1 Samen dromen over kwaliteit

Transcriptie

1 1 Samen dromen over kwaliteit 1 Kennismaken & wensen delen 2 Welkom & input 3 Dromen met jouw team 4 (In)Kaderen: Referentiekader kwaliteit 5 Evaluatie

2 1. Kennismaken & wensen delen Uitnodiging: Een vallende ster! Stel dat jij een vallende ster zou zien, wat zou je, jouw voorziening wensen voor 2017? Waar kunnen jullie nog in groeien? Wat laat jullie werking verder bloeien? Hoe blijven jullie kinderen en ouders boeien? Schrijf je wens op het kaartje, breng het mee naar het netwerk. Want daar krijgt jouw wens een prachtig staartje!

3 2. Welkom & input - Nieuwjaarsbrief VVSG - Input: Memoq (handouts van de presentatie in het mapje) Welke informatie is ook nodig/nuttig voor jouw teamleden? Inspiratie: Hoe ga je deze informatie doorgeven aan jouw teamleden?

4 3. Dromen Aan de slag in mijn eigen team! Het juiste klimaat creëren om SAMEN met kwaliteit aan de slag te gaan Waarom? Daarom! Als je ervoor wil zorgen dat er op een duurzame manier aan kwaliteit gewerkt wordt, aspecten versterkt worden, veranderd worden, vernieuwd worden, is het klimaat waarin je werkt van groot belang. Hoe doe je dit samen? De volgende stappen zijn gebaseerd op het 8 stappen-model van Kotter (2005). Stap 1 Waarom ga je aan de slag moet voor iedereen duidelijk zijn. Iedereen moet zin hebben om aan de slag te gaan. Belangrijk in deze fase: speel op de emotie (bijv. lok emoties uit via een filmpje, cartoon, ). Je bekomt veel meer als mensen zin hebben om aan de slag te gaan dan als het van moeten is om er bijv. nieuwe regelgeving is of een inspectieverslag. Inspiratie:

5 Stap 2 Met wie ga je aan de slag? Vooraleer je beslist wat je wilt doen, bepaal je met WIE je zal dromen? Met wie wil je dit proces starten? Het is van belang dat je start met een enthousiaste groep mensen. Je moet niet meteen met iedereen starten, dit kan, maar je hebt de vrije keuze. Je kan er ook voor kiezen om bijv. met één leefgroep aan de slag te gaan. Hoe maak je de keuze? Hieronder vind je een aantal factoren die je kunnen helpen om je keuze te maken: Met wie ga jij aan de slag? Zoek een groep enthousiaste medewerkers. Diversiteit werkt! Een diverse groep medewerkers (verschillende functies/persoonlijkheden/ ) zorgt voor verrijking in de groep. Deze groep mensen houdt van vernieuwing! De goesting om iets te doen is groot bij deze mensen. Houd rekening met wat er leeft in jouw team. Je kan er bijv. ook voor kiezen om meteen iedereen samen te brengen, als dit jou gemakkelijker lijkt. Stap 3 Wat ga je doen? Dromen! Maak een flitsende start Een gezamenlijke kick-off kan enerzijds de betrokkenheid van de medewerkers verhogen en anderzijds zorg je er ook voor dat er goesting is om met de innovatie van start te gaan. We willen Samen bouwen aan kwaliteit. Hoe? Samen dromen over kwaliteit (Voorbeeld uit dit lerend netwerk) 1. Prikkelen: Iedereen er vooraf laten over nadenken; prikkel je medewerkers met een leuke inkleding. Vertrekken vanuit een wens; positief geformuleerd. 2. Dromen delen: Iedereen een stem geven, elke medewerker zijn/haar inbreng laten doen. Laat ze hun dromen/wensen delen. 3. Dromen in geuren en kleuren: Bevraag de medewerkers om hun wens concreet te maken. Stel magneetvragen: Hoe zal het zijn als we dit bereikt hebben, wat zal er anders zijn, laat hen beschrijven wat het voor hen, de kinderen, de ouders zou

