Validatie ISPV probe (project CS-01-04) In opdracht van DSTI / NL-GUTS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Validatie ISPV probe (project CS-01-04) In opdracht van DSTI / NL-GUTS"

Transcriptie

1 Validatie ISPV probe (project CS-01-04) In opdracht van DSTI / NL-GUTS Kenmerk: PAS-DSTI.10.FH.12.07/1 Datum: 12 Juli 2010 Auteur: dr. Ir. F.M. Hugen Versie: 1.1

2 1. Kader Het DSTI/NL-GUTS Technoproject heeft als doel de waarde en de inzetbaarheid van de ISPV videoprobe van Perdix Analytical Systems (PAS) te bepalen voor het monitoren en karakteriseren van kristallisatie processen. Naar de preciese objectives en definitie van het project wordt verwezen naar de projectbeschrijving van het project CS Project team: Perdix Analytical Systems: Friesland Foods: Technische Universiteit Delft: Fred Hugen Gerrit Westhoff Herman Kramer Incentive: Het kunnen meten van de deeltjes grootte tijdens de kristallisatiefase, als een essentiële parameter gedefinieerd om de process voortgang te meten en de optimalisatie van het productie process mogelijk te maken. Objectives: De doelstelling van dit project is de technologie validatie van in-line meting van de deeltjes grootte (verdeling) en kristalvorm parameters alsmede inzicht in de industriële toepassing. De in-line meting van deeltjes grootte (verdeling) en specifieke vorm parameters die vertaald een kwantitatief inzicht geven in het kristallisatie process wordt als een doorbraak gepresenteerd. Toelichting op de objectives: Momenteel is er nog geen objectieve en betrouwbare meetstandaard voor in-line deeltjes grootte meting. De ISPV is met succes getest op gekalibreerde deeltjes metingen (gekalibreerd zand en glasparels in water). Daarmee is de vraag in dit project gereduceerd tot een mogelijkheid kwalitatief goede beelden te maken (deeltjes separaat zichtbaar) en de mogelijkheid om deze van elkaar en de achtergrond te scheiden. Als toets kan men aan de hand van de geïsoleerde deeltjes een koordlengte distributie worden bepaald en vergeleken met de koordlengte distributie van een FBRM. Indien het mogelijk blijkt om voor de gekozen processen de D50 van de deeltjes grootte verdeling met een nauwkeurigheid van 2 micron te bepalen tot een concentratie van minimaal 15% volume, dan is de ISPV uitermate geschikt voor de model-predictive control en out-performed op zowel kwalitet als op prijs/prestatie met andere potentiële meettechnieken. Uitvoering en resultaten: Vooraf zijn de volgende testen gedefinieerd: 1

3 1. Test m.b.t. de zichtbaarheid en meetbaarheid van lactose kristallen in ethanol, met oplopende concentratie. (PAS / FF). 2. Test m.b.t. de zichtbaarheid en meetbaarheid van lactose kristallen in een met lactose in water verzadigde oplossing, met oplopende concentratie. (PAS / FF). 3. Test om nucleatie moment te detecteren, dit in vergelijking met een FBRM. (PAS / TUD). 4. Monitoring van een commerciële in-situ batch kristallisatie productie van lactose (PAS / FF). Test 1 is uitgevoerd en in een separaat, publiek verslag vastgelegd. Uit de resultaten is gebleken dat lactose kristallen met een D50 van ca. 95 micron, de deeltjesgrootte verdeling tot een concentratie van ca. 2% volume reproduceerbaar kan worden gemeten met een afwijking van D50 < 2 micron. Ook atrtitie door roeren kon worden aangetoond in een afname van de D50. Voor hogere concentratie gaat met name de D90 afwijken. Test 2 is uitgeveord en gaf met test 1 vergelijkbare resultaten. Test 3 is uitgevoerd in de zin dat een aantal kristallisaties van paracemtol zijn uitgeveord en de beeldreeksen opgenomen. Doch door het ontbreken van een FRBM heeft de analyse van de beelden m.b.t. nucleatie detectie geen zin en is derhalve niet uitgevoerd. Test 4 is uitgevoerd te Friesland Foods. Het verslag hiervan staat in secties 2 t/m 5 van dit verslag. Overall conclusies: Kristallisatie van een commercieel kristallisatie process kan worden gevolgd met de volgende opmerkingen: 1. Kristallisatie op de vensters van de probe komt niet voor. 2. Inbouw van de sensor in het proces was eenvoudig. 3. Turbidity signaal geven een indicatie van nucleatie en kristal groei aan te geven onder de optische resolutie van de probe. 4. Vroegtijdige agglomeratie is zichtbaar 5. Metingen schijnen betrouwbaar te zijn tot ca. 5% volume concentratie. In hoeverre zijn de objectives gehaald: 1. De ISPV sensor levert beelden van goede kwaliteit van kristallen in kristallisatie processen. Detectie van kristallen is voldoende als de concentratie beneden de 5% volume is. 2. De ISPV sensor levert tevens kwalitatieve informatie zoals zichtbare agglomeratie. 3. De metingen zijn reproduceerbaar. 4. De geteste sensor/software haalde niet de 15% volume concentratie gegeven een betrouwbare D50 binnen 2 micron. 5. Doordat er geen ander meetinstrument beschikbaar is geweest, is een vergelijking met andere meettechnologie niet uitgevoerd. 2

4 2. In-situ test bij Friesland Foods (nu Friesland Campina) Onderdeel van het project is de registratie van het kristallisatieproces van lactose in een productiereactor van Friesland Foods. In eerdere testen met de ISPV om lactose waar te nemen in ethanol en in een verzadigide oplossing in water is gebleken dat de kristallen goed zichtbaar zijn met de probe. Voor de test is gebruik gemaakt van de ISPV-IHC-N probe. Deze probe met een lengte van 1.7m, en een optische resolutie van 10 micron, heeft een water-gekoelde kop met een camera. De belichtingstijd bedraagt afhankelijk van de lichtintenisiteit van de belichtingsunit van ca. 3 tot 10 microseconde. Daardoor zal bij een snelheid van kristallen van ca. 1m/s nog steeds een scherp beeld worden gevormd. Voor deze test is een automatische lichtregeling geïmplementeerd. Naarmate meer kristallen gevormd worden, zal de waargenomen lichtintensiteit (Turbidity) afnemen en dit bemoeilijkt de automatische beeldanalyse. De lichtregeling tracht het niveau van de achtergrond constant te houden. De toegepaste lichtregeling was reeds gerealiseerd voor een ander type probe en vormde derhalve geen fundamenteel risico. Doel van de proef: 1. Zijn kristallen zichtbaar gedurende het kristallisatie proces. 2. Zijn kristallen meetbaar, en onder welke omstandigheden. 3. Treden er problemen op met aangroei van kristallen op de vensters. 3

