Bijgevoegd treft u mijn reactie aan op de consultatieversie van de Richtsnoeren voor het plaatsen van opdrachten voor leveringen en diensten.

Transcriptie

1 De Leemvelden CG Hoogeloon Tel.nr: Fax: ING Bank KW Legal KvK Oost-Brabant: info@kwlegal.nl Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Directie Mededinging en Consumenten t.a.v. de heer mr. S.J. van Sluis Postbus EK DEN HAAG Datum: 2 november 2012 Kenmerk: KW (Richtsnoeren Leveringen en diensten) Ref: mr. J.C. (Kees) van de Water Betreft: Consultatieronde Richtsnoeren voor het plaatsen van opdrachten voor leveringen en diensten Geachte heer Van Sluis, Bijgevoegd treft u mijn reactie aan op de consultatieversie van de Richtsnoeren voor het plaatsen van opdrachten voor leveringen en diensten. Mogelijk heeft u iets aan mijn bevindingen. Ik wens u veel succes met de afronding van een en ander. Met vriendelijke groet, Kees van de Water De algemene voorwaarden van KW Legal - waarin een beperking van aansprakelijkheid is opgenomen - zijn op alle opdrachten en overeenkomsten van toepassing. Voornoemde algemene voorwaarden zijn te downloaden op en/of worden op verzoek kosteloos aan u toegezonden.

2 Richtsnoeren voor het plaatsen van opdrachten voor leveringen en diensten Consultatieversie 1. In hoeverre zijn de Richtsnoeren een voldoende praktisch en handzaam kader voor aanbestedingen op het gebied van leveringen en diensten? Bent u van mening dat de richtsnoeren voor leveringen en diensten een praktisch handvat bieden en mogelijke knelpunten tijdens de aanbestedingsprocedure helpen voorkomen? Vanwege (het ontbreken van) duidelijkheid, juistheid en volledigheid meen ik, dat de volgende Richtsnoeren onvoldoende praktische handvatten bieden: Richtsnoer 7 De aanbestedende dienst bepaalt welke soort(en) overeenkomst(en) (raamovereenkomst, duurovereenkomst, koopovereenkomst, licentieovereenkomst, inspanningsovereenkomst, PPS, overeenkomst tot het verrichten van diensten enzovoort) op de opdracht van toepassing is (zijn). (art. 1.1) Dit kan (namelijk) de nodige verwarring scheppen. Verschillende overeenkomsten en benamingen worden m.i. onnodig genoemd en/of door elkaar gehaald. Voorbeeld: de niet (wettelijk) gedefinieerde PPS kan in beginsel ook een overeenkomst tot het verrichten van diensten zijn. En waarom zou een overeenkomst tot het verrichten van diensten niet (ook) een inspanningsovereenkomst kunnen zijn? Wat dat laatste overigens ook mag betekenen (?) Of een duurovereenkomst. Mogelijk is hier (beter) bedoeld: De aanbestedende dienst bepaalt of sprake is van een overheidsopdracht, een concessieovereenkomst of van een raamovereenkomst. O.i.d. Dat heeft nl. meer raakvlakken met het aanbestedingsgebeuren. Maar gaat het dan (van de andere kant) feitelijk niet om hetzelfde als Richtsnoer 2? NB: Een en ander komt ook in de Richtsnoeren 17 en 47 terug. Richtsnoer 11 Aanbestedende diensten of de organisaties waartoe zij behoren stellen een beleid vast voor aanbestedingen onder de drempel en publiceren het vastgestelde beleid. In dit beleid is aangegeven welke procedures behoren bij welke waarden van de opdracht en hoe daarin vorm wordt gegeven aan de beginselen en uitgangspunten. Ditzelfde geldt ook voor uitgezonderde opdrachten (zoals 2B-diensten). M.i. gaat het hier niet om aspecten tijdens de aanbestedingsprocedure. Maar om (algemeen) beleid. Op dit punt lijken de Richtsnoeren verder te gaan, dan gevraagd c.q. dan de doelstelling is. En het gegeven dat feitelijk waarden van de opdracht ( onderdrempels ) worden voorgesteld (voorgeschreven?), miskent een professionele inkooppraktijk die uitgaat van het gegeven elke deal is in Pagina 2 van 5

3 beginsel anders en waarbij (aldus) per voorgenomen inkoop een concrete inkoopstrategie wordt vastgesteld. Daarnaast lijkt een en ander zich (ook) niet geheel te verhouden met het Model Inkoopbeleid van de VNG dat (ook) van de mogelijkheid van de inkoopstrategie uitgaat. Richtsnoer 13 Wanneer vrijwillig wordt gekozen voor een aanbestedingsprocedure, besteedt de aanbestedende dienst aan door middel van een nationale of een Europese aanbestedingsprocedure. Onduidelijk is (immers) waarom niet ook een Meervoudig Onderhandse procedure zou zijn toegestaan? NB: De gekozen definities Nationale Procedure en Meervoudig Onderhandse procedure (en Enkelvoudige procedure ) zouden (overigens) ook de indruk kunnen wekken, dat de Meervoudig Onderhandse procedure (en de Enkelvoudige procedure ) geen nationale procedures zouden zijn. Maar dat zijn ze natuurlijk feitelijk wel, want geen Europese procedure. Richtsnoer 14 Wanneer de geraamde waarde van de opdracht onder het toepasselijke Europese drempelbedrag ligt en in de aankondiging is gecommuniceerd dat op de opdracht (bepaalde) (Europese) procedureregels, zoals weergegeven in de deel 2 van de wet, van toepassing zijn, dan kan daar niet van worden afgeweken. Waar het moet gaan om een praktisch handvat kun je je afvragen, of een verwijzing naar Deel 2 van de wet, wel zo handig en praktisch is. Noem dan bijv. concrete voorbeelden, om er geen zoektocht voor de inkoper van te maken. NB: De toelichting bij de Richtsnoeren 13 en 14 (pag. 20) is uiterst summier. En voor mij niet helder. Wat betekent afspraak is afspraak (dan concreet)? Wat is bijvoorbeeld (dan) de afspraak bij Richtsnoer 13? Richtsnoer 15 (Uitleg, pag. 21) Na Stap 6 is vergeten een Proces verbaal van aanmelding (bij de niet-openbare procedure) en een Proces verbaal van aanbesteding (openbare procedure) op te nemen. Als die bedoeld zijn bij de stappen 17 en 11, dan is dat te laat in het proces. Zie bijv. voor het Proces verbaal van aanbesteding (analoog) art ARW Een en ander is (echt) van belang in het kader van integriteit (intern) en transparantie (extern). Bij de stappen 17 en 11 zou mogelijk beter kunnen staan gunningsadvies ter interne besluitvorming. O.i.d. En na stap 14 in de niet-openbare procedure moet ook een Proces verbaal van aanbesteding worden opgenomen. Zie bijv. (analoog) art ARW Richtsnoer 21 Wanneer opportuun en indien opgenomen in de aankondiging biedt een pre-bid meeting de mogelijkheid om ook na aankondiging van de opdracht en vóór inschrijving met de aanbestedende dienst over de Pagina 3 van 5

4 opdracht te communiceren. De aanbestedende dienst draagt er zorg voor dat door deze communicatie de eerlijke mededinging niet wordt beperkt of vervalst. Een uniform aanbestedingskader is er m.i. bij gebaat om zo veel mogelijk te doen gebruikelijke stappen te vermelden. De doorgaans niet te doen gebruikelijke pre-bid meeting hoort hier (dan) niet bij. Daarnaast, de toelichting op pag. 25 zou ook kunnen pleiten voor het uitbrengen van een 2 e Nota van inlichtingen. Hetgeen meer de praktijk van alledag is. De genoemde risico s getuigen overigens verder niet van vertrouwen in de markt. Het is dus maar de vraag, of een en ander in deze tijd of in onderhavig verband wel vermeld moet worden. En waarom het risico groter is naarmate het aantal inschrijvers kleiner is, is mij onduidelijk en niet nader gemotiveerd. Richtsnoer 37 (Toelichting, pag. 31) Sub b: Waarom de relevante kenmerken, kennelijke voordelen van de afgewezen inschrijving genoemd moeten worden is mij niet helder en vindt (ook) geen grondslag in de wet. Sub c: en de reden waarom al dan niet de maximale score is toegekend : gaat eveneens feitelijk, ongemotiveerd, verder dan de Aanbestedingswet. En het is doorgaans een hele klus, of ondoenlijk, om aan te geven (bij een rapportcijfer model) waarom geen 10 is gehaald. Dit is (dus) niet zo praktisch. Richtsnoer 42 De aanbestedende dienst legt in de overeenkomst bepalingen vast aangaande de continuïteit en de transitie. Verwezen wordt naar de toelichting bij Richtsnoer 98. Die toelichting gaat over contractmanagement. Ik veronderstel dat contractmanagement iets is, dat de aanbestedende dienst (slechts) aangaat. Waarom dan in de overeenkomst bepalingen dienaangaande vastleggen? Richtsnoer 44 (Toelichting, pag. 34) Ik verwijs naar de voorgaande opmerkingen aangaande Proces verbaal van aanmelding en Proces verbaal van aanbesteding. Hier ook gewenst. Richtsnoer 47 (Toelichting, pag. 35) Verwarrend is, dat ook gesproken wordt over doorsturen naar EC. Terwijl het hier om een Nationale Procedure gaat. Richtsnoer 75 (Toelichting, pag. 45) Ik verwijs naar de voorgaande opmerkingen aangaande Proces verbaal van aanbesteding. Hier ook gewenst. Vergelijk ook art ARW Richtsnoer 92 (Toelichting, pag. 51) Punt 8: En de prijs dan? Die moet toch ook passen? Punt 9: Onderhandelt is geen vanzelfsprekendheid. Pagina 4 van 5

5 2. In hoeverre dragen de richtsnoeren naar uw mening bij aan meer uniforme aanpak en een verbeterde naleving van aanbestedingen voor leveringen en diensten? Er wordt zondermeer veel bruikbare praktische informatie verschaft, echter het is veel tekst. Het is zodoende maar de vraag, of een ieder e.e.a. ook daadwerkelijk gaat lezen. En het vervolgens ook nog eens goed weet te plaatsen. Wellicht zou in dat verband een echt stappenplan per procedure (elke stap concreet uitgelegd wat te doen) tot meer uniformiteit en gebruikersgemak (kunnen) leiden? Mogelijk kan dan ook de vraag worden gesteld, of een en ander (wel) concreet praktisch genoeg is - Wat moet ik nu concreet doen? / Hoe pak ik het nu concreet aan? - om daadwerkelijk een uniforme aanpak te bewerkstelligen. Verder is er (toch) nog veel overlap met de Gids P. Zie bijv. de Richtsnoeren 5, 19, 23, 24, 26, 27, 29 (deels) 39, 40 en 41 (en bijv. de corresponderende bepalingen bij de Nationale Procedure). Misschien dat de omvang van de Richtsnoeren op dat punt verminderd kan worden en daarmee de leesbaarheid vergroot kan worden? Of dat er zo meer ruimte is/komt voor meer concrete praktische handvatten. Tenslotte vraag ik mij af, wat in kwestie nu het specifieke aangaande leveringen en diensten is. Het document had m.i. evengoed Richtsnoeren voor aanbestedingen/inkopen kunnen heten. Mogelijkerwijs zal dat gebrek aan identiteit ook parten gaan spelen waar het gaat om de uniforme aanpak en een verbeterde naleving van aanbestedingen voor leveringen en diensten. Pagina 5 van 5