JAARBERICHT. Netwerk Palliatieve Zorg (NPZ) Zuidoost Groningen

Transcriptie

1 JAARBERICHT 2016 Netwerk Palliatieve Zorg (NPZ) Zuidoost Groningen

2 Jaarbericht 2016 Netwerk Palliatieve Zorg (NPZ) Zuidoost Groningen In dit jaarbericht leest u hoe het Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost Groningen in 2016 palliatieve zorg onder de aandacht heeft gebracht bij zorgverleners en zorgvragers. Via verschillende activiteiten stimuleert en verbindt het netwerk organisaties en hun medewerkers om de zorg voor mensen in de laatste levensfase te verbeteren. Participerende organisaties TSN/Thuiszorg Groningen; Huisartsen, vacature; Stichting St. Maartenhuis, Stichting Oosterlengte; Ommelander ziekenhuis Groningen; Zorggroep Meander; Stichting Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg Oost Groningen; Stichting Blanckenbörg, vacature, Refaja Ziekenhuis; BCM; Buurtzorgteams en Tinten/Welstad, Rzijn 2

3 Coördineren Het netwerk palliatieve zorg Zuidoost Groningen De missie van het netwerk palliatieve 2016 vier keer overleg gevoerd. De stuurgroep stelt het beleid van het netwerk vast en bewaakt de uitvoering hiervan. De Werkgroep PR en communicatie Een van de belangrijkste taken van deze werkgroep is het organiseren van zorg ZO Groningen is het verbeteren van uitvoering van de activiteiten binnen het publieksactiviteiten zoals Café doodge- de kwaliteit van zorg voor de palliatieve netwerk is gebaseerd op een gezamenlijk woon. In het verslagjaar zijn er 7 publieks- patiënt. Dit gebeurt door zowel op het opgesteld werkplan. avonden georganiseerd onder de naam organisatorische, professionele als In de bestuurlijke samenstelling van het Café Doodgewoon. relationele vlak de samenwerking in de netwerk zijn dit jaar door het vertrek van palliatieve zorg te optimaliseren in de een aantal stuurgroepsleden vacatures Werkgroep Scholing gemeenten Oldambt, Menterwolde, ontstaan die aan het einde van het jaar De werkgroep scholing van het netwerk Bellingwedde, Stadskanaal, Vlagtwedde, weer ingevuld waren. De stuurgroep organiseert complementair aan de activi- Pekela en Veendam. In het werkgebied heeft tevens een nieuwe voorzitter gekre- teiten van de eigen organisatie vervolg- wonen inwoners (bron VWS). gen. Zorgbelang heeft haar betrokken- scholingen. Om dit goed te kunnen doen heid van de palliatieve zorg anders inge- moet de werkgroep scholing gevoed De organisatie van het netwerk vuld. Er is een klankbord groep gevormd worden door de coördinatoren van de Het Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost die meeleest met aanvragen in het kader aandachtsvelders ( deze weten precies Groningen is een van de 66 netwerken in van Ligare en vanuit patiënten perspectief waar de knelpunten bij de aandachts- Nederland. Binnen het netwerk is een co- haar input geeft bij de aanvragen. velders liggen). De werkgroep scholing ördinator werkzaam voor 5 uur per week De bestuurders zorgen voor het vrijstel- wordt dan ook deels gevormd door de en een secretaresse voor 1 uur per week. len van aandachtvelders voor in principe coördinatoren van de aandachtsvelders. Vanaf 1 januari 2016 is ELANN de forme- dertig uur per jaar, zodat aandachtvelders In het verslagjaar heeft de werkgroep aan- le rechtspersoon voor het aanvragen en aan de slag kunnen met activiteiten bin- dacht besteed de herijking van het scho- beheren van de budgetten voor de drie nen en buiten de eigen organisatie. lingsbeleid. Het netwerk heeft ingestemd netwerken in de provincie Groningen. Binnen de aangesloten organisaties zijn met de visie dat financiering van de Aan het netwerk zijn 12 (zorg)organisaties ongeveer 100 aandachtsvelders pallia- scholing van aandachtsvelders een taak is verbonden. Alle organisaties zijn verenigd tieve zorg actief. voor het netwerk. Immers daarmee wordt in een stuurgroep. De stuurgroep heeft in 3

