Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Grafische technieken in het volwassenenonderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Grafische technieken in het volwassenenonderwijs"

Transcriptie

1 Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Grafische technieken in het volwassenenonderwijs 1. Opdracht Het Besluit van de Vlaamse Regering van 1 september 2006 voorziet in de evaluatie van de opleidingsprofielen ten laatste 3 jaar na zijn inwerkingtreding. De evaluatie heeft betrekking op onderstaande opleidingsprofielen: Studiegebied Grafische technieken code naam BO GR 102 Drukvoorbereider (pre-press) BO GR 103 Operator digitale impositie (pre-press) BO GR 104 Digitaal drukker (pre-press) BO GR 105 DTP-operator (pre-press) BO GR 201 Hulpdrukker (press) BO GR 202 Offsetdrukker vellenpers (press) BO GR 203 Offsetdrukker rotatie (press) BO GR 204 Flexodrukker (press) BO GR 205 Diepdrukker (press) BO GR 206 Zeefdrukker (press) BO GR 301 Afwerker: snijder en vouwer (afwerking) BO GR 302 Machinaal boekbinder (afwerking) BO GR 401 Papier- en kartonoperator (afwerking) BO GR 501 Multimedia-operator (non-print) BO GR 502 Webdesigner (non-print) BO GR 503 Webontwikkelaar (non-print) BO GR 504 Webserverbeheerder (non-print) Zwevende modules 2. Onderzoeksmethode Voor de evaluatie van de opleidingsprofielen (OP s) ontwikkelde de inspectie Volwassenenonderwijs (VWO) een onderzoekskader steunend op het CIPO-model met de vier componenten Context, Input, Proces en Output. Er werd gebruik gemaakt van volgende onderzoeksmethoden: - een literatuurstudie voornamelijk over de historiek en het concept van de opleidingsprofielen; - een analyse van numerieke gegevens over de centra voor volwassenenonderwijs op basis van de databank van de overheid; - een schriftelijke bevraging van de centra; 1

2 - een gesprek met een aantal deskundigen (consultatiegroep). Om de planlast van de centra tot een absoluut minimum te herleiden, werden enkel bij de overheid kwantitatieve gegevens opgevraagd. Het beschikbare materiaal was tot een minimum beperkt. Wat de component Output betreft, konden geen onderliggende indicatoren worden weerhouden. De inspectie heeft de 13 centra (bijlage 1) die het studiegebied Grafische technieken aanbieden, uitgenodigd om deel te nemen aan de schriftelijke bevraging. Elf centra verleenden hun medewerking. De bevraging (bijlage 2) betrof verschillende aspecten van de opleidingsprofielen. De resultaten hiervan zijn in grafieken verwerkt (bijlage 3). Voor de consultatie heeft de inspectie ook deskundigen uitgenodigd (bijlage 4) voor een gesprek. 2

3 3. Context 3.1 Situering van de opleidingsprofielen Het decreet betreffende het volwassenenonderwijs van 15 juni 2007 bepaalt in art. 24: 1. Op voordracht van de stuurgroep en na advies van de Vlaamse Onderwijsraad bepaalt de Vlaamse Regering de opleidingsprofielen. Een opleidingsprofiel omvat ten minste : 1 het minimale aantal lestijden van een opleiding; 2 het aantal modules; 3 het aantal lestijden per module dat in aanmerking genomen wordt voor de berekening van de financiering; 4 de verdeling van de eindtermen, de specifieke eindtermen of basiscompetenties over de modules binnen een opleiding. 2. De Vlaamse Regering kan voor bijzondere doelgroepen afwijken van het in 1, 1, bedoelde minimale aantal lestijden van een opleiding. 3. De Vlaamse Regering bepaalt de procedure en de criteria om tot opleidingsprofielen te komen. Een grafisch overzicht van de opleidingen is te vinden op > Volwassenenonderwijs > Secundair volwassenenonderwijs > Concrete uitwerking per studiegebied. 3.2 Ontstaan van de opleidingsprofielen De opleidingsprofielen van het studiegebied Grafische technieken werden ontwikkeld in de schoot van de Dienst voor Onderwijsontwikkeling (DVO). De DVO vertrok bij de ontwikkeling van de opleidingsprofielen voornamelijk vanuit het experiment modularisering, met uitzondering van de opleiding waarvoor een beroepsprofiel voorhanden was. De Vlor bracht advies uit op 26/04/2005. Op 1/09/2006 werden de 18 opleidingsprofielen ingevoerd als definitief structuurschema conform het besluit van de Vlaamse Regering van 01/09/2006 betreffende de modulaire structuur van het secundair onderwijs voor sociale promotie. De opleidingsprofielen werden gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 08/11/ Concept De opleidingsprofielen zijn volgens een vast stramien opgebouwd. In een eerste deel wordt in een korte beschrijving de relatie geduid van de opleiding tot het beroep met een opsomming van vaardigheden en technieken die de cursist tijdens de opleiding zal aanleren. Daarna volgt een opsomming van de modules met het aantal lestijden, de instapvereisten en desgevallend de facultatieve modules (de modules in het leertraject die niet leiden tot het certificaat). De modules en de opleiding zijn gekoppeld aan een niveau en een vak. Vervolgens worden de sleutelvaardigheden opgesomd. In de opleidingsprofielen van het volwassenenonderwijs gebruikt men voor het formuleren van de sleutelvaardigheden in principe enkel de GENT-4-publicatie Sleutelvaardigheden in het beroepsgerichte onderwijs in 3

4 Vlaanderen en in Nederland 1. Deze publicatie beschrijft 36 sleutelvaardigheden zoals contactvaardigheid, beslissingsvermogen, empathie, leergierigheid enz. Het tweede deel omvat de individuele modules. Per module volgt een situering binnen de opleiding met de instapvereisten, de studieduur en de basiscompetenties. 1 GENT staat hier voor Gehele Europese Nederlandstalige Taalgebied. De GENT-4-publicatie dateert van 4 november

5 4. Input De opleidingen Grafische technieken worden aangeboden in 13 cvo s. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aanbod incl. de spreiding over de regio s tijdens het schooljaar Drukvoorbereider Digitale drukker DTP operator Multimedia operator Offset vellenpers Webdesigner Webontwikkelaar Webserverbeheerder Zeefdrukker Afwerker: snijder en vouwer Zwevende modules SCVO Nijverheidsschool, Paardenmarkt 94, 2000 ANTWERPEN 1 X X X X X CVO VTI, Boeveriestraat 73, 8000 BRUGGE X X X X CVO TISJ, Kleinhoefstraat 4, 2440 GEEL X X X CVO CTT, Halmstraat 12, 3600 GENK X X CVO HZ, Molenstraat 12, 3550 HEUSDEN- ZOLDER CVO Kortrijk-Menen-Tielt, Minister De Taeyelaan 13, 8500 KORTRIJK CVO Leuven Landen, Redingenstraat LEUVEN CVO Leerstad, Brouwerijstraat 5, 9160 LOKEREN PCVO Waas en Durme, Durmelaan 34_A, 9160 LOKEREN CVO KISP, Industrieweg 228, 9030 MARIAKERKE X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X CVO TSM, Jef Denynplein 2, 2800 MECHELEN X CVO LBC, Kroonmolenstraat 4, 9100 SINT- NIKLAAS X X CVO HORITO, de Merodelei 220, 2300 TURNHOUT X X De opleidingen Afwerker: snijder en vouwer (1x) en Zwevende modules (6x) werden in voor de eerste keer aangeboden. 5

