Studentenhandleiding Stage, Leren & Werken OidS Niveau 2 jaar 2

Transcriptie

1 Studentenhandleiding Stage, Leren & Werken OidS Niveau 2 jaar 2 Code: LERS2A01S, LERS 2B01S, LERS 2C01S, LERS2D01S Uitgave: Opleiding: jaar 2 OidS Coördinator: Peter la Fleur / Carina Schlamp Aangepast door: Erik van Caem IVL Lerarenopleiding VO/BVE, Hogeschool Rotterdam

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Voorwoord Verantwoording Leraar worden: vakmanschap en meesterschap Functies van de stage Opbouw leerlijn Stage, Leren & Werken Leerdoelen stage jaar Uitgangspunten stage Competenties Leerwerktaken Leercyclus Praktische zaken Voorwaarden deelname Organisatie Duur stage, stagedagen Vergoeding stage Begeleiding Aanwezigheid stagebegeleiding Beoordeling Verantwoordelijkheden van stagiair(e) Leerwerktaken LWT 2.1: Klassenmanagement en directe instructie LWT 2.2: Activerende didactiek LWT 2.3: Werken in een organisatie LWT 2.4: (School specifiek) LWT 2.5: (School specifiek) Beoordeling Beoordeling blok Beoordeling blok Beoordeling blok Beoordeling blok Eindbeoordeling Niveau Tussentijdse beoordeling stage jaar 2 (werkplekbegeleider) Eindbeoordeling stage jaar 2 (werkplekbegeleider)...35 Bijlage 1 Het maken van een POP/LWP

3 Voorwoord Je staat aan het begin van je tweedejaars stage. Tijdens je hele studie doe je praktijkervaring op; je leert het vak immers nergens beter dan in de praktijk. Na je eerstejaars stage heb je antwoord kunnen geven op de vraag of je docent wil worden. Je hebt je georiënteerd op het vak, het beroep, de organisatie binnen het klaslokaal en de school. In het tweede jaar ligt het accent meer op het lesgeven. Effectief lesgeven en directe instructie staan centraal. In samenwerking met onze stagescholen ga je onder begeleiding van een werkplekbegeleider (voorheen vakcoach) lesgeven. In deze handleiding vind je zoals je gewend bent de leerwerktaken voor dit jaar. Je gaat je voorbereiden op het geven van hele lessen. Tijdens de instituutsopleider (voorheen BiS = Begeleider in School)-bijeenkomsten op je Leren & Werken plek blikken we hierop terug. Verder geven we je allerhande aanwijzingen om in de stage goed voorbereid te kunnen werken. Mocht je aanvullingen hebben op het materiaal of vragen hebben over het programma of de opzet, dan kunnen jullie terecht bij je instituutsopleider of bij ons. Wij wensen je een plezierig vooral leerzaam jaar toe. Namens de instituutsopleiders, Peter la Fleur, Carina Schlamp en Erik van Caem 3

4 1 Verantwoording 1. 1 L e r a a r w o r d e n : v a k m a n s c h a p e n m e e s t e r s c h a p De Rotterdamse Lerarenopleiding heeft een belangrijke missie: we willen docenten opleiden die zowel over vakmanschap als meesterschap beschikken. Het betekent dat je aan het einde van deze opleiding beschikt over een gedegen vakinhoudelijke basis voor het vak waarin je les gaat geven (vakmanschap) en dat je op interpersoonlijk, pedagogisch, didactisch en organisatorisch gebied een bepaald basisniveau hebt bereikt (meesterschap). Tijdens de opleiding neem je deel aan een aantal cursussen rondom je vak en ook aan de vakoverstijgende, beroepsvoorbereidende onderdelen. Je beschikt in de loop van de jaren over steeds meer samenhangende kennis en vaardigheden, met daarbij een juiste beroepshouding. Zo n combinatie van bepaalde kennis, vaardigheden en houding noemen we een competentie. In de stages, het hart van de opleiding, komen vakmanschap en meesterschap bij elkaar. Je boekt er succes, je gaat er de fout in en je wordt steeds competenter F u n c t i e s v a n d e s t a g e De stage vervult binnen het IVL, de lerarenopleiding, de volgende functies: - Oriënteren op het beroep: tijdens je stage doe je een veelheid aan ervaringen op in situaties die zoveel mogelijk lijken op de toekomstige werkomgeving. Je oriënteert je op verschillende scholen, het onderwijs, het beroep en andere educatieve taken. In de eerste stage ligt de nadruk op deze taak, in latere jaren worden de volgende taken belangrijker: - Leren lesgeven: je doet ervaring op in het verzorgen van onderwijs, de begeleiding van leerlinggroepen en van individuele leerlingen. Dit is natuurlijk de kern van het leraarsberoep. - Leren reflecteren: je reflecteert systematisch op je handelen als leraar, zowel in het contact met leerlingen en leerdoelen, als in het kader van overleg met collega s en als lid van een team. - Zelfbeeld verhelderen: je krijgt steeds beter in beeld wat je sterke en zwakke kanten zijn, welke aspiraties en eigenschappen je hebt, wat je persoonlijke en vakdidactische repertoire is, hoe je dit effectief in kunt zetten en uit kunt breiden. - In jaar vier komt hier de functie differentiëren binnen lesgeven bij. Je doet ervaring op in het verzorgen van onderwijs, de begeleiding van klassen en van individuele leerlingen. In het laatste jaar ga je aan de slag met het uitbreiden van je handelingsrepertoire dat je theoretisch kunt onderbouwen. Je leert wanneer je wat moet inzetten en je bent in staat het effect van je handelen te signaleren en bij te stellen 1. 3 O p b o u w l e e r l i j n S t a g e, L e r e n & W e r k e n Elke stage heeft zijn eigen accent. Deze accenten zijn duidelijk gerelateerd aan de opleidingsfase waarin je je bevindt. In de propedeutische fase ligt het accent op het oriënteren op het beroep. In de 4

5 hoofdfase ligt het accent op het leren lesgeven. In het tweede jaar besteed je aandacht aan directe instructie en werkvormen waarbij je vooral klassikaal-frontaal te werk gaat. In het derde jaar leer je meer open werkvormen te hanteren, waarbij de leerlingen leren samenwerken. In het laatste jaar ligt het accent op het functioneren in een schoolorganisatie: samenwerken en omgang met collega s, contact met ouders. Ook verwoord je je eigen visie op onderwijs en het beroep van leraar. Zo bouw je ervaringen op een verantwoorde manier op en ontstaat er een samenhangende leerlijn. Deze noemen wij de leerlijn Leren en Werken. De accenten per jaar liggen besloten in de leerwerktaken die je voor elke stage moet doen. Voor jaar 1 zijn er leerwerktaken die je helpen bij het oriënteren op je beroep. In het tweede en derde jaar voer je leerwerktaken uit die vooral te maken hebben met het lesgeven. In het vierde jaar werk je, naast het lesgeven, ook aan leerwerktaken die gericht zijn op het werken in een schoolorganisatie en het ontwikkelen van een visie op onderwijs en beroep L e e r d o e l e n s t a g e j a a r 2 In jaar 2 bereid je je voor op de proeve van bekwaamheid. De gedragsindicatoren behorende bij het einde van het jaar staan in de competentiegids aangeduid met Niveau L e e r d o e l e n s t a g e b e g e l e i d i n g j a a r 2 De student kan in meerdere lessen het directe instructiemodel op een effectieve en efficiënte wijze in praktijk brengen. (C2, C3 en C7) De student kan lessen voorbereiden, uitvoeren en bijstellen, vakinhoudelijk en vakdidactisch verantwoord handelen in de les en kan het leerproces richting geven met opdrachten en huiswerk, inclusief nabespreken, controle en feedback. (C1, C2, C3 en C4) De student kan leidinggeven aan groepsprocessen, (kleine) groepen begeleiden, orde houden en pedagogische maatregelen treffen in lessen en buitenschoolse activiteiten. (C1, C2, C3, C4, C5, C6 en C7) De student kan zich een beeld vormen van het werken in een team/organisatie en weet met welke personen en instanties de organisatie een relatie onderhoudt. (C5, C6 en C7) 5

