Nederlands Openluchtmuseum. ontdekken. verwonderen. Basisonderwijs 2015 De leukste dag uit met het hele stel. uitdagen.

Transcriptie

1 Nederlands Openluchtmuseum ontdekken verwonderen Basisonderwijs 2015 De leukste dag uit met het hele stel uitdagen verrassen proeven

2 welkom Genieten, ontdekken, samen je weg vinden in een veilig park Uit met de hele klas is voor ieder kind een hoogtepunt van het schooljaar. Zo n dag moet een mooie, blijvende herinnering worden. Het Nederlands Openluchtmuseum is uitgegroeid tot favoriete bestemming voor basisscholen. Zoiets komt niet zomaar uit de lucht vallen. Even lekker weg zijn, een onbekende wereld instappen en daarbij ook nog iets opsteken; het is een gouden formule! Zo n status maakt ons trots, maar prikkelt tegelijk om te werken aan aanscherping van ons aanbod voor kinderen. We investeren graag in presentaties die aansluiten op hun belevingswereld, maar ook op de onderwerpen die in de klas behandeld worden. Medewerkers in het park volgen trainingen om nog actiever met kinderen aan de slag te gaan. Dat leidt tot leerzame, mooie ontmoetingen en fijne herinneringen. En vanzelfsprekend zorgen we ervoor dat speelvoorzieningen veilig en leuk zijn, dat een ritje met de tram of een oversteek met de trekschuit extra dimensie aan het bezoek geven en dat het aanbod van bijvoorbeeld de poffertjeskraam, het snoepwinkeltje en de museumwinkel ook voor kinderen op orde zijn. Kinderen krijgen de ruimte, letterlijk. Bij de schoolprojecten gaan ze in groepjes op pad, onder begeleiding van leerkrachten en/of ouders. Ze worden, passend bij hun ontwikkelingsniveau, uitgedaagd. Zo is en blijft het museum een veilige omgeving om zelf op ontdekking te gaan. Een plek om te ervaren dat een stap terug in de tijd meer met je doet dan alleen verhalen over of op afstand kijken naar Zo n ervaring gunnen wij ieder kind. We prijzen ons gelukkig dat veel ouders en scholen daar precies zo over denken. Canon van Nederland Vanaf 2017 speelt het Nederlands Openluchtmuseum een prominente rol in de verbeelding van de Canon van Nederland. Met de presentatie van 50 canonvensters verbindt het museum de belangrijke personen, gebeurtenissen en voorwerpen van de Nederlandse geschiedenis aan het dagelijks leven. Daarmee wordt, ook voor kinderen, in één oogopslag duidelijk hoe ons land zich heeft ontwikkeld tot wat het nu is. Twee van de vensters zijn nu al toegankelijk als schoolproject: Verzet tegen Kinderarbeid (project Dossier Kinderarbeid) en Veelkleurig Nederland (project Nieuw in Nederland). Afgelopen jaar realiseerden we twee nieuwe presentaties in het park: de canonvensters Gasbel (de ja-knikker) en de Watersnoodramp (watersnoodwoning). Ik wens u en uw leerlingen een onvergetelijke dag in ons museum. Maurits van Ravesteyn Hoofd Educatie Scholen die puur op basis van een lesprogramma of project naar het museum komen, kunnen gebruik maken van museumlessen. Het gaat hierbij om verkort museumbezoek, gericht op deelname aan een educatief project. Alle projecten die we voor het basisonderwijs ontwikkelden zijn hiervoor geschikt. Na de les vertrekt de groep, het park wordt verder niet bezocht. Dit aanbod is met name voor scholen in de omgeving aantrekkelijk. De prijs is scherp, voor slechts 3,50 per leerling is een museumles te boeken. Kijk op: 2

