Sika - Duurzame daksystemen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sika - Duurzame daksystemen"

Transcriptie

1 Sika - Duurzame daksystemen

2 De oplossingen van Sika dragen bij tot een duurzame toekomst Sika streeft ernaar hoogwaardige oplossingen op de markt te brengen. Deze dragen zowel bij tot de tevredenheid van onze klanten als tot de duurzame ontwikkeling van onze activiteiten. In de huidige markt waarbij wij allen geconfronteerd worden met een aantal uitdagingen zoals de stijgende grondstof- en energieprijzen, de snelle groei van de opkomende economieën en de toename van de wereldwijde concurrentie, is innovatie van essentieel belang. Sinds 191 heeft Sika herhaaldelijk bewezen dat innovatie een wezenlijk onderdeel van de bedrijfsvoering uitmaakt, en dat in de toekomst nog meer zal zijn. In deze context van continue verbetering kiezen we om te blijven investeren in onderzoek. In de toekomst zal deze aanpak een cruciale bijdrage blijven leveren aan het implementeren van onze visie. We zullen anticiperen en inspelen op de belangrijke uitdagingen van vandaag en morgen, zoals het rationeel gebruik van energie en grondstoffen, de bestrijding van de klimaatverandering, de aanpak van waterschaarste, het efficiënter maken van onze infrastructuur en de verbetering van de luchtkwaliteit. Deze uitdagingen vragen nieuwe oplossingen die rechtstreeks gelinkt zijn met de groei van ons bedrijf. Bijgevolg moeten we erover waken dat duurzaamheid daadwerkelijk wordt geïntegreerd in onze managementen businessmodellen, onze R&D strategie, onze marketing en sales activiteiten, onze productieprocessen en in onze samenwerking over de bedrijfsgrenzen heen. Als bedrijf dat bekend staat voor een lange traditie van innovatie, ontwikkelt Sika niet enkel creatieve oplossingen, maar delen we deze traditie ook met onze handelspartners en partners uit gelijkaardige industriën. Inhoud Wat is levenscyclusanalyse en hoe kunnen we het meten? 4 De Sika levenscyclusaanpak 6 De bijdrage van Sika tot duurzaam bouwen 7 De Sika levenscyclusaanpak op het vlak van dakafdichting 8 Beschrijvingen van dakafdichtingssystemen waarop LCA s van toepassing zijn 1 LCA resultaten voor cumulatieve energievraag (CED) 12 LCA resultaten voor aardopwarmingsvermogen (GWP) 13 LCA resultaten voor fotochemisch vermogen tot ozonvorming (POCP) 14 Conclusies op basis van LCA resultaten 15 Energie besparen Thermische isolatie 16 Energie besparen Zonnereflecterende daken 17 Energie produceren Sika SolaRoof 18 De voordelen in de lift Sika groendaken 19 Levensduur Decennialang dezelfde prestaties 2 Recyclage Naar een volledig gesloten materiaalcyclus 21 VOC s in dakbedekkingsmaterialen 22 Innovatieve dakafdichtingsoplossingen zonder VOC s 23 Sika dakafdichtingsoplossingen en hun bijdrage tot een duurzame toekomst 24 Overzicht van Green Building certificeringsprogramma s

3 Wat is levenscyclusanalyse en hoe kunnen we het meten? Wat is levenscyclusanalyse (LCA) en waarom is dit belangrijk? Wat zijn de verschillende stappen van een LCA? Welke impactcategorieën en milieuindicatoren maken deel uit van een LCA? Levenscyclusanalyse (LCA) is een geijkte methode om de inputs, outputs en potentiële milieuimpact van producten en diensten gedurende hun volledige levenscyclus te evalueren en te vergelijken. LCA wordt almaar vaker beschouwd als het middel bij uitstek om de duurzaamheid van producten en systemen te evalueren. Vaststelling van het productsysteem, Bepaling van het doel en de reikwijdte de doelgroep, de systeemgrenzen, de uitgangspunten en de gebruikte analysemethode Inventarisatie Impactanalyse Interpretatie Gegevensverzameling om de relevante inputs en outputs van het productsysteem te kwantificeren Koppeling van gegevens uit inventarisatiefase aan impactcategorieën Er bestaan verschillende impactcategorieën en milieu-indicatoren die met verschillende methodes kunnen geanalyseerd worden. Onderstaande impactcategorieën en milieu-indicatoren dienen volgens EN 1584 Duurzaamheid van bouwwerken Milieuverklaringen van producten Basisregels voor de productgroep bouwproducten behandeld worden: Cumulatieve energievraag (CED) De cumulatieve energievraag (CED) staat voor het totale energieverbruik, met name de totale hoeveelheid primaire energie uit hernieuwbare en niet-hernieuwbare energiebronnen. Aardopwarmingsvermogen (GWP) Het aardopwarmingsvermogen (GWP) meet het potentieel aandeel in de klimaatverandering. Hierbij ligt de focus op de uitstoot van broeikasgassen zoals CO 2. Deze verbeteren de absorptie van stralingsenergie door de atmosfeer en zorgen bijgevolg voor een opwarming van de aarde. Welke impactcategorieën en milieuindicatoren maken deel uit van een LCA (vervolg)? Is CO 2 -voetafdruk hetzelfde als aardopwarmingsvermogen (GWP)? Fotochemisch vermogen tot ozonvorming (POCP) Het fotochemisch vermogen tot ozonvorming (POCP), ook wel zomersmog genoemd, is de vorming van reactieve chemische verbindingen (zoals ozon) door de impact van zonlicht op vluchtige organische componenten (VOC s) en stikstofoxiden (NO x ). Dit fenomeen doet zich voor in tal van grote steden, waar grote hoeveelheden VOC s en NO x worden uitgestoten (onder meer door industriële bedrijven en autoassemblagefabrieken). De vorming van smog is het sterkst in de zomer, wanneer de zon het felst schijnt. Zomersmog kan schadelijk zijn voor de gezondheid van de mens en het evenwicht van het ecosysteem verstoren. Netto gebruik van zoet water Het netto gebruik van zoet water geeft de consumptie van zoet water weer (vb. voedingswater, grondwater, water uit meren of rivieren, oppervlaktewater, water met rivierslib). Eutrofiëringsvermogen (EP) Eutrofiëring is de excessieve verrijking van aquatische of terrestrische ecosystemen met voedingsstoffen (voornamelijk fosfaten en nitraten), met als mogelijk gevolg de afname van de soortendiversiteit en de verandering van de dominante soorten, alsook de toename van plantaardige en dierlijke biomassa. Verzuringsvermogen (AP) Het verzuringsvermogen beschrijft de omzetting van luchtverontreinigende stoffen, zoals zwaveldioxide (SO 2 ) in zuren die diverse gevolgen kunnen hebben (zoals zure regen) op de bodem, het water, organismen en materialen. Ozonafbrekend vermogen (ODP) Ozonafbraak verwijst naar de aantasting van de ozonlaag ten gevolge van menselijke emissies, zoals van chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK s). Deze zorgen ervoor dat meer ultraviolette B-stralen het aardoppervlak bereiken, wat een schadelijke invloed kan hebben op de menselijke gezondheid, alsook op organismen en materialen. Uitputting van abiotische grondstoffen (ADP elementair en fossiel) Abiotische grondstoffen zijn natuurlijke energiebronnen zoals mineralen, ijzererts, ruwe olie en windenergie. De elementaire ADP impactcategorie omvat alle niet-hernieuwbare, materiële hulpbronnen. Fossiele hulpbronnen, zoals grondstoffen, behoren tot de fossiele ADP categorie. Ja, de CO 2 -voetafdruk is de som van de totale uitstoot van broeikasgassen (rechtstreeks en onrechtstreeks), uitgedrukt in kg CO 2 -equivalenten. GWP is de overeenkomstige impactcategorie uit een LCA. 4 5

4 De Sika levenscyclusaanpak De bijdrage van Sika tot duurzaam bouwen Op welke standaarden baseert Sika haar LCA s? Waar haalt Sika de gegevens voor haar LCA s? Welke levenscyclusfasen worden onderscheiden in de Sika LCA s? Sika voert LCA s uit op basis van de ISO 144-serie en de EN 1584 norm. De impactanalysemethode neemt de CML 21 methode als uitgangspunt. De gegevens voor de LCA s van Sika zijn gebaseerd op publieke databases, zoals de Ecoinventdatabase, de European Reference Life Cycle Database (ELCD) en de GaBi software van PE, evenals op de specifieke gegevens van de Sika productievestigingen en producten. Natuurlijke hulpbronnen Afval Einde levensduur Grondstoffen Van wieg tot poort Van wieg tot graf Productie Hoe kan de informatie uit de LCA worden gebruikt / geïnterpreteerd? Hoe kan Sika bijdragen tot duurzaam bouwen? Een LCA kan onze klanten flink helpen bij het evalueren van de producten en systemen van Sika. Elke LCA bevat namelijk kwantitatieve gegevens over hun impact op het milieu. Dit maakt het mogelijk producten met gelijkaardige prestaties van elkaar te onderscheiden, met name op basis van hun verschillend gedrag ten opzichte van het milieu. Uiteraard geldt hier het principe hoe lager de milieu-impact, hoe beter. Sika evalueert haar producten systematisch in functie van alle belangrijke milieu-uitdagingen aan de hand van regelmatige en gedetailleerde LCA s. Energiezuinige oplossingen Sika producten en systemen die bijdragen tot een lagere energiebehoefte doorheen de volledige waardeketen. Hulpbronnenefficiënte oplossingen Sika producten en systemen die bijdragen tot het terugdringen van het gebruik van hulpbronnen doorheen de volledige waardeketen. Gebruik en onderhoud Toepassing Klimaatbeschermende oplossingen Sika producten en systemen die bijdragen tot een lagere CO 2 -uitstoot doorheen de volledige waardeketen. Wat betekent van wieg tot poort? Wat betekent van wieg tot graf? Bij een LCA van wieg tot poort, wordt de potentiële milieu-impact van een product geanalyseerd van de grondstofwinning tot het afgewerkte product. Bij een LCA van wieg tot graf, wordt de potentiële milieu-impact van een product geanalyseerd van de grondstofwinning, over de productie, de toepassing en het gebruik van het product tot de finale verwijdering op het einde van de levensduur. Waterbesparende oplossingen Sika producten en systemen die bijdragen tot een lager waterverbruik doorheen de volledige waardeketen. Luchtkwaliteitverbeterende oplossingen Sika producten en systemen die bijdragen tot het terugdringen van zomersmog en de emissie van luchtverontreinigende stoffen en zo het menselijk welzijn verbeteren en de ecosystemen in evenwicht houden doorheen de volledige waardeketen. 6 7