6 2 Uitgangspunten stage Binnen de lerarenopleiding wordt regelmatig gebruik gemaakt van een aantal begrippen: competenties, de leercyclus, leerwerktaken. Verschillende basisdocumenten liggen hieraan ten grondslag (competentiegids, handleiding bij de competentiegids). In dit hoofdstuk worden deze begrippen kort beschreven C o m p e t e n t i e s De lerarenopleiding van Hogeschool Rotterdam werkt met zeven competenties. Deze zijn vastgelegd in de wet Beroepen in het Onderwijs (wet BiO) een startbekwame leraar moet beschikken over deze zeven competenties. In de loop van je opleiding doe je twee assessments. Aan het einde van de hoofdfase in jaar 3 is er het lio-assessment. Je toont daar aan dat je een bepaald basisniveau hebt bereikt op alle zeven gebieden: je kunt de verantwoordelijkheid voor een klas goed aan. In het laatste assessment, het assessment startbekwaam, toon je aan dat je beschikt over de zeven competenties van een startbekwame leraar. Deze twee assessments zijn bepalend voor de voortgang van de opleiding. Tijdens de assessments spelen de competenties een belangrijke rol: in hoeverre kun je aantonen dat je competenter bent geworden? Een student die afstudeert, wordt als startbekwaam beoordeeld als hij deze competenties in voldoende mate beheerst. Je leest meer over de competenties en onze filosofie in de Competentiegids van de startbekwame leraar voor het tweedegraads gebied en in de handleiding bij de competentiegids 1. De competenties zijn de basis van elk assessment: je toont aan dat je competenter bent geworden. Contexten Leerlingen Team en organisatie Omgeving Eigen Ontwikkeling Beroepsrollen Competentie 1 Interpersoonlijk Het vermogen een sfeer van samengaan en samenwerken met Competentie 5 Het vermogen samen te Competentie 6 Het vermogen de relatie met Competentie 7 Het vermogen eigen leerlingen te realiseren werken in een ouders, buurt en instellingen te opvattingen en competenties Competentie 2 team/organisatie realiseren en te versterken te onderzoeken en te Pedagogisch Het vermogen te zorgen voor een veilige leeromgeving Competentie 3 Communicatief ontwikkelen Reflectie (Vak)didactisch Het vermogen een krachtige leeromgeving voor leerlingen te Pedagogisch Communicatie verwezenlijken Competentie 4 Het vermogen te zorgen voor een Onderwijskundig Methodisch werken Organisatorisch leef- en leerklimaat dat overzichtelijk, ordelijk en taakgericht is Schoolorganisatorisch Beroepshouding Tabel 1: overzicht van de competenties Competentie 7 Reflectie Communicatie Methodisch werken Beroepshouding 1 Competentiegids Lerarenopleiding VO/BVE, herziene versie 6

7 2. 2 L e e r w e r k t a k e n Een leerwerktaak is een taak die je uitvoert in het kader van je stage. Deze richt de aandacht op bepaalde vaardigheden die belangrijk zijn voor een docent. Binnen elke leerwerktaak heb je ruimte om eigen leervragen te onderzoeken. Wel is vastgesteld wat je minimaal moet doen en/of uiteindelijk moet kunnen om een voldoende voor je stage te krijgen. Na het lezen van de leerwerktaak wordt je duidelijk: wat je moet doen op je stage; hoe je je erop moet voorbereiden; wat je kunt verwachten van je Instituutsopleider en je werkplekbegeleider; wat je in je digitale portfolio / inlevermap op n@tschool moet opnemen per LWT L e e r c y c l u s Een belangrijk instrument om je eigen leren ter hand te nemen is de leercyclus. Deze bestaat uit vier fasen. In de eerste fase maak je een Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP). Hierin heb je eigen leervragen geformuleerd en gespecificeerd. Dan volgt de fase van concrete plannen maken, je maakt een LeerWerkPlan (LWP). Hierin koppel je concrete activiteiten die je kunt uitvoeren in het kader van je leervraag. In de derde fase voer je je plannen uit en tenslotte reflecteer je op de opgedane ervaringen in de vierde fase. Op basis van die reflectie kom je waarschijnlijk weer op nieuwe leervragen en zo is de cirkel rond. Van het doorlopen van de leercyclus doe je verslag in je portfolio. 7

8 3 Praktische zaken 3. 1 V o o r w a a r d e n d e e l n a m e De volgende eisen gelden voor deelname aan de stage jaar 2: 48 EC of meer behaald. Stage jaar 1 is behaald. De studiepunten zijn toegekend O r g a n i s a t i e Net zoals in het eerste jaar regelt de instituutscoördinator OidS (voorheen regiomanager) en/of schoolcoördinator OidS (voorheen BOS = Begeleider op School) je Stage, Leren & Werken plek. Pas als de Leer- Werkovereenkomst ondertekend is EN geregistreerd is bij het stagebureau neem je formeel deel aan de stagebegeleiding jaar 2. De Leer- Werkovereenkomst is een juridisch document dat in onheldere of vervelende situaties een belangrijke rol heeft D u u r s t a g e, s t a g e d a g e n De stage begint in de eerste week van het nieuwe cursusjaar en eindigt in de laatste week van het cursusjaar. Je bent dus alle blokken op stage. Maandag en woensdag zijn de stagedagen voor het tweede jaar. Het kan zijn dat je door omstandigheden later bent begonnen. Dan spreek je met je werkplekbegeleider en instituutsopleider af hoe je de opgelopen vertraging zult inhalen. Dit kan bijvoorbeeld door enkele weken wat vaker aanwezig te zijn, of meerdere lessen op je stagedag te geven V e r g o e d i n g s t a g e In het OidS traject zijn vaste afspraken over de vergoeding van het Stage, Leren & Werken. Per OidS traject kan dat iets verschillen. Je schoolcoördinator OidS en de instituutscoördinator OidS kunnen je daar meer informatie over geven B e g e l e i d i n g De manier waarop je op de stageschool begeleid wordt verschilt van school tot school. In het OidS traject wordt je vanuit de Hogeschool Rotterdam begeleidt door een Instituutsopleider. Over het algemeen is dat een docent van de HR, die OidS studenten 1 middag in de week begeleidt op (één van) de Leren & werken locaties. Verder is er nog een schoolcoördinator OidS, die de begeleiding van het hele groepje op zich neemt, en met wie je telkens overlegt over wat je plannen zijn en hoe die te realiseren zijn. Een belangrijk thema bij het eerste gesprek is dan hoe de begeleiding georganiseerd wordt. Het is belangrijk om te weten dat er, zeker in de eerste twee maanden, altijd en de gehele les een docent bij je achter in de klas moet zitten om feedback te geven. 8