3 algemene informatie Algemene informatie Leren en ontdekken door zelf te doen is ons motto voor kinderen. Daarbij hoort ook jezelf verbazen over een houtkachel als verwarming en kookplaats, bijzondere dieren of gereedschappen. Een praatje maken met de papierschepper, de molenaar, wasvrouw of boerin. Of aan tafel gaan en iets voorgeschoteld krijgen wat je nog nooit geproefd hebt. Hoe het voelt om als kind mee te werken in de fabriek, op het land of in de keuken? Dan is een dag op het harde bankje van de dorpsschool misschien toch aantrekkelijker? In het Nederlands Openluchtmuseum trekken kinderen hun eigen pad, vinden een weg in de geschiedenis. Een geschiedenis die alles te maken heeft met hun leven nu. Een schat aan ervaring Op ontdekkingsreis gaan kan op veel manieren. Onder begeleiding van de leerkracht en ouders of in kleine groepjes binnen een educatief project of een speurtocht die speciaal voor hen is ontwikkeld. Welke weg ze ook volgen, het museum prikkelt en maakt nieuwsgierig, er is zoveel te ontdekken waar ze (nog) geen weet van hebben. Vooraf is het goed een keuze te maken over de vorm waarin het bezoek gegoten wordt. Wij raden u aan om gebruik te maken van één van onze projecten of een speurtocht. Laat kinderen de resterende tijd in het museum zelf, als het nodig is onder begeleiding, invullen. Uitdaging genoeg met 44 hectare! Tips! Goed voorbereid is een dag Openluchtmuseum nog leuker. Maak als het kan gebruik van één van de educatieve projecten. Lespakketten ter voorbereiding in de klas sluiten aan bij kerndoelen. Achterin deze brochure staat een praktisch overzicht van het aanbod. Op pagina 19 staan de leukste locaties voor kinderen. Op onze site staan filmpjes, zij geven per project een impressie. Zie: Begeleiding Onmisbaar is de inbreng van onze educatieve medewerkers die de leerlingen in het museum tegenkomen. Zij spelen hun rol met verve. Ze nemen kinderen mee in hun wereld, werkzaamheden, hun dromen. De ontmoetingen vormen een belangrijk aspect in de overdracht van informatie waarmee de verhalen van vroeger tot leven komen. Waar mogelijk worden kinderen aangemoedigd mee te werken en zelf ervaring op te doen. Hoe intensief de begeleiding op locatie is, staat vermeld bij de projecten in deze brochure. Bij alle projecten is voor leerkrachten en ouders een begeleidende rol weggelegd. Per 8 leerlingen verlangen wij één schoolbegeleider. Museumbegeleiding: *** Leerlingen worden begeleid door een museummedewerker ** Na uitleg gaan leerlingen in groepjes zelfstandig aan de slag * De museummedewerker is alleen aanwezig tijdens de introductie 3

4

5 praktisch Open In 2015 zijn scholen vanaf 1 april van harte welkom. Het museum is dagelijks open van tot uur, de projecttijden voor scholen zijn van tot uur en van tot uur. Educatieve projecten kunnen het hele seizoen geboekt worden, met uitzondering van weekenden en schoolvakanties. Leuk! Van 29 november 2014 tot 11 januari 2015 zijn we dagelijks van tot uur open voor het Winterschoolreisjes, de Elfstedentocht. Genieten met stip Wie zoveel ervaring opdoet, zich het vuur uit de sloffen loopt en zelf zijn weg durft te zoeken, lust wel wat. Brood, iets te drinken en wat lekkers meenemen mag natuurlijk, er zijn genoeg plekken in het museum om er van te genieten. Genieten met stip kunnen basisschoolleerlingen ook van de pauzearrangementen die vooraf kunnen worden geboekt. Onze suggesties: Traktatie bij de bakker (krentenbol met limonade) Lange Piepers (frietjes met mayonaise, limonade) IJskoude verrassing (waterijsje) Informatie en reserveren 2,25 p.p. 3,30 p.p. 0,75 p.p. Deze en alle andere horeca-arrangementen zijn te boeken bij sales & reserveringen; Meer weten over schoolbezoek of alvast reserveren? Dat kan telefonisch ( ), via mail res@openluchtmuseum.nl en online ( offerte-schoolreservering) Blijf op de hoogte van alle nieuwtjes, juist die voor het onderwijs! Meld u aan voor de nieuwsbrief per mail ( o.v.v. gratis nieuwsbrief en het type onderwijs. TARIEVENMENU SCHOOLREISJE A Onderdelen dagentree tot het museum educatief project inclusief begeleiding door museum Kenmerken duur: 3 tot 7 uur voor groep 1 t/m 8 Prijs: 8,50 per leerling ( 3,50 met Museumkaart) (gratis parkeren bus/auto s, toegang voor begeleiders gratis) SCHOOLREISJE B Onderdelen dagentree tot het museum speurtocht Kenmerken duur: 3 tot 7 uur voor groep 1 t/m 8 Prijs: 5,50 per leerling (gratis met Museumkaart) (gratis parkeren bus/auto s, toegang voor begeleiders gratis ) MUSEUMLESSEN Onderdeel educatief project inclusief begeleiding in museum voor groep 1 t/m 8 Kenmerken duur: 2 uur educatief project Prijs: 3,50 per leerling (Museumkaart n.v.t.) (gratis parkeren bus/auto s, toegang voor begeleiders gratis ) 5

