Schieraalmigratie vanuit de Zwarte Sluispolder naar de Westerschelde. Johan Coeck, David Buysse, Ans Mouton

Transcriptie

1 Schieraalmigratie vanuit de Zwarte Sluispolder naar de Westerschelde Johan Coeck, David Buysse, Ans Mouton 30 april 2015

2 Inleiding

3 Inleiding Intrek glasaal: sinds jaren 80 sterke achteruitgang Europese bestanden. Uittrek schieraal: maatregelen noodzakelijk (EMP). Daarom Europese Palingverordening (EU)

4 Studiegebied

5 Studiegebied Zwarte Sluispolder belangrijk opgroeigebied voor paling dicht bij zee

6 Zwarte sluispolder belangrijk opgroeigebied voor paling Dicht bij zee Hoge productiviteit Afwisseling in grootte v. waterlopen

7

8 Kanalen

9 Isabella kanaal Kanalen

10 Kleine stuw (St-Laureins) 4 Migratieknelpunten Vijzelgemaal (Boekhoute) 2 1 Huidige stroomrichting

11 Spuisluizen (Zeebrugge - B) 4 Migratieknelpunten Spuisluis (Braakman - NL) 3 4 Stroomrichting 1 2

12 Doelstellingen

13 Doelstellingen Impact van de verschillende migratieknelpunten op het gedrag van paling? Migratieroutes? Zoekgedrag? Vertraging? Mortaliteit? (zie ook presentatie K. Martens) Mogelijke oplossingen? (zie presentatie K. Martens)

14 Methode

15 Akoestische telemetrie Opmeten karakteristieke zilverpalingkenmerken (Durif et al.)

16 Op basis van zilverpalingkenmerken: => 104 palingen gezenderd (V13, levensduur = 3 jr) => enkel vrouwtjes gezenderd

17 Receivernetwerk:

18 Stroomafwaartse migratie door vijzelgemaal 2 netten op uitstroom van een grote en kleine vijzel Klassieke vijzels: sep 2009 nov 2009 de Wit-vijzels : gedurende 1 jaar (mrt 2012 mrt 2013) 18

19 Resultaten

20 Resultaten Telemetrie (maart 2015) 104 palingen gezenderd in palingen gedetecteerd na vrijlaten 39 palingen die nog niet zijn uitgetrokken (resident) 16 worden er nu nog gedetecteerd (mrt 2015) min. 1 paling werd gevangen door hengelaar 54 palingen passeren t.h.v. het pompgemaal 14 palingen werden laatst gedetecteerd in zone tussen 20 pompgemaal en getijdebarrière (uitwateringssluis) palingen passeren de getijdebarrière en bereiken de Westerschelde 2 palingen kiezen een alternatieve migratieroute en bereiken de Noordzee via de spuiconstructie in Zeebrugge

21 Noordzee VERSCHILLENDE TYPES MIGRATIEGEDRAG: 7 groepen Noordzee

22 1 - HOMING Noordzee Stuw Leopold kanaal Vijzel gemaal Westerschelde estuarium Stroomrichting

23 Distance from pumping station (m) 1 - HOMING Geen passage B5 Stuw Vijzelgemaal /07/ /08/ /10/ /12/ /01/ /03/2013 Time (-) 06/05/ /06/ /08/ /10/ /11/ /01/2014

24 Noordzee 2 - MISLUKTE PASSAGE THV VIJZELGEMAAL & TERUGKEER NAAR VERBLIJFPLAATS Stuw Leopold kanaal Vijzel gemaal Westerschelde estuarium Stroomrichting

25 2 - MISLUKTE PASSAGE THV VIJZELGEMAAL & TERUGKEER NAAR VERBLIJFPLAATS Geen passage

26 Noordzee 3 - MIGRATIE TOT AAN STUW Stuw Leopold kanaal Vijzel gemaal Westerschelde estuarium Stroomrichting

27 3 - MIGRATIE TOT AAN STUW Geen passage Passage over stuw

28 Noordzee 4 - LANGDURIGE HOMING GEVOLGD DOOR SNELLE AFWAARTSE MIGRATIE Stuw Leopold kanaal Vijzel gemaal Westerschelde estuarium Stroomrichting

29 Distance from pumping station (m) 4 - LANGDURIGE HOMING GEVOLGD DOOR SNELLE AFWAARTSE MIGRATIE Passage door vijzelgemaal GG /08/ /10/ /12/ /01/ /03/2013 Time (-) 06/05/ /06/ /08/ /10/ /11/2013

30 Noordzee 5 - ZOEKGEDRAG OVER KLEINERE AFSTAND & DAARDOOR OPLOPEN VAN VERTRAGING Stuw Leopold kanaal Vijzel gemaal Westerschelde estuarium Stroomrichting

31 Distance from pumping station (m) 6 - ZOEKGEDRAG OVER KLEINERE AFSTAND & DAARDOOR OPLOPEN VAN VERTRAGING LKB2 Passage door vijzelgemaal /08/ /08/ /08/ /09/ /09/2012 Time (-) 13/09/ /09/ /09/ /09/2012

32 7 - ZOEKGEDRAG OVER GROTERE AFSTAND & DAARDOOR OPLOPEN VAN VERTRAGING Passage door vijzelgemaal

33 8/06/ /06/ /06/ /06/2012 6/07/ /07/ /07/ /07/2012 3/08/ /08/ /08/ /08/ /08/2012 7/09/ /09/ /09/ /09/2012 5/10/ /10/ /10/ /10/2012 2/11/2012 9/11/ /11/ /11/ /11/2012 7/12/ /12/ /12/ /12/2012 4/01/2013 Number of eel Flow (m³.s -1 ) Invloed van omgevingsfactoren als triggers? Migratie in de herfst na droge periode (telemetrie-data) Date Flow (m³/s) Start migration Passage PS

34 30-Sep 7-Oct 14-Oct 21-Oct 28-Oct 4-Nov 11-Nov 18-Nov 25-Nov Number of pumped eel Total daily volume pumped by APS (m³) Resultaten gemaalstudies Invloed van omgevingsfactoren als triggers? Migratie in de herfst na zeer droog najaar (2009) Tijdens eerste grote pompactiviteit (1 x 10 6 m³) palingen / 24 u Date (2009) 34

35 SEIZOENALE MIGRATIE DOOR GROTE EN KLEINE VIJZELPOMP (mrt 2012 mrt 2013) Kleine vijzel Grote vijzel Neerslag Debiet

36 SEIZOENALE MIGRATIE DOOR GROTE EN KLEINE VIJZELPOMP (mrt 2012 mrt 2013) Invloed van omgevingsfactoren als triggers? Kleine vijzel Grote vijzel Neerslag Debiet

37 19-Mar Apr Apr Apr May May Jun Jun Jul Jul Aug Aug Sep Sep Oct Oct Oct Nov Nov Dec Dec Jan Jan Feb Feb Mar Mar-13 Aantal palingen Neerslag (mm) Paling Kleine vijzel NEERSLAG Paling Grote vijzel Datum Eind april Begin januari

38 19-Mar Apr Apr Apr May May Jun Jun Jul Jul Aug Aug Sep Sep Oct Oct Oct Nov Nov Dec Dec Jan Jan Feb Feb Mar Mar-13 Aantal palingen Debiet (x 5x10 5 m³) 40 Paling Kleine vijzel Paling Grote vijzel DEBIET / POMPACTIVITEIT Datum Eind april Begin januari

39 19-Mar Apr Apr Apr May May Jun Jun Jul Jul Aug Aug Sep Sep Oct Oct Oct Nov Nov Dec Dec Jan Jan Feb Feb Mar Mar-13 Aantal palingen Temperatuur ( C) 40 Paling Kleine vijzel Paling Grote vijzel TEMPERATUUR Datum Eind april Begin januari

40 SCHIERAALKENMERKEN Vrouwtjes met schieraalkenmerken Vrouwtjes en mannetjes zonder schieraalkenmerken Eind april Begin januari

41 SCHIERAALKENMERKEN Vrouwtjes en mannetjes met schieraalkenmerken Vrouwtjes en mannetjes zonder schieraalkenmerken Eind april Begin januari

42 SEX RATIO (dominantie grote vrouwtjes) Mannetjes met schieraalkenmerken Eind april Begin januari

43 Op basis van beide gemaalstudies kon berekend worden dat de sterftepercentages voor paling variëren tussen 14 en 19 % (*)(**) *Buysse D., Mouton A. M., Stevens M., Van den Neucker T. & Coeck J. (2014). Mortality of European eel after downstream migration through two types of pumping stations. Fisheries Management and Ecology 21, **Buysse D., Mouton A. M., Baeyens R. & Coeck J. (submitted). Evaluation of downstream migration mitigation actions for eel at an Archimedes screw pump pumping station. Fisheries Management and Ecology.

44 Conclusies

45 De stroomafwaartse palingmigratie in de Zwarte Sluispolder wordt ernstig verstoord: Aanzienlijke palingsterfte bij passage door vijzelgemaal Duidelijke impact op het migratiegedrag: Niet succesvolle migratiepogingen Desoriëntatie & zoekgedrag Vertraging gevolgen: kostbaar energieverlies (cfr. Sargasso) verhoogde kans op predatie verhoogde kans om gevangen te worden Opvallende individuele variatie!

46 Kilometers Omvang van het probleem niet beperkt tot het studiegebeid ± Cumulatieve effecten! Foto s: Lex Kattenwinkel Foto: Lex Kattenwinkel

47 Implicaties voor beleid en beheer? Visvriendelijke pompgemalen (turbines)? Verder inzicht verkrijgen in de respons van paling op de veranderingen in afvoer Individual-based aanpak Rekening houden met (realistische) migratieperiode Optimaliseren van het afvoerregime Ontwikkelen van geschikte modellen => Kortom: nog veel werk aan de winkel

48 Toekomstig onderzoek Estuarien migratiegedrag Permanent netwerk met acoustische dataloggers? Opwaarts (Boven-Zeeschelde) Afwaarts (Monding Westerschelde & Noordzee)

49 Dank u!