5 3. Uitvoering Friesland Foods heeft een klem op een gat van de Goavec 1 reactor. De ISPV probe is door het gat van de reactor getoken en in de klem vastgezet. De spleet van de probe zat ca. 50cm onder het vloeistof oppervlak. Omdat bij aanvang van de kristallisatie, de werktemperatuur boven de 50 C is, is de probe gekoeld met water van ca. 10 C en een klein debiet. Op 26 oktober 2009 is een eerste video opname met de probe van het krisallisatieproces gemaakt. Vooraf aan de proef is de belichting ingesteld om een optimaal beeld te kunnen vormen. Behalve luchtbellen zijn er aan het begin van het proces echter geen deeltjes aanwezig, om het contrast goed in te stellen. Op 2 september 2009 is een tweede video-opname gemaakt met iets gewijzigde instelling van de belichting. Helaas zijn gedurende de twee runs zowel de Brix meter als de FBRM vanwege defecten niet ingezet. Er is derhalve geen vergelijkende meting uitgevoerd. Instellingen van de probe: 1. Beeldopname iedere 2 seconden 2. Belichtingsinstelling minimaal (waarde 5 op een lineare schaal van ). 3. Opname tijd: 11 uur. Tijdens de testen is gebleken dat er veel luchtbellen in de vloeistof aanwezig zijn. Deze hebben in het begin traject veel invloed op de metingen van de particle size dsitribution (PSD), aangezien de luchtbellen worden aangemerkt als kristallen. Vaak zijn de luchtbellen uit focus waardoor ze moeilijk zijn te onderscheiden van lactose kristallen. Uit bestudering van de opname blijkt dat op een zeker moment kleine deeltjes zichtbaar worden. Dit betreft direct een relatief groot aantal kleine deeltjes. Om de invloed van de luchtbellen te verminderen is een drempel in de software aangebracht voor het minimum aantal deeltjes dat in beeld aanwezig moet zijn om de meetresultaten van het betreffende beeld in de eindresultaten mee te tellen. De is geen sluitende oplossing, maar blijkt to weinig verstoringen in de uieindelijke resultaten te geven. Probe type (ISPV-IHC-N) 4

6 4. Resultaten De resultaten van de eerste run 1. Er worden erg veel luchtbellen in de vloeistof geslagen. Vrijwel elk beeld bevat één of meerdere luchtbellen. Deze kunnen klein maar ook groot zijn. De vorm is niet altijd circkelvormig. 2. Na ca. 30 minuten na begin afkoelen worden deeltjes zichtbaar. Wel is het centrum van het beeld overbelicht waardoor deeltjes alleen aan de randen van het beeld zichtbaar zijn. 3. Na ca. 3 uur wordt de concentratie dermate hoog dat de onderscheidbaarheid van kristallen slecht wordt. 4. Aangroei van kristallen op de vensters is niet waargenomen. Op basis van deze resultaten is een tweede run uitgevoerd met een andere instelling van de belichting. De verwachting is dat te sterke belichting in het centrum van het beeld voorkomen kan worden door een iets conservatieve instelling (totale intensiteit lager). De resultaten van de tweede run: 1. Er worden erg veel luchtbellen in de vloeistof geslagen. Vrijwel elk beeld bevat één of meerdere luchtbellen. 2. Na ca. 15 minuten worden deeltjes zichtbaar. 3. Na ca. 2 uur wordt de concentratie dermate hoog dat de onderscheidbaarheid van kristallen slecht wordt. 4. Aangroei van kristallen op de vensters is niet waargenomen. Beeldanalyse, tweede run: De beelden van de tweede run zijn gebruikt voor het bepalen van relative turbity en de particle size diagram. Tevens zijn een vorm factor van de verdeling bepaald. Om de verdeling van zowel kristalgrootte als kristalvorm compact weer te geven, is uitgegaan van kentallen voor de verdelingen (D10,D50,D90). Om de analyse te bespoedigen is een selectie gemaakt van de oorspronkelijk opgenomen video. Over de eerste 3 uur is per 30s een beeld uit de reeks genomen (dus een verhouding van 1 staat tot 10). De grafiek van het proces verloop is afgebeeld op de volgende pagina: 5

7 Screenshot van de analyse resultaten 6

8 Grafiek van de analyse 7

9 In de grafiek zijn de volgende markante punten aangegeven: 1. In de oranje circkel, het moment waarop vermoed wordt dat de eerste deeltjes zichtbaar worden. 2. In de olijfkleurige cirkel staat het moment dat de eerste deeltjes goed zichtbaar zijn. 3. In de blauwe cirkel het moment dat de deeltjes gemeten worden. 4. In de rode cirkel een sprong in de turbidity. Dit is veroorzaakt door de lichtregeling. Deze maakt regelt op de achtergrond intensiteit. Het lijkt erop dat de bepaling van wat voorgrond en achtergrond is niet helemaal klopt. Omdat dit in de regelkring zit, is dit een vrij heuristisch en eenvoudig criterium. Op de beeldanalyse heeft het overigens geen invloed. 5. De rode horizontale lijn geeft de turbidity vanuit de start situatie weer. De spikes in het turbidty signaal zijn veroorzaakt door grote luchtbellen. Het lijkt erop dat de eerste kleine deeltjes reeds zichtbaar zijn voordat de turbidty significant daalt. Ter illustratie zijn een aantal beelden van de video opname hieronder afgebeeld met commentaar. Eerste beeld van de opname (t=16:10:00, t = 00:00:00) Seeding (t=16:12:40, t = 00:02:40). Een klont seeds is duidelijk zichtbaar in het midden van het beeld. 8

10 Voorbeeld van luchtbellen (t=16:14:40, t = 00:04:40) 9

11 Vermoedelijk eerste deeltjes zichtbaar (t=16:25:20, t = 00:15:20) Nu deeltjes beter zichtbaar (t=16:34:20, t = 00:24:20) 10

12 Na toepassing background subtraction met vorig beeld En toepassing contrast stretch. Helaas is in dit soort beelden moeilijk onderscheid te maken tussen ruis en echte informatie 11

13 Voorbeeld van zeer grote, niet cirkelvormige luchtbel (t=16:35:20, t = 00:25:20) Eerste beeld waarin meting van deeltjes met beeldanalyse plaats vindt (t=16:53:40, t = 00:43:40) 12

14 Deeltjes nu heel duidelijk zichtbaar (t=17:04:00, t = 00:54:00) Aangroei van deeltjes (t=17:08:00, t = 00:58:00) 13

15 (t=17:16:40, t = 01:06:40) Verschil tussen licht en donker in Turbidity (t=17:08:00, t = 00:58:00). Turbidity verschil is absoluut Tr = 20, relatief 10% 14