6 Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal cursisten tijdens de schooljaren en Aantal cursisten Drukvoorbereider Digitale drukker DTP-operator Multimedia-operrator Offset vellenpers Webdesigner Webontwikkelaar Webservebeheerder Zeefdrukker Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal centra tijdens de schooljaren , en Aantal centra Drukvoorbereider Digitale drukker DTP-operator Afwerker: snijder en vouwer Multimedia-operrator Offset vellenpers Webdesigner Webontwikkelaar Webservebeheerder Zeefdrukker Zwevende modules 6

7 De regionale spreiding is vrij evenwichtig: Antwerpen 3, Vlaams-Brabant 1, Limburg 3, Oost- Vlaanderen 4 en West-Vlaanderen 2. Het aantal cursisten is eerder beperkt met name 2,3% van het totale aantal cursisten volwassenenonderwijs. Er is een stijgende tendens vooral in de opleidingen DTP-operator, Multimedia-operator en Webdesigner. Van de 18 ontwikkelde opleidingsprofielen worden er drie jaar na datum maar 11 ingericht door de cvo s. De reden hiervoor is dat de opleidingsprofielen prioritair werden ontwikkeld voor het dagonderwijs vanuit een beroepenstructuur van de drukkerij-, grafische kunst- en dagbladbedrijven. Hierbij vormde de indeling van het productieproces het referentiekader met name Pre-press, Press en Afwerking. De profielen werden door de DBO ontwikkeld vanuit een zuiver grafische invalshoek voor het dagonderwijs. Voor het volwassenenonderwijs zijn heel wat van die modules dan ook niet organiseerbaar o.m. wegens de instroom (gering), de infrastructuur (niet beschikbaar) en de methode (bv. werkplekleren). Het is dan ook geen toeval dat het overgrote aanbod in het volwassenenonderwijs Non-print betreft, niet gebaseerd is op beroepsprofielen en inhoudelijk aanleunt tegen het studiegebied ICT. Een bijkomende complexiteit betreft de opleidingen van het studiegebied Fotografie waarmee men anno 2005 niet in het vaarwater wilde komen. Met de invoering van het decreet van 2007 werden de opleidingen fotografie ondergebracht in het studiegebied Grafische technieken. De beroepenstructuur wordt momenteel door de SERV en de sectoren geactualiseerd. Deze actualisering en het herbekijken en ontwikkelen van beroepsprofielen in functie van de nood van de arbeidsmarkt is broodnodig. De beroepenstructuur kan dan uitmonden in een opleidingen- c.q. kwalificatiestructuur die het sturend referentiekader wordt voor heel het aanbod. Het officiële aanbod, dat gebaseerd is op opleidingsprofielen met een wettelijk erkende certificering, zou een inhoudelijke basis en bindmiddel kunnen vormen voor samenwerking en afstemming. De certificering vormt hierbij een belangrijke meerwaarde. Naast het officiële gecertificeerde aanbod Grafische technieken in het volwassenenonderwijs is er een aanverwant aanbod in het secundair onderwijs - TSO, KSO en (D)BSO, in de hogescholen - professionele bachelor, en in de academies (DKO). Verder zijn vooral de VDAB, de SYNTRA en een aantal commerciële opleidingscentra actief op de vormingsmarkt. Het is moeilijk om een volledig zicht te krijgen op de sector en dit zowel wat betreft het aanbod als wat betreft de deelnemers. Er zijn geen formele dwarsverbindingen tussen het officiële en het niet-officiële circuit. Contacten zijn meestal gebonden aan individuele personen en initiatieven. Een sluitende inventaris van het volledige aanbod, officieel en nietofficieel, en dwarsverbindingen tussen de aanbieders is wenselijk. 7

8 5. Proces De informatie over het proces berust op de analyse van de enquêtes die de centra hebben ingevuld en op de opmerkingen die door de consultatiegroep terzake werden geformuleerd. 5.1 Organisatie van het aanbod De centra ondervonden weinig problemen bij de omschakeling naar de nieuwe modulaire organisatie. Het vroegere aanbod werd vlot afgebouwd, voornamelijk Toegepaste grafische technieken en Elektronische paginaopmaak en DTP. De cursisten die reeds enkele modules afgewerkt hadden, konden nog inschrijven voor de vervolgmodule. De nieuwe cursisten werden onmiddellijk ingeschreven in één van de nieuwe opleidingsprofielen. De centra vinden de opleidingsprofielen voldoende flexibel opgesteld om diverse doelgroepen te bereiken met name cursisten tweedekansonderwijs en cursisten uit allerhande beroepscategorieën die kiezen voor bepaalde modules in functie van hun behoeften en/of interesses: architecten, reclamemakers, administratief personeel. De leerinhouden kunnen op verschillende manieren ingevuld worden en laten toe op verschillende niveaus te werken. Een aantal centra geeft aan dat dit in mindere mate geldt voor de opleidingen DTP-operator en Multimedia-operator. Er is ook vraag naar korte, specifieke opleidingen die momenteel vooral bij SYNTRA, VDAB en de commerciële opleidingscentra lopen. De samenwerking met deze aanbieders verloopt eerder moeizaam. De centra hebben vooral problemen op het vlak van logistiek/uitrusting en personeel. De eisen qua hard- en software zijn hoog, zelfs de educatieve versies van grafische programma s blijven zeer prijzig. De doelstellingen richten zich vooral op professionele grafische pakketten hetgeen soms een struikelblok is voor de cursisten gezien de hoge kostprijs. Zo hebben cursisten die een opleiding in tweedekansonderwijs volgen betaalproblemen. Zij volgen veel modules tegelijkertijd en betalen al een hoge inschrijvingskost. Het plafond per schooljaar is vastgelegd op 400. Dit bedrag plus de materiaalkost vormt voor deze groep cursisten een serieuze financiële aderlating. Er is een duidelijke vraag naar de sector om hier betaalbare oplossingen aan te bieden. Het is ook geen sinecure om voldoende gekwalificeerd en gemotiveerd personeel te vinden. Het aantrekken van geschikte mensen met relevante ervaring is zeer moeilijk. Er is een probleem van verloning (specialisatie van de lesgever), van participatie aan het schoolgebeuren (hoog gekwalificeerd personeel houdt er nog een volledige dagtaak op na buiten het onderwijs) en van bekwaamheidsbewijzen (benoemde lesgevers in grafische technieken zijn verplicht alle modules van de grafische opleidingen te geven, wat niet realistisch is). De opleidingen van het studiegebied Grafische technieken liggen te ver uiteen om alle specialiteiten onder de knie te hebben. 5.2 Kwaliteitsbevorderende randvoorwaarden t.a.v. het opleidingsprofiel Alle centra hebben een formele en dynamische vakgroepwerking die geïntegreerd is in het algemene kwaliteitszorgsysteem i.c. evaluatie en bijsturing. Er worden kredieten vrijgemaakt voor bij- en nascholing maar de specifieke grafische nascholing is een pijnpunt qua prijs. Leerkrachten volgen bijscholing vooral intern maar ook extern in overleg met andere scholen. In een aantal centra is het grafische ontstaan uit de 8

