WElKE RANTSOENEN VOOR HET BElGISCH WITBlAUW RAS?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "WElKE RANTSOENEN VOOR HET BElGISCH WITBlAUW RAS?"

Transcriptie

1 WElKE RANTSOENEN VOOR HET BElGISCH WITBlAUW RAS? Met een goede kennis van de voedingsbehoeften en de daarop gebaseerde rantsoenen voor kalveren, jongvee en zoogkoeien kan iedere veehouder het rendement van zijn bedrijf verbeteren. Leo Fiems, ILVO-Dier Achtereenvolgens beschrijven we de aandachtspunten voor kalveren, (drachtige) vaarzen en dikbilkoeien. Effect van verschillende rantsoenen bij kalveropfok ilvo-onderzoek wees uit dat we kalveren vroeg kunnen spenen en toch goede resultaten kunnen halen dankzij een aangepast melkregime of met toevoeging van spelt. Dikbilkoeien geven niet steeds voldoende melk voor hun kalf. Daarom kiezen veehouders meestal voor de opfok met kunstmelk. kunstmelk is wel duurder dan krachtvoer (kv) en er is extra tijd nodig om de kunstmelk te bereiden. Vroeger spenen is een alternatief om kunstmelk en arbeidsbehoefte te beperken. Anderzijds willen we de ontwikkeling van het kalf niet afremmen. Om het kalf aan te zetten om vlugger kv op te nemen, kan men de dagelijkse hoeveelheid kunstmelk (2 keer daags aan 125 g/l) beperken tot 10% van het geboortegewicht (systeem 1 in tabel 1). Varianten Als criterium voor het spenen kiezen we voor de voederopname in plaats van leeftijd of gewicht van het kalf. We nemen aan dat de voormagen goed functioneren bij een individuele kv-opname van 0,75 kg/dag (gedurende 1 week of 5,25 kg/ week). Met het dierenwelzijn voor ogen mag het spenen niet gepaard gaan met een negatieve energiebalans. Dat wil zeggen dat kalveren tijdens de weken na spenen niet mogen verlichten. Spenen bij een kv-opname van 0,5 kg/dag resulteerde in een gewichtsverlies bij enkele kalveren en raden we daarom af. Toch zijn er nog varianten die een besparing kunnen opleveren. vanaf een kvopname van 0,5 kg/dag kan het aantal melkbeurten van 2 naar 1 teruggebracht ILVO 18 dossier

2 worden, om volledig te stoppen bij een opname van 0,75 kg/dag (systeem 2). een andere mogelijkheid is om vanaf de leeftijd van ± 2,5 weken het aantal melkbeurten te beperken tot 1 per dag (systeem 3). vermits zogende kalveren een beperkte melkproductie van hun moeder slechts in beperkte mate compenseren Vroeger spenen is een alternatief om kunstmelk en arbeidsbehoefte te beper ken. door meer kv op te nemen, drijven we de kunstmelkpoederconcentratie op van 125 naar 200 g/l. eens het kalf 0,5 kg/dag kv opneemt, wordt de concentratie verlaagd tot 125 g/l. Op deze manier kan een week vroeger worden gespeend en daalt de verstrekte hoeveelheid kunstmelkpoeder met ruim 20% ten opzichte van systeem 1. Na het spenen werden de kalveren verder opgevolgd tot de leeftijd van 20 weken. de resultaten van de verschillende systemen staan in tabel 1. na 20 weken was er nauwelijks een verschil in gemiddelde groei, wat betekent dat de lichte achterstand die er was bij het spenen, zo goed als volledig ingehaald werd. Minder kunstmelk verstrekken We kunnen de kalveren vroeg spenen en toch goede opfokresultaten voorleggen. betekent evenwel dat men voldoende kv moet ter beschikking stellen zodat het kalf de beperking in kunstmelk kan compenseren. Spelt bij opfok Een andere mogelijkheid is spelt. Ook hier werd er gespeend bij een kv-opname van Tabel 1 Resultaten van verschillende opfoksystemen - Bron: ILVO 0,75 kg/dag. wanneer er 30% spelt ter vervanging van tarwe en gerst in het kv zat, kon er ongeveer 1 week vroeger gespeend worden. In beide gevallen bedroeg de dagelijkse groei ruim 750 g/dag. een groei van 600 g/dag tijdens de eerste 4 maanden moet absoluut worden bereikt. Anders kan de achterstand later niet meer ingehaald worden. Voedingsbehoeften van (drachtige) vaarzen Ook na de opfok vergt de voeding van vrouwelijk jongvee een volgehouden inzet. een eerste kalving op de leeftijd van 2 jaar is wenselijk. Dan kan de veehouder vlugger de vruchten plukken van zijn investering in het vrouwelijk jongvee. Ook is een gewicht vóór kalving van 600 kg aangeraden: zo hebben de dieren meer reserve waardoor ze makkelijker terug drachtig worden. Bovendien blijkt dat lichtere dieren de gewichtsachterstand achteraf niet helemaal inlopen. dit betekent dat vaarzen een volgehouden gemiddelde groei van minstens 750 g/dag moeten halen. Dit cijfer wijst op het belang van een goede groei tijdens de opfokperiode. een kalving op 2 jaar houdt in dat de vaars reeds op 15 maanden drachtig wordt en dat de eerste bronst al vroeger optreedt. De eerste bronst vindt plaats wanneer het dier ongeveer de helft van zijn volwassen gewicht (± 725 kg) bereikt. Vaarzen van vleesrassen kunnen het best gedekt of geïnsemineerd worden vanaf 55% van hun volwassen gewicht. Spenen vanaf 0,75 kg/dag krachtvoer Systeem 1: 2 x daags tot spenen; 125 g/l Systeem 2: zoals 1, behalve 1 x daags vanaf 0,5 kg/dag KV tot spenen Systeem 3: zoals 2, behalve 1 x daags en 200 g/l vanaf 3e week tot 0,5 kg/dag KV Dagen kunstmelk 59,8 55,7 52,5 Totale opname (kg) kunstmelkpoeder 36,3 31,3 27,4 krachtvoer 233,0 248,6 249,9 Hooi 38,4 35,3 36,2 Dagelijkse groei (g) start spenen 569,0 560,0 519,0 start 20 weken 836,0 828,0 829,0 Hoogwaardig rantsoen Tijdens de wintermaanden kan de vooropgezette groei behaald worden met een basisrantsoen van maïskuilvoeder, al dan niet aangevuld met graskuilvoeder. daarnaast moet men een passend kv verstrekken om de behoefte aan eiwit, mineralen en vitaminen te dekken. Om dit streefdoel te halen moeten jonge vaarzen tijdens de weideperiode bijgevoederd worden. Een bijvoedering met energie (granen, bietenpulp, maïskuilvoeder) is niet voldoende, al vullen deze voedermiddelen het jonge eiwitrijke gras goed aan. ze zorgen voor een verdringing van gras, zodat er onvoldoende eiwit in de DS (droge stof) aanwezig is voor de vooropgestelde groei. Een dagelijkse hoeveelheid van 3 kg van een combinatie van 80% granen of bietenpulp en 20% sojaschroot zorgt voor een spectaculaire toename van de groei tot ±750 g/dag in vergelijking met ±500 g/dag wanneer enkel bietenpulp verstrekt wordt. Wanneer maïskuilvoeder verstrekt wordt, zorgt men voor hetzelfde ruw eiwitgehalte in de DS als bij het mengsel van bietenpulp en sojaschroot (15-16%). ddgs kan goed sojaschroot vervangen maar dan in een verhouding van 70% bietenpulp en 30% ddgs om het gewenste eiwitgehalte te handhaven. Als de bijvoedering opgedreven wordt, gaat ook de groei toenemen en neemt ook de nood aan andere nutriënten toe. Weide of stal voor vaarzen? Men kan de vraag stellen of jonge vaarzen niet beter het jaar rond op stal gehouden worden. Tussentijdse resultaten tonen aan dat de groei op stal met een maïskuil- dossier 19