6 kunnen betekenen. De wens/het doel werkt dan als een magneet, mensen verlangen er naar om dit doel te bereiken. (Clement, 2008). Je kan ook een beeld, visualisatie maken van de toekomstige situatie. 4. Samen dromen: Laat de groep kiezen voor welke wens ze willen gaan. 5. Dromen doorgeven: Wens/droom in kaart brengen; documenteren, visueel maken, communiceren met alle betrokkenen (ruime organisatie, ouders, kinderen, ). Maak innoveren leuk! Stimuleer met creatieve werkvormen en middelen. Begeleiders zijn vaak vooral doeners en zijn eerder mee te krijgen als ze leuke en goede toepassingsmogelijkheden zijn. Inspiratie uit eigen ervaring: Stap 4 Stap 5 Stap 6 Vertel wat jullie gaan doen! Wat is jullie droom? Zorg doorheen alles wat je doet voor duidelijkheid. Houd warm wat jullie willen doen. Communiceer over wat jullie willen doen tijdens de verschillende fases die je doorloopt. Laat dit proces leven in de verschillende delen van de organisatie. Creëer de juiste randvoorwaarden! Langdurige en onvoorwaardelijke inzet van het team is noodzakelijk om te bouwen aan duurzame kwaliteit. Zorg ervoor dat er geen obstakels in de weg liggen die dit proces kunnen dwarsbomen. (bijv.: kunnen alle medewerkers, die actief meewerken in dit proces, aanwezig zijn op het overleg? Zijn dit extra uren die ze moeten presteren of worden deze gerecupereerd?...). Volhouden is de boodschap! Het is van groot belang dat jij en jouw medewerkers niet al jullie energie bij de start verbranden. Zorg voor een evenwichtig stappenplan. Vier de successen! Samen werken = samen vieren! Door de kleine successen te vieren, houd je de motivatie warm. Heb je een droom bepaald: vieren! Check? Go! Dream!

7 Sessie 4. (In)Kaderen: Referentiekader kwaliteit Alle aspecten van je werking die bij kwaliteit een rol spelen, kunnen een plaats krijgen binnen vier niveaus. Centraal staat de pedagogische proceskwaliteit. Kwaliteitsvolle kinderopvang ontstaat in de interacties van kinderen met hun sociale en materiële omgeving (niveau 1). Deze interacties (en daardoor de ervaringen die kinderen kunnen opdoen) worden mee mogelijk gemaakt door de pedagogische condities in de opvang (niveau 2). Ook het beleid van de opvang (personeelsbeleid, vormingsbeleid, pedagogisch beleid, financieel beleid, ) bepaalt mee de kwaliteit van de werking (niveau 3). Tot slot zijn er een aantal kenmerken in de bredere context die mee de werking van kinderopvang bepalen (niveau 4). Hieronder bespreken we de vier niveau s: (1) De kern van het schema is het PROCES of de kwaliteit zoals deze hier en nu wordt gerealiseerd. Dit is het micro-niveau. Het is hetgeen zich dagelijks concreet, rechtstreeks met de kinderen, op de werkvloer afspeelt. De beoordeling van kwaliteit begint hier bij het nemen van een staal van wat er zich afspeelt in de beleving, perceptie en activiteit (gedrag en mentaal) van de kinderen, zoals deze tot stand komt in hun interactie met de aanpak of de geboden omgeving.