16 (t=17:25:20, t = 01:15:20) (t=17:34:20, t = 00:24:20) 15

17 (t=17:44:00, t = 01:34:00) (t=17:50:00, t = 01:40:00) 16

18 5. Conclusies Op basis van de uitgevoerde testen zijn door PAS de navolgende conclusies getrokken worden. Conclusies met betrekking tot de doelstelling: 1. Kristallen zijn gedurende het kristallisatie proces duidelijk zichtbaar te maken met de ISPV probe. Het lijkt erop dat zodra de deeltjes een grootte bereiken orde grootte vanaf ca. 10 micron, deze detecteerbaar zijn. Tevens is het contrast tussen deeltjes en vloeistof goed. 2. Uit de beeldanalyse blijkt dat het reeds in een vroegg stadium van het kristallisatie proces mogelijk is een deeltjes grootte verdeling af te leiden. Helaas heeft het er geen meting kunnen plaatsvinden met een ander meetinstrument om de nauwkeurigheid van de metingen te relateren. Ook is het niet mogelijk geweest (om de zelfde reden) om een relatie te leggen tussen meetgebied en concentratie. Op basis van beeldaanzicht en ervaring is de deeltjes concentratie waarbij de meting niet meer functioneert, geschat op 3 á 5% (volume aandeel). 3. Er zijn geen problemen geweest met kristal aangroei o.i.d. Conclusies met betrekking tot de beelden en het kristallisatieproces: Al in een vroeg stadium kunnen deeltjes worden gedetecteerd en niet veel later in het proces worden gemeten op grootte verdeling. Eind conclusie: De algehele conclusie uit de testen is dat het heel goed mogelijk is om het eerste deel van het kristallisatie proces m.b.v. de ISPV probe te volgen. Dit betreft de detectie van deeltjes en het bepalen van de deeltjes grootte verdeling. Eind opmerking: De verwachting bestaat dat met een probe met een optische resolutie van ca. 2.5 micron, reeds in een eerder stadium deeltjes waargenomen en gemeten kunnen worden. Daarnaast heeft de gebruikte probe het nadeel van een analoge interlaced sensor waardoor er een verschil is tussen contrast en helderheid van de twee velden (even en oneven beeldlijnen). Bij een digitale progressive scan camera wordt een betere beeldkwaliteit verwacht waardoor et mogelijk kan zijn dat in een nog vrager stadium deeltjes kunnen worden gemeten. 17

On-line bewaking biofilm aangroei met de Coax sensor

On-line bewaking biofilm aangroei met de Coax sensor On-line bewaking biofilm aangroei met de Coax sensor Doelstelling opstelling WAC Het (door)ontwikkelen en testen van de coax sensor ten behoeve van: 1) Het op een snelle wijze detecteren van aangroei,

Nadere informatie

AIO- SVT Zuiddijk INTECH DYKE SECURITY SYSTEMS. Rapportage InTech-IDS AIO-SVT Zuiddijk 2012 V02

AIO- SVT Zuiddijk INTECH DYKE SECURITY SYSTEMS. Rapportage InTech-IDS AIO-SVT Zuiddijk 2012 V02 AIO- SVT Zuiddijk INTECH DYKE SECURITY SYSTEMS Eindrapport meetverslag piping Zuiddijk V02 IDS 12006 30 november 2012 1 van 10 Inhoudsopgave DEEL A FACTUAL REPORT... 3 1. ALGEMEEN:... 3 2. INSTRUMENTATIE

Nadere informatie

Intrinsieke plantkwaliteit Anthurium

Intrinsieke plantkwaliteit Anthurium Intrinsieke plantkwaliteit Anthurium Ad Schapendonk Dr ir A.H.C.M. Schapendonk Plant Dynamics BV Gefinancierd door Productschap Tuinbouw Juli 2005 2005 Wageningen, Plant Dynamics BV Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Informatie over Lenzen

Informatie over Lenzen Informatie over Lenzen Camera CCD Sensor: De grootte van de camerabeeld sensor (CCD) beïnvloed ook de kijkhoek, waarbij de kleinere beeldsensoren een smallere kijkhoek creëren wanneer gebruikt met eenzelfde

Nadere informatie

GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert

GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert Samenvatting Deeltjes Detectie in Hoge Energie Fysica De positie waar de botsing heeft plaatsgevonden in een versneller

Nadere informatie

SAC Nederland b.v. Nicolaas A.W.J. Thevissen Ing

SAC Nederland b.v. Nicolaas A.W.J. Thevissen Ing SAC Nederland b.v. Nicolaas A.W.J. Thevissen Ing 1 Inhoud algemeen ~ 40 sheets veel beelden Wat is het idee en hoe wordt het gedaan. Vat op particle deposition door monitoring. Welke resultaten kan men

Nadere informatie

Scherptediepte. Inleiding

Scherptediepte. Inleiding Inleiding In ieder objectief vinden we een diafragma. Het diafragma bestaat uit een aantal lamellen, die tesamen openingen met verschillende diameters kunnen vormen. Doordat het diafragma deze verschillende

Nadere informatie

@ATerinzagelegging 7802858

@ATerinzagelegging 7802858 Octrooiraad @ATerinzagelegging 7802858 Nederland @ NL @ < j) @ @ Röntgenfluorescopie-inrichting. Int.CI 2.: A61 B6/00. Aanvrager: N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven. Gem.: Ir. R.A. Bijl c.s.

Nadere informatie

Mogelijkheden om de juiste afdichting van scheidende lagen te detecteren. Marco de Kleine, Rein Lantman en Pieter Doornenbal

Mogelijkheden om de juiste afdichting van scheidende lagen te detecteren. Marco de Kleine, Rein Lantman en Pieter Doornenbal Mogelijkheden om de juiste afdichting van scheidende lagen te detecteren Marco de Kleine, Rein Lantman en Pieter Doornenbal Mogelijkheden om de juiste afdichting van scheidende lagen te detecteren met

Nadere informatie

Scherpte in de fotografie

Scherpte in de fotografie Scherpte in de fotografie Uitleg clubavond 6 September 2012 Herman Boom Waar gaat deze presentatie over? Wat is scherpte Wel Hoe mensen scherpte ervaren Wat beinvloedt scherpte - een beetje begrip Een

Nadere informatie

Hoe kijken wij en welke informatie wordt doorgegeven aan onze hersenen. Prof. dr. Maarten Kamermans

Hoe kijken wij en welke informatie wordt doorgegeven aan onze hersenen. Prof. dr. Maarten Kamermans Hoe kijken wij en welke informatie wordt doorgegeven aan onze hersenen Prof. dr. Maarten Kamermans Het oog is geen camera Als je een camera beweegt krijg je een onscherpe foto Als je de ogen stil zet zie

Nadere informatie

EWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring I.M. Zwetsloot

EWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring I.M. Zwetsloot EWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring I.M. Zwetsloot EWMA Control Charts in Statistical Process Monitoring Inez M. Zwetsloot Samenvatting EWMA Regelkaarten in Statistische Procesmonitoring

Nadere informatie

De digitale windtunnel

De digitale windtunnel De digitale windtunnel CFD modellen. Erik den Tonkelaar(DGMR), Hannes Sanders(ARCADIS) De digitale windtunnel In deze presentatie: CFD in het algemeen Onderzoek WinMiskan in kader van COB Voor- en nadelen

