Thema paper Land Grabbing Delta Lloyd, oktober 2011
|
|
- Bram Boender
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Thema paper Land Grabbing Delta Lloyd, oktober Wat is Land grabbing? Overal in de wereld liggen grote gebieden grond met landbouwpotentieel. De totale oppervlakte hiervan bedraagt naar schatting tientallen miljoenen hectaren, verspreid over (vooral) Afrika, Zuid-Amerika en Azië. Land grabbing is het fenomeen waarbij de bestuurders van de landen waarin deze landbouwgrond ligt, soms ongeacht de heersende eigendomsverhoudingen, zich deze grond toe-eigenen en verkopen of verhuren aan buitenlandse partijen. Miljoenen hectaren landbouwgrond komen zo in de handen van buitenlandse investeerders, zoals nationale overheden en private ondernemingen. Kenmerkend voor dit soort transacties is dat er sprake is van één of meer van de volgende omstandigheden: mensenrechten worden geschonden, er is geen sprake van vrijwillige, voorafgaande en geïnformeerde instemming van betrokken bewoners of gebruikers van de grond, er wordt voorbij gegaan aan de sociale, economische en milieutechnische impact van de transactie, de juridische en financiële afspecten zijn niet transparant en/of een basis van democratische planning, onafhankelijk toezicht en betekenisvolle participatie ontbreekt 1. De kopers van de grond zijn grofweg in drie categorieën in te delen: ten eerste is er een grote groep landen die hun voedselvoorziening wil veiligstellen, om verschillende redenen. Te denken valt aan misoogsten of periodes van politieke instabiliteit, landen met een van nature hoge import zoals de golfstaten of landen met een snelgroeiende bevolking, zoals India, China en Vietnam. Deze landen zijn naarstig op zoek naar aanvulling van hun eigen productie- en importcapaciteit om in de groeiende behoefte aan voedsel en gewassen te voorzien. Een tweede groep bestaat uit producenten, landbouwkundige exploitanten of handelaren die willen voorzien in de groeiende vraag naar agro- en biobrandstoffen voor ontwikkelde landen, veelal in de EU. De derde groep bestaat uit investeerders, die aantrekkelijke kansen zien in landgebonden investeringen en willen speculeren met grondaankopen. Het verkochte of verhuurde land wordt bewerkt, er vindt wijziging van soorten geteelde gewassen plaats en de oogsten worden geëxporteerd, meestal samengaand met verdrijving van de lokale bevolking en met uitputting van de grond als gevolg. Box 1 Rapport Africa up for grabs Grootste boosdoener is de zogenaamde agrofuel, vloeibare brandstof afkomstig van voedsel- en oliegewassen. Gewassen die met grootschalige, plantage-achtige productiesystemen gekweekt worden. Deze agrofuels worden vooral gebruikt voor transportbrandstof, nadat ze gemengd zijn met petroleum en diesel. Niet te verwarren met biobrandstof, het veel kleinschaliger gebruik van lokale biomassa voor brandstof ( Africa up for grabs, 2010, p.8). Onderzoek wijst uit dat ongeveer een derde van het verkochte Afrikaanse land bestemd is voor de kweek van gewassen bestemd voor agrofuel. Friends of the Earth Europe heeft een uitgebreid rapport geschreven, Africa up for grabs, dat gedetailleerd ingaat op de betrokkenen, de redenen en de problematiek rond land grabbing. 1 Ontleend aan de Tirana Declaration, International Land Coalition, May
2 Betrokkenen bij land grabbing zijn landen, bedrijven en samenwerkingen tussen deze partijen uit onder andere Afrika, de Verenigde Staten, Saudi Arabië, Engeland, Duitsland, Bahrein, China en Zweden 2. Naast overheidsorganisaties zijn dit grofweg investeringsfondsen, handelshuizen, brokershuizen waar de investeringen langs lopen en specifieke agriculturele bedrijven. 2. Wat zijn de issues met betrekking tot Land grabbing? Land grabbing kent in zijn huidige vorm- enkele grote nadelige gevolgen op verschillende gebieden: Voedselzekerheid De voorspellingen van de groei van de wereldbevolking lopen op tot meer dan 9 miljard mensen in Dit betekent een enorme toename van de behoefte aan voedsel. Dit voedsel wordt geproduceerd in de armste en meest hongerige regionen van de wereld, om vervolgens te worden geëxporteerd naar welvarender landen. In zijn speech op de FAO Conferentie zegt Kofi Annan hierover: It is neither just nor sustainable for farmland to be taken away from communities in this way nor for food to be exported when there is hunger on the doorstep 3. Gewassen die geteelt worden ten behoeve van biobrandstof nemen de plaats in van gewassen die geteelt werden om de voedselvoorziening zeker te stellen. Natuur en biodiversiteit Vanuit het oogpunt van natuurbehoud zijn uitputting van de gronden, verlies van lokale kennis van landbouwtechnieken en verdrijving van wilde dieren en veestapels een probleem. Nieuwe, geimporteerde pesticiden en genetisch gemodifieerde zaden en gewassen vormen een bedreiging voor de lokale flora en fauna en biodiversiteit. En dit geldt ook voor water(toevoer): er is water nodig voor groei. Dit is een heel belangrijke component, gezien het grote watertekort in sommige Afrikaanse landen en de vaak enorme hoeveelheid water dat nodig is voor de groei en irrigatie van de gewassen. De combinatie van niet-duurzame landbewerkingsmethodes en de verandering van het klimaat maken van enorme stukken land langzaam grote droge woestenijen. Cultuur Inheemse volkeren zijn vaak cultureel en spiritueel sterk verbonden met hun leefgebied. Vervreemding van hun land en woonplaats en gedwongen verhuizingen leiden tot verlies van cultureel erfgoed en eeuwenoude geloven en tradities van