Beslissing nr C/C-24 van 12 december 2006

Transcriptie

1 Beslissing nr C/C-24 van 12 december 2006 Zaak MEDE-C/C-06/0040: NYK Holding (Europe) BV Hesse-Noord Natie NV I. Procedure De voorliggende concentratie is aangemeld op 24 oktober De auditeur heeft zijn gemotiveerd verslag en het bijhorende onderzoeksdossier ingediend bij de Raad voor de Mededinging op 1 december De gemeenschappelijke vertegenwoordiger van de partijen en de auditeur werden gehoord ter zitting van 8 december II. De aangemelde concentratie 1. Koper is de besloten vennootschap naar Nederlands recht NYK Holding Europe BV, met maatschappelijke zetel te 1077 ZX Amsterdam, Strawinskylaan 3105, 7 de verdieping. Ook de BVBA International Car Ondernemers Benelux is koper. Zij is evenwel een dochter van NYK Holding Europe, zodat zij niet afzonderlijk vermeld hoeft te worden. NYK Holding Europe hierna: NYK is de Europese dochter van NYK Line (Nippon Yusen Kabushiki Kaisha). NYK Line is wereldwijd actief met betrekking tot scheepvaart, terminal- en haventransport, cruise operaties, vastgoed en luchtvaartcargo. 2. Verkoper is NV Hesse-Noordnatie hierna HNN, met maatschappelijke zetel te 2000 Antwerpen, Napelsstraat 79. HNN is een dochter van Port of Singapore Authority, wereldleider inzake het uitbaten van haventerminals. HNN is actief in de havens van Antwerpen, Zeebrugge en Rotterdam, waar zij een volledig dienstenpakket aanbiedt voor alle cargo-types. De dienstverlening omvat de behandeling van containers, stukgoederen en roll-on roll-off (afgekort ro-ro) cargo (dit laatste is rollend materieel zoals (bedrijfs)wagens, vrachtwagens, trailers). 3. Door de aangemelde verrichting draagt HNN volgende dochterondernemingen over aan NYK: NV Combined Terminal Operators (CTO); NV Accessory Plant Zeebrugge (APZ); NV Zeebrugge Shipping and Bunkering Company (ZSB); en NV Antwerp Car Processing Center, inclusief Vrasene Terminal Quay nummer 319 (ACPC). Het gaat om de ro-ro activiteiten en bijhorende activa van HNN, met uitzondering van deze in de haven van Zeebrugge, behorende tot NV Sea Ro Terminal, waarin HNN participeert voor de helft, en met uitzondering van zeer beperkte ro-ro stuwadoorsactiviteiten die HNN zelf zal voortzetten in twee containerterminals van de haven van Antwerpen. De Share Purchase Agreement werd door NYK en HNN ondertekend op 4 oktober Het voorwerp van de overdracht betreft dus HNN s ro-ro activiteiten, die bestaan in het behandelen van roro scheepslading. De aangemelde verrichting is een concentratie in de zin van artikel 6, 1, 2 WBEM. De drempels voor de concentratiecontrole, vermeld in artikel 7, 1 WBEM, zijn bereikt.

2 III. Probleemstelling 4. De overgedragen activiteit is de behandeling van ro-ro cargo in zeehaventerminals. NYK Line was tot dusver niet werkzaam op dat gebied, tenzij via haar participatie in United European Car Carriers (UECC), die op haar beurt een belang heeft in Manucar, dat ro-ro cargo behandelt in de haven van Le Havre, doch in zeer beperkte omvang. De concentratie brengt dus geen noemenswaardige horizontale integratie teweeg. 5. De activiteiten van NYK Line en deze van de overgenomen ondernemingen zijn wel verticaal gerelateerd. NYK Line is een rederij die vervoer per schip verzorgt, onder meer van ro-ro cargo, die door de overgenomen ondernemingen behandeld wordt in de zeehaventerminals. Bijgevolg moet worden nagegaan of de concentratie uitsluiting van concurrenten kan teweegbrengen op de markt waar NYK Line scheepsvervoer aanbiedt, of op de markt waar de overgedragen ondernemingen de behandeling van ro-ro cargo aanbieden. IV. Marktafbakening 6. Inzake scheepsvervoer kan als productmarkt de markt voor vervoer per schip van ro-ro cargo onderscheiden worden. Het gaat om rollend materieel, dat horizontaal in en uit zeeschepen gereden kan worden, met name nieuwe of tweedehandse wagens, ook bedrijfwagens, vrachtwagens, trailers. In deze zaak gaat het vooral om nieuwe of gebruikte (bedrijfs)wagens, aangezien de overgedragen ondernemingen vrijwel uitsluitend dat soort rollend materieel (en dus geen vrachtwagens of trailers) behandelen, en NYK Line in Europa alleen wagens vervoert. Vrachtwagens en trailers worden ten andere voornamelijk verscheept over korte afstanden door ferrydiensten. Schepen die ro-ro cargo vervoeren zijn daartoe uitgerust met ingebouwde ramps die verticaal verplaatst kunnen worden om toegang tot het laadruim te verlenen. Die uitrusting is niet alleen onontbeerlijk voor vervoer van ro-ro cargo, zodat schepen die containers of niet rollende stukgoederen vervoeren daartoe ongeschikt zijn, maar maakt een schip ook ongeschikt voor vervoer van containers of andere stukgoederen. Uit deze gegevens valt af te leiden dat er een productmarkt voor vervoer per schip van ro-ro materieel bestaat, in dit geval nieuwe of gebruikte (bedrijfs)wagens. 7. Geografisch kan een onderscheid worden gemaakt tussen deep sea scheepsvervoer en short sea scheepsvervoer. NYK Line is actief inzake deep sea vervoer op de belangrijke scheepvaartroutes die door de Europese Commissie bepaald zijn (de zogenaamde shipping services trade lanes ): Verre Oosten Noord-Europa, Verre Oosten Midden Oosten, Noord-Europa Noord-Amerika, en Noord-Amerika Verre Oosten. Aangezien de overgedragen activiteiten van en naar Noord-Europa plaats vinden, zijn de routes Verre Oosten Noord-Europa en Noord-Europa Noord-Amerika relevant. De aanmeldende partij stelt voor geen onderscheid te maken tussen Noord- en Zuid-Europa. De auditeur heeft tegen dit voorstel geen bezwaar, omdat hij van oordeel is dat een verdere opdeling van Europa niet ter zake dienend is voor de beoordeling van de voorliggende concentratie. Zoals verder zal blijken kan de Raad zich erbij aansluiten dat een geografische opdeling tussen Noord- en Zuid-Europa in de voorliggende zaak niet ter zake dienend is. NYK Line bezit een gedeelte van UECC, dat actief is inzake short sea scheepsvervoer van ro-ro cargo. Het short sea zeevervoer waarin UECC werkzaam is, is dit van de transportdiensten in Europese wateren, van de Baltische Zee tot de Zwarte Zee, inclusief Scandinavië en het Verenigd Koninkrijk. 2

3 Volgens de aanmeldende partij moet de markt geografisch niet opgedeeld worden in deep sea en short sea. De auditeur deelt die mening. Zoals verder zal blijken is ook de Raad het ermee eens dat die verdere geografische opdeling in de voorliggende zaak niet ter zake dienend is. De relevante markt is dus deze voor vervoer per schip van nieuwe en gebruikte wagens en bedrijfswagens, op routes tussen Europa en het Verre Oosten en tussen Europa en Noord-Amerika, en in de Europese wateren. 8. Inzake cargobehandeling in zeehaventerminals, ook stuwadoorsactiviteiten genoemd, is de productmarkt deze voor de behandeling van ro-ro materieel. Die behandeling is verschillend van deze van andere cargo, zoals containers of stukgoederen. Zoals vermeld gaat het in deze zaak uitsluitend over de behandeling van nieuwe en tweedehandse wagens en bedrijfswagens. 9. Volgens de beschikkingspraktijk van de Europese Commissie strekt de markt voor de behandeling van ro-ro cargo zich uit over de havens die behoren tot de zogenaamde Le Havre Hamburg range. In zijn beslissing nr C/C-41 van 3 augustus 2001 inzake NV CMB, NV Hessenatie en NV Noord Natie heeft ook de Raad beslist dat de havens in het gebied van Le Havre tot Hamburg tot dezelfde geografische markt behoren. Een engere geografische omschrijving van de markt is mogelijk, bijvoorbeeld tot havens in of in de buurt van België, maar deze leidt volgens de aanmeldende partij niet tot andere gevolgtrekkingen. De auditeur is het daarmee eens, en zoals hierna zal blijken kan ook de Raad zich daarbij aansluiten. V. Concurrentiële analyse 10. Zoals aangekondigd moet worden nagegaan of de concentratie tot gevolg kan hebben dat concurrenten van NYK Line uitgesloten kunnen worden uit de markt voor scheepsvervoer van ro-ro cargo op lijnen tussen Europa en Noord-Amerika en Europa en het Verre Oosten, of in het intra- Europese zeevervoer. Met die uitsluitingsmogelijkheid moet alleen dan ernstig rekening worden gehouden indien de overgedragen ondernemingen zo n sterke positie innemen op de markt voor ro-ro cargobehandeling, dat andere stuwadoors geen alternatief kunnen bieden voor de behandeling van de cargo die vervoerd wordt door met NYK Line concurrerende rederijen. De aanmeldende partij heeft in het raam van het onderzoek meegedeeld dat het marktaandeel van de overgedragen ondernemingen op de markt voor de behandeling van ro-ro cargo in het gebied dat de havens van Le Havre tot Hamburg omvat, minder dan 20% bedraagt. Met dit aandeel kunnen zij geen sterke marktpositie innemen. Uit door de aanmeldende partij tijdens het onderzoek verstrekte gegevens blijkt bovendien dat een gedeelte van de capaciteit van de terminals in de betrokken zeehavens niet wordt gebruikt, hetgeen eveneens geldt voor de zeehavens in, of in de nabije buurt van, België. Zelfs de capaciteit van de eigen terminals van de overgedragen ondernemingen wordt niet volledig benut, ook niet door NYK Line na de concentratie. Het valt niet in te zien dat NYK deze capaciteit niet zou openstellen voor concurrenten. Ten slotte stipt de aanmeldende partij nog terecht aan dat de concurrentie op de markt voor ro-ro cargobehandeling toeneemt, aangezien HNN enige desbetreffende activiteit behoudt, en dus concurrent wordt van de overgedragen ondernemingen. 11. De meeste in het raam van het onderzoek ondervraagde concurrenten zijn het ermee eens dat de concurrentie op de relevante markt voor scheepsvervoer niet in het gedrang komt door de concentratie. Twee concurrenten verwijzen wel naar toetredingsbelemmeringen, zoals de schaarste van schepen en hun dure kostprijs, en de minimale kritische massa om een scheepvaartonderneming te laten opereren. Die gegevens zijn echter niet van doorslaggevend belang om de voorliggende concentratie te beoordelen. 3

4 Uit door de aanmeldende partij in het raam van het onderzoek verstrekte gegevens blijkt immers dat het aandeel van NYK Line op de relevante markt voor scheepsvervoer naar alle waarschijnlijkheid niet meer dan 25% bedraagt, en dat er verschillende concurrenten zijn, waarvan sommigen een vergelijkbaar marktaandeel bezitten. Gelet op de reeds aanwezige concurrenten is nieuwe toetreding dus niet noodzakelijk om te verhinderen dat NYK Line een machtspositie verwerft op de relevante markt voor scheepsvervoer. 12. Met betrekking tot de relevante markt voor scheepsvervoer van ro-ro cargo is het besluit dat geen uitsluiting van concurrerende scheepvaartondernemingen te vrezen valt. 13. Er moet eveneens onderzocht worden of concurrenten op de relevante markt voor ro-ro cargobehandeling of stuwadoordiensten geen uitsluiting te vrezen hebben. Ook hier is het antwoord ontkennend, omdat er op de relevante markt voor scheepsvervoer, die in groei is, voldoende andere ondernemingen dan NYK Line actief zijn, die op die stuwadoordiensten een beroep zullen willen doen. Zoals in randnummer 11 vermeld, moet worden aangenomen dat het marktaandeel van NYK Line niet meer dan 25% bedraagt, en hebben verschillende concurrenten een vergelijkbaar marktaandeel. Wordt alleen de markt voor short sea vervoer in aanmerking genomen, dan is het marktaandeel van UECC, dochter van NYK Line, wellicht groter, maar er moet rekening mee worden gehouden dat NYK Line slechts een gedeelte van UECC bezit, zodat het marktaandeel van UECC niet volledig aan NYK Line toegerekend kan worden. Overigens maakte NYK Line voor de concentratie geen gebruik van andere stuwadoordiensten dan deze die door HNN werden aangeboden, zodat de verticale integratie niet tot gevolg zal hebben dat NYK Line geen beroep meer zal doen op andere dan de diensten van de overgedragen ondernemingen. 14. Ook wat betreft deze markt verklaren de meeste in het raam van het onderzoek ondervraagde concurrenten dat de mededinging niet in het gedrang komt. Eén onderneming is wel van oordeel dat toetreding tot de markt voor stuwadoordiensten niet vanzelfsprekend is wegens een schaarste van geschikte terreinen. De capaciteit van reeds op de markt aanwezige stuwadoors moet echter volstaan om een tegengewicht te vormen voor de overgedragen ondernemingen, die, zoals boven vermeld, een marktaandeel van minder dan 20% vertegenwoordigen. 15. Met betrekking tot de relevante markt voor stuwadoordiensten voor ro-ro cargo is het besluit eveneens dat de concentratie geen uitsluiting van concurrenten dreigt teweeg te brengen. 16. Uit het onderzoek is gebleken dat verticale integratie van scheepsvervoer en behandeling van ro-ro cargo een algemene tendens is, die blijkt te beantwoorden aan de noden van de afnemers naar een efficiënte en geïntegreerde dienstverlening. De aangemelde concentratie volgt die trend. 17. De conclusie luidt dat de aangemelde concentratie op geen van de relevante markten de mededinging op significante wijze belemmert. Zij moet dan ook toegelaten worden. Om deze redenen, De Raad voor de Mededinging, Stelt vast dat de concentratie binnen het toepassingsgebied van de wet tot bescherming van de economische mededinging valt, en verklaart haar toelaatbaar. Aldus beslist en uitgesproken op 12 december 2006 door de kamer van de Raad voor de Mededinging samengesteld uit Stefaan Raes, voorzitter van de Raad en voorzitter van de kamer, Patrick De Wolf, ondervoorzitter van de Raad, en Christian Huveneers, voltijds lid van de Raad. 4

5 Kennisgeving van deze beslissing gebeurt overeenkomstig artikel 67 WBEM aan de gemeenschappelijke vertegenwoordiger van de partijen en de Minister die de Economie onder zijn bevoegdheid heeft. 5