9 afdeling informatica of leunde er sterk bij aan. Leerkrachten uit de afdeling informatica hebben zich bijgeschoold om de meer technische modules binnen grafische te onderwijzen. De selectie van nieuwe leerkrachten richt zich niet in eerste instantie naar leerkrachten met kennis van een bepaald pakket, maar wel naar personen met de correcte opleiding binnen dit vakgebied en naar professionals. Ter bevordering van het leerproces investeren de centra in recent technisch materiaal en materiaal om het lesgeven te bevorderen (extra grote schermen, aangepaste software, ). De leerkrachten kunnen gebruik maken van een pakket met aangepast materiaal om de lessen grondig te kunnen voorbereiden en te geven. Grafische technieken is een dure afdeling die bovendien weinig lesurencursist genereert. Er is momenteel heel wat kunst- en vliegwerk nodig om tegemoet te komen aan de vereisten. Het verdient aanbeveling om hier als groep de krachten te bundelen en tot concrete afspraken te komen inzake softwarelicenties. Momenteel vaart elk centrum zijn eigen koers. 5.3 Leerbevorderende acties op cursistenniveau t.a.v. het opleidingsprofiel Het agogisch-didactische handelen van de leerkrachten is niet wezenlijk veranderd met de invoering van de opleidingsprofielen. Methode en werkvormen liggen in de lijn van de vroegere praktijk - de meeste centra werkten reeds met modulaire structuurschema s. Cursisten worden wel meer dan vroeger aangespoord tot creativiteit en zelfsturend leren. Gezien niet alle cursisten zich de dure softwareprogramma s kunnen aanschaffen maken sommige centra gebruik van een OLC. Leermateriaal wordt via een website beschikbaar gemaakt. Daarnaast wordt intensief gebruikt gemaakt van de elektronische leeromgeving (ELO), zijn er extra muros activiteiten, infoavonden, De evaluatie is geëvolueerd naar gespreide en permanente evaluatie waarbij zowel proces als product aan bod komen. Deze evolutie is niet specifiek een gevolg van de invoering van de opleidingsprofielen maar komt ook voor in andere vaardigheidsgerichte opleidingen. Omdat de grafische opleidingen zowel een technische als een creatieve inspanning vragen van de cursist hanteert men soms een portfolio-evaluatie bv. in de opleiding Multimedia-operator. De vakgroepen maken werk van een intakebeleid en oriëntatiebeleid. Er is meer dan vroeger sprake van trajectbegeleiding. Cursisten worden doelgerichter georiënteerd naar vervolgmodules. 5.4 Aspecten m.b.t. de implementatie Implementatie vormelijk De huidige structuur, gestoeld op de 4 polen Pre-press, Press, Afwerking en Non print, is werkbaar maar onvolledig ingevuld (zie ook supra 4). Er is nood aan een globale beroepenstructuur voorzien van beroepsprofielen. Op basis hiervan kan een opleidingen- c.q. kwalificatiestructuur worden opgebouwd en opleidingsprofielen ontwikkeld. Deze opleidingen- c.q. kwalificatiestructuur vormt dan het referentiekader voor alle aanbieders zodat de samenwerking ook inhoudelijk gefaciliteerd wordt. De volgorderelatie van de modules voldoet grotendeels. Desalniettemin is er een algemene wens om de pijltjes zo veel mogelijk tussen de modules weg te laten en de 9

10 verantwoordelijkheid bij het centrum te leggen. De stijgende kwaliteit van de leertrajectbegeleiding moet hier een garantie voor kwaliteit bieden. Zo is bij de Multimediaoperator de pijl tussen Non-print producties en Non-print producties scripting niet zinvol. Er is geen softwarepakket dat in beide modules kan gebruikt worden. Ook de inhoud van beide modules sluit niet bij mekaar aan. Voor dezelfde opleiding wordt dan weer voorgesteld om een volgorderelatie te leggen tussen 3D-tekenen 1 en 3D-animaties 1. De verkaveling van het opleidingsprofiel in modules wordt overwegend als relevant ervaren. Het gaat om zinvolle inhoudelijke eenheden. Alleen bij Multimedia-operator zijn er te veel modules met een soms grote verscheidenheid. Een certificaat halen is hierdoor vaak onhaalbaar, een eventuele opsplitsing naar specialisaties zou beter zijn. De voorgeschreven minimale lestijd is overwegend realistisch ingeschat. De hoeveelheid oefeningen wordt afgestemd op de beschikbare tijd. Voor de opleidingen waarbij de computer gebruikt wordt er meestal in extra oefeningen voorzien die de cursist thuis kan maken. Sommige programma s zijn wel zo uitgebreid geworden dat het aantal modules niet meer volstaat. Voor sommige modules zoals 'Webanimatie' en 'Non-print producties scripting' bij Multimedia-operator is de lestijd nipt. Dit geldt eveneens voor de modules Websiteproductie in de opleiding Webontwikkelaar. Bij de DTP-operator daarentegen kunnen de twee modules Grafische vormgeving gereduceerd worden tot één. De inhouden zijn onvoldoende uitdagend voor 2 x 60 lestijden. Ook de benaming van de opleidingen/modules worden als helder en duidelijk ervaren. Alleen bij de DTP-operator zorgen de benamingen grafische vormgeving en digitale beeldverwerking voor verwarring. Een aantal centra vindt dat de benaming van de modules veraf ligt van de pakketten zoals Photoshop en Illustrator en wenst een grotere transparantie naar certificering. Het kan uiteraard niet de bedoeling zijn merknamen het statuut te geven van een officieel deelcertificaat met civiel effect. De basiscompetenties/modules zijn overigens niet rechtstreeks gebonden aan één bepaald toepassingssoftwarepakket. Deze keuze van de ontwikkelaars is correct onder meer om in te spelen op de meest recente ontwikkelingen in dit snel evoluerend leergebied. De doelen zijn goed geformuleerd. Een aantal centra meldt dat door een te specifieke formulering van bepaalde doelstellingen deze niet steeds te bereiken zijn. Het is de vraag of deze opmerking niet slaat op het leerplan dat de basiscompetenties concretiseert. De ontwikkelaars van het opleidingsprofiel opteerden immers voor generisch geformuleerde basiscompetenties zodat ze de leerplanmaker c.q. lesgever voldoende ruimte laten om de onderwijspraktijk zinvol in te vullen. Een aantal centra vindt de instapvereisten soms te laag. Een basiskennis ICT is voor sommige modules noodzakelijk. Voor de modules Serverside-scripting en Clientside- scripting in de opleiding Webontwikkelaar is geen voorkennis nodig. In de praktijk is het volgen van deze cursus zonder een behoorlijke kennis van HTML zeer moeilijk, tot onmogelijk Implementatie inhoudelijk Hoewel de doelstellingen als voldoende en actueel beschouwd worden, pleiten een aantal centra ervoor om ze bij te werken. De extra mogelijkheden van sommige nieuwe software zijn niet altijd op een logische manier onder te brengen in de opleidingsprofielen. Een aantal termen en technieken zijn ondertussen verouderd en zullen in de praktijk niet meer aan bod 10