Nadere informatie

Inhoud algemeen. Particle deposition monitoring Particle deposition monitoring. Regen Meter

Inhoud algemeen. Particle deposition monitoring Particle deposition monitoring. Regen Meter Particle deposition monitoring 206 SAC Nederland b.v. Nicolaas A.W.J. Thevissen Ing Inhoud algemeen ~ 40 sheets veel beelden Wat is het idee en hoe wordt het gedaan. Krijg vat op particle deposition door

Nadere informatie

Test Dylos fijnstof sensor. Vergelijking Dylos met BAM1020 metingen

Test Dylos fijnstof sensor. Vergelijking Dylos met BAM1020 metingen Test Dylos fijnstof sensor Vergelijking Dylos met BAM1020 metingen DCPJ1R mil.ieudienst Rijn mond Test Dylos fijn stof sensor vergelijking Dylos met BAM1O2O metingen Auteur (s) Afdeling Bureau Docu mentnu

Nadere informatie

SCHERPTEDIEPTE EN EXPOAPERTURE 2

SCHERPTEDIEPTE EN EXPOAPERTURE 2 SCHERPTEDIEPTE EN EXPOAPERTURE 2 Inleiding Een aantal factoren speelt een rol bij het maken van een goede foto. In de eerste plaats het onderwerp en dan vooral de manier waarop het onderwerp is ingekaderd.

Nadere informatie

Installatie-/Gebruikershandleiding. FluoMini Chlorofyl Fluorescentie.

Installatie-/Gebruikershandleiding. FluoMini Chlorofyl Fluorescentie. Installatie-/Gebruikershandleiding FluoMini Chlorofyl Fluorescentie www.sendot.nl Inhoudsopgave 1. Algemeen... 3 2. Specificaties... 4 3. Installatie... 4 4. Meten met de Fluomini Chlorofyl sensor... 5

Nadere informatie

In onderstaand meetverslag vindt u de resultaten van twee dagen meten aan het hoedje en de vaas.

In onderstaand meetverslag vindt u de resultaten van twee dagen meten aan het hoedje en de vaas. In onderstaand meetverslag vindt u de resultaten van twee dagen meten aan het hoedje en de vaas. Het waren twee heldere dagen die in potentie tot goede resultaten kan leiden. Na de eerste dag bleken s

Nadere informatie

The Outcome of Root-Canal Treatments Assessed by Cone-Beam Computed Tomography Y. Liang

The Outcome of Root-Canal Treatments Assessed by Cone-Beam Computed Tomography Y. Liang The Outcome of Root-Canal Treatments Assessed by Cone-Beam Computed Tomography Y. Liang Samenvatting en Conclusies In dit onderzoek zijn zowel in-vivo als ex-vivo methoden gebruikt om de resultaten van

Nadere informatie

Het blijkt dat dit eigenlijk alleen lukt met de exponentiële methode.

Het blijkt dat dit eigenlijk alleen lukt met de exponentiële methode. Verificatie Shen en Carpenter RDEC methodiek voor de karakterisering van asfaltvermoeiing; vergelijking van verschillende methoden voor het berekenen van de parameters. Jan Telman, Q-Consult Bedrijfskundig

Nadere informatie

CONTROLE VAN HET VOCHTWATER

CONTROLE VAN HET VOCHTWATER CONTROLE VAN HET VOCHTWATER DR. HELMUT SANDER DS DRUCKEREI SERVICE / REUTLINGEN In alle verschillende disciplines binnen de offsetdruk zijn er in de laatste jaren onophoudelijk technische vernieuwingen

Nadere informatie

Figuur 2: Principe van GPVS en ILIDS.

Figuur 2: Principe van GPVS en ILIDS. Samenvatting Luchtbellen treden op in tal van industriële toepassingen. In de elektrochemische industrie worden er bellen geproduceerd bij de hydrolyse van water, de productie van chloor en als nevenreactie

Nadere informatie

Practicumtoets natuurkunde De Boksbal 5-havo deel 1 duur: 25 minuten

Practicumtoets natuurkunde De Boksbal 5-havo deel 1 duur: 25 minuten Practicumtoets natuurkunde De Boksbal 5-havo deel 1 duur: 25 minuten touw bal rubberkoord riem Figuur 1 Boksbal. Inleiding Boksers oefenen hun slagen niet alleen op levende tegenstanders, maar ook op muurmatten,

Nadere informatie

Gassnelheid en volume metingen. Deze code van goede meetpraktijk beschrijft de toegepaste. werkwijze bij de meting voor gassnelheid en volume

Gassnelheid en volume metingen. Deze code van goede meetpraktijk beschrijft de toegepaste. werkwijze bij de meting voor gassnelheid en volume Code van goede meetpraktijk van de VKL (Vereniging Kwaliteit Luchtmetingen) Wat doet de VKL? De Vereniging Kwaliteit Luchtmetingen (VKL) heeft ten doel, binnen de kaders van de Europese en Nationale wet-

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Inleiding d-Radarsysteem 4

Inhoudsopgave. 1 Inleiding d-Radarsysteem 4 Datum 4 juni 2009 Kenmerk 1509544 Pagina 2 van 10 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 3d-Radarsysteem 4 3 Interpretatie radardata 6 3.1 Resultaten 3d-radarmeting op het schouwpad 6 3.2 Resultaten 3d-radarmeting

Nadere informatie

T-Mobile Netherlands.

T-Mobile Netherlands. T-Mobile Netherlands. Vergelijkend kwalitatief onderzoek naar de Nederlandse GSM netwerken door KEMA, periode januari - juli 2007. TMNL 2007 Monday, 15 October 2007 1 KEMA Drive Test. Gebruikte methode.

Nadere informatie

Macrofotografie Wanneer is Macro Macro? Hulpmiddelen: Opdracht: Onderwerp Tip

Macrofotografie Wanneer is Macro Macro? Hulpmiddelen: Opdracht: Onderwerp Tip Wanneer is Macro Macro? Een macrofoto heeft een vergrotingsfactor van 1:1. In de praktijk betekent dit dat het gefotografeerde object ongeveer even groot is als de sensor. In de andere gevallen wordt het

Nadere informatie

SCHERPSTELLEN DIGITALE FOTOGRAFIE VAN OPNAME TOT AFDRUK HOOFDSTUK 3

SCHERPSTELLEN DIGITALE FOTOGRAFIE VAN OPNAME TOT AFDRUK HOOFDSTUK 3 3 SCHERPSTELLEN HOOFDSTUK 3 DIGITALE FOTOGRAFIE VAN OPNAME TOT AFDRUK Dit is hoofdstuk 3 van het boek waarin de volledige workflow voor de digitaal werkende fotograaf wordt behandeld. Wanneer u op de hoogte