8 Welbevinden en betrokkenheid van kinderen, interacties tussen kinderen, groepsklimaat, begeleidersstijl, ruimte voor initiatief, variatie aan spelaanbod, organisatie, (2) De tweede schil zijn de onderliggende factoren of de PEDAGOGISCHE CONDITIES die in ruime mate bepalend zijn voor de leef- en leeromgeving van kinderen. Deze condities zijn een aantal feitelijke kenmerken van de leefgroep en/of voorziening die een directe invloed hebben op het micro-niveau (niveau 1). Ze kunnen daarom ook beschouwd worden als hefbomen om verandering te brengen in de kwaliteit. Het gaat om kenmerken die door observatie kunnen worden vastgesteld. Tegelijk worden ze meestal bepaald in beleidsbeslissingen of zijn ze minstens daardoor beïnvloedbaar. Begeleiders: competenties en disposities, motivatie en beleving, teamklimaat Ruimte: omvang, inrichting, materiële toestand Programma: pedagogische principes, actuele leidraden en regels, dag- en weekschema Pedagogische ondersteuning: aard en beschikbaarheid Groepskenmerken: groepsgrootte, begeleider-kind ratio & groepsstabiliteit Condities m.b.t. de ouders: informatiestroom, opstelling, contactmogelijkheden, participatie (3) De volgende schil brengt ons bij de bedding waarin voorgaande factoren gesitueerd zijn: de ORGANISATIE en het beleid dat de pedagogische condities aanstuurt. Het gaat hier over de zogenaamde structurele en culturele werkplaatscondities. Algemeen: leiderschap / visieontwikkeling / besluitvorming / interne communicatie Structuur: personeelsbestand, functies, aantal kinderen en groeperingsvormen / opnamebeleid Personeel: achtergrond, kwalificaties, ondersteuning, stabiliteit, evaluatie & nascholingsbeleid Logistiek: beleid m.b.t. benutting van middelen voor infrastructuur, materialen en administratieve ondersteuning Pedagogisch beleid: pedagogisch kader, pedagogische ondersteuning, kwaliteitszorg Samenwerkingsverbanden: beleid en externe communicatie m.b.t. ouders, inspectie, buurt, lokaal overleg,

9 (4) De buitenste schil betreft het niveau van de BREDERE CONTEXT waarin de voorziening zich situeert. Meer bepaald gaat het om de bakens die door het beleid zijn uitgezet regelgeving met betrekking tot kwaliteit, erkenning, voorwaarden voor subsidiëring maar ook de bredere maatschappelijke, economische en culturele context, de nood aan en waardering van kinderopvang, beschikbaarheid van gekwalificeerde werkkrachten, enz. Ook de inplanting en het rekruteringsgebied, de beschikbare infrastructuur en de historiek van de voorziening.. Dit niveau is het meest verwijderd van de kern maar kan niettemin een grote impact hebben op wat zich uiteindelijk op de werkvloer afspeelt. Op al deze elementen heeft een voorziening minder vat, maar het uitbouwen van een kwaliteitsvolle werking, bestaat erin adequaat om te gaan met de obstakels en opportuniteiten die deze bredere context biedt. Regelgeving, pedagogisch raamwerk, financiering, type voorziening, inplanting (gebouwen, ligging, sociale, economische, culturele en demografische kenmerken van het gebied), historiek (evolutie in bestuur, structuur & populatie), Een concreet voorbeeld: Tijdens een observatie wordt een lage betrokkenheid bij kinderen vastgesteld die gepaard gaat met een weinig stimulerende begeleidersstijl (niveau 1). Deze constatering kan gerelateerd worden aan een onvoldoende vermogen tot perspectiefname bij de begeleiders (niveau 2). Dit kan op het vlak van de organisatie opgenomen worden als richtpunt om het vormingsbeleid bij te sturen of zelfs in de rekrutering meer aandacht te besteden aan de communicatieve kwaliteiten van de begeleiders (niveau 3).

10 1 1 Geraadpleegde bron: Laevers, F., Buyse, E., Daems, M. & Declercq, B. (2016). Welbevinden en betrokkenheid als toetsstenen voor kwaliteit in de kinderopvang (Uitgave Kennisdossier kinderopvang BKK). Utrecht: BKK. Download via

11 5. Evaluatie Aan de slag in mijn eigen team! Waarom? Daarom! Voor de ondersteuner Voor de deelnemers Het evalueren van het samen werken en samen dromen, is een moment om samen stil te staan en te reflecteren. Wat was mijn doel? Werd mijn doel bereikt? Was mijn aanpak de juiste manier om mijn doel te bereiken? De evaluatie helpt je om bij te sturen voor volgende werkmomenten en deze beter te organiseren en realiseren. Wat is er gebeurd? Wat neem ik hieruit mee? Wat werkt voor mij? Wat zou voor mij nog meer werken? Het maakt de deelnemers mee verantwoordelijk voor werkmomenten met impact en effect. Overtuiging! Evalueren = waarderen. Een evaluatiemoment is een moment om de inbreng van alle betrokkenen te waarderen, aan te tonen dat je hun inbreng waardeert en er rekening mee wil houden. Maar ook om je eigen successen in kaart te brengen en te waarderen. Evalueren = leren. Ook een evaluatiemoment is een leermoment, voor alle betrokkenen! Het is samen leren over elkaars verwachtingen/doelen en samen leren over wat nodig is om die verwachtingen/doelen te bereiken.