11 komen. Zo zijn de modules gericht op printoutput terwijl het digitale en het fotografische erg aan belang heeft gewonnen. De opleiding Multimedia-operator omvat een aantal modules met overlappende inhouden. Voor cursisten die de volledige opleiding volgen is de inhoud van de module Non-print producties overbodig omdat deze inhouden aan bod komen in andere modules. Deze module zou beter vervangen worden door een module die inzicht geeft in de technische problemen (PC- of serverproblemen) bij toepassingen in het multimedia gebied. Verder legt deze opleiding Multimedia-operator zich vooral toe op video en animatie en laat internet een beetje in de koude staan. Voor de modules digitale fotografie is de leerinhoud niet up-to-date. Er zijn inhouden (modules 1 en 2) die in de richting gaan van multimedia (diashow maken, ) en andere die noodzakelijk zijn voor de inhoud maar niet voldoende aanwezig zijn (kleurbeheer, ) of verkeerd geprogrammeerd zijn (RAW-ontwikkeling pas in de derde module, ). Er is ook discussie over de plaats en de inhoud van de module Basis grafische technieken. Deze module is geconcipieerd voor de 2 de graad SO en bereidt de cursisten alleen voor op offsetdruktechnieken. Een oplossing bestaat erin om de module open te trekken of uit te breiden met algemene doelstellingen zodat een lokale invulling mogelijk wordt. Over het algemeen zijn de basiscompetenties voldoende breed geformuleerd. De leerinhoud kan op verschillende manieren ingevuld worden. Zo past een bepaald centrum de eerste module van de cursus digitale fotografie aan voor weinig eisende en veel eisende cursisten. De omschrijving van de leerinhoud laat toe op verschillende niveaus te werken. De verschillende cursussen kunnen met respect voor de basiscompetenties op een flexibele manier aangepast worden voor specifieke doelgroepen. De sleutelvaardigheden worden als zinvol ervaren. Er zijn wel vragen bij de hoeveelheid en de evaluatie ervan. 5.5 Impact van het opleidingsprofiel Het is niet mogelijk om een valide uitspraak te doen over de meerwaarde van de opleidingsprofielen in het kader van beroepsuitoefening. De meeste centra voeren een systematische bevraging van de motivatie van de cursisten. Slechts heel occasioneel wordt de output gemeten met name een bevraging van de alumni. Hier melden sommigen dat ze na het volgen van een cursus ander werk gevonden hebben of een andere (bijkomende) invulling van hun werkopdracht gekregen hebben. Een aantal cursisten die als zelfstandige of freelancer werken, hebben hun taken kunnen uitbreiden met de technologie die ze in deze opleiding hebben bijgeleerd. In de opleiding Multimedia-operator is een groot deel van de cursisten semi-amateur of beroepsfotograaf. Een belangrijke doelgroep vormen cursisten uit de kunstacademie. De leerstof aan de kunstacademie en binnen de modules digitale fotografie zijn complementair met name het technische en het creatieve aspect. De meeste cursisten Webdesigner hebben plannen om professioneel andere wegen in te slaan of om webontwikkeling te doen in bijberoep. Ook de cursisten uit digitale tekst- en paginaopmaak volgen deze modules uit professionele overwegingen. De benamingen DTPoperator en Multimedia-operator hebben overigens op zich een wervende waarde. Ze komen bij een sollicitatie beter over dan een cursus Photoshop of Indesign. 11

12 Eén centrum biedt de opleidingen DTP-operator, Webdesigner en Webontwikkelaar aan voor werkzoekenden onder de vorm van een intensief programma. 70% van deze cursisten vindt binnen de 6 maanden na het beëindigen van de opleiding werk Een belangrijke doelgroep vormt ook het tweedekansonderwijs. Momenteel (juni 2009) studeert de eerste cohorte af, zodat nu nog niet kan geëvalueerd worden wat hun kennis waard is op de arbeidsmarkt. De opleidingsprofielen beantwoorden wel aan de verwachtingen van de cursisten. De doelstellingen zijn duidelijk en toch ruim inzetbaar waardoor een vlotte aanpassing aan doelgroepen mogelijk is. 12

13 6. Conclusies en aanbevelingen 6.1 Aanbod Aanbevelingen: - Actualiseer (SERV en de sectoren) de beroepenstructuur en herbekijk en ontwikkel beroepsprofielen in functie van de nood van de arbeidsmarkt - Leid (Onderwijs) uit de beroepenstructuur een opleidingen- c.q. kwalificatiestructuur af die een sturend referentiekader wordt voor het volledige aanbod. - Maak een inventaris van het volledige aanbod, officieel en niet-officieel, en realiseer dwarsverbindingen tussen de aanbieders. 6.2 Organisatie van het aanbod Aanbevelingen: - Investeer in samenwerking en afstemming tussen de onderscheiden aanbieders. 6.3 Kwaliteitsbevorderende randvoorwaarden t.a.v. het opleidingsprofiel Aanbevelingen: - Onderhandel in groep met de sector om te komen tot concrete afspraken inzake softwarelicenties. 6.4 Leerbevorderende acties op cursistenniveau t.a.v. het opleidingsprofiel Aanbevelingen: - Nihil (De invoering van de opleidingsprofielen veroorzaakte geen wijzigingen inzake het agogischdidactische handelen en de evaluatie. De trajectbegeleiding is opgestart.) 6.5 Aspecten m.b.t. de implementatie Aanbevelingen: Vormelijk - Herbekijk de globale indeling van opleidingenstructuur gestuurd vanuit een geactualiseerde beroepenstructuur. - Evalueer de sequentiële volgorderelaties (pijltjes) in het licht van de inspanningen en de vorderingen die de centra hebben gerealiseerd inzake trajectbegeleiding. 13

14 - Evalueer de moduletijd van een aantal modules o.m. in de opleiding Multimedia-operator. - Evalueer de instapvoorwaarden van een aantal modules o.m. in de opleidingen Multimediaoperator en Webontwikkelaar. - Zie erop toe dat de leerplannen die op het opleidingsprofiel gebaseerd zijn, geen keurslijf worden die een flexibele praktijk hypotheceert. Inhoudelijk - Evalueer de basiscompetenties van een aantal modules o.m. Basis grafische technieken. 6.6 Impact van het opleidingsprofiel Aanbevelingen: - Breng systematisch de output in kaart zodat op basis van data kan geëvalueerd en bijgestuurd worden. 14

15 Bijlagen Bijlage 1: Lijst van de bevraagde centra Bijlage 2: Formulier voor de bevraging van de centra Bijlage 3: Gegevensverwerking bevraging OP Bijlage 4: Lijst van de geconsulteerde deskundigen 15

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Kant in het volwassenenonderwijs

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Kant in het volwassenenonderwijs Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Kant in het volwassenenonderwijs 1. Opdracht Het Besluit van de Vlaamse Regering van 1 september 2006 voorziet in de evaluatie van de opleidingsprofielen

Nadere informatie

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Bouw in het volwassenenonderwijs

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Bouw in het volwassenenonderwijs Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Bouw in het volwassenenonderwijs 1. Opdracht Het Besluit van de Vlaamse Regering van 1 september 2006 voorziet de evaluatie van de opleidingsprofielen

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED INFORMATIE EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE

Basiseducatie LEERGEBIED INFORMATIE EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE RLLL/EXT/ADV/004bijl003 Basiseducatie LEERGEBIED INFORMATIE EN COMMUNICATIETECHNOLOGIE Zwevende Module ICT (Ontwerp) Versie 1.0 Pagina 1 van 1 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 15 Januari

Nadere informatie

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Koeling en warmte in het volwassenenonderwijs

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Koeling en warmte in het volwassenenonderwijs Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Koeling en warmte in het volwassenenonderwijs 1. Opdracht Het Besluit van de Vlaamse Regering van 1 september 2006 voorziet de evaluatie

Nadere informatie

Advies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie

Advies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 4 november 2008 RLLL/MDR /ADV/003 Advies over voorstellen van opleidingsprofielen en van referentiekader voor het leergebied wiskunde voor de basiseducatie VLAAMSE

Nadere informatie

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied. Mechanica-elektriciteit cluster Elektriciteit

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied. Mechanica-elektriciteit cluster Elektriciteit Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Mechanica-elektriciteit cluster Elektriciteit in het volwassenenonderwijs 1. Opdracht Het Besluit van de Vlaamse Regering van 1 september

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs voordrachten januari, februari en maart 2016

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs voordrachten januari, februari en maart 2016 Raad Levenslang en Levensbreed Leren 19 april 2016 RLLL-RLLL-ADV-1516-006 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs voordrachten januari, februari en maart 2016 Vlaamse Onderwijsraad

Nadere informatie

Dit document legt de procedure en de criteria vast om te komen tot dit advies.