6 keuterboeren groep 1 en 2 Mogen we helpen, mevrouw de boerin? Waar doe je boodschappen als er geen supermarkt is? Wat deed de boerin om een maaltijd op tafel te krijgen? In Keuterboeren staat voedsel centraal. Kinderen verzorgen in de stal de dieren en nemen een kijkje in de groentetuin. Wat groeit daar nu? Met een aantal producten gaan ze zelf in de keuken aan de slag. Bijna vergeten gerechtjes, o zo lekker, worden samen bereid. Wie kent drie-in-de-pan, wie lust er bonen met spek? Wie hard werkt en z n best doet krijgt vanzelf trek, dus dit programma wordt afgesloten met een gezellige maaltijd samen in de keuken van de boerin. lespakket Vooraf bekijken en bespreken kleuters in de klas hoe ze aan eten komen en waar de ingrediënten vandaan komen. Aantal leerlingen: maximaal 30 (in overleg is voor groepen tot 45 kinderen een aangepast programma mogelijk) Schoolbegeleiders: minimaal 5, maximaal 6, waarvan 1 leerkracht Kerndoelen: 40, 41 en 56 Museumbegeleiding: Wie lust er pannenkoeken? 6

7 wat wil je later worden? groep 3 en 4 Welk beroep past bij jou? Dit project gaat over het leven van leeftijdsgenootjes van vroeger. Hoe zag hun school er uit? Moesten ze al jong een vak leren of aan het werk? In het oude dorpsschooltje horen ze het verhaal over de verschillen tussen de school van vroeger en vandaag. Er worden rollenspellen gedaan en kinderen leren schrijven op een leitje. Daarna gaan ze aan het werk, net als hun leeftijdgenootjes destijds. Je moest wel wat kunnen, dus gaan ze in de leer bij verschillende ambachtslieden in het museum. lespakket De digitale introductieles gaat over wat kinderen zelf willen worden. Piloot, juf, brandweerman, directeur Vervolgens wordt er gekeken naar de beroepen van vroeger. Aan de hand van een filmpje over leeftijdsgenootjes en hun oma, worden de kinderen voorbereid op hun bezoek aan het museum. Aantal leerlingen: maximaal 30 Schoolbegeleiders: minimaal 4, waarvan 1 leerkracht Kerndoelen: 52 en 56 Museumbegeleiding: We werkten mee in de wasserij en in de drukkerij. Best zwaar en het moest ook heel netjes en precies. Jorrit en Marc (beiden 8 jaar) 7

8 Feest, weet wat je viert groep 4 t/m 8 Canonvenster: Veelkleurig Nederland Wat vieren we en waarom? Feest is een nieuw schoolproject voor groep 4 t/m 8. Hierin ontdekken leerlingen welke feestdagen we in Nederland allemaal vieren en waarom. Er is aandacht voor de christelijke feestdagen en feestdagen uit andere culturen. Tijdens het project maken we er echt een feestje van: in kleine groepjes gaan de leerlingen onder leiding van een ceremoniemeester (een educatief medewerker van het museum) een feest voorbereiden en vieren. In de grote keuken bereiden de leerlingen feest-eten, en op de dansvloer doen ze mee aan een danswedstrijd. Er wordt muziek gemaakt en de verhalen worden door de kinderen zelf nagespeeld, compleet met attributen en kleding. Daarnaast gaan ze in het museum op pad om hun feest te onderzoeken. Als afsluiting presenteert elke groep een feest en trakteert. Feest is een uitwerking van het venster Veelkleurig Nederland van de Canon van de Nederlandse Geschiedenis. Te boeken vanaf 1 september Aantal leerlingen: maximaal 30 Schoolbegeleiders: minimaal 4, waarvan 1 leerkracht Kerndoelen: 38 en 56. Sluit aan bij canonvenster Veelkleurig Nederland Museumbegeleiding: Zie ook: 8