deze volkeren. Als plek voor sociale, culturele en ceremoniële activiteiten is land essentieel voor het behoud van de identiteit van inheemse gemeenschappen. Box 2 Ondoorzichtig water Gebrek aan transparantie is een van de grootste blokkades om het proces van agricultural investments te verbeteren. Informatie over deals, de beschikbaarheid van land en toekomstige plannen van de landeigenaren zou vrij beschikbaar moeten zijn om tot betere overeenkomsten te komen (the World Bank, 2011 p.43). Gebrek aan transparantie beperkt de betrokkenheid van de lokale bevolking om mee te onderhandelen en mee te werken aan de uitvoering. De beloofde groei in werkgelegenheid, productiviteit en opbrengsten van het land blijft uit. Landeigenaren, oorspronkelijke bewoners en gebruikers van de grond moeten voorafgaand aan de totstandkoming geïnformeerd worden en betrokken bij de deal. Hun instemming is cruciaal. 2 Delta Lloyd kent de grotere namen en actoren op het gebied van land grabbing en houdt zich op de hoogte van de activiteiten van deze bedrijven en landen. 3 Delivering Global Food and Nutrition Security the Challenge of our Time, speech by Mr. Kofi Annan at FAO Conference, June
3 In de meeste gevallen van de huidige investeringen worden de voedselzekerheid, natuur en cultuur van de lokale bevolking niet beschermd door wet- en regelgeving of juridische aspecten van de financiën: Wet Het begint met wederrechtelijke ontneming van de grond: de verkoop of verhuur van de grond gaat vaak gepaard met schending van de eigendomsrechten en zonder voorafgaand overleg met de bewoners, gebruikers of de mede-eigenaren van de grond. In de VN Declaration on the Rights of Indigenous People van 2007 is vastgelegd dat de inheemse bevolking hun vrijwillige, voorafgaande en goed geïnformeerde toestemming moeten geven aan overdracht van land of grondstoffen van traditionele gronden. Veel land-contractanten ontwijken deze bepaling, door met specifieke locale afgevaardigden te onderhandelen. Het ontbreekt bewoners aan macht en zeggenschap om een beroep te doen op hun rechten en hun belangen te verdedigen en te versterken 4. Voor zover klachtenprocedures zijn ingericht zijn deze vaak niet getest in de praktijk. Financiën De contractuele en financiële kant van deze transacties pakt in de meeste gevallen negatief uit voor de betreffende landen: de grond wordt voor weinig geld verkocht of verhuurd en in de contracten ontbreken bepalingen aangaande de rechten van de inheemse bevolking of het tegengaan van vervuiling. Investeerders kiezen daarbij ook vaak juist die landen met gebrekkige handhaving van de wetgeving, waardoor toezicht op de naleving ontbreekt. Het is ten zeerste de vraag of het geld dat verdiend wordt met deze transacties terecht komt bij de oorspronkelijke bewoners en gebruikers van het land. Maar het kan ook beter. Toegewijd politiek leiderschap, een stevige onderhandelingsdelegatie namens de regering en goede juridische ondersteuning kunnen leiden tot betere resultaten. Effectief gebruik van financiële analyse en gelijktijdige (her)onderhandeling van bestaande landbouw- en mijnbouw contracten maken deze resultaten mede mogelijk. De komst van investeerders brengt ook moderne technologie en infrastructuur naar ontwikkelingslanden. Het opent nieuwe exportmarkten met (kans op) nieuwe opbrengsten. Dit kan bijdragen aan versterking van de productiviteit van de lokale, kleinschalige landbouw en kan helpen de enorme aantallen ondervoede en arme mensen in hun levensbehoefte te voorzien. Er zijn inmiddels ook voorbeelden van landverkoop- of leasecontracten die betere voorwaarden kennen, bijvoorbeeld met de verzekering van hogere en beter gedistribueerde inkomsten, een goed doordachte samenwerking tussen de regering en lokale boeren en het toepassen van internationale standaarden op sociaal - en op milieugebied. Sommige contracten (bijvoorbeeld uit Liberia) vallen op door hun flexibele looptijd, specifieke toezeggingen van investeerders aangaande het creëren van banen, het bieden van training, inkoop en verwerking van de gewassen ter plekke en betere sociale en milieu voorzorgsmaatregelen. In Afrika is de Alliance for a Green Revolution in Africa (AGRA) opgericht, een samenwerkingsverband met als doel de productiviteit van lokale boeren en inkomens van de armen te verhogen, terwijl ondertussen het milieu wordt beschermd. AGRA wil de ontwikkeling van praktische oplossingen stimuleren voor de hele landbouwketen: van zaden, de vruchtbaarheid van de grond en water tot toegang tot exportmarkten en de ontwikkeling van nieuwe technieken. Eén van de speciale iniatieven van AGRA is het Africa Enterprise Challenge Fund (AECF), een fonds dat beurzen en rentevrije leningen verstrekt aan bedrijven die innovatieve, praktische en commercieel levensvatbare projecten in Afrika willen uitvoeren. Het doel is een positieve bijdrage te leveren aan de werkgelegenheid en het inkomen van de arme, landelijke gebieden, gepaard met duurzame ontwikkeling. Het fonds is een speciaal samenwerkingsverband met onder andere het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken 5. Steeds meer samenwerkingsverbanden van institutionele beleggers ontwikkelen normen en standaarden voor investeringen in landbouwgrond. Een voorbeeld zijn de vijf Principles for Responsible Investment in Farmland, ontwikkeld door een groep institutionele investeerders in lijn met de Principles for Responsible Investment (PRI) van de Verenigde Naties. Andere richtlijnen zijn die van speciaal rapporteur van de VN rond het recht op voedsel 4 Land and Power, Oxfam Briefing Paper, September Zie 3
