pggm.nl Financiële balans in de beleving van PGGM- leden Enquête De financiële balans

Transcriptie

1 pggm.nl Financiële balans in de beleving van PGGM- leden Enquête De financiële balans

2 In september 2013 heeft PGGM haar leden gevraagd naar hun financiële situatie: hoe hebben zij hun geldzaken geregeld? Wat zijn hun ervaringen met overzicht houden, vooruitkijken en (be)sparen? En welke invloed heeft geld op geluk? Hiervoor heeft PGGM in samenwerking met het Nibud een anonieme online enquête ontwikkeld PGGM-leden hebben deze enquête ingevuld. In deze brochure lees je wat dit onderzoek heeft opgeleverd. Inhoudsopgave Voorwoord Else Bos 3 Samenvatting 4 De algemene financiële situatie 6 Overzicht en inzicht in geldzaken 7 Verantwoord aankopen doen 8 Sparen en vooruitkijken 9 Veranderingen in de financiële situatie 10 Bezuinigen 11 Geld en geluk 12 Onderzoeksopzet 13 2 Enquête De financiële balans

3 Voorwoord Else Bos Als PGGM willen wij onze leden helpen bij het realiseren van een waardevolle toekomst. Het vinden van een goede financiële balans speelt daarbij een belangrijke rol. Door inzicht en overzicht te bieden helpen wij leden grip te krijgen op hun financiën. Om beter te kunnen inspelen op de behoeften die leden hebben als het gaat om financiële balans, hebben wij onder onze leden een enquête gehouden. In samenwerking met Nibud hebben wij hen op een laagdrempelige en anonieme manier gevraagd hoe zij hun financiële situatie ervaren. Bijvoorbeeld : hoe heb jij je geldzaken geregeld? Kun je rondkomen? Hoe houd je overzicht? Kijk je vooruit, en wat spaar je? Ben je gaan besparen in deze economisch gezien moeilijkere tijden? Maar liefst 4476 leden vulden deze enquête in. Onder hen waren relatief veel leden die ouder zijn dan 50 jaar en relatief weinig leden jonger dan 50. We zien dat met name 50-plussers hun financiële balans goed op orde hebben en bewust en actief bezig zijn om deze balans te verstevigen. Ook blijkt dat grip op geld toeneemt naarmate je ouder wordt. Verder valt op dat leden jonger dan 40 jaar met een inkomen onder de 2000 per maand, en vooral alleenstaande ouders, de meeste moeite ervaren met hun financiële balans. De anonieme antwoorden van de groep leden die heeft meegewerkt aan deze enquête geven ons meer inzicht in hoe ze omgaan met hun financiële situatie. Vanuit transparantie delen wij deze bevindingen met onze leden, bijvoorbeeld in ons ledenblad PGGM&CO. Daarnaast nodigen wij leden uit om hun ervaringen te delen op het ledenforum op pggm.nl. De uitkomsten van dit onderzoek gebruiken wij bovendien om onze communicatie over financiële onderwerpen verder te verbeteren. Zodat wij meer leden in de toekomst kunnen helpen bij het vinden van een nóg betere financiële balans! Else Bos CEO PGGM 3 Enquête De financiële balans

