Thema 04: Plaatsbepalen vmbo-b12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 19 april 2017 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Thema Inleiding Leerdoelen Werkplan 1 Plaatsbepaling op kaart Uitleg en opgaven Toets 2 Codes Uitleg en opgaven Toets 3 Coördinaten Uitleg en opgaven Toets 4 Schaallijnen Uitleg en opgaven Extra: LvoorL Toets Thema-opdracht Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 D-toets D-toets Extra opgaven Extra opgaven Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Thema Inleiding Het thema Plaatsbepalen bestaat uit vier paragrafen: Plaasbepaling op de kaart Codes Coördinaten Schaallijnen In iedere paragraaf bestudeer je theorie en maak je opgaven. Na het maken van de opgaven maak je een toets. Het resultaat van de toets wordt opgeslagen in het volgsysteem. Na de paragrafen is er een Thema-opdracht. Dat is een wat grotere opdracht. Voor het maken van de opdracht heb je de theorie uit de paragrafen nodig. Na de Thema-opdracht is er nog een Eindtoets. Ook het resultaat van de eindtoets komt in het volgsysteem. Omdat veel oefenen nodig is, vind je aan het eind van het thema nog een aantal Extra opgaven. Leerdoelen Pagina 2

4 Aan het eind van dit thema: kun je met codes werken weet je wat een assenstelsel is weet je hoe je punten in een assenstelsel kunt tekenen kun je werken met een schaallijn kun je de schaal van een kaart bepalen. Voorkennis Om de Thema-opdracht goed te kunnen maken, moet je de wiskundige namen van de bekendste vlakke figuren weten. En je moet lengte-eenheden kunnen omrekenen. Werkplan Het thema 'Plaatsbepalen' bestaat uit een groot aantal opdrachten/oefeningen. Pagina 3

5 Het is belangrijk dat je goed bijhoudt welke opdrachten je gedaan hebt. Om je hierbij te helpen is er een werkplan gemaakt. Op dat werkplan kun je bijhouden welke onderdelen je al gedaan hebt. Download hier het Werkplan Plaatsbepalen Pagina 4

6 1 Plaatsbepaling op kaart Uitleg en opgaven Bestudeer uit de Kennisbank wiskunde het onderdeel: KB:Plaatsbepalen op de kaart Voor het maken van de volgende opgaven heb je het Werkblad Plaatsbepalen op de kaart nodig. Plaatsbepalen op de kaart kn.nu/sqlyz 1 Pagina 5

7 Je ziet een deel van de plattegrond van Haarlem. Victor woont in vak B. a. De ligging van het huis van Sjaak is aangegeven met de letter S. In welke vak woont Sjaak? b. Hanneke s huis vind je bij de letter H. In welk vak woont Hanneke? c. Lotte (L) woont vlak bij de Spaarne. In welk vak woont Lotte? 2 Je ziet een kaart van Brouwershaven. a. De molen vind je in het midden van de kaart. In welk vak? b. Pagina 6

8 Zoek de drie kerken op. In welke vakken vind je de kerken? c. Wat vind je in vak D? 3 Bekijk de plattegrond. a. Het centrum van Lochem ligt in vak B. Kleur dat vak in op het werkblad. b. c. d. Hoe heet de camping in vak D3? In welke zes vakken ligt Barchem? Je rijdt van Lochem naar Barchem over de Lochemse weg. Door welke vakken kom je? Toets Je sluit de paragraaf Plaatsbepaling op de kaart af met een toets. Na het maken van de vragen krijg je een score en kun je de gegeven antwoorden vergelijken met de Pagina 7

9 goede antwoorden. Succes! Plaatsbepaling op de kaart kn.nu/c1jvl 1 Gebruik de plattegrond. In welk vak ligt camping de Heksenlaak? In welk vak ligt het NS-station? 2 Bekijk nogmaals de plattegrond. Je fietst van Lochem naar Barchem. Door welke vakken kom je als je over de Lochemseweg fietst? Pagina 8

