De behandeling van Dientamoeba fragilis. Thecla A.M. Hekker, arts-microbioloog NVMM, 2 april 2008

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De behandeling van Dientamoeba fragilis. Thecla A.M. Hekker, arts-microbioloog NVMM, 2 april 2008"

Transcriptie

1 De behandeling van Dientamoeba fragilis Thecla A.M. Hekker, arts-microbioloog NVMM, 2 april 2008

2 Dientamoeba fragilis Inleiding Klinische verschijnselen Diagnose Therapie Vervolg 2

3 Inleiding bekend sinds 1918 Jepps & Dobell misschien onterecht als altijd apathogeen afgedaan Neglected cause of diarrhea, Unusual intestinal pathogen, Emerging protozoal infection, Emerging from obscurity (Johnson, 2004) stond in contrast met Entamoeba histolytica, als weefselparasiet bleek geen amoeba maar flagellaat (zonder flagellen) alleen trofozoïet stadium, geen cyste vorm relatief klein, 3-22 μm, variabel van grootte in een monster 1-3 nuclei, meest 2, met chromatine granulae, en spindle in cytoplasma meestal vacuoles 3

4 Inleiding: levenscyclus 4

5 cosmopolitisch Inleiding: vóórkomen prevalentie: afhankelijk van gemeenschap (hygiëne) en leeftijd: varieërend van 4-30% % positieve 25 kind tot 82% 20 volw tot 50% NL: 5 huisartsenpopulaties 10-14% age group 5

6 Fig. 1: Nonrepeat occurrence of the 8 most common intestinal parasites diagnosed via stool examination at Cadham Provincial Laboratory, Winnipeg, Man., over a 1-year period Lagace-Wiens, P. R. et al. CMAJ 2006;175:468 6 Copyright 2006 Canadian Medical Association or its licensors

7 Inleiding: vóórkomen huisartsenstudie Sentinel populatiestudie 1998: Dientamoeba gevallen 102/706: 14.4% controles 73/673: 10.7% Dientamoeba fragilis patients controls % positieve age group 7

8 buikpijn en -krampen diarree Verschijnselen anorexie moeheid gewichtsverlies nausea vomitus IBS-achtige klachten 8

9 Laboratoriumdiagnose soms zichtbaar in vers preparaat (direct of jodium) tft en permanente kleuring (CZ, FeH KY, trichroom) eosinofilie 9

10 Trofozoïeten 10

11 Laboratoriumdiagnose: geen routine PCR: restrictie fragment analyse kweek: met bacteriën: 11

12 Therapie geen grootschalige RCT s wel vele studies probleem follow-up: zowel klinisch als parasitologisch, tot 1 maand na therapie niet altijd tft gedaan 12

13 Therapie bij kinderen 1991 Preiss, n=91metronidazol 30 mg/kg/dag x10 d: effectief bij 64/91 (70%) als, bij oudere kinderen, daarna gevolgd door oxytetracycline dan 90% succes 13

14 Therapie bij kinderen 2004 Bosman, n=43, 3-10 jaar, waarvan 32 chron buikklachten n=27 clioquinol (15 mg/kg/dag, in 3 doses x 5-7 d): parasitologische cure 22/27 (81%) en hierbij klinische cure 19/22 na 1 mnd n=16 met nitro-imidazolpreparaat: n=10 metronidazol (15-30 mg/kg/dag x 7 d), n=6 tinidazol (50 mg/kg/dag x 3 d): tft neg 11/16 (69%), hierbij klinische cure 8/11 na 1 mnd n=10 nog steeds pos tft na 1 mnd: bij 2/10 vermindering klachten 14

15 Therapie bij kinderen 2007 Vandenberg, n=15 paromomycine mg/dag in 3 doses x 7 d na 1 mnd parasitologisch effect in 80%, klinisch effect in 87% (op dag 14 zelfs 92.9% resp 92.9%) 1 had persisterende infectie, dag 21 neg tft, maar nog klachten 2de kuur: daarna weer D.f en nog steeds klachten): wrs te lage dosis gehad in relatie tot gewicht geen relatie met E.vermicularis, geen jeuk 15

16 Therapie bij volwassenen 1967 Simon, n=21 paromomycine 1.75 g/dag x 4-5 d: follow-up op dag 10, 28 en 66 met 1 feces monster, zou 100% effectief zijn te weinig info 1983 Millet, n=12 iodoquinol 3 dd 650 mg x 20 d: 83%, hoewel bij n=3 pas na 2de kuur 2003 Norberg, n=32 metronidazol in variabele doseringen en duur: 4/32 effectief, 12/32 vermindering symptomen 16

17 Therapie bij volwassenen 2006 Vandenberg, n=26 D.f, 15.4% asymptomatisch, n=19 behandeld, overall parasitologische cure 75%, klinisch 79% paromomycine, n=4, 100% resp 100% na 1 mnd metronidazole, n=15, 12/15 controle tft na 1 mnd, 8/12=66.7% parasitologische en klinische cure; 3/4 met persisterende D.f opgeknapt, 1 onveranderd 3/26 hadden anale jeuk, geen E.vermicularis, geen urticariae PCR n=9 restrictie fragment patroon genotype 1 17

18 Therapie oudere studies (Preiss) laten effect zien van oxytetracycline, doxycycline en metronidazol 2001 Borody, n=21, R/iodoquinol+doxycycline, cure 67% 2003 Girginkardesler, n=35, 3 fecesmonsters, R/secnidazole 1 malig 2 gram of 30 mg/kg, parasitologische cure op dag 7 en 14 in 97% en klinische in 77% 18