3 voederrantsoen hoger is dan op de weide met passende bijvoedering. Of deze voorsprong gaandeweg ingelopen wordt, en of dieren die op de weide komen even zwaar zijn en even oud bij de eerste kalving, moet nog uitgemaakt worden. Oudere vaarzen kunnen tijdens de dracht op de weide ook nog het best bijgevoederd worden. Naar het einde van de dracht daalt de opname. Het kalf in de baarmoeder wordt groter en drukt meer en meer op de pens. Hierdoor kan de vaars minder eten. Bij dikbillen is de buikholte veel kleiner dan bij dieren met een gewone conformatie en het kalfje is zwaarder. Hierdoor treedt de competitie tussen het magencomplex van de vaars en de vrucht in de baarmoeder voor de beperkte ruimte veel sneller op. Daarom is een snelle groei aangewezen tijdens de opfok en voordat de vaars drachtig wordt. Conditie houden gras bevat ongeveer 85% water. dit water komt geleidelijk vrij tijdens de vertering. De maag is wel gevuld, maar eigenlijk heeft het dier onvoldoende voedingsstoffen opgenomen. De gewichtstoename is bijna volledig voor rekening van het kalf. de vaars kent een groeistilstand of verlicht. Vooral lichtere vaarzen kampen met een gewichtsverlies. Het gewicht van het kalf wordt minder verlaagd dan het gewicht van de vaars. Hierdoor stijgt de verhouding geboortegewicht van het kalf/ gewicht van de vaars bij kalven. naarmate deze verhouding stijgt, neemt ook de tussenkalftijd (TkT) toe. daarom is het aangeraden om ook tijdens de laatste maanden van de dracht op de weide bij te voederen. door het groter opnamevermogen op deze leeftijd kan dit met een tweetal kg graan of pulp of wat maïskuilvoeder. Beste aanpak voor rantsoen dikbilkoeien is het verstandig het rantsoen van dikbilkoeien te beperken of moeten we daar toch voorzichtig in zijn? Bij de meeste vleesveerassen (echter niet bij dikbilkoeien) worden de koeien tijdens de wintermaanden gevoederd met laagwaardige voedermiddelen omdat hun nutriëntenbehoefte aan de lage kant is. De koeien breken dan een deel van hun lichaamsreserve af. In het voorjaar kunnen ze met het jonge gras hun lichaamsreserve weer opbouwen. deze reserve bestaat grotendeels uit vetweefsel. Op deze manier kan Vaarzen in de laatste maanden van de dracht moeten ook op de weide bijgevoederd worden. 2 Een sterke beperking van het rantsoen bij dikbilkoeien is af te raden. worden geprofiteerd van goedkoop gras, zonder dat de zoötechnische resultaten daar onder lijden. Dikbilkoeien hebben echter veel minder vetweefsel. Een sterke beperking (30% van de totale energiebehoefte) moet worden afgeraden. Kwaliteit van de foetus We hebben een proef gedaan waarbij het rantsoen beperkt werd tot 30% van de totale energiebehoefte en constateerden dat de kalversterfte abnormaal sterk was toegenomen. Het was zoeken naar de oorzaak. Het lag niet aan het geboortegewicht van deze kalveren: dat was niet betekenisvol lager dan dat van de kalveren die in leven bleven. Het lag niet aan de biestmelk of de kwaliteit ervan: koeien met een sterke energiebeperking gaven niet minder biestmelk dan bij een hoger 20 dossier

4 energieniveau en de kwaliteit van de biestmelk was minstens even goed. De abnormale sterfte kan haast alleen te wijten zijn aan foetale programmering. Foetale programmering betekent dat bepaalde effecten tijdens kritische perioden van de dracht, waaronder de voeding van de koe, een invloed kunnen hebben op de vrucht (foetus) in de baarmoeder. zo ook kunnen lichtere kalveren, die geboren worden uit lichtere vaarzen die verlichten op het einde van de dracht op de weide, zoals we zagen bij het jongvee, een gevolg zijn van foetale programmering. Dit alles wijst op het belang van een correcte voeding. een sterke ondervoeding moet afgeraden worden, ook al kan de koe de ondervoeding achteraf compenseren. De voederefficiëntie is niet beter dan wanneer het dier volgens zijn behoeften gevoederd wordt. Men moet hierbij ook rekening houden met het feit dat het volwassen gewicht maar op de leeftijd van ongeveer 7 jaar bereikt wordt. Op deze leeftijd zijn de meeste dikbilkoeien trouwens al geslacht. Lichaamsconditie De voedingstoestand van de koe kan geschat worden op basis van de lichaamsconditie. zowel een zwakke als een uitstekende lichaamsconditie (minder dan 1,5 en meer dan 3 op een schaal van 0 tot 5) hebben een negatieve invloed op het interval tussen 2 opeenvolgende kalvingen. een langere TkT wordt soms als nefast voorgesteld: iedere dag vergt bijkomend voeder. Deze voederkosten worden als een loutere verliespost voorgesteld. Hierbij wordt vergeten dat een dikbilkoe vaak haar volwassen gewicht en leeftijd niet bereikt heeft. een langere TkT, zowel na de eerste als na de tweede kalving, heeft nauwelijks een invloed op de dagelijkse gewichtstoename van de koe, vermeerderd met het geboortegewicht van haar kalf. Toch kan een kortere TkT voordelen bieden. Meer kalveren laten toe om strenger te selecteren en minder goede koeien vlugger op te ruimen. Hierdoor stijgen de inkomsten uit reforme koeien. n EXPERT IN VLEESVEE Het vleesveeonderzoek op ilvo-dier is vooral gericht op het Belgisch witblauw ras. De focus ligt op voeding en dierenwelzijn. leo Fiems (63) is sedert 1975 werkzaam als onderzoeker vleesvee en gaat eind dit jaar met pensioen. Hij begon op het toenmalige Rijksstation voor Veevoeding, later departement voor Diervoeding en Veehouderij bij het ministerie van Landbouw en Middenstand, sedert 2002 ilvo-dier. een carrière van niet minder dan 38 jaar staat garant voor een lange lijst van onderzoeken en projecten die leo Fiems mee aangestuurd heeft en uitgevoerd. Ik heb in al die jaren veel expertise in het vleesveeonderzoek kunnen opbouwen, zegt Leo Fiems. Het is onmogelijk om alles wat we hier in bijna 40 jaar gedaan hebben, in een notendop samen te vatten. Veel onderzoek werd mogelijk met de steun van de afdeling Onderzoek en Ontwikkeling bij het ministerie van Landbouw, van het iwt en van europa. in de jaren 70 lag de klemtoon op de vleesproductie. We keken naar koppelingen van witrode vaarzen met een vleesstier om de vleesproductie op te drijven en bestudeerden de rantsoenen en de vleesproductie bij de dubbeldoelrassen witrood en witblauw. De komst van de dikbillen begin jaren 80 betekende een stroomversnelling. Dikbillen vragen een ander rantsoen op het vlak van eiwit- en energievoorziening; karkaskwaliteit en gezondheid voerden vanaf dan de boventoon. Rond de eeuwwisseling werd het onderzoek bij vleesstieren afgebouwd en georiënteerd op zoogkoeien, jongvee- en kalveropfok. gaandeweg kwamen ook milieu en dierenwelzijn in the picture. ilvo-dier bezit een 70-tal koeien en een paar fokstieren en bijhorend jongvee. voor het toegepast wetenschappelijk onderzoek werkt ILVO courant samen met talrijke partners (onderzoeksinstellingen, universiteiten, landbouworganisaties en andere overheden). leo Fiems: we hebben praktijkonderzoek verricht op tientallen vleesveebedrijven in heel Vlaanderen. Dat heeft ons een schat aan informatie opgeleverd. Ik wil alle bedrijven bedanken die hun stal openstelden voor het onderzoek. We hebben daarover ook breed gecommuniceerd met de sector. Al die projecten hebben gemaakt dat wij in vlaanderen een unieke vleesveesector hebben uitgebouwd met goede bedrijven en zeer bekwame bedrijfsleiders. Ik ben blij dat ik daartoe heb kunnen bijdragen. dossier 21

