Bestuursrechtspraak op thema e geheel herziene en geactualiseerde druk

Transcriptie

1 Bestuursrechtspraak op thema e geheel herziene en geactualiseerde druk

2

3 Bestuursrechtspraak op thema e geheel herziene en geactualiseerde druk Mr. Olaf Schuwer 2014 Berghauser Pont Publishing, Amsterdam

4 Bestuursrechtspraak op thema 2014 Een handreikend naslagwerk voor de algemeen-juridische en omgevingsrechtelijke praktijk in, voor en tegen gemeenten: -- Juridisch beleidsmedewerker (vergunningverlening, ruimtelijke ordening, handhaving) -- Juridisch adviseur (idem) -- Juridisch controller -- Secretaris commissie bezwaarschriften -- Advocatuur en overige rechtsbijstandverleners -- Maar ook: voor studenten en anderszins beoefenaren van het Algemeen bestuursrecht 3e druk: 2014 ISBN NUR 823 Copyright 2014 Berghauser Pont Publishing, Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd of opgeslagen op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke goedkeuring van de uitgever. De bij toepassing van art.16b en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopiëren, dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Postbus 3051, 2130 KB Hoofddorp. Voor het overnemen van een gedeelte van deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken op grond van art. 16 Auteurswet 1912 dient men zich tevoren te wenden tot: Berghauser Pont Publishing, Postbus 14580, 1001 LB Amsterdam. Hoewel uiterste zorg is besteed aan de inhoud van dit handboek, aanvaarden de uitgever en redactie geen aansprakelijkheid voor onvolledigheid of onjuistheid of voor gevolgen daarvan. Uitgever: Berghauser Pont Publishing/drs. R.D. Berghauser Pont Opmaak: Zedline,

5 Gehanteerde afkortingen ECLI LJN: AB: BR: JB: Gst.: Rb.: HR: ABRS: CRvB: Vztr. ABRS: Vzrtr: Awb: Wabo: Bor: Mor: European Case Law Identifier Landelijk Jurisprudentie Nummer Administratiefrechtelijke Beslissingen Bouwrecht Jurisprudentie Bestuursrecht de Gemeentestem Rechtbank Hoge Raad der Nederlanden Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State Centrale Raad van Beroep Voorzitter Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State Voorzieningenrechter Algemene wet bestuursrecht Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Besluit omgevingsrecht Regeling omgevingsrecht Gehanteerde afkortingen v

6 vi Bestuursrechtspraak op thema

7 Inhoudsoverzicht Gehanteerde afkortingen v 1 Voorwoord bij de 3e druk 1 2 Hoofdpersoon in het bestuursrecht: de belanghebbende Algemeen en reikwijdte De natuurlijke persoon als belanghebbende Algemeen Belanghebbende bij verkeersmaatregelen Belanghebbende bij ruimtelijke ordening en vergunningen c.a De concurrent als belanghebbende De eigenaar als belanghebbende De rechtspersoon als belanghebbende Overige entiteiten en verschijningsvormen als belanghebbende Algemeen Maatschap en Vennootschap onder firma Informele vereniging Bundeling van belangen Vereniging van eigenaren Bestuursorganen 29 3 Elektronisch bestuurlijk verkeer 31 4 Aanvraag: wat maakt een vraag tot aanvraag, en daarna Definitie Een besluit vergt een bevoegdheid Belanghebbende en aanvraag Vormvoorschriften aanvraag (On)volledigheid van de aanvraag Aanvraag bepalend voor inhoud te nemen besluit? 44 Inhoudsoverzicht vii

8 5 De voorbereiding van het besluit Algemeen Meerdere (tegenstrijdige) belangen betrokken: toepassing van de UOV Wanneer toepassen Terinzagelegging ontwerpbesluit Termijn van terinzagelegging Indiening zienswijzen Behandelen van zienswijzen 64 6 Advies 67 7 Belangenafweging in relatie met het gelijkheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel Algemeen Uitwerking in de rechtspraak Belofte maakt schuld? Algemeen: bevoegdheid vereist Contact burger - bestuursorgaan Verwachtingen in de bestuurspraktijk Vertrouwen in (niet-)handhaven Ambtenaar vestigt (g)een verwachting Uitspraken van externen Bestuursorgaan wijzigt koers Gemeenteraad en verwachtingen Tijd voor codificatie 87 8 Beslistermijn en de overschrijding daarvan 89 9 Beslissing genomen, daarna bekend(maken), en dan Algemeen Gevolgen voor de start van rechtsbeschermingstermijnen Wijze van bekendmaken en bewijslast Postbezorgingsinstantie Bekendmaking door publicatie 106 viii Bestuursrechtspraak op thema

9 9.6 Derden en bekendmaken Bekendmaken en rechtsmiddelvoorlichting Bekendmaken en verschoonbare termijnoverschrijding Aandachtspunten voor de bezwaarschriftfase Algemeen Horen alvorens te beslissen Uitnodiging hoorzitting Beslistermijn en commissie De inhoud van de beslissing op bezwaar Wettelijk kader Heroverweging in bezwaar Thema: Handhaving Bevoegdheid en beginselplicht Het handhavingsverzoek Beginselplicht uitgewerkt in de rechtspraak Concreet zicht op legalisatie De inhoud van de last Begunstigingstermijn De overtreder Bestuursdwang of dwangsom? Het bedrag van de dwangsom De dwangsom verbeurd 152 Trefwoordenregister 159 Inhoudsoverzicht ix

10 x Bestuursrechtspraak op thema

11 1 Voorwoord bij de 3e druk Het schrijven van dit werk was een logisch vervolg op twee decennia ontelbaar vele malen Awb-cursussen verzorgen voor gemeentelijke medewerkers, bestuurders en adviseurs, en het naar aanleiding daarvan uitbrengen van maatwerkadviezen in concrete casus. Steeds weer blijkt dat de gemeentelijke bestuurspraktijk dagelijks aanloopt tegen concrete vragen: hoe moet in dit geval de Awb worden toegepast? Wat staat in de wet, en wat zegt de (met name: Afdelings)rechtspraak. De gangbare hand- en studieboeken geven slechts op een deel van de gestelde vragen een antwoord. Een Awb-praktijkboek, specifiek gericht op de gemeentelijke bestuurspraktijk, waarin wetgeving en rechtspraak op meest praktische wijze met elkaar zijn vervlochten, ontbreekt. De behoefte eraan is evenwel manifest. Met dit werk wordt beoogd, de zoekende, werkzaam op het brede gebied van het Algemeen bestuursrecht al dan niet in samenhang met het Omgevingsrecht, een naslagwerk te bieden waarin hij snel en adequaat het antwoord kan vinden op de concrete algemeenbestuursrechtelijke vraag die bij hem leeft, met name waar het gaat om actuele (Afdelings)rechtspraak. Leidraad bij het selecteren van uitspraken werd gevormd door het belang c.q. ingrijpendheid voor de praktijk, al dan niet bezien vanuit een risicoperspectief. Aangezien het is bedoeld als naslagwerk voor de dagelijkse praktijk, is ervan afgezien om verouderde en/of achterhaalde rechtspraak op te nemen. Voor de geïnteresseerden daarin wordt verwezen naar de algemene hand- en studieboeken Algemeen Bestuursrecht. Ten opzichte van de eerste druk (uitgave: oktober 2012) wordt opgemerkt dat het verwijzen naar aangehaalde uitspraken gebeurt aan de hand van de per 28 juni 2013 ingevoerde ECLI. Ook is een nieuw hoofdstuk Elektronisch bestuurlijk verkeer ingevoerd. Hiertoe is besloten met het oog op het toenemende aantal uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak op dit gebied. 1 Voorwoord bij de 3e druk 1

12 Ten opzichte van de tweede druk (uitgave: oktober 2013) is de vermelding dat het aantal nieuw opgenomen uitspraken ruim 90 bedraagt, verdeeld over alle thema s. Opvalt dat de Afdeling bestuursrechtspraak de afgelopen periode relatief vaak (het nieuwe) artikel 8:69a Awb (relativiteitseis) toepaste in het omgevingsrecht. De tekst is afgesloten naar de stand van de bestuursrechtspraak d.d. 30 september Suggesties voor verbetering zijn van harte welkom: Zwolle, 01 oktober 2014 Olaf Schuwer 2 Bestuursrechtspraak op thema