4 een binnen de regio werkende infrastructuur ontwikkeld en in stand gehouden waarmee kennis, nieuwe inzichten en werkwijzen op de werkvloer ingevoerd en geborgd kunnen worden. Werkgroep inhoud en samenhang De werkgroep bestaat uit vakinhoudelijke professionals en coördinatoren van aandachtvelders van de participerende organisaties van het netwerk. De werkgroep Inhoudelijke ontwikkeling en samenhang heeft als taak inhoudelijke verbeterpunten/invoering nieuwe werkwijzen af te stemmen en te ondersteunen. De werkgroep ( 8 deelnemers ) wordt gevormd door Inhoudelijke deskundigen uit thuiszorg, ziekenhuis en zorggroepen. Eerste aandachtspunten waren: het bewaken van de stand van zaken t.a.v. de afgesproken interne verbeterpunten, de invoering van het zorgpad stervensfase, nazorg en klanttevredenheid. Provinciaal Palliatief Team Groningen (PPTG) Vanuit TSN en de Ommelander Ziekenhuis Groep zijn medewerkers betrokken bij het Provinciaal Palliatief Team Groningen (PPTG). In het verslagjaar zijn 124 consulten door het team verstrekt. 4

5 Informeren Publieksvoorlichting In 2016 werden er zeven cafés doodgewoon georganiseerd op verschillende lo- Website Het netwerk is voor haar website aangesloten aan het landelijke format van Pal voor U In het verslagjaar is landelijk de zesde uitgave van de brochure Pal voor U caties en plaatsen. Aan de orde kwamen allen netwerken. De site heeft een frissere uitgegeven. Deze Pal voor U brochure, is de verschillen tussen palliatieve sedatie uitstraling en het gebruiksgemak voor rond de IDPZ ook in de regio wijd (1000 en euthanasie, maar ook het belang van bezoekers is groot. Er is landelijke en re- exemplaren) verspreid. wilsbeschikkingen. Er waren 261 bezoeker gionale informatie over palliatieve zorg te Daarnaast zijn ook de bierviltjes (bureau op 7 avonden; een gemiddelde van 37 vinden, relevant voor zowel patiënten en Morbidee campagne Zullen we over de personen per avond hoogtepunt meer naasten als voor zorgverleners. Zie dood praten? ) in 1000-voud verspreid. dan 80 bezoekers, dieptepunt 3 bezoe- kers. Van 188 bezoekers was de volgende oostgroningen onderscheiding aan te geven 2 patiënten, 14 naasten/mantelzorgers, 13 vrijwilligers, 51 belangstellenden en 108 werkzaam in de zorg. Bij de overige deelnemers is de indeling niet geregistreerd. 154 bezoekers gaven aan dat de avond aan hun verwachting voldeed. De waardering voor de avonden schommelde tussen 7.8 en

6 PalliArts Met de app PalliArts kunnen professionals zoals huisartsen regionale en landelijke informatie over palliatieve zorg raadplegen via de mobiele telefoon of tablet. Met netwerken wordt gesproken over de vraag welke regionale aanvullingen er op de App geplaats moeten worden. De netwerk coördinator is verantwoordelijk voor het plaatsen van de regionale informatie en IKNL is verantwoordelijk voor de landelijke informatie. Nieuwsbrief Vanuit het netwerk is in het verslagjaar voor aandachtsvelders driemaal een nieuwsbrief in een oplage van 250 stuks uitgegeven, waarin actuele informatie, nieuwe richtlijnen, discussies en scholingen werden aangereikt. Relatiebeheer Het netwerk participeert in diverse overlegvormen, zowel regionaal als landelijk, mede met als doel op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen en informatie en kennis te delen: Overleg zorgkantoor Provinciaal Overleg Palliatieve Zorg. (POP) In het POP participeren de drie Groningse netwerken: Zorgbelang Groningen, IKNL, UMCG en Zorgkantoor. Doel van dit provinciaal overleg is te komen tot afstemming, uitwisseling van ervaring en verdere samenwerking. Dit jaar is het POP driemaal bijeengekomen. In 2017 zal dit overleg opgaan in het PPTG breed. In december is besloten dat, indien Menzis ook uitgenodigd wordt voor het brede PPTG overleg (2x per jaar), het POP zichzelf kan opheffen. Provinciaal palliatief team Groningen (PPTG) Stuurgroep Ligare Werkgroep Pall voor U Deelname landelijke coördinatiedagen Fibula (de landelijke stichting die de belangen van netwerken vertegenwoordigd op landelijke niveau). 6