5 MEER levende KAlVEREN IS MAXIMAlE WINST De kalversterfte is een heikel punt in de witblauwfokkerij. Een hoge kalversterfte weegt op de rendabiliteit en gaat bovendien gepaard met extra uitgaven voor diergeneeskundige zorgen. Luc Van Dijck Het terugdringen van de sterfte heeft een gunstige invloed op de bedrijfseconomische resultaten. van 2010 tot 2012 liep het demonstratieproject Verbetering van de rendabiliteit in de vleesveehouderij door beperking van de kalversterfte. Het project ging op zoek naar de oorzaken van de sterfte bij levend geboren kalveren. Meerdere partners werkten nauw samen: ilvo-dier, vrv, dgz, de faculteit diergeneeskunde van ugent, de geselecteerde vleesveebedrijven en de landbouworganisaties waaronder Boerenbond. Het dikbiltype heeft zich pas de voorbije 30 jaar ontwikkeld binnen het Belgisch witblauw. Als we zoeken naar de oorzaken voor de kalversterfte, dan moeten we kijken naar de nutritionele behoeften van deze dieren, naar hygiëne en infecties en naar mogelijke genetische afwijkingen of De biestverstrekking blijft een groot probleem. gebreken. in het project werden 19 bedrijven met minstens 50 zoogkoeien opgevolgd. in de projectperiode werden 2855 kalveren geboren. De kalversterfte (tot de leeftijd van 6 maanden) bedroeg gemiddeld 5,2%. Opmerkelijk was de grote variatie: tussen 0,9 en 15,6% (verwerpingen niet inbegrepen). 40% van de dode kalveren stierf binnen de week na de geboorte. diarree (19%) en griep (14%) zijn nog altijd de belangrijkste redenen van kalversterfte met E. coli en pasteurella als belangrijkste ziektekie- Het belang van de biestmelkverstrekking voor een goede start van het kalf kan niet genoeg worden benadrukt. men. Andere oorzaken zijn buikvliesontsteking (7,5%), hartafwijking (7%) en te vroeg geboorte of geboorte gemist (4,5%). Er was geen verschil tussen kalveren die werden gezoogd of opgefokt. de biestverstrekking, zo belangrijk voor een goede start, blijft een groot probleem. Op 6 van de 10 bedrijven was de kwaliteit van de biestmelk ondermaats. Op 4 van de 10 bedrijven hadden de kalveren onvoldoende antistoffen in het bloed. Op de meeste bedrijven was het seleniumgehalte in het bloed van de koeien onvoldoende. Op de bedrijven met IBR en BVD werd geen verband gezien tussen het voorkomen van deze ziekten en de kalversterfte. Er was een groot verschil in het aantal behandelingen. Het percentage kalveren dat behandeld moest worden, vaak met antibiotica, varieerde tussen 5 en 85%. De hoge aantallen behandelingen moeten zowel veehouders als dierenartsen doen nadenken over een meer protocollaire aanpak. Een brochure met veel technische informatie en met de resultaten en de aanbevelingen is het sluitstuk van dit project. Deze brochure is van goudwaarde voor de witblauwfokker. De auteurs gaan in op de belangrijkste maatregelen die iedere veehouder moet nemen om de kalversterfte maximaal te beperken. deze aanbevelingen hebben betrekking op nursingprocedures bij de geboorte, het biestmanagement, voeding en verteringsen ademhalingsstoornissen. Alle problemen die het jonge dier kunnen overkomen, worden overlopen en de auteurs geven heel concreet aan wat de veehouder in iedere situatie te doen staat. Het is alleen met grote professionaliteit dat we de sterfte bij het witblauwras kunnen beperken. De brochure is te downloaden via de volgende link: nl/publicaties/landbouw-en-visserij. n 22 dossier

6 ONDERzOEK NAAR METHAAN- REDUCTIE BIj VlEESVEE IlVO heeft gasuitwisselingskamers gebouwd om nauwkeurig de emissies van methaan, koolstofdioxide, lachgas en ammoniak bij rundvee te meten. Ook het effect van additieven op de uitstoot kan worden gemeten in deze kamers. Nico Peiren, ILVO-Dier De rundveehouderij en zeker de vleesproductie worden steeds vaker bekritiseerd wegens de hoge belasting van het milieu en de bijdrage aan de uitstoot van broeikasgassen. Voor de sector is het belangrijk om over correcte cijfers te beschikken en om mogelijkheden te onderzoeken om de uitstoot te verlagen. Het ilvo-onderzoek combineert beide doelstellingen en tracht concreet de rundveehouderij duurzamer te maken door de methaanemissie te reduceren via voedertechnische ingrepen (via verbeterde en haalbare voederstrategieën), zonder de eindproductiewaarde uit het oog te verliezen. Tijdens een recent afgesloten europees project ( werd een onderzoekplatform opgericht met als doel om (plantaardige) additieven uit te testen op hun methaanreducerend vermogen. Hierbij waren 5 europese onderzoeksinstellingen betrokken: csic (spanje), ilvo, inra (Frankrijk), university of Aberystwyth (wales) en ugent (lanupro). ILVO stond in voor het uitvoeren van een deel van de in vivo-proeven. Gasconcentratie Het in vivo-methaanonderzoek wordt uitgevoerd in de 6 gasuitwisselingskamers (guk s) van ilvo. in deze kamers kunnen op een accurate manier de emissies van methaan, koolstofdioxide, lachgas en ammoniak gemeten worden. Het meetprincipe is vrij eenvoudig. de gemeten gasconcentratie van de uitgaande lucht wordt verminderd met de gemeten concentratie van de ingaande lucht en vermenigvuldigd met het luchtdebiet. De guk s zijn diervriendelijk en comfortabel ingericht. de d ieren kunnen vlot gevoederd worden en de mest en urine kunnen apart gecollecteerd worden. De dieren worden continu gemonitord. de guk s zijn diervriendelijk en comfortabel ingericht. elke proef start(te) met een adaptatieperiode van een maand zodat de dieren en de pensflora zich aan het rantsoen kunnen aanpassen. dan volgt een controleperiode van 2 weken en een behandelingsperiode (testrantsoen) van 6 weken waarbij de voederopname beperkt wordt tot 95% van de ad libitum-opname. dit gebeurt om restvoer te vermijden en de opname van het additief, dat ingemengd was in het krachtvoeder, te garanderen. Om de 2 weken verblijven de dieren van maandagmiddag tot vrijdagmorgen in de guk s. de metingen starten op dinsdagmorgen; de periode daarvoor wordt als gewenningsperiode beschouwd. Tijdens de proef worden ook de gewichtsverandering, de voederopname en de wateropname geregistreerd. Verder kan ook een nutriëntenbalans opgemaakt worden. Welke additieven verminderen de uitstoot? Tijdens het smethane-project verbleven er 18 Belgisch witblauwe vaarzen in de kamers, waarbij het effect bestudeerd Eén van de uitdagingen van de rundveehouderij is om de gasemissies van rundvee te verminderen. Zo kan de sector bijdragen tot een schoner milieu. werd van de additieven tijdens de afmestfase. De dieren werden gevoederd met een typisch afmestrantsoen (50% maïskuil en 50% krachtvoer). de belangrijkste vaststelling was dat de additieven die qua methaanreductie veelbelovend waren zowel bij laboratoriumproeven als bij schapen, niet effectief genoeg bleken bij in vivometingen bij vleesvee. slechts één van de 5 onderzochte additieven vertoonde potentieel. verder onderzoek naar de mogelijkheden om de methaanuitstoot van vleesvee te beperken is zeker nodig. n dossier 23

7 HITTESTRESS BIj BElGISCH WITBlAUW? Het Pastress-project onderzoekt in welke mate weidedieren in ons klimaat op de weide lijden onder hittestress en of schaduw hiervoor een oplossing kan bieden. Eva Van Laer, ILVO-Dier Weidedieren kunnen last hebben van ernstige koude of hitte; dit kan het dierenwelzijn, de gezondheid en de productiviteit schaden. dat is aangetoond in extremere klimaten. Het is nog onduidelijk in hoeverre dat ook in ons gematigd klimaat het geval is, onder welke omstandigheden en wat we Het Pastress project meet en evalueert hitte- en koudestress bij dieren op de weide. daaraan kunnen doen. Het pastressproject onderzoekt dit voor zowel runderen als paarden. Dit project wordt gefinancierd door de Federale Overheids dienst Volksgezondheid en wordt uitgevoerd door ilvo-dier, ugent en ku leuven. Witblauw is bijzonder ras HS (hittestress) bij runderen treedt op vanaf c. Bij het dubbelgespierde Belgisch witblauw ras kan deze kritische temperatuur echter lager liggen. Dit ras heeft immers een verminderde capaciteit tot warmteafgifte via het lichaamsoppervlak, door de dikke spiermassa en verminderde long- en hartfunctie. Bovendien hangt thermisch comfort niet enkel af van de luchttemperatuur, maar ook van de luchtvochtigheid, de windsnelheid en de Door het beperkte schaduwgebruik mogen we aannemen dat de zomer 2011 geen extreme Hs veroorzaakte. zonnestraling. Om het gecombineerde effect te meten bestaan er verschillende formules, klimaatsindices genoemd, die gebruikt worden om Hs-management te sturen. Onderzoek naar gebruik en effecten van schaduw Als deel van het pastress-project relateren we het gebruik van schaduw aan verschillende klimaatsindices en onderzoeken we het effect van HS en het effect van schaduw als bescherming daartegen op het welzijn en de productiviteit van melk- en vleesvee. Om genoeg variatie in Hs-graad te bestuderen, loopt deze studie over verscheidene zomers. in 2012 bestudeerden we enkel het effect van HS op melk- en vleesvee zonder toegang tot schaduw. Tijdens de weideperiode van 2011 en 2013 werden/worden de proefgroepen (Holstein en Belgisch witblauw) verdeeld in een groep met en een groep zonder toegang tot een schaduwgebied. Dit schaduwgebied bestaat uit jonge wilgen waartussen schaduwdoek opgespannen werd. Bij de zoogkoeien werden in 2011 en 2012 ook zogende kalveren in de proef opgenomen. Bij matig tot warm weer volgen we het schaduwgebruik, de ademhalingsfrequentie en panting score op (panting score = maat voor uiterlijke tekenen van HS). We onderzoeken dan het effect van verschillende klimaatsindices op deze variabelen en brengen in beeld vanaf welke drempelwaarde de runderen schaduw opzoeken. Bij het vleesvee volgen we ook productiekengetallen zoals tussenkalftijd, geboortegewicht, biestkwaliteit en gewichtstoename van koeien en kalveren tijdens de weideperiode op. zo kunnen we ook de effecten van Hs op langere termijn nagaan. Ten slotte evalueren we op warme dagen ook het microklimaat onder de schaduwdoeken en daarbuiten. Voorlopige resultaten Door het beperkte schaduwgebruik in 2011 mogen we aannemen dat die zomer geen extreme Hs veroorzaakte. Toch zagen we bij hogere waarden van de klimaatsindices hogere ademhalingsfrequenties en ps en iets meer schaduwgebruik. Er was ook een gunstig effect van schaduw op de ps en de ademhalingsfrequentie van de koeien en op de ps van de zogende kalveren. De metingen van het microklimaat toonden aan dat schaduw niet alleen het gecombineerde effect van temperatuur en zonnestraling reduceert, maar ook de luchttemperatuur op zich. de resultaten uit 2012 worden nog verwerkt. Deze resultaten en de metingen en evaluaties van 2013 moeten deze bevindingen nog nuanceren, bijstellen en/of versterken. n 24 dossier

