INHOUD RENAISSANCE 2.0. I. «Het internet, een Belgisch verhaal?»... 1 Google ondersteunt de tentoonstelling van het Mundaneum... 3

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "INHOUD RENAISSANCE 2.0. I. «Het internet, een Belgisch verhaal?»... 1 Google ondersteunt de tentoonstelling van het Mundaneum... 3"

Transcriptie

1

2 INHOUD I. «Het internet, een Belgisch verhaal?»... 1 Google ondersteunt de tentoonstelling van het Mundaneum... 3 II. Geschiedenis ontmoet technologie: Renaissance 2.0!... 4 Een interactief parcours... 4 Het woord van de commissaris... 5 III. Van wereldverzamelaars tot de nieuwe territoria van het web : kennisoverdracht als leidraad... 7 Een reis in 6 stappen... 7 Hun kijk op de tentoonstelling...11 IV. Hun kijk op de tentoonstelling :...13 De conferenties...13 Pedagogische en culturele omkadering...14 V. De partners van Renaissance VI. Dankwoorden...18 VII. Henri La Fontaine : het Mundaneum herdenkt zijn Nobelprijswinnaar...19 VIII. Praktisch...20 IX. Perscontact...20

3 I. «HET INTERNET, EEN BELGISCH VERHAAL?» Google van papier (Le Monde), The web time forgot (The New-York Times), De geniale voorvader van Google (Der Spiegel),... Na de internationale pers erkende ook Google zelf in 2012 in het Mundaneum zijn archeologie: de voorvader van het web en van de zoekrobot! Nu er wordt teruggeblikt op 20 jaar Web ( ) en 30 jaar internet ( ), en terwijl in de VS met passie gedebatteerd wordt over de werkelijke oorsprong van het internet, wordt het onderwerp brandend actueel. Paul Otlet ( ), stichter van het Mundaneum, kwam in de zomer van 2012 in de belangstelling door een internationale mediacampagne na de erkenning van zijn werk op het World Science Festival in New York in aanwezigheid van Vinton Cerf : Het internet is een Belgisch idee! Hier op de werktafel, geen enkel boek meer. In de plaats daarvan een beeldscherm en daarnaast een telefoon. Ginds, ver van hier in een immens gebouw, bevinden zich alle boeken en alle inlichtingen. Van daaruit verschijnt op het scherm de pagina die antwoord biedt op de via de telefoon gestelde vraag. Deze zinnetjes klinken eerder triviaal in de oren van de digitale mensen die wij geworden zijn... Ware het niet dat zij door een gedreven jurist en bibliograaf neergeschreven werden in 1934, waardoor zij van een absoluut visionair inzicht getuigen. Het gaat om Paul Otlet die in zijn Traité de documentation de som van zijn jarenlange wetenschappelijk werk publiceert. In 1895 stond hij samen met Henri La Fontaine in Brussel aan de wieg van het Office International de bibliographie, de voorloper van het Mundaneum van vandaag. Vergeet Al Gore. Het internet of op zijn minst het concept werd bijna een eeuw geleden uitgevonden door Paul Otlet, een Belgische informatie expert die voorzag tot wat telefoon en televisie zouden kunnen leiden 1. Dat schreven in juni 2012 de Amerikaanse media Fox News en Huffington Post. De wetenschapper wiens verstraald boek het world wide web zeventig jaar geleden voorspelde 2 titelde het Britse Daily Mail in zijn rubriek Science and Tech. De Belgen hadden het dan weer over Het internet, een Belgisch idee 3 (Le Soir), De wieg van het web (Knack) of Het internet een Belgische geschiedenis 4 (Trends Tendances). Een beetje zoals Leonardo da Vinci de helikopter tekende alvorens men hem kon bouwen, beschreef Paul Otlet het internet lang voor het technisch kon gerealiseerd worden. Paul Otlet, de da Vinci van het Web! Thierry GEERTS, directeur van Google België (Trends Tendances, ) Dus... het internet, een Belgisch verhaal? Vandaag heeft het Mundaneum een afspraak met zijn roots in het kader van een grote multimediale en interactieve tentoonstelling : Renaissance 2.0! 1 Forget Al Gore. The Internet at least as a concept was invented nearly a century ago by a Belgian information expert named Paul Otlet imagining where telephones and television might someday go 2 The scientist whose televised book foretold the world wide web seven decades ago 3 Internet est définitivement une idée belge 4 Internet, une histoire belge - 1 -

4 Daily Mail, 8 juni

5 Honoring and supporting Belgian Internet pioneers Google ondersteunt de tentoonstelling van het Mundaneum In aanwezigheid van Eerste minister hebben Google en het Mundaneum op 13 maart 2012 een samenwerking aangekondigd waarbij zij twee uitzonderlijke Belgen naar voor brengen : de stichters van het Mundaneum Paul Otlet en Henri La Fontaine, pioniers van de zoekrobot. Meer dan een eeuw voor de uitvinding van het Web in de jaren 90 hebben Paul Otlet en Henri La Fontaine vanuit het hart van Europa een indexeringssysteem bedacht voor alle informatie van de wereld! Google is nu partner van de tentoonstelling Renaissance 2.0 en organiseert samen met het Mundaneum een conferentiecyclus rond het thema De pioniers van de Informatica in Europa. Meer info op :

6 II. GESCHIEDENIS ONTMOET TECHNOLOGIE : «RENAISSANCE 2.0»! De stichters van het Mundaneum Paul Otlet en Henri La Fontaine (winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede 1913), zien de wereld als een vat vol kennis die zij hopen te ontsluiten. Met de hulp van talrijke vrijwilligers ontwerpen beide heren een klasseringssysteem, de Universele Decimale Classificatie, om te komen tot het Répertoire bibliographique universel, de eerste zoekrobot uit de geschiedenis, en zo collecties aan te leggen die de kennis toegankelijk moeten maken voor eenieder. Bezeten als zij zijn van nieuwe technologieën, brengt hun onophoudelijke betrachting om de bewaring en de overdracht van kennis te verbeteren hen ertoe de technologieën van vandaag te anticiperen. Vandaag worden Otlet en La Fontaine erkend als de pioniers van de hypertekst. Zij bedenken in een vroeg stadium ( ) de projectie op 360 graden, de microfiche, het getelefoneerde boek, de draagbare telefoon, de didactische encyclopedie, en geven zelfs de aanzet tot het crossmediagebeuren, de videoconferentie en de zoekrobot... Een soort retro-futuristische versie van wat onze informatiemaatschappij zou worden! Het verhaal brengen van de pogingen tot het klasseren van de wereld, dat is de doelstelling van de tentoonstelling Renaissance 2.0. De opeenvolgende stappen in de organisatie van de kennis en van de technologieën doorheen de geschiedenis wordt in beeld gebracht in zijn historische context. Een interactief parcours Langs een chronologisch parcours krijgt de geschiedenis door de technologie nieuwe dimensies; iedere bezoeker kan zijn eigen parcours bepalen en meer of minder informatie opvragen. Wie dat wil kan de tentoonstelling ook online doorlopen: met tablets, een wifi-omgeving en digitale infopunten die met QR-codes verwijzen naar meer info over de vrije en participatieve encyclopedie Wikipedia. Tutorials leren hoe een zoekrobot werkt, wat de klassement betekent of nog hoe de digitalisering van documenten leidt tot dematerialisering van de informatie. En aangezien leren ook spelen kan zijn werd speciaal voor de tentoonstelling een Serious Game ontworpen