10 a. B4, C4, C3, D3, D2 en D1 b. B4, B3, C3, C2, en C1 c. B4, B3, B2, C2, en C1 3 Bekijk de kaart. Je bent bij punt S. Je fietst in de aangegeven richting. Bij iedere kruising kun je linksaf, rechtsaf of rechtdoor. Hieronder zie je hoe je fietst: rechtsaf - linksaf - rechtdoor - rechtdoor - rechtsaf. Bij welk punt ben je aangekomen? a. Punt A b. Punt B c. Punt C Pagina 9

11 2 Codes Uitleg en opgaven Bestudeer uit de Kennisbank wiskunde het onderdeel: KB: Codes Voor het maken van de volgende opgaven heb je het Werkblad Codes. Codes kn.nu/5ivco 1 Codes worden heel vaak gebruikt. Hier zie je bijvoorbeeld Victor s lesrooster. Pagina 10

12 a. Maandag de eerste twee uur heeft Victor lichamelijke opvoeding. Welke vakken heeft hij nog meer op maandag? b. c. d. In welk lokaal zit Victor op maandag het vierde lesuur? Het eerste cijfer van het lokaalnummer geeft de verdieping aan. Op welke verdieping ligt lokaal? Op welke verdieping ligt lokaal? 2 Hier zie je een ziekenhuis. Het ziekenhuis bestaat uit vier vleugels. In één kamer in de zuidvleugel brandt licht, dat is kamer Z Pagina 11 L.

13 a. b. c. Wat wordt bedoeld met de letter Z in het kamernummer? Op welke verdieping ligt de kamer? Je loopt vanuit de hal naar de kamer. De hoeveelste kamer is het? d. e. Ligt de kamer aan de linker- of rechterkant? Op één van de kamers zie je een vraagteken wat is het nummer van deze kamer? Kies uit: W R O R O L O L 3 Pagina 12

14 Op een schaakbord worden de velden met een code aangegeven. Op dit schaakbord staat de zwarte koning op veld e. a. b. Is g een wit of een zwart veld? Een van de zwarte torens staat op veld h. Op welke veld staat de andere toren? 4 Iemand heeft in Excel dit gezichtje getekend. a. b. Welke cellen stellen de ogen voor? Maak de cellen D, D, D, D en E, E, E en E donkergeel. 5 Pagina 13

15 Van boter, kaas en eieren bestaat ook een driedimensionale versie. Het zwarte balletje geef je aan met C-II-. a. b. Welke codes hebben de twee witte balletjes? Teken op het werkblad een zwart balletje op B-II-. 6 Morgen is er een sportdag op de school van Anne. Anne heeft een rooster voor de sportdag gekregen. Anne zit in klas 1C. tijd a. b. Veld 7 Veld 8 Veld 9 A- F B- C D- E A- D B- F C- E A- E B- D C- F A- B C- D F- E A- C B- E D- F Hoe laat moet Anne haar eerste wedstrijd spelen? Tegen welke klas speelt Anne de tweede wedstrijd? c. Pagina 14

16 Op welk veld speelt Anne de laatste wedstrijd? 7 Hier zie je een stapel kubussen. Linksvoor liggen er twee op elkaar, dat geef je aan door de code A-I-. a. b. c. Welke code heeft de stapel kubussen linksachter? Zet op het werkblad een kruisje bij de stapel B-III-. De code D-III- is fout. Verbeter hem. Toets Je sluit de paragraaf Codes op de kaart af met een toets. Na het maken van de vragen krijg je een score en kun je de gegeven antwoorden vergelijken met de Pagina 15