4 Samenvatting Tussen 18 september en 2 oktober 2013 hebben wij onze leden gevraagd naar hun financiële situatie en de balans die zij hierin vinden. Hiervoor hebben we in samenwerking met het Nibud een enquête ontwikkeld. In deze brochure lees je wat dit onderzoek heeft opgeleverd. Waar wij spreken over leden in relatie tot onderzoeksresultaten, bedoelen wij alleen de leden die hebben meegewerkt aan deze enquête. De financiële balans wordt met name bepaald door het inzicht in de financiële situatie, de omgang met geld en de mate van vooruitkijken. Deze enquête geeft ons een indruk hoe de financiële balans ervoor staat onder de PGGM-leden en hoe bewust zij zich bezig houden met geld. Verder hebben wij in deze enquête vragen opgenomen over bezuinigingen, verantwoord aankopen doen, veranderingen in de financiële situatie en geld en geluk. Van de leden die meededen aan dit onderzoek zijn de volgende drie groepen het sterkst vertegenwoordigd: leden van 50 jaar of ouder; leden met een huishoud-/ gezinsinkomen tot 3000 netto per maand; vrouwelijke leden (75%). In deze samenvatting lees je de belangrijkste resultaten op hoofdlijnen. In de volgende paragrafen vind je een toelichting op elk onderdeel van het onderzoek. 8 op de 10 leden gaat goed om met geld Van de leden die meewerkten met het onderzoek vindt 79% dat zij goed omgaan met geld en tweederde komt elke maand uit met hun geld. Bijna 50% vindt het zelfs makkelijk om maandelijks rond te komen. De groepen die moeite hebben met de algemene financiële situatie en het vinden van balans zijn vooral alleenstaanden met kinderen of leden met een netto-maandinkomen onder de Overzicht van en inzicht in geldzaken Ruim driekwart van de leden heeft grip op zijn geldzaken en 80% weet zelfs wat overblijft aan het eind van de maand. Daarnaast zegt 20% meer inzicht te willen in de uitgaven, met name de groep jonger dan 40 jaar. Verantwoord aankopen doen Veel leden letten op de prijs voordat ze iets kopen. Ruim een derde van de leden plant de maandelijkse uitgaven en aankopen. Meer dan 50% checkt ook voor een aankoop wat een product elders kost. Sparen en vooruit kijken Bijna alle leden (91%) leggen geld opzij om te sparen. 6 op de 10 leden sparen een vast bedrag per maand. Er wordt vooral gespaard voor onvoorziene uitgaven, grote uitgaven en voor een aanvulling op het pensioen. Naarmate de leeftijd toeneemt, spaart men minder voor onvoorziene en grote uitgaven, en juist méér voor een aanvulling op het pensioen (vooral leden van jaar). Veranderingen in uitgaven 21% van de leden heeft in 2013 minder inkomsten dan in En ongeveer een kwart van de leden heeft in 2013 meer uitgaven dan in 2012, vooral de groep jonger dan 40 jaar en alleenstaanden met kinderen. Bezuinigingsgrens bereikt Als we kijken naar de leden die bezuinigen op hun uitgaven (59%), dan zijn dit vooral alleenstaanden met kinderen en vrouwen. Een kwart heeft het gevoel dat de bezuinigingsgrens bereikt is: meer bezuinigen is niet meer mogelijk. Persoonlijk gelukkiger dan economisch In het algemeen zijn de leden gelukkiger op persoonlijk dan op economisch gebied. Waar persoonlijk geluk blijft toenemen met de leeftijd, bereikt economisch geluk een soort plafond op 54-jarige leeftijd. Het economisch geluk neemt na de 54 jaar zelfs af. Ook bij persoonlijk geluk kan een plafond worden bereikt; extra inkomen draagt dan niet verder bij aan de verhoging van het geluk. 4 Enquête De financiële balans

5 Conclusies Vooral de groep van 50 jaar en ouder gaat bewust om met hun geld, hebben overzicht en inzicht in hun geldzaken, plannen hun aankopen, bezuinigen op uitgaven en leggen geld opzij voor later. De groepen die opvallend meer moeite hebben met het vinden van een financiële balans zijn: alleenstaanden met kinderen, laagopgeleiden en huishoudens met een netto-maandinkomen onder de In gesprek over financiële balans Op het forum op kunnen leden financiële tips en ervaringen met elkaar uitwisselen. Ook op de ledenavonden op 15 en 16 januari 2014 over respectievelijk Omgaan met (dreigend) ontslag en Pensioen in aantocht kunnen leden met elkaar en met professionals in gesprek over dit thema. Kijk voor meer informatie op Het Nibud heeft deze ledenenquête opgesteld, geanalyseerd en gerapporteerd 5 Enquête De financiële balans

6 De algemene financiële situatie Omgaan met geld Bijna 80% van de leden die hebben meegewerkt aan dit onderzoek vindt dat zij goed omgaan met geld. Dit percentage ligt lager bij de groep samenwonenden met kinderen. Tweederde van de leden komt elke maand uit met zijn geld. Mannen en leden tussen de 60 en 64 jaar zijn hier beter in dan vrouwen en de groep jonger dan 40 jaar. De leden met een netto-maandinkomen van onder de 2000 komt duidelijk minder goed uit met hun geld dan de leden met een netto-maandinkomen van en boven de 4000 per maand. Van de leden maakt 28% zich vaak zorgen over de eigen financiën. Dit percentage is hoger onder alleenstaanden met kinderen en leden met een netto-maandinkomen onder de Houding ten aanzien van geld Bijna tweederde van de leden richt zich niet alleen op de korte termijn en 80% geeft geld dat men onverwachts krijgt niet meteen uit. Verder is 60% het niet eens met de stelling ik leef meer voor de dag van vandaag dan voor de dag van morgen. Ruim 50% van de leden geeft niet gemakkelijk geld uit. Bijna een kwart vindt zichzelf zuinig en vindt het moeilijk om geld uit te geven. Vooral leden met een nettomaandinkomen onder de Duidelijk is ook dat leden jonger dan 50 jaar makkelijker geld uitgeven dan leden boven de 50 jaar. Rondkomen van maandelijkse inkomsten 1 op de 10 leden vindt het moeilijk om rond te komen van de maandelijkse inkomsten. Een grote groep (48%)komt (heel) gemakkelijk rond. Alleenstaanden met kinderen komen veel minder vaak (heel) gemakkelijk rond (21%). 6 Enquête De financiële balans

7 Overzicht en inzicht in geldzaken Grip op geld Wanneer we dieper ingaan op het overzicht en inzicht in geldzaken, zegt ruim driekwart van de leden grip te hebben op zijn geldzaken. Bijna 8 op de 10 leden weet wat hij overhoudt aan het einde van de maand. Grip op geldzaken neemt toe naarmate men ouder is en het inkomen hoger. Verder zien we dat 19% van de leden meer inzicht wil hebben in zijn inkomsten en uitgaven. Deze behoefte blijkt sterker aanwezig bij leden jonger dan 40 jaar. Van alle leden in het onderzoek heeft tweederde een globaal tot nauwkeurig overzicht van de uitgaven (op papier of op de PC). 3% zegt geen overzicht te hebben. Controle van rekeningen De meeste leden (80%) controleren vaak of altijd de rekeningen. Met name de 65-plussers doen dit vaak. Leden die zelden of nooit rekeningen controleren zijn over het algemeen jonger dan 44 jaar. Heb je grip op je geldzaken? Ik weet wat ik per maand overhoud na betaling van de vaste lasten Ik heb het gevoel dat ik grip heb op mijn geldzaken Ik zou graag meer inzicht willen hebben in mijn inkomsten en uitgaven Ik heb geen idee waar ik mijn geld aan uitgeef % eens 19% 2% 76% 78% 7 Enquête De financiële balans

8 Verantwoord aankopen doen Plannen van maandelijkse uitgaven en aankopen Wanneer we kijken naar de maandelijkse uitgaven en aankopen blijkt dat 36% maandelijks plant wat hij gaat uitgeven. De groep die zelden of nooit uitgaven of aankopen plant is ongeveer even groot. Alleenstaanden en laagopgeleiden zijn de planners van uitgaven. De groep jonger dan 44 jaar en hoogopgeleiden doen dit juist zelden of nooit. Product vergelijken Een kleine meerderheid checkt doorgaans vóór de aankoop wat een product elders kost. Mannen doen dit vaker dan vrouwen. Daarnaast bedenkt men meestal vóór de aankoop waaraan een product moet voldoen. 9 op de 10 leden letten op de prijs wanneer ze iets kopen, vooral degenen met een netto-maandinkomen onder de Enquête De financiële balans

9 Sparen en vooruitkijken Sparen leden? Op de vraag: Spaar je? antwoorden de meeste leden (91%) bevestigend. Daarnaast sparen 6 op de 10 leden een vast bedrag per maand. 6% van de leden spaart niet. Dit zijn vooral alleenstaanden en leden met een nettomaandinkomen onder de Spaardoelen naar leeftijd, huishouden, opleidingsniveau en inkomen Naarmate mensen ouder zijn, sparen ze minder voor onvoorziene en grote uitgaven. Wanneer de pensioenleeftijd nadert, neemt het sparen voor een aanvulling op het pensioen toe. Dit betreft vooral de leeftijdsgroep jaar. 60-plussers sparen bovendien meer dan gemiddeld om de (klein-)kinderen iets te kunnen geven of nalaten. Alleenstaanden met kinderen sparen meer voor onvoorziene uitgaven en minder voor grote uitgaven. Terwijl samenwonenden met kinderen juist meer dan gemiddeld sparen voor grote uitgaven. Laagopgeleiden sparen minder voor onvoorziene uitgaven, grote uitgaven, aflossen van hypotheek en studie van de kinderen. Terwijl hoogopgeleiden juist méér sparen voor grote uitgaven, aflossen van hypotheek, studie van de kinderen én voor aanvulling op het pensioen. In het algemeen geldt: hoe hoger het netto-maandinkomen, hoe meer men spaart voor de aflossing van de hypotheek. Spaargedrag Veel leden (85%) geven aan geld achter de hand te hebben voor onvoorziene uitgaven. Alleenstaanden met kinderen (71%) en inkomens onder de 2000 per maand (78%) hebben minder vaak geld achter de hand voor onvoorziene uitgaven. Tweederde probeert de spaarrekening zo snel mogelijk aan te vullen wanneer geld van de rekening is gehaald. Vooruitkijken naar pensioenperiode 63% van de leden in dit onderzoek weet globaal tot precies wat het inkomen is na pensionering. 15% denkt zelfs heel precies te weten wat het inkomen na pensionering is, vooral mannen en huishoudens met kinderen. 10% zegt dit niet te weten; dit komt meer voor bij huishoudens met kinderen en bij maandinkomens onder de Naarmate men ouder is, weet men meer over de hoogte van het inkomen na pensionering. Financiële zekerheid op de lange termijn Ruim tweederde van de leden in dit onderzoek legt geld opzij voor later. Daarentegen zegt 13% helemaal geen geld opzij te leggen voor later. Dit zijn vooral leden tussen de 40 en 50 jaar en huishoudens met kinderen. Verder heeft 60%, vooral mannen, en ouderen (vanaf 50 jaar) zijn geldzaken (naar eigen zeggen) goed geregeld voor de lange termijn. Huishoudens met kinderen hebben hun geldzaken voor de lange termijn (nog) minder goed geregeld. Waarvoor spaar je? Om onvoorziene uitgaven te kunnen betalen Om grote uitgaven te kunnen betalen Als aanvulling op het pensioen Voor het aflossen van de hypotheek Om (klein-)kinderen iets te kunnen geven of na te laten Voor de schoolkosten en/of studie van mijn kind(eren) Spaar niet voor specifiek doel Anders Opzetten eigen bedrijf 20% 17% 15% 15% 8% 1% 33% 56% 73% 9 Enquête De financiële balans

10 Veranderingen in de financiële situatie Veranderingen in inkomen en uitgaven 21% van de leden heeft in 2013 minder inkomsten dan in Terwijl 9% in 2013 juist meer inkomsten heeft dan in Ongeveer een kwart van de leden heeft in 2013 meer uitgaven dan in 2012, vooral degenen jonger dan 40 jaar en alleenstaanden met kinderen. Leden die in 2013 minder uitgaven hebben dan in 2012 (19%) zijn vooral degenen in de leeftijd jaar en alleenstaanden met kinderen. Gebeurtenissen in het afgelopen jaar In één van de enquêtevragen zijn zestien mogelijke gebeurtenissen opgenomen, zoals het verlenen van mantelzorg, verhuizing, nieuwe baan of ontslag. In onderstaande tabel zie je hoe de leden hebben gereageerd op de vraag: Heb je één van de volgende gebeurtenissen meegemaakt in de afgelopen 12 maanden?. De gebeurtenissen Samenwonen, Trouwen, Komst kinderen en Echtscheiding zijn niet opgenomen in onderstaande tabel, omdat deze nauwelijks zijn voorgekomen. Dit is mogelijk te verklaren door het feit dat het merendeel (80%) van de leden die hebben deelgenomen aan deze enquete ouder is dan 50 jaar. Wat is er het afgelopen jaar allemaal gebeurd? Geen van de genoemde veranderingen meegemaakt Mantelzorg verleend Verhuizing of verbouwing van de woning Nieuwe baan en/of meer uren gaan werken Met (deeltijd) pensioen gegaan Groot ongeval/ ernstig ziek Ontslag Minder gaan werken (vrijwillig) Partner met (deeltijd) pensioen gegaan Burn-out / overspannen 12% 8% 8% 6% 5% 5% 5% 5% 21% 45% 10 Enquête De financiële balans

11 Bezuinigen 59% van de leden bezuinigt op uitgaven, vooral alleenstaanden met kinderen en vrouwen. Daarnaast is 6 op de 10 het komend half jaar van plan te bezuinigen. Dit geldt sterker voor vrouwen dan voor mannen. De meest voorkomende bezuinigingsposten zijn: uit eten gaan (54%), uitgaan en leuke dingen doen (50%), kleding (45%) en abonnementen en lidmaatschappen (45%). Bezuinigingsgrens bereikt? Een kwart van de leden heeft het gevoel dat de bezuinigingsgrens is bereikt: meer bezuinigen is niet mogelijk. Dit percentage is opvallend hoger bij alleenstaanden met kinderen, laagopgeleiden en leden met een netto-maandinkomen onder de Bezuinigen met inkomsten-/ uitgavenoverzicht 41% van de leden maakt bezuinigingskeuzes aan de hand van een inkomsten-/uitgavenoverzicht. Vooral 65-plussers, alleenstaanden en leden met een maandinkomen onder de 2000 bekijken op die manier waar ze op kunnen bezuinigen. Wat vindt men van besparen? Bijna een kwart van de leden vindt het moeilijk om te besparen. Met name leden jonger dan 40 jaar, leden met een maandinkomen onder de 2000 en alleenstaanden met kinderen hebben hier moeite mee. 30%, vooral vrouwen, is het besparen beu. Dit lijkt verklaarbaar omdat vrouwen meer besparen dan mannen. Hoe bezuinig je? Zoveel mogelijk producten kopen die in de aanbieding zijn Eigen merk kopen of goedkopere producten Naar een goedkopere winkel gaan Minder producten of diensten Vooraf bepalen hoeveel ik aan een bepaalde post mag uitgeven Overzicht van inkomsten en uitgaven bijhouden en uitgaven daarop baseren Bepaalde producten of diensten niet meer kopen 79% 74% 68% 55% 46% 41% 38% 11 Enquête De financiële balans

12 Geld en geluk De leden die hebben meegewerkt aan het onderzoek hebben op twaalf verschillende aspecten met een rapportcijfer aangegeven hoe gelukkig ze zijn. Deze aspecten vormen de basis voor twee typen geluk: economisch geluk (bijvoorbeeld je baan en carrière mogelijkheden) en persoonlijk geluk (zoals financiële situatie, gezondheid en sociale leven). Economisch geluk Persoonlijk geluk Gemiddeld scoorden leden een 8.4 op persoonlijk geluk. Zowel leeftijd als inkomen heeft een positief effect op persoonlijk geluk. Een stijging in leeftijd en inkomen betekent meer persoonlijk geluk. Ook voor persoonlijk geluk geldt dat wanneer het inkomen nog verder toeneemt, het persoonlijk geluk een soort plafond bereikt. Extra inkomen draagt dan niet verder bij aan een stijging van het persoonlijk geluk. Gemiddeld scoorden leden een 6.6 op economisch geluk. Over het algemeen geldt dat inkomen een positief effect heeft op economisch geluk; mensen met een hoger inkomen zijn op economisch gebied gelukkiger. Met name bij een relatief laag inkomen blijkt een stijging in het inkomen sterk bij te dragen aan het economisch geluk. Waarschijnlijk omdat dit meer mogelijkheden biedt, van invloed is op het rondkomen en daarmee de manier van leven positief beïnvloedt. Naarmate het inkomen verder stijgt, lijkt het economisch geluk een soort plafond te bereiken. Een stijging in het inkomen draagt dan niet verder bij aan het economisch geluk. Daarnaast neemt economisch geluk toe naarmate de leeftijd toeneemt. Het economisch geluk neemt toe tot een bepaalde leeftijd, daarboven neemt het juist weer af. Rapportcijfers van leden voor persoonlijk en economisch geluk Leeftijd doelgroep Economisch geluk Persoonlijk geluk < 40 7,1 8, ,2 8, ,0 8, ,9 8, ,7 8, ,4 8,5 > 65 5,7 8,5 12 Enquête De financiële balans

13 Onderzoeksopzet De online enquête De financiële balans is uitgevoerd door het onderzoeksbureau Nibud en MWM2. Aan deze enquête namen 4476 leden deel, 75% vrouwen en 25% mannen. Het hoge percentage vrouwen is mede te verklaren door het grote aantal vrouwelijke leden van PGGM. De meeste PGGM-leden die meewerkten aan dit onderzoek zijn 50 jaar of ouder en hebben een huishoud-/gezinsinkomen tot 3000 netto per maand. De deelnemers hebben de enquête ingevuld tussen 18 september 2013 en 2 oktober De vragen in de enquête zijn onderverdeeld in 8 categorieën: 1. Financiële situatie in het algemeen 2. Overzicht en inzicht in geldzaken 3. Verantwoord aankopen doen 4. Vooruit kijken; sparen en spaardoelen 5. Veranderingen in de financiële situatie 6. Bezuinigingen 7. Houding ten aanzien van geld 8. Geld en Geluk Meer informatie Voor meer informatie over de opzet van het onderzoek en de resultaten kunt u contact opnemen met Susan Bruningvan der Werf van PGGM. Discussiëren over het onderwerp financiële balans? Ga naar Diensten voor financiële balans Om leden te helpen hun financiële situatie in balans te krijgen en houden, biedt PGGM diverse mogelijkheden, zoals: Geld voor Later, de UitgavenWijzer en het Toekomstbudget. Ook met het ledenblad PGGM&CO, e-nieuwsbrieven, informatiewijzers, pggm.nl/leden en ledenavonden informeren en ondersteunen wij onze leden. De enquête De financiele balans past eveneens in dit streven. Over PGGM PGGM is een vooraanstaande pensioendienstverlener. PGGM biedt haar institutionele klanten: pensioenbeheer, integraal vermogensbeheer, bestuursondersteuning en beleidsadvisering. Momenteel beheert PGGM, voor zes pensioenfondsen ruim 120 miljard pensioenvermogen van 2,5 miljoen mensen. Als coöperatie met leden helpt PGGM bij het realiseren van een Waardevolle Toekomst. PGGM ontwikkelt zelf of met strategische partners innovatieve toekomstvoorzieningen door pensioen, zorg, wonen en werk met elkaar te verbinden. PGGM Noordweg Noord 150 Postbus 117, 3700 AC Zeist Telefoon (030) december