Gewenste ontwikkeling en na te streven gewicht bij de eerste kalving van Witblauwe dikbilvaarzen

Gewenste ontwikkeling en na te streven gewicht bij de eerste kalving van Witblauwe dikbilvaarzen Gewenste ontwikkeling en na te streven gewicht bij de eerste kalving van Witblauwe dikbilvaarzen Leo Fiems 1. INLEIDING De opfok van runderen tot aan de eerste kalving is een niet-productieve periode die

Nadere informatie

Overzicht voor een geslaagde jongvee-opfok

Overzicht voor een geslaagde jongvee-opfok Voeding tot 6 maand 1. Biest Overzicht voor een geslaagde jongvee-opfok Vlug: 1-1,5 liter direct na de geboorte, binnen de acht uur 4 liter Veel: minstens 4 liter per kalf per dag gedurende minstens de

Nadere informatie

Moderne Kalveropfok: Een nieuwe kijk op de zaak. F De Clercq Productmanager rundvee QUARTES

Moderne Kalveropfok: Een nieuwe kijk op de zaak. F De Clercq Productmanager rundvee QUARTES Moderne Kalveropfok: Een nieuwe kijk op de zaak F De Clercq Productmanager rundvee QUARTES Inhoud Doel van de voordracht Objectief opfok Cruciale momenten in opfok Klassiek opfok systeem Vernieuwend opfok

Nadere informatie

GasUitwisselingsKamers (GUK s)

GasUitwisselingsKamers (GUK s) GasUitwisselingsKamers (GUK s) Verwelkoming: G. Riebbels Inleiding: Prof. Dr. Ir. E. Van Bockstaele Uiteenzetting: Dr. Ir. S. De Campeneere en Dr. N. Peiren Bezoek aan de GUK s Instituut voor Landbouw-

Nadere informatie

Meten van voerefficiëntie voor betere benutting eigen ruwvoer. Meten van voerefficiëntie voor betere benutting eigen ruwvoer

Meten van voerefficiëntie voor betere benutting eigen ruwvoer. Meten van voerefficiëntie voor betere benutting eigen ruwvoer Meten van voerefficiëntie voor betere benutting eigen ruwvoer Januari 2013 Meten van voerefficiëntie voor betere benutting eigen ruwvoer Herman van Schooten (WUR-LR) Hans Dirksen (DMS) Januari 2013 Inleiding

Nadere informatie

De onderhoudsbehoefte aan VEM en DVE kan berekend worden met de volgende formules:

De onderhoudsbehoefte aan VEM en DVE kan berekend worden met de volgende formules: 2 Schapen 2.1 Onderhoudsbehoefte De onderhoudsbehoefte aan VEM en DVE kan berekend worden met de volgende formules: VEM onderhoud (per dag) = 30 x LG 0,75 DVE (onderhoud, inclusief wolgroei) (g/dag) =

Nadere informatie

in de rundveehouderij

in de rundveehouderij METHAAN AANPAKKEN BIJ RUNDVEE Methaan is een broeikasgas en is als dusdanig mee verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde. De veehouderij is een van de belangrijkste producenten van methaan, dat

Nadere informatie

Hebben koeien behoefte aan beschutting tegen koude en hitte?

Hebben koeien behoefte aan beschutting tegen koude en hitte? PASTRESS: Hebben koeien behoefte aan beschutting tegen koude en hitte? Eva Van laer eva.vanlaer@ilvo.vlaanderen.be ILVO Studiedag - Welzijn van melkkoeien en varkens in Vlaanderen Woensdag 12 oktober 2011

Nadere informatie

Magnesium in drinkwater voor weidende droge koeien

Magnesium in drinkwater voor weidende droge koeien Magnesium in drinkwater voor weidende droge koeien J. Zonderland (ROC Bosma Zathe) K. Kalis (Gezondheidsdienst voor Dieren in Noord-Nederland) Als weidende koeien krachtvoer krijgen of als koeien op stal

Nadere informatie

Nieuwe tendensen in biestmanagement

Nieuwe tendensen in biestmanagement Dierengezondheidszorg Vlaanderen Nieuwe tendensen in biestmanagement Koen De Bleecker/Evelyne Van de Wouwer Dierengezondheidszorg Vlaanderen Inleiding Problematiek bij de kalveren Oorzaak???? 3 Problematiek

Nadere informatie

Laag RE-rantsoen bij hoogproductief melkvee: kunnen aminozuren helpen?

Laag RE-rantsoen bij hoogproductief melkvee: kunnen aminozuren helpen? Laag RE-rantsoen bij hoogproductief melkvee: kunnen aminozuren helpen? Leen Vandaele Studiedag Methaan & Ammoniak - 11/12/2018 -2% RE Recent onderzoek Vleesvee en Jongvee => sterke reductie in ammoniakemissie

Nadere informatie

Resultaten van een veldproef met betrekking tot neonatale kalverdiarree

Resultaten van een veldproef met betrekking tot neonatale kalverdiarree Auteur: Vanessa Meganck Inleiding Resultaten van een veldproef met betrekking tot neonatale kalverdiarree Voor het vermijden van diarree bij de jongste kalfjes dient er een evenwicht gevonden te worden

Nadere informatie

the total feed business Lammerenopfok ForFarmers Hans Kolk

the total feed business Lammerenopfok ForFarmers Hans Kolk the total feed business Lammerenopfok ForFarmers Hans Kolk Agenda Voorstellen Geboorte en belang van biest Lammeren opfok en management Belang van goede voeding Ziektes; diagnose en preventie Rondvraag

Nadere informatie

TE VEEL DOODGEBOREN BIGGEN IS EEN PROBLEEM IS TE VEEL LEVEND GEBOREN BIGGEN DAT OOK

TE VEEL DOODGEBOREN BIGGEN IS EEN PROBLEEM IS TE VEEL LEVEND GEBOREN BIGGEN DAT OOK TE VEEL DOODGEBOREN BIGGEN IS EEN PROBLEEM IS TE VEEL LEVEND GEBOREN BIGGEN DAT OOK Opfok van overtallige en kleine biggen Jeroen Degroote Introductie 62% van de Vlaamse varkenshouders ervaart problemen

Nadere informatie

EMBRYONALE ONTWIKKELING EN GEZONDHEID VAN HET KALF TIJDENS DE DRACHT

EMBRYONALE ONTWIKKELING EN GEZONDHEID VAN HET KALF TIJDENS DE DRACHT EMBRYONALE ONTWIKKELING EN GEZONDHEID VAN HET KALF TIJDENS DE DRACHT Dierenarts Karel Verdru VAKGROEP VOORTPLANTING VERLOSKUNDE EN BEDRIJFSBEGELEIDING PRENATAAL PROGRAMMEREN Invloeden tijdens de kritieke

Nadere informatie

KAN BEDRIJFSBEGELEIDING ZORGEN VOOR EEN KALF PER KOE PER JAAR?

KAN BEDRIJFSBEGELEIDING ZORGEN VOOR EEN KALF PER KOE PER JAAR? VAKGROEP VOORTPLANTING, VERLOSKUNDE, BEDRIJFSDIERGENEESKUNDE KAN BEDRIJFSBEGELEIDING ZORGEN VOOR EEN KALF PER KOE PER JAAR? Da. Hans Van Loo DOEL ZOOGKOEIENHOUDERIJ Zo snel mogelijk Zo veel mogelijk Vlees

Nadere informatie

Brengt het klimaatvraagstuk de koe van haar melk?