7 Het woord van de commissaris : In amper twintig jaar tijd heeft de digitale technologie ons leven grondig veranderd : zij is binnengedrongen in alle facetten van ons dagelijks leven. Zij heeft bijgedragen tot een nieuwe kijk op de wereld: het virtuele neemt niet de plaats in van het reële maar verrijkt en verbreedt onze waarneming via nieuwe interfaces en innoverende communicatiemiddelen. Het kennisveld is vandaag immens, grotendeels gedematerialiseerd, gedistribueerd, gedeterritorialiseerd. Kennis is vandaag mondiaal, overal en altijd beschikbaar, in talrijke talen en gedaanten. Kennis is niet meer beperkt tot een westerse en etnocentrische visie maar wordt veeleer onderworpen aan de onafwendbare druk van een cultuurrelativisme dat nog verstrekt wordt door de migratiestromen en de verkorting van de afstanden. Wij leven thans in een wereld die veel kleiner geworden is in afstanden dankzij de vooruitgang van het luchtverkeer, maar tegelijk onnoemelijk veel groter geworden is naar tijdshorizon en veel dieper naar kennisveld. Wij leven niet meer in dezelfde wereld en niet meer in dezelfde menselijke wereld als onze voorouders. Vanaf de jaren zeventig heeft de mens een omwenteling meegemaakt vergelijkbaar met de verspreiding van de Griekse cultuur in het Westen dankzij het schrift of nog met de Renaissance en de uitvinding van de boekdrukkunst. Een nieuw maatschappijmodel, geënt op de machine, de technologie en de netwerken, is ons dagelijks leven binnengedrongen en heeft onze leef- en werkgewoontes op een nooit eerder geziene wijze overhoop gehaald. Heel het referentiekader waar de menselijke activiteit gedurende de vijf voorbije eeuwen geregeld en beheerst werd, heeft in een tijdspanne van amper drie generaties een ingrijpende mutatie gekend. Zo werd de weg geopend voor een nieuw tijdperk, een Renaissance 2.0, waarvan wij nog maar het schuchtere begin meemaken. Dit nieuwe tijdperk van kennisdistributie heeft een eerst aanzetten gekend en is kunnen ontkiemen dankzij het werk van pioniers die een visie hadden en die met grote standvastigheid doorheen de wereldchaos hun weg bleven gaan. De stichters van het Mundaneum, Paul Otlet en Henri La Fontaine, horen daarbij en hun visionaire onderneming is er een verhelderende getuigenis van. Deze klasseerders van de wereld, en diegenen die hen zijn voorafgegaan (de geleerden uit de Middeleeuwen, de prinsen-verzamelaars van de Renaissance, de encyclopedisten van de Verlichting...) hebben gepoogd richting te geven aan de empirische zoektocht naar kennis en hebben klasseringsmethodes voorgesteld om de toegang tot de kennis te vergemakkelijken. Dit is het verhaal van de tentoonstelling Renaissance 2.0 : Hoe vonden onze voorouders informatie zonder bibliotheken, zonder zoekrobots? Hoe werken de zoekrobots van het Web vandaag? Tot welke omwentelingen leidt de digitale revolutie? Welk perspectief bieden het internet van morgen en de kennisdistributie? Wat is vandaag de geografie van het internet en welk deel ervan is onzichtbaar? Treedt de mensheid vandaag toe tot een nieuw paradigma zoals gebeurde tijdens de Renaissance?... Dit zijn de begeesterende bevragingen die het onderwerp uitmaken van de tentoonstelling die vanaf 3 oktober 2012 in het Mundaneum loopt

8 In een tijd waar de grote utopieën weggedeemsterd zijn worden door deze retorische beschouwingen vraagtekens geplaatst bij het concept van een universele toegang tot de kennis, iets wat zijn leven lang de hoofdbekommernis is geweest van de stichter van het Mundaneum, Paul Otlet. Vincent Delvaux, licenciaat Romaanse filologie van de ULB is de commissaris van de tentoonstelling. Hij is tevens hoofdredacteur van de magazines art/technologie Patch en Transdigital Cookbook en geeft regelmatig conferenties aan het Institut Supérieur d Etude du Langage Plastique

9 III. VAN WERELDVERZAMELAARS TOT DE NIEUWE TERRITORIA VAN HET WEB : KENNISOVERDRACHT ALS LEIDRAAD Bezoekers worden getrakteerd op een interactieve beleving: zes museografische modules wisselen beeldtechnologie af met onuitgegeven documenten en plaatsen de collecties van het Mundaneum in een hedendaags perspectief. Een reis doorheen de tijd, een bevraging over de geschiedenis van de toegang tot de kennis en de technologie gaande van de Sumerische tabletten tot het internet van de objecten! De tentoonstelling werd ontworpen door Tempora/Virtualis dat ook al naam maakte met 6 miljard Mensen, America, dit is onze geschiedenis en Dit is onze Aarde. Een reis in 6 stappen 1) Wereldverzamelaars. Ten allen tijde heeft de mens inspanningen geleverd om kennis te vergaren, te ordenen en in kaart te brengen om zo het universum te verklaren. Deze betrachting was aanwezig in tal van beschavingen. De tentoonstelling leidt van de eerste Sumerische tabletten via de Encyclopedie van de Verlichting en de Bibliotheek van Alexandrië tot de rariteitenkabinetten van de prinsen uit de Renaissance. Dichter bij ons werpt de fotografische nalatenschap van Albert Kahn een licht op de oorsprong van deze zoektocht naar kennis die geleid heeft tot de door de stichters van het Mundaneum geïnitieerde dematerialisering van de kennis. Brest : le lavoir de Barullu-Huella à Saint-Pierre-Quilbignon en 1912, auteur onbekend, Musée Albert-Kahn te Boulogne-Billancourt [CC-BY-SA-3.0 ( via Wikimedia Commons] - 7 -

10 2) Visionaire denkwijzen. Kennis bewaren, ordenen, visualiseren en verspreiden. De inspanningen daartoe zijn zo oud als de kennis zelf. Maak kennis met de denkers die mee de stappen hebben gezet in de geschiedenis van de kennisverspreiding en zo onze verhouding tot de kennis radicaal veranderd hebben. Met een interactieve module kunnen klein en groot het begrip klasseren beter begrijpen. Paul Otlet aan zijn bureau, Brussel, Mundaneum. 3) Het Mundaneum, een geschiedenis binnen de Geschiedenis. Binnen de internationale en nationale context wordt de geschiedenis van het Mundaneum ( ) herbekeken in het licht van de technologische revolutie! Het Mundaneum is een democratisch en universeel instrument van de kennis, de synthese van een coherent project gestoeld op de ontwikkeling van de Universele Decimale Classificatie (die nog steeds toegepast wordt in bibliotheken over gans de wereld) et het Universeel Bibliografisch Repertorium (het Google van papier ). De stichters gingen zo ver dat ze de virtuele netwerken van vandaag anticipeerden! Meer bepaald Paul Otlet was de visionair: participatieve encyclopedieën, videoconferentie, zoekrobot, internet, crossmedia,... Voor het eerst in een museumopstelling wordt de dialoog tussen prefiguratie en concretisering tentoongesteld. Schemas van Paul Otlet ( ), Mundaneum collecties

11 4) De opkomst van de machine. De ontwikkeling van de digitale industrie na de oorlog heeft onze verhouding tot de kennis onherroepelijk gewijzigd. Het menselijk genie in de digitale wetenschap komt eerst tot uiting in de ontwikkeling van machines zoals de Memex (Vannevar Bush, 1945), de UNIVAC of de ENIAC, de eerste prototypes van computers uit de jaren vijftig. Vanaf de jaren zestig komt een nieuwe revolutie in zicht: een gedecentraliseerd netwerk waardoor de machines op een gestandiseerde manier met elkaar kunnen communiceren ontstaat in de Verenigde Staten en kent een snelle opgang. In de jaren negentig doet de informatica met de komst van het world wide web en het groeiende succes van de persoonlijke computers haar intrede in de huiskamer. Ineens ligt heel de gigantische menselijke kennis binnen klik-bereik! De droom van Paul Otlet wordt eindelijk werkelijkheid... Gelanceerd in 1954, was de IBM 704 Data Processing System een computer om wetenschappelijke berekeningen te voeren. In de jaren 60, verkocht IBM meer dan 100 stukken van dit model. IBM 5) De informatiemaatschappij. De komst van het internet en de voortdurend toenemende digitalisering van de uit de reële wereld afkomstige data leiden tot een verregaande dematerialisering van de kennis. Wat gebeurt er concreet wanneer wij een zoekopdracht uitvoeren met een zoekrobot? In welke volgorde verschijnt de informatie? Wat betekent semantisch web? Hoe beïnvloeden de sociale netwerken de verspreiding van de kennis?... Met vragen als deze wordt een nieuw inzicht geboden op de werking van zoekrobots. Van Paul Otlet tot Tim Berners Lee, wat een traject in de wedloop naar de indexering van de kennis! Hoe werkt een zoekmotor? Tempora

12 6) Nieuwe territoria van het web. Vandaag hebben de door Paul Otlet gedroomde Cité Mondiale en de universele ontsluiting van de kennis gestalte gekregen door de immateriële flux van het internet. Kenniscentra zijn voortaan gedistribueerd, gedeterritorialiseerd langsheen een onzichtbare geografie. «Renaissance 2.0» eindigt met een uitnodiging tot het ontdekken van nieuwe grenzen van de kennis. Voorbij de gekende grenzen ligt een immens territorium dat door geen enkele zoekrobot geïndexeerd wordt: het diepe web. Het zou gaan om in volume 75% van het gehele internet! Een formidabele vijver van onontgonnen kennis. En wat zal er gebeuren wanneer objecten met elkaar gaan communiceren? Intelligente objecten veroveren stilaan het internet en genereren gigantische informatiestromen. De menselijke, maatschappelijke en morele implicaties van deze nieuwe omwenteling zijn ongetwijfeld stof voor diepgaand toekomstdenken. Vloedkaart. Tempora