9 bakkers en boeren groep 3, 4, 5 en 6 Een ander is, als je m beter kent, zo raar nog niet! Het verhaal gaat dat in een klein dorpje de bakkers en de boeren elkaar totaal niet begrijpen. Waarom eigenlijk niet? Dat weet niemand. De klas wordt in twee groepen verdeeld: de bakkers en de boeren. Zij doen het werk dat bij hun vak hoort en bekijken een filmpje vol vooroordelen over het andere beroep. Dan vraagt de burgemeester of de bakkers en de boeren samen een probleem kunnen oplossen. Dan blijkt dat ze elkaar hard nodig hebben en dat ieder zijn specifieke kwaliteiten heeft. Door samen te werken bereiken ze hun doel: ze vinden de schat. Ik zag de schat het eerst! lespakket In de les op school kijken kinderen naar zichzelf. Vervolgens maken ze kennis met de bakkers en de boeren en het verhaal dat ze later in het museum naspelen. In de afsluitende les komen de vooroordelen in de samenleving aan bod. Aantal leerlingen: maximaal 30 Schoolbegeleiders: minimaal 4, waarvan 1 leerkracht Kerndoelen: 37, 38 en 56 Museumbegeleiding: Zelf meedoen maakt zoveel indruk. En wat ze zien en doen blijft hangen. Zoiets bereik je tijdens de les op school niet. Hans (leerkracht) 9

10 Voor grote groepen! brood! dat koop je toch in de winkel? groep 3 t/m 6 Van zaadje tot brood Wat moest er vroeger gebeuren voordat er brood op de plank lag? Stap voor stap wordt het proces -van akker tot graan tot brood- doorlopen. In groepjes gaan kinderen aan de slag en beantwoorden vragen. Spelenderwijs maken ze kennis met de verschillende granen en zaden, maar ook met het zware werk van vroeger, zoals ploegen, dorsen en malen. Natuurlijk wordt er ook een broodje gebakken. Helemaal zelf, boven een houtskoolvuurtje. Voor leraren en begeleiders is ook hier een actieve rol weggelegd bij de activiteiten en opdrachten. Aantal leerlingen: minimaal 30, maximaal 120 Schoolbegeleiders: minimaal 4 per 30 leerlingen, waarvan tenminste 1 leerkracht Kerndoel: 44 en 56 Museumbegeleiding: Er is zoveel te zien en te doen; het museum zit vol verrassingen. Je ziet kinderen genieten. Dat doen wij op onze beurt dan weer net zo hard. Mariëlle en Linda (leerkrachten) De broodjes waren heel lekker! 10

11 dossier bouwen groep 6, 7 en 8 Vieze handen, rode wangen van inspanning Vroeger, bijvoorbeeld in de 18de en 19de eeuw, werd er anders gebouwd dan tegenwoordig. Hoe een huis er uit zag was afhankelijk van de beschikbare bouwmaterialen uit de buurt, de welvaart van de eigenaar en de tradities in de omgeving. In dit project steken leerlingen hun handen uit de mouwen en mogen ze zelf een wand vlechten en lemen. Ook leggen ze een tegelvloertje en zetten ze samen een gebint op. Geen klusjes voor doetjes! lespakket Tijdens de introductieles komt het hoe en waarom van bouwen aan bod. Aan de hand van foto s en tekeningen verdiepen leerlingen zich in de verschillende technieken en materialen. Aantal leerlingen: maximaal 30 Schoolbegeleiders: minimaal 4, waarvan 1 leerkracht Kerndoelen: 44, 45 en 56 Museumbegeleiding: Dat smeren met leem was lekker vies! Leerlingen worden uitgedaagd om buiten hun voorspelbare perspectief te denken, mee te doen. Dat maakt enorm veel indruk. Suzanne (leerkracht) 11

12 dingenliefde groep 6, 7 en 8 Sparen, bewaren en oppotten We verzamelen van alles: koffiepunten, theezakjes, geboortekaartjes, postzegels. De conservatoren van het Nederlands Openluchtmuseum doen in feite precies hetzelfde. Hun aandacht gaat uit naar gebruiksvoorwerpen zoals meubels, gereedschappen, kleding, dagboeken enz. Dingenliefde gunt leerlingen een kijkje achter onze schermen. Wat verzamelt het museum en waarom eigenlijk? Aan de hand van verrassende opdrachten ontdekken ze de geheimen van het depot. Ze staan oog in oog met ongedierte, verbazen zich over bijzondere verzamelingen en leren waarom je in een museum niets mag aanraken. Ook maken ze kennis met verdwenen fenomenen zoals paardenkracht. Hoeveel pk hebben ze zelf? Leuk! Leerlingen maken zelf een filmpje over een voorwerp van vroeger. Waarvoor werd het gebruikt? De uitdaging is om de andere teams op het verkeerde been te zetten. De dvd met hilarische opnames mag mee naar school als aandenken. Om te bewaren LESPAKKET Op school maken leerlingen kennis met begrippen die tijdens dit museumbezoek een rol spelen. Als conservator-voor-één-dag ontdekken ze zelf welke voorwerpen niet of juist wél voor het Nederlands Openluchtmuseum van belang zijn. Aantal leerlingen: maximaal 30 Schoolbegeleiders: minimaal 4, waarvan 1 leerkracht Kerndoelen: 54 en 56 Museumbegeleiding: 12