17 goede antwoorden. Succes! Codes kn.nu/wk95i 1 Je ziet een schaakbord. Op een schaakbord worden de velden aangegeven met een code aangegeven. Op welk veld staat de koning? a. F7 b. G7 c. F6 d. 7G 2 Met deze codekaart kun je berichten in geheimschrift schrijven. Joep wil zijn naam in geheimschrift schrijven. Met welke code kan hij zijn naam in geheimschrift schrijven? a. B5 - L5 - I1 - I5 b. B5 - I5 - K4 - K1 c. B5 - I5 - I1 - K2 d. B5 - C4 - I1 - K2 3 Pagina 16

18 Hier zie je een ziekenhuis. Het ziekenhuis bestaat uit vier vleugels. In één kamer in de zuidvleugel brandt licht, dat is kamer Z 2.4 L. Deze kamer ligt op de tweede verdieping. Als je vanaf de hal de gang in loopt is het de vierde kamer aan de linkerkant. Welke code hoort bij de kamer met het vraagteken? a. O.4.3.R b. O.4.3.L c. O.3.4.L d. O.3.4.R Pagina 17

19 3 Coördinaten Uitleg en opgaven Bestudeer uit de Kennisbank wiskunde het onderdeel: KB: Coördinaten Voor het maken van de volgende opgaven heb je het Werkblad Coördinaten nodig. Coördinaten kn.nu/kneix 1 Lees eerst goed wat een assenstelsel is en hoe je de coördinaten van een punt afleest. Hier zie je een assenstelsel met daarin vijf punten. Schrijf de coördinaten van die punten op. A(, ) B(, ) C(, ) D(, Pagina 18

20 ) 2 Teken op het werkblad de driehoek PQR met hoekpunten P (, ), Q (, ) en R (, ). 3 Pagina 19

21 In het assenstelsel zie je een vierhoek OABC getekend. a. b. c. Wat zijn de coördinaten van de oorsprong O? Schrijf de coördinaten van de andere hoekpunten op. Ligt het punt S (, ) binnen deze vierhoek? Teken het punt S op het werkblad. 4 In het assenstelsel zijn zeven punten getekend. Pagina 20

22 Schrijf de coördinaten ervan op. 5 Bekijk dit kaartje van Nederland. a. b. c. In welke provincie ligt het punt (, Welke stad ligt vlak bij het punt (, Ligt het punt (, )? )? ) wel of niet binnen Nederland? 6 Pagina 21

23 Teken op het werkblad een assenstelsel met daarin A (, ), B (, ) en D (, ) en rechthoek ABCD. De coördinaten van C zijn: (, ) Het snijpunt van de diagonalen AC en BD is het punt S (, ). Toets Je sluit de paragraaf Coördinaten op de kaart af met een toets. Na het maken van de vragen krijg je een score en kun je de gegeven antwoorden vergelijken met de goede antwoorden. Succes! Pagina 22

24 Coördinaten kn.nu/4jlps 1 Hiernaast zie je een assenstelsel met daarin de punten P en Q. Welke coördinaten hebben de punten P en Q? a. P(3,2) en Q(4,0) b. P(2,3) en Q(4,0) c. P(3,2) en Q(0,4) d. P(2,3) en Q(0,4) 2 Hiernaast zie je een assenstelsel met daarin de punten A, B en C. A, B en C zijn drie hoekpunten van parallellogram ABCD. Wat zijn de coördinaten van punt D? a. D(2, 3) b. D(0, 4) c. D(0, 3) Pagina 23

25 4 Schaallijnen Uitleg en opgaven Bestudeer uit de Kennisbank wiskunde het onderdeel: KB: Schaallijnen Voor het maken van de volgende opgaven heb je het Werkblad Schaallijnen nodig. Schaallijnen kn.nu/m0ixj 1 Je ziet hier een schaallijn (staat ook op het werkblad). De schaallijn is a. b. cm lang. Met hoeveel km komt elke cm op de schaallijn overeen? Deze schaallijn staat bij een plattegrond. Op die plattegrond is een afstand tussen twee plaatsen cm. Hoe groot is die afstand in werkelijkheid? c. Op die plattegrond is een afstand tussen twee plaatsen cm. Hoe groot is die afstand in werkelijkheid? d. Op die plattegrond is een afstand tussen twee plaatsen cm. Hoe groot is die afstand in werkelijkheid? 2 Pagina 24