9 3. 6 A a n w e z i g h e i d s t a g e b e g e l e i d i n g De instituutsopleider organiseert begeleidingsbijeenkomsten op één van de Leren & Werken locaties. Je bent verplicht om hierbij aanwezig te zijn. Per blok ben je minimaal 80% van de bijeenkomsten actief aanwezig. Voor elke keer dat je afwezig was, geef je een geldige reden op en lever je een verslag van de gemiste bijeenkomst in (zie hoofdstuk 5: Beoordeling). Als je minder dan 80% aanwezig bent geweest, heeft de Instituutsopleider de mogelijkheid om je de toegang tot de les te ontzeggen. Dit betekent ook dat je het huidige cursusjaar geen beoordeling krijgt voor de stage. De instituutsopleider komt minimaal 2 keer bij je op bezoek, en heeft verder regelmatig contact via de mail, telefoon en/of persoonlijk met je werkplekbegeleider en/of schoolcoördinator OidS om over de voortgang te spreken B e o o r d e l i n g In hoofdstuk 5 staat concreet beschreven wat er per leerwerktaak van je verwacht wordt. Per blok wordt bepaald of je aan de voorwaarden hebt voldaan om de studiepunten behorende bij dat blok in Osiris bijgeschreven te krijgen. Als je niet aan de beschreven eisen hebt voldaan, krijg je een onvoldoende beoordeling in Osiris en zal je je voor de herkansing moeten inschrijven. In de herkansingweek wordt opnieuw bekeken of je aan de voorwaarden hebt voldaan om je studiepunten bijgeschreven te krijgen. Bij een tweede onvoldoende voor het zelfde blok is het niet meer mogelijk om de studiepunten behorende bij dat blok dit studiejaar te ontvangen en zal in een gesprek met de schoolcoördinator OidS en de instituutscoördinator OidS bepaald worden hoe de rest van het traject er uit komt te zien V e r a n t w o o r d e l i j k h e d e n v a n s t a g i a i r ( e ) Jij bent als student zelf verantwoordelijk voor je daden op de stageschool, je bent tegelijkertijd ook het visitekaartje van Hogeschool Rotterdam. Deze verantwoordelijkheid strekt zich uit tot iedereen in de school en tot alles wat met de school samenhangt. Het komt hierop neer: Je past je aan aan de organisatie van de school en stelt je loyaal op tegenover de doelstellingen van de school, óók als die van levensbeschouwelijke aard zijn. Je bent op tijd aanwezig voor lessen, afspraken, vergaderingen en dergelijke. Als richtlijn houden we aan dat je tussen 8.30 en uur aanwezig bent, maar de school kan andere tijden aanhouden. In geval van ziekte neem je bijtijds contact op met de stageschool om je af te melden en een nieuwe afspraak te maken. Ook je instituutsopleider stel je hiervan op de hoogte. Gemiste stagedagen worden ingehaald. Je maakt daarover zelf een afspraak met de begeleiders op de stageschool. Je gaat zorgvuldig met gegeven leer- en hulpmiddelen om. Je onderhoudt zo goed mogelijk contact met alle voor jou relevante betrokkenen. Je houdt rekening met de geschreven en ongeschreven regels van de school. Je gedrag is sociaal aanvaardbaar, je taalgebruik correct en je kleding is verzorgd en aangepast aan de situatie op school. 9

10 Je neemt het vertrouwelijke karakter van informatie over school, medewerkers en leerlingen in acht, ook in de schriftelijke informatie in het portfolio en rapportages. 10

11 4 Leerwerktaken De brede competentie ontwikkeling van de student in de schoolpraktijk staat centraal. En niet uitsluitend het oefenen van de vaardigheid in het lesgeven. Het algemene doel van de stage in jaar 2 is dat de student de taken en verantwoordelijkheden van een docent in alle facetten leert kennen en beschrijven. Waarin voor een docent naast het lesgeven nog tal van andere zaken en taken aan de orde zijn. Voor elke leerwerktaak is beschreven wat je moet doen en waarom, wat de rollen van je begeleiders zijn, en wat er uiteindelijk in je portfolio moet komen te staan. Vorig jaar heb je de eerste vijf leerwerktaken verricht. In jaar 2 werk je aan vijf nieuwe leerwerktaken die op pagina 12 tot en met 23 van deze handleiding staan beschreven. Met behulp van het logboek houd je bij welke activiteiten je hebt bijgewoond of hebt uitgevoerd. Hoeveel lessen je in totaal bijgewoond, of (deels) gegeven hebt. Voor de instituutsopleider biedt het zicht op jouw vlieguren. Het logboek bevat minimaal de volgende ingevulde tabel: Datum Klas Bijdrage aan de les (B,D,G) Werkplekbegeleider aanwezig (W/D/N) Andersoortige bijdrage Handtekening werkplekbegeleider - In de kolom Bijdrage aan de les kun je aangeven of je de les alleen hebt bijgewoond (B), of je er een deel van verzorgd hebt (D), of dat hem geheel gegeven hebt (G). - In de kolom Werkplekbegeleider aanwezig geef je aan of hij/zij er wel (W), niet (N) of deels (D) bij heeft gezeten. - Onder het kopje Andersoortige bijdrage kun je alles vermelden wat je op de stagedag hebt gedaan, behalve de lessen. Denk hierbij aan toetsen nakijken, deelname aan een ouderavond, surveillance, begeleidingsgesprek met een leerling et cetera. - De Werkplekbegeleider valideert dit overzicht door regelmatig zijn handtekening/paraaf te zetten. 11