13 architecten gezocht groep 7 en 8 Ontwerp je eigen woonboerderij Boerderijen veranderen in de loop der tijd van functie. Neem de boerderij uit Hoogmade in het Nederlands Openluchtmuseum. Tot 1974 was deze nog in bedrijf, daarna is hij omgebouwd tot woonhuis. Leerlingen kruipen in de huid van een architect en onderzoeken hoe ze een originele boerderij kunnen ombouwen tot een comfortabel woonhuis dat voldoet aan de wensen van nu. Wat gebeurt er met de stal? Bestaat de opkamer straks nog? Welke functies krijgen de vertrekken? Komt er een kamertje om te gamen, een homecinema, een atelier of een fitnessruimte? Leerlingen verwerken hun dromen niet alleen aan de tekentafel, maar ook driedimensionaal door het aanpassen van de maquette van de bewuste boerderij. Het beste teamwork levert het mooiste resultaat op. lespakket In de introductieles ontdekken leerlingen hoe een gebouw kan veranderen als het een nieuwe functie krijgt. Ze gaan zelf met verschillende gebouwen aan de slag: er worden plattegronden gemaakt, ruimtes krijgen een nieuwe indeling en er moet worden nagedacht over de functie van een vertrek. Aantal leerlingen: maximaal 30 Schoolbegeleiders: minimaal 4, waarvan 1 leerkracht Kerndoelen: 33, 55 en 56 Museumbegeleiding: Die verbouwing was net een hele grote puzzel 13

14 14

15 Kinderarbeid komt in Nederland gelukkig niet meer voor. Dat was ruim een eeuw geleden wel anders. Toen moesten kinderen al op jonge leeftijd aan he werk. Hoe waren de werkomstandigheden voor hen destijds? Leerlingen vormen, net als vroeger, commissies om op die vraag een antwoord te zoeken. Op verschillende locaties in het museumpark horen ze verhale van leeftijdsgenootjes van toen. Zij werkten op het land, het veen of in de fabrieken. Was het daar wel zo veilig, schoon en kindvriendelijk? Aangrijpend is het filmfragment uit Daens waarin zeer jonge kinderen gevaarlijk werk tussen de weefmachines in de textielfabriek doen. Door het werk zelf uit te proberen, ondervinden kinderen aan den lijve hoe het er aan toe ging. Na afloop rapporteren de verschillende groepjes aan elka De conclusie is altijd dezelfde: wat een geluk dat kinderarbeid in Nederland is afgeschaft. dossier kinderarbeid groep 7 en 8 Canonvenster: Verzet tegen Kinderarbeid Puffen, sjouwen en afzien Kinderarbeid komt in Nederland gelukkig niet meer voor. Dat was ruim een eeuw geleden wel anders; toen moesten kinderen al op jonge leeftijd aan het werk. Hoe waren de werkomstandigheden voor hen destijds? En nu? In andere delen van de wereld zijn namelijk nog steeds kinderen hard aan het werk. Leerlingen maken kennis met kinderen die vroeger heel hard moesten werken en kinderen die dat nu nog steeds doen. Ook gaan de leerlingen zelf aan de slag en ervaren ze hoe het is als je nooit naar school bent geweest en nooit hebt leren lezen. Door het werk zelf uit te proberen, ondervinden ze aan den lijve hoe het er vroeger aan toe ging. LESPAKKET De introductieles begint met het verhaal van een meisje uit een textielfabriek in de 19de eeuw. Met behulp van fotovellen vergelijken leerlingen hun leven met dat van werkende kinderen van vroeger. In de afsluitende les leggen ze een verband met de hedendaagse situatie in ontwikkelingslanden. Aantal leerlingen: maximaal 30 Schoolbegeleiders: minimaal 4, waarvan 1 leerkracht Kerndoelen: 52, 53 en 56. Sluit aan bij canonvenster Verzet tegen Kinderarbeid Museumbegeleiding: 15