4 Olivier de Schutter, die elf aanbevelingen doet over verantwoorde, grootschalige landlease- of aankooptransacties en van de Committee on World Food Security, een forum van de Verenigde Naties dat reeds sinds de jaren 70 onderzoek doet naar voedselzekerheid. Ook de International Land Coalition (ILC) heeft uitgangspunten geformuleerd die duurzaam beheer van land en andere natuurlijke bronnen moeten bewerkstelligen, met oog voor de (vaak arme) bewoners en gebruikers van dat land. Succesfactoren voor agriculturele investeringen zijn goed toezicht op de naleving van de afspraken en empowerment van lokale landeigenaren 6. De behoefte om de landbouwgronden in derde wereld landen te ontwikkelen is groot, en grootschalige aankoop van deze gronden kan een kans zijn op toename van investeringen in de landbouw en daarmee samenhangende verbetering van de algehele leefomstandigheden ter plekke. 3. Van land grabbing naar verantwoorde agricultural investments Schattingen voorspellen dat investeringen ter waarde van 80 á 90 miljard US dollar per jaar nodig zijn om agricultural en farmland opbrengsten op peil te krijgen, om ook in de toekomst de groeiende wereldbevolking te kunnen blijven voeden. Het vormt tegelijkertijd een kans en een enorme uitdaging voor institutionele beleggers om dit op een verantwoorde en duurzame manier te realiseren. Verschillende onderzoeken wijzen op het belang van verscherpte publieke controle op en publiek debat over bepaalde issues rond land grabbing 7. Deze issues zijn onder andere: het contractvormingsproces, met name de mate waarin lokale landeigenaren of gebruikers invloed kunnen uitoefenen op de belangrijkste beslissingen en de vraag of zij voorafgaand aan de transactie instemmen met de deal, op basis van vrije wil en goed geïnformeerd; de balans in de economische verhoudingen tussen de investeerder(s) en het betreffende land; de mate waarin de risico s, kosten en baten lokaal verdeeld worden; de mate waarin milieuaspecten worden meegenomen in het contract; en de flexibiliteit om in het contract aanpassingen te maken in de milieu-, sociale of economische afwegingen gedurende de (vaak lange) looptijd van het contract. Overheden moeten strikte, internationaal toepasbare standaarden aanvaarden aangaande landrechten en het beheersen en behouden van natuurlijke bronnen. Het respecteren en bevorderen van het recht op vrije, voorafgaande en goed geïnformeerde instemming van de lokale bevolking op een voorgenomen investering is van doorslaggevend belang. Samen met sterke transparantie vormen bovenstaande issues het begin van randvoorwaarden voor verantwoorde agricultural investments, een eerlijke vorm van investeringen in de landbouw in ontwikkelingslanden met duurzame en gelijkmatig verdeelde opbrengsten. 4. Uitgangspunten Delta Lloyd Vanuit haar rol als verantwoordelijk belegger levert Delta Lloyd graag een bijdrage aan het publieke debat over agricultural investments. DLAM stelt zich daarbij op de volgende uitgangspunten: I. Delta Lloyd steunt internationale initiatieven en richtlijnen om land grabbing tegen te gaan en om de praktijk van agricultural investments te verbeteren. Delta Lloyd onderschrijft het belang van breed gedragen principes, gericht op duurzame investeringen in landbouw en de voedselketen. II. Delta Lloyd hecht aan zorgvuldigheid op het gebied van agricultural investments. Zij acht het van groot belang dat hierbij verantwoord wordt omgegaan met de mens, cultuur en natuur en dat de investeringen bijdragen aan verbetering van de wereldwijde voedselzekerheid. Hiertoe dient voor deze investeringen 6 De Wereld Bank heeft zeven -niet onomstreden- principes geformuleerd voor Sustainable Agricultural Investments die hier ook op toezien [ Verdere aanscherping van deze principes en strikte controle op de lokale naleving ervan kunnen een positieve bijdrage leveren aan de praktijk van agricultural investments. 7 Zie bijvoorbeeld Land deals in Africa van L. Cotula. 4
5 gepaste wetgeving en goede juridische en financiële ondersteuning beschikbaar te zijn. Delta Lloyd laat deze aspecten zwaar meewegen in de besluitvorming over beleggingen in bedrijven betrokken bij agricultural investments. III. Als Delta Lloyd participeert in agricultural investments, voert zij een gedegen due diligence onderzoek uit: zijn de uitgangspunten van verantwoord investeren in landbouwgrond nageleefd en is er sprake van vrijwillige, voorafgaande en goed geïnformeerde instemming door de lokale bevolking? In afwachting van één set van internationaal geaccepteerde investeringsprincipes past Delta Lloyd in voorkomende gevallen de meest relevante criteria van de eerder omschreven 8 principes toe. Duurzaamheid draait om de zorgvuldige afweging van milieu, sociale en economische belangen. Het aantrekken van investeerders kan helpen bij het verbeteren van de leefomstandigheden in ontwikkelingslanden, terwijl tegelijkertijd het milieu beter beschermd wordt. Een sterke samenhang van agricultural investments met duurzame initiatieven moet daarbij aantoonbaar zijn. 8 Afhankelijk van onder andere type investering, type activiteit en geografisch gebied beoordeelt Delta Lloyd welke van de Farmland Principles, van de elf uitgangspunten van Olivier de Schutter en/of van de doelstellingen van de International Land Coalition de richtinggevende criteria vormen. 5
Stellingen over de uitdagingen voor de boeren in de Cordillera