Brengt het klimaatvraagstuk de koe van haar melk? gevilt maandag 24 oktober 2016 Brengt het klimaatvraagstuk de koe van haar melk? Voederadditieven kunnen methaanuitstoot verlagen Een koe geeft elke dag zo n 30 liter melk. Door het verteren van het voeder

Nadere informatie

Het belang van een degelijk biestmanagement op moderne. rundveebedrijven

Het belang van een degelijk biestmanagement op moderne. rundveebedrijven Auteur: Vanessa Meganck Het belang van een degelijk biestmanagement op moderne rundveebedrijven Een kalf wordt zonder antistoffen geboren door de specifieke bouw van de placenta (moederkoek) van het rund.

Nadere informatie

De opfok. Hoofdstuk 2. De eerste levensmaanden. Beslissen van kalf tot koe

De opfok. Hoofdstuk 2. De eerste levensmaanden. Beslissen van kalf tot koe Hoofdstuk 2 De opfok De eerste levensmaanden Het fokken van een duurzame en lang producerende koe begint met een goede opfok. Het jonge kalf verdient veel aandacht. Na de geboorte luidt het advies bij

Nadere informatie

ILVO. Het ideale speenregime. Vergelijkende studie naar verschillende speenregimes voor Holstein kalveren

ILVO. Het ideale speenregime. Vergelijkende studie naar verschillende speenregimes voor Holstein kalveren Het ideale speenregime Vergelijkende studie naar verschillende speenregimes voor Holstein kalveren ILVO studiedag JongLeven 09/10/2018 Karen Goossens ILVO Wat is spenen? Geen toegang meer tot melk (zogen/kunstmelk)

Nadere informatie

Jongveeonderzoek Hooibeekhoeve

Jongveeonderzoek Hooibeekhoeve Jongveeonderzoek Hooibeekhoeve Studiedag Hooibeekhoeve 14 februari 2017 Els Stevens Jongvee praktijkproef 1.Effect van de kwaliteit en pasteuriseren van biestmelk op de groei en gezondheid/weerstand van

Nadere informatie

Bloederkalveren: waakzaamheid blijft geboden! Tekst: Jef Laureyns Faculteit Diergeneeskunde UGent

Bloederkalveren: waakzaamheid blijft geboden! Tekst: Jef Laureyns Faculteit Diergeneeskunde UGent PRAKTIJKDIERENARTS-MVBB02-2013 Bloederkalveren: waakzaamheid blijft geboden! Tekst: Jef Laureyns Faculteit Diergeneeskunde UGent Sommige vlees- en melkveebedrijven hebben de voorbije jaren te maken gehad

Nadere informatie

Tabel 4 Diergebonden normen

Tabel 4 Diergebonden normen Mestbeleid 20102013: tabellen Tabel 4 Diergebonden normen Waarvoor gebruiken? De diergebonden normen gebruikt u voor zowel de berekening van de minimumopslagcapaciteit die u nodig heeft, als de mestproductie

Nadere informatie

Voeding geiten: Lammeren Biest / koebiest / kunstbiest Groeicurve Rantsoen

Voeding geiten: Lammeren Biest / koebiest / kunstbiest Groeicurve Rantsoen Voeding geiten: Lammeren Biest / koebiest / kunstbiest Groeicurve Rantsoen Voeding is een belangrijk aandachtspunt op het geitenbedrijf. Een uitgebalanceerde voeding is noodzakelijk voor een optimale melkproductie

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving 2011 dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB minitoets bij opdracht 11

landbouw en natuurlijke omgeving 2011 dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB minitoets bij opdracht 11 landbouw en natuurlijke omgeving 2011 dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE BB minitoets bij opdracht 11 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord

Nadere informatie

Studienamiddag jongvee-opfok: Biestmanagement. Pixabay. Ilke Van Hese 9 oktober 2018 ILVO ILVO

Studienamiddag jongvee-opfok: Biestmanagement. Pixabay. Ilke Van Hese 9 oktober 2018 ILVO ILVO Studienamiddag jongvee-opfok: Biestmanagement Pixabay Ilke Van Hese 9 oktober 2018 Wat is biest? Colostrum Melk Vet (%) 6,7 4,0 Totaal eiwit (%) 14-14,92 3,10 IgG (g/l) 32-76 0,06-0,8 Mineralen, vitaminen

Nadere informatie

Geachte relatie, Onze rundveespecialist wil graag voor u het rantsoen bereken, voor een rantsoen op maat!

Geachte relatie, Onze rundveespecialist wil graag voor u het rantsoen bereken, voor een rantsoen op maat! Geachte relatie, Wat een mooi voorjaar en zomer hebben we gehad. Veel warme en zonnige dagen. Er is veel goede vrucht geoogst. Nu is de eerste herfststorm alweer geweest en de winterperiode staat voor

Nadere informatie

Waarom? Vertering bij de koe. Missie 8/03/2012. Belangrijkste economische parameters. Efficiënt en effectief gebruik van MPR. via rantsoenwijzigingen

Waarom? Vertering bij de koe. Missie 8/03/2012. Belangrijkste economische parameters. Efficiënt en effectief gebruik van MPR. via rantsoenwijzigingen Efficiënt en effectief gebruik van MPR Missie Objectieve data verzamelen Analyse Lokeren, 7 maart 2012 Concreet en bedrijfsspecifiek advies Opvolging Opleiding Er is geen universele waarheid Ieder bedrijf

Nadere informatie

Opfok van jongvee - MELKVEE

Opfok van jongvee - MELKVEE Opfok van jongvee - MELKVEE KUNSTMELKVOEDERS RE RV Vit. E Vit. C nr. 218 Spraystart OG 26 % 18 % 300 mg 300 mg nr. 222 Spraystart E 21,4 % 16 % 80 mg * 85 mg nr. 223 Spraystart S 25% 18% 300 mg 100 mg

Nadere informatie

opfok24 > gezonde kalveren > robuuste vaarzen > hoge levensproductie

opfok24 > gezonde kalveren > robuuste vaarzen > hoge levensproductie opfok24 > gezonde kalveren > robuuste vaarzen > hoge levensproductie Het beste uit uw jongvee Vaarzen die op 24 maanden aan de melk komen, worden de beste koeien. Zowel in melkproductie als in levensduur.

Nadere informatie

Het belang van monitoring en vaccinatie in de BVD-aanpak

Het belang van monitoring en vaccinatie in de BVD-aanpak Auteur: Steven Sarrazin Het belang van monitoring en vaccinatie in de BVD-aanpak Veelal wordt de bestrijding van het Boviene Virale Diarree-virus (BVD) enkel geassocieerd met vaccinatie. Echter, met vaccinatie

Nadere informatie

BVD-bestrijding in België: een algemene aanpak lijkt er te komen.

BVD-bestrijding in België: een algemene aanpak lijkt er te komen. Auteur: Steven Sarrazin BVD-bestrijding in België: een algemene aanpak lijkt er te komen. Nu IBR een verplichte nationale aanpak kent bij rundvee, komt ook een bestrijding van BVD (Boviene Virale Diarree)

Nadere informatie

Smartfarming - geoptimaliseerde rundveehouderij met respect voor dierenwelzijn en natuur

Smartfarming - geoptimaliseerde rundveehouderij met respect voor dierenwelzijn en natuur Smartfarming - geoptimaliseerde rundveehouderij met respect voor dierenwelzijn en natuur Historiek Basis: thermometermetingen op vaste tijdstippen, al zeer lang gekend Jaren 90: Frans Verdroncken bouwde

Nadere informatie

Gasuitwisselingskamers (GUK s) op ILVO Persconferentie en demonstratie 3 mei 2011

Gasuitwisselingskamers (GUK s) op ILVO Persconferentie en demonstratie 3 mei 2011 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Wetenschappelijke instelling van de Vlaamse overheid - Landbouw en Visserij Burg. Van Gansberghelaan 96 bus 1 9820 Merelbeke-Lemberge, België tel : 09 272

Nadere informatie

Biestmanagement op Vlaamse melkveebedrijven

Biestmanagement op Vlaamse melkveebedrijven Biestmanagement op Vlaamse melkveebedrijven Inleiding Het verzekeren van een goede gezondheid van het kalf start met het uitvoeren van een goed biestmanagement. In een thesis ter behaling van het diploma

Nadere informatie

Aandacht voor moeder en kind

Aandacht voor moeder en kind Aandacht voor moeder en kind Teus van den Bout Jaarvergadering Swifter Schapenstamboek goede lammeren? Beginnen bij de basis! Groot onderhoud voor het dekken Evt. seleniumbehandeling voor het dekseizoen

Nadere informatie

Effect van het ruw eiwit gehalte in vleesveerantsoen op ammoniakemissie ILVO. Karen Goossens ILVO. ILVO Studiedag Methaan en Ammoniak 11 december 2018

Effect van het ruw eiwit gehalte in vleesveerantsoen op ammoniakemissie ILVO. Karen Goossens ILVO. ILVO Studiedag Methaan en Ammoniak 11 december 2018 Effect van het ruw eiwit gehalte in vleesveerantsoen op ammoniakemissie Karen Goossens Studiedag Methaan en Ammoniak 11 december 2018 Inleiding PAS-lijst = lijst van erkende ammoniak-emissie reducerende

Nadere informatie

Stappenplan voor een gezond veulen

Stappenplan voor een gezond veulen Stappenplan voor een gezond veulen Inleiding Er zijn in deze periode weer vele merries drachtig, klaar om het leven te schenken aan een vitaal, krachtig veulentje. Dit is de droom van iedere fokker. De

Nadere informatie

Actief Melken Actieve koeien door passend voer en het beste advies

Actief Melken Actieve koeien door passend voer en het beste advies Actief Melken Actieve koeien door passend voer en het beste advies Actief Melken Actief Melken is dé handleiding voor de voeding van melkgevende koeien. ABZ Diervoeding onderscheidt zich door een rationele

Nadere informatie

Praktische kalveropfoktips van 0 tot 3 maanden. Ger v. Wersch Rayonmanager Nutrifeed 2. Onderwerpen. Nutrifeed onderdeel van Royal FrieslandCampina

Praktische kalveropfoktips van 0 tot 3 maanden. Ger v. Wersch Rayonmanager Nutrifeed 2. Onderwerpen. Nutrifeed onderdeel van Royal FrieslandCampina Nutrifeed onderdeel van Royal FrieslandCampina 1 Praktische kalveropfoktips van 0 tot 3 maanden Ger v. Wersch Rayonmanager Nutrifeed 2 Onderwerpen Management rond geboorte Volle melk of melkvervanger Meest

Nadere informatie

Voeding van zeugen in de kraamstal

Voeding van zeugen in de kraamstal Voeding van zeugen in de kraamstal Dr. Sam Millet Eenheid Dier, Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Drs. Ir. An Cools Labo Diervoeding Faculteit Diergeneeskunde, UGent Vragen??? Waarom problemen

Nadere informatie

Karkasfokwaarden, een verschil aan de haak

Karkasfokwaarden, een verschil aan de haak Een fokdoel: hoe kom je er toe? Kijk om de markt wat wil je klant, wat wil de maatschappij. Karkasfokwaarden, een verschil aan de haak Wim Veulemans Secretaris Vlaams stamboek Belgisch witblauw Visie Hoe

Nadere informatie

Praktische kijk op droogstandsmanagement bij Vlaamse melkveebedrijven. Samenvattend rapport

Praktische kijk op droogstandsmanagement bij Vlaamse melkveebedrijven. Samenvattend rapport Praktische kijk op droogstandsmanagement bij Vlaamse melkveebedrijven Samenvattend rapport 1 ENQUÊTE 1.1 Opstellen van de enquête In kader van het demo-project verantwoord gebruik van antibiotica in de

Nadere informatie

Lange-termijn effecten van twee voedersupplementen in het vroege leven op lichaamsgewicht en voederefficiëntie tot na de eerste kalving

Lange-termijn effecten van twee voedersupplementen in het vroege leven op lichaamsgewicht en voederefficiëntie tot na de eerste kalving Lange-termijn effecten van twee voedersupplementen in het vroege leven op lichaamsgewicht en voederefficiëntie tot na de eerste kalving Sieglinde Debruyne Studienamiddag Jongvee-opfok 9 oktober 218 Doel

Nadere informatie

Praktijkopdrachten Jongvee-opfok

Praktijkopdrachten Jongvee-opfok Praktijkopdrachten Jongvee-opfok Een succesvolle opfok van jongvee is het resultaat van slim en gedisciplineerd werken. Doe de juiste dingen en doe ze altijd goed. Dit betekent: elke dag de behoefte van

Nadere informatie

VOEDING VAN RUNDEREN VAN HET BELGISCH WITBLAUWE RAS. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij

VOEDING VAN RUNDEREN VAN HET BELGISCH WITBLAUWE RAS. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij Technische brochure 57 VOEDING VAN RUNDEREN VAN HET BELGISCH WITBLAUWE RAS Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij VOEDING VAN RUNDEREN VAN HET BELGISCH WITBLAUWE RAS Entiteit: Departement

Nadere informatie

4.1 Voederwaarderingssystemen voor paarden en pony s

4.1 Voederwaarderingssystemen voor paarden en pony s 4 Paarden en pony s 4.1 Voederwaarderingssystemen voor paarden en pony s Sinds januari 2005 zijn voor paarden en pony s twee officiële CVB systemen van kracht, een netto energiesysteem (met als kengetal

Nadere informatie

VOEDING VAN RUNDEREN VAN HET BELGISCH WITBLAUWE RAS

VOEDING VAN RUNDEREN VAN HET BELGISCH WITBLAUWE RAS VOEDING VAN RUNDEREN VAN HET BELGISCH WITBLAUWE RAS Deze brochure wordt u aangeboden door: Vlaamse overheid Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Voorlichting en Vorming

Nadere informatie

Algemene gegevens (1)

Algemene gegevens (1) Bedrijf A Algemene gegevens (1) Afkalven: Groepshok (stro) voor droge koeien, 2 weken voor afkalven. 75% van de kalveren binnen kwartier bij koe weg. 25% tussen 1 a 5 uur bij koe weg. Biest: 80% van de

Nadere informatie

KAN KOOLZAADKOEK INGESCHAKELD WORDEN IN

KAN KOOLZAADKOEK INGESCHAKELD WORDEN IN KAN KOOLZAADKOEK INGESCHAKELD WORDEN IN MELKVEERANTSOENEN? J. De Boever, J. Vanacker, S. De Campeneere en D. De Brabander Vlaamse Overheid, Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek, Eenheid Dier Koolzaadolie

Nadere informatie

Help! Mijn zeugen in de kraamstal eten niet

Help! Mijn zeugen in de kraamstal eten niet Help! Mijn zeugen in de kraamstal eten niet Optimaal voederen rond werpen voor vitale biggen An Cools an.cools@ugent.be De zeug van de 21 e eeuw 240 dagen 115 dagen 5-7 dagen 1 big elke 30 min 21-28 dagen

Nadere informatie

100-dagenaanpak. 365 dagen resultaat

100-dagenaanpak. 365 dagen resultaat 365 dagen resultaat > gezonde koeien > goede productie > gemakkelijk werken U wilt als melkveehouder dat uw koeien vlot afkalven, gezond opstarten, goed produceren en weer gemakkelijk drachtig worden.

Nadere informatie

Sommige infecties bij runderen blijven gedurende lange tijd aanwezig op een rundveebedrijf

Sommige infecties bij runderen blijven gedurende lange tijd aanwezig op een rundveebedrijf Moeilijk te ontdekken infectieuze ziekten bij runderen Sommige infecties bij runderen blijven gedurende lange tijd aanwezig op een rundveebedrijf vooraleer ze ontdekt en aangepakt worden. Het gaat om besmettelijke

Nadere informatie

Relatie voeding en vruchtbaarheid bij vleesvee

Relatie voeding en vruchtbaarheid bij vleesvee Relatie voeding en vruchtbaarheid bij vleesvee Leo Fiems Instituut voor Landbouw-,Visserij- en Voedingsonderzoek Eenheid Dier www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en Visserij 1 Inhoud van presentatie

Nadere informatie

Demo-project Levensduur Verlengen. Meer melk en minder methaan door langere. levensduur. Leen Vandaele Studiedag SMART-Melken - 11/12/2018 ILVO

Demo-project Levensduur Verlengen. Meer melk en minder methaan door langere. levensduur. Leen Vandaele Studiedag SMART-Melken - 11/12/2018 ILVO Demo-project Levensduur Verlengen Meer melk en minder methaan door langere Leen Vandaele Studiedag SMART-Melken - 11/12/2018 levensduur Verbeterd bedrijfsmanagement: impact op de methaanuitstoot in Vlaanderen

Nadere informatie

Vleesvee, op zoek naar groei

Vleesvee, op zoek naar groei DOSSIER DE BESTE KARKASGROEI Nog te weinig vleesveehouders maken gebruik van de gegevens die zij gratis ter beschikking krijgen, zoals die van het IVB. Uit deze gegevens kan iedere veehouder die met zijn

Nadere informatie

Er valt veel te winnen met een langere levensduur. Henk Hogeveen

Er valt veel te winnen met een langere levensduur. Henk Hogeveen Er valt veel te winnen met een langere levensduur Henk Hogeveen Lange levensduur is goed...... gevolg van betere gezondheid... gevolg van betere vruchtbaarheid... minder jongvee nodig minder kosten minder

Nadere informatie

Kempensysteem Apers-Mertens - Haasdonk. 26 september 2013

Kempensysteem Apers-Mertens - Haasdonk. 26 september 2013 Kempensysteem Apers-Mertens - Haasdonk 26 september 2013 Welkom Apers-Mertens Koen en Lieve Haasdonk Agenda Voorstelling bedrijf Koen Apers Het Kempensysteem Guy Verhulst Vragen Broodjeslunch Rondleiding

Nadere informatie

Kengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven

Kengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven Kengetallen E-23 Fokwaarde levensvatbaarheid bij geboorte Fokwaarde levensvatbaarheid bij afkalven Inleiding Sinds 1989 wordt op basis van geboortegegevens van koeien de index geboortegemak berekend. Deze

Nadere informatie

Streven naar een goed producerende koe met lange levensduur

Streven naar een goed producerende koe met lange levensduur Melkveebedrijf van nu naar... Streven naar een goed producerende koe met lange levensduur Efficiënte jongveeopfok: ALVA laag vervangings % + impact mestbeleid Preventief management: risico s vermijden

Nadere informatie

Kengetallen. E-12 Inseminatiewaarde en Gebruikswaarde

Kengetallen. E-12 Inseminatiewaarde en Gebruikswaarde Kengetallen E-12 Inseminatiewaarde en Gebruikswaarde Inleiding Jaarlijks wordt circa 30% van de melkveestapel afgevoerd en vervangen door hoogdrachtige vaarzen. De afvoer van een koe kan gedwongen zijn

Nadere informatie

Optimaal inzetten van ruwvoeders op een melkveebedrijf.

Optimaal inzetten van ruwvoeders op een melkveebedrijf. Optimaal inzetten van ruwvoeders op een melkveebedrijf. Eddy Decaesteker Bedrijfsadvisering Melkveehouderij eddy.decaesteker@inagro.be LCV-avond Poperinge 31 jan 2018 Ruwvoederkostprijzen LCV 2012 Kostprijs

Nadere informatie

PRAKTISCH. VOEDING VAN UW HOND normen en hoeveelheid. www.licg.nl over houden van huisdieren

PRAKTISCH. VOEDING VAN UW HOND normen en hoeveelheid. www.licg.nl over houden van huisdieren l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VOEDING VAN UW HOND normen en hoeveelheid over houden van huisdieren Het juiste voer en de juiste hoeveelheid

Nadere informatie

Livestock Research Jongveeopfok en weidegang Beweidingssystemen voor jongvee. Belang jongvee weiden? Beweiding van jongvee

Livestock Research Jongveeopfok en weidegang Beweidingssystemen voor jongvee. Belang jongvee weiden? Beweiding van jongvee 12 Jongveeopfok en weidegang Beweidingssystemen voor jongvee Jongvee Beweidingsdag 23 mei 2013 Beweiding van jongvee Belang jongvee weiden Grasbenutting, grondbenutting Grasgroei/kwaliteit Grasaanbod/dier/dag

Nadere informatie

Kengetallen E-39 Fokwaarde Leeftijd van afkalven bij vaarzen

Kengetallen E-39 Fokwaarde Leeftijd van afkalven bij vaarzen Leeftijd bij afkalven (dagen) Kengetallen E-39 Fokwaarde Leeftijd van afkalven bij vaarzen Inleiding Het opfokken van jongvee vormt een aanzienlijke kostenpost op een melkveebedrijf. Streefwaardes voor

Nadere informatie

Waarom droogstand? 24/12/2018. Gevolgen van een verkorte of geen droogstand op melkproductie, inkomen en broeikasgasemissies

Waarom droogstand? 24/12/2018. Gevolgen van een verkorte of geen droogstand op melkproductie, inkomen en broeikasgasemissies Melkgift Gevolgen van een verkorte of geen droogstand op melkproductie, inkomen en broeikasgasemissies Symposium Droogstand op Maat, 2 december 218 Akke Kok, Ariëtte van Knegsel, Corina van Middelaar,

Nadere informatie

DE JUISTE BEER OP HET JUISTE VOEDER?

DE JUISTE BEER OP HET JUISTE VOEDER? Tekst: Sander Palmans (KU Leuven), Steven Janssens (KU Leuven) Jef Van Meensel en Sam Millet (ILVO) DE JUISTE BEER OP HET JUISTE VOEDER? Hoe representatief is de fokwaardeschatting van eindberen voor praktijkbedrijven?

Nadere informatie

Tabel 4 Diergebonden normen 2016-2017

Tabel 4 Diergebonden normen 2016-2017 01 van 06 Tabel 4 Diergebonden normen 20162017 Waarvoor gebruiken? De diergebonden normen gebruikt u voor zowel de berekening van de minimumopslagcapaciteit die u nodig heeft, als de mestproductie van

Nadere informatie

Najaarsexcursie LSN - Dennis Klein Koerkamp Donderdag 29 november Vleesveeteam ForFarmers

Najaarsexcursie LSN - Dennis Klein Koerkamp Donderdag 29 november Vleesveeteam ForFarmers Najaarsexcursie LSN - Dennis Klein Koerkamp Donderdag 29 november 2018 Vleesveeteam ForFarmers 2 2 1 Waar gaan we het over hebben? Wat is rendement in vleesveeland? Zoogkoeien en kalveren Afmestfase Waterkwaliteit

Nadere informatie

Ruwvoer, een essentieel onderdeel van het rantsoen

Ruwvoer, een essentieel onderdeel van het rantsoen Ruwvoer, een essentieel onderdeel van het rantsoen Vezel maakt ruwvoer onmisbaar Elk paard heeft een minimale opname van 1% van het lichaamsgewicht aan droge stof ruwvoeder nodig. Dit wil zeggen dat een

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018

Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen. VK Loonwerkers Najaar 2018 Luchtkwaliteit: ammoniak en broeikasgassen VK Loonwerkers Najaar 2018 Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door: Methaan Lachgas Kooldioxide Ammoniak Nitraat Fosfaat Milieuopgave melkveehouderij 1 Ammoniak

Nadere informatie

Invloed van dier-, voeding- en slachtfactoren op de kleurstabiliteit van vers vlees. S.Lescouhier

Invloed van dier-, voeding- en slachtfactoren op de kleurstabiliteit van vers vlees. S.Lescouhier Invloed van dier-, voeding- en slachtfactoren op de kleurstabiliteit van vers vlees S.Lescouhier Ghent University Member of the Food2Know network www.food2know.be Overzicht Diereffect Voedereffect Spiereffect

Nadere informatie

Voeding van jonge kalveren Jean-François Lericq Product Manager Vleesvee Groep AVEVE Noord

Voeding van jonge kalveren Jean-François Lericq Product Manager Vleesvee Groep AVEVE Noord WELKOM WILLKOMMEN Voeding van jonge kalveren Jean-François Lericq Product Manager Vleesvee Groep AVEVE Noord Plan van de voorstelling 1.Introductie 1.Vloeibare voeding 1.Types melkpoeders 1.Melkschema

Nadere informatie

BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015

BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015 BVD, het aanpakken waard! Monique Driesse en Ruben Tolboom Januari 2015 Voorstellen Monique Driesse Rundveedierenarts 7 jaar praktijk, 5 jaar in Canada Sinds 2007 bij Boehringer Ingelheim Ruben Tolboom

Nadere informatie

Afdeling Nutritie & Innovatie. Bewust natuurlijk luxe en goed afkalven Door Toon van der Heijden

Afdeling Nutritie & Innovatie. Bewust natuurlijk luxe en goed afkalven Door Toon van der Heijden Afdeling Nutritie & Innovatie Bewust natuurlijk luxe en goed afkalven Door Toon van der Heijden maandag 28 november 2016 Geweldig!!! Van Kalf tot Koe tot Kalf enz STELLINGEN OM TE BEGINNEN Makkelijke geboorte

Nadere informatie

PROGRAMMA. - Plan van aanpak - Checklist - Vragen

PROGRAMMA. - Plan van aanpak - Checklist - Vragen PROGRAMMA - Plan van aanpak - Checklist - Vragen 1 Plan van aanpak en checklist Ontwikkeld door de VGH met practici uit het veld in samenwerking met de zuivel. Doel: aanpak van kalversterfte. Verbeteren

Nadere informatie

PRAKTISCH. VOEDING VAN UW KAT normen en hoeveelheid. www.licg.nl over houden van huisdieren

PRAKTISCH. VOEDING VAN UW KAT normen en hoeveelheid. www.licg.nl over houden van huisdieren l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VOEDING VAN UW KAT normen en hoeveelheid over houden van huisdieren Het juiste voer en de juiste hoeveelheid

Nadere informatie

5 redenen om uw kalveren koemelk te voeren

5 redenen om uw kalveren koemelk te voeren 5 redenen om uw kalveren koemelk te voeren 5 redenen om koemelk* te voeren aan kalveren: A Ik geloof dat koemelk het beste is voor de kalveren B Het is de beste manier om van restmelk af te komen C Het

Nadere informatie

5 REDENEN OM UW KALVEREN KOEMELK TE VOEREN

5 REDENEN OM UW KALVEREN KOEMELK TE VOEREN 5 REDENEN OM UW KALVEREN KOEMELK TE VOEREN 5 REDENEN OM KOEMELK* TE VOEREN AAN KALVEREN: A B C D E Ik geloof dat koemelk het beste is voor de kalveren Het is de beste manier om van restmelk af te komen

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving 2011 dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE KB minitoets bij opdracht 13

landbouw en natuurlijke omgeving 2011 dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE KB minitoets bij opdracht 13 landbouw en natuurlijke omgeving 2011 dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE KB minitoets bij opdracht 13 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen - Omcirkel het goede antwoord

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE KB

landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE KB Examen VMBO-KB 2015 gedurende 200 minuten landbouw en natuurlijke omgeving dierhouderij en -verzorging productiedieren CSPE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSPE KB bestaat uit twee deelexamens

Nadere informatie

Quinoa-GPS in het rantsoen voor melkkoeien

Quinoa-GPS in het rantsoen voor melkkoeien Quinoa-GPS in het rantsoen voor melkkoeien Ronald Zom, Herman van Schooten en Ina Pinxterhuis Quinoa is een eenvoudig te telen gewas dat in korte tijd een hoge opbrengst geeft, goed te conserveren is en

Nadere informatie

Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee

Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee Diergeneeskundige bedrijfsadvisering bij melkvee Pieter Passchyn AMCRA seminarie: Vaccinatie, bioveiligheid en management als tools voor een verminderd antibacterieel gebruik, Brussel, 10-11 oktober 2013

Nadere informatie

Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf

Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf Ammoniakreductie, een zaak van het gehele bedrijf Pilotveehouder Henk van Dijk Proeftuinadviseur Gerrit de Lange Countus Accountants Proeftuin Natura 2000 Overijssel wordt mede mogelijk gemaakt door: 8

Nadere informatie

Verklein gezondheidsrisico s

Verklein gezondheidsrisico s Verklein gezondheidsrisico s Uitgekiend voer voor drachtige merries en veulens Krijgt het veulen tijdens de dracht onvoldoende voedingsstoffen aangeleverd, dan kan dat invloed hebben op de uiteindelijke

Nadere informatie

Panbonis in Pluimvee

Panbonis in Pluimvee Panbonis in Pluimvee Panbonis Panbonis bestaat uit een mengsel van tarwemeel en bladeren van Solanum glaucophylum, deze laatste bevatten 1,25- dihydroxyvitamine D3 glycoside, dit kan beschouwd worden als

Nadere informatie

Compleet weiden Combi weiden Compact weiden. WeideKompas

Compleet weiden Combi weiden Compact weiden. WeideKompas WeideKompas Compleet weiden Compact weiden Kompas WeideKompas Beweiden is een keuze die u als veehouder zelf maakt. Wilt u starten met beweiden of wilt u meer rendement uit weidegang halen? WeideKompas

Nadere informatie

KARKASFOKWAARDEN EEN VERSCHIL AAN DE HAAK

KARKASFOKWAARDEN EEN VERSCHIL AAN DE HAAK DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Artikel KARKASFOKWAARDEN EEN VERSCHIL AAN DE HAAK 6.05.2019 www.vlaanderen.be Colofon Samenstelling Departement Landbouw en Visserij Auteurs Andries Colman, Laurence Hubrecht

Nadere informatie

Oorzaken van sterfte De meest voorkomende oorzaken van sterfte bij jonge kalveren zijn diarree (56%) en luchtwegproblemen (23%).

Oorzaken van sterfte De meest voorkomende oorzaken van sterfte bij jonge kalveren zijn diarree (56%) en luchtwegproblemen (23%). Blije kalfjes, blije boer Inge Nijhoving MSD animal health Maandagmiddag 22 oktober kwamen we met ongeveer 30 veehouders bij elkaar om met elkaar te praten over de ins en outs van een optimale kalveropfok.

Nadere informatie

PRAKTISCH. VOEDING VAN UW HOND normen en hoeveelheid. over houden van huisdieren

PRAKTISCH. VOEDING VAN UW HOND normen en hoeveelheid.   over houden van huisdieren l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VOEDING VAN UW HOND normen en hoeveelheid over houden van huisdieren Het juiste voer en de juiste hoeveelheid

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting 106 Samenvatting Samenvatting Actieve sportpaarden krijgen vaak vetrijke rantsoenen met vetgehalten tot 130 g/kg droge stof. De toevoeging van vet verhoogt de energiedichtheid van voeders.

Nadere informatie

RUNDVLEESPRODUCTIE: Belgisch witblauwe vrouwelijke reformdieren van het dikbiltype

RUNDVLEESPRODUCTIE: Belgisch witblauwe vrouwelijke reformdieren van het dikbiltype RUNDVLEESPRODUCTIE: Belgisch witblauwe vrouwelijke reformdieren van het dikbiltype Deze brochure wordt u aangeboden door: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie Kwaliteit Landbouwproductie

Nadere informatie

Vragen en opdrachten. Vragen bij de wikiwijspagina Jongveeopfok

Vragen en opdrachten. Vragen bij de wikiwijspagina Jongveeopfok Vragen en opdrachten Vragen bij de wikiwijspagina Jongveeopfok Vragen bij boekje Jongvee blz 4 t/m 7 (Bekijk voor het maken van vraag 1 t/m 11 Wikiwijs: Jongvee opfok, hoofdstuk Introductie jongvee opfok.)

Nadere informatie

Transitie transparant? management zoals rantsoen, huisvesting en comfort moet goed zijn, dat corrigeer je niet met een brok.

Transitie transparant? management zoals rantsoen, huisvesting en comfort moet goed zijn, dat corrigeer je niet met een brok. Transitie transparant? De transitieperiode van melkkoeien is een veelbesproken onderwerp waar veel (meer) aandacht voor is. Iedereen heeft er zijn eigen systeem en methoden voor en er is veel over te lezen

Nadere informatie

Kengetallen E-32 Fokwaarde Kalvervitaliteit

Kengetallen E-32 Fokwaarde Kalvervitaliteit Kengetallen E-32 Fokwaarde Kalvervitaliteit Inleiding Een duurzame en welzijnsvriendelijke melkveehouderij vraagt om vitale kalveren. Uitval van kalveren tijdens de opfok levert niet alleen economische

Nadere informatie

Bio, goed voor de natuur, goed voor ons

Bio, goed voor de natuur, goed voor ons Bio, goed voor de natuur, goed voor ons Certisys BE-BIO-01 VOOR GEVOGELTE ACTI KUIKEN [438000000] Volledig voeder voor kuikens in de vorm van meel, geproduceerd volgens Acti Kuiken bestaat uit 100% plantaardige

Nadere informatie

Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke

Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw. Gerjan Hilhorst WUR De Marke Vruchtbare Kringloop Overijssel = Kringlooplandbouw Gerjan Hilhorst WUR De Marke Kringlooplandbouw Kringlooplandbouw begint met het verminderen van de verliezen => sluiten van de kringloop => minder aanvoer

Nadere informatie

voeradvies voor efficiënte vleesvarkensproductie voeradvies tn50juni

voeradvies voor efficiënte vleesvarkensproductie voeradvies tn50juni voeradvies voor efficiënte vleesvarkensproductie voeradvies tn50juni 2017 E-mail: info@topigsnorsvin.nl www.topigsnorsvin.nl Inleiding Topigs Norsvin heeft het voeradvies van de TN50 zeugen in beeld gebracht

Nadere informatie

Wie ben ik? Rendementsverbetering in bedrijfsbegeleiding. Wat kunt u verwachten. 1 Economisch adviseur

Wie ben ik? Rendementsverbetering in bedrijfsbegeleiding. Wat kunt u verwachten. 1 Economisch adviseur Rendementsverbetering in bedrijfsbegeleiding Een paar startpunten voor discussie Wie ben ik? Boerenzoon, 45 melkkoeien Studie veeteelt, LandbouwUniversiteit Wageningen Epidemiologie Economie (lange termijn

Nadere informatie