16 nieuw in nederland groep 7 en 8 Canonvenster: Veelkleurig Nederland Wennen aan alles Vanuit het buitenland komen nog steeds nieuwkomers naar Nederland om een bestaan op te bouwen. Dat gaat al eeuwen zo. De redenen van de komst en het verblijf zijn divers. Hoe is het om vanuit een ander land naar Nederland te komen? Waar moet je aan wennen? Het eten, het weer, de taal en de manier van wonen zijn hier anders dan thuis. In het museum ervaren kinderen hoe het de Molukse families in de jaren vijftig van de vorige eeuw verging. Ze passen Molukse kleding, spelen spelletjes en ervaren hoe het contact tussen nieuwkomers en de Nederlanders toen verliep. Ze bereiden Molukse gerechtjes zoals kokosballetjes en kroepoek, maar ook Hollandse (huts)pot. Daarna gaan ze samen aan tafel. lespakket De introductieles gaat in op de veranderingen waarmee mensen te maken krijgen als ze zich vanuit een ander land in Nederland vestigen. Zelf koken en lekker eten! Aantal leerlingen: maximaal 30 Schoolbegeleiders: minimaal 4, waarvan 1 leerkracht Kerndoelen: 52, 53 en 56. Sluit aan bij canonvenster Veelkleurig Nederland Museumbegeleiding: Dit is één van de leukste projecten, omdat het inhoudelijk zo sterk op beleving is gericht. Samen koken en samen eten is geweldig! José (educatief medewerker) 16

17 Voor grote groepen! elfstedentocht groep 3 t/m 8 Elfstedentocht Museumweer is het elke dag, maar misschien is het Openluchtmuseum in de winter wel het mooist. Zes weken lang regeert Koning Winter, er ligt een prachtige ijsbaan achter het Entreepaviljoen. Vriest het al, wakkert de Elfstedenkoorts aan. Bij ons gaat de tocht der tochten steevast door. Met een stempelkaart gaan leerlingen op pad. Ze krijgen het voor de kiezen, met vragen en opdrachten. Leuk is het vooral. Ze bakken een broodje op het Kindererf en binden de schaatsen onder voor pure ijspret op de ijsbaan. Zo verdienen ze hun stempels. Maar waar bevindt zich die geheime stempelpost, net zoals bij de echte Elfstedentocht? Wie de tocht doorstaat en alle stempels scoort, krijgt een elfstedenkruisje. Een kleinood, maar wel eentje om een leven lang trots op te zijn! Duur: ca. 3 uur, inclusief het schaatsen Aantal leerlingen: maximaal 120 Schoolbegeleiders: minimaal 1 per 8 leerlingen Kerndoelen: 56 en 57 Museumbegeleiding: Te boeken van 29 november 2014 tot 11 januari 2015 Het vuur was lekker warm! 17

18 speurtochten lekker zelf op pad! Anders ontdekken Een superleuke manier om het museum op eigen houtje te ontdekken is een speurtocht. Kies voor een project óf een speurtocht; de combinatie van beide is teveel van het goede. Het museum heeft drie uitdagende speurtochten waarbij leerlingen met hun leerkrachten of ouders op pad gaan. Onderweg stuiten ze op opdrachten en vragen. Dit zijn de drie tochten waaruit gekozen kan worden: Spaartocht De route gaat langs verschillende verzamelingen van het museum. Er wordt gekeken hoe mensen na de Tweede Wereldoorlog hun spulletjes verzamelden. Daarbij gaat het niet alleen om voorwerpen, maar ook over verhalen. Hoe zorg je dat alles netjes voor volgende generaties bewaard wordt? Een tocht langs kleurrijke verzamelingen! De Spaartocht is voor groep 4 t/m 8 De dag van Deetje Leerlingen stappen in de schoenen van Deetje, een meisje van vroeger. Zo krijgen ze een indruk van wat een leeftijdsgenootje op een dag zoal meemaakte. Opstaan uit de bedstee, wassen, spelen, een ritje in de postkoets. Als herinnering krijgt elk kind een eigen boekje mee naar huis. Begeleiders krijgen een routebeschrijving en instructies op papier mee. De Dag van Deetje is ontwikkeld voor leerlingen van 4 tot en met 6 jaar. Voetsporen 1 en 2 In de voetsporen van hun opa en omas komen leerlingen spelenderwijs meer te weten over het leven van vroeger. Hoe ging het er aan toe rond een geboorte, een huwelijk of de dood? Gebruiken en rituelen uit verschillende gebieden en tijden worden belicht. Verschillende personages stellen vragen, waarop leerlingen zelf een antwoord moeten vinden. Daarvoor zullen ze zelf goed moeten kijken. Voetsporen 1 is voor groep 4 t/m 6 Voetsporen 2 is voor groep 7 en 8 Ik ben Deetje We hebben echt veel gezien! 18