12 4. 1 L W T 2. 1 : K l a s s e n m a n a g e m e n t e n d i r e c t e i n s t r u c t i e In één zin: Deel A: Een veilige en ordelijke leerklimaat creëren. Deel B: Bij het voorbereiden en uitvoeren van je lessen, ga je bewust het directe instructiemodel toepassen. Periode: blok 1 en 2 Competenties: 2, 3, 4 en 7. Deel A Wat ga je doen? Om het leerklimaat in je klas vorm te kunnen geven, moet je je eerst bewust worden welk systeem van regels en ordemaatregelen binnen de school gehanteerd worden en welke visie daaraan ten grondslag ligt. Ook moet je onderzoeken bij een aantal docenten hoe zij omgaan met bovenstaand systeem. Wat verstaan docenten en leerlingen onder een goede sfeer in de groep? Wat is dat nu regels hanteren en hoe staat dat in verhouding tot het bouwen van een goede sfeer in de klas? Stel zelf gedragregels op, waarvan jij vindt dat je leerlingen zich aan moeten houden. Maak ook een lijst met orde maatregelen op, die vooraf gaan aan het uitsturen van een leerling. Waarom? Het is niet vanzelfsprekend dat er een goede sfeer is in de groep. Jij als docent zal daar voor moeten zorgen. Met een goed contact met de leerlingen kom je al een heel eind, maar toch zullen er regels afgesproken moeten worden. En hoe gaat het handhaven van deze regels samen met jouw relatie met de leerlingen? Door je meer bewust te worden van je klassenmanagement, zal je zien dat de lessen soepeler kunnen verlopen Resultaat in portfolio, deel A In je portfolio moet duidelijk worden op welke manier jij zorgt voor een veilig en ordelijk leerklimaat en ook wat je doet als dit verstoord wordt. Dit kan je doen door bewijzen en beschrijvingen te verzamelen, zoals: Aangeven welke regels er bij jou in de klas gelden en hoe deze in relatie staan tot de visie van de school. Op welke manier je deze regels hanteert. Dus hoe maak je de regels kenbaar en hoe bewaak je de regels. Welke maatregelen je hanteert, denk daarbij ook aan je escalatieladder. Leerling-enquêtes (waarin vragen over leerklimaat en orde aan bod komen, een Vragenlijst Interactioneel Leerkrachtengedrag (VIL)). Lesobservaties van derden met de bespreking ervan. Video-opnames met analyse. 12

13 Deel B Wat ga je doen? Tijdens de module Effectief lesgeven en Directe Instructie heb je de volgende 6 sleutel begrippen geleerd: 1. Een goede structuur in de opbouw van de leerstof 2. Het juiste niveau van de leerstof 3. Betekenis geven 4. Individuele aanspreekbaarheid 5. Zichtbaarheid 6. Motivatie Het is de bedoeling dat je deze sleutelbegrippen gaat toepassen in je lessen en checkt hoe goed dat gelukt is. Waarom? Een les bestaat uit veel verschillende fasen, waarbij iedere fase een belangrijk doel heeft in de les. Door ieder fase van de les goed voor te bereiden en duidelijk het doel ervan in de gaten te houden, wordt niet alleen de les gestructureerd, maar ook betekenisvol. 2 Resultaat in portfolio, deel B Deel B1 5 volledig uitgewerkte lesvoorbereidingen aan de hand van de vragen en deelvragen Wat wil ik de leerlingen leren in dit hoofdstuk Hoe kan ik dat (= wat ik de leerlingen wil leren) bereiken, zó dat alle leerlingen actief meedoen. Wat doe ik (en waarom) wat doet leerling (waartoe) (hier globaal neerzetten, gedetailleerde uitwerking per les) Hoe controleer en evalueer ik of de leerlingen geleerd hebben wat ik ze wilde leren. In deze lesvoorbereidingen zitten de lesfasen en sleutelbegrippen van de directe instructie verwerkt. Uiteraard zijn de lessen uitgevoerd, geëvalueerd en is eigen evaluatie en reflectie als ook de feedback van coach hierin verwerkt. Deel B2 In de kijkwijzer directe instructie (bijlage bij deze LWT) staat per lesfase aangegeven wat de lesfase inhoudt en waar dat aan te zien is. Gebruik deze kijkwijzer om samen met je coach gericht te oefenen totdat je fase 1 t/m 6 in voldoende mate beheerst. Je maakt hiervoor een plan, voert dit uit en doet hierover verslag tijdens de bijeenkomst en in je portfolio. 2 overgenomen van Academische Opleidingsschool West-Brabant 13

14 Deel B3 Een speciaal onderdeel uit de cursus effectief lesgeven en directe instructie is de techniek van het vragen stellen en de niveaus van vragen stellen. Bedenk hoe je kunt bewijzen dat je dit onderdeel beheerst. Deel B4 Als jij, de werkplekbegeleider, collegebegeleider en instituutsopleider van mening zijn dat je deel B1, B2 en B3 beheerst, kun je bij je instituutsopleider aangeven dat je de proeve van bekwaamheid wilt afleggen. Deze proeve bestaat uit een lesbezoek of een video-opname van je les en een gesprek met iemand anders dan je werkplekbegeleider. De proeve moet voldoende zijn. Mogelijke bronnen Ebbens, S. & Ettekoven, S. (2009). Samenwerkend leren. Praktijkboek. Groningen/Houten: Noordhoff. Ebbens, S. & Ettekoven, S. (2005). Effectief leren. Basisboek. Groningen/Houten: Wolters-Noordhoff. Geerligs, T., Van der Veen, T. (2001) Lesgeven en zelfstandig leren. Assen: Van Gorcum. Teitler, P. (2009). Lessen in orde. Handboek voor de onderwijspraktijk. Bussum: Coutinho. Register Praktijkleren ( Orde van twaalf tot achttien Brochurereeks, CPS ISBN: Tips voor uitvoering Om de sleutelbegrippen goed inhoud te kunnen geven, zal je meer moeten weten dan alleen de inhoud van één les. Neem het gehele lesboek van je klas door, zodat je die ene les een plaats kan geven in het geheel dat de leerlingen moeten leren. Bedenk bij het uitkiezen van de opdrachten wat je wil leren. Naar aanleiding van de reflecties kan je leervragen formuleren, welke je kan opnemen in je POP/LWP Bespreek de resultaten van de LWT tijdens de PEER bijeenkomst. Rol werkplekbegeleider Bespreek de lesvoorbereidingen vooraf met je Werkplekbegeleider (WPB) Bespreek met je Werkplekbegeleider (WPB) hoe je les is verlopen Rol instituutsopleider De instituutsopleider organiseert samen met jou de Leerwerktaken De instituutsopleider beoordeelt de LWT en geeft feedback in het portfolio Bijlage LWT 2.1 A: Kijkwijzer klassenmanagement. Te gebruiken bij een lesobservatie. Bijlage LWT 2.1 B: Kijkwijzer directe instructie. Te gebruiken bij een lesobservatie. 14

15 3 Kijkwijzer Klassenmanagement KLASSENMANAGEMENT IS GERICHT OP DE RELATIE MET DE LEERLINGEN Naam student Vak Klas /lesuur /lokaal Datum Observant NW = niet waargenomen / W = waargenomen De docent. Gebruik maken van de ruimte NW W Opmerkingen 1 Is op tijd bij het lokaal 2 Gaat als eerste het lokaal binnen en ontvangt de leerlingen bij de deur als gastheer /gastvrouw 3 Corrigeert, zo nodig, onmiddellijk bij binnenkomst (hoofddeksels, blikjes, eten, duwen ) 4 Laat de leerlingen op een ordelijk wijze het lokaal binnenkomen 5 Kan vanaf elke plek de klas overzien 6 Weet de namen en plaats van leerlingen (eventueel mbv plattegrond) Bepaalt, indien nodig, waar de leerlingen zitten en naast wie 7 Markeert een voor iedereen duidelijk startmoment van de les 8 Beweegt zich op een zinvolle manier door het hele lokaal 9 Heeft de regie over de leermiddelen ( smartboard, computers, ed) 10 Heeft de regie over het interieur van het lokaal (licht, ramen, deur, materialen, ed) 11 Heeft en voert de regie over lopen door de klas bij werkvormen en andere loopbewegingen (naar het toilet gaan, kopiëren, iets uit het kluisje halen, ed) 12 Bepaalt het moment dat leerlingen het lokaal verlaten 13 Laat de leerlingen ordelijk vertrekken 14 Het lokaal wordt netjes achtergelaten (stoelen aangeschoven, bord schoon, papieren weg, ) 3 Overgenomen van Melanchthon 15