Dit document legt de procedure en de criteria vast om te komen tot dit advies. Raad levenslang en levensbreed leren RHE / 20 september 2011 RLLL-RLLL-BSL-001 RLLL-RLLL-ADV-002Bijl29 Procedure en criteria voor de beoordeling van opleidingsprofielen in het volwassenenonderwijs 1 Situering

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING Opleiding Schoenmaker-ontwerper BO LB 03 Versie {1.0} BVR Pagina 1 van 12 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2011 1

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 STUDIEGEBIED NT2. Modulaire opleiding Socio-Culturele Integratie R1 AO NT 009

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 STUDIEGEBIED NT2. Modulaire opleiding Socio-Culturele Integratie R1 AO NT 009 STUDIEGEBIED NT2 Modulaire opleiding Socio-Culturele Integratie R1 AO NT 009 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 8 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1

Nadere informatie

Opleiding tot Webdesigner Schooljaar 2015-2016 Leerplan TSO 3 Webdesigner Grafische Technieken (06-07/1696/N/G)

Opleiding tot Webdesigner Schooljaar 2015-2016 Leerplan TSO 3 Webdesigner Grafische Technieken (06-07/1696/N/G) Schooljaar 2015-2016 Leerplan TSO 3 Webdesigner Grafische Technieken (06-07/1696/N/G) Inleiding De opleiding Webdesigner richt zich tot volwassenen met interesse voor een job als webdesigner/graficus.

Nadere informatie

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Mechanica-elektriciteit cluster Podiumtechnieken in het volwassenenonderwijs

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Mechanica-elektriciteit cluster Podiumtechnieken in het volwassenenonderwijs Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Mechanica-elektriciteit cluster Podiumtechnieken in het volwassenenonderwijs 1. Opdracht Het Besluit van de Vlaamse Regering van 01/09/2006

Nadere informatie

STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN: NON-PRINT

STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN: NON-PRINT STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN: NON-PRINT Modulaire opleiding Webontwikkelaar BO GR 503 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 14 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1 Korte beschrijving... 3 1.1.1 Relatie opleiding

Nadere informatie

Advies over de tweede fase van de modularisering basiseducatie

Advies over de tweede fase van de modularisering basiseducatie ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 24 juni 2008 RLLL/MDR/ADV/009 Advies over de tweede fase van de modularisering basiseducatie VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be

Nadere informatie

Advies ten gronde over certificaatsupplementen

Advies ten gronde over certificaatsupplementen ADVIES Algemene Raad 27 november 2008 AR/KST/ADV/012 Advies ten gronde over certificaatsupplementen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Advies ten gronde over certificaatsupplementen

Nadere informatie

Advies over bijkomende opleidingsprofielen voor de studiegebieden Bouw en Hout van het secundair volwassenenonderwijs

Advies over bijkomende opleidingsprofielen voor de studiegebieden Bouw en Hout van het secundair volwassenenonderwijs ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 18 december 2007 RLLL/MDR/ADV/003 Advies over bijkomende opleidingsprofielen voor de studiegebieden Bouw en Hout van het secundair volwassenenonderwijs VLAAMSE

Nadere informatie

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/015

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/015 ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/015 Advies over modulaire opleidingen in het studiegebied Boekbinden van het secundair OSP, in uitvoering van artikel 15 van het decreet volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Opleiding tot Webdesigner Schooljaar Leerplan TSO 3 Webdesigner Grafische Technieken (06-07/1696/N/G)

Opleiding tot Webdesigner Schooljaar Leerplan TSO 3 Webdesigner Grafische Technieken (06-07/1696/N/G) Schooljaar 2018-2019 Leerplan TSO 3 Webdesigner Grafische Technieken (06-07/1696/N/G) Inleiding De opleiding Webdesigner richt zich tot volwassenen met interesse voor een job als webdesigner/graficus.

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 28 april 2015 RLLL-RLLL-ADV-14-15-005 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING Opleiding Marokijnbewerker BO LB 02 (Ontwerp) Versie {1.0} BVR Pagina 1 van 13 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2011

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 STUDIEGEBIED KANT. Modulaire opleiding Naaldkant AO KA 003

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 STUDIEGEBIED KANT. Modulaire opleiding Naaldkant AO KA 003 STUDIEGEBIED KANT Modulaire opleiding Naaldkant AO KA 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 6 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1 Korte beschrijving... 3 1.1.1 Inhoud... 3 1.1.2 Modules... 3 1.1.3 Niveau en soort

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING RLLL-RLLL-EXT-ADV-002bijl20 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING Opleiding BO LB 03 (Ontwerp) Versie {1.0} Ontwerp Pagina 1 van 12 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader...

Nadere informatie

Advies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement

Advies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement Algemene Raad 20 december 2012 AR-AR-ADV-010 Advies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING RLLL-RLLL-EXT-ADV-002bijl18 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING Opleiding BO LB 02 (Ontwerp) Versie {1.0} Ontwerp Pagina 1 van 13 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader...

Nadere informatie

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 28 juni 2005 RVOL/MDR/ADV/017

ADVIES. Raad Volwassenenonderwijs. 28 juni 2005 RVOL/MDR/ADV/017 ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 28 juni 2005 RVOL/MDR/ADV/017 Advies over modulaire opleidingen in de studiegebieden Talen en NT2 van het secundair OSP, in uitvoering van artikel 15 van het decreet volwassenenonderwijs

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING RLLL-RLLL-EXT-ADV-002bijl19 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED LEDERBEWERKING Opleiding BO LB 01 (Ontwerp) Versie {1.0} Ontwerp Pagina 1 van 11 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader...

Nadere informatie

Advies over de keuzemodule 'armoede en sociale uitsluiting' in enkele opleidingsprofielen basiseducatie

Advies over de keuzemodule 'armoede en sociale uitsluiting' in enkele opleidingsprofielen basiseducatie Raad Levenslang en Levensbreed Leren 24 februari 2015 RLLL-RLLL-ADV-1415-003 Advies over de keuzemodule 'armoede en sociale uitsluiting' in enkele opleidingsprofielen basiseducatie Vlaamse Onderwijsraad

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN RLLL-RLLL-EXT-ADV-002bijl7 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN Opleiding Fotograaf BO GR 701 (Ontwerp) Versie {1.0} Ontwerp Pagina 1 van 16 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 18 november 2014 RLLL-RLLL-ADV-1415-001 Advies over de voorstellen van opleidingsprofiel voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 STUDIEGEBIED NT2. Modulaire opleiding Socio-Culturele Integratie R2 AO NT 010

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 STUDIEGEBIED NT2. Modulaire opleiding Socio-Culturele Integratie R2 AO NT 010 STUDIEGEBIED NT2 Modulaire opleiding Socio-Culturele Integratie R2 AO NT 010 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 9 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1

Nadere informatie

Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie

Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie 4 ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 21 maart 2006 RLLL/PCA/ADV/007 Advies over de modulaire opleiding NT2 alfa R1, traject 1.2 voor de basiseducatie VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000

Nadere informatie

STUDIEGEBIED Handelswetenschappen en bedrijfskunde

STUDIEGEBIED Handelswetenschappen en bedrijfskunde STUDIEGEBIED Handelswetenschappen en bedrijfskunde Hoger Beroepsonderwijs Modulaire opleiding Gids BO HB 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 17 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader...

Nadere informatie

4. Opleidingen voor werkzoekenden

4. Opleidingen voor werkzoekenden 4. Opleidingen voor werkzoekenden Wie als werkzoekende een opleiding wil volgen, kan hiervoor in eerste instantie terecht bij VDAB. Volg je een door VDAB erkende opleiding, dan is deze volledig gratis

Nadere informatie

STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN: NON-PRINT

STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN: NON-PRINT STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN: NON-PRINT Modulaire opleiding Webserverbeheerder BO GR 504 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 13 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1 Korte beschrijving... 3 1.1.1 Relatie opleiding

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen Secretariaatsmedewerker en Secretariaat-talen voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen Secretariaatsmedewerker en Secretariaat-talen voor het secundair volwassenenonderwijs ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 9 september 2008 RLLL/MDR /ADV/001 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen Secretariaatsmedewerker en Secretariaat-talen voor het secundair volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs Studiegebied Slagerij

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs Studiegebied Slagerij Raad Levenslang en Levensbreed Leren 13 maart 2018 RLLL-RLLL-ADV-1718-004 Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs Studiegebied Slagerij Vlaamse Onderwijsraad Koning Albert II-laan

Nadere informatie

Advies over de erkenning van een nieuw structuuronderdeel in het gewoon voltijds secundair onderwijs: Productontwerpen - tweede graad

Advies over de erkenning van een nieuw structuuronderdeel in het gewoon voltijds secundair onderwijs: Productontwerpen - tweede graad Raad Secundair Onderwijs 18 februari 2016 RSO-RSO-ADV-1516-009 Advies over de erkenning van een nieuw structuuronderdeel in het gewoon voltijds secundair onderwijs: Productontwerpen - tweede graad Vlaamse

Nadere informatie

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs (OP Bibliotheekmedewerker informatiebemiddelaar )

Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs (OP Bibliotheekmedewerker informatiebemiddelaar ) Raad Levenslang en Levensbreed Leren 14 maart 2017 RLLL-RLLL-ADV-1617-006 Advies over een voorstel van opleidingsprofiel volwassenenonderwijs (OP Bibliotheekmedewerker informatiebemiddelaar ) Vlaamse Onderwijsraad

Nadere informatie

2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden

2 Evaluatie door de stuurgroep onderwijs aan gedetineerden Evaluatie van het onderwijsaanbod in de gevangenissen in Vlaanderen en Brussel in functie van de Vlaamse leidraad voor het onderwijsaanbod in de gevangenissen Syntheserapport 22 maart 2017 1 Inleiding

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de regelgeving betreffende de modulaire structuur van het secundair

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Centrum voor Volwassenen- onderwijs Sint- Paulus Waregem te WAREGEM

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Centrum voor Volwassenen- onderwijs Sint- Paulus Waregem te WAREGEM Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED BIBLIOTHEEK-, ARCHIEF- EN DOCUMENTATIEKUNDE

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED BIBLIOTHEEK-, ARCHIEF- EN DOCUMENTATIEKUNDE Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED BIBLIOTHEEK-, ARCHIEF- EN DOCUMENTATIEKUNDE Opleiding Initiatie Bibliotheek-, Documentatie- en Informatiekunde BO BD 001 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 15 Inhoud

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie () Opleiding Maatschappijoriëntatie - Mobiliteit 022 Opleidingsprofiel Volwassenenonderwijs: Basiseducatie Mobiliteit Versie 1.0 - BVR Pagina 1 van 14 Inhoud

Nadere informatie

Op Stapel januari Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel

Op Stapel januari Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel Op Stapel 2016-01 25 januari 2016 25-01-2016 Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel In de rubriek Op Stapel geven de collega's van de afdeling Onderwijsorganisatie

Nadere informatie

Gedifferentieerde leertrajecten

Gedifferentieerde leertrajecten Studiedag: Het volwassenenonderwijs en levenslang leren: een krachtige synergie VERSLAG WORKSHOP PCA / 4 februari 2015 Gedifferentieerde leertrajecten Dit verslag is een beknopte weergave van de gevoerde

Nadere informatie

Ondernemerschap. Algemene opleiding Studiegebied Bedrijfsbeheer AO BB Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs

Ondernemerschap. Algemene opleiding Studiegebied Bedrijfsbeheer AO BB Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs Bijlage 13 bij het besluit van de Vlaamse Regering van.../.../... tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs en van de regelgeving betreffende

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs

Nadere informatie

Ondernemerschap. Algemene opleiding Studiegebied Bedrijfsbeheer AO BB Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs

Ondernemerschap. Algemene opleiding Studiegebied Bedrijfsbeheer AO BB Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs Algemene opleiding Studiegebied Bedrijfsbeheer AO BB 001 01.02.2019 Ondernemerschap Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs REFERENTIEKADER: ERKENDE BBROEPSKWALIFICATIE: KAPPER- SALONVERANTWOORDELIJKE

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 8 december 2006 STUDIEGEBIED MODE. Modulaire opleiding Breien BO MO 023

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 8 december 2006 STUDIEGEBIED MODE. Modulaire opleiding Breien BO MO 023 STUDIEGEBIED MODE Modulaire opleiding Breien BO MO 023 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 9 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 8 december 2006 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1 Korte beschrijving... 3 1.1.1

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED HANDEL

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED HANDEL RLLL/EXT/ADV/006bijl7 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED HANDEL Zwevende module Communicatie, telefonie en onthaal in een 3 e vreemde taal (Ontwerp) Bijlage bij Vlor-advies Pagina 1 van 7 Inhoud

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Opleiding Maatschappijoriëntatie - Cultuur 027 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 17 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader... 3 1.2 Inhoud...

Nadere informatie

Advies over de projectoproep proeftuin Opleiding voor Opleiders van Volwassenen

Advies over de projectoproep proeftuin Opleiding voor Opleiders van Volwassenen 4 ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 23 mei 2006 RLLL/PCA/ADV/012 Advies over de projectoproep proeftuin Opleiding voor Opleiders van Volwassenen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN 4, 1000 BRUSSEL

Nadere informatie

LESSENTABELLEN HOOFDZETEL INDUSTRIEWEG 230, 9030 MARIAKERKE (GENT) Tel Fax

LESSENTABELLEN HOOFDZETEL INDUSTRIEWEG 230, 9030 MARIAKERKE (GENT) Tel Fax LESSENTABELLEN 2018-2019 HOOFDZETEL INDUSTRIEWEG 230, 9030 MARIAKERKE (GENT) Tel. 09 216 36 36 - Fax 09 216 36 37 www.viso.be - info@viso.be EERSTE GRAAD Grafische communicatie en media leerjaar 1 leerjaar

Nadere informatie

LESSENTABELLEN HOOFDZETEL INDUSTRIEWEG 230, 9030 MARIAKERKE (GENT) Tel Fax

LESSENTABELLEN HOOFDZETEL INDUSTRIEWEG 230, 9030 MARIAKERKE (GENT) Tel Fax LESSENTABELLEN 2017-2018 HOOFDZETEL INDUSTRIEWEG 230, 9030 MARIAKERKE (GENT) Tel. 09 216 36 36 - Fax 09 216 36 37 www.viso.be - info@viso.be EERSTE GRAAD Grafische communicatie en media leerjaar 1 leerjaar

