Het veiligheidsdilemma van kernenergie botst met de brute realiteit van een monopolist

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het veiligheidsdilemma van kernenergie botst met de brute realiteit van een monopolist"

Transcriptie

1 Het veiligheidsdilemma van kernenergie botst met de brute realiteit van een monopolist OPINIE 23/08/12, 06u38 Kernenergie heeft een aantal bijna-religieuze eigenschappen: het telt rabiate believers en rabiate nonbelievers. En geef nu toe, het omzetten van minuscule hoeveel-heden massa in energie heeft ook iets quasi-goddelijks. De mens die dankzij de wetenschap in staat is tot fabuleuze krachtopwekking. Dat 'voor God spelen' heeft ondertussen al een paar desastreuze gevolgen gehad, getuige Tsjernobyl en Fukushima. Naast het probleem van tonnen radioactief afval blijft het veiligheidsargument de belangrijkste munitie van tegenstanders. Voorstanders schermen met sluitende procedures en ongebreideld geloof in de ingenieurs en uitbaters van de centrales. Waar dus niet over te twisten valt, is de noodzaak aan grondige en degelijke controles op de veiligheid van nucleaire centrales. Toen de Sovjet-Unie uiteen viel, heeft het Westen massaal veel geld gepompt in de blijvende controle op het nucleaire arsenaal en de kerncentrales van de voormalige communisten, met regelmatige bezoeken van internationale controleurs. Vandaag lijkt het alsof ons eigen FANC, het controleorgaan van de overheid, dringend ook wat internationale controleurs op haar dak zou moeten krijgen. De FANC-voorzitter, destijds nota bene verantwoordelijk voor de bouw van kerncentrale Doel 3, meent zich 'niet veel te herinneren' van scheurtjes in het reactorvat die al in 1979 vastgesteld werden. Vervelend toch, geheugenverlies op het moment dat de centrales plots dicht moeten omwille van scheuren en terwijl de discussie over nucleaire energie weer in alle hevigheid woedt. Het veiligheidsdilemma van nucleaire energie botst met de brute realiteit van een monopolist. De instapkost voor kernenergie ligt gigantisch hoog: een centrale bouwen, de know-how opdoen en de uitbating in handen houden... Traditioneel is dat weggelegd voor gigantische energiebedrijven, die jaren geleden al het monopolie kregen. Dat geldt voor Japan met Tepco, voor Frankrijk met EDF en uiteraard voor België met Electrabel. Los van het feit dat Electrabel al jaren een quasi-goudmijn uitbaat in Doel en Tihange, heeft het als monopolist geen enkel belang bij een zo perfect mogelijke uitbating. Er is toch niemand die het beter of slechter doet. En welke macht heeft een controleorgaan als het FANC dan echt tegen zo'n gigantische monopolist, zeker als we weten dat het personeel van het FANC vaak van bij Electrabel komt? Feit is dat de plotse sluiting van de centrales 'om veiligheidsreden' en na 30 jaar kernenergie met spleten en scheuren iedereen in dit land wijst op de precaire bevoorradingszekerheid. En zo zijn we weer bij de traditionele Electrabel-techniek: chantage. De oplossing ligt voor de hand, ook al is ze niet makkelijk. We hebben zo snel mogelijk een serieus controleorgaan met een serieuze directeur nodig. En dat monopolie moet eraan. Wouter Verschelden Hoofdredacteur Milieubeweging: "Wathelet, kijk over de nucleaire muur" OPINIE 23/08/12, 07u35 Open brief aan staatssecretaris voor Energie Melchior Wathelet (cdh) Beste Melchior Wathelet, U staat met uw rug tegen de (energie)muur. Dat is niet comfortabel. Maar elke crisisperiode biedt unieke kansen, dat weet elke slimme ondernemer. En dus vraagt de milieubeweging u om komaf te maken met de voorbijgestreefde nucleaire logica. We gaan niet verder uitweiden over de vastgestelde scheurtjes in Doel 3 en de waarschijnlijkheid dat Tihange 2 met hetzelfde probleem kampt. Er wordt al genoeg gespeculeerd. Als milieubeweging willen

2 we wel scherpstellen dat de veiligheid van de bevolking verzekeren niet haaks staat op energiezekerheid. In Le Soir van 17 augustus bevestigt u dat veiligheid voor alles gaat. Helemaal mee eens. Als de scheurtjes in de reactorvaten na verder onderzoek bevestigd worden, volstaat één woord om de conclusie te trekken: schluss. Een klaarkijkende staatssecretaris kan nu - maar dan wel nú - nieuwe pistes aanboren om een duurzame energietoekomst op de rails te zetten. Hij kan meteen ook hardnekkige en onterechte vooroordelen de wereld - of althans België - uithelpen. Vooroordelen die tot op vandaag heel wat interessante pistes in de weg staan. Aan u de eer. Energie-efficiëntie, een woord met betekenis. U mag erop inzetten hoor. Het is geen vies woord, en al helemaal geen hol begrip. Ons land beschikt over een enorm potentieel aan energiebesparing en energie-efficiëntie. Waarom wordt dit potentieel haast altijd genegeerd? Enkele stevige - maar realistische - maatregelen volstaan om 4 TWh te besparen, het equivalent van de productie van een kleine kerncentrale. Zo daalde het energieverbruik van de brouwerij Chimay in enkele jaren tijd met 50 procent dankzij enkele gerichte investeringen en rapporteerde FEVIA (Federatie van de Voedingsindustrie) dat 156 zaken op enkele jaren hun energieverbruik met 8 procent verminderden. Maar een van de meest sprekende voorbeelden is Delhaize, dat dankzij een drastische reductie in het gebruik van hun verlichting zijn elektriciteitsverbruik met maar liefst 60 procent zag dalen. Daadkracht Een evenwichtigere verhouding tussen vraag en aanbod is een tweede piste. Het Belgisch Verbond voor Ondernemingen (VBO) biedt spontaan aan om de energieconsumptie van het industriewezen op een laag pitje te draaien bij piekmomenten aan de vraagzijde. Allicht niet voor niets, maar willen we black-outs vermijden, dan primeert het voordeel voor het algemene belang. U zit als dienaar van het volk in de positie om het aanbod van het VBO te concretiseren. Hoeven we de urgentie voor bovenvermelde maatregelen te onderstrepen? Toon daadkracht, en maan uw gesprekspartners (de regio's voorop) aan snel akkoorden te sluiten. We willen niet dat u zich vergaloppeert maar willen wel herinneren aan de doortastende maatregelen die uw Japanse collega's genomen hebben na de kernramp in Fukushima. Zij konden black-outs vermijden, de economie draaiende houden terwijl de kerncentrales dicht bleven. België kan dat ook, als we écht willen. België is geen eiland en import uit naburige landen is voorhanden. Tot onze teleurstelling lazen wij in de pers dat u geen voorstander bent van Nederlandse import, terwijl onze noorderburen vanaf het veelbesproken 2015 een overcapaciteit van 25 procent hebben. De Nederlandse energiebeheerder stelt zelfs dat die overcapaciteit tegen procent kan bedragen. We vinden het als Belgen misschien niet zo heel erg leuk, die Hollandse import, maar overleggen met Nederland loont wél de moeite. Veiligheid boven alles Een transparant beleid inzake veiligheid rond de kerncentrales behoort volgens ons tot de absolute prioriteiten van een staatssecretaris voor Energie, maar jammer genoeg behoort dit vandaag niet eens tot uw bevoegdheden. De bevoorradingszekerheid, hoe belangrijk ook, rechtvaardigt geen enkele toegeving op het vlak van veiligheid. Na de goedkeuring van de wet op de kernuitstap in 2003 is er geen enkele energiestrategie ontwikkeld voor het post-nucleaire tijdperk. Niet alleen uw schuld, uiteraard, maar deze nalatigheid zadelt ons vandaag wel op met een acuut veiligheidsprobleem. Als een energiezekere winter voor de bevolking afhangt van het openhouden van de gascentrales, dan moet dat maar. Het staat trouwens in uw plan (juni 2012). Laat u niet - door niemand! - meeslepen in kortzichtig nucleair oplapwerk en kies resoluut voor een betere balans tussen vraag en aanbod, lanceer grote energiebesparende maatregelen en stimuleer investeringen in echte groene energie. Ga voor de omschakeling en het licht zal branden. In naam van de milieubeweging: Arnaud Collignon, energy campaigner (Greenpeace); Cécile de Schoutheete, beleidsmedewerker energie en klimaat (Fédération Inter-Environnement Wallonie); Sara Van Dyck, beleidsmedewerker energie (Bond Beter Leefmilieu).