7 Ligare en het nationaal programma palliatieve zorg In opdracht van het ministerie van VWS is in 2014 Nationaal Programma Palliatieve Zorg (NPPZ) van start gegaan. Doel van het programma is dat in 2020 iedere burger mag rekenen op goede palliatieve zorg op de juiste plaats, op het juiste moment en met de juiste zorg en ondersteuning. Binnen het programma is aandacht voor de duurzame samenhang tussen praktijk, onderzoek en onderwijs. Het regionale consortium Ligare (Noordoost Nederland ) is een samenwerkingsverband waarin de patiënt, de naaste en de zorgprofessional samen de koers bepalen. Ligare werkt in het kader van het landelijk programma palliatieve zorg aan verbetering van de palliatieve zorg. Ligare heeft nov gehoord dat er subsidie toegekend wordt voor het project proactieve zorgplanning. De uitwerking is in maart 2016 gestart. Alle organisaties doen binnen dit project mee. Eind 2016 zijn 300 plannen ingestuurd. In november is de honorering van de aanvraag over spiritualiteit Als niet alles is wat het lijkt: Praten met patiënten en naasten over zingeving en betekenisgeving binnen gekomen. 7

8 Signaleren De zorgmogelijkheden m.b.t. palliatieve zorg zijn geplaatst op de website van het netwerk. Dit zorgaanbod is tevens gelinkt aan het programma Kies Beter. Het zorgaanbod is weer herijkt en veranderingen zijn verwerkt. Met alle betrokken organisaties is afgesproken dat ook intern de verbeterpunten t.a.v. de coördinatie en kwaliteit van palliatieve zorg in kaart gebracht en aangepakt wordt. Beschikbare bedden voor palliatieve zorg In de provincie Groningen zijn verspreid over de drie netwerken voor zover we weten 30 bedden voor palliatieve zorg beschikbaar. Zeven minder als in In vergelijking met 2015 is er een stijging van het bezettingspercentage te zien van bijna 13%. De bezetting was 59,5%. 203 patiënten verbleven gemiddeld 30,8 dagen op een bed in een palliatieve unit of bijna thuishospice. In 2015 waren dit 260 patiënten, met een gemiddelde ligduur van 21,9 dagen. Over het verslagjaar 2016 hebben we over ELV palliatief geen cijfers beschikbaar. Beschikbare bedden Bezetting in % Bezetting bedden t.o.v. aantal patiënten x ,5% 59,5% patiënten 21,9 dagen 203 patiënten 30,8 dagen 8

9 Aandachtvelders Een belangrijk rol bij het implementeren van de palliatieve zorg is weggelegd bij aandachtvelders in de organisaties. Ervaringen leren dat daadwerkelijke borging -dus dat de kennis van de aandachtsvelders op de werkvloer echt gebruikt, ingezet, uitgedragen wordt- niet vanzelfsprekend gaat. Het vraagt een duidelijke keuze van de organisaties: het instellen van een groep die verantwoordelijkheid krijgt en neemt om beleid en structuur te ontwikkelen binnen de organisatie. Voor deze groep is de scholing voor aandachtvelders ontwikkeld. Alle organisaties die binnen het netwerk participeren hebben deze keuze gemaakt en werken met een intern beleidsplan voor de palliatieve zorg. De organisaties In 2015 en 2016 hebben meerdere organisaties van het netwerk aan de hand van de bouwstenen van de zorgmodule geïnventariseerd hoe hun organisatie er voor staat op het gebied van de palliatieve zorg. Het heeft geleid tot interne beleidsplannen voor de palliatieve zorg. Daarmee is een stevige verankering ontstaan binnen de beleidscyclus van organisaties. Organisaties zijn op hun eigen wijze aan het bouwen.. TSN is serieus bezig met de implementatie van het Zorgpad stervensfase en met het ontwikkelen van een intern scholingsprogramma. In het Ommelander ziekenhuis Groningen, locatie Winschoten is een palliatieve poli opgestart voor patiënten met COPD in palliatieve zorgfase (tot dusver zijn hier 5/6 patiënten gezien). Verder worden de consulenten regelmatig gevraagd voor scholingen bij thuiszorg teams. E.e.a. past in het transmuraal werken en overdragen van kennis. Buurtzorg zoekt naar een goede structuur tussen de teams voor de implementatie van de palliatieve zorg. Veel wordt via de uitgewisseld en 2 maal per jaar wordt lijfelijk bijeengekomen. Alle teams werken met het ZS en STEM is uitgerold over alle teams. In de Blanckenbörg is onduidelijk hoe de aansturing en borging van aandachtvelders is gewaarborgd na vertrek coördinator. Het zorgpad stervensfase is opgenomen in het elektronisch dossier. Binnen St. Oosterlengte is een intern werkgroep gestart om de palliatieve zorg ook op de werkvloer te veranderen en te borgen. De nieuw aangestelde geestelijk verzorger heeft daarbij onder meer als taak de werkvloer te ondersteunen bij het herkennen en omgaan van spirituele vragen. Bij ZG Meander is door de vele wisselingen binnen de organisatie het beleid gestagneerd. De leden hebben herhaaldelijk moeten melden dat er tussentijds geen interne vergaderingen zijn geweest en/of initiatieven zijn ontplooid. De vertegenwoordiging op stuurgroepniveau is sinds het vertrek van de kaderarts ook nog niet ingevuld. 9

10 Bij BCM zijn de aandachtspunten die in het werkplan zijn genoemd goed opgepakt. Aandachtsvelders zijn nu bekend bij collega s en familie en krijgen daardoor steeds meer de juiste plaats binnen de organisatie. Er is structureel gestart met het vroegtijdig spreken over het levenseinden, ook nazorg is een structureel onderdeel van het werkproces geworden. Bij Treantgroep, locatie Refaja werkt een interne werkgroep aan het opzetten van het MDO/PCT t.b.v. de locatie Refaja. Het werken met het zorgpad stervensfase op de afdelingen A en B van de beschouwende laag is ingevoerd. Er is nu een bestand van 6/7 geschoolde aandachtsvelders palliatieve zorg. Helaas is de structurele vertegenwoordiging vanuit de Treantgroep in de stuurgroep van het netwerk dit jaar nog niet geeffectueerd. VPTZ Oost Groningen heeft actief meegewerkt aan een geslaagde pilot t.a.v. inzetten in zorgcentra en inzetten t.b.v. patiënten met dementie. Het aandachtspunt inzet in de nacht ; veel VPTZ organisaties zijn bezig dit verder te ontwikkelen. Of dit in Oost Groningen ook moet gebeuren is een punt van discussie. Belangrijk is daarbij dat professionals en VPTZ goed van elkaar weten wat er mogelijk is. VPTZ/Steunpunt mantelzorg Stadskanaal en Vlagtwedde; geen bijzonderheden. Hospice St Maartenshuis heeft regelmatig te maken gehad met leegstand. 10

11 Faciliteren Basisscholing Het netwerk organiseerde samen met het Wenckenbach Instituut acht basisscholingen voor verpleegkundigen/verzorgenden. In zes dagdelen (voor verzorgenden 4 dagdelen) kwamen verschillende thema s uit de palliatieve zorg aan bod, zoals pijn, palliatieve sedatie en rouw en verlies. Scholing aandachtvelders In het verslagjaar zijn vier scholingen voor aandachtsvelders georganiseerd door het Van Swieten Instituut. In deze scholing leren de deelnemers hoe zij vorm en inhoud kunnengeven aan hen bijzondere rol. Symposium Op 12 april werden aandachtsvelders uit alle organisaties uitgenodigd voor de jaarlijkse werkconferentie. Locatie De Veenkade van ZG Meander was gastheer. Centraal stonden de Sterfstijlen (STEM), het werken met proactieve zorgplannen en het gesprek hierover. Hoe gaan mensen om met de dood, wat willen ze, en wat niet, en hoe kun jij daar als zorgverlener zo goed mogelijk op aansluiten. Al eerder is aandacht besteed aan STEM (Sterven op je Eigen Manier) 84 zorgprofessionals, vrijwilligers en mantelzorgers hebben deze avond bijgewoond en meegepraat. De avond werd gewaardeerd met 8.1. Op 17 november organiseerde het Ommelanden ziekenhuis Groningen een symposium in de schouwburg te Winschoten over palliatieve zorg. Dit bleek een groot succes met meer dan 370 bezoekers. 11

12 Dit jaarbericht is een product van het netwerk palliatieve zorg Zuidoost Groningen. Tekst: Wil Hoek en Jacqueline Tijhaar Redactioneel advies: leden netwerk palliatieve zorg Zuidoost Groningen Vormgeving: Richard Kok, Vormplus Juni 2017