Nadere informatie

Advies over de uitreiking van het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer in het OSP

Advies over de uitreiking van het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer in het OSP ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 24 mei 2005 RVOL/MDR/ADV/012 Advies over de uitreiking van het getuigschrift over de basiskennis van het bedrijfsbeheer in het OSP VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, LEUVENSEPLEIN

Nadere informatie

Nieuwe opleidingsprofielen (OP) NT2. Trefdag NT2 Antwerpen 21 mei 2014

Nieuwe opleidingsprofielen (OP) NT2. Trefdag NT2 Antwerpen 21 mei 2014 Nieuwe opleidingsprofielen (OP) NT2 Trefdag NT2 Antwerpen 21 mei 2014 Inhoud 1. Opdracht minister 1. Algemeen 2. Waarom actualiseren? 3. Specifiek 2. Werkwijze 1. Ontwikkeling en resonans 2. Indiening

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl7 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie Opleiding AO BE 024 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 11 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 15 januari

Nadere informatie

Advies over de decreetwijziging betreffende de Regionale Technologische Centra (RTC)

Advies over de decreetwijziging betreffende de Regionale Technologische Centra (RTC) ALGEMENE RAAD 25 november 2010 AR-AR-KST-ADV-005 Advies over de decreetwijziging betreffende de Regionale Technologische Centra (RTC) Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219

Nadere informatie

LESSENTABELLEN 2014-2015. INDUSTRIEWEG 230, 9030 MARIAKERKE (GENT) Tel. 09 216 36 36 - Fax 09 216 36 37 www.viso.be - info@viso.be

LESSENTABELLEN 2014-2015. INDUSTRIEWEG 230, 9030 MARIAKERKE (GENT) Tel. 09 216 36 36 - Fax 09 216 36 37 www.viso.be - info@viso.be LESSENTABELLEN 2014-2015 INDUSTRIEWEG 230, 9030 MARIAKERKE (GENT) Tel. 09 216 36 36 - Fax 09 216 36 37 www.viso.be - info@viso.be J.B. GUINARDSTRAAT 23, 9000 GENT Tel. 09 223 04 68 - Fax 09 269 00 88 www.viso.be

Nadere informatie

Tussen Vlaams minister van Onderwijs en Vorming, de heer Frank V ANDENBROUCKE

Tussen Vlaams minister van Onderwijs en Vorming, de heer Frank V ANDENBROUCKE Vlaamse overheid RLLL/EXT/ADV/005 bijl2 INTENTIEVERKLARING TOT ONTWIKKELING V AN MODULAIRE OPLEIDINGEN VOOR HET ONDERWIJS VOOR SOCIALE PROMOTIE, IN UITVOERING V AN ARTIKEL 15 V AN HET DECREET V AN 2 MAART

Nadere informatie

Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING

Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING INHOUD Voor wie? Waar staan wij voor? Opleidingsstructuur en diploma Inhoud van de modules Studiepunten Studieduur en modeltraject Flexibiliteit Waar en wanneer

Nadere informatie

Advies over enkele voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs

Advies over enkele voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 20 december 2016 RLLL-RLLL-ADV-1617-004 Advies over enkele voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 22 oktober 2013 RLLL-RLLL-ADV-001 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen voor het secundair volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6

Nadere informatie

Beroepsopleiding Studiegebied Handel BO HA Bedrijfsbeheer. Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs

Beroepsopleiding Studiegebied Handel BO HA Bedrijfsbeheer. Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs VR 2016 0912 DOC.1344/7 Bijlage 5 bij het besluit van de Vlaamse Regering van.../.../... tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs en van de

Nadere informatie

Start to ICT. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC

Start to ICT. Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC Algemene opleiding Studiegebied Informatie- en communicatietechnologie AO IC 101 01.09.2016 Start to ICT Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs REFERENTIEKADER: ERKENDE BEROEPSKWALIFICATIE: KAPPER-

Nadere informatie

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Mechanica-elektriciteit cluster Lassen in het volwassenenonderwijs

Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Mechanica-elektriciteit cluster Lassen in het volwassenenonderwijs Evaluatie van een aantal opleidingsprofielen van het studiegebied Mechanica-elektriciteit cluster Lassen in het volwassenenonderwijs 1. Opdracht Het Besluit van de Vlaamse Regering van 1 september 2006

Nadere informatie

STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN: PRESS

STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN: PRESS STUDIEGEBIED GRAFISCHE TECHNIEKEN: PRESS Modulaire opleiding Flexodrukker BO GR 204 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 11 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1 Korte beschrijving... 3 1.1.1 Relatie opleiding - beroep...

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl11 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Opleiding Rechten AO BE 028 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 11 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED DIAMANTBEWERKING

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED DIAMANTBEWERKING Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED DIAMANTBEWERKING Opleiding Diamantsnijder BO DB 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 8 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader... 3 1.2 Inhoud...

Nadere informatie

ADVIES. Raad Levenslang en Levensbreed Leren. 9 december 2008 RLLL/LSO-MDR /ADV/004. www.vlor.be

ADVIES. Raad Levenslang en Levensbreed Leren. 9 december 2008 RLLL/LSO-MDR /ADV/004. www.vlor.be ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 9 december 2008 RLLL/LSO-MDR /ADV/004 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen - Schoonheidsspecialist, - Schoonheidsspecialist-salonbeheerder, - Voetverzorger,

Nadere informatie

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van centrum voor volwassenenonder wijs KISP - Gent te MARIAKERKE

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van centrum voor volwassenenonder wijs KISP - Gent te MARIAKERKE Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag

Nadere informatie

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2007 STUDIEGEBIED ICT. Modulaire opleiding Informatica: Programmeren AO IC 002

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2007 STUDIEGEBIED ICT. Modulaire opleiding Informatica: Programmeren AO IC 002 STUDIEGEBIED ICT Modulaire opleiding Informatica: AO IC 002 Versie 2.0 BVR Pagina 1 van 21 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 4 1.1 Korte beschrijving... 4 1.1.1 Inhoud... 4 1.1.2 Modules... 4 1.1.3 Niveau en

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

nr. 187 van INGEBORG DE MEULEMEESTER datum: 13 januari 2015 aan HILDE CREVITS

nr. 187 van INGEBORG DE MEULEMEESTER datum: 13 januari 2015 aan HILDE CREVITS SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 187 van INGEBORG DE MEULEMEESTER datum: 13 januari 2015 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Leerplichtige leerlingen

Nadere informatie

STUDIEGEBIED HUISHOUDELIJK ONDERWIJS

STUDIEGEBIED HUISHOUDELIJK ONDERWIJS STUDIEGEBIED HUISHOUDELIJK ONDERWIJS Secundair volwassenenonderwijs Zwevende Modules Versie 2.0 BVR Pagina 1 van 8 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2008 1 Zwevende modules

Nadere informatie

STUDIEGEBIED VOEDING

STUDIEGEBIED VOEDING STUDIEGEBIED VOEDING Secundair volwassenenonderwijs Modulaire opleiding Bierkenner BO VO 026 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 8 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2008 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

Voltijdse dagopleiding grafisch vormgever

Voltijdse dagopleiding grafisch vormgever Voltijdse dagopleiding grafisch vormgever Kies je voor een opleiding bij SYNTRA Midden-Vlaanderen, dan kan je rekenen op een professionele opleiding die steeds vertrekt vanuit de praktijk. Je krijgt les

