University of Groningen

Transcriptie

1 University of Groningen De behandeling van ernstig instabiele letsels van de thoracale en lumbale wervelkolom op het Strykerframe met halobitibiale tractie en Harringtonstabilisatie Veldhuis, Eduard Floribertus Maria IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's PDF, also known as Version of record Publication date: 1993 Link to publication in University of Groningen/UMCG research database Citation for published version (APA): Veldhuis, E. F. M. (1993). De behandeling van ernstig instabiele letsels van de thoracale en lumbale wervelkolom op het Strykerframe met halobitibiale tractie en Harringtonstabilisatie: een onderzoek naar de relatie tussen behandeling en anatomie en de relatie tussen klinische..- Groningen: s.n. Copyright Other than for strictly personal use, it is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Take-down policy If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim. Downloaded from the University of Groningen/UMCG research database (Pure): For technical reasons the number of authors shown on this cover page is limited to 10 maximum. Download date:

2 Samenvatting In dit proefschrift is een groep patiënten met letsels van de thoracale en/of lumbale wervelkolom beschreven. Het is geen vergelijkend onderzoek van verschillende behandelingsmethoden. Wel is onderzocht wat het gevolg van de behandeling is voor de anatomie van de wervelkolom. Wat de behandeling betreft is gelet op het effect van halobitibiale tractie al dan niet gevolgd door operatieve stabilisatie met behulp van het Harrington instrumentarium. De anatomie is aan de hand van róntgenopnamen (foto's en conventionele tomogrammen) onderzccht en vastgelegd. De anatomie is consequent in maat en getal beschreven. In de literatuur is dat vaak niet het geval. Niet-meetbare criteria zijn ook gebruikt, ze zljn dan duidelijk omschreven. Ook is gezocht naír een correlatie tussen de anatomie, zichtbaar op de róntgenfoto's, en de klinische verschijnselen bij de behandelde patiënten. Tijdens een naonderzoek, zes tot negen jaar na het ongeval, is de patiënten zonder neurologische uitval gevraagd naar pijnklachten, naar de werksituatie en naar het eigen oordeel over de rug. In hoofdstuk I is, na een korte terugblik op de behandeling van wervelfracturen, de operatieve behandeling van patiënten met thoracale en/of lumbale wervelfracturen met behulp van het Harrington instrumentarium de tijd geplaatst. De vragen die geleid hebben tot de vraagstellingen zijn besproken. Tot slot zijn de vraagstellingen geformuleerd: L Iridt de halobitibiale tractiebehandeling tot een teruggang van de door het trauma veroorzaakte verstoring van de anatomie in de wervelkolom? 2. Blijven de, bij tractiebehandeling verkregen, veranderingen van de anatomie in de wervelkolom de eerste tweejaar na het ongeval behouden a) bij de patiënt die alleen tractiebehandeling heeft ondergaan? b) bij de patiënt die na de tractiebehandeling operatief behandeld is? 3. Bestaat er een correlatie tussen de mate van verstoring van de anatomie van de wervelkolom zichtbaar op de eerste róntgenfoto na het ongeval enerzijds en a) pijnklachten b) subjectief oordeel van de patiënt over de eigen rug c) hervatting van activiteiten anderzijds. Bestaat er een correlatie tussen de mate van verstoring van de anatomie van de wervelkolom zichtbaar op de foto's genomen 2 jazl. na het ongeval enerzijds en a) pijnklachten b) subjectief oordeel van de patiënt over de eigen rug c) hervatting van activiteiten anderzijds. a, b en c geregistreerd 6-9 jaar na het ongeval. t23

3 In hoofdstuk II zijn de anatomische structuren die van belang zijn voor dit onderzoek in het kort beschreven. De indeling van wervelfracturen, zoals die in dit onderzoek is gebruikí, is besproken en beschreven: alle wervelfracturen worden ingedeeld in een instabiliteitsschaal van zes graden, graad 0 tot en met graad V. Aan deze schaal is een behandelschema gekoppeld.in dit onderzoek zijn alleen de patiënten met een graad III, IV of V letsel betrokken. Patiënten met een graad III letsel worden met halobitibiale tractie behandeld, patiënten met een graad IV letsel worden na tractie geopereerd en patiënten met een graad V letsel worden (soms na, soms zonder tractie) geopereerd. In hoofdstuk III zijn de onderzoekmethoden beschreven. De inclusie-criteria voor de onderzoekgroep zijn geformuleerd. Beschreven is waarom zeven patiënten niet in de groep zijn opgenomen. Verklaard is waarom bij patiënten met meerdere wervelfracturen alleen het ernstigste letsel in het onderzoek betrokken is. De methodiek, gebruikt bij het maken van de róntgenopnamen (foto's en conventionele tomogrammen), is beschreven.de tijdstippen waarop de bekeken róntgenfoto's c.q. tomogrammen gemaakt zijn, worden weergegeven: in de acute fase bij beeindigen tractie bij mobiliseren I jaar na ongeval 2 jaar na ongeval foto's en tomogrammen foto's (soms in plaats daarvan tomogram) foto's en tomogrammen foto's en tomogrammen foto's Teneinde de klinische verschijnselen te kunnen opsporen zijn patiënten opgeroepen voor een naonderzoek.tijdens het naonderzoek is gevraagd naar pijnklachten, naar het eigen oordeel over de rug en naar de werksituatie. De te enquêteren patiëntengroep is omschreven en de uitzonderingen zijn besproken. Het scoringsformulier, waarop de gegevens van de róntgenopnamen en van het naonderzoek werden vastgelegd, is toegelicht. Het scoringsformulier is als bijlage opgenomen in dit proefschrift. Tot slot is beschreven hoe de structuren op de róntgenfoto's gemeten zijn. In hoofdstuk IV is de patiëntengroep beschreven. Een overzicht van de patiëntengroep is als bijlage opgenomen in dit proefschrift. De patiëntengroep is in vier behandelgroepen ingedeeld: Groep l: de patiënten die alleen bedrust op het Strykerframe kregen; Groep 2: de patiënten die met halobitibiale tractie behandeld zijn; Groep 3: de patiënten die na tractie geopereerd zijn; Groep 4: de patiënten die zonder tractie geopereerd zijn. De verdeling van de vier behandelgroepen over een aantal variabelen is weergegeven. Per behandelgroep zljn bijzonderheden over de behandeling vermeld. Geprobeerd is de patiëntengroep zuiver te beschrijven. Daarom zljn per behandelgroep alle patiënten besproken, die gezien hun letsel eigenlijk een andere behandeling hadden moeten ondergaan. Op de redenen waarom besloten is tot een van het behandelschema afwijkende behandeling, is uiwoerig ingegaan. Vervolgens worden de complicaties van de halobitibiale tractiebehandeling en van de operatieve behandeling vermeld. 124

4 In hoofdstuk V is vraagstelling 1 beantwoord. Van de patiënten die met tractie behandeld zijn (groep 2 en 3), is aan de hand van metingen op de voorachterwaartse en dwarse foto's beschreven hoe de kwantitatieve gegevens tijdens de tractie veranderden. Vy'aar deze veranderingen signiíicant zijn (Student-t toets voor gepaarde waarnemingen, ennzijdig significantie-niveau van 0,05), is dat vermeld. De patiënten zijn ook beoordeeld op grond van kwalitatieve gegevens. Na een compilatie van de belangrijkste bevindingen is het antwoord op vraagstelling 1 geformuleerd: Na de tractiebehandeling zijn bij patiënten van groep 2 - de laterale wighoek hoek - de hoogte van het corpus vóór - de voorachterwaartse (VA) diameter van het corpus en - de stand van de wervelkolom op de dwarse foto significant beter dan v<iór de tractiebehandeling. Bij patiënten van groep 3 zijn na de tractiebehandeling - de laterale wighoek - de hoogte corpus links - de hoogte intervertebrale ruimte (IVR) links - de hoogte IVR rechts - de standwervelkolom oo de VA foto hoek en - de stand wervelkolom op de dwarse foto signihcant beter dan daarvoor. In hoofdstuk VI is vraagstelling 2 beantwoord. De opbouw van dit hoofdstuk is dezelfde als die van het vorige hoofdstuk, omdat dezelfde kwantitatieve gegevens zijn gemeten en dezelfde kwalitatieve gegevens zijn beoordeeld. Dit hoofdstuk is echter ingewikkelder, omdat de verandering van deze gegevens nu niet over één periode maar over drie perioden is weergegeven. Bovendien zijn niet alleen de bevindingen van de foto's vermeld, maar ook die van de tomogrammen. Ook in dit hoofdstuk zijn de significante veranderingen vermeld (Student-t toets voor gepaarde waarnemingen met een ennzljdig dan wel tweezijdig significantie-niveau van 0,05). Tijdens de tractieperiode verbeteren in groep 2 op de tomo's: - anterior wig - hoogte corpus vóór - stand wervelkolom op de dwarse tomogram. Na de tractieperiode zijn alle gemeten items àf niet significant veranderd àf significant slechter. De volgende items verslechteren significant gedurende de eerste en/of de tweede periode op de foto's enlof op de tomogrammen: - de hoogte IVR links - de hoogte IVR rechts t25

5 - de hoogte corpus achler - de hoogte IVR achter - de stand wervelkolom dwars. De eindsituatie op de tomo's na I jaar is, vergeleken met de beginsituatie, significant - de hoogte IVR links, - de hoogte IVR rechts, - de hoogte IVR achter. De eindsituatie op de foto's (na 2 jaar) is, - de laterale wig, Tijdens de tractieperiode verbeteren in groep 3 op de tomo's: - de hoogte corpus achter - de stand van de wervelkolom op het dwarse tomogram. vergeleken met de beginsituatie, significant. Y d" tractieperiode zijn alle gemeten items óf niet significant veranderd óf significant slechter' De volgende items verslechteren significant gledurende de eerste en/of tweede periode op de foto's en/of op de tomogrammen: - de hoogte IVR links - de hoogte IVR rechts - de hoogte corpus achter - de hoogte IVR achter - de stand wervelkolom dwars. Alleen de gemiddelde waarde van de VA diameter corpus is significant beter op de foto,s in de periode na de tractie. De eindsituatie op de tomo's (nai jaar) is, vergeleken met de beginsituatie significant - de anteriorwig - de hoogte IVR - vóór. de hoogte corpus vóór 126

6 De eindsituatie op de foto's (na 2 jur) is, vergeleken met de beginsituatie, significant - de laterale wig - de hoogte corpus achter. - de stand van de wervelkolom VA Tot slot is de verslechtering van de hoogte van de IVR verklaard. In hoofdstuk VII is vraagstelling 3 beantwoorc. Het verband tussen de mate van verstoring van de anatomie zichtbaar op de róntgenfoto's en de klinische situatie bij de patiënten zonder neurologische uiwal is beschreven.de anatomie is beschreven aan de hand van de róntgenfoto's gemaakt in de acute fase en aan de hand van de foto's gemaakt na twee jaar. De klinische situatie is beschreven aan de hand van gegevens, verkregen door middel van een enquête onder de patiënten die geen neurologische uiwal hebben. De gegevens betreffen: - het al dan niet aangeven van pijn in de rug door de patiënt - het subjectief oordeel van de patiënt over zijn rug - de verandering in de werksituatie als gevolg van het wervelletsel. De overeenkomst in de resultaten van de berekeningen voor de factor pijn en de factor subjectief oordeel rug is beschreven en verklaard.de correlatie tussen de anatomie enerzijds en pijn zowel als subjectief oordeel rug anderzijds (gevonden voor één item,de anterior wighoek) is beschreven. - De hoogte corpus achter - de hoogte corpus links - de voorachterwaartse diameter corpus en zijn alle significant groter op de foto's (acuut en na twee jaar) van de patiënten die gedwongen werden lichter werk te gaan doen. Het is aannemelijk gemaakt dat deze significante verschillen veroorzaakt worden door een selectie in de man/vrouw verdeling en een selectie in de therapie die in de groepsverdeling aanwezig is. t?'l