Stellingen over de uitdagingen voor de boeren in de Cordillera MIJNBOUW AKKOORD OF NIET AKKOORD? STELLING 1 Bodemrijkdommen moeten ingezet worden voor de ontwikkeling van het land De overheid in de Cordillera:
Nadere informatiebetreffende de negatieve gevolgen van grootschalige landpacht in het Zuiden
stuk ingediend op 1392 (2011-2012) Nr. 1 1 december 2011 (2011-2012) Voorstel van resolutie van de heren Marc Hendrickx, Jan Roegiers en Karim Van Overmeire, mevrouw Fatma Pehlivan, de heer Ludwig Caluwé,
Nadere informatieverantwoord beleggen
verantwoord beleggen Verantwoord beleggen bij Delta Lloyd Delta Lloyd Groep ziet beleggen als een effectieve manier om waarde te vermeerderen, zolang dat op een verantwoorde manier gebeurt. Maar wat is
Nadere informatieNederlands Samenwerkingsverband voor Inheemse Volken. Inhoudsopgave
Nederlands Samenwerkingsverband voor Inheemse Volken Contactpersoon: NCIV Nederlands Centrum voor Inheemse Volken Mr. Leo van der Vlist Postbus 94098 1090 GB Amsterdam leo.vandervlist@nciv.net Inhoudsopgave
Nadere informatieVERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER
VERKLARING OMTRENT MENSENRECHTENBELEID VAN UNILEVER Wij zijn ervan overtuigd dat bedrijven alleen succesvol kunnen zijn in maatschappijen waarin mensenrechten beschermd en gerespecteerd worden. Wij erkennen
Nadere informatieVoedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking
Voedselvoorziening in het tijdperk van verstedelijking Prof.dr.ir. Han Wiskerke Wageningen Universiteit Leerstoelgroep Rurale Sociologie http://www.rso.wur.nl/uk/ http://ruralsociologywageningen.wordpress.com/
Nadere informatieStichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015
Maatschappelijk verantwoord beleggen Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandelindustrie september 2015 Beleid ten aanzien van Maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding BPF Houthandel draagt
Nadere informatieDuurzame wereldvoedselvoorziening. hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen?
Duurzame wereldvoedselvoorziening hoe ziet dit vraagstuk eruit en in welke richting liggen de oplossingen? Even voorstellen: Ruben Bringsken Ondernemer in Food en ICT (focus op duurzame oplossingen) Eigenaar/participatie
Nadere informatie> Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel
> Ketenaanpak en -verantwoordelijkheid > Inzet: CO 2 reductie en eerlijke carbonhandel > Doel: boeren ondersteunen bij de impact van klimaatverandering en ontbossing tegen te gaan. Ons klimaat verandert
Nadere informatieInternationaal inkoopbeleid voor duurzame koffie
Internationaal inkoopbeleid voor duurzame koffie Stand: juli 2016 Onze visie Eenvoudig, verantwoordelijk, betrouwbaar: al meer dan 100 jaar liggen traditionele handelswaarden ten grondslag aan het succes
Nadere informatieParadoxaal genoeg hebben juist veel landarbeiders geen toegang tot betaalbaar groenten en fruit
DAAR PLUKKEN DE BOEREN DE VRUCHTEN VAN HET SUCCES VAN GRUPO HUALTACO Groenten en fruit zijn niet alleen gezond voor ons lichaam, maar ook voor de wereldeconomie. De groente- en fruitsector is een van de
Nadere informatieKlimaatverandering en onze voedselzekerheid
Klimaatverandering en onze voedselzekerheid Prof. Dr. Martin Kropff Rector Magnificus Wageningen University Vice-president Raad van Bestuur Wageningen UR Ons klimaat verandert Ons klimaat verandert Oplossingsrichtingen
Nadere informatieInvesteren in zelfredzaamheid. Rabobank Foundation
Investeren in zelfredzaamheid Rabobank Foundation Hoe help je mensen om zelfred zaam te worden? Dat is een vraagstuk waar Rabobank Foundation zich al ruim 40 jaar mee bezig houdt. Zelfredzaamheid bete
Nadere informatieDe groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen?
De groei van de wereldbevolking: Demografische vloek of zegen? Leo van Wissen Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut NIDI, Den Haag Rijksuniversiteit Groningen Bijdrage aan De Rode Hoed, 8
Nadere informatieNoodhulp in de Hoorn van. Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie
Noodhulp in de Hoorn van Afrika Jeroen Jurriens, Disaster Management Unit ICCO & Kerk in Actie Wat is er aan de hand? Hoe komt dat? Wat kunnen we er aan doen? Een paar praktijkvoorbeelden Opbouw presentatie
Nadere informatieVergadering van Aandeelhouders Triodos Multi Impact Fund 12 mei 2017
Vergadering van Aandeelhouders Triodos Multi Impact Fund 12 mei 2017 0 Aandeelhoudersvergadering Triodos Multi Impact Fund Agenda 1. Opening 2. Verslag van het bestuur over het verlengde boekjaar 2016
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter,
Directie Internationale Zaken De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum IZ. 2007/1133 31 mei 2007 onderwerp doorkiesnummer
Nadere informatiePostNL Business Principles
3 december 2014 PostNL N.V. PostNL Business Principles Raad van Bestuur Auteur Director Audit & Security Titel PostNL Business Principles Versie 1.1 Dit document is een vertaling van de Engelstalige versie.
Nadere informatieMVO-beleid Human Rights Supplement
MVO-beleid Human Rights Supplement 2018 MVO-BELEID HUMAN RIGHTS SUPPLEMENT 1. INLEIDING De Nederlandse Waterschapsbank N.V. (NWB Bank) onderschrijft dat mensenrechten universele waarden zijn en heeft als
Nadere informatieToets_Hfdst9_ArmEnRijk
Toets_Hdst9_ArmEnRijk Antwoorden Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: dinsdag 31 januari 2017 Tijd: 11:09 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17,
Nadere informatieHoeveel manieren worden er gebruikt bij aardrijkskunde om de welvaart in een land te meten?
Samenvatting door L. 815 woorden 10 december 2013 4,7 74 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Hoeveel manieren worden er gebruikt bij aardrijkskunde om de welvaart in een land te meten?
Nadere informatie"De financiële sector is het probleem,
1 van 5 22-2-2019 07:44 sg.uu.nl "De financiële sector is het probleem, niet de oplossing" 6-8 minuten Investeren in een duurzamere wereld? Als het aan de aandeelhouders ligt, liever niet. Onderzoeker
Nadere informatieONTWERP VAN MEMORIE VAN TOELICHTING
ONTWERP VAN MEMORIE VAN TOELICHTING I. ALGEMENE TOELICHTING 1. Samenvatting Op 29 juni 2015 werd de Aziatische infrastructuurinvesteringsbank (AIIB) opgericht met als doel het bevorderen van duurzame economische
Nadere informatieGlobalisering en gender: privatisering en liberalisering van handel in diensten onder GATS
Globalisering en gender: privatisering en liberalisering van handel in diensten onder GATS door Myriam Vander Stichele (SOMO) Presentatie voor het Belgisch Sociaal Forum Brussel, 21 september 2002 1. Privatisering
Nadere informatieB8-0360/37. Anja Hazekamp, Curzio Maltese, Eleonora Forenza, Barbara Spinelli namens de GUE/NGL-Fractie
27.4.2015 B8-0360/37 37 Overweging A A. overwegende dat "Voedsel voor de planeet, energie voor het leven" het thema van de expo 2015 in Milaan is en dat dit evenement een forse impuls kan geven aan het
Nadere informatieSamen werken aan een BETERE WERELD. Goed, betaalbaar en duurzaam
Samen werken aan een BETERE WERELD Goed, betaalbaar en duurzaam De wereld krijgt steeds vaker te maken met moeilijke vragenstukken over welvaart, milieu en economie. Vragen die te maken hebben met klimaat
Nadere informatieSTIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk
UIT HET NIEUWS GEVIST STIP maakt kansen en risico s in aquacultuursector inzichtelijk Door Eva Froger en Lisa Schonenberg Veel visimporteurs hebben behoefte aan meer inzicht in de snel groeiende en enorm
Nadere informatieUNITING THE ORGANIC WORLD
International Federation of Organic Agriculture Movements Principles of Organic Agriculture 1 Beginselen van de Biologische Landbouw De Beginselen vormen de wortels, waaruit de biologische landbouw groeit
Nadere informatieServing. the. One. who. serves
Serving the One who serves UITDAGING Afrika telt naar schatting 50 miljoen boerengezinnen die lijden aan ondervoeding. Deze kleinschalige boeren zouden de oplossing kunnen zijn voor het wereldvoedselprobleem.
Nadere informatieVoedselverlies en-verspilling in het Zuiden. FRDO Forum Brussel, 25 november 2014 Marc Maes,
Voedselverlies en-verspilling in het Zuiden FRDO Forum Brussel, 25 november 2014 Marc Maes, 11.11.11 1 805 miljoen mensen 1 op 9 hebben honger En toch is er voedsel genoeg 2 Er gaat zelfs massaal veel
Nadere informatieKrachten bundelen. Verspilling in Nederland
Voedselverspilling Wereldwijd wordt zeker een derde van al het voedsel verspild. Daarmee worden ook de grondstoffen, het water en de energie verspild die nodig zijn om dat voedsel te produceren, te vervoeren
Nadere informatieWereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging
Wereldvoedselvoorziening en mondiale voedselzekerheid als uitdaging Prof. Dr Ir Rudy Rabbinge Universiteitshoogleraar Duurzame Ontwikkeling & Voedselzekerheid, Wageningen UR Debatreeks De toekomst van
Nadere informatieKANSDOSSIER LANDBOUWMACHINES Australië. September 2015
KANSDOSSIER LANDBOUWMACHINES Australië September 2015 Disclaimer Dit rapport is opgesteld door de Economische Afdeling van het. Het is tot stand gekomen door persoonlijke contacten met overheidsinstanties
Nadere informatiePARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS-EU
PARITAIRE PARLEMENTAIRE VERGADERING ACS-EU Commissie economische ontwikkeling, financiën en handel 14.2.2008 APP100.205/AM1-37 AMENDEMENTEN 1-37 Ontwerpverslag (APP100.205/A) Alain Hutchinson en Mohamed
Nadere informatieBeleid Duurzaam Beleggen. Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd
Beleid Duurzaam Beleggen Stichting Pensioenfonds Delta Lloyd 28 maart 2018 1. Inleiding Dit document beschrijft het beleid van Delta Lloyd Pensioenfonds op het gebied van duurzaam beleggen. Het fonds heeft
Nadere informatieDuurzame voedselproductie en voedselzekerheid, de onvolmaakte waarheid
Duurzame voedselproductie en voedselzekerheid, de onvolmaakte waarheid Phytofar 30 mei 2017 Wannes Keulemans Tessa Avermaete Metaforum-werkgroep Voedselproductie Structuur presentatie 1. Inleiding: voedselzekerheid
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beleid voor verantwoord beleggen
Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beleid voor verantwoord beleggen Inhoudsopgave 1. Doel van verantwoord beleggen... 3 2. De pijlers van het beleid voor verantwoord beleggen... 3 3. Integratie
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Voedselverspilling, er is genoeg voedsel en voedselspeculatie is immoreel Nederlandse consumenten gooien ieder jaar voor zo n 2,5 miljard aan voedsel weg. Dat is ruim 150 per persoon. Ofwel zo n 50 kilo.
Nadere informatieMaatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid
Maatschappelijk Verantwoord beleggen Beleid 8 januari 205 Inleiding In de Investment Policy Statement heeft SPT de volgende beleggingsovertuiging geformuleerd: Een pensioenfonds is een institutionele,
Nadere informatiePersbericht. Triodos beleggingsfondsen houden stand in lastig beleggingsklimaat Geringe daling van 3% in eerste halfjaar 2011
Persbericht Triodos beleggingsfondsen houden stand in lastig beleggingsklimaat Geringe daling van 3% in eerste halfjaar 2011 Zeist, 26 augustus 2011 Ondanks het moeilijke klimaat voor beleggen is het volume
Nadere informatieSTEPPING S T O N E L I B E R I A MET LANDBOUW EEN EINDE MAKEN AAN HONGER EN ARMOEDE IN LIBERIA
STEPPING S T O N E L I B E R I A MET LANDBOUW EEN EINDE MAKEN AAN HONGER EN ARMOEDE IN LIBERIA Waar is Stepping Stone Liberia (SSL) werkzaam? Ons team werkt in de ver afgelegen en geisoleerde provincie
Nadere informatieMalthus (1766 1834) Kan landbouw de wereld blijven redden? Het ongelijk van Malthus. An essay on the principle of population 25/11/2013
Kan landbouw de wereld blijven redden? Malthus (1766 1834) Piet VANTHEMSCHE Voorzitter Boerenbond KULeuven Universiteit 3 e Leeftijd 03-12-2013 An essay on the principle of population Het ongelijk van
Nadere informatieInternationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?
Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie Datum 18 maart 2016 Betreft
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500EA Den Haag
> Retouradres Postbus 20011 2500 EA 's-gravenhage Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500EA Den Haag Directie Arbeidszaken Publieke Sector Arbeidsvoorwaarden en Overleg
Nadere informatieDe Voorzitter van de Adviesraad Internationale Vraagstukken De heer Mr. F. Korthals Altes Postbus 20061 2500 EB Den Haag. Den Haag, november 2004
De Voorzitter van de Adviesraad Internationale Vraagstukken De heer Mr. F. Korthals Altes Postbus 20061 2500 EB Den Haag Den Haag, november 2004 Hierbij dank ik u mede namens de Minister voor Ontwikkelingssamenwerking
Nadere informatieInternationaal inkoopbeleid voor duurzame koffie
nternationaal inkoopbeleid voor duurzame koffie Stand: juli 2016 Onze visie Eenvoud, verantwoord, betrouwbaar: al meer dan 100 jaar ligt koopmanschap ten grondslag aan het succes van ALD Nord (hierna:
Nadere informatieFair Trade in Openbare Aanbestedingen
Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met
Nadere informatieNZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld
NZV LUSTRUM - De Veeteler in de Wereld Frans Keurentjes Raad van Commissarissen / Bestuurslid FrieslandCampina 5 november 2015 Wereldwijd Europa Nederland Duitsland België Griekenland Hongarije Roemenië
Nadere informatieNaam : Klas : Datum :
Duurzame ontwikkeling Over duurzame ontwikkeling circuleren inmiddels honderden definities. Vaak wordt de internationaal aanvaarde definitie uit het rapport "Our Common Future" (Brundtland-rapport, 1987)
Nadere informatieSluit je aan bij GROW, genoeg te eten heeft..
Sluit je aan bij GROW, de campagne voor een wereld waarin iedereen genoeg te eten heeft.. In 2050 zijn we met 9 miljard mensen op deze planeet. Om straks al die monden te kunnen voeden, moeten we samen
Nadere informatieActiepunten 2016 van de overheid m.b.t. de uitvoering van het Convenant ten aanzien van de verbeteringen in de steenkoolketen
Actiepunten 2016 van de overheid m.b.t. de uitvoering van het Convenant ten aanzien van de verbeteringen in de steenkoolketen 1.Inleiding In het Steenkoolconvenant, dat in 2014 is gesloten, zijn het Ministerie
Nadere informatieBeleggingsupdate Allianz Pensioen
Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Beleggingsupdate Allianz Pensioen Beleggingsupdate 2 Rendementen lifecycles Allianz Pensioen Beleggen In deze Beleggingsupdate vindt u tabellen met het 1-, 3- en
Nadere informatiee) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board n.v.t.
Fiche 6: Mededeling Nieuwe EU Consensus on Development 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social
Nadere informatieStatistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012
Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Inleiding Lorette Ford De economische ontwikkeling van een land kan door middel van drie belangrijke economische indicatoren
Nadere informatieAchmea Foundation: duurzame impact op de sociaal-economische situatie van de meest kwetsbare mensen
Foundation: duurzame impact op de sociaal-economische situatie van de meest kwetsbare mensen Strategieplan 2016 2020 De Foundation is een onafhankelijke stichting, die in 2006 is opgericht door om vanuit
Nadere informatieSustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland
Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Programma 15.15 uur: Inleiding duurzaam toerisme door Dr. Anja de Groene 15.35 uur: Cradle to Cradle
Nadere informatiePersbericht. Jaarcijfers 2012 Triodos Investment Management. Triodos Beleggingsfondsen groeien met 7% in 2012
Persbericht Jaarcijfers 2012 Triodos Investment Management Triodos Beleggingsfondsen groeien met 7% in 2012 Zeist, 28 februari 2013 Het totaal aan vermogen van de door Triodos Investment Management beheerde
Nadere informatieKoopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn.