Nadere informatie

Beroepsopleiding Studiegebied Ambachtelijk erfgoed BO AE Bekapper. Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs

Beroepsopleiding Studiegebied Ambachtelijk erfgoed BO AE Bekapper. Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs VR 2018 0712 DOC.1384/5 Bijlage 3 bij het besluit van de Vlaamse Regering van.../.../... tot wijziging van de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair volwassenenonderwijs en van de

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED PERSONENZORG

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED PERSONENZORG RLLL/EXT/ADV/006bijl9 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED PERSONENZORG Opleiding Initiatie Bibliotheek-, Documentatie- en Informatiekunde BO PZ 002 (Ontwerp) Informatiekunde Versie {1.0} Bijlage

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie () Opleiding Maatschappijoriëntatie - Huishouding 023 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 15 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader... 3 1.2

Nadere informatie

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO)

Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl5 Basiseducatie LEERGEBIED Maatschappijoriëntatie (MO) Opleiding Mobiliteit (MO 3) AO BE 22 (Ontwerp) Versie {1.0} (Ontwerp) Pagina 1 van 9 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs

Nadere informatie

Leuvenseplein 4 Dinsdag, 13 mei Brussel RVOL/PCA/ADV/006

Leuvenseplein 4 Dinsdag, 13 mei Brussel RVOL/PCA/ADV/006 Vlaamse Onderwijsraad Raad Volwassenenonderwijs Leuvenseplein 4 Dinsdag, 13 mei 2003 1000 Brussel RVOL/PCA/ADV/006 Advies over de modulaire opleidingsprofielen basiseducatie voor de opleidingen Nederlands

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Juwelen

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Juwelen RLLL-RLLL-ADV-002bijl12 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Juwelen Opleiding Graveur BO JU 06 (Ontwerp) Versie {1.0} {Ontwerp} Pagina 1 van 11 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader...

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Grafische technieken

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Grafische technieken RLLL-RLLL-EXT-ADV-002bijl8 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Grafische technieken Opleiding Grafisch ontwerper BO GR 1 (Ontwerp) Versie 1.0 ontwerp Pagina 1 van 23 Inhoud Vlaams Ministerie van

Nadere informatie

Netwerkdag volwassenenonderwijs: VOL-OP Levenslang Leren. Inzetbaar op de arbeidsmarkt door Levenslang Leren TITEL. subtitel. 14 juni 2011 - Antwerpen

Netwerkdag volwassenenonderwijs: VOL-OP Levenslang Leren. Inzetbaar op de arbeidsmarkt door Levenslang Leren TITEL. subtitel. 14 juni 2011 - Antwerpen Netwerkdag volwassenenonderwijs: VOL-OP Levenslang Leren Inzetbaar op de arbeidsmarkt door Levenslang Leren TITEL 14 juni 2011 - Antwerpen subtitel Het programma 09.30 10.00u 10.00 10.10u 10.10 10.45u

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED BIBLIOTHEEK-, ARCHIEF- EN DOCUMENTATIEKUNDE

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED BIBLIOTHEEK-, ARCHIEF- EN DOCUMENTATIEKUNDE Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED BIBLIOTHEEK-, ARCHIEF- EN DOCUMENTATIEKUNDE Opleiding BO BD 002 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 13 Inhoud 1 Opleiding... 4 1.1 Relatie opleiding referentiekader...

Nadere informatie

Beroepsopleiding Studiegebied Ambachtelijk erfgoed BO AE Bekapper. Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs

Beroepsopleiding Studiegebied Ambachtelijk erfgoed BO AE Bekapper. Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs Beroepsopleiding Studiegebied Ambachtelijk erfgoed BO AE 412 01.02.2019 Bekapper Opleidingsprofiel secundair volwassenenonderwijs REFERENTIEKADER: ERKENDE BEROEPSKWALIFICATIE: BEKAPPER NIVEAU BEROEPSKWALIFICATIE:

Nadere informatie

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs

Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs Raad Levenslang en Levensbreed Leren 17 november 2015 RLLL-RLLL-ADV-1516-002 Advies over de voorstellen van opleidingsprofielen volwassenenonderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel

Nadere informatie

STUDIEGEBIED BOEKBINDEN

STUDIEGEBIED BOEKBINDEN STUDIEGEBIED BOEKBINDEN Modulaire opleiding Hulpboekbinder BO BB 305 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 8 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1 Korte beschrijving... 3 1.1.1 Relatie opleiding - beroep... 3 1.1.2

Nadere informatie

Overzicht modulefiches Webdesigner

Overzicht modulefiches Webdesigner Overzicht modulefiches Webdesigner Inhoud TSO 3 Websiteproductie 1... 2 TSO 3 Websiteproductie 2... 3 TSO 3 Project webdesign... 4 TSO 3 Digitale beeldverwerking... 5 Digitale beeldverwerking 1... 5 Interfacedesign...

Nadere informatie

Diplomagericht onderwijs in de gevangenis

Diplomagericht onderwijs in de gevangenis Diplomagericht onderwijs in de gevangenis Colloquium Koning Boudewijnstichting Vorming en opleiding in de gevangenis Best Practices Brussel, 6 mei 2009 Diplomagericht onderwijs Onderwijsdiploma? Organisatie

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED HANDEL

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED HANDEL Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED HANDEL Opleiding Contactcentermedewerker BO HA 009 BVR Pagina 1 van 13 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3

Nadere informatie

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.3 - December 2009-437- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 38 van 13

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Juwelen

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Juwelen Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Juwelen Opleiding Zilversmid BO JU 03 Versie {1.0} BVR Pagina 1 van 12 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED HANDEL

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED HANDEL Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED HANDEL Opleiding Bedrijfsbeheer BO HA 001 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 9 Inhoud 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding referentiekader... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3

Nadere informatie

Advies over de modulaire opleidingen Maatschappijoriëntatie, NT1, Opstap Frans, Opstap Engels voor de basiseducatie

Advies over de modulaire opleidingen Maatschappijoriëntatie, NT1, Opstap Frans, Opstap Engels voor de basiseducatie ADVIES Raad Volwassenenonderwijs 26 april 2005 RVOL/MDR/ADV/006 Advies over de modulaire opleidingen Maatschappijoriëntatie, NT1, Opstap Frans, Opstap Engels voor de basiseducatie VLAAMSE ONDERWIJSRAAD,

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED BIBLIOTHEEK-, ARCHIEF- EN DOCUMENTATIEKUNDE

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED BIBLIOTHEEK-, ARCHIEF- EN DOCUMENTATIEKUNDE RLLL-RLLL-EXT-ADV-007bijl18 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 15 januari 2011 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED BIBLIOTHEEK-, ARCHIEF- EN DOCUMENTATIEKUNDE Uitbreidingsmodules (Ontwerp)

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs. STUDIEGEBIED Decoratieve technieken

Secundair volwassenenonderwijs. STUDIEGEBIED Decoratieve technieken RLLL-RLLL-EXT-ADV-002bijl6 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Decoratieve technieken Opleiding Reclame- en decoratieschilder BO DT 001 (Ontwerp) technieken Reclame- en decoratieschilder - Versie

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs. STUDIEGEBIED Decoratieve technieken

Secundair volwassenenonderwijs. STUDIEGEBIED Decoratieve technieken Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED Decoratieve technieken Opleiding Reclame- en decoratieschilder BO DT 001 decoratieschilder - Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 16 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs

Nadere informatie