19 Conclusies zoeken naar Dientamoeba fragilis! therapie, indien nodig, bij kinderen en ook bij volwassenen meer onderzoek (trials) nodig (NL werkgroep 2008) middelen: paromomycine mg/kg/d in 3 doses x 7d clioquinolsuspensie 100 mg/ml LNA 15 mg/kg/d in 3 doses x 7d (US: iodoquinol 3 dd 650 mg x 20d) doxycycline 2 dd 100 mg x 10d (oxy)tetracycline 4 dd 500 mg of 40 mg/kg/d in 4 doses x 10d metronidazol 3 dd 500 mg of 30 mg/kg/d in 3 doses x 10d 19

20 En wat nog meer Allerlei antiparasitaire kruiden mét of zonder wormwood (alsemkruid) 20

21 Ten einde raad... zapper van Dr Hulda Clark 21

Dientamoeba fragilis, vooral bij kinderen pathogeen?

Dientamoeba fragilis, vooral bij kinderen pathogeen? Dientamoeba fragilis, vooral bij kinderen pathogeen? Dientamoeba fragilis, mostly pathogenous in children? Auteurs Trefwoorden Key words O.F.B. Stumpel, J.J.M. Tolboom, A. Warris, P.J.A. Beckers en J.M.Th.

Nadere informatie

E. histolytica / dispar. in de routine laboratoriumpraktijk. Manfred van Kerckhoven, analist LabMicTA, Hengelo

E. histolytica / dispar. in de routine laboratoriumpraktijk. Manfred van Kerckhoven, analist LabMicTA, Hengelo E. histolytica / dispar in de routine laboratoriumpraktijk Manfred van Kerckhoven, analist LabMicTA, Hengelo 3-2-2014 1 Hengelo 2 Regio T&A - ZKH: ZGT, MST, SKB - Alle zorginstellingen - Groot deel huisartsen

Nadere informatie

Laboratoria Nieuwsbrief oktober 2014 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium

Laboratoria Nieuwsbrief oktober 2014 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium Laboratoria Nieuwsbrief oktober 2014 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium In dit nummer: - Aanvraagformulier medicijnspiegel bepaling - Dientamoeba fragilis

Nadere informatie

Dientamoeba fragilis: een mogelijk belangrijke oorzaak van persisterende buikpijn bij kinderen

Dientamoeba fragilis: een mogelijk belangrijke oorzaak van persisterende buikpijn bij kinderen Oorspronkelijke stukken Dientamoeba fragilis: een mogelijk belangrijke oorzaak van persisterende buikpijn bij kinderen d.k.bosman, m.a.benninga, p.van de berg, g.c.l.kooijman en t.van gool Dientamoeba

Nadere informatie

Wormen. Fecesonderzoek op parasieten. Wormen. Protozoa. Protozoa

Wormen. Fecesonderzoek op parasieten. Wormen. Protozoa. Protozoa Theo Mank Fecesonderzoek op parasieten overzicht 2018 Protozoa Balantidium coli Cryptosporidium sp Cyclospora cayetanensis Cystoisospora belli Dientamoeba fragilis Entamoeba histolytica Giardia lamblia

Nadere informatie

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 21 november Ronde 88 Parasitologie

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 21 november Ronde 88 Parasitologie Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 21 november 2007 Ronde 88 Parasitologie 2007-3 Rondecommentaar In het invulformulier zijn voor de fecesmonsters

Nadere informatie

Een 36 jarige waterbouwkundig ingenieur wordt in Bangladesh acuut ziek met koorts tot 39 C en 10-15 x per dag waterdunne diarree.

Een 36 jarige waterbouwkundig ingenieur wordt in Bangladesh acuut ziek met koorts tot 39 C en 10-15 x per dag waterdunne diarree. Diarree na tropen Een 36 jarige waterbouwkundig ingenieur wordt in Bangladesh acuut ziek met koorts tot 39 C en 10-15 x per dag waterdunne diarree. Hij behandelt zichzelf met imodium en ORS. Na 48 uur

Nadere informatie

Monster A 330 Uitslag Punten Max. Aantal Lab's

Monster A 330 Uitslag Punten Max. Aantal Lab's Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek Rondzending 83 Parasitologie 2006-2 vraagstelling voorlopige uitslag uitslagformulier definitieve uitslag verdiepingsenquête 3b evaluatie SKML-sectie

Nadere informatie

Taenia spp. onderzoek

Taenia spp. onderzoek Code Datum Revisie :VPARA/007/01 :13-05-2004 : Taenia spp. onderzoek 1. Inleiding 5. Materiaal 9. Samenhangende procedures 2. Verantwoordelijkheden 6. Werkwijze 10. Bijlagen 3. Reagentia 7. Interpretatie

Nadere informatie

Manifestaties van Ziekte van Lyme. Albert Vollaard Afd. Infectieziekten LUMC 17 nov 2014

Manifestaties van Ziekte van Lyme. Albert Vollaard Afd. Infectieziekten LUMC 17 nov 2014 Manifestaties van Ziekte van Lyme Albert Vollaard Afd. Infectieziekten LUMC 17 nov 2014 Casus bespreking 1. Aanloop van enkele weken van malaise en progressieve spierpijn (uitgebreide DD) 2. Geen verhaal

Nadere informatie

Giardia Een echte bedreiging

Giardia Een echte bedreiging Giardia Giardia Een echte bedreiging Inleiding Giardia uit de groep Giardia duodenalis (syn. G. lamblia) komen wereldwijd bij vele diersoorten voor, met inbegrip van hond, kat en mens. Giardia is, na Toxocara,

Nadere informatie

Wormen. Faecesonderzoek op parasieten. Protozoa. Rondzending darmparasieten (microscopie)

Wormen. Faecesonderzoek op parasieten. Protozoa. Rondzending darmparasieten (microscopie) Faecesonderzoek op parasieten overzicht 2012 Titia Kortbeek Theo Mank Protozoa Cryptosporidium sp Cyclospora cayetanensis Cystoisospora belli Dientamoeba fragilis Entamoeba histolytica Giardia lamblia

Nadere informatie

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 17 juni 2009. Ronde 95 Parasitologie 2009-2

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 17 juni 2009. Ronde 95 Parasitologie 2009-2 Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 17 juni 2009 Ronde 95 Parasitologie 2009-2 Evaluatie Ronde commentaar - enkele foute etiketten op monster

Nadere informatie

Ronde 93 Parasitologie Evaluatie

Ronde 93 Parasitologie Evaluatie Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 12 februari 2009 Ronde 93 Parasitologie 2008-4 Evaluatie Ronde commentaar Naar aanleiding van het functioneren

Nadere informatie

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 16 augustus Ronde 87 Parasitologie

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 16 augustus Ronde 87 Parasitologie Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 16 augustus 2007 Ronde 87 Parasitologie 2007-2 Algemene evaluatie Rondzending 2007-2 werd met goed resultaat

Nadere informatie

Infectieuze diarree. Marjolein Deege, arts-microbioloog UMCU/Saltro

Infectieuze diarree. Marjolein Deege, arts-microbioloog UMCU/Saltro Infectieuze diarree Marjolein Deege, arts-microbioloog UMCU/Saltro Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Relevante relaties met bedrijven Sponsoring / onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Faecesonderzoek op parasieten

Faecesonderzoek op parasieten Faecesonderzoek op parasieten overzicht 2013 Titia Kortbeek Theo Mank overzicht resultaten 2013 transitie CCKL praktijkrichtlijn naar ISO 15189-2012 stof tot nadenken overzicht resultaten 2013 transitie

Nadere informatie

Laboratoriumdiagnostiek van parasieten in faecesop basis van microscopie en antigentesten THOMAS MAENHOUT

Laboratoriumdiagnostiek van parasieten in faecesop basis van microscopie en antigentesten THOMAS MAENHOUT Laboratoriumdiagnostiek van parasieten in faecesop basis van microscopie en antigentesten THOMAS MAENHOUT LABORATORIUMDIAGNOSTIEK INLEIDING Microscopie Direct of na concentratietechniek Specifieke kleuringen

Nadere informatie

Dientamoeba fragilis, de case-control studie en hoe verder?

Dientamoeba fragilis, de case-control studie en hoe verder? Clinical microbioloy and infection 2015 Dientamoeba fragilis, de case-control studie en hoe verder? Maria Dullaert-de Boer 1 4 deelnemende laboratoria Design: Multi Center 1545 cases : patiënten die bij

Nadere informatie

Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!)

Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!) Q-koorts, een complexe diagnostiek! (the JBZ experience!) De microbiologen zagen zieke mensen. In hun ogen waren dat er veel meer dan normaal en zij spraken van een epidemie. ( ) We hebben de epidemie

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek intestinale parasieten -rondzendingen ten behoeve van Mdx-

Moleculaire diagnostiek intestinale parasieten -rondzendingen ten behoeve van Mdx- Moleculaire diagnostiek intestinale parasieten -rondzendingen ten behoeve van Mdx- Theo Schuurs, moleculair bioloog Lid namens WMDI / NVMM Izore, Centrum Infectieziekten Friesland, Leeuwarden Huidige rondzendingen

Nadere informatie

Kennislacunes NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen

Kennislacunes NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen Kennislacunes Buikpijn bij kinderen Kennislacunes 1. Prevalentie prikkelbare darm syndroom bij kinderen met chronische buikpijn (noot 5, 15). 2. Verschil in prognose van kinderen met prikkelbare darm syndroom

Nadere informatie

SKML-sectie Parasitologie. Nijmegen, 5 juni Ronde 90 Parasitologie

SKML-sectie Parasitologie. Nijmegen, 5 juni Ronde 90 Parasitologie Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 5 juni 2008 Ronde 90 Parasitologie 2008-1 Ronde commentaar Telling malariaparasieten. De SKML-sectie Parasitologie

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2014

Moleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2014 Moleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2014 Jaap van Hellemond, parasitoloog Erasmus MC & Havenziekenhuis, Rotterdam Lid namens NVP Theo Schuurs, moleculair bioloog Izore, Centrum Infectieziekten

Nadere informatie

BIJSLUITER. Fabrikant: Fareva Amboise, Zone Industrielle, 29 route des Industries, Pocé-sur-Cisse, Frankrijk.

BIJSLUITER. Fabrikant: Fareva Amboise, Zone Industrielle, 29 route des Industries, Pocé-sur-Cisse, Frankrijk. BIJSLUITER Lees de hele bijsluiter aandachtig door alvorens dit geneesmiddel in te nemen. Bewaar deze bijsluiter, misschien heeft u hem nog een keer nodig. Raadpleeg uw arts of apotheker, als u aanvullende

Nadere informatie

MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie

MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie Department of Pediatrics / Child Neurology Center for Childhood White Matter Disorders VU University Medical Center Amsterdam, NL Hersenen en

Nadere informatie

SKML - Parasitologie

SKML - Parasitologie SKML - Parasitologie Training of toetsing??? Doe de quiz en test uzelf Routine feces onderzoek Van een 12 jarig meisje vanwege aanhouden buikklachten. ± 15 µm Routine feces onderzoek Artefacten (niet parasitair)?

Nadere informatie

Parasitologie PH-3095 4, 5, 6, 13, 14 en 15 november 2013

Parasitologie PH-3095 4, 5, 6, 13, 14 en 15 november 2013 Parasitologie PH-3095 4, 5, 6, 13, 14 en 15 november 2013 Samenstellers: Lisette van Lieshout Hogeschool Leiden Centrum Bioscience en Diagnostiek Zernikedreef 11 2333 CK Leiden Postbus 382 2300 AJ Leiden

Nadere informatie

Dierenkliniek Goeree Overflakkee

Dierenkliniek Goeree Overflakkee Dierenkliniek Goeree Overflakkee De teksten van onze artikelen worden geschreven aan de hand van wetenschappelijke literatuur, maar ook op basis van onze eigen inzichten en ervaringen. Daarom kan de informatie

Nadere informatie

Fecesonderzoek op parasieten

Fecesonderzoek op parasieten Fecesonderzoek op parasieten overzicht 2014 Titia Kortbeek Theo Mank overzicht bevindingen deelnemers 1 parasiet uitgelicht 2014-7 x feces - 1 x urine - 1 x vocht uit lever cyste - 1x feces van hangbuikzwijntje

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek darmparasieten -overzicht 2015-

Moleculaire diagnostiek darmparasieten -overzicht 2015- Moleculaire diagnostiek darmparasieten -overzicht 2015- Theo Schuurs, moleculair bioloog Lid namens WMDI / NVMM Rob Koelewijn Jaap van Hellemond 2013: Introductie fecespanel geschikt voor Mdx SKML-parasitologie

Nadere informatie

Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA)

Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://hdl.handle.net/11245/2.120924 File ID Filename Version uvapub:120924 Samenvatting unknown SOURCE (OR PART

Nadere informatie

Giardiasis Richtlijn Versiebeheer

Giardiasis Richtlijn Versiebeheer Giardiasis Richtlijn Versiebeheer De richtlijn is vastgesteld door het LOI in oktober 2004. Wijzigingen: April 2015: paragraaf 9.5 is aangepast. Opname arbotekst m.b.t. voedselbereiders en verplegend personeel.

Nadere informatie

Definitie Bacteriële Vaginose

Definitie Bacteriële Vaginose Definitie Bacteriële Vaginose De verschuiving in de vaginale flora waarbij de normaal dominant aanwezige Lactobacillen zijn vervangen door anaerobe bacteriën. Belang onderzoek Incidentie Fluor: 40-50/1000

Nadere informatie

CAT Critically Appraised Topic

CAT Critically Appraised Topic Dientamoeba fragilis in faeces Eline Verhoye 1/44 CAT Critically Appraised Topic Dientamoeba fragilis in faeces: een meerwaarde voor huidig parasitologisch onderzoek? Author: Eline Verhoye Supervisor:

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek; darmprotozoa & T.vaginalis -overzicht 2017 & onderzoek naar variatie in gerapporteerde resultaten-

Moleculaire diagnostiek; darmprotozoa & T.vaginalis -overzicht 2017 & onderzoek naar variatie in gerapporteerde resultaten- Moleculaire diagnostiek; darmprotozoa & T.vaginalis -overzicht 2017 & onderzoek naar variatie in gerapporteerde resultaten- Theo Schuurs, MMM Lid namens WMDI / NVMM Rob Koelewijn Jaap van Hellemond 2013:

Nadere informatie

Detectie van pneumocystis in broncheoalveolaire lavage. Rafke Schoffelen 15-12-2015 IC Radboudumc

Detectie van pneumocystis in broncheoalveolaire lavage. Rafke Schoffelen 15-12-2015 IC Radboudumc Detectie van pneumocystis in broncheoalveolaire lavage Rafke Schoffelen 15-12-2015 IC Radboudumc Casus Man, 78 jaar Behandeld met rituximab en prednison Verdenking pneumocystis pneumonie(pcp) Start cotrimoxazol

Nadere informatie

Therapeutische waarde van specifieke persoonlijke herinneringen. Prof. dr. Filip Raes KU Leuven

Therapeutische waarde van specifieke persoonlijke herinneringen. Prof. dr. Filip Raes KU Leuven Therapeutische waarde van specifieke persoonlijke herinneringen Prof. dr. Filip Raes KU Leuven Antwerpen Het verhaal, met en zonder woorden 17.03.2017 waarover zal ik het hebben? belang van specifieke

Nadere informatie

FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER

FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER 2016 Yvette van Beurden arts onderzoeker VUmc y.vanbeurden@vumc.nl Procedure www.ndfb.nl Geschiedenis van Nood et al 2013 Clostridium difficile

Nadere informatie

HAL Bulletin. Nummer 2, December 2008 MFB/KC/HAL HO/DH/AH 2008.004

HAL Bulletin. Nummer 2, December 2008 MFB/KC/HAL HO/DH/AH 2008.004 Onderwerpen: 1. Bloedafname door huisartsen 2. Aanvragen diagnostiek/consultatie 3. Kwaliteitscontrole glucosemeters 4. Aanleveren urines 5. LVF wetenswaardigheden 6. Coeliakie onderzoek 7. Website 8.

Nadere informatie

Nitrofurantoine MC 50 mg Teva, capsules Nitrofurantoine MC 100 mg Teva, capsules nitrofurantoine

Nitrofurantoine MC 50 mg Teva, capsules Nitrofurantoine MC 100 mg Teva, capsules nitrofurantoine 1.3.1 : Bijsluiter Bladzijde : 1 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Nitrofurantoine MC 50 mg Teva, Nitrofurantoine MC 100 mg Teva, nitrofurantoine Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel

Nadere informatie

Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein

Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma ~Kansen en uitdagingen~ Hedwig Blommestein Inleiding Inhoud presentatie Uitkomstenonderzoek Casus rituximab maintenance Achtergrond Resultaten t Conclusie Uitkomstenonderzoek

Nadere informatie

Basistekst: LCI Vlaamse versie:

Basistekst: LCI Vlaamse versie: RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN GIARDIASIS Basistekst: LCI 10.2014 Vlaamse versie: 15.07.2016 17.04.2014 Richtlijn infectieziektebestrijding Vlaanderen giardiasis 1/10 Inhoudstafel 1 Algemeen

Nadere informatie

SKML deelnemersdag 3 maart Darmparasieten

SKML deelnemersdag 3 maart Darmparasieten SKML deelnemersdag 3 maart 2011 Darmparasieten 2010 Hymenolepis nana Mijnworm S stercoralis Taenia spp B hominis C cayetanensis E coli E histo/dispar E nana Giardia lamblia Iodamoeba bütschlii Giardia

Nadere informatie

Ronde 92 Parasitologie

Ronde 92 Parasitologie Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 13 oktober 2008 Ronde 92 Parasitologie 2008-3 Ronde commentaar Opmerkingen van deelnemers over de inhoud

Nadere informatie

Huisarts en longarts ernstig astma

Huisarts en longarts ernstig astma Huisarts en longarts ernstig astma lentebries 6 maart 2019 Els JM Weersink, Pulmonologist Department of pulmonology Location AMC Amsterdam University Medical Centers The Netherlands Casus mevrouw 60 jaar

Nadere informatie

Jaarverslag Sectie Parasitologie SKML

Jaarverslag Sectie Parasitologie SKML Jaarverslag 2017 Sectie Parasitologie SKML Rondzending Bloed en darmparasieten De rondzending bloed en darmparasieten kent een jaarlijks langzaam teruglopend aantal deelnemers, mede omdat steeds meer laboratoria

Nadere informatie

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden Teske Schoffelen, arts-assistent IC 28-02-2019 Casus Vrouw, 67 jaar Presentatie Koorts, niet-productieve hoest, dyspnoe Acuut hypoxisch

Nadere informatie

HOVON 93 (Leukemie, AML) / acute myeloïde leukemie

HOVON 93 (Leukemie, AML) / acute myeloïde leukemie HOVON 93 (Leukemie, AML) / acute myeloïde leukemie Onderzoek naar een nieuwe behandeling voor patiënten met acute leukemie (acute myeloïde leukemie (AML) of myelodysplasie (MDS) type RAEB of RAEB-t) die

Nadere informatie

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 6 november Ronde 96 Parasitologie

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 6 november Ronde 96 Parasitologie Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 6 november 2009 Ronde 96 Parasitologie 2009-3 Evaluatie Ronde commentaar De menginfectie van P.vivax en

Nadere informatie

Rondzending parasitologie SKML feces

Rondzending parasitologie SKML feces Rondzending parasitologie SKML feces Titia Kortbeek Theo Mank Rivm Bilthoven Streeklab Haarlem Rondzending parasitologie Resultaten en evaluatie staan op website: www.parasitologie.nl Login naam en password

Nadere informatie

Deelnemerslijst en samenvattingen van gehouden presentaties

Deelnemerslijst en samenvattingen van gehouden presentaties Werkgroep Klinisch Parasitologie Datum: 27 september 2011 Tijd: 14.00 17.00 Lokatie: Vergadercentrum Vredenburg te Utrecht Deelnemerslijst en samenvattingen van gehouden presentaties Naam E-mail Instituut

Nadere informatie

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken

Nadere informatie

Influenza et al. bij ouderen

Influenza et al. bij ouderen Influenza et al. bij ouderen Adam Meijer Deelnemersdag SNIV 2012 28 september 2012, Driebergen 1 28 september 2012 Onderwerpen Monsterafname Overzicht resultaten influenzaseizoen 2011/2012 Belang rhinovirus

Nadere informatie

Langzaam werkende schildkier: best lastig! Johan Meinardi

Langzaam werkende schildkier: best lastig! Johan Meinardi Langzaam werkende schildkier: best lastig! Johan Meinardi - wat vertellen bloeduitslagen? - waarom schommelen mijn uitslagen? - waarom heb ik zo n hoge dosis nodig? - is het erg om iets teveel te slikken?

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Nitrofurantoine Apotex MC 50/100 mg, capsules Nitrofurantoine

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Nitrofurantoine Apotex MC 50/100 mg, capsules Nitrofurantoine Version 2014_02.1 Page 1 of 5 1.3.1.3 PATIENT INFORMATION LEAFLET BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Nitrofurantoine Apotex MC 50/100 mg, capsules Nitrofurantoine Lees goed de hele bijsluiter voordat

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Nitrofurantoïne Aurobindo 50/100 mg, capsules Nitrofurantoïne

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Nitrofurantoïne Aurobindo 50/100 mg, capsules Nitrofurantoïne 1.3.1 Bijsluiter Rev.nr. 1504 Pag. 1 van 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Nitrofurantoïne Aurobindo 50/100 mg, capsules Nitrofurantoïne Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat

Nadere informatie

Giardia en giardiasis

Giardia en giardiasis Giardia en giardiasis Giardia and giardiasis Auteur Trefwoorden Key words T.G. Mank diarree, Giardia lamblia, giardiasis diarrhoea, Giardia lamblia, giardiasis Samenvatting Giardia lamblia is wereldwijd

Nadere informatie

Giardiasis A07.1 Synoniem: lambliasis

Giardiasis A07.1 Synoniem: lambliasis Giardiasis A07.1 Synoniem: lambliasis 1. Algemeen Giardia lamblia (synoniemen: G. duodenalis, G. intestinalis) is een eencellige parasiet die in 1681 voor het eerst beschreven werd door Antoni van Leeuwenhoek.

Nadere informatie

Moleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2013

Moleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2013 Moleculaire diagnostiek darmparasieten overzicht 2013 Theo Schuurs, moleculair bioloog Lid namens WMDI / NVMM Izore, Centrum Infectieziekten Friesland, Leeuwarden Aanbieders kwaliteitsrondzendingen (tot

Nadere informatie

Expert waarden in microscopische diagnostiek van de parasitologie.

Expert waarden in microscopische diagnostiek van de parasitologie. Expert waarden in microscopische diagnostiek van de parasitologie. Foekje F. Stelma 1, Jaap van Hellemond 2 1) Dept. Medische Microbiologie, Radboudumc, Postbus 9101, 6500 HB Nijmegen. 2) Dept. Medische

Nadere informatie

Andrea van der Meulen, MDL-arts

Andrea van der Meulen, MDL-arts Andrea van der Meulen, MDL-arts IBD: Enkele cijfers 80.000 mensen met IBD in Nederland Piek leeftijd diagnose 18-25 jaar + 2.500 per jaar + 300 kinderen < 18 jaar Ontstekingen dunne en dikke darm Niet

Nadere informatie

De Q koorts epidemie in Nederland

De Q koorts epidemie in Nederland De Q koorts epidemie in Nederland Coxiella burnetii Wim van der Hoek, artsepidemioloog, Centrum Infectieziektebestrijding 1 Huisarts Herpen Toename Q koorts? Microbioloog Huisarts Sint Oedenrode Mei Juni

Nadere informatie

De oudere patiënt met comorbiditeit

De oudere patiënt met comorbiditeit De oudere patiënt met comorbiditeit Dr. Arend Mosterd cardioloog Meander Medisch Centrum, Amersfoort Dr. Irène Oudejans klinisch geriater Elkerliek ziekenhuis, Helmond Hartfalen Prevalentie 85 plussers

Nadere informatie

Rondzendingen Moleculaire Diagnostiek T.vaginalis & darmprotozoa -overzicht 2018-

Rondzendingen Moleculaire Diagnostiek T.vaginalis & darmprotozoa -overzicht 2018- Rondzendingen Moleculaire Diagnostiek T.vaginalis & darmprotozoa -overzicht 2018- Theo Schuurs, MMM Lid namens WMDI / NVMM Rob Koelewijn Jaap van Hellemond Ct, Cp en Cq waarden Ct 16 Ct 27 Ct, Cp en Cq

Nadere informatie

Fecesonderzoek op parasieten

Fecesonderzoek op parasieten Fecesonderzoek op parasieten overzicht 2017 Titia Kortbeek Theo Mank overzicht bevindingen deelnemers 1 groep parasieten uitgelicht 2017-6 x gefixeerde feces - 1 x aspiraat levercyste - 1 x BAL Protozoa

Nadere informatie

Samenvatting en conclusies

Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies 8 Chapter 8 74 Samenvatting Hoofdstuk 1 geeft een algemene inleiding op dit proefschrift. De belangrijkste doelen van dit proefschrift waren achtereenvolgens: het beschrijven

Nadere informatie

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?

Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met

Nadere informatie

Verenso richtlijn urineweginfecties. Wouter Rozemeijer Arts-microbioloog

Verenso richtlijn urineweginfecties. Wouter Rozemeijer Arts-microbioloog Verenso richtlijn urineweginfecties Wouter Rozemeijer Arts-microbioloog Inhoud Aspecifieke ziektepresentatie algoritme Asymptomatische bacteriurie Verwekkers Casus 84-jarige vrouw VG/ DM2, hypertensie,

Nadere informatie

Theo Schuurs (WMDI/NVMM) Jaap van Hellemond (NVP, voorzitter) Lisette van Lieshout (NVP, secretaris)

Theo Schuurs (WMDI/NVMM) Jaap van Hellemond (NVP, voorzitter) Lisette van Lieshout (NVP, secretaris) Theo Schuurs (WMDI/NVMM) Jaap van Hellemond (NVP, voorzitter) Lisette van Lieshout (NVP, secretaris) Department of Parasitology Leiden University Medical Centre Sectie parasitologie Doel van de sessie

Nadere informatie

Epilepsie op de SEH. P. van Vliet Fellow IC Lid werkgroep richtlijn Epilepsie. Source:

Epilepsie op de SEH. P. van Vliet Fellow IC Lid werkgroep richtlijn Epilepsie. Source: Epilepsie op de SEH P. van Vliet Fellow IC Lid werkgroep richtlijn Epilepsie Source: www.webmd.com Belangenconflict Geen belangenconflict te melden Indeling Introductie Definitie status epilepticus Epidemiologie

Nadere informatie

Reactie op commentaren Pagina- en regelnummer

Reactie op commentaren Pagina- en regelnummer Reactie op commentaren Pagina- en regelnummer Algemeen Samenvatting Commentaar op tekst Het is een lange richtlijn, die alles probeert te omvatten maar men moet zich de vraag stellen wat gebruikers gaan

Nadere informatie

SKML - Parasitologie

SKML - Parasitologie SKML - Parasitologie Samenvatting van quiz deel 2 5 maart 2009 Zoek de soort Breda Amphia 65 jarige NL, vrouw, Zambia, geen profylaxe 6 dagen ziek EHBO => ICT sneltest: T1 erg zwak, T2 zeer sterk bandje

Nadere informatie

HEPATITIS B. J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam

HEPATITIS B. J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam HEPATITIS B J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam Wat is Hepatitis B? Hepatitis B is een ontsteking van de lever veroorzaakt door het hepatitis B virus (HBV) en is een van de meest voorkomende infectieziekten

Nadere informatie

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies

Nadere informatie

Evidence based Medicine II Korte casus III

Evidence based Medicine II Korte casus III Evidence based Medicine II Korte casus III Sil van Cauwenberghe Melissa De Henau Tutor: Chelsey Plas Clinicus: Prof. Dr. Waelput 17/02/15 pag. 1 Inhoud Probleemlijst Differentiaaldiagnoses Cyste Lymfekliermetastase

Nadere informatie

Cursus moleculaire diagnostiek van parasitaire infecties

Cursus moleculaire diagnostiek van parasitaire infecties Cursus moleculaire diagnostiek van parasitaire infecties De cursus wordt gegeven door de Afdeling Parasitologie van het Leids Universitair Medisch Centrum op de Hogeschool Leiden, afdeling Hoger Laboratorium

Nadere informatie

Richtlijn Q koorts. versie 14-12-2009 Jeroen Bosch Ziekenhuis. Richtlijn Q koorts

Richtlijn Q koorts. versie 14-12-2009 Jeroen Bosch Ziekenhuis. Richtlijn Q koorts Richtlijn Q koorts versie 14-12-2009 Jeroen Bosch Ziekenhuis Richtlijn Q koorts Verdenking acute Q koorts: Frequente presentatie: Asymptomatisch Griepachtig beeld: Koorts, hoofdpijn, myalgieen, arthritis.

Nadere informatie

Is er een rol voor het gebruik van Immunoglobulinen bij CML? M. Roeven Canisius Wilhemina Ziekenhuis Nijmegen

Is er een rol voor het gebruik van Immunoglobulinen bij CML? M. Roeven Canisius Wilhemina Ziekenhuis Nijmegen Is er een rol voor het gebruik van Immunoglobulinen bij CML? M. Roeven Canisius Wilhemina Ziekenhuis Nijmegen Opbouw Casus Bespreking literatuur Hypothesen met betrekking tot casus Voorgeschiedenis: 1957

Nadere informatie

Gastro-enterologie op reis Prof. Dr. Fons Van Gompel Dr.Jan Clerinx

Gastro-enterologie op reis Prof. Dr. Fons Van Gompel Dr.Jan Clerinx Gastro-enterologie op reis Prof. Dr. Fons Van Gompel Dr.Jan Clerinx Dept. of Clinical Sciences Institute of Tropical Medicine Antwerp 1 Monthly incidence rates of health problems during stays in developing

Nadere informatie

Giardiasis A07.1 Synoniem: lambliasis

Giardiasis A07.1 Synoniem: lambliasis Giardiasis A07.1 Synoniem: lambliasis 1. Algemeen Giardia lamblia (synoniemen: G. duodenalis, G. intestinalis) is een eencellige parasiet die in 1681 voor het eerst beschreven werd door Antoni van Leeuwenhoek.

Nadere informatie

Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC

Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC achtergrond veneuze trombose komt frequent voor Medisch jaarverslag FNT 2014

Nadere informatie

Juni 2015 SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS. Pasop vzw

Juni 2015 SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS. Pasop vzw SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS Pasop vzw 1 KERNBOODSCHAP Sekswerkers: zeer gevarieerde groep qua leeftijd, nationaliteit, werksector, taal, sociale

Nadere informatie

HOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015

HOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015 HOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015 Josée Zijlstra VUMC www.hematologie.nl/ j.zijlstra@vumc.nl Thomas Hodgkin 1798-1866 Hodgkin lymfoom Diagnostiek Pathologie Epidemiologie Symptomen Beeldvorming

Nadere informatie

DATAVERZAMELING IN KLINISCHE TRIALS HET BELANG VAN GOEDE DATA LIDWINA WEVER, COÖRDINATOR TRIALBUREAU AVL

DATAVERZAMELING IN KLINISCHE TRIALS HET BELANG VAN GOEDE DATA LIDWINA WEVER, COÖRDINATOR TRIALBUREAU AVL DATAVERZAMELING IN KLINISCHE TRIALS HET BELANG VAN GOEDE DATA LIDWINA WEVER, COÖRDINATOR TRIALBUREAU AVL MIJN VERHAAL UIT HET BOEKJE Klinische trials vormen de basis voor de nieuwe ontwikkelingen binnen

Nadere informatie

Nieuwsflits. voor de eerste lijn. Beste lezer/lezeres,

Nieuwsflits. voor de eerste lijn. Beste lezer/lezeres, Nieuwsflits voor de eerste lijn Inhoudsopgave Pagina 1: Inleiding Vervoersdienst op 5 mei Etiketten op potjes Pagina 2: Postbezorging feestdagen voorjaar 2014 Blauwe enveloppen PostNL Pagina 3: Klinische

Nadere informatie

Hairy cell leukemie. Mariëlle Wondergem hematoloog VUmc

Hairy cell leukemie. Mariëlle Wondergem hematoloog VUmc Hairy cell leukemie Mariëlle Wondergem hematoloog VUmc Wie krijgen leukemie? Elk jaar krijgen in Nederland rond de 1500 mensen leukemie Ongeveer 750 acute leukemie Bij de anderen gaat het om chronische

Nadere informatie

Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat?

Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat? Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat? Alje van Dam, arts-microbioloog, Amsterdam UMC en Streeklaboratorium, GGD René Vork, relatiebeheerder, Streeklaboratorium, GGD Amsterdam 18 december 2018 Fecal swab

Nadere informatie

Cefadroxil Mylan 500 mg capsules, hard. Cefadroxil monohydraat

Cefadroxil Mylan 500 mg capsules, hard. Cefadroxil monohydraat BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Cefadroxil Mylan 500 mg capsules, hard Cefadroxil monohydraat Lees de hele bijsluiter zorgvuldig door voordat u start met het innemen van dit geneesmiddel.

Nadere informatie

Whole genome sequencing op direct materiaal voor virus detectie en typering. Janette Rahamat-Langendoen, arts-microbioloog

Whole genome sequencing op direct materiaal voor virus detectie en typering. Janette Rahamat-Langendoen, arts-microbioloog Whole genome sequencing op direct materiaal voor virus detectie en typering Janette Rahamat-Langendoen, arts-microbioloog Acute luchtweginfecties Belangrijke oorzaak van ziekenhuis opnames bij kinderen

Nadere informatie

Belangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden.

Belangrijk is om te beseffen dat deficiënties soms ontstaan ondanks het feit dat patiënten gesuppleerd worden. Voedingsdeficiënties Er zijn een aantal zaken die meespelen bij het ontstaan van de tekorten na bariatrische chirurgie. Ten eerste is bekend dat morbide obese patiënten vaker voedingsdeficiënties hebben

Nadere informatie

De waarde van aviditeitstesten in diagnostiek en rondzendingen

De waarde van aviditeitstesten in diagnostiek en rondzendingen De waarde van aviditeitstesten in diagnostiek en rondzendingen Greet Boland, klinisch microbioloog / MMM er Aviditeitstesten Wat is aviditeit? Wat betekent de uitslag? Wanneer is toepassing zinvol/niet

Nadere informatie

Clioquinol voor Dientamoeba fragilis-infectie discutabel

Clioquinol voor Dientamoeba fragilis-infectie discutabel Ter discussie Clioquinol voor Dientamoeba fragilis-infectie discutabel Florence van Hunsel, Cees van Nieuwkoop en Bruno H.Ch. Stricker Clioquinol (jodiumchloroxyquinoline) is een antiprotozoïcum met contactamoebicide

Nadere informatie

Jaarverslag Sectie Parasitologie SKML

Jaarverslag Sectie Parasitologie SKML Jaarverslag 2018 Sectie Parasitologie SKML Rondzending Bloed en darmparasieten De rondzending bloed en darmparasieten kent een jaarlijks langzaam teruglopend aantal deelnemers, mede omdat steeds meer laboratoria

Nadere informatie

Verdeling Borrelia species

Verdeling Borrelia species Verdeling Borrelia species in Europa naar an2geniciteit i.e. outer surface proteine (Osp) A, voorkomen in teken, liquor, huid en synoviaal vocht. Species Osp A type Verdeling in teken (%) N=90 Liquor N=43

Nadere informatie

PCR-fecesonderzoek bij gastro-enteritis

PCR-fecesonderzoek bij gastro-enteritis Jan Weel, Theo Schuurs, Bert Mulder, Lesla Bruijnesteijn van Coppenraet, Adri van der Zanden, Wil van der Reijden, Gijs Ruijs PCR-fecesonderzoek bij gastro-enteritis Samenvatting Weel J, Schuurs T, Mulder

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Nitrofurantoïne Aurobindo 50/100 mg, capsules Nitrofurantoïne

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Nitrofurantoïne Aurobindo 50/100 mg, capsules Nitrofurantoïne 1.3.1 Bijsluiter Rev.nr. 1902 Pag. 1 van 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS Nitrofurantoïne Aurobindo 50/100 mg, capsules Nitrofurantoïne Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat

Nadere informatie

Rondzending nieuwe stijl - een integraal aanpak. Sectie bacteriologie/mycologie dr. Tanja Schülin

Rondzending nieuwe stijl - een integraal aanpak. Sectie bacteriologie/mycologie dr. Tanja Schülin Rondzending nieuwe stijl - een integraal aanpak Sectie bacteriologie/mycologie dr. Tanja Schülin Rondzending bacteriologie Kweek algemeen 5x Sputum Feces Wond Difterie/Gonorrhoe Legionella/Bordetella Resistentie

Nadere informatie