19 zoveel te beleven, een dag is tekort Meer mogelijkheden Hoe lukt het om alles te zien en te doen in zo n groot museumpark? Dat is inderdaad een uitdaging. Met een oppervlakte van 44 hectare, een tram, een speeltuin, speelgoed van vroeger, winkeltjes, bos en heel veel mensen die met trots en overgave over vroeger vertellen, raak je niet snel uitgekeken. Dat wordt een dagje extra, toch? Lekker spelen Gratis toeren met de tram Bestaat er iets leukers dan een ritje in de ouderwetse tram? Het verkennen van het heuvelachtige museumterrein wordt zo een eitje! Uitstappen en weer instappen kan helemaal gratis natuurlijk op verschillende plekken. In de tramremise wordt altijd gewerkt, neem er eens een kijkje. Top tien van belevenissen Bij een dag uit en een schat aan ervaring is ning een onmisbaar ingrediënt. Gelukkig is het mu- ontspanseum daarop ingericht. In de speeltuin kan elk kind zich uitleven. Ook kinderen met een beperking. Leuk en spannend is het doolhof, pal naast de speeltuin. In de Zaanse buurt ligt ouderwets speelgoed klaar. En wie niet bang is voor een beetje water, vaart naar de overkant in het spekbakkie. Spelen in het bos mag, rennen ook. En dan is het ritje met de tram nog niet eens genoemd Kindererf Onmisbare locatie is het Kindererf. Dit is dé plek voor nieuwsgierige, enthousiaste kinderen, hier is altijd wat te doen. Karweitjes van vroeger bijvoorbeeld, zoals water pompen, wassen met een wasbord, het melken van de koe. Vaak worden er broodjes gebakken. Op het Kindererf kunnen kinderen lekker hun gang gaan. We zijn met de tram geweest en hebben leren fietsen op het plein. (Remco en Ard 7 jaar) In een museumpark vol belevenissen kan het soms moeilijk kiezen zijn. Dit is onze top 10 voor kinderen: De rosoliemolen Hier wordt met veel lawaai olie geslagen. De boerderij uit Varik Wat kookt de boerin vandaag? Van Gend & Loos loods Maak een ritje met een postkoets. De smederij Wow, dat vuur ziet er spannend uit! De wasserij De handen uit de mouwen, soppen maar! De papiermolen Hoe wordt papier eigenlijk gemaakt? De Tilburgse huisjes Ontdek zelf de verschillen in het tijdstraatje. De plaggenhut Dit meen je niet, woonden ze hier vroeger? Schooltje Lhee Wat deden ze met die plak? Waarom hangt dat bord met die ezel daar? Spaarstation Dingenliefde Ooit zo n verzameling kotszakken gezien? Kijk op 19

20 veelzijdig openluchtmuseum XL Schoolreis Wordt het een leerzaam en educatief bezoek, een praktische invulling van de kerndoelen of gewoon lekker een dagje uit? Zowel in de zomer als in de winter zijn scholen van harte welkom. Komt u met één klas, de hele school of alle scholen van het overkoepelende schoolbestuur? Alles kan. De XL Schoolreis biedt extra mogelijkheden, vraag er naar bij onze afdeling Sales & Reserveringen. Schoolreis Boeiende projecten, ontdekkingen, de speeltuin, indrukwekkende scènes, lekkere versnaperingen; in het museumpark komen kinderen op alle fronten aan hun trekken. Daarbij maakt het niet uit welk seizoen ze op bezoek komen. Hiermee is het Openluchtmuseum een bestemming bij uitstek. En juist omdat ontspanning en educatie zo vanzelfsprekend gecombineerd worden, is en blijft het museum voor het onderwijs een uitstapje met een pré. Werkweek Toevallig op werkweek in de buurt van Arnhem? Een dagje Openluchtmuseum past daar prima bij. In de winter Als de eerste helft van het drukke schooljaar er bijna op zit, is het tijd voor ontspanning. Een bezoek aan het Openluchtmuseum vlak voor of na de kerstvakantie is de moeite meer dan waard. Winter in het Openluchtmuseum staat voor gegarandeerde ijspret, de Elfstedentocht, warme chocolademelk en méér. Heeft u vragen, neem dan contact op met de afdeling Sales & Reserveringen, of kijk eens op basisonderwijs Jubileum Een jubileum mag gevierd worden. Bestaat uw school 10, 25, 50 of zelfs 100 jaar? Pak eens lekker uit en vier het groots in het Openluchtmuseum! De ruimte, centrale ligging en royale parkeerplaats (voor 100 bussen) maken het museum geschikt voor grote groepen. En met de programma s op maat (leuk en leerzaam tegelijk) wordt het feest persoonlijk en vooral onvergetelijk. Het werd al lekker vroeg donker. Gaaf, zo n museumpark met al die lichtjes. (Anne en Romy) 20