16 De docent. Persoonlijk presentatie NW W Opmerkingen 1 Maakt fysiek een actieve indruk 2 Is altijd zichtbaar aanwezig, zit niet uitsluitend achter het bureau 3 Staat met beide benen, stevig op de grond, schouders recht, het is voor leerlingen helder en duidelijk wie de regie voert 4 Maakt oogcontact met de leerlingen 5 Spreekt duidelijk en verstaanbaar 6 Gebruikt afwisselende spreektechnieken ( dynamiek, ritme, toonhoogte, pauzes ) 7 Maakt zinvol gebruik van gebaren en mimiek 8 Zorgt ervoor dat de non-verbale en de verbale communicatie congruent zijn 9 Zorgt voor gepaste afstand naar de leerling 10 Heeft een uiterlijke presentatie (kleding ed.) die past bij de voorbeeldfunctie De docent. Leer - / werkklimaat NW W Opmerkingen 1 Heeft een zichtbare lesvoorbereiding 2 Heeft het materiaal voor de les klaarliggen 3 Geeft duidelijke opdrachten (wie, hoe, met wie, wanneer klaar, wat als af enz) 4 Gebruikt afwisselende werkvormen 5 Hanteert voor zichzelf en de leerlingen duidelijk wat de afspraken zijn die passen bij het pedagogisch klimaat van de school, legt deze uit en niet op 6 Past de afspraken consequent toe 7 Heeft aandacht voor alle leerlingen in de klas 8 Geeft vooral aandacht aan positief gedrag 16

17 De student. Belonen en straffen NW W Opmerkingen 1 Gebruikt de ik-boodschap 2 Geeft de leerlingen een compliment zodra het geformuleerde gewenste gedrag wordt getoond 3 Herhaalt en varieert de ik-boodschap indien nodig 4 Geeft positieve feedback op het gedrag en de persoon, benoemt en stimuleert proactief gedrag 5 Benoemt het positieve gedrag 6 Benoemt het effect van dat gedrag op de omgeving 7 Benoemt het effect op zichzelf 8 Geeft negatieve feedback op de zaak (niet op de persoon) 9 Past de afspraken consequent toe 10 Past de escalatieladder toe vanaf een stap die past bij wat gebeurt 11 Reageert direct op storend gedrag, laat het niet lopen 12 Pakt ordeverstoorders individueel aan 13 Vermijdt generaliseren van storend gedrag (jullie, altijd, nooit, iedereen, allemaal,.) 14 Spreekt niet als het onrustig is 15 Hanteert verschillende technieken de leerlingen stil te krijgen 16 Heeft oog voor positief ingestelde leerlingen, geeft hen passende complimenten 17 Maakt gebruik van motivatietechnieken 18 Weet eventuele bijzondere omstandigheden van de leerling(en) en past zijn handelen daarop aan (situationeel leiderschap) Algemene opmerkingen 17

18 4 Kijkwijzer didactisch model: directe instructie Naam student Vak Klas /lesuur /lokaal Datum Observant OW = onvoldoende waargenomen / VW = voldoende waargenomen / C = competent Verwijzingen Ebbens effectief leren ISBN Lesfase 0 ontwerpen van de les (sleutelbegrippen : niveau van de leerstof; betekenis; succes; blz. 35) OW VW C Opmerkingen 1 De doelen zijn helder geformuleerd in leerlingentaal 2 De doelen zijn specifiek geformuleerd in zinnen met kennen en kunnen 3 De doelen zijn meetbaar 4 De doelen zijn acceptabel 5 De doelen zijn realistisch 6 De doelen zijn tijdgebonden 7 De doelen zijn betekenisvol 8 De voorkennis is geformuleerd, doelen sluiten daarbij aan 9 De doelen zijn haalbaar voor alle leerlingen 10 De les heeft een duidelijk startmoment Fase 1 Aandacht richten op de doelen van de les en activeren voorkennis (sleutelbegrippen : betekenis geven; blz. 39) OW VW C Opmerkingen 1 Gebruikt aandachtsrichter 2 Activeert voorkennis 3 Gericht op de gemeenschappelijke kern van de les 4 Maakt de leskern betekenisvol 5 Fase 2 Uitleg geven (sleutelbegrippen : zichtbaarheid; succes; kennis van resultaten; interesse/veiligheid; blz. 41) OW VW C Opmerkingen 1 Expliciteert indien gewenst 2 Maakt de inhoud zichtbaar 3 Expliciteert de denkstappen 4 Houdt de aandacht vast 5 Richt zich op de kern 4 Overgenomen van Melanchthon 18

19 Fase 3 Nagaan of de belangrijkste begrippen en/of vaardigheden zijn overgekomen (sleutelbegrippen : individuele aanspreekbaarheid; zichtbaarheid; veiligheid/interesse; kennis resultaten; blz. 46) OW VW C Opmerkingen 1 Bespreekt de inhoud van de les door vragen 2 Bespreekt proces door vraag 3 Geeft willekeurig beurten 4 Per onderdeel een checkvraag 5 Niveau vragen = niveau uitleg Fase 4 Instructie zelfwerkzaamheid (sleutelbegrippen : helderheid; zichtbaarheid; individuele aanspreekbaarheid; kennis van resultaten; interesse/veiligheid; blz. 50) OW VW C Opmerkingen 1 Stimuleert het vermogen bij leerlingen zelf tot oplossingen te komen. 2 Geeft één opdracht tegelijk of anders in een voor leerlingen duidelijke lijn. 3 Geeft het doel van de opdracht aan. 4 Geeft aan hoeveel tijd aan de opdracht besteedt kan worden. Zet het eindtijdstip op het bord. 5 Maakt de leerlingen duidelijk wat er gedaan moet worden. 6 Geeft aan hoe het eventueel gedaan kan worden. 7 Maakt duidelijk met wie de opdracht gedaan wordt. 8 Geeft aan wat te doen bij het vastlopen van een opdracht. 9 Maakt duidelijk welke hulp(bronnen)(middelen) beschikbaar zijn. 10 Geeft aan wat er met het resultaat van de opdracht gebeurt. 11 Controleert door middel van het toepassen van vraagtechnieken of de opdracht duidelijk is voor de leerlingen. 12 Heeft extra opdrachten voor leerlingen die snel klaar zijn. 19