13 Hun kijk op de tentoonstelling Vooraanstaande actoren uit diverse middens - kunst, filosofie, letteren, informatica en politiek - geven hun mening over de kennisrevolutie en de maatschappelijke impact ervan. Patrick Tombelle Luc de Brabandère (BE), filosoof en wiskundige, gespecialiseerd in creativiteit François Schuiten (BE), tekenaar en ontwerper van de scenografie van het Mundaneum CERN Robert Cailliau (BE), mede-uitvinder van het www met Tim Berners Lee in het CERN (1989)

14 CAL Stéphane Hessel (FR), diplomaat, mede-opsteller van de Verklaring van de rechten van de mens (1948), auteur van het boek Maak u boos (Indignez-vous!) Krzysztof Pomian, Wetenschappelijk Directeur van het museum van Europa par Lane Hartwell (Wikimedia Foundation) [CC-BY-SA-3.0) Jimmy Wales, Stichter van Wikipedia ( via Wikimedia Commons

15 IV. IN DE MARGE VAN DE TENTOONSTELLING Om vandaag in de voetsporen van Otlet en La Fontaine te treden zou men zich vragen moeten stellen over de toekomst van de toegang tot de kennis, dat zegt Yves Vasseur, de commissaris van Mons, Europese culturele hoofdstad in De tentoonstellingen van het Mundaneum willen zich richten tot een breed publiek. Met Renaissance 2.0 wil het Mundaneum eens te meer een plek zijn van uitwisseling, van sensibilisering en van opvoeding tot de informatie- en communicatietechnologieën en sleutels bieden om de culturele revolutie die zich aan het afspelen is beter te begrijpen. Conferenties Als ontmoetingsplek in het hart van de stad organiseert het Mundaneum van oktober 2012 tot mei 2013 een conferentiecyclus rond twee kernthema s : De pioniers van het internet in Europa, in samenwerking met Google; De impact van de informatie- en communicatietechnologieën op de samenleving. André Delvigne De eerste cyclus start op 22 oktober 2012 om 19u30 met een grote conferentie door Robert Cailliau, Belgisch ingenieur, beter bekend als mede-uitvinder van het World Wide Web naast Tim Berners Lee in het CERN (Genève, 1989). Op 14 november 2012 zal William Echikson, communicatieverantwoordelijke voor Europa bij Google, een uiteenzetting houden over de maatschappelijke verantwoordelijkheid van Google. Op 12 december komt Bruno Schroder (BE), Technology officer by Microsoft, spreken over de toekomst van knowledge management. Meer info :

16 Pedagogische en culturele omkadering Het Mundaneum is een prachtig didactisch instrument dat wil openstaan voor eenieder. Doorheen de technologische mutaties leidt de digitalisering tot nieuwe cultuurvormen, levenswijzen en leermethodes. Met dit programma stelt het Mundaneum zich tot doel mensen ertoe te brengen zich vragen te stellen over de zin van burgerschap, over de komende revolutie in de leerprocessen, over de communicatiewereld waarin wij leven en de toekomstperspectieven. Mede door deze tentoonstelling en de bemiddelingsprojecten errond zal eenieder kunnen ontdekken, experimenteren, ondervragen, testen, debatteren... Het Mundaneum wil de toegankelijkheid tot kennis verder opentrekken en heeft de ambitie om door zijn programmatie een zo breed mogelijk publiek te bereiken. Iedereen krijgt de kans een unieke en verrijkende ervaring mee te maken: gezinnen, jongeren, senioren, leerkrachten, studenten, leden van verenigingen, mensen met een zintuigelijke handicap, allen kunnen de tentoonstelling Renaissance 2.0 beleven op hun manier en aan de hand van voor hen uitgewerkte projecten: bezoek aan de tentoonstelling met tablet ; Serious Game in het hart van het museum (gratis applicatie te downloaden vanaf november 2012) ; Nieuwsgierige zondagmiddagen ; Ciné-museum formule ; Stages en ontdekkingsnamiddagen voor de jongsten ; Ontmoetingen met de professionals van het web ; Conferentiecyclus over Informatie- en communicatietechnologieën voor leerkrachten ; Begeleide bezoeken voor personen met een zintuiglijke handicap Talrijke partners dragen bij tot dit project met hun expertise en ervaring, ondermeer: Agence Wallonne des Télécommunications, Pédago-Tic, UCL, Technofutur-Tic, IHECS, Child Focus, vzw Les Cèdres, Arts et culture ASBL, Wikimedia, amis des aveugles de Ghlin en Lire et Ecrire

17 Noteer in uw agenda! Het Mundaneum nodigt leerkrachten en verantwoordelijken van verenigingen uit op een speciaal voor hen bedoelde vernissage op woensdag 10 oktober om 16u30. Daar zal het hele programma worden voorgesteld in aanwezigheid van de partners. Een tip Elke eerste zondag van de maand: gratis geleid bezoek van de tentoonstelling! Educatief contact Priscilla Génicot Chargée de la médiation des publics 065/ Pedagogische en culturele omkadering in samenwerking met : ARTS & CULTURES

18 V. EEN PROJECT DAT BANDEN SMEEDT De partners van Renaissance 2.0 In het licht van de digitale omwenteling blijkt het Mundaneum een uitgelezen plek om de creativiteit in België in het zonnetje te zetten. Het Google van papier en zijn oprichter Paul Otlet getuigen op prachtige wijze wat creativiteit en innovatie inhouden. Het project Renaissance 2.0 is het resultaat van een geslaagde synergie tussen talrijke partners uit de institutionele, associatieve, culturele, academische en private middens, aangestuurd door het programma Creative Wallonia dat opgestart werd door de Waalse minister voor Economie en Nieuwe technologieën. Het programma Creative Wallonia gaat ervan uit dat stimulering en ontwikkeling van creativiteit de kansen van ondernemingen op gebied van innovatie vergroot. Het plaatst innovatie in het centrum van de Waalse economie en wil innovatie aanmoedigen in de hele samenleving. Renaissance 2.0, een tentoonstelling van het Mundaneum in samenwerking met Google, Université Libre de Bruxelles, Université de Mons, Transcultures, Fondation Le Corbusier, Musée Albert Kahn, Wikimedia France, Agence wallonne des Télécommunications, Bull museum, Computer History Museum, IBM, Musée de l Informatique Unisys, Informatique & Bible, Transcultures, Universiteit Gent, RTBF La Première et La Trois, Le Vif L Express, Télé MB, met de steun van de Waalse minister van Tourisme en van de Waalse minister voor Nieuwe technologieën in het kader van het programma Creative Wallonia en van de Fédération Wallonie Bruxelles. Commissariaat : Vincent Delvaux Scenografie : Tempora / Virtualis Communicatie : Delphine Jenart Perscontact : Aurélie Couvreur, Serendipities

19 - 17 -

20 VI. DANKWOORDEN Het team van het Mundaneum en de commissaris Vincent Delvaux danken in het bijzonder : Adrienne Alix (Wikimedia) Benjamin Assie Lucien Bauduin (kabinet van Minister Paul Furlan) Zelda Bensoussan (Visual System) Samuel Bianchini Katy Börner (University of Indiana) Philippe Braquenier, fotograaf Raphaelle Cartier (Réunion des Musées Nationaux) Laurent Chicoineau (CSTI Grenoble) Clémentine De Blieck (Cinematek) Luc de Brabandère (Boston Consulting) Arnaud Dercelles (Fondation Le Corbusier) Nathalie Derycke (Fonds Henri Storck) Dave Drazen (GeoTel Communications LLC) Philippe Dubé (Lamic, Université de Laval) Philippe Dubernard (IBM) Thierry Dutoit (Numédiart) Bill Echikson (Google) Rudy Ercek (ULB LIST - LISA) Philippe Franck (Transcultures) Isabelle Giannatasio (BNF) Natan Gilbert (Musée Bull FEBB) David Hay (BT Group) Stéphane Hessel Jodelle (Intel Group) Pascal Keiser (Virtualis) George Kupczak (AT&T Archives and History Center) Jacques Laffut (Musée de l Informatique) Françoise Levie (Memento Production) Sara Lott (Computer History Museum) Mapping Science exhibit Adrien Mondot (Cie Adrien Mondot) Henri Monceau (kabinet van Minister Jean-Claude Marcourt) Antoine Motte (Wikimedia) Musée de l Informatique Paris Valerie Perlès (Musée Albert Kahn) Krzysztof Pomian R.-F. Poswick (Bible et Informatique asbl) Louis Pouzin Eric Prigent (Le Fresnoy) Boyd Rayward (University of Illinois) Michel Richard (Fondation Le Corbusier) Barbara Rodriguez (Sonuma) Isabelle Roy (BNF) Agata Rutkowska (British Museum Images) Andrea Scharnhorst (Virtual Knowledge Studio) François Schuiten Michael Stamper (Places & Spaces Mapping Science) Anne Stelmes (Maison de la Métallurgie) Natalia Trebik (Le Fresnoy) Jacques Urbanska Arnaud Van Cutsem (Cinematek) Charles van den Heuvel (Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis- KNAW) Luc Vandensteene (Ex Nihilo) Amy van der Hiel (W3C) Wouter Van Acker (Universiteit Gent) Sylvia Van Peteghem (Bibliotheek Universiteit Gent ) Yves van Seters (IBM) Greta Verbeurgt (SNCB Holding) Nadine Warzée (ULB LIST -LISA) Marc Weber (Computer History Museum) Jean-Michel Willame (Virtualis) Alex Wright (Director of User Experience and Product Research at The New York Times, auteur van «Glut, mastering information through the age»)