21

22 overzicht aanbod per groep groepen Educatieve projecten Kenmerkende thema s Keuterboeren Waar komt jouw eten vandaan? Opa & Oma, groeien, de boerderij, dieren, de supermarkt, koken, eten Wat wil je later worden? Wat kon je vroeger worden? Beroepen, ambachten, dit ben ik! Bakkers en Boeren Hoe zie jij een ander? Feest, weet wat je viert Wat vieren we in Nederland en waarom? Canonvenster*: Veelkleurig Nederland Brood! Dat koop je toch in de winkel? Discriminatie, pesten, jezelf en elkaar leren kennen, respect en tolerantie, samenwerken Feesten van alle culturen Waar komt ons voedsel vandaan, eten, land bewerken, de bakker, de boerderij vanaf 1 sept Dossier Bouwen Bouwen in de 18e en 19e eeuw Dingenliefde Hoe en wat bewaart een museum? Architecten gezocht Ontwerp je eigen woonboerderij Dossier Kinderarbeid Canonvenster*: Verzet tegen Kinderarbeid Nieuw in Nederland Waar moet je aan wennen? Canonvenster*: Veelkleurig Nederland Bouwen, huisvesting, uitvindingen, hout- en vlecht constructies, vloeren, muren, daken Sparen, verzamelen en bewaren, presenteren en filmpje maken Ontwerpen, bouwen, huis en wonen, inrichten, van boerderij tot woonhuis, samenwerken Opa en Oma, werkervaringen opdoen, derde wereld, kleding, de rechten van het kind, meningsvorming Waar kom ik vandaan, multiculturele samenleving, Nederlands-Indië en dekolonisatie, kleding, samen koken en eten, respect en tolerantie Elfstedentocht Winterschoolreisje Friesland, wintertradities, bewegen * tien tijdvakken van De Rooy en Canon van Nederland Het Nederlands Openluchtmuseum gaat de Canon van Nederland presenteren. De presentatie bevat de Tien Tijdvakken van De Rooy en de 50 Canonvensters. In het museum zijn vanaf 2017 de nieuwe presentaties in meerdere zalen te zien. Kinderen kunnen nu al kennismaken met twee vensters die juist hen zullen aanspreken: Verzet tegen Kinderarbeid en Veelkleurig Nederland. 22

23 overzicht aanbod per groep groepen Speurtochten De dag van Deetje In de schoenen van een kind van vroeger Voetsporen 1 In de voetsporen van je voorouders Voetsporen 2 In de voetsporen van je voorouders Spaartocht Sparen, bewaren en verzamelen Vraag van een kind over één van de kippen aan Marijke (museumbegeleider): Is dat n plofkip? Geen gekke vraag, gezien de explosieve coupe van Beatrix, zoals dit hennetje heet. Er is een hoop te zien en doen. Helemaal dankzij de medewerkers van het museum die over alles iets weten. (Marieke leerkracht groep 4) Leuk is het boerenerf waar ze kunnen melken, wassen en wringen. (José leraarkracht groep 2) Bij Keuterboeren vraagt de educatief begeleidster: Wat geven de kippen? Antwoord kinderen: Eieren! Wat geven de koeien? Melk! Wat geven de konijnen? Wortels! 23

24 bereikbaarheid Het Nederlands Openluchtmuseum ligt in Arnhem-Noord nabij de A12 en wordt vanaf alle omringende wegen goed aangegeven. Met het openbaar vervoer neemt u vanaf het centraal station buslijn 3 richting Burgers Zoo of lijn 8 richting Arnhem/Presikhaaf. adres Nederlands Openluchtmuseum Afdeling Sales & Reserveringen Hoeferlaan 4 Postbus 649, 6800 ap Arnhem Telefoon: res@openluchtmuseum.nl Website: