Led Display Centers en het juiste helderheidsniveau

Transcriptie

1 VAKGROEP LICHTRECLAME Led Display Centers en het juiste helderheidsniveau De techniek waarop Nederland draait 1

2 UNETO-VNI, januari 2014, Zoetermeer Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, film, elektronisch, op geluidsband of op welke andere wijze ook en evenmin in een retrieval systeem worden opgeslagen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van UNETO-VNI. De inhoud van deze publicatie is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Toch kan het risico van onduidelijkheden of onjuistheden niet geheel worden vermeden. UNETO-VNI sluit iedere aansprakelijkheid uit voor zowel de schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van deze gegevens, als schade die zou kunnen ontstaan als gevolg van onvolledigheden, onjuistheden of onvolkomenheden in deze publicatie. Noot van de redactie: Dit artikel betreft een vertaling van het oorspronkelijk gepubliceerde verslag: Recommended Night Time Brightness Levels for On-Premise Electronic message Centers (EMC s), gepubliceerd door de International Sign Association (ISA), april 2011.

3 Inhoudsopgave 1 Wat zijn led display centers? 4 2 In zes stappen het juiste helderheidsniveau instellen 5 3 Samenvatting 6 Bijlage - termen, definities en afstandstabel 8

4 1 Wat zijn led display centers? Led displays worden steeds populairder. We zien ze dan ook steeds vaker op bedrijfsterreinen. Ze worden overigens ook wel aangeduid als elektronische reclameborden, interactieve of veranderbare reclameborden, of als digitale reclameborden. Voor de duidelijkheid: led displays zijn géén digitale billboards. Billboards worden gebruikt om reclamecampagnes te voeren; led displays bevinden zich op het terrein van een bedrijf en geven uiting aan een reclameboodschap voor producten of diensten van het betreffende bedrijf, die ter plekke verkrijgbaar zijn. Led displays en digitale billboards verschillen onderling sterk in hun mogelijkheden en doelen. In deze publicatie richten we ons alleen op led displays. De Vakgroep Lichtreclame van UNETO-VNI heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de verduidelijking in de toepassing van de inhoud van de regelgeving rond lichthinder. Dit rapport biedt een gemeenschappelijke taal voor zowel lichtreclame-installerende bedrijven als voor gemeentelijke beslissers c.q. vergunningenverstrekkers. Het is erop gericht dat metingen grotendeels overbodig zijn aangezien de vele verschillende soorten lichtreclame reeds zijn doorgemeten en via een tabel en een digitaal hulpmiddel goed in beeld te brengen zijn. Meer informatie vindt u op de internetpagina van UNETO-VNI: Bij led displays draait alles om de helderheid. Led diplays die te helder zijn, kunnen overlast geven en hun doel voorbij schieten. De reclameboodschap komt dan niet over, het teveel aan licht kan hinder en irritatie veroorzaken. Te weinig helderheid is natuurlijk ook niet effectief. Led diplays vallen dan niet voldoende op. En ook bij een te lage helderheid komt de leesbaarheid in de knel. Kortom: de gebruikers, de makers en de bedrijven die de led displays installeren, hebben een gezamenlijk belang: zorgen voor de juiste helderheid. Dat is niet alleen goed voor de leesbaarheid; led displays die goed zijn afgesteld, gaan langer mee en gebruiken minder energie. In 2008 heeft dr. Ian Lewin van Lighting Sciences in opdracht van de International Sign Association (ISA) aanbevelingen opgesteld voor de helderheid van led displays. Deze aanbevelingen zijn tot stand gekomen op basis van wetenschappelijke inzichten. Lewin geldt op zijn vakgebied als een autoriteit: hij is voorzitter geweest van de Illuminating Engineering Society of North America (IES) en beschikt dan ook over zeer veel kennis op het gebied van licht en verlichting. Bij het opstellen van zijn aanbevelingen heeft Lewin nauw samengewerkt met deskundigen uit de reclamewereld. Zijn volledige verslag is te vinden op Lewin komt tot de volgende conclusie: Het aanbevolen helderheidsniveau van led displays op een bedrijfsterrein is 3,23 lux boven het omringende lichtniveau; het helderheidsniveau moet gemeten worden op een passende afstand. Wellicht ten overvloede: de aanbevelingen in deze publicatie gelden alleen voor led displays, en niet voor traditionele reclameborden die van binnenuit worden verlicht. Led displays maken gebruik van andere technologieën en vragen daarom om een andere benadering. In het volgende hoofdstuk leest u in zes stappen hoe u kunt zorgen voor de juiste helderheid van led displays. Heeft u behoefte aan ondersteuning kunt u contact opnemen met UNETO-VNI, Vakgroep Lichtreclame. 4

5 2 In zes stappen het juiste helderheidsniveau instellen Stap 1: Stap 2: Stap 3: Stap 4: Stap 5: Stap 6: Koop een lichtmeter De lichtmeter moet de mogelijkheid hebben om op twee decimalen te meten en moet ingesteld zijn op lux. Een lichtmeter met een voetschroef verdient de voorkeur, zodat de meter op een statief kan worden gezet. Dat is belangrijk om de meting nauwkeurig uit te voeren. Stel de schermoppervlakte vast Bepaal de oppervlaktemaat van het front van het led display door de hoogte met de breedte te vermenigvuldigen. Deze informatie staat wellicht in de vergunningaanvraag. Maar als dat niet zo is, moet u de maat zelf nemen. Als er een frontgedeelte is waar vaste reclame op staat, laat u dit buiten beschouwing; u meet alleen het oppervlak dat het verlichte beeld weergeeft. Bepaal de meetafstand Aan de hand van het schermoppervlak bepaalt u met de tabel, opgenomen in de bijlage, de meetafstand. Deze afstand neemt u in acht bij het meten van de helderheid. De meting moet loodrecht uitgevoerd worden ten opzichte van het scherm van het led display. U kunt de afstand het makkelijkst meten door een meetwiel te gebruiken. Stel het display zo in dat u kunt meten Het led display moet kunnen wisselen tussen een geheel wit scherm (of bij een monochroomkleurendisplay: een enkele kleur) en een blanco scherm. Hiervoor heeft u de medewerking nodig van de eigenaar van het led display: hij zal het led display hiervoor moeten programmeren. U zult de eigenaar dus hierover vooraf moeten benaderen. Gebruik een lichtmeter om de helderheid van het led display vast te stellen Draai de sensor van de lichtmeter vast op het statief en richt de sensor direct op het front van het led display. Hanteer de afstand die u heeft bepaald bij stap 2. Zie er op toe dat de lichtmeter lux meet tot op twee decimalen. Wanneer het scherm wisselt van een geheel verlicht wit scherm naar een scherm dat uit staat, noteer dan de waarden op de lichtmeter. Is het verschil tussen de afgelezen waarden minder dan 3,23 lux, dan is de helderheid van het display in overeenstemming met de regels. Zo niet, dan moet het display worden bijgesteld naar een lager helderheidsniveau. Volg hiertoe de procedure van de fabrikant. Zorg ervoor dat de lichtsterkte kan worden afgestemd op verschillende omgevingslichtniveaus Ga na of het led display een fotocel bevat of een andere technologie om het display bij te stellen, al naar gelang de wisselingen in het omgevingslicht. 5

6 3 Samenvatting Deze publicatie stelt u in staat het helderheidsniveau van led displays te meten en in te stellen. Waarom is een passende helderheid belangrijk? Led displays die te fel zijn, kunnen overlast geven en hun doel voorbij schieten. Het goed instellen van led displays heeft belangrijke voordelen: + het verbetert de leesbaarheid van het display, + het bespaart energie, + het verlengt de levensduur van het display, + het bevordert de acceptatie van led displays. 6 Welke technologie is er om de helderheid aan te passen? De meeste led displays zijn zo gemaakt dat de verlichting overdag voldoende helder is. Maar deze helderheidsafstelling voor overdag is meestal niet passend in het donker. De volgende algemene methoden worden gebruikt om het led display af te stellen voor zichtbaarheid bij nacht: 1 Handmatig dimmen. De gebruiker dimt zelf het display aan de hand van het veranderende omgevingslicht. 2 Geprogrammeerd dimmen. Het led display wordt geprogrammeerd aan de hand van tabellen met de tijden van opkomst en ondergang van de zon. Deze methode is algemeen aanvaardbaar, maar heeft meer effect wanneer deze wordt gebruikt als ondersteuning van een automatische mogelijkheid om te dimmen (zie hieronder). 3 Fotoceltechnologie. Een led display dat wordt gestuurd door fotoceltechnologie kan automatisch het licht dimmen wanneer de omstandigheden veranderen. Een fotocelsensor activeert het display om de helderheid aan te passen aan het licht in de omgeving.

7 Aanbevolen standaard helderheid In opdracht van de International Sign Association (ISA) heeft dr. Ian Lewin van Lighting Sciences criteria ontwikkeld voor het meten en instellen van de helderheid van electronic message centers (led displays) op bedrijfsterreinen. Dr. Lewin geldt als een vooraanstaand lichtdeskundige. Lewin heeft zich gebaseerd op bestaande criteria op het gebied van lichtoverschrijding van de Illuminating Engineering Society (IES), IES publicatie TM Deze theorie gaat uit van een bepaalde hoeveelheid licht die mag overlopen naar de omgeving waarin het led display zich bevindt. Als er te veel licht overloopt, ontstaat er overlast. Als resultaat van dit onderzoek geeft Lewin twee verschillende helderheidssituaties aan: één voor led displays in een gebied met een hoog omgevingslichtniveau en één in een gebied met een laag omgevingslichtniveau. De richtlijnen van Lewin zijn in de praktijk getest. Op basis daarvan is bepaald dat de meer conservatieve aanbevelingen uit het onderzoek passend zijn in gebieden met zowel hoge als lage omgevingslichtniveaus. Om de aanbevelingen eenvoudig toepasbaar te maken, geldt daarom de volgende richtlijn: Led displays mogen het omgevingslicht met niet meer dan 3,23 lux overschrijden, wanneer ze gemeten worden op een afstand die is gerelateerd aan het formaat van de led displays (zie ook de tabel opgenomen in de bijlage). Methodiek voor het meten van de helderheid Er zijn twee algemeen geaccepteerde methoden in de reclame-industrie om helderheid te meten. De ene meet verlichting, de andere helderheid. + Verlichting is een maat voor de hoeveelheid licht die een object opvangt op een bepaalde afstand van een lichtbron en wordt gemeten in lux. Verlichting kan worden gemeten met een luxmeter. Zo n meter is betrekkelijk goedkoop en algemeen verkrijgbaar. De luxmeter moet tot twee cijfers achter de komma precies zijn voor de juiste meting. + Lichthelderheid is een absolute maat van de hoeveelheid licht die straalt vanaf een lichtbron, en wordt gewoonlijk gemeten in candela s per vierkante meter, ook wel bekend als nits. Helderheid kan worden gemeten met een nit gun, die duur is en bovendien moeilijk verkrijgbaar. Het meten van de verlichting met een luxmeter heeft de voorkeur, omdat bij het meten van de helderheid geen rekening wordt gehouden met het omgevingslicht. 7

8 Bijlage: termen, definities en afstandstabel Led display criteria voor het meten van de helderheid: u meet de verlichting van een led display met een lichtmeter die de hoeveelheid lux meet op minstens twee decimalen nauwkeurig. Eerst meet u de lichtsterkte met het led display uit. Dan meet u de lichtsterkte met het led display aan. De meting vindt plaats met een witte afbeelding voor, zodat het totale kleurvermogen wordt gemeten, of met een volledig scherm bij een éénkleurige led display. Alle metingen moeten loodrecht ten opzichte van het scherm plaatsvinden. De afstand wordt bepaald aan de hand van de oppervlakte van het scherm (opgenomen in de bijlage). Led display-grenzen van verlichting: het verschil tussen een onverlicht en een volledig brandend scherm mag niet meer bedragen dan 3,23 lux. Dimvermogen: Led displays moeten uitgerust zijn met een sensor of een ander apparaat dat automatisch de omgevingssterkte bepaalt en de verlichting hieraan aanpast, zodat steeds wordt voldaan aan de verlichtingsgrens die is genoemd onder B. Definitie van een led display: een led display is een reclamebord dat computergestuurde boodschappen in tekst en beeld laat zien. Led displays maken gebruik van gloeilampen, led s, lcd s of van een flip matrix/7-segmentenmatrix. 8

9 Tabel Het bepalen van de meetafstand Display oppervlakte (m 2 ) Meetafstand (meters*) 3 9 4, , , , , , , , , , , , * Voor reclameborden met een andere oppervlakte dan de tabel vermeldt, kunt u de afstand berekenen met de volgende formule: afstand = (oppervlakte x 30). 9

10 10

11 Colofon Opdrachtgever Vakgroep Lichtreclame, UNETO-VNI Contactpersoon Terry Heemskerk Auteur(s) ISA - International Sign Association 11

12 UNETO-VNI Bredewater CA Zoetermeer - Postbus AD Zoetermeer T F E info@uneto-vni.nl -