie Gemeenten en maatschappelijke organisaties werken samen Marly Kiewik 25 september 2014 Proeftuin Gerichte Preventie: preventie succesvol in de praktijk borgen door een gerichte
Nadere informatieFiscale Monitoring HT, CAB steekproef en andere vormen van monitoring. David Savenije / Franklin Soetens
Fiscale Monitoring HT, CAB steekproef en andere vormen van monitoring David Savenije / Franklin Soetens 13 oktober 2016 Wat willen we vanmiddag toelichten? Introductie: De weg omhoog in de ogen van de
Nadere informatieNumber 10, April 2015. Update De verplichtstelling door de bedrijfstakpensioenfondsen
Number 10, April 2015 Update De verplichtstelling door de bedrijfstakpensioenfondsen De verplichtstelling door de bedrijfstakpensioenfondsen De Nederlandsche Bank (DNB) heeft aangekondigd vanaf 1 januari
Nadere informatie