26 Bekijk de kaart en de schaallijn (staat ook op het werkblad). a. b. c. Meet de afstand van Leerdam naar Gorinchem (in cm). Hoeveel is die afstand in werkelijkheid (in km)? Hoe ver ligt Culemborg hemelsbreed van Gorinchem (in km)? 3 Hier zie je een plattegrond van een slaapkamer (ook te zien op het werkblad). a. Pagina 25

27 Wat is de lengte van de schaallijn (in cm)? b. c. d. Vul in: cm is in werkelijkheid m. Meet de lengte en breedte van deze kamer? Wat zijn de werkelijke afmetingen van deze kamer? 4 Voetbalvereniging Gorinchem organiseert een toernooi. Alle voetbalclubs in plaatsen die minder dan (Zie kaartje opgave a. b. c. km van Gorinchem liggen worden uitgenodigd. van het werkblad.) Hoe ver ligt Ameide van Gorinchem (in km)? Wordt de voetbalclub uit Ameide uitgenodigd? Worden de voetbalclubs uit Sliedrecht uitgenodigd? Extra: LvoorL Pagina 26

28 Leerlingen voor leerlingen Op de website vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn gemaakt. Hieronder staat een video die goed past bij dit thema. Bekijk de video. Kun je de video goed volgen? Bespreek de inhoud van de video met een klasgenoot. Schaal Let op: Als je de video wilt stoppen, druk dan eerst op de stopknop en klik dan de popup weg. Toets Je sluit de paragraaf Schaallijnen op de kaart af met een toets. Na het maken van de vragen krijg je een score en kun je de gegeven antwoorden vergelijken met de goede antwoorden. Succes! Schaallijnen kn.nu/i4nqj 1 Bekijk de kaart. Bij de kaart is een schaallijntje getekend. De schaallijn is 4 cm lang. Pagina 27

29 Wat op de kaart 3 cm is, is in werkelijkheid... a m b m c m d m 2 Bekijk nogmaals de kaart. Wat op de kaart 6 cm is, is in werkelijkheid... a m b m c m d m Pagina 28

30 Thema-opdracht Vooraf Thema-opdracht Samir Boukhari is veertien jaar. Samir wil na schooltijd wat bijverdienen. Hij wordt fietskoerier. Iedere middag na school gaat hij pakjes en brieven bezorgen. Op zijn city-bike is hij vaak sneller dan een bestelauto. Bij het opzetten van een eigen zaak komt heel wat kijken. Als een klant belt, moet Samir die klant snel kunnen vinden. En als de klant vraag wat het gaat kosten, moet Samir snel een prijs kunnen noemen. Om fietskoerier te kunnen worden, moet Samir goed met kaarten kunnen werken en moet hij weten hoe je een afstand op een kaart omzet in werkelijke afstanden. En dat heb jij nu juist geleerd in dit thema. Pagina 29

31 Eindproduct Je gaat Samir helpen bij het opzetten van zijn koeriersbedrijf. Je maakt een verslag van maximaal twee A4-tjes met als titel: 'Een koeriersbedrijf voor Samir?'. Het verslag begint met de probleemstelling: je vertelt in je eigen woorden waar het over gaat. Dan komt de uitwerking: je beschrijft wat je onderzocht hebt en wat de resultaten zijn van dat onderzoek. Tijd Voor de afronding van het thema heb je ongeveer een klasgenoot. lesuren nodig. Je maakt het verslag samen met Benodigheden Computer met internetverbinding. Een lege opzet voor verslag. Plattegrond van een middelgrote stad of een plattegrond op internet. Papier en (kleur)potloden. Stap 1 Lees de inleiding van het 'Thema' nog een door. Download en open het lege verslag. Het verslag begint met de probleemstelling. Schrijf onder het kopje 'Probleemstelling' in jullie eigen woorden waar het verslag over gaat. Als jullie straks alle stappen hebben doorlopen, kunnen jullie deze tekst natuurlijk nog best een beetje aanpassen. Stap 2 Pagina 30

32 Samir wil een eigen koeriersbedrijfje beginnen. Hij kent de stad waarin hij woont vrij goed. Toch zal hij soms een plattegrond nodig hebben om een pakje bij een klant op te halen of een pakje weg te brengen. Hoe vind je op een plattegrond een adres? Staat er een register op de plattegrond? Hoe werkt zo'n register? Sommige straten zijn erg lang. Kun je op de kaart zien aan welke kant de nummering van de huizen begint? Schrijf in het verslag onder het kopje 'Een adres zoeken op een kaart' kort het antwoord op de vragen hierboven op. Stap 3 Pagina 31

33 Samir vind het werken met vaknummers niet nauwkeurig genoeg. Hij wil heel precies kunnen aangeven waar een adres is. Hij denkt dat het werken met coördinaten hem verder kan helpen. Hoe zou je op een plattegrond met een assenstelsel kunnen werken? Hoe kun je een adres met coördinaten aangeven? Schrijf in het verslag onder het kopje 'Een assenstelsel op een kaart' kort het antwoord op de vragen hierboven op. Stap 4 Hoeveel moet Samir vragen voor het bezorgen van een pakketje? Hij wil de prijs laten afhangen van de afstand die hij moet fietsen. Het bepalen van de fietsafstand is lastig precies te bepalen. Misschien is het handiger om uit te gaan van de afstand hemelsbreed. Wat wordt bedoeld met de afstand hemelsbreed? Hoe bepaal je de afstand hemelsbreed op een kaart? Waarom heb je om de afstand van een ritje uit te rekenen drie punten op de kaart nodig? Wat is een goede prijs voor het bezorgen van pakketjes? Schrijf in het verslag onder het kopje 'De prijs' kort het antwoord op de vragen hierboven op. Stap 5 Pagina 32

34 Lees het verslag dat jullie tot nu toe gemaakt hebben nog eens door. Klopt het tekstje onder het kopje 'Probleemstelling' nog? Pas die tekst eventueel aan. Maak het verslag af door een paar passende afbeeldingen bij de tekst te plaatsen. Controleer het verslag ook nog even op taalfouten. Tevreden? Laat het verslag dan beoordelen door jullie docent. Pagina 33

35 D-toets D-toets Je sluit het thema Plaatsbepalen af met de eindtoets. De eindtoets bestaat uit een aantal gesloten vragen. Aan het eind van de toets zie je je score. Van de vragen die je fout gedaan hebt, zie je de goede antwoorden. Klik op de knop om de toets te starten. Succes! Plaats bepalen kn.nu/d24bw 1 Pagina 34

36 Bekijk de plattegrond. Op de plattegrond zijn de punten A en B aangegeven. In welk vak ligt A? In welk vak ligt B? 2 Bekijk de kaart. Je bent bij punt S. Je fietst in de aangegeven richting. Bij iedere kruising kun je linksaf, rechtsaf of rechtdoor. Hier zie je hoe je fietst: rechtsaf - linksaf - rechtdoor - rechtsaf - linksaf. Bij welk punt ben je aangekomen? a. Punt A b. Punt B c. Punt C 3 Je ziet een schaakbord. Op een schaakbord worden de velden aangegeven met een code. Op welk veld staat de koning? Pagina 35

37 a. F6 b. F5 c. E6 d. E5 4 Met deze codekaart kun je berichten in geheimschrift schrijven. Flip wil zijn naam in geheimschrift schrijven. Met welke code kan hij zijn naam in geheimschrift schrijven? a. A3 H1 E4 K2 b. A3 I3 B5 K2 c. A3 H1 I1 K2 d. A3 I3 J3 K2 5 Hier zie je een assenstelsel met daarin de punten P en Q. Welke coördinaten hebben de punten P en Q? Pagina 36

38 a. P(3,4) en Q(2,0) b. P(4,3) en Q(2,0) c. P(3,4) en Q(0,2) d. P(4,3) en Q(0,2) 6 Hier zie je een assenstelsel met daarin de punten A, B en C. A, B en C zijn drie hoekpunten van parallellogram ABCD. Wat zijn de coördinaten van punt D? a. D(2,3) b. D(1,3) c. D(0,3) 7 Bekijk de kaart. Bij de kaart is een schaallijn getekend. De schaallijn is 4 cm lang. Wat op de kaart 5 cm is, is in werkelijkheid...? Pagina 37

39 a m b m c m d m Pagina 38

40 Extra opgaven Extra opgaven Maak de volgende opgaven. Voor het maken van de volgende opgaven heb je het Werkblad Plaats bepalen nodig. Plaats bepalen kn.nu/ema40 1 Pagina 39

41 Je ziet hier de plattegrond van Kerkdriel. a. Joost woont bij de rode stip. In welk vak staat het huis van Joost? b. Iram woont vlak bij het kruispunt van de Kromsteeg en de Julianastraat. In welk vak staat het huis van Iram? c. Zoek de Kerkstraat op. Door welke vakken loopt de Kerkstraat? 2 Je ziet een stuk van de kaart van Nederland. a. b. c. Hoe heet de stad die in het vak D ligt? In welk vak of welke vakken ligt Den Haag? De A is een snelweg die loopt van Den Haag via Utrecht naar Arnhem. Zoek de A op. Door welke vakken loopt de A? 3 Pagina 40

42 Op een schaakbord worden de velden met een code aangegeven. Bekijk het bord hiernaast. Op veld g staat een wit paard. a. b. c. Op welk veld staat een witte toren? Is c5 een wit veld of een zwart veld? Op welke velden staan de zwarte pionnen? 4 Sommige codes kunnen alleen met een scanner gelezen worden. Voorbeelden zijn streepjescodes en QR codes. Je kunt op je smartphone of tablet een app installeren om een QR code te lezen. Lees de QR code hiernaast met een smartphone. Pagina 41

43 Maak op de website die je bezoekt zelf een QR code. 5 In het assenstelsel zijn de punten A, B en C getekend. a. b. Wat zijn de coördinaten van de drie punten? Met de punten A, B en C is het begin van het vierkant ABCD getekend. Maak op het werkblad het vierkant af. Wat zijn de coördinaten van punt D? 6 a. Op het werkblad staat een assenstelsel. Teken in het assenstelsel de volgende punten: A Pagina 42

44 (, ) B(, ) C(, ) D(, ), E(, ) F(, ) G(, ) H(, ) I(, ) J(, ). Verbind punt A met punt B, punt B met punt C, punt C met punt D, enz. Welk letter ontstaat er? Pagina 43

45 Over dit lesmateriaal Colofon Het thema 'Plaats bepalen' is ontwikkeld door auteurs en medewerkers van StudioVO. Fair Use In de Stercollecties van StudioVO wordt gebruik gemaakt van beeld- en filmmateriaal dat beschikbaar is op internet. Bij het gebruik zijn we uitgegaan van fair use. Meer informatie: Fair use Mocht u vragen/opmerkingen hebben, neem dan contact op via de helpdesk VO-content. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 19 april 2017 om 10:33 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 1; Leerinhoud en Verbanden en formules; Rekenen/wiskunde; Rekenen in de meetkunde; Meten doelen en meetkunde; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 8 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare, vo-content Pagina 44