5 De Sika levenscyclusaanpak op het vlak van dakafdichting De Sika levenscyclusaanpak op het vlak van dakafdichting Hoe kunnen Sika dakafdichtingssystemen bijdragen tot duurzaam bouwen? Welke impactcategorieën en milieuindicatoren zijn het meest relevant op het vlak van dakafdichting? Welke levenscyclusfases zijn het meest relevant op het vlak van dakafdichting? Waarop hebben de Sika LCA s van daktoepassingen betrekking? Door wie worden de Sika LCA s van daktoepassingen uitgevoerd en gecontroleerd? Sika evalueert standaard alle impactcategorieën en milieu-indicatoren die volgens de relevante standaarden belangrijk worden geacht. Binnen het domein van dakafdichting worden cumulatieve energievraag (CED), aardopwarmingsvermogen (GWP) en fotochemisch vermogen tot ozonvorming (POCP) als meest relevant beschouwd. Andere indicatoren, zoals het netto gebruik van zoet water, zijn minder belangrijk voor dakafdichting en worden bijgevolg buiten beschouwing gelaten in deze brochure. Volgens het van wieg tot poort principe wordt de potentiële impact hoofdzakelijk bepaald door de grondstoffen A die gebruikt worden om het dakafdichtings en de andere componenten van het dakafdichtingssysteem te produceren B. Volgens het van wieg tot graf principe hebben de gebruiksfase D en de end-of-life fase E de grootste impact op de algemene duurzaamheid van daktoepassingen, gezien hun bijdrage om energie A te besparen en/of te produceren, de uitstoot van CO 2 te beperken en hulpbronnen te sparen op B het einde van de levensduur. De combinatie E van al deze potentiële voordelen garandeert een duurzame werking. De LCA gegevens in deze brochure zijn gebaseerd op 1 m 2 van het betreffende dakafdichtingssysteem of -, zowel bij een van wieg tot poort als van wieg tot graf benadering. De Sika LCA s van daktoepassingen werden intern uitgevoerd door de Sika Corporate Product Sustainability groep, met behulp van de state-of-the-art GaBi software van PE International. Het LCA model werd vervolgens gecontroleerd door de toonaangevende onafhankelijke onderzoeksinstelling Swiss Federal Laboratories for Materials Science and Technology (EMPA). In de LCA s worden de dakconstructie (steeldeck, beton, aarde, planten, etc.) en de kapitaalgoederen (vb. machines) buiten beschouwing gelaten. D C A C D E B Grondstoffen en productie: Toepassing: Gebruik en onderhoud: Einde levenscyclus: Energiezuinige dakafdichtingssystemen met efficiënt hulpbronnengebruik: Sika ontwikkelt dakafdichtingssystemen die minder energie en hulpbronnen verbruiken in vergelijking met technologieën van onze concurrenten. Klimaatbeschermende dakafdichtingsoplossingen: Sika biedt dakafdichtingssystemen aan met een laag aardopwarmingsvermogen. De oplossingen van Sika dragen bijgevolg bij tot een lagere ecologische voetafdruk. Luchtkwaliteitbevorderende dakafdichtingsoplossingen: Sika beschikt over oplossingen met een laag gehalte aan vluchtige organische componenten (VOC s), of zelfs zonder VOC s. Deze dragen bij tot het terugdringen van zomersmog. Energiebesparing: De Sika dakafdichtingssystemen kunnen het energieverbruik verlagen door middel van de integratie van hoogwaardige thermische isolatie. Energiebesparing: De zonnereflecterende Sika membranen dragen bij tot een lager energieverbruik doordat ze de albedo verhogen en bijgevolg de koelbehoefte doen dalen. Daarnaast helpen deze membranen ook het hitte-eilandeffect terug te dringen. Energieproductie: De Sika SolaRoof TM systemen produceren energie direct op het dak, terwijl de zonnereflecterende Sika membranen het rendement van fotovoltaïsche installaties verhogen. Verbeterd microklimaat: Sika groendaken verbeteren het microklimaat, temperen het hitte-eilandeffect en zorgen voor een meer controleerbare waterafvoer van het dak. Door producten te recycleren die het einde van hun levenscyclus hebben bereikt, wordt de materiaalcyclus gesloten en het hulpbronnenverbruik verminderd. 8 9

6 Beschrijvingen van dakafdichtingssystemen waarop LCA s van toepassing zijn Mechanisch bevestigde daken Verlijmde daken Groendaken Ontwerp / opbouw Systeem Ontwerp / opbouw Systeem Ontwerp / opbouw Systeem Ontwerp / opbouw Systeem / - FPO Sarnafil TS mechanisch bevestigd met Sarnafast SF 4,8 mm en Sarnafast Washer KT - isolatie 135 mm - Dampscherm Sarnavap 2 E - Steeldeck EPDM 1,5 mm / - EPDM 1,5 mm mechanisch bevestigd met bevestigers en plaatjes - isolatie 135 mm - Dampscherm PE,3 mm - Steeldeck / - FPO Sarnafil TS Felt verlijmd aan de isolatie met Sarnacol 2142 S - isolatie 135 mm verlijmd aan het dampscherm met Sarnacol 2162 S - Zelfklevend dampscherm Sarnavap 5 E SA / - Aarde met begroeiing - Drainagelaag Sarnavert Aquadrain 55 - FPO Sarnafil TG isolatie 135 mm - Dampscherm gemodificeerde bitumen 3,5 mm / - PVC Sikaplan 15 G mechanisch bevestigd met Sarnafast SF 4,8 mm en Sarnafast Washer KT - isolatie 135 mm - Dampscherm Sarnavap 2 E - Steeldeck Steeldeck / - Bovenste laag: steeldeck - Stelblokjes en afstandhouders - isolatie 135 mm - Onderste laag: steeldeck / - PVC Sarnafil G EL Felt verlijmd aan de isolatie met Sarnacol isolatie 135 mm verlijmd aan het dampscherm met Sarnacol 2162 S - Zelfklevend dampscherm Sarnavap 5 E SA / - Aarde met begroeiing - Drainagelaag Sarnavert Aquadrain 55 - PVC Sarnafil TG isolatie 135 mm - Dampscherm gemodificeerde bitumen 3,5 mm 1-laags / - 1 laag gemodificeerde bitumen 5,2 mm, mechanisch bevestigd met bevestigers en plaatjes - isolatie 135 mm - Dampscherm PE,3 mm - Steeldeck Vloeibaar PU-dak (LAM) / SikaRoof MTC (koud aangebracht) - Toplaag Sikalastic -621 TC - Versterkt met Sikalastic Reemat Premium - Onderlaag Sikalastic -61 BC - Sikalastic Carrier - isolatie 135 mm verkleefd aan dampscherm met Coldstick - Sikalastic Vap dampscherm verlijmd met Coldstick Vloeibaar PU-dak (LAM) / XPS SikaRoof MTC Green - Aarde met begroeiing - Drainagelaag Sarnavert Aquadrain 55 - XPS isolatie 185 mm - Toplaag Sikalastic -621 TC - Versterkt met Sikalastic Reemat Premium - Onderlaag Sikalastic -61 BC - Sikalastic Carrier verlijmd met Coldstick LCA vergelijking van populaire dakafdichtingssystemen en -technologieën: om een juiste vergelijking te kunnen maken, is de vergelijking van alle dakafdichtingssystemen gebaseerd op hetzelfde isolatietype (/PUR panelen), met dezelfde thermische weerstand (R D = 5 (m 2.K) / W). De enige uitzondering is SikaRoof MTC Green (omkeerdak), waarbij om technische redenen geëxtrudeerd polystyreen (XPS) gebruikt wordt als isolatie. / - 2 lagen gemodificeerde bitumen (5, en 3,5 mm) - isolatie 135 mm verkleefd aan dampscherm met lijm - Dampscherm gemodificeerde bitumen 2,7 mm - Primer / - Aarde met begroeiing - Drainagelaag - 2 lagen gemodificeerde bitumen (5, en 3,5 mm) - isolatie 135 mm - Dampscherm gemodificeerde bitumen 2,7 mm 1 11

7 LCA resultaten voor cumulatieve energievraag (CED) LCA resultaten voor aardopwarmingsvermogen (GWP) Uitdaging: de vraag naar uitputbare natuurlijke grondstoffen neemt toe. De wereldwijde vraag naar hulpbronnen zoals ruwe olie, steenkool, aardgas, ijzererts en koper stijgt als gevolg van de groeiende wereldbevolking en de toegenomen koopkracht die ermee gepaard gaat. De grondstofreserves zijn echter niet onuitputtelijk en de winning van deze hulpbronnen wordt steeds duurder. Het efficiënt en intelligent gebruik van deze uitputbare hulpbronnen is bijgevolg een van de belangrijkste voorwaarden om in de toekomst te blijven groeien. Uitdaging: het klimaat verandert sneller dan ooit tevoren. Het klimaat op aarde verandert sneller dan ooit tevoren. De gevolgen zijn duidelijk voelbaar en treffen ons allemaal. De bescherming van het klimaat is daarom een van de belangrijkste taken voor de toekomst. Tegen 25 moet de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd met 8% zijn teruggedrongen. Krachtdadig optreden is van cruciaal belang, want de volledige omschakeling van ons op fossiele brandstoffen gebaseerde energiesysteem moet in minder dan twee generaties worden gefinancierd en gerealiseerd. LCA resultaten voor populaire dakafdichtingssystemen Cumulatieve energievraag (CED) voor 1 m 2 dakafdichting [MJ/m 2 ] LCA resultaten voor populaire dakafdichtingssystemen Aardopwarmingsvermogen (GWP) voor 1 m 2 dakafdichting [kg CO Van wieg tot poort 4 35 Van wieg tot poort laags EPDM Steeldeck Vloeibaar PU-dak Vloeibaar PU-dak XPS 1-laags EPDM Steeldeck Vloeibaar PU-dak Vloeibaar PU-dak XPS Mechanisch bevestigde daken Verlijmde daken Groendaken Mechanisch bevestigde daken Verlijmde daken Groendaken Begroeiing Waterdichting Versterking (LAM) Bevestigers / lijmen Isolatie Dampscherm Carrier (LAM) Primer Begroeiing Waterdichting Versterking (LAM) Bevestigers / lijmen Isolatie Dampscherm Carrier (LAM) Primer U kunt bijdragen tot een lager verbruik van energie en hulpbronnen door te kiezen voor Sika dakafdichtingsoplossingen die: de laagste CED hebben van alle vergeleken dakbedekkingssystemen (energie-efficiënte & hulpbronefficiënte oplossingen), met een brede keuze aan zowel duurzame als kostenefficiënte dakbedekkingssystemen een antwoord bieden op maat van ieders behoefte, een lange levensduur garanderen, naast een aantal bijkomende voordelen in de gebruiksfase. U kunt bijdragen tot een lager verbruik van energie en hulpbronnen door te kiezen voor Sika dakafdichtingsoplossingen die: de laagste GWP hebben van alle vergeleken dakbedekkingssystemen (klimaatbeschermende oplossingen), met een brede keuze aan zowel duurzame als kostenefficiënte dakbedekkingssystemen een antwoord bieden op maat van ieders behoefte, een lange levensduur garanderen, naast een aantal bijkomende voordelen in de gebruiksfase. De LCA waarden kunnen lichtjes afwijken in functie van de productsamenstelling (onder meer omwille van lokale brandvereisten) en de productiefaciliteit, alsook van de beschikbare gegevens uit de beschikbare LCA databases. De waarden voor de dakstructuren met thermoplastische membranen zijn gebaseerd op het gemiddelde van de twee beschreven systemen voor de overeenkomstige toepassing. De LCA waarden kunnen lichtjes afwijken in functie van de productsamenstelling (onder meer omwille van lokale brandvereisten) en de productiefaciliteit, alsook van de beschikbare gegevens uit de beschikbare LCA databases. De waarden voor de dakstructuren met thermoplastische membranen zijn gebaseerd op het gemiddelde van de twee beschreven systemen voor de overeenkomstige toepassing

8 LCA resultaten voor fotochemisch vermogen tot ozonvorming (POCP) Conclusies op basis van de LCA resultaten Uitdaging: de luchtkwaliteit verbeteren en een gezond leefklimaat waarborgen. Het fotochemisch vermogen tot ozonvorming (POCP), ook wel zomersmog genoemd, is de vorming van reactieve chemische verbindingen (zoals ozon) door de inwerking van zonlicht op vluchtige organische componenten (VOC s) en stikstofoxiden (NO x ). Dit fenomeen doet zich voor in tal van grote steden, waar grote hoeveelheden VOC s en NO x worden uitgestoten (onder meer door industriële bedrijven en autoassemblagefabrieken). De vorming van smog is het sterkst in de zomer, wanneer de zon het felst schijnt. Zomersmog kan schadelijk zijn voor de gezondheid van de mens en het evenwicht van het ecosysteem verstoren. De komende decennia moeten we streven naar de instandhouding van het menselijk welzijn en het evenwicht van de ecosystemen. LCA resultaten voor populaire dakafdichtingssystemen Fotochemisch vermogen tot ozonvorming (POCP) voor 1 m 2 dakafdichting [kg C 2 H 4.3 Conclusies op basis van de resultaten van de LCA s van populaire dakafdichtingssystemen: van wieg tot poort Energiezuinige oplossingen.25.2 Van wieg tot poort De cumulatieve energievraag (CED) is lager bij de Sika dakafdichtingssystemen op basis van eenlaagse thermoplastische PVC en FPO membranen dan bij andere dakafdichtingsoplossingen. Dit geldt zowel voor mechanisch bevestigde en verlijmde systemen als voor groendaken. U kunt bijdragen tot een lager energieverbruik door te kiezen voor Sika dakafdichtingssystemen met een lage milieuimpact..15 Hulpbronnenefficiënte oplossingen.1.5 Net als de energie-efficiëntie wordt het efficiënt gebruik van hulpbronnen gemeten aan de hand van de cumulatieve energievraag (CED). De cumulatieve energievraag (CED) is lager bij de Sika dakafdichtingssystemen op basis van eenlaagse thermoplastische PVC en FPO membranen dan bij andere dakafdichtingsoplossingen. Ze worden dus als hulpbronnenefficiënte oplossingen beschouwd. 1-laags EPDM Steeldeck Vloeibaar PU-dak Begroeiing Waterdichting Versterking (LAM) Bevestigers / lijmen Isolatie Dampscherm Carrier (LAM) Primer Vloeibaar PU-dak XPS Mechanisch bevestigde daken Verlijmde daken Groendaken Klimaatbeschermende oplossingen Het aardopwarmingsvermogen (GWP) van de Sika dakafdichtingssystemen op basis van eenlaagse thermoplastische PVC en FPO membranen is lager dan bij de andere dakafdichtingsoplossingen. Dit betekent dat de CO 2 -voetafdruk beperkt is en deze oplossingen als duurzaam en ecologisch verantwoord kunnen worden beschouwd. U kunt bijdragen tot het terugdringen van zomersmog door te kiezen voor Sika dakafdichtingsoplossingen die: het laagste POCP hebben van alle vergeleken dakbedekkingssystemen (luchtkwaliteitbevorderende dakafdichtingsoplossingen), een lange levensduur garanderen, naast een aantal bijkomende voordelen in de gebruiksfase, lijmen gebruiken zonder VOC s (vb. watergebaseerde Sika contactlijm). De LCA waarden kunnen lichtjes afwijken in functie van de productsamenstelling (onder meer omwille van lokale brandvereisten) en de productiefaciliteit, alsook van de beschikbare gegevens uit de beschikbare LCA databases. De waarden voor de dakstructuren met thermoplastische membranen zijn gebaseerd op het gemiddelde van de twee beschreven systemen voor de overeenkomstige toepassing. Luchtkwaliteitverbeterende oplossingen Het fotochemisch vermogen tot ozonvorming (POCP) van de Sika dakafdichtingssystemen op basis van eenlaagse thermoplastische PVC en FPO membranen is aanzienlijk lager dan bij de andere dakafdichtingsoplossingen. Dit betekent dat ze bijdragen tot het terugdringen van de vorming van zomersmog. U kunt de vorming van zomersmog helpen terugdringen door te kiezen voor de efficiënte Sika dakafdichtingssystemen met een lage milieu-impact

9 Energie besparen Thermische isolatie Energie besparen Zonnereflecterende daken Warmte-isolatie met uitstekende energieprestaties Een hoogwaardige thermische isolatie is doorslaggevend voor een comfortabel binnenklimaat. Tegelijkertijd levert isolatie een belangrijke bijdrage tot een lager energieverbruik. Sika ontwikkelde een breed gamma isolatieoplossingen die stuk voor stuk werden ontworpen met het oog op een optimaal rendement van het volledige Sika dakafdichtingssysteem. Sika tilt zonnereflecterende materialen naar een hoger niveau De voordelen van zonnereflecterende materialen en kleuren zijn alombekend, in het bijzonder in regio s met een warm klimaat. Door de toenemende bevolkingsdichtheid in de steden, wordt het hitte-eilandeffect er almaar meer voelbaar. Witte, zonnereflecterende membranen dragen in belangrijke mate bij tot de weerkaatsing van de zonnestralen. Ze helpen zowel het hitte-eilandeffect in de steden als de koelbehoefte van gebouwen terug te dringen. Het gamma dakafdichtingsoplossingen van Sika omvat sterk reflecterende witte, thermoplastische membranen met een initiële SRI van 111 % (zonnereflectie-index) en vloeibare PU dakmembranen met een vergelijkbare SRI van 11 %. Zij dragen bij tot een goede score in het kader van de Green Building certificeringsprogramma s. Aardopwarmingsvermogen (GWP) en dikte van de verschillende isolatiematerialen voor een weerstand van RD = 5 (m 2.K/W) Break-even grafiek met de koolstofkosten van een dakafdichtingssysteem: aardopwarmingsvermogen (GWP) [kg CO Aardopwarmingsvermogen (GWP) [CO Minerale wol l d,38 W / (m K) EPS l d,36 W / (m K) XPS l d,37 W / (m K) Van wieg tot poort l d,27 W / (m K) Dikte [cm] Aardopwarmingsvermogen (GWP) [CO 2 Dikte [cm] Van wieg tot graf Koolstofkosten dakopbouw Jaar Dakopbouw: type Sarnafil S EL verkeerswit (RAL nummer 916), minerale wol met R D = 2 (m 2.K/W), dampscherm Koolstofbesparing tijdens gebruiksfase Vergelijkende prestaties van thermische isolatie: isolatie op basis van geëxpandeerd polystyreen (EPS) heeft het laagste aardopwarmingsvermogen (GWP) bij een bepaalde thermische prestatie. Het GWP is het hoogst bij systemen op basis van minerale wol, maar deze hebben als voordeel dat ze niet brandbaar zijn. Isolatiematerialen op basis van polyisocyanuraat () leveren het beste thermisch rendement voor een bepaalde isolatiedikte. Komt overeen met U-waarde ~,2 W/(m 2.K), een typische waarde voor Centraal-Europa Case study van een project in Sevilla, Spanje: dit voorbeeld maakt een vergelijking van een dakopbouw bestaande uit het sterk reflecterende Sarnafil S EL SR (initiële zonnereflectie SRI = 111 %) met het gebruik van een zwart dakafdichtings. Na minder dan twee jaar was bij eerstgenoemd de CO 2 die werd geproduceerd bij de grondstofwinning, de productie, de plaatsing en de verwijdering volledig gecompenseerd door de hoeveelheid CO 2 die werd bespaard door de lagere koelbehoefte van het gebouw. Bij end-of-life: : recyclage, minerale wol: stortplaats, dampbarrière: verbranding 16 17

10 Energie produceren Sika SolaRoof De voordelen in de lift Sika groendaken Sika zonnepark, Stuttgart, Duitsland Sika SolaRoof - Systemen en diensten voor toepassing van zonnesystemen op daken Sika werd zich al vroeg bewust van de mogelijkheden van de toepassing van zonnesystemen op daken, aangezien haar zonnereflecterende membranen het rendement van fotovoltaïsche panelen kunnen verhogen. Sika beschikt vandaag over diverse zonneparken waarbij met verschillende technologieën. De energieopbrengst van verschillende PV-technologieën wordt gemonitord. Uit eerste hand wordt informatie verzameld over de prestaties op lange termijn. De flexibiliteit van de Sika dakafdichtingssystemen in combinatie met fotovoltaïsche toepassingen wordt aangetoond. Een platform wordt geboden voor onze partners op het vlak van PV-technologie en andere betrokken partijen. Een natuurlijke habitat op uw dak Het omvormen tot een groendak van een tot nog toe ongebruikt deel van een gebouw heeft een gunstig effect op de omgeving, en kan positief bijdragen tot uw score in het kader van de Green Building certificeringsprogramma s. De groene ruimte die bij de constructie van het gebouw verloren ging, alsook de natuurlijke processen zoals fotosynthese, worden op die manier in ere hersteld, zij het enkele verdiepingen hoger. Groendaken bieden nog tal van andere minder bekende voordelen: Break-even grafiek met de koolstofkosten van dakafdichtingssysteem in combinatie met fotovoltaïsch systeem: aardopwarmingsvermogen (GWP) [kg CO 2 25' 2' 15' 1' 5' Van wieg tot graf Koolstofkosten dakopbouw en PV-systeem Koolstofbesparing tijdens gebruiksfase door PV-systeem Regenwatermanagement Bij hevige regenval kan het aflopende water van harde/nietporeuze ondergronden zoals trottoirs en daken ernstige problemen veroorzaken, zoals het overlopen van riolen of de vervuiling van zoetwater. Groendaken vertragen de snelheid waarmee het water wordt afgevoerd door tot 75 % van het regenwater vast te houden en zo de druk op de infrastructuur voor hemelwaterafvoer te verlichten. Vermindering van het hitte-eilandeffect Meer groendaken en minder donkergekleurde daken zorgen voor een koelere binnenstad. Donkere daken houden de warmte vast terwijl planten de omgeving op een natuurlijke manier koelen door de evapotranspiratie cycli. In de wetenschap dat de omgevingstemperatuur in steden tot 1 graden hoger kan liggen dan in de omliggende landelijke gebieden, kunnen groendaken helpen om de globale temperatuur naar beneden te halen, en zo bij te dragen tot een gezonder microklimaat Jaar Dakopbouw: cilindrische CIGS PV-panelen, thermoplastisch type Sarnafil TS 77-2 E verkeerswit (RAL nummer 916), minerale wol met RD = 3 (m 2.K/W), dampscherm Case study van Sika zonnepark in Stuttgart, Duitsland (236 m 2 dakoppervlakte): dit voorbeeld toont dat na amper 3 jaar de gecombineerde CO 2 -reductie door het fotovoltaïsch systeem hoger is dan de vrijgekomen CO 2 tijdens de grondstofwinning, de productie en de installatie van het dakcomplex en het PV-systeem. De zonnereflecterende membranen van Sika verhogen het rendement van de PV-panelen aanzienlijk en dragen bijgevolg bij tot een kortere CO 2 -terugverdientijd. Bij end-of-life: + PV-panelen: recyclage, minerale wol + dampbarrière: stortplaats Lager energieverbruik Groendaken hebben bovendien een uitstekende isolatiewaarde en zorgen ervoor dat, vooral in de zomermaanden, het energieverbruik en de kosten voor het koelen van het gebouw worden verlaagd. Verbetering van de luchtkwaliteit Groendaken filteren de lucht door koolstofdioxide te absorberen en om te zetten in zuurstof

11 Levensduur Decennialang dezelfde prestaties Recyclage Naar een volledig gesloten materiaalcyclus Victorinox hoofdkwartier, Zwitserland, Sarnafil S327, 1978 Investeren in kwaliteit betekent meer en langer sparen De keuze voor bouwmaterialen met een lange levensduur speelt een cruciale rol bij de constructie van duurzame gebouwen. Uit zowel interne als externe studies blijkt dat de Sarnafil en Sikaplan dakafdichtingssystemen een uitstekende levensduur hebben. The British Board of Agrement (BBA) bijvoorbeeld bevestigt dat de thermoplastische Sarnafil membranen type G/S met een dikte van 1,5 mm een verwachte levensduur van meer dan 4 jaar hebben. Anderzijds lenen de vloeibare SikaRoof MTC dakafdichtingen zich uitstekend tot de renovatie van bestaande daken, die hierdoor hun levensduur verlengd zien. Ze kunnen eenvoudig over de waterdichtingslaag worden aangebracht, aangezien ze compatibel zijn met de meeste bestaande dakafdichtingsmaterialen. Eenmaal de maximale normale levensduur is bereikt, kan deze laatste worden verlengd door een coating bovenop de bestaande dakafdichting aan te brengen. Investeren in kwaliteit is een intelligente keuze want het betekent dat er meer en langer kan gespaard worden: zowel qua kosten als qua energie- en hulpbronnengebruik. Over de jaren heen zal het daksysteem immers minder moeten vervangen of onderhouden worden. Aardopwarmingsvermogen (GWP) van twee thermoplastische dakafdichtingsmembranen met een verschillende levensduur [kg CO Van wieg tot graf Koolstofbesparing Jaar Koolstofkosten van een dak met een lange levensduur Koolstofkosten van een dak met een beperkte levensduur Koolstofbesparing Recyclage een slimme keuze Recyclage van productieafval: Sika recycleert sinds de jaren 6 afval afkomstig uit de productie en resten die aan de uiteinden van de rol worden afgesneden. Recyclage van afval na gebruik (end-of-life): Sika vervulde een pioniersrol bij de ontwikkeling van recyclagetechnieken voor afgedankte dakafdichtingsmembranen. Daarnaast is Sika ook actief betrokken bij het Europese ROOFCOLLECT programma voor de inzameling en recyclage van dakafdichtingsmembranen en andere waterdichtingsmembranen. In de VS heeft Sika met succes een recyclageprogramma voor commerciële dakafdichtingsmembranen geïntroduceerd. Innovatieve producten op basis van gerecycleerde materialen: het afval afkomstig uit de productie of van membranen die de maximale levensduur hebben bereikt, wordt hergebruikt in nieuwe producten zoals beschermingsfolies of looppadtegels. Aardopwarmingsvermogen (GWP) van drie end-of-life scenario s van een thermoplastisch Sika op basis van PVC [kg CO Van wieg tot graf Recyclage Verbranding Stortplaats Koolstofkosten bij endof-life van het Koolstofkosten voor de productie en plaatsing van het Koolstofkredieten bij end-of-life van het Case study: vergelijking van membranen met een korte en lange levensduur op eenzelfde gebouw over een periode van 5 jaar. Deze studie is gebaseerd op de stelling dat een generisch dak met een korte levensduur gemiddeld 1 jaar meegaat. Op een periode van 5 jaar moet het dus vier maal vervangen worden. De hoogkwalitatieve membranen van Sika hebben echter een verwachte levensduur van 25 jaar en zullen dus slechts een keer moeten vervangen worden. Bij end-of-life: verbranding Case study voor drie end-of-life scenario s: drie end-of-life scenario s werden uitgewerkt voor een mechanisch bevestigd thermoplastisch Sika op basis van PVC: recyclage (door versnippering (shredding) en regranulatie), verbranding en afvoer naar de stortplaats. Uit de resultaten blijkt dat recyclage veruit de beste oplossing is, aangezien de toegekende koolstofkredieten voor het vermijden van bijkomende grondstoffen bijna even hoog zijn als de originele koolstofkosten voor de productie en de plaatsing van het. Bij verbranding komt steeds extra CO 2 vrij. Dit scenario is dus minder gunstig, zelfs al kunnen kredieten worden gewonnen door het gebruik van verbranding als energiebron. 2 21

12 VOC s in dakbedekkingsmaterialen Innovatieve dakafdichtingsoplossingen zonder VOC s Sika neemt verantwoordelijkheid voor gezondheid & milieu Als maatschappelijk verantwoord bedrijf neemt Sika uw gezondheid en veiligheid ernstig Traditioneel is het gebruik van open vlam op de werf een van de grootste risico s tijdens de plaatsing van dakafdichtingsmembranen. Gasbranders, bitumen boilers, brengen een dusdanig brandgevaar met zich mee dat vele instellingen en eigenaars, alsook hun verzekeringsmaatschappijen, niet langer toestaan dat dakafdichtingssystemen met open vlam worden aangebracht. De Sika systemen zijn echter allen ontwikkeld als no flame toepassingen. Hun verwerking houdt bijgevolg geen risico s in. Wat zijn VOC s? VOC is de standaardafkorting voor Volatile Organic Compounds (vluchtige organische stoffen) chemische stoffen met een aanzienlijke dampspanning. Ook al zijn niet alle VOC s giftig, toch kunnen velen onder hen op lange termijn een negatieve impact hebben op de gezondheid en de aanwezigheid ervan ongunstige gevolgen voor het milieu met zich meebrengen. Waarom bevatten sommige producten solventen (VOC s)? VOC s zijn aanwezig in solventen. Deze worden in heel wat producten gebruikt, zoals verven of lijmen. Solventen worden toegevoegd om producten in vloeibare vorm te kunnen aanbieden, wat hun verwerking vergemakkelijkt. Tijdens de verwerking en kort daarna verdampen solventen ten gevolge van het drogen en de vulkanisatie van de gebruikte materialen. Solventgebaseerde producten hebben tevens een meerwaarde bij de verwerking bij koude temperaturen. Gezondheid & veiligheid tijdens de verwerking Alle Sika dakafdichtingsproducten werden ontwikkeld om buiten verwerkt te worden. Producten met VOC s werden zo ontwikkeld dat de VOC s kunnen verdampen tijdens de verwerking. Hierbij speelt de luchtcirculatie boven het dak een belangrijke rol. Alle Sika producten beantwoorden aan de recentste regelgeving met betrekking tot gezondheid en veiligheid. Uit onafhankelijke studies blijkt bovendien dat de blootstelling aan solventen tijdens de verwerking ver onder de maximale toegelaten waarden ligt. De verwerking van Sika producten met VOC s is bijgevolg volstrekt veilig wanneer de materiaalverwerkingsrichtlijnen en de instructies uit de productinformatiefiches (PDS) nauwgezet worden opgevolgd 2). Dakafdichtingsoplossingen zonder VOC s of met laag VOC-gehalte Sinds de oprichting meer dan 1 jaar geleden draagt Sika innovatie hoog in het vaandel. In die optiek werden dakafdichtingsoplossingen ontwikkeld zonder VOC s of met een laag VOC-gehalte voor markten en klanten die enkel solventvrije producten wensen te gebruiken. Voorbeelden van VOC-vrije Sika dakafdichtingslijmen Sinds de oprichting meer dan 1 jaar geleden draagt Sika innovatie hoog in het vaandel. In die optiek werden een aantal oplossingen zonder VOC s of met een laag VOC-gehalte ontwikkeld voor de verlijming van isolatie en dakmembranen aan de ondergrond. Sarnacol watergebaseerde contactlijm Sarnacol hotmelt lijm en spraytoestel Lijmen voor dakmembranen Sarnacol watergebaseerde contactlijm voor de verlijming van thermoplastische Sarnafil en Sikaplan PVC membranen Zonder VOC s Geschikt voor de meest gangbare ondergronden op daken Efficiënte en propere verwerking Sarnacol contactlijm zonder VOC s in spray-vorm voor de verlijming van thermoplastische Sarnafil FPO membranen op opkanten Zonder VOC s Efficiënte en propere verwerking Lijm kan worden gereactiveerd Lijmen voor isolatie Sikalastic 2-componentlijm Zonder VOC s Efficiënte en propere verwerking Sikalastic isolatielijm Uitzonderingen zijn mogelijk. Raadpleeg de respectievelijke productinformatiefiche of de lokale Sika vestiging. 2) De lokale veiligheids- en gezondheidsregelgeving moet worden gerespecteerd. Voor meer informatie, raadpleeg de productinformatiefiches of de lokale Sika vestiging. Controleer de beschikbaarheid van bovenvermelde lijmen met uw lokale Sika vestiging

13 Sika dakafdichtingsoplossingen en hun bijdrage tot een duurzame toekomst Duurzame Sika dakafdichtingsoplossingen Energie-efficiënte oplossingen Van wieg tot poort: de uitgevoerde LCA s tonen aan dat de thermoplastische PVC en FPO dakafdichtingssystemen van Sika de laagste cumulatieve energievraag (CED) van alle vergeleken dakafdichtingssystemen hebben. Van wieg tot graf: de zonnereflecterende, mechanisch bevestigde thermoplastische Sarnafil membranen dragen bij tot een lager energieverbruik tijdens de gebruiksfase. Bovendien kan dit daksysteem op het einde van de levensduur worden ontmanteld en gerecycleerd. Van wieg tot graf: Sika groendaksystemen combineren een relatief lage cumulatieve energievraag (CED) tijdens de grondstoffen- en productiefase met bijkomende voordelen tijdens de gebruiksfase, zoals een lager energieverbruik en de afremming van het hitte-eilandeffect. Hulpbronnenefficiënte oplossingen De thermoplastische PVC en FPO membranen van Sika gebruiken minder hulpbronnen dan concurrerende technologieën. In wezen wordt massa vervangen door technologie, waardoor de prestaties per mm van de waterdichtingslaag sterk toenemen. De vloeibare SikaRoof MTC dakafdichtingen geven een nieuw leven aan bestaande dakstructuren en verlengen hun levensduur door een coating bovenop de bestaande dakafdichting aan te brengen. Bij renovatie dragen ze bijgevolg bij tot een lagere grondstoffenvraag. Klimaatbeschermende oplossingen Van wieg tot poort: de uitgevoerde LCA s tonen aan dat de thermoplastische PVC en FPO dakafdichtingssystemen van Sika het laagste aardopwarmingsvermogen (GWP) van alle vergeleken dakafdichtingssystemen hebben. Dit betekent dat de CO 2 -voetafdruk van deze oplossingen die ontwikkeld werden met het oog op een maximale levensduur beperkt blijft. Van wieg tot graf: de beste prestaties inzake GWP worden bereikt met hoogkwalitatieve Sika oplossingen met een uitstekende levensduur. Doordat het daksysteem door de jaren heen minder moet vervangen worden, worden kosten gespaard en daalt de ecologische voetafdruk van uw gebouw. Van wieg tot graf: de installatie van een fotovoltaïsch systeem bovenop uw dak kan na enkele jaren leiden tot een positieve CO 2 -balans. Luchtkwaliteitverbeterende oplossingen Van wieg tot poort: Sika beschikt over dakafdichtingsoplossingen met een lage POCP, in het bijzonder de mechanisch bevestigde systemen, alsook groendaken op basis van thermoplastische PVC en FPO membranen van Sika. Voor de verwerking van haar producten op de werf beschikt Sika over diverse innovatieve oplossingen zonder VOC s of met een laag VOC-gehalte. Op die manier dragen we bij tot het terugdringen van zomersmog en het verbeteren van de luchtkwaliteit. Duurzame Sika dakafdichtingsoplossingen Mechanisch bevestigde Sika dakafdichtingssystemen op basis van thermoplastische PVC en FPO membranen Lage energie- en hulpbronnenvraag tijdens de grondstoffen- en productiefase Zeer laag GWP lage CO 2 -voetafdruk Goede reflecterende eigenschappen dragen bij tot een lagere koelbehoefte en een betere Green Building Certification score Een uitstekende duurzaamheid gaat gepaard met minder vervangingen van het daksysteem en bijgevolg met minder kosten, minder energieverbruik en minder CO 2 Het daksysteem kan eenvoudig ontmanteld worden op het einde van de levensduur en kan bijgevolg probleemloos gerecycleerd worden Sika groendaksystemen Lage energie- en hulpbronnenvraag tijdens de grondstoffen- en productiefase Zeer laag GWP lage CO 2 -voetafdruk Groendaken dragen bij tot een lagere koelbehoefte, remmen het hitte-eilandeffect af en bezorgen u een betere Green Building Certification score Een uitstekende duurzaamheid gaat gepaard met minder vervangingen van het daksysteem en bijgevolg met minder kosten, minder energieverbruik en minder CO 2 Met VOC-vrije contactlijmen verlijmde Sika dakafdichtingssystemen op basis van thermoplastische PVC en FPO membranen Lage energie- en hulpbronnenvraag tijdens de grondstoffen- en productiefase Zeer laag GWP lage CO 2 -voetafdruk Goede reflecterende eigenschappen dragen bij tot een lagere koelbehoefte en een betere Green Building Certification score De innovatieve Sika contactlijmen zonder solventen zorgen voor een nagenoeg VOC-vrije dakopbouw. Dit zorgt voor minder zomersmog en een betere luchtkwaliteit. Geen doorboring van de dakstructuur Esthetisch eindresultaat 24 25

14 Overzicht van Green Building certificeringsprogramma s Hoe kunnen Sika dakafdichtingssystemen bijdragen tot een goede duurzaamheidsscore van gebouwen? Sika dakafdichtingssystemen dragen bij tot een goede score op verschillende punten uit de Green Building certificeringsprogramma s. Ze doen dit door: Green Globes Canada LEED USA Green Globes USA De afgelopen jaren ontwikkelden diverse landen en organisaties certificeringsprogramma s voor de beoordeling van de milieuimpact van gebouwen. Op basis van praktijkervaringen en nieuwe inzichten worden deze programma s vandaag verder aangepast en uitgebreid. De criteria die door de programma s worden gehanteerd zijn gelijkaardig, maar ze onderscheiden zich op het vlak van de evaluatie. De meeste Green Building certificeringsprogramma s focussen veeleer op de evaluatie van volledige gebouwen dan op deze van de gebruikte bouwmaterialen. Toch buigen verschillende programma s zich ook over individuele productcategorieën (vb. VOC-gehalte, SRI zonnereflectie-index). LCA maakt het mogelijk de duurzaamheidsprestaties van producten en systemen op een accurate manier te bepalen. Voor getailleerde informatie over de verschillende certificeringsprogramma s, contacteer uw lokale Sika vestiging. LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) LEED is s werelds bekendste certificatiesysteem om de duurzaamheid van gebouwen vast te stellen. Het werd in 2 ontwikkeld door het USGBC (US Green Building Council) en wordt vooral in Noord-Amerika toegepast, maar ook in Zuid-Amerika, Europa en Azië vindt LEED meer en meer ingang. Het omvat een reeks beoordelingssystemen die worden toegepast op specifieke onderwerpen zoals transport, recyclagemogelijkheden, enz. Het huidige LEED programma is niet gebaseerd op een LCA. Hoe kunnen de Sika dakafdichtingssystemen bijdragen tot een goede LEED score? De Sika Sarnafil EnergySmart Roof membranen en groendaksystemen kunnen punten opleveren in verschillende LEED duurzaamheidscategorieën. Dit kan onder meer doordat de groene ruimte die bij de constructie van het gebouw verloren ging, deels in ere wordt hersteld door een groendak. Dit zorgt voor een efficiënter regenwatermanagement en een vermindering van het hitte-eilandeffect. Credit 6.1 Regenwater ontwerp Hoeveelheidscontrole 1 punt Credit 7.2 Hitte-eilandeffect Dak 1 punt Voor meer details, contacteer Sika USA of bezoek BREEAM UK HQE France CASBEE Japan DGNB Germany Green Star Australia BREEAM (BRE Environmental Assessment Method) BREEAM is een beoordelingsmethode om de duurzaamheidsprestatie van gebouwen te bepalen. Ze werd in 199 in het leven geroepen door de Britse BRE (Building Research Establishment). Ook in andere landen zoals Spanje en Nederland wordt deze methode toegepast. BREEAM evalueert de algemene duurzaamheidsprestatie van gebouwen op basis van diverse factoren: energie- en waterverbruik, het binnenklimaat (gezondheid en welzijn), vervuiling, transport, materialen, enz. Voor elk van deze criteria wordt een score toegekend in functie van de respectievelijke prestaties. De milieu-impact wordt bepaald aan de hand van een LCA. Hoe kunnen de Sika dakafdichtingssystemen bijdragen tot een goede BREEAM score? De Sika dakafdichtingssystemen hebben lage Ecopoint scores en dragen in belangrijke mate bij tot een goede BREEAM score, zoals blijkt uit de A+ rating in de BRE Green Guide for Construction and Code for Sustainable Homes. Voor meer informatie, contacteer Sika UK of bezoek DGNB (Deutsches Gütesiegel für Nachhaltiges Bauen) Het DGNB certificeringssysteem werd in 29 ontwikkeld door de Duitse raad voor duurzaam bouwen (DGNB) en de Duitse regering. Momenteel wordt in verschillende landen aan een aangepaste versie gewerkt. Dit systeem is gebaseerd op diverse criteria binnen 6 centrale thema s, waaronder ecologische kwaliteit, economische kwaliteit en technische kwaliteit. Voor de beoordeling van de ecologische eigenschappen zijn gegevens uit een LCA vereist. Als basis voor de gegevenscommunicatie worden milieuproductdeclaraties (EPD s) gebruikt. Hoe kunnen de Sika dakafdichtingssystemen bijdragen tot een goede DGNB score? De Sika dakafdichtingssystemen werden als een van de eerste dakafdichtingssystemen opgenomen in de DGNB Navigator (juli 21. EPD s zijn beschikbaar. Voor meer informatie, contacteer Sika Duitsland of bezoek 26 HQE (Haute Qualité Environnementale) De Franse HQE bedoeld om de ecologische kwaliteit van de bebouwde omgeving te verbeteren werd gecreëerd in 1994 en staat onder controle van de Association de Haute Qualité Environnementale (ASSOHQE). De HQE certificering is opgebouwd rond 14 doelstellingen, gegroepeerd in 4 hoofdgroepen: eco-bouw, eco-management, comfort en gezondheid. De keuze voor bouwproducten en -materialen is gebaseerd op milieuproductdeclaraties (EPD s) die LCA gegevens bevatten. Hoe kunnen de Sika dakafdichtingssystemen bijdragen tot een goede HQE score? Sika groendaksystemen en onze duurzame dakafdichtingsmembranen dragen bij tot een goede score in de categorieën eco-bouw en ecomanagement. EPD s volgens de Franse standaard zijn beschikbaar. Voor meer details, contacteer Sika Frankrijk of bezoek CASBEE (Comprehensive Assessment System for Building Environmental Efficiency) CASBEE is de Japanse tool voor de evaluatie en de berekening van de milieuprestaties van gebouwen. Het werd in 21 geïntroduceerd door het Japan Sustainable Building Consortium (JSBC) en meet de verhouding van ecologische kwaliteit & prestaties van een gebouw (vb. thermisch comfort) en de negatieve milieu-invloeden (vb. energieefficiëntie, opwarming van de aarde). LCA s worden gebruikt om de kwantitatieve beoordelingsindicatoren te bepalen voor typische negatieve milieu-invloeden van gebouwen. Hoe kunnen de Sika dakafdichtingssystemen bijdragen tot een goede CASBEE score? De groendaksystemen, zonnereflecterende dakafdichtingsmembranen en hoogwaardige isolatie van SIKA dragen bij tot de CASBEE score. Voor meer details, contacteer Sika Japan of bezoek De keuze voor klimaatbeschermende oplossingen De vervanging van de groene ruimte die bij de constructie van het gebouw verloren ging Een efficiënt regenwatermanagement met behulp van groendaken De afremming van het hitte-eilandeffect met behulp van een zonnereflecterend dakafdichtingssysteem De keuze voor isolatie met uitstekende prestaties Green Globes Het Green Globes certificeringssysteem is gebaseerd op de BREEAM methode en dateert van Het wordt gehanteerd in Canada, onder het beheer van de Building Owners and Managers Association of Canada (BOMA) en Energy and Environment Canada Ltd. (ECD), alsook in de VS, waar het wordt beheerd door het Green Building Initiative (GBI). In het Green Globes systeem voor het ontwerp van nieuwe gebouwen worden punten toegekend wanneer een LCA wordt uitgevoerd voor de samenstelling en de gebruikte materialen van het gebouw. Hoe kunnen de Sika dakafdichtingssystemen bijdragen tot een goede Green Globes score? De Sika dakafdichtingssystemen kunnen punten opleveren in de secties Site, Energie, Hulpbronnen/Materialen en Kwaliteit van binnenruimten. Voor meer details, contacteer Sika Sarnafil VS of bezoek Green Star Het Green Star milieurating systeem van gebouwen werd ontwikkeld in 23 door de Australische Green Building Council (GBCA). Het bouwt verder op de LEED en BREEAM certificatiesystemen. Green Star is wijdverspreid in Australië, Zuid-Afrika en Nieuw-Zeeland. Het beoordeelt de milieuprestaties van een project in functie van negen milieu-impact categorieën. Het moedigt het gebruik aan van materialen met een beperkte milieu-impact, maar omvat geen uitvoering van een LCA. Hoe kunnen de Sika dakafdichtingssystemen bijdragen tot een goede Green Star score? De klimaatbeschermende oplossingen, de groendaksystemen en de hoogwaardige isolatie van Sika dragen bij tot de Green Star rating. Voor meer details, contacteer Sika Australië of surf naar 27

15 Hoe kan ik bijdragen tot duurzaam bouwen? Sika biedt een breed gamma oplossingen aan voor de volledige gebouwschil, van de kelder tot het dak. Neem contact op met uw lokale Sika vestiging voor meer informatie. U kunt bijdragen tot duurzaam bouwen door: dakafdichtingssystemen te kiezen die minder energie en hulpbronnen gebruiken, dakafdichtingssystemen te selecteren met een laag aardopwarmingsvermogen (GWP). Hierdoor daalt de CO 2 -voetafdruk van uw gebouw, te investeren in uiterst duurzame dakafdichtingssystemen die de tand des tijds hebben doorstaan. Hierdoor spaart u energie, hulpbronnen en kosten doorheen de levensduur van uw gebouw, een dakafdichtingssysteem te kiezen dat op het eind van de levensduur kan gerecycleerd worden. Meer weten over duurzaamheid Op de Sika website vindt u op de webpagina Duurzaamheid informatie over de partnerships en initiatieven van Sika op het vlak van duurzaamheid, milieu en gezondheid. Sika n.v. P. Dupontstraat Brussel België Tel Fax info@be.sika.com Onze meest recente Algemene Verkoopsvoorwaarden zijn van toepassing. Raadpleeg de productinformatiefiche (PDS) vóór het gebruik en de verwerking van eender welk Sika product. Verantwoordelijke uitgever: B. Van Sever

Definitie. Wat is Duurzaamheid?

Definitie. Wat is Duurzaamheid? Duurzaamheid Definitie Wat is Duurzaamheid? Waarom is duurzaamheid belangrijk? Bevolkingsgroei 7naar 9Miljard Waarom is duurzaamheid belangrijk? Grondstofschaarste Waarom is duurzaamheid belangrijk? Ontbossing

Nadere informatie

Levenscyclusanalyse van groene wanden

Levenscyclusanalyse van groene wanden Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Levenscyclusanalyse van groene wanden Inzicht in de milieu-impact van de verschillende onderdelen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB 1 Mid-term

Nadere informatie

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving

Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Duurzaamheid bouwwerken - Nieuwe Nederlandse en Europese normen en regelgeving Agnes Schuurmans Voorzitter NEN 351 281 (CEN TC350) Rockwool International 1 Bouwbesluit - 1 april 2012 Milieuparagraaf Artikel

Nadere informatie

Alles van waarde beschermen en behouden

Alles van waarde beschermen en behouden Alles van waarde beschermen en behouden Rond 2050 wonen er zo n 9 miljard mensen op onze aarde. De vraag naar water, mais, olie en metaal zal dan ook drastisch toenemen. Onze aarde is niet onuitputtelijk,

Nadere informatie

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE

MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE MATERIAAL-MILIEUPRESTATIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE Wat zit er achter instrumenten zoals GPR Gebouw, MRPI-MPG en BREEAM-NL / DGBC Materialentool? Harry van Ewijk (SGS) NVBV-Kennisdag, 14 juni 2017 1 HARRY

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Duurzaam materiaalgebruik: problematiek en uitdagingen Liesbet TEMMERMAN cera a asbl Doelstellingen van de presentatie Stilstaan

Nadere informatie

Icopal cool roof oplossingen

Icopal cool roof oplossingen Icopal cool roof oplossingen 3 Icopal cool roof Icopal en duurzaamheid Icopal is gedreven om producten en systemen te ontwikkelen die tegemoet komen aan de wensen op het vlak van duurzaamheid, die tegenwoordig

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen?

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Duurzaam materiaalgebruik: problematiek en uitdagingen Liesbet TEMMERMAN cera a vzw Doelstelling(en) van de presentatie Stilstaan

Nadere informatie

Alles van waarde beschermen en behouden

Alles van waarde beschermen en behouden Alles van waarde beschermen en behouden Rond 2050 wonen er zo n 9 miljard mensen op onze aarde. De vraag naar water, mais, olie en metaal zal dan ook drastisch toenemen. Onze aarde is niet onuitputtelijk,

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel

Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Opleiding Duurzaam Gebouw: Duurzame materialen: hoe kiezen? Leefmilieu Brussel Duurzaam materiaalgebruik: problematiek en uitdagingen Liesbet TEMMERMAN cera a asbl Doelstellingen van de presentatie Stilstaan

Nadere informatie

DerbiBRITE NT : wit, reflecterend membraan

DerbiBRITE NT : wit, reflecterend membraan DerbiBRITE NT : wit, reflecterend membraan Cool roofs are one of the quickest and lowest cost ways we can reduce our global carbon emissions and begin the hard work of slowing climate change, Steven Chu,

Nadere informatie

Een verhaal van alle tijden

Een verhaal van alle tijden Een verhaal van alle tijden ROCKPANEL BRE Global A+ / A gecertificeerd ROCKPANEL products BRE Certified ROCKPANEL: duurzaamheid in de genen ROCKPANEL is onderdeel van de ROCKWOOL Groep. Een onderneming

Nadere informatie

Aluminium, LCA en EPD

Aluminium, LCA en EPD Symposium Duurzaam Aluminium 5 februari 2015 Aluminium, LCA en EPD Harry van Ewijk IVAM UvA BV www.ivam.uva.nl IVAM UvA BV Opgericht in 1993 vanuit de Vakgroep Milieukunde UvA is enige aandeelhouder 15

Nadere informatie

Wat is de Environmental Product Declaration (EPD)?

Wat is de Environmental Product Declaration (EPD)? Wat is de Environmental Product Declaration (EPD)? In een Environmental Product Declaration of EPD wordt in een 11-tal impactcategoriën de milieu-impact van een product uitgedrukt in getallen. Het is een

Nadere informatie

Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren,

Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau, Dames en heren, Vrijdag 10 september 2010 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Comité van de Regio s Resource Efficient Europa Mevrouw de voorzitter, Geachte leden van het Bureau,

Nadere informatie

Duurzaam door innovatieve materialen en processen

Duurzaam door innovatieve materialen en processen Adres Bergensesteenweg 32 B-1651 Lot Contactpersoon Website Dhr. Stefan Theunis Product Manager Europe www.derbigum.be DERBIPURE : plantaardige grondstoffen voor een wit dak Activiteiten De Belgische onderneming

Nadere informatie

2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden.

2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden. Stelling door T. 1429 woorden 12 juni 2014 7,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Stelling 1: openbaar vervoer moet gratis worden 1: km autorijden levert dan per passagier gemiddeld zeven keer

Nadere informatie

All-in-one ECO dakbaan

All-in-one ECO dakbaan All-in-one ECO dakbaan Nebiprofa: De zekerheid van kwaliteit voor mens en milieu Er worden steeds hogere eisen gesteld met betrekking tot energie-efficiëntie van gebouwen. Reden hiervoor is de toenemende

Nadere informatie

VERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN

VERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN VERGELIJKING KINGSPAN RW QUADCORE TM MET ANDERE DAKOPBOUWEN Aan: Van: Evert Kraaima [Kingspan Insulated Panels] Kamiel Jansen, Joost van Leeuwen [NIBE] Datum: 21-09-2018, laatste wijzigingen: 26-11-2018

Nadere informatie

Een verhaal van alle tijden. Rockpanel BRE Global A+ / A gecertificeerd

Een verhaal van alle tijden. Rockpanel BRE Global A+ / A gecertificeerd Een verhaal van alle tijden Rockpanel BRE Global A+ / A gecertificeerd Rockpanel: duurzaamheid in de genen Rockpanel is onderdeel van de Rockwool Groep. Een onderneming waar respect voor mens en milieu

Nadere informatie

Bewust Duurzaam Bouwen. Deel 1: Waarom?

Bewust Duurzaam Bouwen. Deel 1: Waarom? Bewust Duurzaam Bouwen Deel 1: Waarom? 1 Bewust Duurzaam Bouwen Bron: www.klimaat.be 2 1. Waarom? 1. Milieu 2. Energie 3. Overheid 4. Comfort 3 1. Waarom? 1. Milieu 2. Energie 3. Overheid 4. Comfort 4

Nadere informatie

Bos/Houtproducten : een koolstofput

Bos/Houtproducten : een koolstofput Bos/Houtproducten : een koolstofput CEI-BOIS, ROADMAP 2010, GEBASEERD OP EEN ARTIKEL VAN DR. IR. E. DEFAYS, BELGIAN WOODFORUM Broeikasgassen terugdringen kan enerzijds door de emissie van de broeikasgassen,

Nadere informatie

SILVER. Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop. www.armstrong.nl/plafonds www.armstrong-plafonds.be

SILVER. Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop. www.armstrong.nl/plafonds www.armstrong-plafonds.be SILVER Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop www.armstrong.nl/plafonds www.armstrong-plafonds.be Cradle to Cradle - de ingeslagen weg Cradle to Cradle is een innovatief concept waarbij productieprocessen

Nadere informatie

Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste

Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste Vermeden CO 2 emissies door recycling van e-waste Monitoring 2013 Datum: 6-5-2014 Versie: Eindrapport Project nummer: CL1039 In opdracht van: Hendrik Bijker, Wecycle. Uitgevoerd door: Jorrit Leijting,

Nadere informatie

Ons nieuwe laboratoriuminrichtingssysteem

Ons nieuwe laboratoriuminrichtingssysteem Ons nieuwe laboratoriuminrichtingssysteem Als een ideale werking en een goed design elkaar innovatief aanvullen, hebben wij alles goed gedaan. Esthetische eisen vertalen in een goed design is één ding

Nadere informatie

Met CLIMAFLEX op basis van NMC Naturefoam samen tegen klimaatverandering

Met CLIMAFLEX op basis van NMC Naturefoam samen tegen klimaatverandering Met CLIMAFLEX op basis van NMC Naturefoam samen tegen klimaatverandering De eerste flexibele buisisolatie voor technische inrichtingen met duurzame grondstoffen nmc-naturefoam.com Het internationaal klimaatbeleid

Nadere informatie

Bewust Duurzaam Bouwen

Bewust Duurzaam Bouwen Bewust Duurzaam Bouwen inleiding Inleiding 2 3 Energie Energieverbruik België 2005 4 Energieverbruik woning Totaal: ca. 28.000 kwh 5 Energieverbruik woning Totaal: ca. 3.000 kwh 6 Energieverbruik woning

Nadere informatie

Materiaalbewust bouwen & TOTEM. John Wante, Roos Servaes MINA-hoorzitting, 18 maart 2019

Materiaalbewust bouwen & TOTEM. John Wante, Roos Servaes MINA-hoorzitting, 18 maart 2019 Materiaalbewust bouwen & TOTEM John Wante, Roos Servaes MINA-hoorzitting, 18 maart 2019 1. Intro 2. TOTEM 3. Circulariteit 4. Conclusies Klimaatimpact van een gebouw 60 50 40 30 20 10 Klimaatimpact door

Nadere informatie

Innovatieve oplossingen in het teken van ecologie

Innovatieve oplossingen in het teken van ecologie ECO bitumen dakmembraan Luchtzuiverend en CO2 reducerend Vermindert de ecologische voetafdruk Uitermate duurzaam Innovatieve oplossingen in het teken van ecologie ATAB, marktleider in Benelux en internationaal

Nadere informatie

Numastec Re-Ply TM Systeem

Numastec Re-Ply TM Systeem Numastec Re-Ply TM Systeem Duurzaam koel dakbedekkingssysteem Bescherm uw dak. Bespaar geld. Bespaar energie. Behoud de planeet. 1 DW Coatings Groenstraat 82 1930 Zaventem Tel. +32(0)2 721 05 71 info@dwcoatings.be

Nadere informatie

O R D E O P Z AKE N. Een rechtvaardiging voor meer maatregelen op het gebied van energie-efficiëntie in woongebouwen S T L L E N

O R D E O P Z AKE N. Een rechtvaardiging voor meer maatregelen op het gebied van energie-efficiëntie in woongebouwen S T L L E N O R D E O P Z AKE N Een rechtvaardiging voor meer maatregelen op het gebied van energie-efficiëntie in woongebouwen S T L L E N E DE VERONTRUSTENDE WAARHEID De mondiale uitdaging Het is verontrustend maar

Nadere informatie

Geen grenzen aan vorm en oppervlakte

Geen grenzen aan vorm en oppervlakte Geen grenzen aan vorm en oppervlakte Van Beek EPDM Van Beek EPDM levert maatwerk in EPDM-rubber. Met onze jarenlange ervaring in zowel de dak- als vijverindustrie weten wij als geen ander welke strenge

Nadere informatie

Product Sustainability Indicator

Product Sustainability Indicator Product Sustainability Indicator Waarom een scorecard? Duurzaam bouwen is al lang geen trend meer. De vraag naar duurzame gebouwen groeit en daarmee de vraag naar duurzame producten. Maar wat is een duurzaam

Nadere informatie

Klik op www.debedijking.nl of www.badhoevese.nl om onze site te bezoeken.

Klik op www.debedijking.nl of www.badhoevese.nl om onze site te bezoeken. Rubbercover EPDM Rubbercover: bewezen prestaties Het Firestone rubbercover membraan is gemaakt van synthetisch rubber, EPDM genoemd. Het Rubbercover Systeem is afgeleid van de hoogwaardige Firestone EPDM

Nadere informatie

TECHNISCHE FICHE Sikalastic Primer PVC

TECHNISCHE FICHE Sikalastic Primer PVC TECHNISCHE FICHE 1-COMPONENT PRIMER VOOR EEN UNIFORME EN DUURZAME HECHTING TUSSEN BEPAALDE SIKAPLAN EN SARNAFIL DAKMEMBRANEN EN MTC-GEBASEERDE SIKALASTIC PRODUCTEN PRODUCTBESCHRIJVING is een 1-component,

Nadere informatie

Monarplan FPO De nieuwe, milieubewuste kunststof daksystemen van Icopal

Monarplan FPO De nieuwe, milieubewuste kunststof daksystemen van Icopal Monarplan FPO De nieuwe, milieubewuste kunststof daksystemen van Icopal Milieuvriendelijk Warmte reflecterend Snelle montage Eenvoudig te reinigen Flexibele installatiemethoden Veelzijdige, duurzame en

Nadere informatie

Professionele daksystemen voor plat dak

Professionele daksystemen voor plat dak Riolering & Afvoer Dak, Gevel & Isolatie Professionele daksystemen voor plat dak Folies Supra liquids Topkwaliteit liquide producten voor diverse toepassingen Een zo compleet en complementair mogelijk

Nadere informatie

Building a sustainable home www.deceuninck.com

Building a sustainable home www.deceuninck.com Building a sustainable home www.deceuninck.com Deceuninck Kerncijfers - 2015 Top 3 designer & producent van PVC raamsystemen en bouwproducten 16 productievestigingen = 220.000 ton compound Verkoop in >

Nadere informatie

Na-isolatie, Yello-by-Isover Maximaal rendement met minimale inspanningen.

Na-isolatie, Yello-by-Isover Maximaal rendement met minimale inspanningen. Na-isolatie, Yello-by-Isover Maximaal rendement met minimale inspanningen. Waarom uw bestaande muur na-isoleren? EVIDENTE VOORDELEN Met spouwmuurisolatie geniet een gebouw in de eerste plaats van alle

Nadere informatie

Met CLIMAFLEX op basis van NMC Naturefoam samen tegen klimaatverandering

Met CLIMAFLEX op basis van NMC Naturefoam samen tegen klimaatverandering Met CLIMAFLEX op basis van NMC Naturefoam samen tegen klimaatverandering De eerste flexibele buisisolatie voor technische inrichtingen met duurzame grondstoffen Dezelfde technische eigenschappen als de

Nadere informatie

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen

Energieverbruik gemeentelijke gebouwen MILIEUBAROMETER: INDICATORENFICHE ENERGIE 1/2 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Milieubarometer: Energieverbruik gemeentelijke gebouwen Indicatorgegevens Naam Definitie Meeteenheid Energieverbruik gemeentelijke

Nadere informatie

Duurzaam bouwen. Het geïsoleerde plat dak

Duurzaam bouwen. Het geïsoleerde plat dak Duurzaam bouwen Het geïsoleerde plat dak 1 Het platte dak Dak: bovenste deel van de gebouwschil buitenklimaat binnenklimaat 2 Het platte dak Dak: bovenste deel van de gebouwschil waterdicht + winddicht

Nadere informatie

Milieu-impact van groene wandsystemen

Milieu-impact van groene wandsystemen Groen Bouwen: Groene gevels voor duurzame gebouwen en steden Milieu-impact van groene wandsystemen Lisa Wastiels, An Janssen WTCB Met de financiële steun van: 1 Milieu-impact van groene wanden 1. Levenscyclusanalyse

Nadere informatie

Wat als... ... er een nieuwe toekomst zou zijn voor groene energie?

Wat als... ... er een nieuwe toekomst zou zijn voor groene energie? NL ... er een nieuwe toekomst zou zijn voor groene energie? De zon, als onuitputtelijke bron van energie, is van cruciaal belang voor mens en natuur: ze beslist over het leven op onze planeet. BISOL gebruikt

Nadere informatie

100% groene energie. uit eigen land

100% groene energie. uit eigen land 100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse

Nadere informatie

Na 50 jaar nog steeds waterdicht

Na 50 jaar nog steeds waterdicht EPDM-RUBBER Na 50 jaar nog steeds waterdicht 50 jaar later nog even waterdicht als de eerste dag Geen vlam op het dak. EPDM is vuurvrij verwerkbaar Milieuvriendelijk en recycleerbaar Duurzame dakbedekking

Nadere informatie

artikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL

artikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH is een Europees project, gericht (op het verbeteren van) de milieuprestaties van Europese Grafimediabedrijven binnen de productlevenscyclus van hun grafimedia

Nadere informatie

Duurzaamheid van daksystemen:

Duurzaamheid van daksystemen: Duurzaamheid van daksystemen: Levenscyclusanalyse van isolatiematerialen, dakbedekking en warmteverliezen door het dak Arjen Meijer en Antonio Contarini Naast het bouwen van nieuwe gebouwen op duurzame

Nadere informatie

Een duurzaam en veilig gebouw... begint bij een Icopal dak

Een duurzaam en veilig gebouw... begint bij een Icopal dak Een duurzaam en veilig gebouw... begint bij een Icopal dak Ontzorgt Deskundig advies Dakinspectie Duurzaam bouwen Betrouwbare dakbedekking Ontzorgt Deskundig advies Dakinspectie Duurzaam bouwen Betrouwbare

Nadere informatie

Houten producten in de strijd tegen klimaatswijziging

Houten producten in de strijd tegen klimaatswijziging Houten producten in de strijd tegen klimaatswijziging Meer hout voor een betere planeet Beleidsmakers zoeken allerlei manieren om broeikasgasemissies te verminderen. De rol van bossen en bosbouw vormt

Nadere informatie

CO 2. -Ketenanalyse. Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen. Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels

CO 2. -Ketenanalyse. Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen. Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels -Ketenanalyse Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels Een slimmer concept door inzicht in de keten Met PlusWonen streeft VolkerWessels naar het minimaliseren

Nadere informatie

Platte daken en Duurzaamheid

Platte daken en Duurzaamheid Platte daken en Duurzaamheid Vandersanden Stijn Manager Technical Sales Belux Duurzaamheid: de integrale aanpak Antwerpen, 14 maart 2013 1 Duurzaamheid, de integrale aanpak Brandveiligheid Akoestisch comfort

Nadere informatie

reating ENERGY PROGRESS

reating ENERGY PROGRESS reating ENERGY PROGRESS 2012 ENERGIE EN MILIEU: Opwarming van de aarde: Drastische vermindering CO 2 -uitstoot Energie: De energiekosten fluctueren sterk en zullen alleen maar stijgen Behoud van het milieu

Nadere informatie

Producten op basis van hout en het milderen van de klimaatverandering

Producten op basis van hout en het milderen van de klimaatverandering Producten op basis van hout en het milderen van de klimaatverandering Een huis veeleer in hout bouwen in plaats van in baksteen vermindert gemiddeld de koolstofemissie met 10 ton. Indien een bijkomende

Nadere informatie

Curaçao Carbon Footprint 2015

Curaçao Carbon Footprint 2015 Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding

Nadere informatie

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson

Nadere informatie

Bitumineuze waterdichtingsoplossingen. duurzaamheid flexibel en elastisch. levensduur. SBS-bitumen systemen

Bitumineuze waterdichtingsoplossingen. duurzaamheid flexibel en elastisch. levensduur. SBS-bitumen systemen Bitumineuze waterdichtingsoplossingen duurzaamheid membraan waterdichting flexibel en elastisch levensduur SBS-bitumen systemen SBS-bitumen systemen introductie waterdichting duurzaam MEER DAN 100 JAAR

Nadere informatie

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de

Nadere informatie

Methode en data in Europees perspectief

Methode en data in Europees perspectief Methode en data in Europees perspectief SBK-symposium Nationale Milieudatabase 24 februari 2011 Agnes Schuurmans (vz normcie 351 281 / lid SBK-TIC / Rockwool) Europese ontwikkelingen waarvoor milieu-informatie

Nadere informatie

Na-isolatie, Yello-by-ISOVER Maximaal rendement met minimale inspanningen.

Na-isolatie, Yello-by-ISOVER Maximaal rendement met minimale inspanningen. Na-isolatie, Yello-by-ISOVER Maximaal rendement met minimale inspanningen. Waarom uw bestaande muur na-isoleren? Evidente voordelen Met spouwmuurisolatie geniet een gebouw in de eerste plaats van alle

Nadere informatie

LUCHTVERONTREINIGING EN -ZUIVERING

LUCHTVERONTREINIGING EN -ZUIVERING INHOUD Voorwoord 13 Inleiding 15 Indeling van milieuproblemen 19 Indeling van dit boek 19 Inleiding tot de Vlaamse milieuwetgeving voor bedrijven 19 Deel 1. LUCHTVERONTREINIGING EN -ZUIVERING 21 1. Inleiding

Nadere informatie

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect

Les Koolstofkringloop en broeikaseffect LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Les Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Zonlicht dat de aarde bereikt, zorgt ervoor dat het aardoppervlak warm

Nadere informatie

De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen

De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen De ecologische keuze van bouwmaterialen: aandachtspunten en basisbegrippen Opleidingscyclus 'De ecologische keuze van bouwmaterialen' 21 april 2009 1 Inhoud: 1. Enkele cijfers 2. Grijze energie: een basisbegrip

Nadere informatie

Na-isolatie, Yello-by-ISOVER Maximaal rendement met minimale inspanningen.

Na-isolatie, Yello-by-ISOVER Maximaal rendement met minimale inspanningen. Na-isolatie, Yello-by-ISOVER Maximaal rendement met minimale inspanningen. Waarom uw bestaande muur na-isoleren? EVIDENTE VOORDELEN Met spouwmuurisolatie geniet een gebouw in de eerste plaats van alle

Nadere informatie

VAKMENSEN KIEZEN VOOR INNOVATIEVE OPLOSSINGEN.

VAKMENSEN KIEZEN VOOR INNOVATIEVE OPLOSSINGEN. VAKMENSEN KIEZEN VOOR INNOVATIEVE OPLOSSINGEN. WWW.KI-TS.COM OVER ONS "Geweldige bedrijven bieden hun klanten, naast de producten die ze vragen, ook oplossingen voor hun problemen. Knauf Insulation streeft

Nadere informatie

DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix

DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING. Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE ROL VAN GAS EN GASINFRASTRUCTUUR IN EEN DUURZAME LEEFOMGEVING Samen naar een duurzame, betrouwbare en competitieve energiemix DE BELGISCHE ENERGIE- UITDAGING 2 De doelstellingen van het interfederale

Nadere informatie

Milieu Impact van Composieten

Milieu Impact van Composieten Milieu Impact van Composieten Ben Drogt BiinC Ben Drogt,BiinC Aerospace Engineer sinds 1987 23 jaar bijdsm in verschillende R&D and Business posities Sinds 2006 focus op composieten, innovatie en duurzaamheid

Nadere informatie

Rol van kunststoffen in de groene economie. 17 nov 2010 Kristof Debrabandere

Rol van kunststoffen in de groene economie. 17 nov 2010 Kristof Debrabandere Rol van kunststoffen in de groene economie 17 nov 2010 Kristof Debrabandere Overzicht Kunststoffen in een duurzame economie. Het wat en het hoe. Conclusies: algemeen en concreet. Huidig model is fundamenteel

Nadere informatie

draadgoot De milieuvriendelijke oplossing voor corrosieve omgevingen EZ+ www.legrandservices.nl

draadgoot De milieuvriendelijke oplossing voor corrosieve omgevingen EZ+ www.legrandservices.nl draadgoot EZ+ De milieuvriendelijke oplossing voor corrosieve omgevingen THE GLOBAL SPECIALIST IN ELECTRICAL AND DIGITAL BUILDING INFRASTRUCTURES www.legrandservices.nl DE MILIEUVRIENDELIJKE OPLOSSING

Nadere informatie

Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie. 25 april 2019

Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie. 25 april 2019 Geen oplossing voor klimaat zonder circulaire economie 25 april 2019 Behoeften invullen met minder hulpbronnen Langere levensduur voor producten Gedeeld gebruik Minder verlies Dienst centraal en niet het

Nadere informatie

SILVER. Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop.

SILVER. Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop. SILVER Cradle to Cradle Duurzaamheid staat voorop www.armstrong-plafonds.nl www.armstrongplafonds.be Cradle to Cradle - de ingeslagen weg Cradle to Cradle is een innovatief concept waarbij productieprocessen

Nadere informatie

Ontwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge

Ontwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge Ontwikkelen van BREEAM Outstanding voor gebouw The Edge Seminar Duurzaam bouwen met Staal 3 september 2015 Over C2N Enkele recente projecten: C2N is een ona+ankelijke vastgoedadviseur, gespecialiseerd

Nadere informatie

Een aangenaam binnenklimaat, het hele jaar rond.

Een aangenaam binnenklimaat, het hele jaar rond. Een aangenaam binnenklimaat, het hele jaar rond. Verbeter uw comfort met de ideale zonwerende en isolerend glasfolie. Verbeter de isolatie tot 41% (K-waarde), bespaar energie, hou overdreven warmte buiten

Nadere informatie

TECHNISCHE FICHE. Sikatherm PIR GT. PRODUCTOMSCHRIJVING Sikatherm PIR GT is een FM goedgekeurde isolatieplaat voor platte PIR THERMISCHE ISOLATIEPLAAT

TECHNISCHE FICHE. Sikatherm PIR GT. PRODUCTOMSCHRIJVING Sikatherm PIR GT is een FM goedgekeurde isolatieplaat voor platte PIR THERMISCHE ISOLATIEPLAAT TECHNISCHE FICHE PIR THERMISCHE ISOLATIEPLAAT PRODUCTOMSCHRIJVING is een FM goedgekeurde isolatieplaat voor platte daken, aan beide zijden voorzien van een glasvliescachering. is een stijve thermohardende

Nadere informatie

Recycled Rubber Vloeren www.dinoflex.nl

Recycled Rubber Vloeren www.dinoflex.nl (Certificeringsprogramma voor Energiebesparend en Milieuvriendelijk Ontwerp) Recycled Rubber Vloeren www.dinoflex.nl LEED NC 2.2, LEED EB, LEED CI Certificeringsprogramma NIEUWBOUW, BESTAANDE GEBOUWEN,

Nadere informatie

Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~

Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~ Milieudeclaraties van bouwproducten ~ stand van zaken & toekomstige evoluties ~ Piet Vitse (PCE-FOAMGLAS) voorzitter BMP-WG Duurzaam Bouwen 1 1 1. Uitgangspunt 2. Maatschappelijk & wettelijk kader CPR

Nadere informatie

Wij maken uw droomdak met 50 jaar gewapende zekerheid

Wij maken uw droomdak met 50 jaar gewapende zekerheid Wij maken uw droomdak met 50 jaar gewapende zekerheid 50 jaar later, nog even waterdicht als de eerste dag Geen vlam op het dak EPDM is vuurvrij verwerkbaar Milieuvriendelijk en recyclebaar Duurzame dakbedekking

Nadere informatie

MILIEUGERELATEERDE PRODUCT VERKLARING THERMISCH VERZINKEN

MILIEUGERELATEERDE PRODUCT VERKLARING THERMISCH VERZINKEN MILIEUGERELATEERDE PRODUCT VERKLARING THERMISCH VERZINKEN INLEIDING De Europese thermische verzinkerijen hebben de noodzaak erkend van de publicatie van betrouwbare milieu-informatie voor het thermisch

Nadere informatie

Product Dikte (mm) Breedte (mm) Lengte (m) Verpakking Artikel nummer

Product Dikte (mm) Breedte (mm) Lengte (m) Verpakking Artikel nummer RubberShell SA RubberShell is een innovatief zelfklevend EPDM membraan. Opgebouwd uit een (compleet vernieuwende) EPDM toplaag, interne glasvezelwapening en een polymeer onderlaag voorzien van een gesiliconiseerde

Nadere informatie

[MISSION SUSTAINABLE]

[MISSION SUSTAINABLE] [MISSION SUSTAINABLE] PRAKTISCH INNOVEREN IN BESTAANDE GEBOUWEN [MISSION SUSTAINABLE] Bert van Renselaar Manager Operations @ CFP Green Buildings TITEL GROEIENDE WERELDBEVOLKING LEGT STEEDS GROTER BESLAG

Nadere informatie

BREEAM-NL NIEUWBOUW EN RENOVATIE 2014 Versie 2.0

BREEAM-NL NIEUWBOUW EN RENOVATIE 2014 Versie 2.0 BREEAM-NL NIEUWBOUW EN RENOVATIE 2014 Versie 2.0 GLASWOL EN MINERALE WOL ISOLATIE MET ECOSE TECHNOLOGY Het keurmerk BREEAM.nl staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method

Nadere informatie

CO 2. Ketenanalyse. Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen. Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels

CO 2. Ketenanalyse. Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen. Het slimme duurzame bouwconcept. Van VolkerWessels Ketenanalyse Duurzaamheidsprestaties in de waardeketen gehele waardeketen: upstream en downstream De waardeketen is onderverdeeld in twee stromen: de upstream en de downstream. In de upstream bevinden

Nadere informatie

Monarplan Het waterdichte systeem voor vlakke en hellende daken

Monarplan Het waterdichte systeem voor vlakke en hellende daken Monarplan Het waterdichte systeem voor vlakke en hellende daken Breed lasvenster Licht van gewicht Betrouwbaar Onderscheidend Veelzijdig Een speler van wereldklasse, lokaal toegepast Icopal Synthetic Membranes

Nadere informatie

Het hedendaagse platte dak

Het hedendaagse platte dak Het hedendaagse platte dak Basisregels voor een goede opbouw ir. Marcus Peeters, lector / onderzoeker pba Bouw Odisee AALST campus Dirk Martens Inhoud 1. Opbouw 2. Afschot en afschotisolatie 3. Luchtdichtheid

Nadere informatie

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen?

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen? Docentendag CBBE, Sustainable Transition & Sustainability Analysis in de Biobased Economy, 4 februari 2015 Dr ir Jerke W. de Vries w w w. h o g e s c h o o l v

Nadere informatie

Ecodesign. Leen Van Aken. Groep Design & Technologie

Ecodesign. Leen Van Aken. Groep Design & Technologie Ecodesign Leen Van Aken Groep Design & Technologie Wat is ecodesign? Eco - design Ecologisch > esthetisch, ergonomisch, economisch, functioneel, Levenscyclus > ontwerp, productie, distributie, gebruik

Nadere informatie

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030 IP/3/661 Brussel, 12 mei 23 Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 23 In 23 zal het wereldenergieverbruik verdubbeld zijn; fossiele brandstoffen, voornamelijk

Nadere informatie

1 Firestone EPDM Daksystemen

1 Firestone EPDM Daksystemen 1 Firestone EPDM Daksystemen 1. Firestone EPDM Daksystemen De keuze voor een hoogkwalitatieve dakbedekking is geen garantie voor een probleemloos dak. Uit ervaring is gebleken dat een dakbedekkingsfolie

Nadere informatie

Warmtepompen besparen op energie, niet op comfort

Warmtepompen besparen op energie, niet op comfort WARMTEPOMPTECHNIEK Warmtepompen besparen op energie, niet op comfort Voor verwarming en productie van sanitair warm water in nieuwbouw en renovatie Warmtepomptechniek in nieuwbouwprojecten Nieuw bouwen?

Nadere informatie

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen

Kwantificeren van Milieuprestatie. Mantijn van Leeuwen Kwantificeren van Milieuprestatie Mantijn van Leeuwen NIBE (Experts in Sustainability) Ondersteund door LCA gegevens, maakt u betere beslissingen NIBE speelt een centrale rol tussen producenten, ontwerpers,

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW ISOLATIEMATERIALEN: HOE KIEZEN? LENTE 2018 Om te beginnen: de context Liesbet TEMMERMAN CERAA vzw De context: Beoordeling van een staal Voor u op tafel ligt een staal thermische

Nadere informatie

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen -

De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn - Uitdagingen & oplossingen - De nieuwe energie-efficiëntierichtlijn l - Uitdagingen & oplossingen - DG Energie 22 juni 2011 ENERGIEVOORZIENING NOG AFHANKELIJKER VAN IMPORT Te verwachten scenario gebaseerd op cijfers in 2009 in % OLIE

Nadere informatie

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen De Meeuw Nederland Industrieweg 8 Postbus 18 5688 ZG Oirschot T +31 (0)499 57 20 24 F +31 (0)499 57 46 05 info@demeeuw.com www.demeeuw.com De Meeuw en MVO Wijzer worden van Maatschappelijk Verantwoord

Nadere informatie

Kingspan Geïsoleerde Panelen. Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid

Kingspan Geïsoleerde Panelen. Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid Kingspan Geïsoleerde Panelen Toekomstbestendig bouwen begint met duurzaamheid TOEKOMSTBESTENDIG BOUWEN Wie bouwt voor de toekomst weet ook dat je verder moet denken dan de gewenste levenscyclus van een

Nadere informatie

Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak.

Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. BEOORDELINGSMODEL DUURZAAM ONDERHOUD Integrale benadering Om te bepalen of een verf duurzaam is dient er, naar de mening van de VVVF, sprake te zijn van een integrale aanpak. Een integrale aanpak zou zich

Nadere informatie

EshaGum, EshaFlex & EshaFlex Premium

EshaGum, EshaFlex & EshaFlex Premium EshaGum, EshaFlex & EshaFlex Premium Kwaliteitsproducten met een veelzijdige toepassing * Safety overlap: snelvloeiende VARIO-bitumen aangebracht op bovenzijde van onderliggende baan en onderzijde van

Nadere informatie

Na-isolatie, spouwmuur met ISOVER Maximaal rendement met minimale inspanningen.

Na-isolatie, spouwmuur met ISOVER Maximaal rendement met minimale inspanningen. Na-isolatie, spouwmuur met ISOVER Maximaal rendement met minimale inspanningen. Waarom uw bestaande muur na-isoleren? Evidente voordelen Met spouwmuurisolatie geniet een gebouw in de eerste plaats van

Nadere informatie

EPDM-rubber, voor elk type dak

EPDM-rubber, voor elk type dak EPDM-rubber, voor elk type dak 50 jaar later nog even waterdicht als de eerste dag Geen vlam op het dak. EPDM is vuurvrij verwerkbaar Milieuvriendelijk en recycleerbaar Duurzame dakbedekking bestand tegen

Nadere informatie

EPDM-RUBBER. 100% waterdichting in duurzaam EPDM-dakrubber. www.maxon-epdm.be. 50 jaar later nog even waterdicht als de eerste dag

EPDM-RUBBER. 100% waterdichting in duurzaam EPDM-dakrubber. www.maxon-epdm.be. 50 jaar later nog even waterdicht als de eerste dag EPDM-RUBBER 100% waterdichting in duurzaam EPDM-dakrubber 50 jaar later nog even waterdicht als de eerste dag Geen vlam op het dak. EPDM is vuurvrij verwerkbaar Milieuvriendelijk en recycleerbaar Duurzame

Nadere informatie

Your added value provider

Your added value provider Energiebesparing Presentatie Energiebesparing waarom? Meer netto winst Efficient proces Energie besparen Minder CO2 beter milieu Minder onderhoud Energiebesparing: Energieverbruik Wereldwijd Rendement,

Nadere informatie