Nadere informatie

BIS Nederland Symposium 13 maart 2018

BIS Nederland Symposium 13 maart 2018 BIS Nederland Symposium 13 maart 2018 Drone verzamelt sensorinformatie Fenny van Egmond, Martin Knotters, Ronald Koomans, Dennis Walvoort, Steven van der Veeke, Han Limburg Waarom sensoren inzetten? Grote

Nadere informatie

Indelingsverantwoordelijke

Indelingsverantwoordelijke Indelingsverantwoordelijke VCS 2000 Cel Begeleiding Karkasclassificatie Vakgroep Dierlijke Productie Universiteit Gent Proefhoevestraat 10, 9090 Melle 2014 Werking VCS 2000 Inleiding - Het VCS 2000-toestel

Nadere informatie

Havo 4 - Practicumwedstrijd Versnelling van een karretje

Havo 4 - Practicumwedstrijd Versnelling van een karretje Havo 4 - Practicumwedstrijd Versnelling van een karretje Vandaag gaan jullie een natuurkundig experiment doen in een hele andere vorm dan je gewend bent, namelijk in de vorm van een wedstrijd. Leerdoelen

Nadere informatie

Deeltjes Depositie Klasse

Deeltjes Depositie Klasse Deeltjes Depositie Klasse Als classificatie methode Contamination Control Oplossing Koos Agricola Ruud Geilleit DHV Contamination Control Alle maatregelen, die nodig zijn, om te borgen dat op een schoon

Nadere informatie

ALL SKY FOTO'S PROCEDURE

ALL SKY FOTO'S PROCEDURE ALL SKY FOTO'S Naast het meten van de zenitluminantie via foto s is het ook mogelijk om van elke locatie de hele hemel te meten. Dit gebeurt via een all sky foto, waarbij de gehele hemel in een locatie

Nadere informatie

Tentamen Scheidingstechnologie: MSTTSCT 01-07-201114:00-17:00

Tentamen Scheidingstechnologie: MSTTSCT 01-07-201114:00-17:00 Tentamen Scheidingstechnologie: MSTTSCT 01-07-201114:00-17:00 Het tentamen bestaat uit vijf open vragen (met subvragen). Vermeld naam en studienummer op ieder ingeleverd vel. Vermeld eenheden bij numerieke

Nadere informatie

Practicum: Karretje op helling. Inhoud. Voorbereiding HAVO

Practicum: Karretje op helling. Inhoud. Voorbereiding HAVO Practicum: Karretje op helling Inhoud Voorbereiding... 1 Practicum: Karretje op helling... 2 Onderzoeksvraag:... 2 Experimentopstelling... 2 Controleren van de opstelling... 2 Instellen van Coach... 3

Nadere informatie

Departement industriële wetenschappen en technologie

Departement industriële wetenschappen en technologie Departement industriële wetenschappen en technologie Universitaire Campus, gebouw B B-3590 DIEPENBEEK Tel.: 011-23 07 90 Fax: 011-23 07 99 Aansturen en testen van een hybride infrarood beeldopnemer Abstract

Nadere informatie

Wat is een digitale foto

Wat is een digitale foto Inleiding: basiskennis We beoefenen allemaal de fotografie in de hobbysfeer. Sommigen al jaren, anderen sinds kort. Maar we weten allemaal wat een camera is, en een computer, en een printer. We weten allemaal

Nadere informatie

Significante cijfers en meetonzekerheid

Significante cijfers en meetonzekerheid Inhoud Significante cijfers en meetonzekerheid... 2 Significante cijfers... 2 Wetenschappelijke notatie... 3 Meetonzekerheid... 3 Significante cijfers en meetonzekerheid... 4 Opgaven... 5 Opgave 1... 5

Nadere informatie

FOTOSYNTHESE bij PLANTEN

FOTOSYNTHESE bij PLANTEN FOTOSYNTHESE bij PLANTEN INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave Inleiding Doel Theorie Opstelling Uitvoering Waarnemingen en berekeningen Foutenbespreking Conclusie Geraadpleegde literatuur Bijlagen INLEIDING Wij

Nadere informatie

EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1975 (GYMNASIUM EN ATHENEUM) Vrijdag 22 augustus, 9.30-12.30 uur NATUURKUNDE

EXAMEN VOORBEREIDEND WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS IN 1975 (GYMNASIUM EN ATHENEUM) Vrijdag 22 augustus, 9.30-12.30 uur NATUURKUNDE EXAMEN VOORBEREDEND WETENSCHAPPELJK ONDERWJS N 1975 (GYMNASUM EN ATHENEUM) Vrijdag 22 augustus, 9.30-12.30 uur NATUURKUNDE,, " 1: Van een fotocel is de kathode K bedekt met. een laagje metaal mefeen grensgolflengte

Nadere informatie

Het Foucaulttestonderzoek

Het Foucaulttestonderzoek Het Foucaulttestonderzoek Twee 20 cm f/5 spiegels getest Jan van Gastel (maart 2015) Medewerkenden Organisatie: Werkgroep Kijkerbouw VSRUG en Jan van Gastel Verslag: Jan van Gastel Spiegels: Jimmy Oostvogels,

Nadere informatie

Eindexamen natuurkunde 1-2 havo 2003-I

Eindexamen natuurkunde 1-2 havo 2003-I 4 Antwoordmodel Opgave Verwarmingslint voorbeeld van een antwoord: Ook bij hoge buitentemperaturen (waarbij geen gevaar voor bevriezing is) geeft het lint warmte af. Je bespaart energie / het lint gaat

Nadere informatie

Lesbrief Hellingproef

Lesbrief Hellingproef Lesbrief Hellingproef Korte beschrijving van een kant en klare praktische opdracht. Op het Comenius College (Hilversum) wordt met succes een zelfgemaakte rail gebruikt om een verband te vinden tussen de

Nadere informatie

Bloemdetectie aardbeiplanten voor plaatsspecifiek spuiten tegen Botrytis

Bloemdetectie aardbeiplanten voor plaatsspecifiek spuiten tegen Botrytis Bloemdetectie aardbeiplanten voor plaatsspecifiek spuiten tegen Botrytis Ard Nieuwenhuizen Nota 662 Bloemdetectie aardbeiplanten voor plaatsspecifiek spuiten tegen Botrytis Ard Nieuwenhuizen Plant Research

Nadere informatie

Document: Prefab betonpalen

Document: Prefab betonpalen Document: Rapportage Akoestisch doormeten Projectomschrijving : Driemanschapskade Projectlocatie : Leiden Prefab betonpalen Documentnummer : BP 11.0571-1 Datum : 27 mei 2011 Op al onze werkzaamheden is

Nadere informatie

Deel 1. Wat is HDR fotografie?.