20 Fase 5 Begeleiden zelfwerkzaamheid (sleutelbegrippen : helderheid; zichtbaarheid; individuele aanspreekbaarheid; kennis van resultaten; interesse/veiligheid; blz. 50) OW VW C Opmerkingen 1 Checkt de instructie 2 De eerste vijf minuten geen hulp 3 Helpt inhoudelijk door vragen te stellen 4 Maakt gebruik van verschillende soorten vragen 5 Controleert wat af is 6 Anticipeert op de snelheid van werken Fase 6 Afsluiting van de les op de belangrijkste begrippen en vaardigheden, vooruitblik volgende les (sleutelbegrippen : individuele aanspreekbaarheid; zichtbaarheid; blz. 61) OW VW C Opmerkingen 1 Bespreekt de inhoud van de les door vragen stellen 2 Bespreekt het proces door vragen te stellen 3 Geeft willekeurig beurten 4 Zet het nieuwe huiswerk op het bord 5 Licht het nieuwe huiswerk toe (zie fase 4) 6 Zet de lesstof goed door in het opgegeven huiswerk 7 Noteert het huiswerk in het klassenboek 8 Controleert of leerlingen huiswerk overnemen Sterke punten: Aandachtspunten: 20

21 4. 2 L W T 2. 2 : A c t i v e r e n d e d i d a c t i e k In één zin: je geeft les met daarbij de nadruk op het activeren van leerlingen Periode: blok 3 en 4 Competenties: 1, 2, 3, 4, 7 Wat ga je doen? Je gaat heel veel oefenen en experimenteren met activerende didactiek in de diverse fasen van de les. Dat hoeven geen spectaculaire werkvormen te zijn, wel werkvormen waardoor de leerlingen op enigerlei wijze actief met leren bezig zijn. Uit alle werkvormen waarmee je experimenteert kies je er 10 die je helemaal uitwerkt, hieronder is minstens een ICT werkvorm. Wat wil ik de leerlingen leren in dit hoofdstuk Hoe kan ik dat (= wat ik de leerlingen wil leren) bereiken, zó dat alle leerlingen actief meedoen. Wat doe ik? (en waarom) wat doet leerling? (waartoe) Hier werk je de werkvorm gedetailleerd uit. Welke werkvorm, hoe zit die in elkaar? Waarom die? Relatie met wat je de leerling wilt leren? Hoe was het voor jou? Hoe hebben de leerlingen het ervaren? (checken!) Feedback werkplekbegeleider/medestudent Hoe controleer en evalueer ik of de leerlingen geleerd hebben wat ik ze wilde leren? Video portret van 3 werkvormen in actie Presentatie van video en gehele proces in de instituutsopleider bijeenkomst Waarom? Het activeren van leerlingen is een zeer cruciale vaardigheid van een docent. Zodra vooral leerlingen actief zijn krijgt de docent meer zicht op hun leer- en denkproces en, nog belangrijker, op het uiteindelijke leerresultaat. Er zijn veel verschillende manieren om leerlingen te activeren en tijdens deze leerwerktaak krijg je de gelegenheid hiermee te experimenteren. 21

22 Resultaat in portfolio Maak in je portfolio duidelijk dat het je lukt op een verantwoorde manier de leerlingen actief te krijgen met de door jou gekozen didactiek. Dit kan je doen door bewijzen en beschrijvingen te verzamelen, zoals: De lesvoorbereiding (formulier), de uitvoering (logboek) en reflectie (aan de hand van een methodiek, bv Korthagen) En aangeven hoe je tot de keuze van je werkvorm bent gekomen. En beschrijvingen in hoeverre je je gestelde doelen bereikt hebt. Lesobservaties van derden met de bespreking ervan, waarbij de activiteiten van jou en de leerlingen centraal staan. Video-opnames met analyse, waarin de activiteiten van jou en de leerlingen centraal staan. Mogelijke bronnen Ebbens: samenwerkend leren Vakdidactiek Internet: google op activerende werkvormen Tips voor uitvoering Bedenk eerst wat het (leer)doel is dat je wilt bereiken bij de leerling. Ga daarna op zoek naar een geschikte werkvorm. Zorg er dus voor dat je je lesactiviteiten kan verantwoorden, en dus niet bezig bent met leuke werkvormen toepassen. Bedenk bij het uitkiezen van de opdrachten wat je wilt leren. Naar aanleiding van de reflecties kan je leervragen formuleren, welke je kunt opnemen in je POP/LWP Bespreek de resultaten van de LWT tijdens een PEER bijeenkomst. Rol werkplekbegeleider Bespreek de lesvoorbereidingen vooraf met je Werkplekbegeleider (WPB) Bespreek met je Werkplekbegeleider (WPB) hoe je les is verlopen Rol instituutsopleider De instituutsopleider organiseert samen met jou de Leerwerktaken De instituutsopleider beoordeelt de LWT en geeft feedback in het portfolio 22

23 4. 3 L W T 2. 3 : W e r k e n i n e e n o r g a n i s a t i e In één zin: Je doet zoveel mogelijk ervaring op met werken in een organisatie. Periode: 1,2,3,4. Competenties: 5, 6 en 7 Wat ga je doen? Werken in een organisatie kenmerkt zich door gedeelde verantwoordelijkheid. Om deze samenwerking te bewerkstelligen en het onderwijs te verbeteren zijn er op school diverse formele en informele activiteiten en overlegstructuren. Bereid minstens acht activiteiten voor die te maken hebben met samenwerken in een organisatie of daarbuiten en voer deze uit. Te denken valt aan een (actieve) bijdrage aan een vakgroepvergadering, een rapportvergadering, een (actieve) bijdrage aan de organisatie van een excursie, deelnemen aan een open dag of iets dergelijks. Denk ook aan huiswerkbegeleiding, surveilleren in de pauze, meegaan op een excursie, deelnemen aan een feestavond, deelnemen aan een projectweek et cetera. Van tevoren maak je ook voor deze leerwerktaak een POP. Rol werkplekbegeleider Specifieke feedback geven op de activiteiten die de student onderneemt. Enkele momenten reserveren voor een tussentijdse evaluatie. Voortgang monitoren, bij twijfel contact opnemen met stagebegeleider. Rol stagebegeleider Bespreken specifieke stage-ervaringen tijdens de bijeenkomsten Voortgang uitwerking leerwerktaak bewaken Beoordelen digitaal portfolio Resultaat in digitaal portfolio Zie hoofdstuk L W T 2. 4 : ( S c h o o l s p e c i f i e k ). Over deze schoolspecifieke leerwerktaak ontvang je informatie van je instituutsopleider en de schoolcoördinator OidS L W T 2. 5 : ( S c h o o l s p e c i f i e k ). Over deze schoolspecifieke leerwerktaak ontvang je informatie van je instituutsopleider en de schoolcoördinator OidS. 23

24 5 Beoordeling In dit hoofdstuk staat wat je concreet per blok moet inleveren bij de Instituutsopleider B e o o r d e l i n g b l o k 1 Je hebt een start gemaakt met LWT 2.1 en in ieder geval de onderdelen uit de tabel hieronder in je portfolio opgenomen. Leerwerktaak Wat? Toelichting 2.1: Klassenmanagement en directe instructie POP/LWP De Leervragen en het leerwerkplan rondom de LWT 2.1 geschreven in (de geest van) het format in bijlage 1 in max. 1 A4tje. Drie uitgewerkte lessen Twee videofragmenten Van elk deel van de les neem je op: De (les)voorbereiding Een beschrijving van het lesverloop Feedback op de les, dit kan van je werkplekbegeleider zijn, een peer/medestudent of een andere betrokkene. Een heldere reflectie. Hierin besteed je in ieder geval aandacht aan jouw leervragen en voornemens rondom klassenmanagement. In de reflectie van je lessen heb je een koppeling gemaakt naar één of meerder leervragen uit je POP. Je maakt een koppeling naar de sleutelbegrippen die van belang zijn bij het vormgeven van die lesfase. Neem op 2 videofragmenten van een uitgewerkt les, voorzien van een reflectie. 24

25 5. 2 B e o o r d e l i n g b l o k 2 Je hebt een start gemaakt met LWT 2.2 en in ieder geval de onderdelen uit de tabel hieronder in je portfolio opgenomen. Leerwerktaak Wat? Toelichting 2.2: Activerende didactiek POP/LWP De Leervragen en het leerwerkplan rondom de LWT 2.2 geschreven in (de geest van) het format in bijlage 1, max. één A4tje. Let op: ook bij LWT 2.2 verwerk je de theorie van Effect leren en directe instructie. 3 lesverslagen Van elke les neem je op: De lesvoorbereiding Een beschrijving van het lesverloop. Feedback op de les, dit kan van je werkplekbegeleider zijn, een peer/medestudent of een andere betrokkene. Een heldere reflectie, waarbij je een koppeling maakt naar je leervragen en naar de theorie van Effectief leren en directe instructie. 2 beeldfragmenten Neem op 2 beeldfragmenten van uitgewerkte lessen, voorzien van een reflectie. Tussentijdse beoordeling werkplekbegeleider. Een schriftelijk oordeel van de werkplekbegeleider (zie Hst. 5 voor formulier tussentijdsoordeel werkplekbegeleider of de ingevulde leerlijnen). 25

26 5. 3 B e o o r d e l i n g b l o k 3 Zowel LWT 2.1 als LWT 2.2 zijn af. De beoordeling gebeurt aan de hand van de volgende 2 formulieren. 5 Beoordelingsformulier LWT 2.1 B: Directe instructie Onderdeel Algemeen: Duidelijke lay-out Correct Nederlands Basisgegevens: school, coach, klas, methode, datum Opmerkingen Deel B1 5 uitgewerkte lesvoorbereidingen Uitwerking vraag 1: Wat wil ik de leerlingen leren? Samenhang is helder De daaruit voortvloeiende doelen zijn geformuleerd in actiewerkwoorden, zichtbaar, meetbaar en betekenisvol Uitwerking vraag 2: Hoe kan ik dat (wat ik leerlingen wil leren) bereiken, zó dat alle leerlingen actief meedoen Uitgewerkt in grote lijn wat docent gaat doen en waarom En wat hij /zij van leerlingen verwacht Hieruit blijkt dat student: Aansluit bij belevingswereld lln De keuze voor de werkvormen relateert aan doelen Uitwerking vraag 3: Hoe controleer en evalueer ik of leerlingen geleerd hebben wat ik ze wilde leren? student geeft afsluiter per les vorm Uitwerking per les Eigen evaluatie Evaluatie/feedback werkplekbegeleider (getekend) Eigen conclusie student: wat geleerd en hoe verder Eindoordeel B1 Handtekening instituutsopleider Nog aanvullen / voldoende / goed 5 overgenomen van Academische Opleidingsschool West-Brabant 26

27 Deel B2 Verslag over uitvoering plan rondom beheersen van elementen van directe instructie Eindoordeel B2 Handtekening instituutsopleider Nog aanvullen / voldoende / goed Deel B3 Bewijs beheersen vragen stellen Niveau van vragen (alle niveaus komen aan bod) Hoe stel je een vraag (criteria) Reageren op antwoorden (doorvragen/doorspelen) Eindoordeel B3 Handtekening instituutsopleider Nog aanvullen / voldoende / goed Deel B4 Proeve van bekwaamheid Eindoordeel Handtekening instituutsopleider Nog aanvullen / voldoende / goed 27

28 6 Beoordelingsformulier LWT 2.2: Activerende didactiek Onderdeel Opmerkingen Algemeen: Duidelijke lay-out Correct Nederlands Basisgegevens: school, coach, klas, methode, datum Uitwerking 10 activerende werkvormen, waaronder 1 ICT Wat wil ik de leerlingen leren in dit hoofdstuk Hoe kan ik dat (= wat ik de leerlingen wil leren) bereiken, zó dat alle leerlingen actief meedoen. Wat doe ik? (en waarom) wat doet leerling? (waartoe) Hier werk je de werkvorm gedetailleerd uit Welke werkvorm, hoe zit die in elkaar? Waarom die? Relatie met wat je de leerling wilt leren? Hoe was het voor jou? Hoe hebben de leerlingen het ervaren? ( checken!) Feedback coach/medestudent Hoe controleer en evalueer ik of de leerlingen geleerd hebben wat ik ze wilde leren? Oordeel Handtekening instituutsopleider Nog aanvullen / voldoende / goed Beeldfragementen van 3 werkvormen in actie Oordeel Handtekening instituutsopleider Nog aanvullen / voldoende / goed 6 overgenomen van Academische Opleidingsschool West-Brabant 28

29 Presentatie van beeldfragementen en gehele proces in instituutsopleider bijeenkomst en reflectieverslag hiervan, waarin feedback medestudenten is verwerkt Oordeel Handtekening instituutsopleider Eindoordeel Handtekening instituutsopleider Nog aanvullen / voldoende / goed Nog aanvullen / voldoende / goed 29

30 5. 4 B e o o r d e l i n g b l o k 4 Leerwerktaak Wat? Toelichting 2.3: Werken in een organisatie POP/LWP De Leervragen en het leerwerkplan rondom de LWT 2.3 geschreven in (de geest van) het format in bijlage 1, in max. één A4tje Verslag van 3 verschillende activiteiten Uitwerking van de LWT en beoordeling Eindbeoordeling werkplekbegeleider Competentiescan POP volgend jaar. Van elke activiteit neem je op: Voorbereiding van de activiteit (max één A4tje) Een beschrijving van het verloop en jouw aandeel daarbij. Een heldere reflectie. Hierin besteed je in ieder geval aandacht aan jouw leervragen en voornemens uit je POP. Feedback van je werkplekbegeleider specifiek gericht op je functioneren in de groep. Hierbij kan je vragen of hij speciale aandacht heeft voor: contact leggen, wijze van leiding geven en begeleiden van (kleine) groepen. Feedback van drie leerlingen op je functioneren in een groep. Nb. Je kan zelf richting geven aan deze feedback door een paar evaluatievragen op te stellen over items die jij belangrijk vindt om te weten. De inhoud en eisen van LWT 2.4 en 2.5 verschillen per OidS traject. De uitvoerende docenten zullen, in overleg met je Instituutsopleider, deze LWT s beoordelen. Een schriftelijk eindoordeel van de werkplekbegeleider (zie Hst. 5 voor formulier eindoordeel werkplekbegeleider of leerlijnen). Je maakt de competentiescan en neemt deze op in je portfolio. Dit vormt de basis voor een POP voor volgend jaar van max. 2 A4tjes 5. 5 E i n d b e o o r d e l i n g N i v e a u 2 De stage van leerjaar 2 sluit je af met een eindgesprek met je instituutsopleider aan het eind van je stageperiode in blok 4. Het gesprek duurt ongeveer twintig minuten en vindt telkens plaats met je instituutsopleider en (maximaal) drie klasgenoten. 30

31 Opdracht bij het eindgesprek stage jaar 2 Doel van het eindgesprek is het expliciet maken van je ontwikkeling/leerrendement stage jaar 2 en vooruitblikken op stage jaar 3 Ter voorbereiding op dit gesprek bereidt je een presentatie van maximaal vijftien minuten voor, waarin je : 1. aan de hand van 3 thema s laat zien wat je hebt geleerd (Let op: gebruik portfolio om beweringen te bewijzen!). 2. aangeeft hoe de stage jouw visie op lesgeven in het algemeen en in het lesgeven in het schoolvak in het bijzonder heeft beïnvloed (gebruik begrippenkader vakdidactiek/ directe instructie). 3. vooruitblikt op stage jaar 3 (denk aan: leervragen, school, begeleiding etc.). Omdat in de gebruikte lokalen/spreekkamers soms geen computer of beamer beschikbaar is, kan je tijdens je presentatie ook gebruik maken van: 1. of een moodboard en/of poster 2. of een (eigen) laptop. 31

32 Advies werkplekbegeleider. Een belangrijk onderdeel van de tussentijdse- en eindbeoordeling van stage jaar 2 is het advies van de werkplekbegeleider. Om een goed onderbouwd advies te kunnen geven, vult de werkplekbegeleider per competentie in in welke mate de student, op niveau 2; assisterend onder directe begeleiding in eenvoudige situaties en begeleid taken verrichten van een leraar onder begeleiding in standaard situaties, functioneert. Daarbij onderbouwt de werkplekbegeleider zijn/haar mening met voorbeelden en geeft hij of zij ook ontwikkelpunten voor de student aan. Voorwaarden voor het krijgen van een eindadvies stage jaar 2 zijn: Leerwerktaken zijn met een voldoende afgerond. Verslag en beoordeling van minimaal 1 lesbezoek door een ander dan de werkplekbegeleider. Verslagen zijn in correct Nederlands geschreven. De student levert het tussentijdse beoordeling in aan het einde van blok 2. En de eindbeoordeling van de werkplekbegeleider bij de instituutsopleider, als onderdeel van zijn/haar eindbeoordelingsdossier, in blok 4. 32

33 5. 6 T u s s e n t i j d s e b e o o r d e l i n g s t a g e j a a r 2 ( w e r k p l e k b e g e l e i d e r ) Naam stagiair(e): Stageschool: Naam werkplekbegeleider: Tussentijdse beoordeling: onvoldoende matig voldoende goed Hoe heeft de stagiaire in het eerste deel van de stage bij u gefunctioneerd? Hierbij kunt u denken aan: op tijd aanwezig zijn, zich houden aan afspraken, inzet en motivatie, contacten met andere collega s. Hoe beoordeelt u de wijze waarop de stagiair(e) heeft gewerkt aan zijn/haar portfolio? Heeft hij/zij gevraagd naar mogelijkheden binnen de school om aan leervragen te werken? Is hij/zij (op een voor u duidelijke manier) aan de slag gegaan met eigen leervragen, heeft hij/zij op verschillende momenten gerichte feedback aan u gevraagd? Hoe beoordeelt u momenteel de kwaliteiten van de stagiair(e) als (toekomstig) leraar? 33

34 Waar zou de stagiair(e) de komende tijd aandacht aan moeten besteden? Welke feedback heeft u tot nu toe op zijn/haar functioneren? Heeft u vertrouwen in een goede afloop van deze stage? Overige opmerkingen 34

35 5.7 E i n d b e o o r d e l i n g s t a g e j a a r 2 ( w e r k p l e k b e g e l e i d e r ) Naam stagiair(e): Stageschool: Naam werkplekbegeleider: Tussentijdse beoordeling: onvoldoende matig voldoende goed Competentie 1 - Interpersoonlijk Het vermogen een sfeer van samengaan en samenwerken met leerlingen te realiseren. Niveau 2 De student: signaleert gedrags- en werkhoudingsproblemen; laat zien dat hij leiding kan geven aan de klas in standaardsituaties (houding, stem, leidinggeven); toont betrokkenheid met leerlingen en klassen; is in staat tot interactie met de klas. Competentie 2 Pedagogisch Rapportage werkplekbegeleider Beoordeling: O V G ZG Onderbouwing: Ontwikkelpunten Het vermogen te zorgen voor een veilige leeromgeving. Niveau 2 De student: kan een sfeer scheppen waarin leerlingen zich gewaardeerd en gerespecteerd voelen; heeft oog voor een individuele leerling (gedrag / afkomst / pesten e.d.). Competentie 3 - Vakinhoudelijk en didactisch: Rapportage werkplekbegeleider Beoordeling: O V G ZG Onderbouwing: Ontwikkelpunten: Het vermogen een krachtige leeromgeving voor leerlingen te verwezenlijken. Niveau 2 De student: beheerst de leerstof die hij/zij moet doceren en laat zien zich te hebben verdiept in hoe deze effectief onderwezen wordt; kan met begeleiding van de werkplekbegeleider leeractiviteiten uitvoeren; past principes van directe instructie toe in hele lessen; kan in een lessituatie op verschillende niveaus vragen stellen. Rapportage werkplekbegeleider Beoordeling: O V G ZG Onderbouwing: Ontwikkelpunten: 35

36 Competentie 4 - Organisatorisch: Het vermogen te zorgen voor een leef- en leerklimaat dat overzichtelijk ordelijk en taakgericht is. Niveau 2 De student: verwoordt de doelen (en activiteiten) van de les/leerlijn; kan zijn tijd goed indelen (prioriteit, planning); zorgt voor een goede regie en duidelijke regels; kan anticiperen op (orde)verstoringen; kan op langere termijn plannen (zowel voor zichzelf als voor leerlingen). Competentie 5 - Samenwerking met collega s: Rapportage werkplekbegeleider Beoordeling: O V G ZG Onderbouwing: Ontwikkelpunten: Het vermogen samen te werken in een team/organisatie. Niveau 2 De student: gedraagt zich als werknemer van de schoolorganisatie en handelt daarnaar; stelt zich dienstbaar op; is duidelijk over wat hij/zij wel/niet kan; neemt verantwoordelijkheid; laat zien contact te kunnen en willen maken met collega s. Competentie 7 - Reflectie en ontwikkeling: Rapportage werkplekbegeleider Beoordeling: O V G ZG Onderbouwing: Ontwikkelpunten: Het vermogen eigen opvattingen en competenties te onderzoeken en te ontwikkelen. Niveau 2 De student: (Deze competentie gaat vooral over de eigen persoonlijke ontwikkeling in relatie tot het beroep. Deze ontwikkeling uit zich in gesprekken en portfolio op de volgende punten) Rapportage werkplekbegeleider Beoordeling: O V G ZG Onderbouwing: werkt aan het eigen leerproces en kan leerpunten en de eigen ontwikkeling daarin laten zien; is in staat zichzelf zowel schriftelijk als mondeling in correct Nederlands uit te drukken (minimaal 4F). Ontwikkelpunten: 36