3 In 1979 al scheurtjes in Doel 3 Jeroen Van Horenbeek 23/08/12, 04u29 Bron: De Morgen Het is niet de eerste keer dat er problemen zijn in Doel 3 en Tihange 2. In hun reactorkuipen werden in 1979 al scheurtjes ontdekt, drie jaar voor beide kerncentrales opstartten. 'Ik herinner mij er niet veel van', reageert Willy De Roovere, de topman van het FANC en op dat moment nochtans hoofd van Doel 3. Doel 3 en Tihange 2 liggen momenteel voor onbepaalde tijd stil door scheurtjes in de reactorkuip, veroorzaakt door een productiefout. "Die werd begin deze zomer voor het eerst opgemerkt in de centrale dankzij nieuwe apparatuur", beweert het FANC (Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle). Dat klopt niet. Eind 1979 ontdekten inspecteurs de productiefout al in beide centrales, nog voor ze draaiden. Afwijkingen Op 5 januari 1980 schrijft De Morgen over het onderzoek naar scheurtjes in de reactorvaten: "Omtrent het nog niet opgeladen Doel 3 en Tihange 2 blijven vraagtekens bestaan over kleine scheurtjes in de in- en uitlaatstukken van de reactorkuip." Dat is nog voorzichtig uitgedrukt. In de Senaat heeft toenmalige minister van Arbeid Roger De Wulf immers op 29 december 1979 verduidelijkt dat "de controle van de kuipen van de reactoren van Tihange 2 en Doel 3 sommige afwijkingen heeft aangetoond. Intussen is met voldoende zekerheid uitgemaakt dat er van scheurtjes moet gesproken worden." De socialist De Wulf belooft een doorgedreven onderzoek naar de risico's. Alleen: de juiste apparatuur ontbreekt. Apparatuur moest daarvoor uit Frankrijk komen. "Men hoopt ten laatste tegen 1981 over die apparatuur te beschikken." Het duurt tot begin 1982 voordat de controle gebeurt. De fouten - in het verslag 'spleten' genoemd - worden bevestigd, maar de reactoren krijgen toch groen licht. Willy De Roovere, de directeur-generaal van het FANC, wil niet diep ingaan op de vaststellingen uit "Ik herinner mij er niet veel van", zegt hij. Vreemd, want De Roovere leidde eind jaren 70 de constructie en de opstart van Doel 3 voor Electrabel. "De vraag is: voldoet de reactor aan de eisen? Wel, de kerncentrales mochten uiteindelijk opstarten. Kleine fouten komen geregeld voor, meestal zonder gevaar." Foute inschatting Vandaag lijkt die inschatting fout. Doel 3 blijft misschien definitief dicht nadat inspecteurs met ultrasone apparatuur - opnieuw dus - opvallend veel scheurtjes hebben ontdekt in de reactor. De Roovere benadrukte vorige week nog zelf dat een sluiting van de Antwerpse centrale zeker niet uitgesloten is. Ook het Waalse Tihange 2 heeft wellicht scheurtjes, vreesde hij in een interview met De Morgen. Mycle Schneider reageert ongemeen hard. De Duitser is consultant gespecialiseerd in kernenergie en adviseur van de Duitse, Franse en Belgische overheden. "De Roovere neemt best ontslag. Er is overduidelijk mismanagement bij het FANC. Ze moeten toch minstens een database aanleggen met alle inspectieverslagen en alle ontdekte scheurtjes in de reactorkuipen van een kerncentrale. Het parlement moet deze zaak snel onderzoeken." "Alle kernreactoren in Doel en Tihange lopen gevaar" Bewerkt door: Annelies De Becker 20/08/12, 04u48 Bron: belga.be DM UPDATE De kerncentrale Doel 3 zal wellicht ook na 30 september nog niet opnieuw opgestart kunnen worden. Dat heeft de directeur-generaal van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (Fanc), Willy De Roovere, vandaag gezegd na afloop van overleg met experten uit verschillende landen. Ondertussen is ook Tihange 2 stilgelegd voor controle. "De vergadering had als doel een stand van zaken te schetsen van de situatie en expertise uit te wisselen. Er werd geen beslissing genomen over Doel 3", zo maakte De Roovere meteen bij aanvang

4 van de persconferentie duidelijk. Er zullen bijkomende analyses uitgevoerd worden nadat indicaties gevonden werden dat er scheurtjes zijn in het reactorvat van Doel 3. Het Fanc hoopt dat die tegen eind september rond zijn. De resultaten zullen vervolgens aan deskundigen worden voorgelegd, waarna er een tweede vergadering zal volgen met de verschillende autoriteiten. Dat zal mogelijk in oktober gebeuren. Duizenden scheurtjes De Roovere verduidelijkte dat het om duizenden scheurtjes gaat, met een diameter van zowat 2 centimeter. Onmiddellijk gevaar voor een lek in de reactorkuip is er echter niet, want de scheurtjes lopen nagenoeg parallel met de oppervlakte. Er moet nu nagegaan worden of de scheurtjes kunnen evolueren tot een gevaarlijke situatie. Wie verantwoordelijk is, valt volgens De Roovere moeilijk te zeggen. Hij noemde de bedrijven Rotterdamsche Droogdok Maatschappij en het Duitse Krupp. Electrabel had eerder gezegd dat Doel 3 minstens tot eind september stil zal liggen. "Ik ben helemaal niet overtuigd dat alles klaar zal zijn tegen 30 september, zoals Electrabel zegt", zei De Roovere. Hij herhaalde dat nog nooit een reactorvat is vervangen. Als gevaar niet helemaal uitgesloten kan worden, betekent dat dus het einde voor Doel 3. Normaal gezien zou die centrale blijven draaien tot 2022, terwijl Doel 1 en 2 in 2015 dicht moeten. Ook Tihange stilgelegd Ondertussen is vandaag ook Tihange 2 zoals gepland stilgelegd. Die centrale bevat ook een reactorkuip van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij, zoals in Doel 3. Er zal nu onderzocht worden of er ook daar problemen zijn. Als zowel Doel 3 als Tihange 2 tijdens een strenge winter nog zou stilliggen, dreigt een stroomtekort, zo liet netbeheerder Elia eerder al verstaan. De persconferentie van het Fanc werd bijgewoond door tientallen journalisten. Buitenlandse journalisten wilden weten of er in hun land ook een probleem kan zijn. De Roovere ging daar echter niet op in en verwees naar de autoriteiten in die landen. Het Fanc ontving vandaag collega's uit de Verenigde Staten, Frankrijk, Zwitserland, Zweden, Nederland, Duitsland, Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Er zijn wereldwijd 22 reactorkuipen van het betrokken type geplaatst. Opvallend was ook dat De Roovere toegaf dat verzekeraars de vergadering van de autoriteiten wilden bijwonen. Ze kregen daarvoor geen toestemming, benadrukte hij evenwel. "Meer dan 50 procent kans op scheurtjes in Tihange 2" Door: Jeroen Van Horenbeek en Kristof Windels 18/08/12, 05u28 Bron: De Morgen "Ik zou het verrassend vinden, mocht in Tihange niets aan de hand zijn." Willy De Roovere, topman van atoomwaakhond FANC, vreest scheurtjes in een tweede Belgische reactor en misschien in 350 andere kerncentrales. "We zitten met een wereldwijd probleem." Tihange 2 ligt sinds gisteren stil voor onderzoek naar mogelijke scheurtjes in het reactorvat. Dat veiligheidsprobleem werd onlangs in Doel 3 vastgesteld door inspecteurs van het FANC, het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle. De Roovere vreest dat Tihange 2 wellicht dezelfde

5 constructiefouten heeft. "Er is meer dan 50 procent kans dat in Tihange gelijkaardige afwijkingen worden ontdekt. Ik zou het verrassend vinden, mocht er niets zijn." De nucleaire topman, die donderdag in Brussel een spoedtop hield met buitenlandse experts, vreest zware gevolgen. "We zitten met een wereldwijd probleem." De Roovere doelt daarmee in eerste instantie op twintig andere kerncentrales (onder meer twee in Nederland, twee in Duitsland en tien in de VS) die een reactorvat hebben van dezelfde constructeur als Doel 3, het Nederlandse Rotterdam Drydocks. Die centrales moeten definitief dicht als er ernstige scheuren worden ontdekt. "We hopen dat alle betrokken landen een controle uitvoeren. Zeker als ook in het reactorvat van Tihange 2 scheurtjes zitten." "Als Doel 3 en Tihange 2 niet veilig draaien tegen de winter, dreigt het licht geregeld uit te gaan" De Roovere gaat echter nog een stap verder. Volgens hem kunnen de scheurtjes ook aan de staalfabrikant of het productieproces liggen. "In dat geval gaat het over alle reactoren van dezelfde generatie als Doel 3 en Tihange 2. Dan wordt het probleem nog groter." Wereldwijd gaat het om bijna 350 kerncentrales. Ter vergelijking: wereldwijd draaien nu ongeveer 450 reactoren. Voor ons land betekent het veiligheidsproblemen in alle zeven de reactoren in Doel en Tihange. Het FANC maakte al bekend dat ook onze kerncentrales zonder Nederlands reactorvat binnenkort worden geïnspecteerd. De definitieve resultaten van het verdere onderzoek in Doel 3 en Tihange 2 worden ten vroegste in oktober verwacht. Als beide kerncentrales niet veilig draaien tegen de winter, dreigt het licht geregeld uit te gaan, waarschuwen zowel De Roovere als netwerkbeheerder Elia. Staatssecretaris voor Energie Melchior Wathelet (cdh) weerlegt, maar zal volgens De Roovere nog een bocht moeten maken. Nucleaire wereldtop in spoedberaad over Doel 3 Door: Jeroen Van Horenbeek 16/08/12, 07u02 Bron: De Morgen Nucleaire topexperts uit de hele wereld discussiëren vandaag in Brussel over de misschien wel definitieve sluiting van Doel 3, Tihange 2 en tientallen andere kernreactoren met mogelijke scheurtjes in hun reactorvat. Op de spoedvergadering moet Willy De Roovere, de directeur-generaal van het FANC (Federaal Agentschap Nucleaire Controle), tekst en uitleg geven over de problemen in Doel 3. Die kerncentrale ligt sinds juni stil omdat er veiligheidsrisico's zijn vastgesteld door inspecteurs. Er zitten mogelijk scheurtjes in het reactorvat door lasfouten van de Nederlandse bouwer Rotterdam Drydocks. Als er scheurtjes zijn, moet Doel 3 definitief sluiten. Maar het probleem is nog veel groter. Wereldwijd zijn 22 reactorvaten gesmeed door Rotterdam Drydocks. Onder meer de Waalse kerncentrale Tihange 2, twee centrales in Nederland, tien in de Verenigde Staten, twee in Duitsland en twee in Zwitserland moeten in het slechtste scenario meteen

6 dicht. Heropstart onzeker De nucleaire wereldtop is daarom met spoed naar Brussel afgezakt. Op de aanwezigheidslijst van de vergadering staan experts van de Franse, Amerikaanse, Zwitserse, Nederlandse, Duitse, Spaanse, Britse en Zweedse kernregulatoren. Samen goed voor 31 mensen. Ook Electrabel, uitbater van Doel 3 en Tihange 2, zit mee rond de tafel. De discussie zal draaien rond twee punten. Eén: wat met Doel 3? De Roovere gaf vorige week toe dat hij 'sceptisch' is over een heropstart van de kerncentrale. Het is afwachten hoe zijn buitenlandse collega's de situatie inschatten. Twee: wat met alle andere kerncentrales met een Nederlands reactorvat? Voorlopig draaien die nog, maar de kans is reëel dat ze sluiten voor onderzoek naar scheurtjes. Zowel de Zwitserse regulator ENSI als de Spaanse CSN reageerde gisteren dat ze "geen enkel risico willen lopen" en dat ze "meteen ingrijpen, mocht dat nodig blijken na het internationale beraad". Doel 3 blijft minstens tot eind september dicht voor verder onderzoek naar scheurtjes. Tihange 2 sluit vanaf morgen voor een inspectie. Als de beide kerncentrales niet opnieuw draaien tegen de winter, gaat het licht uit bij een miljoen Belgen, waarschuwt netbeheerder Elia. België informeerde andere EU-landen over problemen met reactoren Bewerkt door: Hanne Adriaen 10/08/12, 15u04 Bron: belga.be België heeft de andere EU-lidstaten op de hoogte gebracht van de mogelijke problemen met reactorvaten in twee kerncentrales (Doel 3 en Tihange 2). Tegelijk hebben de Belgische autoriteiten aan de andere lidstaten gevraagd om geïnformeerd te worden over reactoren die gelijkaardige problemen zouden kunnen hebben. Dat heeft een woordvoerster van de Europese Commissie gemeld. Doel 3 ligt sinds begin juni stil voor onderhoud. Daarbij werden problemen vastgesteld met het reactorvat, dat scheurtjes vertoont. Ook Tihange 2 loopt risico. De mogelijke problemen zouden te maken hebben met reactorvaten van het Nederlandse Rotterdam Drydocks. Dat bedrijf, dat intussen niet meer actief is, heeft wereldwijd 21 van dergelijke reactorkuipen geleverd. "De Belgische autoriteiten hebben de andere lidstaten geïnformeerd over een vermoeden van mogelijk gevaar in twee van haar zeven reactoren. Het is dus niet zo dat er een probleem is met alle reactoren. De Belgische autoriteiten hebben zelf ook info van de andere lidstaten gevraagd als die gegevens zouden hebben over gelijkaardige reactoren met mogelijk dezelfde problemen", aldus de Commissie.

7 Uitgebreid rapport Intussen is het volgens de Commissie ook wachten op meer duidelijkheid rond de mogelijke problemen in de twee Belgische reactoren. Verwacht wordt dat het Belgische Agentschap voor de Nucleaire Veiligheid (FANC) eind augustus op de proppen komt met een uitgebreid rapport. Wathelet reageert niet op mogelijke sluiting van Doel 3 Bewerkt door: Hanne Adriaen 10/08/12, 17u23 Bron: belga.be FANC is "sceptisch" over herstart reactor DM UPDATEStaatssecretaris voor Energie Melchior Wathelet (CDH) wenst voorlopig niet te reageren op de verklaring van Willy De Roovere, directeur van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). De Roovere zei vanmorgen in een interview met RTBF dat hij "voorlopig redelijk sceptisch" is over een herstart van reactor 3 van de kerncentrale van Doel. Na de ontdekking van mogelijke scheurtjes blijft die reactor zeker tot eind augustus gesloten. Als Doel 3 en zelfs Tihange 2 nog dit jaar gesloten moeten worden, zal dat uiteraard een invloed hebben op de beslissingen die genomen moeten worden We hebben geëist de bouwdossiers uit de jaren zeventig in te kijken, maar dat is moeilijk, want het bedrijf bestaat niet meer "We zullen ons erover uitspreken wanneer we de analyses hebben ontvangen - normaal gezien eind augustus - van het onderhoud van Doel 3 en van de eventuele scheurtjes in het reactorvat", zo verklaarde de woordvoerster van Wathelet. Dan zal een balans van de toestand worden opgemaakt en beslist de staatssecretaris of er aanpassingen nodig zijn. Scheurtjes in reactor De Roovere zei vanmorgen dat het nog niet zeker is of de reactor van Doel 3 ooit opnieuw kan worden opgestart. Om zeker te zijn of er inderdaad scheuren zitten in de reactor, moeten eerst de originele documenten worden teruggevonden over de bouw van de centrale, testen en controles. Dan pas kunnen nieuwe analyses worden uitgevoerd. "De bouw gebeurde in de jaren 70, dat is bijna veertig jaar geleden. Sindsdien zijn er zeker controles geweest, en wij hebben gevraagd - geëist - om de bouwdossiers uit die periode in te kijken. Maar dat is moeilijk, want dat bedrijf bestaat niet meer." Op de vraag of het FANC, dat bevoegd is voor de controle van nucleaire installaties, niet een deel van de verantwoordelijkheid draagt, antwoordde De Roovere dat AIB Vinçotte, gespecialiseerd in die materie, in eerste lijn tussenkomt. Hij kon echter niet zeggen welke instantie daarvoor verantwoordelijk was in de jaren 70. Electrabel, dat de centrale uitbaat, zal zijn eigen controles moeten uitvoeren en ze voorleggen aan het FANC. Energieprobleem Elia, de beheerder van het hoogspanningsnet, zei gisteren dat België Doel 3 nodig heeft als de winter lang en streng is en als onze buurlanden onvoldoende stroom kunnen uitvoeren naar België. Elia voegde eraan toe dat het probleem zich scherper zou stellen in 2015, wanneer de reactoren 1 en 2 van Doel stilgelegd worden.

8 "Als Doel 3 en zelfs Tihange 2 nog dit jaar gesloten moeten worden, zal dat uiteraard een invloed hebben op de beslissingen die genomen moeten worden", reageerde de woordvoerster van Wathelet daarop. Intussen raakte bekend dat de Europese nucleaire regulatoren op 16 augustus zullen bijeenkomen in Brussel om de veiligheid van de centrales te bespreken. FANC zal er een update geven over de tests die worden uitgevoerd op Doel 3. Zo verklaarde een verantwoordelijke van de Spaanse nucleaire regulator. "Belgische nucleaire controle faalt" Barbara Debusschere 10/08/12, 07u25 Bron: De Morgen Een onafhankelijke onderzoekscommissie moet dringend uitklaren waarom afwijkingen in Doel 3 dertig jaar lang niet zijn opgemerkt.dat zegt de internationale autoriteit op het vlak van nucleaire energie Mycle Schneider. 'Het controlesysteem faalt, terwijl dit soort mankementen tot kernexplosies kunnen leiden.' Een veiligheidssysteem dat zo'n riskant mankement jaren niet opmerkt, kan echt niet Consultant kernenergie Mycle Schneider "Ik heb de berichten van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) doorgenomen en het is onrustwekkend dat dit al die jaren niet is opgemerkt", zegt Mycle Schneider. De Duitser is consultant gespecialiseerd in kernenergie, adviseur van de Duitse, Franse en Belgische overheden, en auteur van de 'The World Nuclear Industry Status'-rapporten. Schneider reageert daarmee op de afwijkingen in de reactorkuip in Doel 3, die het FANC wijt aan een productiefout. Die reactor is in 1982 in gebruik genomen. Hij merkt op dat materiaalproblemen onder de buitenlaag van dit type reactoren alles behalve onschuldig zijn. "Het kan ertoe leiden dat het vat breekt. Deze reactoren werken met druk, zo'n beetje als een stoompan. Scheurtjes in het omhullend materiaal kunnen explosies veroorzaken." Volgens de expert moet er dringend een onafhankelijk onderzoek worden opgezet naar de reden waarom er niet eerder op dit specifieke mankement is gelet. "Een fabricagefout is natuurlijk een probleem en dat gebeurt overal ter wereld. Maar een veiligheidssysteem, gebaseerd op talloze inspecties en een hele keten aan controles dat zo'n riskant mankement jaren niet ziet, dat zou echt niet mogen", zegt Schneider. Het FANC ziet dat niet zo. "Dat we dit nu ontdekt hebben bewijst net dat de controle heel goed werkt. We zijn niet eens verplicht dit stukje van de centrale te testen, maar we deden het toch, op basis van internationale adviezen. Het blijkt om veel afwijkingen te gaan en daarom treden we nu meteen heel streng op. Maar we hebben dit fenomeen nu pas kunnen zien dankzij een nieuwe ultrasone meettechniek", zegt FANC-woordvoerster Karina De Beule. Schneider acht dat geen afdoende uitleg. "Ultrasone meettoestellen bestaan al langer én we weten al

9 langer dat corrosie en scheurtjes op plekken waar we niet zo makkelijk bij kunnen een risico vormen. Ik wil zeker geen paniek zaaien of overtrokken vergelijkingen maken, maar men moet toch echt opletten met de redenering 'bij ons kan er niets mislopen'. Dat zeiden ze in Japan ook. Een veiligheidsinstantie die wéét dat er een bepaald deel van de reactor niet wordt gecontroleerd, moet dat melden en mag niet claimen dat de veiligheid gegarandeerd is." Frankrijk, het EU-land met de meeste kernreactoren, voert dezelfde soort metingen telkens uit bij de tienjaarlijkse controles. "In de laatste dertig jaar zijn er zo enkele gelijkaardige fouten ontdekt maar niet bij reactoren in bedrijf", meldt het Institut de Radioprotection et de Sûreté Nucléaire. Europese Commissie wist niet van problemen Doel 3 Bewerkt door: Astrid Snoeys 09/08/12, 13u10 Bron: belga.be De Europese Commissie was niet op de hoogte van de problemen met reactor 3 van de kerncentrale van Doel. Dat bleek vandaag bij de dagelijkse briefing van de Commissie. Doel 3 ligt sinds begin juni stil voor onderhoud. Daarbij werden problemen vastgesteld met het reactorvat, dat scheurtjes vertoont. Ook Tihange 2 loopt risico. Naburige landen De Europese Commissie verklaarde vandaag niet op de hoogte te zijn gesteld van het probleem. "De lidstaten hebben enkel de verplichting ons in te lichten als er ook voor andere landen problemen kunnen optreden", zei Marlene Holzner, woordvoerster van commissaris voor Energie Günther Oettinger. De vraag is of dat hier het geval is. "Het bedrijf dat de onderdelen heeft geproduceerd moet de nodige checks uitvoeren", aldus Holzner. Drydocks In dit geval gaat het om Rotterdam Drydocks, dat 21 dergelijke reactorkuipen heeft geproduceerd, maar intussen niet meer actief is. "In dat geval zijn de nationale agentschappen verantwoordelijk", besloot Holzner.

Kernenergie in België. Een straat zonder einde?

Kernenergie in België. Een straat zonder einde? Kernenergie in België Een straat zonder einde? België kiest voor kernenergie 60 Keuze kernenergie zonder publiek debat 1975: 3 kernreactoren (Doel 1,2 - Tihange 1) 70 Oliecrisis 1982-1985:4 kernreactoren

Nadere informatie

1 Kent u het bericht dat kerncentrale Doel is stilgelegd wegens een mogelijk defect? 1

1 Kent u het bericht dat kerncentrale Doel is stilgelegd wegens een mogelijk defect? 1 > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Directoraat-generaal voor Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 30 2594 AV Den

Nadere informatie

De veiligheid van de kerncentrale van Doel en de rol van het FANC

De veiligheid van de kerncentrale van Doel en de rol van het FANC De veiligheid van de kerncentrale van Doel en de rol van het FANC 14 oktober 2015 Jan Bens Directeur-generaal FANC 1. Over het FANC Overzicht 2. De kerncentrale van Doel 2.1. Doel 1/2: Long Term Operation

Nadere informatie

Persnota. November 2015 Dossier reactorvaten Doel 3 en Tihange 2: Conclusies van het rapport van Electrabel

Persnota. November 2015 Dossier reactorvaten Doel 3 en Tihange 2: Conclusies van het rapport van Electrabel Persnota November Dossier reactorvaten Doel 3 en Tihange 2: Conclusies van het rapport van Electrabel 1) Inleiding Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle heeft op 17 november beslist om de heropstart

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000

Nadere informatie

Provinciaal blad van Noord-Brabant

Provinciaal blad van Noord-Brabant Provinciaal blad van Noord-Brabant ISSN: 0920-1408 Onderwerp Beantwoording schriftelijke vragen van de PVV Statenfractie Noord-Brabant aan het college van GS inzake inzake problemen bij de Kerncentrale

Nadere informatie

Technische Briefing. Overzicht Nucleair Park. 11 januari 2016

Technische Briefing. Overzicht Nucleair Park. 11 januari 2016 Technische Briefing Overzicht Nucleair Park 11 januari 2016 Overzicht van het nucleair park Doel 1 15 februari 2015: volgens de wet van 2003 wordt de elektriciteitsproductie na 40 jaar uitbating stop gezet

Nadere informatie

Samenvatting voor beleidsmakers

Samenvatting voor beleidsmakers Road book towards a nuclear-free Belgium. How to phase out nuclear electricity production in Belgium? rapport door Alex Polfliet, Zero Emissions Solutions, in opdracht van Greenpeace Belgium Samenvatting

Nadere informatie

Sluit Doel 1 en 2. #eerlijkerisbeter

Sluit Doel 1 en 2. #eerlijkerisbeter Sluit Doel 1 en 2 In november 2015 hebben de federale regering en Electrabel een akkoord bereikt waardoor de kerncentrales van Doel 1 en 2 nog tien jaar lang kunnen openblijven. Doel 1 en Doel 2 zijn versleten,

Nadere informatie

STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING TEGEN 2030 ADDENDUM

STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING TEGEN 2030 ADDENDUM STUDIE OVER DE PERSPECTIEVEN VAN ELEKTRICITEITSBEVOORRADING TEGEN 2030 ADDENDUM Januari 2015 2 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt

Nadere informatie

Vraag 1 Kent u het bericht Ontploffing en brand bij Belgische kerncentrale Doel vlakbij Woensdrecht? 1

Vraag 1 Kent u het bericht Ontploffing en brand bij Belgische kerncentrale Doel vlakbij Woensdrecht? 1 > Retouradres Postbus 20906 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

De veiligheid in en rondom de kerncentrale van Tihange

De veiligheid in en rondom de kerncentrale van Tihange De veiligheid in en rondom de kerncentrale van Tihange Informatiebijeenkomst Provincie Limburg (NL) 20 mei 2015 Nele Scheerlinck Ir. Simon Coenen Dr. Lodewijk Van Bladel Overzicht 1. Over het FANC 2. De

Nadere informatie

HC zd. 42 nr. 31. dia 1

HC zd. 42 nr. 31. dia 1 HC zd. 42 nr. 31 weinig mensen zullen zeggen dat ze leven voor het geld geld maakt niet gelukkig toch zeggen we er graag achteraan: wel handig als je het hebt want waar leef ik voor? een christen mag zeggen:

Nadere informatie

Rapport. Datum: 26 maart 1998 Rapportnummer: 1998/092

Rapport. Datum: 26 maart 1998 Rapportnummer: 1998/092 Rapport Datum: 26 maart 1998 Rapportnummer: 1998/092 2 Klacht Op 26 juni 1997 ontving de Nationale ombudsman een verzoekschrift van mevrouw B. te Drachten, met een klacht over een gedraging van Gak Nederland

Nadere informatie

Rapport. Rapport over een klacht over het UWV te Amsterdam. Datum: 6 maart 2015 Rapportnummer: 2015/049

Rapport. Rapport over een klacht over het UWV te Amsterdam. Datum: 6 maart 2015 Rapportnummer: 2015/049 Rapport Rapport over een klacht over het UWV te Amsterdam. Datum: 6 maart 2015 Rapportnummer: 2015/049 2 Klacht Verzoeker, die werkzoekend was en een WW-uitkering ontving, klaagt over de wijze van informatieverstrekking

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 32 645 Kernenergie Nr. 63 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag,

Nadere informatie

Veiligheid topprioriteit! Kennismaking met de kerncentrale van Doel Jan Trangez, Site Manager

Veiligheid topprioriteit! Kennismaking met de kerncentrale van Doel Jan Trangez, Site Manager Veiligheid topprioriteit! Kennismaking met de kerncentrale van Doel Jan Trangez, Site Manager INHOUD 1 Onze kerncijfers 2 Onze veiligheidsstrategie 3 Onze performantie 4 Ons BEST-project (BElgian Stress

Nadere informatie

WEET JIJ WAT TE DOEN BIJ EEN NUCLEAIR ONGEVAL?

WEET JIJ WAT TE DOEN BIJ EEN NUCLEAIR ONGEVAL? WEET JIJ WAT TE DOEN BIJ EEN NUCLEAIR ONGEVAL? België telt vijf nucleaire sites, in Doel, Tihange, Mol, Dessel en Fleurus. De kans op een ernstig nucleair ongeval op één van deze sites is klein, maar niet

Nadere informatie

WEET JIJ WAT TE DOEN BIJ EEN NUCLEAIR ONGEVAL?

WEET JIJ WAT TE DOEN BIJ EEN NUCLEAIR ONGEVAL? WEET JIJ WAT TE DOEN BIJ EEN NUCLEAIR ONGEVAL? België telt vijf nucleaire sites, in Doel, Tihange, Mol, Dessel en Fleurus. De kans op een ernstig nucleair ongeval op één van deze sites is klein, maar niet

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 2340 Vragen van de leden

Nadere informatie

Evaluatie Wet controle op rechtspersonen. Verslag van een schriftelijk overleg Vastgesteld

Evaluatie Wet controle op rechtspersonen. Verslag van een schriftelijk overleg Vastgesteld 33750-VI Nr. Evaluatie Wet controle op rechtspersonen Verslag van een schriftelijk overleg Vastgesteld De vaste commissie voor Veiligheid en Justitie heeft een aantal vragen ter beantwoording voorgelegd

Nadere informatie

1. Het is goed dat de Rijksoverheid voorzorgsmaatregelen neemt tegen een mogelijk ongeval met een kernreactor

1. Het is goed dat de Rijksoverheid voorzorgsmaatregelen neemt tegen een mogelijk ongeval met een kernreactor Jodiumtabletten Inwoners van de gemeente Weert krijgen binnenkort van de Rijksoverheid per post een pakketje jodiumtabletten toegestuurd. De jodiumtabletten worden aan kinderen en jongeren tot 18 jaar

Nadere informatie

Datum 19 april 2016 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over de militaire beveiliging van Belgische kerncentrales

Datum 19 april 2016 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over de militaire beveiliging van Belgische kerncentrales 1 > Retouradres Postbus 16950 2500 BZ Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 16950 2500 BZ Den Haag www.nctv.nl

Nadere informatie

Aan de edelachtbare leden van de raad van de gemeente Roosendaal. Geachte dames en heren,

Aan de edelachtbare leden van de raad van de gemeente Roosendaal. Geachte dames en heren, Aan de edelachtbare leden van de raad van de gemeente Roosendaal Roosendaal registratiecode : Griffie / onderwerp Antwoord raadsvragen cf. art. 39 RvO Onaanvaardbare risico's Doel Geachte dames en heren,

Nadere informatie

Reactorvatinspectie KCB

Reactorvatinspectie KCB maart 2015 Chronologie Doel-3 fenomeen Tijdens regulier onderhoud werd medio 2012 in reactorvat 3 van de kerncentrale van Doel een voor deze centrale nieuwe inspectie uitgevoerd. Men vond duizenden zogenaamde

Nadere informatie

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

HC zd. 22 nr. 32. dia 1 HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste

Nadere informatie

Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie?

Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie? MEMO/11/406 Brussel, 16 juni 2011 Gezondheid: uw Europese ziekteverzekeringskaart altijd mee op vakantie? Vakantie verwacht het onverwachte. Gaat u binnenkort op reis in de EU of naar IJsland, Liechtenstein,

Nadere informatie

Leveringszekerheid. Wat als morgen het licht uitgaat?

Leveringszekerheid. Wat als morgen het licht uitgaat? Leveringszekerheid Wat als morgen het licht uitgaat? Inhoudstafel Samenvatting Enkele definities Net voldoende aanbod Leveringszekerheid Wat kunnen wij doen? Wat kan u doen? Conclusie Samenvatting Een

Nadere informatie

2013 breekt klimaatrecords: wetenschappers vragen dringend meer emissiereducties

2013 breekt klimaatrecords: wetenschappers vragen dringend meer emissiereducties Veerle Solia Van: BBL - Beleidsbabbel Verzonden: vrijdag 12 september 2014 11:55 Aan: BBL - Beleidsbabbel Onderwerp: Kerncentrales langer openhouden is een schijnoplossing Kan je

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand

Henk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen

Nadere informatie

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016

M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016 M A R K T M O N I T O R E N E R G I E - Mei 2016 Geachte relatie, Bijgaand ontvangt u de maandelijkse marktmonitor van Energy Services. De Marktmonitor is een maandelijkse uitgave van Energy Services.

Nadere informatie

Organiseer je vooraf klaar om te bobben!

Organiseer je vooraf klaar om te bobben! PERSBERICHT Organiseer je vooraf klaar om te bobben! 11 juni 2013 Het Bob-concept krijgt een nieuwe dimensie De staatssecretaris voor Mobiliteit, Melchior Wathelet, en het BIVV presenteerden vandaag de

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Makers van biodiesel en bioethanol

Makers van biodiesel en bioethanol De Standaard Makers van biodiesel en bioethanol verzuipen donderdag 12 maart 2009 Auteur: BRUSSEL - Verscheidene biodiesel- en bioethanolbedrijven dreigen over de kop te gaan. Hun installaties draaien

Nadere informatie

Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie

Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie Federale Beroepscommissie voor de toegang tot milieu-informatie 16 december 2014 BESLISSING nr. 2014-30 over de weigering om toegang te geven tot informatie met betrekking tot scheurtjes in de reactorvaten

Nadere informatie

Afschakelplan en Stroomtekort 2014

Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Afschakelplan en Stroomtekort 2014 Komt het tot afschakelen? Wat is het afschakelplan / Ben ik erbij betrokken? Verloop van het afschakelplan 2 13. 225 MW De afnamepiek op het net van Elia in 2013: 13.225

Nadere informatie

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE?

MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? MULTICHANNEL, TREND OF EVOLUTIE? Ik ben hier. En u? De klant is god. En god is overal. Maar is uw bedrijf dat ook? Want terwijl u braaf naast de telefoon wacht tot de klant

Nadere informatie

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen

In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen 14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Actuele Vraag over Kerncentrale Doel

Actuele Vraag over Kerncentrale Doel Actuele Vraag over Kerncentrale Doel In een bericht aan Provinciale Staten op 3 mei j.l. laat de CdK weten dat hij naar aanleiding van de berichtgeving over de kerncentrale Doel actieve informatie heeft

Nadere informatie

Goedkeuring plan Wathelet door kern

Goedkeuring plan Wathelet door kern Staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie, Mobiliteit en Staatshervorming Secrétaire d Etat à l'environnement, à l'energie, à la Mobilité et aux Réformes institutionnelles Melchior Wathelet Goedkeuring

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 3291 Vragen van het lid

Nadere informatie

Vooraleer de leerlingen de teksten lezen, worden de belangrijkste tekststructuren overlopen (LB 265).

Vooraleer de leerlingen de teksten lezen, worden de belangrijkste tekststructuren overlopen (LB 265). 5.2.1 Lezen In het leerboek krijgen de leerlingen uiteenlopende teksten te lezen. Op die manier worden de verschillende tekstsoorten en tekststructuren nogmaals besproken. Het gaat om een herhaling van

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Rapport. Datum: 23 februari 1999 Rapportnummer: 1999/065

Rapport. Datum: 23 februari 1999 Rapportnummer: 1999/065 Rapport Datum: 23 februari 1999 Rapportnummer: 1999/065 2 Klacht Op 25 augustus 1998 ontving de Nationale ombudsman een verzoekschrift van mevrouw V. te IJmuiden, met een klacht over een gedraging van

Nadere informatie

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen

Vandaag is rood. Pinksteren 2014. Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Vandaag is rood. Pinksteren 2014 Rood is al lang het rood niet meer Het rood van rode rozen De kleur van liefde van weleer Lijkt door de haat gekozen Dat mooie rood was ooit voor mij Een kleur van passie

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-

-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_- Nummer 39/2013 woensdag 6 maart 2013 Hierbij een aanbieding van Osea. Een toneelgezelschap waar verschillende van onze ex-collega's aan meewerken. o.a. Marc Van Dyck, Gerda Cabus, Yvette Cole Opel vier

Nadere informatie

Beursdagboek 12 September 2013.

Beursdagboek 12 September 2013. Beursdagboek 12 September 2013. De Amerikanen lieten tijdens de herdenking van 9-11 de markten voor de derde achtereenvolgende dag fors stijgen. Gisterenavond Tijd 22:10 uur. Zoals ik al schreef in mijn

Nadere informatie

Het verhaal van Europa

Het verhaal van Europa Het verhaal van Europa 2010 Uitgeverij Manteau / Standaard Uitgeverij en Rob Heirbaut & Hendrik Vos Standaard Uitgeverij nv, Mechelsesteenweg 203, B-2018 Antwerpen www.manteau.be info@manteau.be Deze reeks

Nadere informatie

VLAAMS PARLEMENT HANDELINGEN COMMISSIEVERGADERING COMMISSIE VOOR BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN, HUISVESTING EN STEDELIJK BELEID

VLAAMS PARLEMENT HANDELINGEN COMMISSIEVERGADERING COMMISSIE VOOR BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN, HUISVESTING EN STEDELIJK BELEID C284 BIN30 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2002-2003 10 juli 2003 HANDELINGEN COMMISSIEVERGADERING COMMISSIE VOOR BINNENLANDSE AANGELEGENHEDEN, HUISVESTING EN STEDELIJK BELEID Vraag om uitleg van de heer Bart

Nadere informatie

vergadering C90 LAN5 zittingsjaar 2009-2010 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid

vergadering C90 LAN5 zittingsjaar 2009-2010 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid vergadering C90 LAN5 zittingsjaar 2009-2010 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid van 20 januari 2010 2 Commissievergadering nr. C90 LAN5 (2009-2010) 20

Nadere informatie

Datum 12 september 2014 Betreft Beantwoording van vragen inzake de precaire situatie wat betreft de energievoorziening in België

Datum 12 september 2014 Betreft Beantwoording van vragen inzake de precaire situatie wat betreft de energievoorziening in België > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag

Nadere informatie

zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie

zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie vergadering C214 WON18 zittingsjaar 2010-2011 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie van 28 april 2011 2 Commissievergadering nr. C214 WON18 (2010-2011)

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Voor de dienst: "Laat Het Zien" van Reni en Elisa Welkom Lied 216 ( Morning has broken ) Bemoediging en groet Gebed Lied 780 (naar Psalm 139) Psalm 23

Voor de dienst: Laat Het Zien van Reni en Elisa Welkom Lied 216 ( Morning has broken ) Bemoediging en groet Gebed Lied 780 (naar Psalm 139) Psalm 23 Voor de dienst: "Laat Het Zien" van Reni en Elisa Welkom Lied 216 ( Morning has broken ) Bemoediging en groet Gebed Lied 780 (naar Psalm 139) Psalm 23 1 Een psalm van David. De HEER is mijn herder, het

Nadere informatie

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo?

U schrijft ook dat wij Belgen bang zijn voor elkaar. Hoezo? Wablieft praat met Paul Verhaeghe De maatschappij maakt mensen ziek Materieel hebben we het nog nooit zo goed gehad. De meesten van ons hebben een inkomen, een dak boven ons hoofd Toch voelen veel mensen

Nadere informatie

Aan de orde is het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 20 december 2007 over het wapenexportbeleid.

Aan de orde is het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 20 december 2007 over het wapenexportbeleid. Wapenexportbeleid Aan de orde is het debat naar aanleiding van een algemeen overleg op 20 december 2007 over het wapenexportbeleid. Voorzitter. Voor het kerstreces hebben wij met de staatssecretaris van

Nadere informatie

Goedkeuring milieueffectrapport. Kerncentrale van Doel hernieuwing van de Vlarem-vergunning

Goedkeuring milieueffectrapport. Kerncentrale van Doel hernieuwing van de Vlarem-vergunning Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Graaf de Ferrarisgebouw Koning Albert II-laan 20 1000 BRUSSEL tel: 02/553.80.79 fax: 02/553.80.75 Goedkeuring

Nadere informatie

Les Kernenergie. Werkblad

Les Kernenergie. Werkblad LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Kernenergie Werkblad Les Kernenergie Werkblad Wat is kernenergie? Het Griekse woord atomos betekent ondeelbaar. Het woord atoom is hiervan afgeleid. Ooit dachten wetenschappers

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:

Ik besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al: Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:

Nadere informatie

De Bijbel open 2013 44 (09-11)

De Bijbel open 2013 44 (09-11) 1 De Bijbel open 2013 44 (09-11) Als ouders zondigen, dan worden hun kinderen daarvoor gestraft. Is dat zo? Dat kan toch niet waar zijn. Toch lijkt dat wel zo te staan in Deut. 5:9 en Ex. 20:5. In deze

Nadere informatie

Maak de VAB-vakantietest en vermijd dure boetes en kosten aan je wagen

Maak de VAB-vakantietest en vermijd dure boetes en kosten aan je wagen Maak de VAB-vakantietest en vermijd dure boetes en kosten aan je wagen De zomervakantie is weer in aantocht en de wagen is nog steeds het populairste vervoermiddel om Europa te doorkruisen. In bepaalde

Nadere informatie

Vraag 1 Bent u bekend met het voornemen van de Belgische overheid om de levensduur van de kerncentrales Doel 1 en Doel 2 met 10 jaar te verlengen?

Vraag 1 Bent u bekend met het voornemen van de Belgische overheid om de levensduur van de kerncentrales Doel 1 en Doel 2 met 10 jaar te verlengen? > Retouradres Postbus 20906 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesman/weg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Rapport. Rapport over een klacht over de Sociale Verzekeringsbank te Zaanstad. Datum: 5 februari 2015 Rapportnummer: 2015/021

Rapport. Rapport over een klacht over de Sociale Verzekeringsbank te Zaanstad. Datum: 5 februari 2015 Rapportnummer: 2015/021 Rapport Rapport over een klacht over de Sociale Verzekeringsbank te Zaanstad. Datum: 5 februari 2015 Rapportnummer: 2015/021 2 Klacht Verzoekster klaagt erover dat de Sociale Verzekeringsbank (SVB) is

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

Rapport. Datum: 24 april 2001 Rapportnummer: 2001/110

Rapport. Datum: 24 april 2001 Rapportnummer: 2001/110 Rapport Datum: 24 april 2001 Rapportnummer: 2001/110 2 Klacht Verzoeker, een Afghaanse asielzoeker, klaagt over de lange duur van de behandeling door de Immigratie- en Naturalisatiedienst van het Ministerie

Nadere informatie

1 Ben of word jij weleens gepest?

1 Ben of word jij weleens gepest? Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Pesten Pesten is van alle generaties. Het kan bijna overal plaatsvinden en is daarom dichterbij dan mensen soms denken 8 1 Ben of word jij weleens gepest? 7 6

Nadere informatie

Dossieropdracht 3. Analyse 1 - Didactiek

Dossieropdracht 3. Analyse 1 - Didactiek Dossieropdracht 3 Analyse 1 - Didactiek Naam: Thomas Sluyter Nummer: 1018808 Jaar / Klas: 1e jaar Docent Wiskunde, deeltijd Datum: 22 november, 2007 Samenvatting Het realistische wiskundeonderwijs heeft

Nadere informatie

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier

Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Ervaringen Voorbeeld jouw ervaring delen? formulier Vraag 1 Hoe heb je zielsliefde ontdekt, en ontdekte je zielsliefde het ook op dat moment? Ik ontmoette haar op mijn werk in de rookruimte. We konden

Nadere informatie

Greenpeace eist een nieuwe wet die de nucleaire provisies veiligstelt in een Nationaal Fonds van de Nucleaire Voorzieningen

Greenpeace eist een nieuwe wet die de nucleaire provisies veiligstelt in een Nationaal Fonds van de Nucleaire Voorzieningen Greenpeace eist een nieuwe wet die de nucleaire provisies veiligstelt in een Nationaal Fonds van de Nucleaire Voorzieningen Hoewel de kernuitstap keer op keer ter discussie wordt gesteld, is over de invoering

Nadere informatie

l!lllllllllllllllll!llll!lll!lllllllllllllllllllllllllll

l!lllllllllllllllll!llll!lll!lllllllllllllllllllllllllll Gemeente ifj Bergen op Zoom Aan de raadsfracties van de GBWP, WD, Groen Links en D 66 p/a Klipper 43 4617 GG Bergen op Zoom l!lllllllllllllllll!llll!lll!lllllllllllllllllllllllllll 1 h HAART 2017 Uw kenmerk

Nadere informatie

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.

Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.

Nadere informatie

Vragen van het statenlid L. Harpe (GroenLinks) ingevolge artikel 44 reglement van orde

Vragen van het statenlid L. Harpe (GroenLinks) ingevolge artikel 44 reglement van orde V1.2 statenstukken Provinciale Staten Vragen van het statenlid L. Harpe (GroenLinks) ingevolge artikel 44 reglement van orde AANHANGSEL tot de notulen van de provinciale staten van Zeeland 2012 nummer

Nadere informatie

Stroomproblematiek winter 2014-2015. Katrien Moens Manager Belangenbehartiging

Stroomproblematiek winter 2014-2015. Katrien Moens Manager Belangenbehartiging Stroomproblematiek winter 2014-2015 Katrien Moens Manager Belangenbehartiging Probleem? Onevenwicht vraag productie Frequentie wijkt af van 50 Hz Black-out over grote delen van België / Europa Brown-out

Nadere informatie

A D V I E S Nr Zitting van woensdag 5 november

A D V I E S Nr Zitting van woensdag 5 november A D V I E S Nr. 1.913 -------------------------------- Zitting van woensdag 5 november 2014 ------------------------------------------------------- Ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het

Nadere informatie

Presentatie Feedback. Door: Tim Janssen Klas: GDD1A

Presentatie Feedback. Door: Tim Janssen Klas: GDD1A Presentatie Feedback Door: Tim Janssen Klas: GDD1A Inhoud Reflecties Voorbereiding presentatie Reflecties Silver Huber: Breakdance Goede duidelijke presentatie. Heel helder en goed te horen. Leuk dat ie

Nadere informatie

Wensdenken en illusoire politiek

Wensdenken en illusoire politiek Wensdenken en illusoire politiek Flexwerkers sneller laten doorstromen naar vaste contracten. Dat is wat minister Asscher wil bewerkstelligen met de Wet werk en zekerheid. Het omgekeerde lijkt te gebeuren,

Nadere informatie

Onderzoek: Studiekeuze

Onderzoek: Studiekeuze Onderzoek: Studiekeuze Publicatiedatum: 31-01- 2014 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 29 t/m 31 januari 2014, deden 712 scholieren en 1064 studenten mee. De uitslag van de peiling

Nadere informatie

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie.

Ik ben als bestuurder in deze provincie bijzonder geïnteresseerd in de kansen van nieuwe energie voor onze kenniseconomie. Welkomstwoord van Jan Franssen, Commissaris van de Koningin in Zuid-Holland, bij het Lustrumcongres 'Geothermal Heat is Cool' van het Platform Geothermie, Den Haag, 24 oktober 2012 ---------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie

zittingsjaar 2012-2013 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie

zittingsjaar 2012-2013 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie vergadering C22 WON3 zittingsjaar 2012-2013 Handelingen Commissievergadering Commissie voor Woonbeleid, Stedelijk Beleid en Energie van 18 oktober 2012 2 Commissievergadering nr. C22 WON3 (2012-2013) 18

Nadere informatie

Welk persoon uit het geslacht van Elimelech komt in beeld?

Welk persoon uit het geslacht van Elimelech komt in beeld? Ruth op de akker van Boaz. Welk persoon uit het geslacht van Elimelech komt in beeld? Ruth 2:1 1 Nu had Naomi een bloedverwant van de kant van haar man, een zeer vermogend man, uit het geslacht van Elimelech,

Nadere informatie

Wijnimport Nederland naar regio

Wijnimport Nederland naar regio DO RESEARCH Wijnimport Nederland naar regio Sterke opmars wijn uit Chili Jeroen den Ouden 1-10-2011 Inleiding en inhoudsopgave Pagina I De invoer van wijn in Nederland 1 II De invoer van wijn naar herkomst

Nadere informatie

Beste collega s, Prettig weekend, Philippe ********

Beste collega s, Prettig weekend, Philippe ******** Beste collega s, Energie is brandend actueel. Elke dag heeft de pers het over het risico dat België loopt op het vlak van bevoorradingszekerheid, de nieuwe beleidslijnen in het federale regeerakkoord,

Nadere informatie

Rapport. Datum: 26 september 2001 Rapportnummer: 2001/293

Rapport. Datum: 26 september 2001 Rapportnummer: 2001/293 Rapport Datum: 26 september 2001 Rapportnummer: 2001/293 2 Klacht Verzoeker klaagt over de wijze waarop het Ministerie van Buitenlandse Zaken zijn sollicitatiebrief van 6 maart 2000 heeft behandeld. Hij

Nadere informatie

Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75

Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 DEEL 3.4 DE EURO Deel 3. Wat doet de Europese Unie? 75 3.4. DE EURO DOEL - De leerlingen/cursisten ontdekken de voordelen van het gebruik van de eenheidsmunt: wisselen van geld is niet meer nodig, je spaart

Nadere informatie

Latijn: iets voor jou?

Latijn: iets voor jou? : n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de

Nadere informatie

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)

Nadere informatie

1. Brillenglazen zijn toch gewoon brillenglazen? Merk jij het verschil tussen een glas van Pearle, Hans Anders of een dure opticien? Waarom een hele hoop euro's betalen als het ook stukken goedkoper kan.

Nadere informatie

Studie over uitvoerpotentieel agrovoedingssector

Studie over uitvoerpotentieel agrovoedingssector Studie over uitvoerpotentieel agrovoedingssector Brussel, 20 januari 2016 Uit een studie van de FOD Economie over de Belgische agrovoedingsindustrie blijkt dat de handel tussen 2000 en 2014 binnen de Europese

Nadere informatie

1. Samenvatting. 2. De Belgische energiemarkt. 2.1 Liberalisering van de energiemarkt

1. Samenvatting. 2. De Belgische energiemarkt. 2.1 Liberalisering van de energiemarkt PERSDOSSIER Inhoud 1. Samenvatting... 2 2. De Belgische energiemarkt... 2 3. Hoe maakt Poweo het verschil?... 3 4. Poweo: meest competitieve elektriciteitsaanbod in Wallonië volgens Test-Aankoop... 4 5.

Nadere informatie

foto s sina willmann haar mannetje

foto s sina willmann haar mannetje foto s sina willmann Sina Willmann staat haar mannetje De wereld van quadraces staat bij het brede publiek voornamelijk bekend als een echte mannenwereld. Er zijn echter ook dames die hun mannetje weten

Nadere informatie

niet in strijd met de artikelen 7 of 8.3 van de Reclame Code, noch met de artikelen 2 of 3

niet in strijd met de artikelen 7 of 8.3 van de Reclame Code, noch met de artikelen 2 of 3 Geachte leden van de Reclame Code Commissie, Atoomstroom.nl claimt dat de opwekking van elektriciteit met kerncentrales I. schoon, II. CO 2 -vrij en III. vrij van subsidies is. Ik zal u aangeven waarom

Nadere informatie

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen.

Welke wapens worden voor het eerst gebruikt in de Eerste Wereldoorlog? 1. Geweren en gifgas. 2. Machinegeweren en gifgas. 3. Gifgas en pistolen. Tussen welke twee landen is de Eerste Wereldoorlog begonnen? 1. Engeland en Frankrijk 2. Duitsland en Frankrijk 3. Duitsland en Engeland Nederland blijft neutraal. Wat betekent dat? 1. Nederland kiest

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) 'Hij kent je bij je naam'. (internet) http://www.youtube.com/watch?

'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) 'Hij kent je bij je naam'. (internet) http://www.youtube.com/watch? Liturgie Jongerenviering op 10 juni 2012 Protestantse Kerk in Wehl Welkom Anneke We begroeten elkaar met het zingen van: 'Vrede voor jou, hierheen gekomen' (Geroepen om te zingen, nr. 15) Thema van de

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie