LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING

Transcriptie

1 - LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Lene Wuyts Campus Heverlee Hertogstraat Heverlee Tel Vakkencombinatie: Aardrijkskunde-Biologie Stagebegeleider DLO: Veerle Gaeremynck School: Pius X Middenschool Onderwijsvorm: A-stroom Richting: Moderne basis Klas: 1E Lokaal: AA-lokaal Aantal leerlingen: 9 lln. Les gegeven door: Lene Wuyts Vak: Aardrijkskunde Onderwerp: het weer Vakmentor: Meneer Theunis Datum/Data: 10/02/13 Lesuur/-uren: 11u00-11u50 BEGINSITUATIE Situering in de lessenreeks -Het thema klimaat en vegetatie neemt in totaal 7 lestijden in beslag -Het hoofdstuk 1: het weer, waarmee ze nu beginnen neemt 1 lesuur in beslag -Hierna gaan ze verder met het hoofdstuk over het klimaat -Voor dit thema hebben ze het hoofdstuk over de oppervlaktegesteenten, bodem en ondergrond besproken Relevante voorkennis (en/of kennis die nog niet aanwezig is) -Weten nog niet wat het verschil is tussen het weer en het klimaat -Kunnen al enkele weerelementen opnoemen -Weten nog niet wat men kan aflezen op een weerkaart -Kunnen de windrichtingen opnoemen -Kennen nog niet alle meettoestellen die er zijn om het weer te bepalen Belevings- en ervaringswereld & Actualiteit -Ervaren elke dag dat het weer verandert -Hebben al eens naar het weerbericht gekeken op tv -Sommigen hebben thuis een thermometer buiten hangen waarop ze de temperatuur al eens afgelezen hebben -Sommigen trucjes om te bepalen van waar de wind komt bv. vinger natmaken en in de lucht steken -Weten door de media dat door de opwarming van de aarde de weersomstandigheden in de wereld aan het veranderen zijn Leerniveau van de klasgroep, klassfeer, -Een nieuwe leerkracht kan de klassfeer positief of negatief beïnvloeden -Het groepswerk kan de klassfeer bevorderen -Doordat ze zelf aan de slag moeten gaan, worden ze enthousiaster voor het onderwerp -Het leerniveau van de klasgroep is vrij laag om een ASO-richting te zijn DIDACTISCHE VERANTWOORDING -Activeringsprincipe: Door het groepswerk worden de leerlingen zelf aan de slag gezet om actief bezig te zijn met de nieuwe theorie. -Structureringsprincipe: Aan de hand van een bordschema en een PowerPoint wordt de structuur van de les meegegeven aan de leerlingen. -Aanschouwelijkheidprincipe: Door middel van filmpjes, afbeeldingen en kaarten worden de weerelementen voorgesteld. -Motivatieprincipe: Door het actief aan de slag gaan met het lesmateriaal worden de leerlingen extra gemotiveerd. EINDTERMEN & LEERPLANDOELEN Situering in de eindtermen: (Vakoverschrijdend en/of vakgebonden) Vakoverschrijdende eindtermen: Niet van toepassing

2 Vakgebonden eindtermen: 19 kunnen met voorbeelden illustreren dat weer en klimaat de plantengroei en de activiteiten van dier en mens beïnvloeden. Situering in het leerplan: VVKSO, Leerplan aardrijkskunde 1 e graad ASO, Brussel, September 2008, D/2008/7841/ Klimaat en vegetatie 1.1 Met voorbeelden illustreren dat weer en klimaat de activiteiten van mens en dier beïnvloeden. WENKEN Vanuit de waarneming van allerlei situaties in bepaalde klimaatzones van Europa of weersituaties leiden de leerlingen af dat weer en klimaat een grote invloed hebben op de activiteiten van mens en dier. Voorbeelden van situaties zijn: de verschillen in bouwstijlen, kledij, kofferinhoud voor een bepaalde vakantiebestemming, aanpassing van dieren aan klimaatsomstandigheden, landbouw Bedoeling is om vanuit de leefwereld van de leerlingen het belang van het thema te duiden. 1.2 (U) Weergegevens meten, verzamelen en grafisch verwerken. WENKEN De weertoestellen mogen hier enkel aan bod komen als herhaling met de namen van de toestellen, de weerelementen en de eenheden. Via een eenvoudig weerstation op het schooldomein kunnen leerlingen verschillende weerselementen bijhouden (bv. periode van een week). Deze verzamelde gegevens kunnen grafisch verwerkt worden in een temperatuurcurve, neerslagdiagram, windroos. 2 De overeenkomsten en verschillen tussen weer en klimaat verwoorden. WENKEN Vanuit de voorbeelden kunnen de leerlingen het onderscheid tussen weer en klimaat uitleggen. Aan de hand van een weerbericht kunnen de weerselementen worden afgeleid. ALGEMEEN LESDOEL Vanuit voorbeelden uit hun leefomgeving kunnen de leerlingen illustreren wat de invloed is van het weer op de mens. kunnen aan de hand van weerkaarten de verschillende weerelementen bespreken. SCHOOLAGENDA (Van de leerlingen. Verwijs naar het werkblad en/of de pagina s in het werk- en/of handboek.) Hoofdstuk 1: Het weer (pag. 9-15) BRONNEN COMPOGRAVURE, G., geo 1, Plantyn, Mechelen, 2008, (p ). COPPENHOLLE,J., e.a., geogenie 1: leerwerkboek, De Boeck, Antwerpen, 2009, (p.82-88). PEETERS, J., e.a., werkmap aardrijkskunde: handleiding, Werkgroep didactische middelen, Hemiksem, 2010, (p. 9-15). COMPOGRAVURE, G., geo 1, Plantyn, Mechelen, 2008, (p ). VAN HECKE, E., e.a., zenit 1: handleiding, Pelckmans, Kapellen, 2008, (p.75-81). VAN HECKE, E., e.a., Algemene wereldatlas, Plantyn, Mechelen, 2012, (p.1-191). LEERMIDDELEN & MEDIA -PowerPoint -Kaartjes meettoestellen -Filmpje atmosfeer -Filmpje neerslag -Wereldbol -Atlas

3 Didactisch lesontwerp Leerdoelen Lesfasen & timing Instapfase Actualiteit 5 min. KRACHTIGE LEEROMGEVING Onderwijs- en leeractiviteiten Media Leerinhoud Lkr. stelt zich voor. Lln krijgen de opdracht om naamkaartjes te maken. Lln nemen hun agenda en werkboek op de bank. Lesfase 1: weerelementen 14 min. Vergelijk de foto s op de PowerPoint. Welk verschil zie je tussen de foto s? Wat is de oorzaak van deze extreme temperaturen? Ondervinden wij hier in België daar ook iets van? Welke invloed heeft het weer op het leven van de mens? We gaan in deze les eens bekijken wat we eigenlijk onder de term weer verstaan en welke elementen meespelen bij het weer. Invullen agenda AGENDA: Hoofdstuk 1: Het weer (pag. 9-15) We hebben net besproken welke invloed het weer op de mens kan hebben. We gaan in deze lesfase eens kijken wat het weer juist is en waar het zich afspeelt. kunnen aan de hand van een weerbericht de verschillende weerelementen opsommen. (C2) DEMONSTRATIE- filmpje (10 sec.) Waar speelt het weer zich af? Wat houdt de term weer dan in? Hoe heet de laag rond de aarde waar het weer zich afspeelt? We weten nu dat het weer zich afspeelt in de atmosfeer. Het weer is een samenspel van verschillende weerelementen. We gaan eens bekijken welke dat zijn aan de hand van een weerbericht. Wat stellen de getallen voor op de verschillende plaatsen in België? Voor wat staat de zon met de wolk? PPT Filmpje Wereldbol BORD: PPT -het weer= de toestand van de onderste luchtlagen van de atmosfeer -de atmosfeer= de dampkring rond de aarde 1.1 Weerelementen

4 Wat kan je aflezen van de windroos? Wat geven de getallen rechts van de windroos aan? Lesfase 2: meettoestellen 15 min. Dus het weer is een samenspel van verschillende weerelementen op een bepaalde plaats op een bepaald ogenblik. Over welke weerelementen hebben we het dan (denk terug aan het weerbericht)? Kan het weer op eenzelfde dag veranderen? Individueel oplossen van oefening 2 pag. 11 Onderstreep in het weerbericht de woorden, zinsdelen, die verwijzen naar temperatuur met rood, naar neerslag met blauw en naar luchtdruk en wind met groen. (Klassikale verbetering) Nu we weten welke elementen het weer bepalen op een bepaalde plaats op een bepaald ogenblik, gaan we eens bekijken hoe deze gemeten worden. Hoe wordt het weer gemeten? Waar wordt het weer in België gemeten? Zoek eens in de atlas op waar dit in België gesitueerd is, je mag dit ook aanduiden op de kaart in je WB pagina 12. BORD: BORD: 1. Temperatuur 2. Luchtdruk en wind windrichting windkracht 3. Neerslag luchtvochtigheid 1.2 Weerelementen waarnemen kunnen samenwerken om de oefening tot een goed einde te brengen. (A3) kunnen aan de hand van foto s de meettoestellen linken aan de weerelementen. (C3) GROEPSWERK- meettoestellen en eenheden Jullie krijgen per vier een enveloppe met daarin de verschillende meettoestellen in. De bedoeling is dat jullie de juiste namen bij de toestellen leggen en de eenheid waarin dit gemeten wordt. Jullie krijgen hier 5 minuten voor. Welke naam hebben jullie voor foto 1 gevonden? Wat wordt er met dit toestel gemeten? Met welke eenheid wordt de temperatuur afgelezen? Hoe heet het toestel op foto 2? Wat wordt hier mee gemeten? Welke eenheid wordt hiervoor gebruikt? Wat stelt foto nummer 3 voor? Enveloppen met kaartjes -foto 1: thermometer, temperatuur, graden Celsius -foto 2: barometer, luchtdruk, hectopascal -foto 3: anemometer, windsnelheid of windkracht, kilometer per uur of beaufort -foto 4: windwijzer, windrichting, N/E/S/W -foto 5: hygrometer, luchtvochtigheid, procent -foto 6: pluviometer, neerslag, millimeter

5 kunnen de verschillende weerelementen analyseren op een weerkaart. (C3) kunnen zelfstandig opzoek gaan naar de juiste atlaskaart. (M2c) Lesfase 3: weerkaart 12 min. Wat wordt er met dit toestel gemeten? In welke eenheid wordt het meetresultaat afgelezen? Hoe zit dit voor foto nummer 5? En voor foto nummer 6 dan? We weten nu met welke meettoestellen de verschillende weerelementen gemeten worden. Wat is er nodig om een verandering van het weer te hebben? Hoe ontstaat neerslag? Aanduiden werkboek pagina 14 bovenaan De weergegevens die opgemeten worden door meettoestellen van meetstations en satellietbeelden worden verwerkt tot weerkaarten. Wat zijn ze op de afbeeldingen aan het doen? Je mag nu in je atlas opzoek gaan naar de weerkaart van België. Op welke pagina staat de weerkaart van België en Europa? Wat kan je allemaal aflezen van deze kaart? Voor wat staan de letters H en L? Filmpje neerslag ATLASKAART pag. 7 De zon warmt de aarde op. De stand van de aarde t.o.v. de zon zorgt voor een bepaalde temperatuur op een bepaalde plaats. Lucht zet uit als het opwarmt en zorgt voor luchtdrukverschillen. Door deze drukverschillen in de atmosfeer gaat lucht zich verplaatsen: de luchtverplaatsing tegen het aardoppervlak kennen we als wind. De zon doet ook water verdampen. Wanneer waterdamp meegevoerd wordt door de opstijgende lucht koelt het af en vormt wolken. Er worden regendruppels gevormd die naar de aarde vallen als ze groot genoeg zijn. We spreken van neerslag. Individueel invullen oefening 5 pagina 15 (klassikaal verbeteren) PPT Voor welke datum is deze weerkaart opgesteld? Welke informatie wordt niet voorgesteld op de weerkaart? Hoeveel bedraagt de hoogste temperatuur? En de laagste temperatuur? Spreken we over hoge of lage druk? Hoe wordt de luchtdruk op de onderstaande 1013hPa= normdruk -isothermen= een lijn op een kaart die alle plaatsen met dezelfde temperatuur met elkaar verbindt -isohyeten= een lijn op een kaart die alle plaatsen met eenzelfde hoeveelheid neerslag met elkaar verbindt

6 Slotfase 4 min weerkaart weetgegeven? Tussen welke waarden ligt de luchtdruk in België? Deze weerkaart wordt samen met nog andere weerkaarten gebruikt om een weerbericht met de weersverwachting op te stellen. Nu mogen jullie zelf aan de slag gaan en het weerbericht op de PowerPoint kort bespreken aan de hand van de weerelementen. -isobaren=een lijn op een kaart die alle punten met eenzelfde luchtdruk met elkaar verbindt Een computer verwerkt de weergegevens van meetstations en satellietbeelden tot weerkaarten. Deze weerkaarten worden door weerkundigen of meteorologen gebruikt om een weerbericht met de weersverwachting op te stellen. Opmerkingen i.v.m. bijlagen: Steeds kopie toevoegen van ingevuld werkblad of -boek. Indien gebruik gemaakt wordt van transparanten of digitale presentatie: handouts toevoegen (verkleind, zwart/wit). Indien de klasopstelling gewijzigd wordt: plan en/of omschrijving toevoegen.

7 BORDSCHEMA Het weer 1.1 Weerelementen Temperatuur Luchtdruk en wind windrichting windkracht Neerslag luchtvochtigheid 1.2 Weerelementen waarnemen 1.3 Weerelementen voorstellen op kaart Isothermen Isohyeten Isobaren