Koopkrachtpariteit en Gini-coëfficiënt in China: hoe je tegelijkertijd arm én rijk kunt zijn. 1. De Wereldbank berichtte onlangs dat de Chinese economie binnen afzienbare tijd de grootste economie van
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 14 september 2018 Betreft Beantwoording vragen
Nadere informatieFair Trade in Openbare Aanbestedingen
Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Infosessie Duurzame voeding en catering, 26/01/2012 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil
Nadere informatieMVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring
MVO volgens : een ISO26000 zelfverklaring 1 Waarom MVO? Moeten: Horen: Lonen: gedrag af MVO handelen wordt afgedwongen MVO handelen o.b.v. vrijwilligheid (morele motivatie) De markt beloont MVO en straft
Nadere informatieDe Bilt, 7 februari 2019
De Bilt, 7 februari 2019 De Global Goals (1) Wereldwijde agenda met 17 doelen voor duurzame ontwikkeling: Sustainable Development Goals Duurzaamheid in de breedste zin In 2015 vastgesteld door VN Te realiseren
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie 2017Z02412 Datum 31 maart
Nadere informatieMeer met minder. Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel. Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI. 6 juni 2012
Meer met minder Waterschaarste en grotere vraag naar voedsel Laan van Staalduinen, Algemeen directeur LEI 6 juni 2012 Inhoud presentatie Mondiale trends die van invloed zijn op toekomstige watervraag Nationale
Nadere informatieDelta Lloyd Asset Management. Themapaper Myanmar. 10 juli 2012
Delta Lloyd Asset Management Themapaper Myanmar 10 juli 2012 Myanmar in ontwikkeling Onstuimige geschiedenis Myanmar, voorheen Birma, is een van oorsprong boeddhistische staat, ingeklemd tussen China,
Nadere informatieHALAL EN KOOSJER: WHAT S IN IT FOR ME?
HALAL EN KOOSJER: WHAT S IN IT FOR ME? KARIJN B ONNE K A R I J N. B O N N E @ B A S E. B E AG E N DA : 1. H A L A L E N KO O S J E R U I T G E L E G D 2. M A R K T P OT E N T I E E L 3. C E RT I F I C
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 32 708 Parlementair onderzoek Economische dimensie verduurzaming voedselproductie Nr. 21 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, LANDBOUW
Nadere informatieHet businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1
Het businessmodel en de focus van kleinere banken in België Voorstelling Triodos Bank 1 Muriel Van Gompel - Director Retail Banking, Triodos Bank In 1980 zette Triodos Bank een ander bancair model in de
Nadere informatieCode VINCI Leveranciers Global Performance Commitment
Code VINCI Leveranciers Global Performance Commitment Contents P. 2 Introductie P. 2 VINCI s commitments P. 4 Leveranciers commitments P. 6 Implementatie 1 15 april 2012 Introductie Deze Code «Global Performance
Nadere informatieDatum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma (33625, nr. 8) inzet private sector bij klimaatfinanciering
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Datum 13 november 2013 Betreft Motie Sjoerdsma
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 570 Vragen van het lid
Nadere informatie1/2. Staten-Generaal Verslag van een bezoek van een delegatie aan Berlijn (12 tot 15 mei 2003) Vergaderjaar Nr.
Staten-Generaal 1/2 Vergaderjaar 2002 2003 Nr. 275 29 006 Verslag van een bezoek van een delegatie aan Berlijn (12 tot 15 mei 2003) Nr. 1 VERSLAG Vastgesteld 11 juni 2003 Van 12 tot en met 14 mei 2003
Nadere informatieAntwoorden Economie Handel
Antwoorden Economie Handel Antwoorden door een scholier 973 woorden 14 april 2004 4,8 61 keer beoordeeld Vak Economie Begrippen: Open Economie: Bijvoorbeeld: Nederland exporteert veel goederen en diensten
Nadere informatiePubliekssamenvatting nota Duurzaam voedsel, 25 september 2009, ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
Publiekssamenvatting nota Duurzaam voedsel 25 september 2009 Populaire versie van de nota Duurzaam voedsel van het ministerie van LNV. Het verduurzamen van consumptie en productie van voedsel lukt alleen
Nadere informatieCommissie ontwikkelingssamenwerking ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vraag met verzoek om mondeling antwoord B8-0000/2016
Europees Parlement 2014-2019 Commissie ontwikkelingssamenwerking 2016/2885(RSP) 27.9.2016 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van vraag met verzoek om mondeling antwoord B8-0000/2016 ingediend overeenkomstig
Nadere informatieGenetisch gemodificeerde (GG) gewassen: maatschappelijke betekenis en regelgeving
Genetisch gemodificeerde (GG) gewassen: maatschappelijke betekenis en regelgeving Presentatie voor Commissie Fysiek Domein gemeente Stichtse Vecht Dirk Stemerding 16 juni 2015 www.rathenau.nl info@rathenau.nl
Nadere informatie12950/17 van/asd/dp 1 DG B 2B
Raad van de Europese Unie Brussel, 9 oktober 2017 (OR. en) 12950/17 AGRI 530 FAO 41 RESULTAAT BESPREKINGEN van: d.d.: 9 oktober 2017 aan: het secretariaat-generaal van de Raad de delegaties nr. vorig doc.:
Nadere informatieBuitenlandse handel. Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010.
Buitenlandse handel Europese Schoolagenda De volgende pagina s zijn afkomstig uit de Europese Schoolagenda 2009/2010. Link naar editie 2008/2009 van de Europese Schoolagenda: www.ec.europa.eu/consumers/empowerment/cons_education_en.htm#diary
Nadere informatieESG als vertrekpunt voor uw portefeuille
Verwijder deze afbeelding en voeg een nieuwe in. ESG als vertrekpunt voor uw portefeuille 30 januari 2018 Annette van der Krogt Agenda 1. Algemene ontwikkelingen verantwoord beleggen 2. MVB Investment
Nadere informatiePEOPLE STAKEHOLDER(S) PEOPLE STAKEHOLDER(S)
Nr. ISO 26000 Indicator MVO Kernthema II: Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Stakeholder(s) Meten Uitvoering Voldoet Ja/Nee Doelstelling 2018 Paragraaf (Paragraaf 6.4) 1 6.4.1 Werkgelegenheid Safety
Nadere informatieNL In verscheidenheid verenigd NL B8-1042/3. Amendement
3.10.2016 B8-1042/3 3 Overweging C bis (nieuw) C bis. overwegende dat vrijhandelsovereenkomsten de soevereiniteit van landen ondermijnen, waaronder voedselsoevereiniteit, en lokale landbouwers uitsluiten
Nadere informatieKleine boeren oogsten succes dankzij zaden op krediet
Kleine boeren oogsten succes dankzij zaden op krediet Bestemd voor: Wim Klein Nagelvoort, ZWO Ontmoetingskerk te Rijssen Aansluitend bij het thema: voedselzekerheid, landbouw, duurzaamheid en klimaat.