Deel 1. Wat is HDR fotografie?. Deel 1. Wat is HDR fotografie?. Inleiding. Met het intrede van de digitale fotografie is ook de beeldbewerkingsoftware in een stroomversnelling geraakt. Eén van de meest recente ontwikkelingen is de High

Nadere informatie

Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische

Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische Nederlandse samenvatting Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische farmacokinetische modellen Algemene inleiding Klinisch onderzoek

Nadere informatie

noiaïerinzagelegging nu 7600394

noiaïerinzagelegging nu 7600394 Octrooiraad noiaïerinzagelegging nu 7600394 Nederland [19] NL [54] Werkwijze en inrichting voor het op lek controleren van een splijtstofelement. [51] int.ci 2.: G21C17/06, [71 ] Aanvrager: N.V. tot Keuring

Nadere informatie

De bepaling van de positie van een. onderwatervoertuig (inleiding)

De bepaling van de positie van een. onderwatervoertuig (inleiding) De bepaling van de positie van een onderwatervoertuig (inleiding) juli 2006 Bepaling positie van een onderwatervoertuig. Inleiding: Het volgen van onderwatervoertuigen (submersibles, ROV s etc) was in

Nadere informatie

INVLOED VAN DE SLAGKRACHT OP DE BREEDTE VAN HET INGANGS- SIGNAAL VAN HET IT-MEETSIGNAAL

INVLOED VAN DE SLAGKRACHT OP DE BREEDTE VAN HET INGANGS- SIGNAAL VAN HET IT-MEETSIGNAAL IFCO Funderingsexpertise BV Limaweg 17 2743 CB Waddinxveen Postbus 429 2740 AK Waddinxveen Tel: (0182) 646 646 Fax: (0182) 646 654 E-mail: mail@ifco.nl KvK: Gouda 290 32656 BTW: NL 8022.86.586.B-01 Bank:RABO

Nadere informatie

Cursus Fotografie Les 2. Nu aan de slag

Cursus Fotografie Les 2. Nu aan de slag Cursus Fotografie Les 2 Nu aan de slag 1 Wat hebben we ook al weer gedaan... Verschillende standen Witbalans Grootst mogelijk? 2 Opdracht van de vorige keer Invullen vragenlijst 5 foto s maken met verschillende

Nadere informatie

Computer Vision: Hoe Leer ik een Computer Zien?

Computer Vision: Hoe Leer ik een Computer Zien? Computer Vision: Hoe Leer ik een Computer Zien? Michael H.F. Wilkinson Instituut voot Wiskunde en Informatica Rijksuniversiteit Groningen 27 April 2006 Overzicht 1 of 19 Wat is Computer Vision? Wat zijn

Nadere informatie

Werken met de SCi-547 en SCi-548. Jody Schinkel, Suzanne Spaan, Ko den Boeft, Jan Tempelman

Werken met de SCi-547 en SCi-548. Jody Schinkel, Suzanne Spaan, Ko den Boeft, Jan Tempelman Werken met de SCi-547 en SCi-548 Jody Schinkel, Suzanne Spaan, Ko den Boeft, Jan Tempelman Inhoud presentatie 1. Doel van de protocollen 2. Inhoud protocollen Hoe meten / analyseren? Waarom registreren?

Nadere informatie

Actie Groenlicht Luxerna Power TL600

Actie Groenlicht Luxerna Power TL600 Actie Groenlicht Luxerna Power TL600 Pagina 1 van 1 Samenvatting meetgegevens parameter meting lamp opmerking Kleurtemperatuur 6661 K Felwit. Lichtsterkte I v 365 Cd Stralingshoek 91 deg Vermogen P 9.9

Nadere informatie

Lampmeetrapport 17 maart 2009 voor Lioris. Lioris Tubo 23. Pagina 1 van 16

Lampmeetrapport 17 maart 2009 voor Lioris. Lioris Tubo 23. Pagina 1 van 16 Lioris Tubo 23 Pagina 1 van 16 Samenvatting meetgegevens parameter meting lamp opmerking Kleurtemperatuur 5939 K Felwit. Lichtsterkte I v 617 Cd Tevens is als extra meting de verlichtingssterkte gemeten

Nadere informatie

AÏerinzagelegging 7906634

AÏerinzagelegging 7906634 Octrooiraad AÏerinzagelegging 7906634 Nederland @ NL ^ fj) @ @ Inrichting voor het bepalen van lokale absorptieverschillen in een objekt. Int.CI 3.: A61B6/02. Aanvrager: N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken

Nadere informatie

Photoshop Foucault X = R 2 / 4 F

Photoshop Foucault X = R 2 / 4 F Photoshop Foucault Na vele uren slijpen en polijsten was ik eindelijk toe aan het paraboliseren van mijn 25cm spiegel. Al snel bleek dat tijdens dit proces veel tijd gaat zitten in het meten van de exacte

Nadere informatie

Hoofdstuk 8. Opgave 2. Opgave 1. Oefenvragen scheikunde, hoofdstuk 8 en 10, 5 VWO,

Hoofdstuk 8. Opgave 2. Opgave 1. Oefenvragen scheikunde, hoofdstuk 8 en 10, 5 VWO, Oefenvragen scheikunde, hoofdstuk 8 en 10, 5 VWO, Hoofdstuk 8 Opgave 1 Bruistabletten bevatten onder andere natriumwaterstofcarbonaat. Als je deze tabletten in water brengt, treedt een reactie op waarbij

Nadere informatie

3.0 Stof 2 www.natuurkundecompact.nl

3.0 Stof 2 www.natuurkundecompact.nl 3.0 Stof 2 www.natuurkundecompact.nl 3.1 a Water doen koken b Paraffine doen stollen 3.3 Kristal maken 3.4 a Uitzetten en krimpen (demonstratie) b Thermometer ijken 1 3.1 a Water doen koken www.natuurkundecompact.nl

Nadere informatie

Naam: Klas: Practicum veerconstante

Naam: Klas: Practicum veerconstante Naam: Klas: Practicum veerconstante stap Bouw de opstelling zoals hiernaast is weergegeven. stap 2 Hang achtereenvolgens verschillende massa's aan een spiraalveer en meet bij elke massa de veerlengte in

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting. Bloedstroommetingen in magnetische resonantie beeldvorming van het hart

Nederlandse Samenvatting. Bloedstroommetingen in magnetische resonantie beeldvorming van het hart Nederlandse Samenvatting Bloedstroommetingen in magnetische resonantie beeldvorming van het hart Het onderzoek beschreven in dit proefschrift heeft zich gericht op het verbeteren van bloedstroommetingen

Nadere informatie

+31 (0) E:

+31 (0) E: Infrarood thermometer met digitale camera PCE-IVT 1 infrarood thermometer met professionele digitale camera voor contactloze metingen met instelbare emissiegraad / extra indicatie van temperatuur en vochtigheid

Nadere informatie

Ontwerp van een beeldverwerkingsprocedure voor kwantificering en karakterisering van vlokken en draden in actief slibsystemen.

Ontwerp van een beeldverwerkingsprocedure voor kwantificering en karakterisering van vlokken en draden in actief slibsystemen. Ontwerp van een beeldverwerkingsprocedure voor kwantificering en karakterisering van vlokken en draden in actief slibsystemen. Het actief slibsysteem : Influent Aëratie Sedimentatie Effluent Recirculatieslib

Nadere informatie

Bruker. RAPIDplus. RAPIDplus. Infrarood detectie voor het waarnemen van toxische industriële gassen

Bruker. RAPIDplus. RAPIDplus. Infrarood detectie voor het waarnemen van toxische industriële gassen Bruker Infrarood detectie voor het waarnemen van toxische industriële gassen De RAPID, Infrarood Detector voor het waarnemen van toxische industriële gassen De is een revolutionair detectiesysteem dat

Nadere informatie

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid Dr.ir. P.W. Heijnen Faculteit Techniek, Bestuur en Management Technische Universiteit Delft 22 april 2010 1 1 Introductie De

Nadere informatie

Gasopslag Bergermeer Microseismische monitoring

Gasopslag Bergermeer Microseismische monitoring Gasopslag Bergermeer Microseismische monitoring Maandrapportage December 2014 Sign. Datum 22-jan-2015 Sign. Datum 22-jan-2015 D. Nieuwland B. Teuben Author Project Director Prepared Authorized INHOUD Het

Nadere informatie

Verscherpen, verkleinen/vergroten en opslaan.

Verscherpen, verkleinen/vergroten en opslaan. Verscherpen, verkleinen/vergroten en opslaan. De stappen voor het beste eindresultaat. Begeleidend boekje bij workshop. Auteur: Olaf Oudendijk Versie: 1.0 Datum: mei 2010 Copyright: Olaf Oudendijk Olaf

Nadere informatie

Het testen van telescoopspiegels

Het testen van telescoopspiegels Het testen van telescoopspiegels WAT KUN JE WEL, WAT KUN JE NIET MET DE GANGBARE TESTMETHODEN? JAN VAN GASTEL (MAART 2015) Kritisch testen Zonder kritisch te testen op alle relevante fouten: is het onmogelijk

Nadere informatie

Gezonde planten: Luchtzuiverende activiteit van een draagbaar plantenluchtfilter voor kinderen

Gezonde planten: Luchtzuiverende activiteit van een draagbaar plantenluchtfilter voor kinderen Gezonde planten: Luchtzuiverende activiteit van een draagbaar plantenluchtfilter voor kinderen Introductie De kwaliteit van de lucht in zowel het buiten- als het binnenmilieu is in hoge mate verantwoordelijk

Nadere informatie

Kleurmodel en Bestandsoutput van de kamera.

Kleurmodel en Bestandsoutput van de kamera. Van kamera tot print Intentie. In dit verhaal wordt belicht hoe je vanaf je kamera komt tot een eind-product. Dit eindproduct zal in ons geval zijn een te printen foto op formaat (bij benadering) 40x30

Nadere informatie

DrTrack hoort het spoor zingen

DrTrack hoort het spoor zingen DrTrack hoort het spoor zingen Een rijdende trein is in staat de toestand van het spoor aan te voelen. Als je weet hoe gezonde rails vibreren ten opzichte van een defect stuk, dan is het mogelijk om met

Nadere informatie

REACH. Meetgegevens zijn nuttig onder REACH

REACH. Meetgegevens zijn nuttig onder REACH Meetgegevens zijn nuttig onder REACH Maar... Blootstellingschatting g onder REACH Schatten of meten? Voorkeur kwaliteit Efficientie/gemaki Goede Betrouwbaar Hoog Metingen Representatief Stof zelf Voldoende

Nadere informatie

ZOUTGEHALTESENSOR BT78i

ZOUTGEHALTESENSOR BT78i ZOUTGEHALTESENSOR BT78i GEBRUIKERSHANDLEIDING CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Korte beschrijving De Zoutgehaltesensor BT78i meet het zoutgehalte in een oplossing in het

Nadere informatie

Toelatingstoets havoniveau natuurkunde max. 42 p, vold 24 p

Toelatingstoets havoniveau natuurkunde max. 42 p, vold 24 p Toelatingstoets havoniveau natuurkunde max. 42 p, vold 24 p Verantwoording: Opgave 1 uit havo natuurkunde 1,2: 2009_1 opg 4 (elektriciteit) Opgave 2 uit havo natuurkunde 1,2: 2009_2 opg 1 (licht en geluid)

Nadere informatie

VIDEOSCOOP. Model Turbotech TTBS050. Handleiding

VIDEOSCOOP. Model Turbotech TTBS050. Handleiding VIDEOSCOOP Model Turbotech TTBS050 Handleiding Waarschuwing Alvorens dit instrument te gebruiken, eerst aandachtig de veiligheidsinformatie en de specificaties van de videoscoop lezen. 1. Toepassingen

Nadere informatie

Testen Meten Inspecteren

Testen Meten Inspecteren Testen Meten Inspecteren Thema s Zoutmetingen Stoftest Straalreinheid Laagdikte 1 Zoutmetingen Beoordeling van in water oplosbare zouten! Oorzaken: Maritiem klimaat/zilte lucht, vervuilde hergebruikte

Nadere informatie

Beoordelingsprotocol objectkenmerken

Beoordelingsprotocol objectkenmerken WAARDERINGSKAMER NOTITIE Betreft: Beoordelingsprotocol objectkenmerken Datum: 7 februari 2014 Bijlage(n): - BEOORDELINGSPROTOCOL OBJECTKENMERKEN Inleiding De juiste registratie van alle gegevens over een

Nadere informatie

o ATerinzagelegging @ 7906572

o ATerinzagelegging @ 7906572 Octrooiraad o ATerinzagelegging @ 7906572 Nederland @ NL

Nadere informatie

Verscherpen van foto s (Adobe Photoshop CS3)

Verscherpen van foto s (Adobe Photoshop CS3) Verscherpen van foto s (Adobe Photoshop CS3) Ga je voor de beste kwaliteit van je foto, in webpresentatie of afdruk? Lees dan verder, want het verscherpen van beeldmateriaal is een kritische stap in de

Nadere informatie

Tutorial HDR door combinatie van verschillende belichtingen in Photoshop. Danny Matthys (aka dama)

Tutorial HDR door combinatie van verschillende belichtingen in Photoshop. Danny Matthys (aka dama) Tutorial HDR door combinatie van verschillende belichtingen in Photoshop Danny Matthys (aka dama) www.damafoto.be High Dynamic Range = HDR (Hoog dynamisch bereik) Dynamisch bereik = de verhouding tussen

Nadere informatie

KWALITEIT EN VEILIGHEID Licht aan het eind van de tunnel Kwaliteitscontrole van starre optieken

KWALITEIT EN VEILIGHEID Licht aan het eind van de tunnel Kwaliteitscontrole van starre optieken KWALITEIT EN VEILIGHEID Licht aan het eind van de tunnel Kwaliteitscontrole van starre optieken Ondanks eerdere rapporten blijkt uit een follow-up onderzoek van IGZ (2207) dat de kwaliteitsborging van

Nadere informatie

Postbus 554 2665 ZN Bleiswijk Brandpuntlaan Zuid 16 2665 NZ Bleiswijk 088 3473 723 nederland@efectis.com

Postbus 554 2665 ZN Bleiswijk Brandpuntlaan Zuid 16 2665 NZ Bleiswijk 088 3473 723 nederland@efectis.com Postbus 554 2665 ZN Bleiswijk Brandpuntlaan Zuid 16 2665 NZ Bleiswijk 088 3473 723 nederland@efectis.com tremco illbruck Productie BV T.a.v. dhr. F. Hendrikse Vlietskade 1032 4241 WC ARKEL Onze referentie

Nadere informatie

Rolweerstand van personenwagens op betonwegen

Rolweerstand van personenwagens op betonwegen Rolweerstand van personenwagens op betonwegen Wim Kramer Cement&BetonCentrum ir. Fred Reinink M+P Raadgevende ingenieurs bv ir. Jan Hooghwerff M+P Raadgevende ingenieurs bv Samenvatting In 2013 is een

Nadere informatie

Mogelijkheden om vroeg tijdig bladrandproblemen te signaleren met MIPS bij Hortensia

Mogelijkheden om vroeg tijdig bladrandproblemen te signaleren met MIPS bij Hortensia Mogelijkheden om vroeg tijdig bladrandproblemen te signaleren met MIPS bij Hortensia Filip van Noort, Henk Jalink Rapport GTB-1027 2010 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/35972 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Wang, Qiang Title: Photon detection at subwavelength scales Issue Date: 2015-10-27

Nadere informatie

Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren.

Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren. 1 Meten en verwerken 1.1 Meten Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren. Grootheden/eenheden Een

Nadere informatie

Aanvullende informatie Digital IXUS 100 IS en Digital IXUS 95 IS

Aanvullende informatie Digital IXUS 100 IS en Digital IXUS 95 IS Aanvullende informatie Digital IXUS 100 IS en Digital IXUS 95 IS Printen De Digital IXUS 100 IS en Digital IXUS 95 IS beschikken over een speciaal Printmenu dat snel toegang biedt tot de opties voor direct

Nadere informatie

Welkom op de avond Basistechniek camera. Gerrit Valkenwoud

Welkom op de avond Basistechniek camera. Gerrit Valkenwoud Welkom op de avond Basistechniek camera Gerrit Valkenwoud 1 Basistechniek camera Nodig om je te onderscheiden van de kiekjesmaker Geeft beter voorspelbare foto s Alleen te leren door veel te doen Lees

Nadere informatie

Natuurkunde practicum 1: Rekken, breken, buigen, barsten

Natuurkunde practicum 1: Rekken, breken, buigen, barsten Natuurkunde practicum 1: Rekken, breken, buigen, barsten Gemaakt door: Julia Hoffmann & Manou van Winden Uitvoeringsdatum: 05-10-2018 Inleverdatum: 31-10-2018 Docent: LOD Inhoud 1. Onderzoeksvraag Blz.

Nadere informatie

Phydrostatisch = gh (6)

Phydrostatisch = gh (6) Proefopstellingen: Bernoulli-opstelling De Bernoulli-vergelijking (2) kan goed worden bestudeerd met een opstelling zoals in figuur 4. In de figuur staat de luchtdruk aangegeven met P0. Uiterst links staat

Nadere informatie

Fit For the Future. Workshop Beweeggedrag meten bij kinderen met een fysieke beperking. Dr. H.J.G. van den Berg-Emons. K.M. Lankhorst PT. MSc.

Fit For the Future. Workshop Beweeggedrag meten bij kinderen met een fysieke beperking. Dr. H.J.G. van den Berg-Emons. K.M. Lankhorst PT. MSc. Fit For the Future Workshop Beweeggedrag meten bij kinderen met een fysieke beperking Dr. H.J.G. van den Berg-Emons Erasmus MC Revalidatiegeneeskunde K.M. Lankhorst PT. MSc. HU Lectoraat Leefstijl & Gezondheid

Nadere informatie

Digitale fotografie onder water

Digitale fotografie onder water Digitale fotografie onder water Digitale fotografie wordt meer en meer bereikbaar voor de gewone duiker (Jan-met-de- Cap). Dit komt omdat veel camera merken goed geprijsde onderwaterhuizen leveren voor

Nadere informatie

Handleiding voor. Compact. Natte spons POROSITEIT DETECTOR

Handleiding voor. Compact. Natte spons POROSITEIT DETECTOR Handleiding voor Compact Natte spons POROSITEIT DETECTOR Voldoet aan de eisen als gegeven in: Australian Standard AS3894.2-2002 (Wet Sponge Testing), ASTM G62-A, NACE RP0274-98, ASTM G6 and AS1580.485.1

Nadere informatie

Color of the illumination

Color of the illumination Veldhoven, 11 June 2014 Gert van Zeist Color of the illumination Illumination Angle Frontlighting > Brightfield illumination Naar voren gericht licht Herkennen van producten, materialen, print etc.

Nadere informatie

Resultaat Initieel onderzoek Luchtkwaliteit KunstKring Ruurlo

Resultaat Initieel onderzoek Luchtkwaliteit KunstKring Ruurlo Resultaat Initieel onderzoek Luchtkwaliteit KunstKring Ruurlo Steenwijk, 8 maart 2016 Inleiding Aanleiding van het onderzoek Naar aanleiding van vragen en zorgen van een aantal deelnemers en vrijwilligers

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Sinds enkele decennia is de acute zorg voor brandwondenpatiënten verbeterd, hetgeen heeft geresulteerd in een reductie van de mortaliteit na verbranding, met name van patiënten

Nadere informatie

[i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872

[i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872 Octrooiraad [i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872 Nederland [19] NL [54] Werkwijze voor het vacuümdlcht afsfüitem vsn elk der eerste uiteinden van een aantal holle transportorganen dia uit'tftonden in een

Nadere informatie

Theorie: Het maken van een verslag (Herhaling klas 2)

Theorie: Het maken van een verslag (Herhaling klas 2) Theorie: Het maken van een verslag (Herhaling klas 2) Onderdelen Een verslag van een experiment bestaat uit vier onderdelen: - inleiding: De inleiding is het administratieve deel van je verslag. De onderzoeksvraag

Nadere informatie

Tutorial exposure blending. Myriam Vos

Tutorial exposure blending. Myriam Vos Tutorial exposure blending Waarom blending? Het dynamisch bereik van een camera is de verhouding van het felste licht tot het zwakste licht dat nog kan worden waargenomen. Als mens kunnen we met onze ogen

Nadere informatie

RAPPORT PERFORMANCETEST QUESTIONMARK

RAPPORT PERFORMANCETEST QUESTIONMARK RAPPORT PERFORMANCETEST QUESTIONMARK AOC RAAD Door: Marcel Verberkt Stoas Learning Systems Uitgevoerd : 04 mei 2010 INHOUD AOC Raad... 1 Inhoud... 2 Inleiding... 3 Inleiding... 3 Doelstelling... 4 Opzet

Nadere informatie