21 VII. HENRI LA FONTAINE : Hulde aan een Belgische Nobelprijswinnaar! In 2013 viert het Mundaneum de honderdste verjaardag van de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede aan een van zijn stichters, Henri La Fontaine. Het is weinig gekend, België telt tien Nobelprijswinnaars waaronder drie voor de Vrede! Henri La Fontaine ( ) was een prominent intellectueel tekenend voor het einde van de 19 e en het begin van de 20 e eeuw. Hij was tevens een van de eerste socialistische senatoren van België. Hij was een vurig verdediger van de vrouwenrechten en van de democratie. Als verwoed bibliograaf stichtte hij samen met Paul Otlet het Mundaneum. Als voorzitter van het Internationaal Bureau voor de Vrede speelde hij een vooraanstaande rol in het Belgisch en internationaal pacifisme. De Stichting Henri La Fontaine en het Mundaneum plannen voor 2013 een reeks evenementen gewijd aan het pacifisme met als startschot de uitreiking van de Prijs Henri La Fontaine op 4 december Conferenties, een tentoonstelling, een internationaal colloquium en de uitgave van een boek : even zoveel gelegenheden om de talrijke facetten van deze uitzonderlijke persoon te ontdekken. Meer info op : Henri La Fontaine, jurist, socialistisch senator en stichter van het Mundaneum, winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede in

22 VIII. PRAKTISCH Renaissance 2.0 Ontdekkingsreis naar het ontstaan van het Web > Op Mundaneum, Nimy straat 76 te 7000 Mons Van dinsdag tot vrijdag van 13 tot 17 uur, zaterdag en zondag van 13 tot 18 uur (gesloten op maandag, op 25 december en 1 januari). Tentoonstelling FR-NL-EN, mogelijkheid tot geleide bezoeken in FR-NL-EN-ES-IT-DE Toegang : 5 euro studenten/senioren/groepen: 3 euro Schoolgroepen (gids incluis): 65 euro Réduction : étudiant/senior/groupe (10 personnes min.) : 3 euros Verminderingen artikel 27. Groupen : Enkel na reservatie op 065/ of educatif@mundaneum.be, of via het online reservatieformulier Geleid bezoek: 65 euro (gratis begeleider) Van maandag tot vrijdag van 8u30 tot 16u / max 25 pers. Geleid bezoek: 75 euro (gratis begeleider) Van maandag tot vrijdag na 17u en in het weekend / max 25 pers. Bezoek met Serious Game [enkel voor schoolgroepen secundair zonder gids] : 50 euro (gratis begeleider) Het benodigde materiaal voor dit bezoek wordt ter plaatse overhandigd op voorlegging van de identiteitskaart van de verantwoordelijke. Uw groep wordt begeleid en de nodige uitleg wordt bijaankomst verschaft. Van maandag tot vrijdag van 8u30 tot 16u / max 25 pers. Contact : (0032) (0)65/ info@mundaneum.be Reservatie scholen : (0032) (0)65/ educatif@mundaneum.be IX. PERS CONTACT Aurélie Couvreur - Serendipities +32(0)497/ aurelie.couvreur@hotmail.be

23 The partnership between Google and the Mundaneum represents a new phase in the development of the information society in our country. Elio Di Rupo (BE), Prime Minister of Belgium, March 2012 The Semantic Web is rather Otlet-ish Michael Buckland (USA), Professor at the School of Information, University of California, Berkeley Everyone should come and discover this utopia. Where history is concerned, we often have short memories in Belgium. I regard Otlet as a typical Belgian hero. He is an improbable character whom you can t help liking. François Schuiten (BE), January 2010 This project [the Mundaneum ed. ] must never be abandoned: it is always worth our while thinking and hoping that combining all knowledge a process in which some efforts will fail and others succeed can gradually lead us to find vital solutions to huge problems. Stéphane Hessel (FR), May 2011 It was a steampunk version of hypertext! Kevin Kelly (USA), co-founder of Wired, author of What Technology wants We have rediscovered our roots by supporting the Mundaneum project. Thierry Geerts, director of Google Belgium

Brussel - Opening op 11 december 2015

Brussel - Opening op 11 december 2015 Brussel - Opening op 11 december 2015 2 ADAM is een museum en een kunstcentrum [5.000 m²] is gewijd aan de kunst en het design van de XX e eeuw en nu bevindt zich vlakbij het Atomium [Trade Mart / Heizelvlakte]

Nadere informatie

EEN UITZONDERLIJKE PLEK

EEN UITZONDERLIJKE PLEK EEN UITZONDERLIJKE PLEK HET MUNDANEUM IN DE INTERNATIONALE PERS + INFO HET MUNDANEUM, ERFGOED MET EEN BLIK NAAR DE TOEKOMST WAT VOORAFGING H et Mundaneum is ontstaan in Brussel op het einde van de 19e

Nadere informatie

GROEPSBROCHURE SCHOLEN

GROEPSBROCHURE SCHOLEN GROEPSBROCHURE 2017-2018 SCHOLEN PRESENTATIE VAN HET MUSEUM Een nieuw herinneringscentrum gewijd aan de Tweede Wereldoorlog en de Slag om de Ardennen opende haar deuren op 22 maart 2014 op een boogscheut

Nadere informatie

BELVUE MUSEUM. Jongeren eerst!

BELVUE MUSEUM. Jongeren eerst! BELVUE MUSEUM Jongeren eerst! HET BELvue Beheerd door de Koning Boudewijnstichting Geopend in 2005 als centrum voor democratie en geschiedenis Belangrijkste doelgroep: jongeren 2 Democratische waarden

Nadere informatie

Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een Genie. Het genie in Da Vinci. Andere facetten van een genie

Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een Genie. Het genie in Da Vinci. Andere facetten van een genie Leonardo da Vinci, de uitvindingen van een Genie Ter gelegenheid van de 500ste verjaardag van de dood van Leonardo da Vinci, wordt een uitzonderlijke tentoonstelling over deze Renaissance-genie gepresenteerd

Nadere informatie

Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015

Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Vormingsaanbod voor universiteiten en hogescholen 2014/2015 Inhoud 3 Vooraf 5 Een andere kijk op spijbelen 6 Over de diepere betekenis van kinderspel 7 Kinderen hebben zo hun kijk op quality time 8 Plan

Nadere informatie

RICHES Renewal, Innovation and Change: Heritage and European Society

RICHES Renewal, Innovation and Change: Heritage and European Society This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme for research, technological development and demonstration under grant agreement no 612789 RICHES Renewal, Innovation

Nadere informatie

Computer Museum Museum Baanbrekende Informatica in België

Computer Museum Museum Baanbrekende Informatica in België 2018-1/9 Programma voor scholen Ons programma richt zich tot leerlingen van 9 tot 18 jaar. Er zijn twee formules : een geleid bezoek van een tot anderhalf uur aangepast aan het leeftijdsniveau hierop aansluitend

Nadere informatie

Vrijdag 1 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Officiële Opening Studio Alijn - Gent

Vrijdag 1 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR. Officiële Opening Studio Alijn - Gent Vrijdag 1 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Officiële Opening Studio Alijn - Gent Mijnheer de burgemeester, meneer de schepen, Dames en heren,

Nadere informatie

Let's conn3ct! Wilt u dit initiatief bekend maken via uw website en andere communicatiekanalen?

Let's conn3ct! Wilt u dit initiatief bekend maken via uw website en andere communicatiekanalen? PERSBERICHT Antwerpen, 26 juni 2017 Let's conn3ct! De Vlaamse Erfgoedbibliotheek en de Koninklijke Bibliotheek, nationale bibliotheek van Nederland creëerden in nauwe samenwerking met de Provinciale Bibliotheek

Nadere informatie

In de tentoonstelling Kinderstad ontdek je de Brusselse architectuur.

In de tentoonstelling Kinderstad ontdek je de Brusselse architectuur. In de tentoonstelling Kinderstad ontdek je de Brusselse architectuur. De cursisten verkennen de expo door te praten over thema s zoals huizen, het straatbeeld en de stad Brussel vroeger & nu. Je sluit

Nadere informatie

Het Brussels Museum van de Molen en de Voeding Windmolenstraat 21 Lindestraat Evere

Het Brussels Museum van de Molen en de Voeding Windmolenstraat 21 Lindestraat Evere Het Brussels Museum van de Molen en de Voeding Windmolenstraat 21 Lindestraat 189 1140 Evere 17/09/2010-31/08/2011-1- A. HET MBMA Het Brussels Museum van de Molen en de Voeding met haar geklasseerde tuinen

Nadere informatie

OPEN CALL residentie onderzoek & creatie kunst/wetenschap/technologie

OPEN CALL residentie onderzoek & creatie kunst/wetenschap/technologie OPEN CALL residentie onderzoek & creatie kunst/wetenschap/technologie IMPACT (International Meeting in Performing Arts and Creative Technologies) lanceert een open call. De geselecteerde projecten worden

Nadere informatie

Waarmaken van Leibniz s droom

Waarmaken van Leibniz s droom Waarmaken van Leibniz s droom Artificiële intelligentie Communicatie & internet Operating system Economie Computatietheorie & Software Efficiënt productieproces Hardware architectuur Electronica: relais

Nadere informatie

Creatief onderzoekend leren

Creatief onderzoekend leren Creatief onderzoekend leren De onderwijskundige: Wouter van Joolingen Universiteit Twente GW/IST Het probleem Te weinig bèta's Te laag niveau? Leidt tot economische rampspoed. Hoe dan? Beta is spelen?

Nadere informatie

Wat is het Heerbeeck International College?

Wat is het Heerbeeck International College? Wat is het Heerbeeck International College? Het HIC is een onderwijsstroom in ons havo en vwo waarin we leerlingen voorbereiden op studeren, leven en werken in een internationaal georiënteerde wereld.

Nadere informatie

F A B S C H O L K I D S

F A B S C H O L K I D S F A B S C O H O L K I D S Over FabSchool Kids In Fabschool Kids staat zelf dingen maken, creativiteit en samenwerken centraal. In hands-on workshops in het Fablab Amsterdam leren kinderen alles over digitale

Nadere informatie

Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST

Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST INTRO No furniture so charming as books, verkondigde de Engelse schrijver Sydney Smith twee eeuwen geleden. Boeken hebben we in de Koninklijke Bibliotheek

Nadere informatie

KONINKLIJK MUSEUM VAN MARIEMONT

KONINKLIJK MUSEUM VAN MARIEMONT KONINKLIJK MUSEUM VAN MARIEMONT Wetenschappelijke instelling van de Franse Gemeenschap van België Programma voor groepen 2014 Rondleidingen permanente collecties «De schatten van Mariemont»: de pronkstukken

Nadere informatie

Fonds René Carcan. Uitreiking van de Internationale Prijs voor Gravure René Carcan Persdossier. René Carcan

Fonds René Carcan. Uitreiking van de Internationale Prijs voor Gravure René Carcan Persdossier. René Carcan Uitreiking van de Internationale Prijs voor Gravure René Carcan Persdossier René Carcan René Carcan was een Belgische graveur en aquarelschilder die in de jaren 80 internationale faam verwierf. Zijn werken

Nadere informatie

Natural Europe - Natuurlijk Europa

Natural Europe - Natuurlijk Europa Natural Europe - Natuurlijk Europa General Information Summary Natuurlijk Europa zet een aantal softwaretools in die het mogelijk maken voor leerkrachten om innovatieve online trajecten te ontwerpen via

Nadere informatie

Colloquium. Colloquium. Quel avenir pour la recherche scientifique en Belgique? Welke toekomst voor het wetenschappelijk onderzoek in België?

Colloquium. Colloquium. Quel avenir pour la recherche scientifique en Belgique? Welke toekomst voor het wetenschappelijk onderzoek in België? Halfrond van de Senaat Colloquium Welke toekomst voor het wetenschappelijk onderzoek in België? Hémicycle du Sénat Colloquium Quel avenir pour la recherche scientifique en Belgique? Dinsdag 3 maart 2015

Nadere informatie

Opening Customer Centers Persconferentie Berchem, Gent, Liège 2 april 2014

Opening Customer Centers Persconferentie Berchem, Gent, Liège 2 april 2014 Opening Customer Centers Persconferentie Berchem, Gent, Liège 2 april 2014 AGENDA 10u15 10u30 11u15 11u45 12u00 12u30 Onthaal Introductie Onze lokale strategie Customer Center in Berchem door Hilde Wuyts,

Nadere informatie

EuropEEs InstItuut voor onderzoek over de MEdItErranE En Euro-arabIschE samenwerking www.medea.be

EuropEEs InstItuut voor onderzoek over de MEdItErranE En Euro-arabIschE samenwerking www.medea.be Europees Instituut voor Onderzoek over de Mediterrane en Euro-Arabische Samenwerking www.medea.be V O O R S T E L L I N G Voor Europa is de samenwerking met haar naaste buren de Arabische en Mediterrane

Nadere informatie

14-18 Brussel tijdens de Duitse bezetting. Presentatie van de tentoonstelling

14-18 Brussel tijdens de Duitse bezetting. Presentatie van de tentoonstelling 14-18 Brussel tijdens de Duitse bezetting Presentatie van de tentoonstelling 21.08.2014 03.05.2015 Museum van de Stad Brussel www.museumvandestadbrussel.be De reservisten op 29 juli BRUSSEL TIJDENS DE

Nadere informatie

Programma Open dag Tilburg University Zaterdag 8 oktober 2016 Toelichting en overzicht

Programma Open dag Tilburg University Zaterdag 8 oktober 2016 Toelichting en overzicht Programma Open dag Tilburg University Zaterdag 8 oktober 2016 Toelichting en overzicht Toelichting programmaonderdelen Informatiesessie Kennismakingscollege Minicollege Campus Tour Sports Center Tour Q&A

Nadere informatie

Module 5 Onderwijstechnologie

Module 5 Onderwijstechnologie Module 5 Onderwijstechnologie Onderwijstechnologie Het schoolbord.! Bedenk voor jezelf een lijst van minstens vijf voordelen van bordgebruik in de klas: 1.. 2.. 3.. 4.. 5.. Hodgins (1957) in zijn hoofdstuk

Nadere informatie

De uiteenzetting met een historische site is nooit een gemakkelijke en éénduidige opdracht. Vele verschillende lezingen zijn mogelijk.

De uiteenzetting met een historische site is nooit een gemakkelijke en éénduidige opdracht. Vele verschillende lezingen zijn mogelijk. 6Educatieve en culturele dienst Beste leraren, De uiteenzetting met een historische site is nooit een gemakkelijke en éénduidige opdracht. Vele verschillende lezingen zijn mogelijk. De educatieve dienst

Nadere informatie

Joe Speedboot Tommy Wieringa

Joe Speedboot Tommy Wieringa Joe Speedboot Tommy Wieringa Thank you very much for downloading. As you may know, people have search numerous times for their chosen books like this, but end up in harmful downloads. Rather than enjoying

Nadere informatie

Publieksforum: 30 burgers in dialoog over genetische tests

Publieksforum: 30 burgers in dialoog over genetische tests Z I T H E T I N MIJN GENEN? Publieksforum: 30 burgers in dialoog over genetische tests BELGIË 2003 Wetenschap en samenleving dagen elkaar uit Citaten uit het colloquium Testen van mensen, georganiseerd

Nadere informatie

Maandag 21 november Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Maandag 21 november Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Maandag 21 november 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Digitale rondleiding in collectie Ghysels Mortsel / Antwerpen Geachte schepen De Ridder, Geachte

Nadere informatie

> proefritten. INGENIEUR VOOR één DAG!

> proefritten. INGENIEUR VOOR één DAG! proefritten Terwijl de meeloopdagen aan leerlingen de mogelijkheid geven om mee te lopen met onze studenten tijdens hun normale lessen en practica, worden de proefritten op maat ingericht voor leerlingen

Nadere informatie

Innovatief project. Noosphere Education new innovative education Holographic Interface of the Brain

Innovatief project. Noosphere Education new innovative education Holographic Interface of the Brain Innovatief project ontwikkelen van een wetenschappelijk onderbouwd, effectief en eenvoudig over te dragen programma voor het trainen van kinderen met Dyslexie Noosphere Education new innovative education

Nadere informatie

HappyHarvest verzamelt moed, dromen en ideeën voor groen onderwijs van straks

HappyHarvest verzamelt moed, dromen en ideeën voor groen onderwijs van straks Voortgang project, na bespreking vrijdag 30/1/15 HappyHarvest verzamelt moed, dromen en ideeën voor groen onderwijs van straks plant - dier - voeding - natuur HappyHarvest De hele wereld ziet dat Nederland

Nadere informatie

Oud maar niet out. Denken en doen met de Oudheid vandaag. 95180_Oud maar niet out_vw.indd 1 13/03/12 10:24

Oud maar niet out. Denken en doen met de Oudheid vandaag. 95180_Oud maar niet out_vw.indd 1 13/03/12 10:24 Oud maar niet out Denken en doen met de Oudheid vandaag 95180_Oud maar niet out_vw.indd 1 13/03/12 10:24 95180_Oud maar niet out_vw.indd 2 13/03/12 10:24 Oud maar niet out Denken en doen met de oudheid

Nadere informatie

OCEAN PLASTICS LAB. Een wetenschappelijke benadering van verontreiniging van de zeeën met plastics

OCEAN PLASTICS LAB. Een wetenschappelijke benadering van verontreiniging van de zeeën met plastics OCEAN PLASTICS LAB Een wetenschappelijke benadering van verontreiniging van de zeeën met plastics Ocean Plastics Lab Pagina 2 Topics 1. Inleiding 2. Inhoud 3. Feiten 4. Maak deel uit van de oplossing!

Nadere informatie

Het is een grote eer om u hier in het Errera Huis, de officiële. residentie van de Vlaamse Regering, te mogen verwelkomen. Dit

Het is een grote eer om u hier in het Errera Huis, de officiële. residentie van de Vlaamse Regering, te mogen verwelkomen. Dit Donderdag 2 februari 2012 Welkomstwoord JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Ontmoeting Chinese minister van Cultuur Cai Wu - Errera, Brussel Zeer geachte collega, minister

Nadere informatie

Hoe betrouwbaar is Wikipedia voor het doen van onderzoek? Leroy Remor. Hogeschool Rotterdam,

Hoe betrouwbaar is Wikipedia voor het doen van onderzoek? Leroy Remor. Hogeschool Rotterdam, 1 Running head: WIKIPEDIA BETROUWBAAR VOOR HET DOEN VAN ONDERZOEK? Hoe betrouwbaar is Wikipedia voor het doen van onderzoek? Leroy Remor Hogeschool Rotterdam, Abstract: Een kort essay over het gebruik

Nadere informatie

SAVE THE DATE MARCH 2017 PERSDOSSIER BRUSSELS DESIGN MARKET 2017

SAVE THE DATE MARCH 2017 PERSDOSSIER BRUSSELS DESIGN MARKET 2017 SAVE THE DATE 18-19 MARCH 2017 PERSDOSSIER BRUSSELS DESIGN MARKET 2017 WWW.DESIGNMARKET.BE PRESS CONTACT JULIE TOBY Product Manager +32 (0)2 349 35 53 julie@best.be -- THIERRY BELENGER General Manager

Nadere informatie

GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK

GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK GELIJKE KANSEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. TOELICHTING Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot democratie te komen.

Nadere informatie

Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010

Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010 Persdossier ikgeeflevenaanmijnplaneet.indeklas.be 28 september 2010 Persbericht Wat vind je in de virtuele edukit? Een dynamische website Activiteiten in detail De algemene campagne ikgeeflevenaanmijnplaneet.be

Nadere informatie

One More Take Photographs by John G. Zimmerman. Abtenhuis Abdijstraat Geraardsbergen

One More Take Photographs by John G. Zimmerman. Abtenhuis Abdijstraat Geraardsbergen Photographs by John G. Zimmerman One More Take 20.10.2016 08.01.2017 Abdijstraat 10 John G. Zimmerman (1927 2002) is een icoon van de Amerikaanse fotografie. Decennialang prijkten zijn foto s op covers

Nadere informatie

EXPO. 26.02.2014 > 26.04.2015 www.expo14-18.be DIT IS ONZE GESCHIEDENIS! Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis - BRUSSEL

EXPO. 26.02.2014 > 26.04.2015 www.expo14-18.be DIT IS ONZE GESCHIEDENIS! Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis - BRUSSEL EXPO DIT IS ONZE GESCHIEDENIS! Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis - BRUSSEL 26.02.2014 > 26.04.2015 www.expo14-18.be EEN HISTORISCHE TENTOONSTELLING Naar aanleiding van 100 jaar

Nadere informatie

Leeruitdagingen. Van risico s naar kansen in de kenniseconomie van Industry 4.0

Leeruitdagingen. Van risico s naar kansen in de kenniseconomie van Industry 4.0 Leeruitdagingen Van risico s naar kansen in de kenniseconomie van Industry 4.0 Loren Roosendaal - Founder of Knowingo + - Director of Center for Digital Transformation at Nyenrode Business University Een

Nadere informatie

Een instrument om onze samenleving echt te veranderen, zo noemt hij het vurig gewenste lidmaatschap.

Een instrument om onze samenleving echt te veranderen, zo noemt hij het vurig gewenste lidmaatschap. Speech voor de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, Ingrid van Engelshoven, bij onthulling Erfgoedlabel Verdrag van Maastricht, op 9 mei 2018 Beste mensen, Pak je hier vanmiddag in Maastricht

Nadere informatie

Sturen van technologie & technologie-educatie? Problemen en mogelijkheden. Guido Van Steendam. Departement Leefmilieu, Natuur en Energie

Sturen van technologie & technologie-educatie? Problemen en mogelijkheden. Guido Van Steendam. Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Studiedag over technologie, educatie & duurzaamheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Brussel 29 April 2014 Sessie 1 Technologie in het hoger onderwijs actief georiënteerd op de samenleving Sturen

Nadere informatie

PUBLIEKE LEZING (in het Engels) π Woensdag 7 december 2011 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere VOLUNTEERING

PUBLIEKE LEZING (in het Engels) π Woensdag 7 december 2011 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere VOLUNTEERING PUBLIEKE LEZING (in het Engels) π Woensdag 7 december 2011 π Universiteit Antwerpen π Hof van Liere VOLUNTEERING Het Universitair Centrum Sint-Ignatius Antwerpen (ucsia) organiseert in samenwerking met

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

BeMuseum. Conferentie 14 oktober Persmap. The Belgian network for innovation in museums

BeMuseum. Conferentie 14 oktober Persmap. The Belgian network for innovation in museums BeMuseum The Belgian network for innovation in museums Conferentie 14 oktober 2016 - Persmap Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel www.bemuseum.be info@bemuseum.be @Be_Museum INHOUDSTAFEL

Nadere informatie

MICROSOFT EDGE INTERNET

MICROSOFT EDGE INTERNET MICROSOFT EDGE INTERNET 2015 Computertraining voor 50-plussers PC50plus computertrainingen Eikbosserweg 52 1214AK Hilversum tel: 035 6213701 info@pc50plus.nl www.pc50plus.nl Microsoft Edge Internet COMPUTERTRAINING

Nadere informatie

studenten die gekozen hebben voor een studie aan deze Universiteit.

studenten die gekozen hebben voor een studie aan deze Universiteit. Dames en heren, Graag heet ik u van harte welkom bij de opening van het Academisch Jaar 2013/2014. Met uw aanwezigheid vandaag geeft u nog eens blijk van uw bijzondere verbondenheid aan deze Universiteit,

Nadere informatie

Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST

Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST INTRO Bijna zeven miljoen boeken, miljarden pagina s, honderden miljarden woorden, beelden en ideeën. Eeuwen van onderzoek en werk om ze te begrijpen,

Nadere informatie

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Dutch industry fit for the future?! onze wereld verandert en dus ook onze industrie. met impact op economie en samenleving smart industry agenda

Nadere informatie

Sessie 7 en 8: Studio Cactus, De Invasie, Vliegwerk en Nerdlab

Sessie 7 en 8: Studio Cactus, De Invasie, Vliegwerk en Nerdlab Sessie 7 en 8: Studio Cactus, De Invasie, Vliegwerk en Nerdlab De invasie =platform voor beginnende ontwerpers, bestaat sinds 3 jaar, draait op vrijwilligers Filosofie -Kansen bieden aan beginnende, jonge

Nadere informatie

Masterclass Value of Information. Waarde creëren voor de business

Masterclass Value of Information. Waarde creëren voor de business Masterclass Value of Information Waarde creëren voor de business Informatie en informatietechnologie maken het verschil bij de ontwikkeling van nieuwe business ideeën. Met informatie kunnen nieuwe innovatieve

Nadere informatie

Uitleendossier Expo Human Migration

Uitleendossier Expo Human Migration Uitleendossier Expo Human Migration GoodPlanet Belgium Sinds 1997 inspireert GoodPlanet Belgium jong en oud om een duurzame samenleving te realiseren, door positieve acties te ondernemen en expertise te

Nadere informatie

VACATURE. Innoviris is op zoek naar. een Adviseur Innovatief Ecosysteem (Strategisch) Referentie: AFN201603

VACATURE. Innoviris is op zoek naar. een Adviseur Innovatief Ecosysteem (Strategisch) Referentie: AFN201603 VACATURE Innoviris is op zoek naar een Adviseur Innovatief Ecosysteem (Strategisch) Referentie: AFN201603 Wetenschappelijke Directie Cel Innovatief Ecosysteem Innoviris Instelling van openbaar nut Charleroisteenweg

Nadere informatie

Presence and the design of trust NIOC Caroline Nevejan

Presence and the design of trust NIOC Caroline Nevejan Presence and the design of trust NIOC 2007 Caroline Nevejan Fysiek Asynchroon Brief Boek Bibliotheek Sms Email World Wide Web Ontmoeting Voorbijgangers op straat Boodschappen doen Telefoon Chatten Videoconferentie

Nadere informatie

Het buitengewone dagdagelijks maken Over cultuur, media en emancipatie

Het buitengewone dagdagelijks maken Over cultuur, media en emancipatie Het buitengewone dagdagelijks maken Over cultuur, media en emancipatie Naar een duurzaam kunstenlandschap Symposium KVAB 25 september 2015- Brussel Katia SEGERS CEMESO, Vrije Universiteit Brussel 9/28/2015

Nadere informatie

VAN HET VAGEVUUR IN DE HEL PDF

VAN HET VAGEVUUR IN DE HEL PDF VAN HET VAGEVUUR IN DE HEL PDF ==> Download: VAN HET VAGEVUUR IN DE HEL PDF VAN HET VAGEVUUR IN DE HEL PDF - Are you searching for Van Het Vagevuur In De Hel Books? Now, you will be happy that at this

Nadere informatie

Carla du Pree. Johan Huizinga en de bezeten wereld. De rol van publieke intellectueel tussen twee wereldoorlogen ISVW UITGEVERS

Carla du Pree. Johan Huizinga en de bezeten wereld. De rol van publieke intellectueel tussen twee wereldoorlogen ISVW UITGEVERS Carla du Pree Johan Huizinga en de bezeten wereld De rol van publieke intellectueel tussen twee wereldoorlogen ISVW UITGEVERS 4 Ik ben ik en mijn omstandigheden. Als ik die omstandigheden niet red, red

Nadere informatie

Stand van zaken en plannen WP3. Consortiumbijeenkomst WP3 26 augustus 2013

Stand van zaken en plannen WP3. Consortiumbijeenkomst WP3 26 augustus 2013 Stand van zaken en plannen WP3 Consortiumbijeenkomst WP3 26 augustus 2013 WP 3 WP3: Doelgroep en beleving 3.1 Beleving: onderzoek / studentenprojecten rond winkelproces en beleving, identiteit, marketing,

Nadere informatie

vrijstellingen journalistiek 2014/2015

vrijstellingen journalistiek 2014/2015 vrijstellingen journalistiek De onderstaande tabel is een weergave van de vrijstellingen toegekend door de Toelatingscommissie voorbije academiejaren, in de opleiding JOURNALISTIEK. Studenten kregen enkel

Nadere informatie

school HKU College afstudeerrichting Thera Jonker, directeur

school HKU College afstudeerrichting Thera Jonker, directeur school HKU College afstudeerrichting Thera Jonker, directeur Cross over HKU Master Crossover Creativity Hoe komen we hiertoe als kunsthogeschool? Er was eens Kunstonderwijs 30 jaar geleden Creërend vermogen

Nadere informatie

sponsordossier ithaka 25

sponsordossier ithaka 25 ithaka sponsordossier ithaka 25 bedankt voor het doornemen van dit dossier. hieronder stellen wij ithaka, het beeldende kunstenfestival van LOKO - de leuvense studentenkoepel, voor & bieden we u de kans

Nadere informatie

JOB OPENING OPS ENGINEER

JOB OPENING OPS ENGINEER 2016 DatacenterNext All rights reserved Our Mission Wij zijn een On-Demand Technology Office die bedrijven helpt technologie te organiseren, zekeren en innoveren. Dit stelt onze klanten in staat, vertrouwende

Nadere informatie

LE FABULEUX DESTIN DU QUOTIDIEN - Van 7/02/10 tot 23/05/10 -

LE FABULEUX DESTIN DU QUOTIDIEN - Van 7/02/10 tot 23/05/10 - LE FABULEUX DESTIN DU QUOTIDIEN - Van 7/02/10 tot 23/05/10 - Tomáš Gabzdil Libertiny : the honeycomb vase «Made by bees» - 2006 PERSBERICHT Tentoonstelling «Le fabuleux destin du quotidien» Eerste gezamenlijke

Nadere informatie

Victor-Jan Leurs ceo

Victor-Jan Leurs ceo Victor-Jan Leurs ceo Wie is Caase? ontstaan uit Computer SOS (1988) 4 vestigingen, 80 medewerkers The Cloud Integrator in Benelux Partner Van Microsoft & IBM Belangrijkste Benelux partner van Google Wat

Nadere informatie

Briefing V1. interactieve content

Briefing V1. interactieve content Briefing V1 interactieve content Marianne Meijers m.b.meijer-meijers@hva.nl Wat is interactieve Content?. Definitie Interactieve content is de inhoudelijke bijdrage van een medium die bestaat uit tekst,

Nadere informatie

Giel Beelen gastcurator Let s YouTube tentoonstelling in Beeld en Geluid

Giel Beelen gastcurator Let s YouTube tentoonstelling in Beeld en Geluid Giel Beelen gastcurator Let s YouTube tentoonstelling in Beeld en Geluid Giels Talentenjacht-concert en Kinderen voor Kinderendansworkshops in december Vanaf 3 december is het thema van de tentoonstelling

Nadere informatie

De digitale leerwereld RIZO 2.0, 13 maart 2012

De digitale leerwereld RIZO 2.0, 13 maart 2012 De digitale leerwereld RIZO 2.0, 13 maart 2012 1 Inhoud Belangrijke definities en voorbeelden Middelen, techniek en ICT Opdracht in subgroepen Wat verwacht u van ons Afsluiting Contact gegevens 2 Belangrijke

Nadere informatie

De digitale wereld: vol opportuniteiten, maar ook vol risico's

De digitale wereld: vol opportuniteiten, maar ook vol risico's De digitale wereld: vol opportuniteiten, maar ook vol risico's Dinsdag 26 april Den Eyck, Houtum 39 te Kasterlee Agenda Evolutie en context met facts & figures De risico s begrijpen en in «waarde» & draagwijdte

Nadere informatie

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212

2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212 2008 Universiteit Maastricht Page 1 of 212 Inhoudsopgave Diagnostic Test: English Language... 6 Apollo en Dionysus incl. Inleiding in de... 8 Portfolio-Mentoraat, jaar 1... 10 Academische Vaardigheden...

Nadere informatie

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)

Nadere informatie

DATA & VISUALISATIE-the tip of the datavis iceberg > 2/Een nieuwe beeldtaal in datavisualisatie? Tracy Metz Van woord naar beeld NRC, 9 april 2010

DATA & VISUALISATIE-the tip of the datavis iceberg > 2/Een nieuwe beeldtaal in datavisualisatie? Tracy Metz Van woord naar beeld NRC, 9 april 2010 Tracy Metz Van woord naar beeld NRC, 9 april 2010 Statische informatie wordt steeds vaker als beeld gepresenteerd. Daar zijn mooie en verhelderende verhalen mee te vertellen. Maar ook gevisualiseerd kunnen

Nadere informatie

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder?

Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder? Next Generation Poultry Health Redt Innovatie de Vleeskuikenhouder? Paul Louis Iske Professor Open Innovation & Business Venturing, Maastricht University De wereld wordt steeds complexer Dit vraagt om

Nadere informatie

Project: Duurzaamheid

Project: Duurzaamheid : Project Wat is duurzaamheid? Vanuit dit project gaan we kijken naar wat duurzaamheid is. Het klinkt eigenlijk best wel sjiek! Het klinkt als iets dat heel lang mee gaat. Maar wat is duurzaamheid nu eigenlijk?

Nadere informatie

Junior College EEN INITIATIEF VAN

Junior College EEN INITIATIEF VAN Junior College EEN INITIATIEF VAN Junior College is een initiatief van de KU Leuven en KU Leuven Kulak om wetenschap op hoog niveau tot in de klas te brengen. Modules rond wiskunde, geschiedenis en taal

Nadere informatie

RESPONSIVE TO A CHANGING WORLD. Yolk Henny van Egmond Congres over het nieuwe werken 2014

RESPONSIVE TO A CHANGING WORLD. Yolk Henny van Egmond Congres over het nieuwe werken 2014 RESPONSIVE TO A CHANGING WORLD Yolk Henny van Egmond Congres over het nieuwe werken 2014 Ontwikkeling en groei van binnenuit We leven niet in een tijdperk van veranderingen, maar in een verandering van

Nadere informatie

Van 10 tot 17 november 2018 gingen Kimberly en Godelieve op studiereis.

Van 10 tot 17 november 2018 gingen Kimberly en Godelieve op studiereis. Van 10 tot 17 november 2018 gingen Kimberly en Godelieve op studiereis. De reis was een zoektocht naar gepassionaliseerd leren en vond plaats in Toronto Canada. Onderstaand een verslag zoals beloofd voor

Nadere informatie

Expertise seminar SURFfederatie and Identity Management

Expertise seminar SURFfederatie and Identity Management Expertise seminar SURFfederatie and Identity Management Project : GigaPort3 Project Year : 2010 Project Manager : Albert Hankel Author(s) : Eefje van der Harst Completion Date : 24-06-2010 Version : 1.0

Nadere informatie

digitale transformatie Vijf keer mens David Suijkerbuijk

digitale transformatie Vijf keer mens David Suijkerbuijk digitale transformatie Vijf keer mens David Suijkerbuijk SERVICE Understand customers expectations and needs. Gain insights in your organisation s response. Stay ahead, create your service strategy based

Nadere informatie

Kennis over Kinderarbeid

Kennis over Kinderarbeid Kennis over Kinderarbeid Context onderzoek Naam: Daniël Seton Klas: G&I 1D Datum: 13 Maart 2016 Docent: Harald Warmelink Module: Pr.Context: Research Opdracht: Context Onderzoek Inleiding Uit vooronderzoek

Nadere informatie

Woensdag 6 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Erfgoeddag 11e editie Armoe troef

Woensdag 6 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Erfgoeddag 11e editie Armoe troef Woensdag 6 april 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Erfgoeddag 11e editie Armoe troef (enkel het gesproken woord telt) Dames en heren, Welkom op de persconferentie

Nadere informatie

Maagdenhuisbezetting 2015

Maagdenhuisbezetting 2015 Maagdenhuisbezetting 2015 Genoeg van de marktwerking en bureaucratisering in de publieke sector Tegen het universitaire rendementsdenken, dwz. eenzijdige focus op kwantiteit (veel publicaties, veel studenten,

Nadere informatie

Toespraak van de heer Armand DE DECKER, Voorzitter van de Senaat. Colloquium Peace and Reconciliation. 8 december 2009

Toespraak van de heer Armand DE DECKER, Voorzitter van de Senaat. Colloquium Peace and Reconciliation. 8 december 2009 Toespraak van de heer Armand DE DECKER, Voorzitter van de Senaat Colloquium Peace and Reconciliation 8 december 2009 Excellenties, Beste collega s, Dames en heren, Het is voor mij een eer u vandaag te

Nadere informatie

Transformatie Structureel leegstaande kantoorgebouwen. Presentatie ilab Rogier Laterveer

Transformatie Structureel leegstaande kantoorgebouwen. Presentatie ilab Rogier Laterveer Transformatie Structureel leegstaande kantoorgebouwen Presentatie ilab Rogier Laterveer Voorstellen Rogier Laterveer Docent, onderzoeker en architect Kenniscentrum voor Technologie & Innovatie Initiatiefnemer

Nadere informatie

NEW PERSPECTIVES ON FLEMISH ILLUMINATION

NEW PERSPECTIVES ON FLEMISH ILLUMINATION Illuminare Studiecentrum voor Middeleeuwse Kunst (K.U.Leuven) Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (Brussel) Bibliothèque nationale de France 16-18 november 2011 WOENSDAG 16 NOVEMBER 2011 17

Nadere informatie

Innovatie, participatie en inspiratie tijdens Dutch Media Week

Innovatie, participatie en inspiratie tijdens Dutch Media Week Innovatie, participatie en inspiratie tijdens Dutch Media Week 1 t/m 10 september 2018, Hilversum Dutch Media Week is hét festival voor iedereen die van media houdt. Het veranderende medialandschap en

Nadere informatie

Hoe promoot ik mij als kunstenaar via het internet? Workshop over het sociale web

Hoe promoot ik mij als kunstenaar via het internet? Workshop over het sociale web Hoe promoot ik mij als kunstenaar via het internet? Workshop over het sociale web Kristof Michiels IBBT-SMIT- Vrije Universiteit Brussel kristof.michiels@ibbt.be Over mezelf Kristof Michiels = Onderzoeker

Nadere informatie

Drie domeinen als basis voor onze toekomstige veiligheid De genoemde trends en game changers raken onze veiligheid. Enerzijds zijn het bedreigingen, anderzijds maken zij een veiliger Nederland mogelijk.

Nadere informatie

Smart Cities Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt

Smart Cities Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt Smart Cities Hoe technologie onze steden leefbaar houdt en slimmer maakt Pieter Ballon Directeur Living Labs, iminds & Professor, Vrije Universiteit Brussel 1 I. De slimme stad als 2 Smart cities are places

Nadere informatie

Overzicht inschrijvingsvereisten Communicatiewetenschappen 2015-2016

Overzicht inschrijvingsvereisten Communicatiewetenschappen 2015-2016 Overzicht inschrijvingsvereisten Communicatiewetenschappen 2015-2016 Bachelor of Science in de Communicatiewetenschappen (180 sp) Algemene regel: studenten die niet slagen voor minstens 30 studiepunten

Nadere informatie

Het nieuwe leren. Een inleiding. Luc De Schryver o2c2 Consulting Group & Katholieke Hogeschool Limburg

Het nieuwe leren. Een inleiding. Luc De Schryver o2c2 Consulting Group & Katholieke Hogeschool Limburg Het nieuwe leren Een inleiding Luc De Schryver o2c2 Consulting Group & Katholieke Hogeschool Limburg ONTWRICHTENDE KRACHTEN 1. Hogere levensverwachting 2. Opkomst van slimme machines en systemen 3. Nieuwe

Nadere informatie

9 Amsterdamse academici onder de 45 die hoge ogen gooien over de grens

9 Amsterdamse academici onder de 45 die hoge ogen gooien over de grens Venster sluiten 9 Amsterdamse academici onder de 45 die hoge ogen gooien over de grens 07-11-15 15:00 uur - Bron: Het Parool David Nieborg leidt een onderzoek naar hoe geld wordt verdiend met gratis spelletjes

Nadere informatie

Nascholingstraject Europa Programma Module 1: februari 2015 Module 2: april 2015

Nascholingstraject Europa Programma Module 1: februari 2015 Module 2: april 2015 Nascholingstraject Europa Programma Module 1: 16-17 februari 2015 Module 2: 13-14 april 2015 Ryckevelde vzw Beweging voor Europees burgerschap T 050 35 27 20 info@ryckevelde.be www.ryckevelde.be Dit programma

Nadere informatie

De Jefferson Bijbel. Thomas Jefferson

De Jefferson Bijbel. Thomas Jefferson De Jefferson Bijbel Thomas Jefferson Vertaald en ingeleid door: Sadije Bunjaku & Thomas Heij Inhoud Inleiding 1. De geheime Bijbel van Thomas Jefferson 2. De filosofische president Het leven van Thomas

Nadere informatie

Public Mediation Programme. Unraveling public controversies Martien Kuitenbrouwer : mede-oprichter

Public Mediation Programme. Unraveling public controversies Martien Kuitenbrouwer : mede-oprichter Public Mediation Programme Unraveling public controversies Martien Kuitenbrouwer : mede-oprichter Public Mediation Programme (PMP) Opgezet in 2014 Behoefte uit de praktijk, behoefte vanuit onderzoek, passend

Nadere informatie

Administratie Diamant Politie

Administratie Diamant Politie De resultaten van drie onderzoeksprojecten van het SOMA Dossier Administratie Diamant Politie We hebben de lezers steeds op de hoogte gehouden van de onderzoeks- projecten van het SOMA. We zijn dan ook

Nadere informatie