Nadere informatieFair Trade in Openbare Aanbestedingen. Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011
Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met
Nadere informatieING ENVIRONMENTAL APPROACH
ING ENVIRONMENTAL APPROACH Mensenrechten op de werkplek 3 De uitgangspunten 4 Vrijheid van organisatie en het recht op collectieve onderhandeling 5 TABLE OF CONTENTS Dwangarbeid 6 Kinderarbeid 7 Discriminatie
Nadere informatieNATUUR EN BIODIVERSITEIT
NATUUR EN BIODIVERSITEIT Wat hebt u eraan? Biodiversiteit is de verscheidenheid van leven op onze planeet. Het is het fundament van ons welzijn en de economie. We zijn van de natuur afhankelijk voor ons
Nadere informatieWAAR WIJ VOOR STAAN. Socialisten & Democraten in het Europees Parlement. Fractie van de Progressieve Alliantie van
WAAR WIJ VOOR STAAN. Fractie van de Progressieve Alliantie van Socialisten & Democraten in het Europees Parlement Strijden voor sociale rechtvaardigheid, het stimuleren van werkgelegenheid en groei, hervorming
Nadere informatieEUROPEAN DISABILITY FORUM...
Deïnstitutionalisering en de rechten van personen met een handicap perspectief van Europese Unie... An-Sofie Leenknecht, EDF Human Rights Officer, Brussel, 26 november 2014 EUROPEAN DISABILITY FORUM Vertegenwoordigen
Nadere informatieMVO 3.0 Zorgen voor economische groei in Afrika én in de EU
MVO 3.0 Zorgen voor economische groei in Afrika én in de EU Afrika: industrialisering in twee decennia ipv twee eeuwen in het Westen Ontwerp vergadering GROS Erpe-Mere 23/1/2015 - karel.uyttendaele@pandora.be
Nadere informatieJAARPLAN STICHTING LMSTANDARD SUPPORTS
JAARPLAN STICHTING LMSTANDARD SUPPORTS 2015 Leonie Jansen 2015 Inhoudsopgave 1. Gegevens stichting... 3 2. Raad van Toezicht, Bestuur en Vrijwilligers... 3 3. Visie en missie Stichting LMStandard Supports...
Nadere informatie1. GEEN ARMOEDE 2. GEEN HONGER. Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal. Honger beëindigen, betere voeding en duurzame landbouw promoten
1. GEEN ARMOEDE Armoede uitroeien, in al zijn vormen en overal Ondanks de halvering van de extreme armoede in de wereld tijdens de afgelopen decennia, leeft nog steeds 1,3 miljard mensen in extreme armoede.
Nadere informatieDraagvlak bij burgers voor duurzaamheid. Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer
Draagvlak bij burgers voor duurzaamheid Corjan Brink, Theo Aalbers, Kees Vringer Samenvatting Burgers verwachten dat de overheid het voortouw neemt bij het aanpakken van duurzaamheidsproblemen. In deze
Nadere informatieEindexamen aardrijkskunde vwo I
Zuidoost-Azië Opgave 5 Cassaveteelt in Thailand en Vietnam Bestudeer de bronnen 1 en 2 die bij deze opgave horen. Gebruik bron 1. 3p 19 Beredeneer in drie stappen hoe de teelt van cassave snel tot landdegradatie
Nadere informatieNieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit. Prof. dr. Maarten Hajer
Nieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit Prof. dr. Maarten Hajer Waarom deze studie? 2 Convention on Biological Diversity (CBD) Rio de Janeiro 1992 193 landen, 3 doelen 18-29 oktober 2010: COP10
Nadere informatieEerste halfjaarverslag 2018 Maatschappelijk Verantwoord Beleggen
eerste halfjaarverslag 2018 maatschappelijk verantwoord beleggen 1 INLEIDING vindt het belangrijk beleggen op een maatschappelijk verantwoorde manier in te richten. Het fundament van het beleid op gebied
Nadere informatieArm en Rijk. Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten
Arm en Rijk Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten 2.1 Rijk en arm in de Verenigde Staten De rijke Verenigde Staten Je kunt op verschillende manieren aantonen dat de VS een rijk land is. Het BNP
Nadere informatieBanken ondermijnen de toekomst Over de investerings- en financieringspraktijk van banken in fossiele brandstoffen en duurzame energie
Banken ondermijnen de toekomst Over de investerings- en financieringspraktijk van banken in fossiele brandstoffen en duurzame energie Een samenvatting van de bevindingen voor Nederland van een onderzoek
Nadere informatiePeople Product Packaging
Duurzaamheid 2016 Voorwoord Als Nederlands leidende producent van bed- en badtextiel staat Beddinghouse op dit moment voor een uitdaging. De waarden die we hanteren voor onze producten kwaliteit, comfort
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 Den Haag Bezuidenhoutseweg 67 2594 AC Den Haag Postbus 20061 Nederland www.rijksoverheid.nl Uw Referentie 2015Z13763 Datum 10 november
Nadere informatie