12 Snel, efficiënt, een volledig beeld Een vragenlijst Je geeft alle deelnemers de kans om voor zichzelf na te denken en hun mening te formuleren. HOE? o Je denkt voor jezelf na: wat waren mijn doelen voor dit werkmoment? Je vormt deze om in een beperkt aantal stellingen geformuleerd in ik -vorm. Bijvoorbeeld: mijn doel was om mensen zicht te geven op de huidige trends in de kinderopvang Stelling: Ik heb zicht op de huidige trends in de kinderopvang. o Je gebruikt deze stellingen als gesloten vragen waarbij je telkens vraagt om op een schaal aan te duiden (met een cijfer) in welke mate ze akkoord zijn. o Bij elk van de stellingen geef je de kans om positieve punten in de verf te zetten en ook om nog wenselijke bijsturingen te vragen: dit doe je via open velden? Bijvoorbeeld: wat werkte hierin goed voor mij? Wat zou hierin nog beter werken voor mij? o Je sluit de vragenlijst af met een open veld waarbij alle resterende feedback nog welkom is: dit wil ik nog kwijt. o Je geeft (mondeling of schriftelijk) goed aan wat er met de antwoorden op de vragenlijst zal gebeuren. Dat stelt de deelnemers gerust. Samen, zichtbaar, specifieke focus Een flap-pluim-knoop oefening Je geeft deelnemers de kans om in gesprek 1 of 2 specifieke boodschappen te formuleren en te beluisteren van anderen + je geeft hen de kans om aan te geven waar ze zich wel/niet in herkennen in wat anderen zeggen. HOE? o Je geeft deelnemers twee post-its en vraagt om 2 belangrijke boodschappen te noteren (dat kan eventueel naar aanleiding van een vragenlijst die je daarvoor liet invullen): 1 pluim boodschap (wat was zeer goed?, een nieuwjaar cadeautje ) + 1 knoop boodschap (wat kan nog beter/anders, waar zit nog een knoop om te ontwarren?, een goed voornemen ). o Je legt intussen twee flappen klaar: 1 flap met een pluim/cadeau op, 1 flap met een knoop/voornemen op. Deelnemers kleven hun post-its op de flappen. Zo kunnen ze ook van elkaar lezen (en leren) wat hun feedback is. o Nu krijgt iedereen 2 pluimen en 2 knopen die ze mogen (maar niet moeten) uitdelen bij de feedback die ze herkennen. Bij welke positieve feedback sluit je je aan? Bij welk groeipunt sluit je je aan? Je mag beide pluimen/knopen uitdelen of ook maar 1 of geen. o Daarna neem je een foto van de beide flappen: zo is mooi maar eenvoudig zichtbaar (ook bijv. voor een verslag) waar de grootste waardering (volhouden!) en de grootste aandachtspunten (bijsturen!) liggen voor verdere werkmomenten.

13 Voorbeeld uit dit lerend netwerk: Dag 1: feedback & evaluatie (Omcirkel) Helemaal akkoord Akkoord Neutraal Niet akkoord Helemaal niet akkoord Ik ga na dit lerend netwerk aan de slag met mijn team om samen een wens te zoeken. Wat heeft hiertoe bijgedragen? Wat heb ik nodig om hier nog meer mee aan de slag te kunnen gaan? (Omcirkel) Helemaal akkoord Akkoord Neutraal Niet akkoord Helemaal niet akkoord Ik begrijp de kwaliteitszorg van het huidige beleid. Wat heeft hiertoe bijgedragen? Wat heb ik nodig om dit nog beter te kunnen begrijpen? De aanpak van deze eerste dag van het lerend netwerk werkte voor mij. (Omcirkel) Wat werkte er bij jou? Wat zou ervoor kunnen zorgen dat de aanpak nog meer effect had? Helemaal akkoord Akkoord Neutraal Niet akkoord Helemaal niet akkoord (Omcirkel) Heel goed Goed Neutraal Slecht Heel slecht Hoe vond je de begeleiding van deze dag? Wat vond je goed? Wat vond je minder goed? Dit wil ik nog kwijt: