1 e druk. Uitgever: vzw Schaakschool. Tekeningen: Jo Goigne. Website: Copyright 2014: Peter D hondt

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1 e druk. Uitgever: vzw Schaakschool. Tekeningen: Jo Goigne. Website: Copyright 2014: Peter D hondt"

Transcriptie

1 Handboek om te leren schaken via Schaakschool.be

2 1 e druk Uitgever: vzw Schaakschool Tekeningen: Jo Goigne Website: info@schaakschool.be Copyright 2014: Peter D hondt Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Inhoudsopgave Ontstaan van het schaakspel... 4 Het bord... 4 De stukken... 5 De loop van de stukken Aanvallen en slaan met stukken De pion De waarde van de stukken Stukken pakken om punten te winnen Verdedigen Weggaan Dekken Slaan Tussenplaatsen Verschillende verdedigingen afwegen Schaak geven en opheffen Mat zetten Rokade Voorbeelden Voordelige ruil Pat Schaakmat zetten met dame en koning Gevangenis

3 Handboek leren schaken in de Schaakschool. Naam:... Lesgever:... Op Gebruikersnaam:... Wachtwoord:... 3

4 Ontstaan van het schaakspel Er is geen zekerheid over wanneer en waar het schaakspel is ontstaan. Men vermoedt dat het duizenden jaren oud is. Het oudste spel dat lijkt op het huidige schaakspel, zou men gevonden hebben in het oosten van het oude Perzië, nu is dat India. Deze streek werd toen geleid door verschillende Shahs, koningen. Daarvan is het woord schaken afgeleid. Het schaakspel dat we in zijn huidige vorm spelen, is rond de 15 e eeuw in Frankrijk ontstaan. Dat was een tijd van ridders en kastelen. Daarom dat het huidige spel lijkt op 2 kastelen die tegenover elkaar staan. Het bord Eigenlijk stelt het bord het slagveld voor waar de ridders hun veldslagen voerden. Om de verschillende vakken duidelijk af te bakenen, heeft men er verschillende kleuren aan gegeven. Zo zijn er 32 witte en 32 zwarte vakken. We spreken niet over vakken maar over velden. In totaal zijn er dus 64 velden. De horizontale velden noemen we rijen en geven we cijfers. De verticale velden noemen we lijnen en geven we letters. Het bord wordt zo gelegd dat aan de linkerbenedenhoek steeds een zwart veld is. De f-lijn De derde rij Om een veld te benoemen gebruiken we de naam van de lijn en de naam van de rij. Elk veld heeft dus zijn postbus. Op de tekening staat het veld c6 aangeduid. 4

5 De stukken Zoals reeds vernoemd, is het huidige schaakspel gebaseerd op ridders. Daarom hebben de stukken in het schaakspel zulke namen. Alle stukken samen vormen een kasteel en elke partij start met dezelfde stukken. We bekijken de stukken van wit. Zwart heeft dezelfde stukken. De toren Een stevig kasteel bestaat uit dikke muren en op de hoeken heeft het torens. Daarom zijn de twee buitenste stukken torens. Je ziet in de afbeelding hieronder waar je ze plaatst. Op een schaakbord zien de torens er zo uit. Het paard Aan de rand van het kasteel, tegen de dikke muren, zijn de stallen gebouwd. Daarom staan de paarden van het schaakspel net naast de toren. Je ziet in de afbeelding hieronder waar je beide paarden plaatst. Op een schaakbord zien de paarden er zo uit. De koning De koning is de belangrijkste persoon van het kasteel en woont in het midden op de belangrijkste plaats net naast de koningin. De koning heeft steeds een kruisje op zijn hoofd. 5

6 De koningin of dame Na de koning is natuurlijk de koningin heel belangrijk. Ze wordt ook wel dame genoemd. We zullen zien dat zij zeer veel macht heeft. Ze heeft een eigen kamer voor zich, naast de koning. Deze kamer is speciaal voor haar ingericht. Zij heeft een kamer die volledig in haar kleur geschilderd is. Daarom staat de witte dame op een wit veld en de zwarte dame op een zwart veld. Om zeker te zijn dat de koning en de dame zich niet vergissen van kamer, heeft men ook de eerste letter van haar naam op de deur geplaatst. Voor de dame is dat de letter d. Als je goed kijkt, zie je dat zowel de witte als de zwarte dame op de d-lijn staan. De dame heeft steeds een kroontje op haar hoofd met verschillende puntjes. De loper De koning en koningin hebben elk een persoonlijke hulp in dienst. Die moeten de hele dag rondlopen om de koning en koningin te dienen. De stukken die naast hen staan, heten dus de lopers. Ze zijn rank en slank van het vele lopen. De pion Het kasteel wordt bewaakt door de verschillende ridders. Die staan vooraan om alles te verdedigen. De pionnen vormen een volledige rij voor de andere stukken. 6

7 Alle stukken samen: Bekijk les 1 op Het bord en de stukken en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. De loop van de stukken. De toren: De loper: Horizontaal en verticaal. Zo ver als hij wil. Kan niet over stukken springen. Diagonaal. Zo ver als hij wil. Kan niet over stukken springen. 7

8 De dame: De koning: Het paard: Alle richtingen zo ver als ze wil Kan niet over stukken springen. Alle richtingen 1 veld Koningen mogen niet naast elkaar staan. De pion 1 horizontaal of verticaal + 1 schuin vooruit in een L-vorm het springt over de stukken 1 veld vooruit bij de start: 1 of 2 velden vooruit Bereik je de overzijde dan mag je een stuk kiezen Bekijk les 2 op Loop van de stukken en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. 8

9 Aanvallen en slaan met stukken. In de afbeelding hiernaast kijkt de toren naar de loper en het paard. De loper is een stuk van hetzelfde kleur en kan je daarom niet pakken. Het paard is een stuk van de tegenspeler. Dit is een aanval op het paard. De toren kan niet naar g2, h2, c7 en c8 omdat hij niet over stukken kan springen. Indien wit aan zet is, kan de toren het paard pakken door de plaats in te nemen van het paard. Dit noemen we het paard SLAAN. Het paard wordt naast het bord geplaatst en speelt niet meer mee. Belangrijk: slaan is niet verplicht! Je mag, maar je hoeft niet. Wit is aan zet. Het witte paard kan over stukken springen. Daarom kijkt het witte paard naar de zwarte dame. De dame wordt dus aangevallen. Nu wit aan zet is, kan wit de dame slaan door het paard te verplaatsen en op de plaats van de dame te zetten. De dame wordt naast het bord geplaatst. Bekijk les 4 op Aanvallen en slaan en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. De pion. Een pion mag slechts 1 veld vooruit. Op de afbeelding hiernaast lopen de witte pionnen naar boven en de zwarte pionnen naar beneden. Vanuit de beginstand mag een pion kiezen of hij 1 of 2 velden vooruit gaat. In de beginstand is de pion nog fris en kan hij dus wat sneller lopen. Later kan dat niet meer, dan is hij moe. Een pion gaat NOOIT achteruit. Een pion slaat schuin naar voren. Als een pion aan de overkant van het bord geraakt, is dat een hele afstand. Daarvoor wordt hij beloond. Hij wordt omgeruild voor een eigen stuk naar keuze (behalve koning). Dit heet promotie Bekijk les 5 op De pion en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. 9

10 De waarde van de stukken. Hoeveel een stuk waard is, hangt af van de mogelijkheden van het stuk. Hoe meer het stuk kan, hoe krachtiger het is, dus hoe meer het waard is. Het stuk dat het meeste kan is de dame. Zij kan alle richtingen uit en krijgt daarvoor 9 punten. Het tweede sterkste stuk is de toren. Die krijgt 5 punten. Daarna zijn er 2 stukken die evenveel waard zijn: de loper en het paard. Zij krijgen elk 3 punten. Het kleinste stuk is de pion. Die geven we slechts 1 punt. De koning kunnen we niet verliezen. Daarom heeft de koning geen punten. q 9 punten r 5 punten nb 3 punten p 1 punt Bekijk les 6 op De waarde van de stukken en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. Stukken pakken om punten te winnen. Een stuk pakken van de tegenstander heet ook het stuk slaan. Jouw stuk kijkt naar het stuk van de tegenstander en neemt deze plaats in. Als de toren de loper slaat, dan heeft wit 3 punten verdiend. Als de toren de dame slaat, dan wint wit 9 punten. Als de loper de toren slaat, dan verdient wit 5 punten. Als de loper de pion slaat, heeft hij 1 punt. Als de loper het paard slaat, dan wint hij 3 punten. De beste zet voor wit is hier om de dame te slaan. Op deze manier heeft hij 9 punten gewonnen. Bekijk les 7 op Slaan van hangende stukken en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. 10

11 Verdedigen. We hebben reeds geleerd hoe je stukken kunt slaan. Hierboven blijkt dat wit hiermee punten wint en zwart punten verliest. Maar kan men zich ook verdedigen tegen aanvallen? JA, gelukkig kan dat wel. Er zijn zelfs 4 manieren om je te verdedigen: - Weggaan - Dekken - Slaan -Tussenplaatsen. Weggaan De dame valt de toren aan. Om te zorgen dat de toren niet geslagen wordt, kan wit weggaan met de toren. Veilige velden zijn aangeduid in het groen, de onveilige velden zijn aangeduid in het rood. Dekken De dame valt het paard. Er zijn geen veilige velden voor het paard om weg te gaan. Gelukkig is de toren in de buurt om een handje te helpen. Als de toren naar b7 gaat, dan wordt het paard verdedigd. Stel dat de dame dan toch het paard slaat, dan kan de toren vanuit b7 de dame slaan. Dat zou een voordeel zijn voor wit. Zwart zou het paard winnen (+3 punten voor zwart), maar zou dan de dame verliezen (+9 punten voor wit). Wit heeft dan 6 punten voordeel. We zeggen dat de toren het paard dekt. De toren biedt bescherming aan het paard. Slaan De witte dame staat aangevallen door de loper. De dame kan weggaan om zich tegen deze aanval te verdedigen. Beter is om de loper te slaan omdat de loper niet gedekt staat. Als er meerdere mogelijkheden zijn om te verdedigen, dan moet je afwegen welke de beste mogelijkheid is. 11

12 Tussenplaatsen Zwart is aan zet. Het paard loopt gevaar door de aanval van de dame. Het paard vindt geen veilige velden om naartoe te gaan. Controleer zelf eens of alle velden wel onveilig zijn. Het paard kan ook niet veilig gedekt worden. Als de loper naar c5 gaat, dan kan die geslagen worden door de witte pion. Uiteindelijk heeft zwart toch een oplossing. Hij speelt de loper naar d6 en onderbreekt daarmee de aanvalslijn van de dame. Gelukkig staat de loper gedekt door de pion op e7. Verschillende verdedigingen afwegen Wit is aan zet. De toren op d2 is aangevallen. Hij heeft verschillende manieren om zich te redden: Weggaan: door bijvoorbeeld Td2-c2 Dekken: door Lb2-c3 of Lb2-c1 Slaan: door Td2xTd5 Tussenplaatsen: door Lb2-d4 Nu is het aan jou om te beslissen welke mogelijkheid jij kiest. Bekijk les 8 op Verdedigen" en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. 12

13 Schaak geven en opheffen. Indien je de koning aanvalt, dan zet je schaak. Indien je schaak zet, mag je ook Schaak zeggen. Schaak moet altijd opgeheven worden. De koning mag nooit schaak blijven staan. Om schaak op te heffen gebruik je daarom dezelfde manieren van verdedigen als hiervoor, behalve dekken. Schaak kan je dus opheffen door weg te gaan, de aanvaller te slaan of door tussen te plaatsen. In de diagram hiernaast zet de witte dame schaak, doordat ze de koning aanvalt. Zwart kan het schaak opheffen door: Weg te gaan met de koning 2. Door de dame te slaan met het paard 3. Door de pion er tussen te plaatsen. 2 In dit geval is het best om de dame te slaan, aangezien je ook nog veel punten wint. Belangrijk: je mag je koning nooit zetten op een veld waar hij schaak zou staan. Bekijk les 9 op Schaak en schaak opheffen" en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. Mat zetten. Als een speler schaak staat EN hij kan die schaak niet opheffen, dan staat die speler schaakmat. Kortweg noemen we dit mat. Mat betekent het einde van de partij. De speler die mat zet, wint. De winnaar krijgt 1 punt. De speler die mat staat, verliest. De verliezer krijgt geen punten. Als wit wint is de uitslag 1 0. Als zwart wint is de uitslag 0 1. Mat zetten is het doel van het spel. Enkele voorbeelden hieronder: De zwarte koning staat schaak door de toren op de 8 e rij. De koning kan ook niet naar de 7 e rij omdat die bewaakt wordt door de andere toren. Zwart kan het schaak niet opheffen. Hij staat mat. De zwarte koning staat schaak en kan geen kant meer op. Hij kan ook de dame niet slaan, omdat die gedekt staat door de loper. Zwart staat mat. Hoe kan wit in 1 zet mat zetten? Door 1. Dg7 # Bekijk les 10 op Schaakmat zetten" en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. 13

14 Rokade De rokade is één zet waarbij de koning en de toren tegelijk verplaatst worden. De koning wordt 2 velden uit het midden geplaatst en de toren wordt onmiddellijk na de koning geplaatst. De rokade zorgt er vaak voor dat de koning veiliger komt te staan. Er zijn wel enkele voorwaarden om te mogen rokeren: Lange rokade Korte rokade Je mag NIET rokeren als: De koning reeds is verzet, ook al is hij teruggeplaatst Als de koning schaak staat De toren reeds is verzet, ook al is hij teruggeplaatst Als de koning schaak komt te staan na de rokade Als er stukken tussen de koning en de toren staan. Als de koning tijdens de beweging schaak zou komen te staan Voorbeelden: Kort rokeren mag niet, aangezien het paard nog tussen koning en toren staat. Lang rokeren mag niet, aangezien er een loper tussen koning en toren staat. Lang rokeren mag niet omdat de koning schaak zou staan tijdens de beweging op het veld d1. Kort rokeren mag wel. De toren staat aangevallen maar dat geeft niet. Bekijk les 11 op De rokade" en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. 14

15 Voordelige ruil Als je stukken slaat van de tegenstander, dan zijn die vaak gedekt. Daarom moet je weten wanneer het een voordeel is om een stuk te slaan en wanneer niet. Elk stuk heeft een waarde (zie p. 11). Als jij meer punten kunt winnen dan verliezen, dan is het een voordeel om de stukken te slaan. Wit aan zet: De dame kan 2 pionnen slaan (a6 en c7), maar telkens wordt ze dan teruggeslagen. Je wint dus 1 punt, maar verliest er 9. Niet goed dus! De toren kan het paard slaan, maar wordt daarna teruggeslagen: +3 maar -5. Je verliest dus 2 punten. Opnieuw niet goed. De pion kan het paard slaan, maar wordt daarna teruggeslagen: +3 maar -1. Je wint dus 2 punten. Dat is de beste zet voor wit! Zwart aan zet: De zwarte dame kan de pion slaan op d5, maar wordt teruggeslagen door de toren. Zwart wint 1 punt, maar verliest er 9. Je verliest dus 8 punten. Niet goed. Het paard kan de dame slaan, maar wordt dan teruggeslagen. Je wint 9 punten, maar verliest er 3. Je houdt dus 6 punten over. Dat is de beste zet voor zwart! Bekijk les 12 op Voordelige ruil" en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. Pat Pat lijkt op mat, maar het is het niet. Het betekent wel het einde van de partij. Maar de koning staat NIET schaak. Toch kan de speler die aan zet is geen enkele regelmatige zet doen. Hij kan dus niet spelen EN hij staat niet schaak. Dan is het pat. De uitslag van de partij is ½ - ½. Elke speler heeft dus een half punt. Zwart is aan zet. Hij heeft geen andere stukken meer om mee te spelen. Met zijn koning kan hij niet spelen omdat hij zichzelf niet schaak mag zetten. Zwart staat NIET schaak, dus geen schaakmat. Hier is het pat. Wit heeft hier een grote kans om te winnen laten schieten. Hij wint slechts een half punt. Bekijk les 13 op Remise en pat" en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. 15

16 Schaakmat zetten met dame en koning. Vaak eindigt een partij met 2 koningen en een dame. Hoe moet je dan mat zetten en zeker GEEN pat? Laat ons daarom starten vanuit een matbeeld: Zwart staat mat omdat de koning schaak staat en het schaak niet kan opheffen. Wit heeft daarvoor gezorgd door de zwarte koning in de hoek te drukken. Gevangenis De witte dame kan de zwarte koning makkelijk in een hoek dwingen. Zij bouwt een gevangenis (figuur 1) rond de koning en maakt deze gevangenis steeds kleiner (figuur 2) tot zwart in zijn kleinste gevangenis (figuur 3) is. Figuur 1 Figuur 2 Figuur 3 Pas dan komt de witte koning in actie en ter hulp. De witte koning komt naar de zwarte toe en ondersteunt de dame om mat te zetten. LET OP: de zwarte koning moet steeds 2 velden hebben in de gevangenis. Indien hij die ruimte niet heeft, staat het pat. Nog even herhalen dat koningen niet naast elkaar mogen staan. Bekijk les 18 op Mat zeten met dame" en maak de oefeningen die eraan verbonden zijn. 16

KAART EN SPELAVOND Club 250 Ouderraad Sint-Lodewijkscollege. Initiatie Schaken

KAART EN SPELAVOND Club 250 Ouderraad Sint-Lodewijkscollege. Initiatie Schaken KAART EN SPELAVOND 2016 Club 250 Ouderraad Sint-Lodewijkscollege Initiatie Schaken Spoorwegstraat 1 Het schaakbord Het eerste dat je nodig hebt om te kunnen schaken is een schaakbord. Je ziet een schaakbord

Nadere informatie

Schaaklessen Dr. Plesmanschool. Diagram 2. de beginstand

Schaaklessen Dr. Plesmanschool. Diagram 2. de beginstand Schaaklessen Dr. Plesmanschool Diagram 2. de beginstand 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Het bord... 3 2. De beginstand... 5 3. De koning... 6 4. De dame... 7 5. De toren... 8 6. De loper... 9 7.

Nadere informatie

Als de spelsituatie zodanig is dat schaakmat of ( mat ) niet meer mogelijk is, dan eindigt de partij op een gelijkspel ( pat of remise ).

Als de spelsituatie zodanig is dat schaakmat of ( mat ) niet meer mogelijk is, dan eindigt de partij op een gelijkspel ( pat of remise ). spelregels schaken voor recreanten Het doel van elke speler is, de koning van de tegenstander zodanig aan te vallen (of schaak zetten ) dat de tegenstander geen zet meer kan doen, waarmee hij zou kunnen

Nadere informatie

vraag a1 vraag a2 vraag a3 vraag a4

vraag a1 vraag a2 vraag a3 vraag a4 vraag a1 vraag a2 HOE MOET JE HET SCHAAKBORD LEGGEN? BENOEM DE VELDEN vraag a3 vraag a4 WAT IS DE BEGINPOSITIE VAN DE STUKKEN? HOE GAAT DE TOREN? antwoord a2 antwoord a1 Ka8 Pf8 Dc7 Le6 Pg5 pion d4 pion

Nadere informatie

Wedstrijden Dinsdag 17 januari Poule A Twan - Jona Jonas - Laura Poule B Levi - Thijs Jasper - Iris

Wedstrijden Dinsdag 17 januari Poule A Twan - Jona Jonas - Laura Poule B Levi - Thijs Jasper - Iris Poule indeling schaaktoernooi 2017 CBS De Hoeksteen - Ooltgensplaat Poule A Twan Vroegindeweij Jona Huijer Jonas Okker Laura Griffioen Poule B Levi Snaauw Thijs van Neerbos Iris Vroegindeweij Jasper Griffioen

Nadere informatie

SWKGroep schaaktoernooi 2019

SWKGroep schaaktoernooi 2019 SWKGroep schaaktoernooi 2019 Toernooi van Meesterzetten in het Jaar van Body & Brains Doe je mee? Schaken doe je zo! Het Jaar van Body & Brains maakt de meesterlijke stap naar het schaken. Of eigenlijk

Nadere informatie

Spelregels schaken. Doel van het spel

Spelregels schaken. Doel van het spel Spelregels schaken Schaken is een bordspel voor 2 personen, waarbij de ene speler met wit speelt en de ander met zwart. Aan het begin van het spel hebben beide spelers 16 stukken: 1 koning, 1 dame, 2 torens,

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels schaken. Jan Willem Schoonhoven Copyright 2009 Jijbent.nl

Jijbent.nl: spelregels schaken. Jan Willem Schoonhoven Copyright 2009 Jijbent.nl Jijbent.nl: spelregels schaken Jan Willem Schoonhoven Copyright 2009 Jijbent.nl Inhoud Spelregels schaken...1 Doel van het spel...1 Het bord...1 Zetten...1 Stukken slaan...1 Beweging van de stukken...2

Nadere informatie

Ik leer schaken. KVDC Karel van Delft

Ik leer schaken. KVDC Karel van Delft Ik leer schaken KVDC Karel van Delft www.schaaktalent.nl 0 Inhoudsopgave - Inhoudsopgave (1 ) - Inleiding (2 ) - Bord (4) - Namen van de stukken (6) - Beginstelling (7) - Partij (8) - Stukken en pionnen

Nadere informatie

7: Mat in één (1) Chess Tutor Stap Mat

7: Mat in één (1) Chess Tutor Stap Mat Chess Tutor Stap 1 5-1-2014 33 7: Mat in één (1) Mat In deze les komt een belangrijke spelregel aan bod: schaakmat of kortweg mat. Je leert wat mat is en wat het betekent. In deze stelling staat zwart

Nadere informatie

6: Schaak en schaak opheffen

6: Schaak en schaak opheffen Chess Tutor Stap 1 5-1-2014 27 6: Schaak en schaak opheffen De koning De koningen spelen een hoofdrol in deze les. Zij zijn onmisbaar bij het schaken: zonder koningen geen echte schaakpartij. Schaak De

Nadere informatie

Chess Tutor Stap Verdedigen

Chess Tutor Stap Verdedigen Chess Tutor Stap 1 5-1-2014 18 5: Verdedigen Verdedigen Verdedigen In de les over 'aanvallen' heb je gezien dat je stukken van de tegenstander kunt aanvallen. In deze stelling valt de zwarte loper de witte

Nadere informatie

Beginnerscursus schaken

Beginnerscursus schaken Beginnerscursus schaken PETERS DENKSPORT ACADEMIE 1. Het verhaal van de koning Het schaakspel gaat over een veldslag tussen twee koningen. Het schaakbord is het slagveld en de schaakstukken zijn de legers.

Nadere informatie

Schaken op de basisschool Werkboek 1, Les P2: Extra oefenen veilige zetten, aanvallen, schaak

Schaken op de basisschool Werkboek 1, Les P2: Extra oefenen veilige zetten, aanvallen, schaak Schaken op de basisschool Werkboek 1, Les P2: Extra oefenen veilige zetten, aanvallen, schaak Extra spullen - Voor de trainer Deze pas-op-de-plaats-les herhaalt de onderwerpen veilige zetten (lessen 4-6),

Nadere informatie

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 2: De Dame, Koning en het Paard

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 2: De Dame, Koning en het Paard Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 2: De Dame, Koning en het Paard Extra spullen - Voor elk kind 1 exemplaar van Schaken op de basisschool. Werkboek 1: voor beginners in groepen 3, 4 en 5. - Schaakbordjes

Nadere informatie

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 2: De Dame, Koning en het Paard

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 2: De Dame, Koning en het Paard Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 2: De Dame, Koning en het Paard Extra spullen - Voor elk kind 1 exemplaar van Werkboek 1: voor beginners in groepen 3, 4 en 5. - Schaakbordjes 5x5. Een pdf staat

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels Shogi. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl

Jijbent.nl: spelregels Shogi. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Jijbent.nl: spelregels Shogi Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Inhoud Spelregels Shogi...1 Startopstelling en doel van het spel...1 Het verplaatsen van de stukken...2 Promoveren...6 Terugplaatsen

Nadere informatie

Chess Tutor Stap 1 9-1-2014 1. 1: Het bord en de stukken 1. 2: De loop van de stukken 7. 3: Aanval en slaan 10. 4: De pion 15.

Chess Tutor Stap 1 9-1-2014 1. 1: Het bord en de stukken 1. 2: De loop van de stukken 7. 3: Aanval en slaan 10. 4: De pion 15. Chess Tutor Stap 1 9-1-2014 1 Stap 1 Basislessen 1: Het bord en de stukken 1 2: De loop van de stukken 7 3: Aanval en slaan 10 4: De pion 15 5: Verdedigen 18 6: Schaak en schaak opheffen 27 7: Mat in één

Nadere informatie

Schaken op de basisschool Werkboek 1: voor beginners in groepen 3, 4 en 5. Antwoorden. (1 e druk, januari 2018) Coördinaten 5x5 schaakbord

Schaken op de basisschool Werkboek 1: voor beginners in groepen 3, 4 en 5. Antwoorden. (1 e druk, januari 2018) Coördinaten 5x5 schaakbord Coördinaten 5x5 schaakbord Schaken op de basisschool Werkboek 1: voor beginners in groepen 3, 4 en 5 (1 e druk, januari 2018) Antwoorden Coördinaten 8x8 schaakbord LES 1 1. fout. 2. wit: fout; zwart: goed.

Nadere informatie

Het Paco Ŝako spel

Het Paco Ŝako spel Het Paco Ŝako spel Gecreëerd als een expressie van vrede, vriendschap en samenwerking, Paco Ŝako is een nieuw en dynamisch schaakspel met een mindful touch en mind-blowing gameplay. Het spel wordt gespeeld

Nadere informatie

-

- Een strategisch spel voor 2 spelers vanaf 8 jaar. Duurtijd: afhankelijk van het verloop van het spel. 64 houten pennetjes (alle houten pennetjes zijn gekleurd aan beide zijden) De winnaar is de speler

Nadere informatie

-

- Een strategisch spel voor 2 spelers - vanaf 8 jaar. Duurtijd: ca. 30 minuten. 1 houten spelbord (dit spel maakt geen gebruik van de rode stippen op het spelbord) 14 lichte pionnen 14 donkere pionnen De

Nadere informatie

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 15: Schaakmat (1)

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 15: Schaakmat (1) Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 15: Schaakmat (1) Extra spullen - Voor de trainer Dit is de eerste les over schaakmat. We besteden de komende 3 lessen aan eenvoudige en veelvoorkomende vormen

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels Xiangqi. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl

Jijbent.nl: spelregels Xiangqi. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Jijbent.nl: spelregels Xiangqi Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Inhoud Spelregels Xiangqi...1 Startopstelling en doel van het spel...1 Het bord...1 Verplaatsen van de stukken...2 De Generaal

Nadere informatie

Je kan dit ook spelen wanneer de paarden elkaar wél kunnen slaan. Pas op dat je stukken niet worden geslagen!

Je kan dit ook spelen wanneer de paarden elkaar wél kunnen slaan. Pas op dat je stukken niet worden geslagen! 1. Paardje eet: Het zwarte en witte paard moeten de pionnetjes van een andere kleur eten. De paarden mogen elkaar niet slaan. Wie het eerst alle pionnen van de andere kleur heeft geslagen, wint. Vind je

Nadere informatie

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les P1: Loop van de stukken en de beginstelling

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les P1: Loop van de stukken en de beginstelling Schaken op de basisschool Werkboek 1, les P1: Loop van de stukken en de beginstelling Extra spullen - Dobbelstenen voor het spel Dobbelschaak. - Schaakbordjes 5x5. Een pdf staat op de website Schakenopdebasischool.nl

Nadere informatie

VORMEN VAN KOLDERSCHAAK

VORMEN VAN KOLDERSCHAAK VORMEN VAN KOLDERSCHAAK Hieronder diverse vormen van kolderschaak (fantasieschaak) die mij bekend zijn. Bij sommige vormen staat er achter een sterretje (*) een variatie op die kolderieke vorm. 1) PAARD-LOPER-wissel:

Nadere informatie

Schaken op de basisschool Werkboek 2

Schaken op de basisschool Werkboek 2 Schaken op de basisschool Werkboek 2 (1 e druk, februari 2019) Antwoorden Coördinaten 5x5 schaakbord Coördinaten 8x8 schaakbord LES P1 Met de klok mee: 1. Dd1; 2.Pxa8; 3.Ta5#; 4.Dxd3+; 5.Dd3 Midden: b8d

Nadere informatie

Chess Tutor Stap

Chess Tutor Stap Chess Tutor Stap 1 5-1-2014 10 3: en slaan Wit zet, zwart zet In deze les begint de echte strijd. De tegenstander gaat ook meespelen. Bij het schaken begint altijd de witspeler. Na een witte zet is zwart

Nadere informatie

strijd gaat om centrum stukken staan actief stukken controleren centrum kan veel zetten spelen beheerst veel velden valt vijandelijk stuk aan

strijd gaat om centrum stukken staan actief stukken controleren centrum kan veel zetten spelen beheerst veel velden valt vijandelijk stuk aan Activiteit centrum centrale velden strijd gaat om centrum stukken staan actief stukken controleren centrum kan veel zetten spelen actief stuk actieve stukken beheerst veel velden valt vijandelijk stuk

Nadere informatie

Handboek van Knights. Vertaler/Nalezer: Freek de Kruijf Vertaler/Nalezer: Jaap Woldringh

Handboek van Knights. Vertaler/Nalezer: Freek de Kruijf Vertaler/Nalezer: Jaap Woldringh Miha Čančula Vertaler/Nalezer: Freek de Kruijf Vertaler/Nalezer: Jaap Woldringh 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 6 2 Hoe te spelen 7 2.1 Doel.............................................. 7 2.2 Het spel starten.......................................

Nadere informatie

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 1: de beginstelling, de Toren en de Loper

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 1: de beginstelling, de Toren en de Loper Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 1: de beginstelling, de Toren en de Loper Extra spullen - Stickers met de namen van de kinderen. - Voldoende kopieën van het uitdeelvel Loop van de stukken ; 1

Nadere informatie

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 4: Veilig (1) zet je eigen stukken veilig

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 4: Veilig (1) zet je eigen stukken veilig Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 4: Veilig (1) zet je eigen stukken veilig Extra spullen - 8 groene en 8 rode magneten. Voor de trainer Deze les introduceert het begrip veilig. Een veilige zet

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels En garde. Bram Schoonhoven Copyright 2019 Jijbent.nl

Jijbent.nl: spelregels En garde. Bram Schoonhoven Copyright 2019 Jijbent.nl Jijbent.nl: spelregels En garde Bram Schoonhoven Copyright 2019 Jijbent.nl Inhoud Spelregels En garde...1 Inleiding en doel van het spel...1 Het spelverloop...1 Het verplaatsen van een schermer op het

Nadere informatie

Lesvoorbereidingen lessen Toptalent schaken op school

Lesvoorbereidingen lessen Toptalent schaken op school Lesvoorbereidingen lessen 1-20 Toptalent schaken op school Versie 9/12/2017 1 Inhoud Inleiding: doelstellingen en algemene richtlijnen... 3 Week 1: het bord, de stukken, de toren en schaaketiquette...

Nadere informatie

Het schaakspel wordt beschouwd als het moeilijkste bordspel. Het stereotiepe beeld is bij iedereen bekend.

Het schaakspel wordt beschouwd als het moeilijkste bordspel. Het stereotiepe beeld is bij iedereen bekend. Het schaakspel wordt beschouwd als het moeilijkste bordspel. Het stereotiepe beeld is bij iedereen bekend. Twee spelers zitten, in diep gepeins, tegenover elkaar. De stelling staat vol stukken en ze vliegen

Nadere informatie

LEREN DAMMEN DAMWERKBOEK. De Eerste Zet. Naam. Regiowerking Noord Palmans, Z. Versie: 2018 DAMWERKBOEK VOOR KINDEREN

LEREN DAMMEN DAMWERKBOEK. De Eerste Zet. Naam. Regiowerking Noord Palmans, Z. Versie: 2018 DAMWERKBOEK VOOR KINDEREN Regiowerking Noord Palmans, Z. LEREN DAMMEN DAMWERKBOEK De Eerste Zet Naam Versie: 2018 DAMWERKBOEK VOOR KINDEREN Lees dit eerst! Iedereen kan dammen leren! In dit werkboek leer je in kleine stapjes de

Nadere informatie

Shogi, Japans schaken De spelregels in het kort

Shogi, Japans schaken De spelregels in het kort 将棋 Shogi, Japans schaken De spelregels in het kort Nederlandse Shogi Bond Er wordt over de hele wereld geschaakt. In sommige landen zijn er iets andere regels. In Japan noemen ze het schaakspel Shogi

Nadere informatie

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 1: De beginstelling, de Toren en de Loper

Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 1: De beginstelling, de Toren en de Loper Schaken op de basisschool Werkboek 1, les 1: De beginstelling, de Toren en de Loper Extra spullen - Lijst van alle kinderen. - Stickers met de voornamen van de kinderen. - Werkboek 1 (SamenSchaken) voor

Nadere informatie

Introductieles schaken voor beginners Voor groepen 3 en 4 op de basisschool

Introductieles schaken voor beginners Voor groepen 3 en 4 op de basisschool Introductieles schaken voor beginners Voor groepen 3 en 4 op de basisschool Duur: 30 minuten Wat is een introductieles? Een introductieles gaat vooraf aan de inschrijving voor een schaaktraining. De les

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels pente. Jacob Jan Paulus (Paulus) Copyright 2017 Jijbent.nl

Jijbent.nl: spelregels pente. Jacob Jan Paulus (Paulus) Copyright 2017 Jijbent.nl Jijbent.nl: spelregels pente Jacob Jan Paulus (Paulus) Copyright 2017 Jijbent.nl Inhoud Spelregels pente...1 Doel van het spel...1 Bord...1 5 of meer op een rij...2 Stenen slaan...2 Strategie...3 Slot

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Schaken doe je zo! wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Schaken doe je zo! wat is jouw talent? Workshop Handleiding wat is jouw talent? Workshop: Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 0: Even voorstellen Kees stelt zichzelf en zijn schaaktegenstander

Nadere informatie

2 Loop van de stukken DOEL VAN DE LES aanleren beweging schaakstukken aanleren rangorde schaakstukken RELEVANTE VOORKENNIS naamgeving schaakstukken VERWERVING Begrippen loop, zet, zetten (een zet spelen),

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels dammen. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl

Jijbent.nl: spelregels dammen. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Jijbent.nl: spelregels dammen Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Inhoud Spelregels dammen...1 Het bord en het begin...1 Zetten van de stenen...2 Slaan...3 Dam halen...5 Einde van het spel...6 Remise

Nadere informatie

Zomerschaak 24 juli Verdedigen

Zomerschaak 24 juli Verdedigen Zomerschaak 24 juli 2017. Verdedigen Als thema voor deze avond had ik gekozen voor het verdedigen. Een nieuw thema bij het zomerschaak. En iedereen heeft er in de praktijk regelmatig mee te maken. Is het

Nadere informatie

Figuur 1. Sleutelvelden: b4, c4, d4. Wit aan zet.

Figuur 1. Sleutelvelden: b4, c4, d4. Wit aan zet. 1 SLEUTELVELDEN In het eerste artikel van de serie essentiële schaak terminologie hebben we het gehad over dynamische versus statische stellingen. In dit deel van de serie zal ik een ander belangrijk aspect

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels tablut. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl

Jijbent.nl: spelregels tablut. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Jijbent.nl: spelregels tablut Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Inhoud Spelregels tablut...1 Inleiding en doel van het spel...1 Startopstelling van het spel...1 Verplaatsen van de stukken...2

Nadere informatie

De pion doorbraak in het pion-eindspel

De pion doorbraak in het pion-eindspel De pion doorbraak in het pion-eindspel Laatst aangepast op 31 mei 2016. Schaakzone» Eindspel» De pion doorbraak in het eindspel De pion doorbraak is een belangrijk middel om in het pionnen eindspel een

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels Jungle. Mark Steere Copyright 2019 Marksteeregames.com

Jijbent.nl: spelregels Jungle. Mark Steere Copyright 2019 Marksteeregames.com Jijbent.nl: spelregels Jungle Mark Steere Copyright 2019 Marksteeregames.com Inhoud Spelregels Jungle...1 Inleiding en doel van het spel...1 Het bord...1 De stukken...2 Bewegen van de stukken...2 Slaan...2

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels Safari. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl

Jijbent.nl: spelregels Safari. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Jijbent.nl: spelregels Safari Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Inhoud Spelregels Safari...1 Inleiding en doel van het spel...1 Begin van het spel...2 Op zoek naar de dieren...2 Hoe fotografeer

Nadere informatie

Wilma was pas vijf jaar toen ik haar leerde schaken. In het begin zei ze schakelen. Dat vond ik grappig. Al vlug zei ze het zoals het hoorde:

Wilma was pas vijf jaar toen ik haar leerde schaken. In het begin zei ze schakelen. Dat vond ik grappig. Al vlug zei ze het zoals het hoorde: SCHAAK! Schaak! Schaakmat! Wou jij ook dat je dat af en toe kon roepen? Ja, dat kan. Maar daarvoor moet je natuurlijk goed kunnen schaken. Moeilijk? Hm het ziet er misschien wat ingewikkeld uit. Al die

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Dammen doe je zo! wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Dammen doe je zo! wat is jouw talent? Workshop Handleiding wat is jouw talent? Workshop: Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen Kees stelt zichzelf en zijn damtegenstander

Nadere informatie

LEREN DAMMEN DAMWERKBOEK. De Tweede Zet. Naam. Regiowerking Noord Palmans, Z. Versie: 2018 DAMWERKBOEK VOOR SCHOOLKINDEREN

LEREN DAMMEN DAMWERKBOEK. De Tweede Zet. Naam. Regiowerking Noord Palmans, Z. Versie: 2018 DAMWERKBOEK VOOR SCHOOLKINDEREN Regiowerking Noord Palmans, Z. LEREN DAMMEN DAMWERKBOEK De Tweede Zet Naam Versie: 2018 DAMWERKBOEK VOOR SCHOOLKINDEREN Lees dit eerst! In dit werkboek, De Tweede Zet, leer je veel leuke trucjes en hoe

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels go-moku. Sjoerd Hemminga (sjoerdje) Copyright 2017 Jijbent.nl

Jijbent.nl: spelregels go-moku. Sjoerd Hemminga (sjoerdje) Copyright 2017 Jijbent.nl Jijbent.nl: spelregels go-moku Sjoerd Hemminga (sjoerdje) Copyright 2017 Jijbent.nl Inhoud Spelregels go-moku...1 Doel van het spel...1 Winstkansen...1 Strategie...3 i Spelregels go-moku Doel van het spel

Nadere informatie

Leren Dammen EEN SLIMME ZET

Leren Dammen EEN SLIMME ZET Leren Dammen EEN SLIMME ZET WWW.HANNN.EU Healthy Ageing Network Northern Netherlands Dammen is goed voor je hersenen! Inhoud De damregels 4 Slaan is verplicht 6 Aanvallen en verdedigen 9 Leren combineren

Nadere informatie

1. LOPER TEGEN PIONNEN Het volgende diagram laat een stelling zien waar zwart twee extra pionnen heeft: Figuur 1.Loper met twee extra pionnen

1. LOPER TEGEN PIONNEN Het volgende diagram laat een stelling zien waar zwart twee extra pionnen heeft: Figuur 1.Loper met twee extra pionnen 1 LOPER EINDSPELEN Het volgende thema wat de revue passeert, bestaat uit twee opeenvolgende sessies: het lopereindspel en het paardeneindspel. We beginnen met het lopereindspel. Het lopereindspel kenmerkt

Nadere informatie

Jijbent.nl: spelregels de beer is los. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl

Jijbent.nl: spelregels de beer is los. Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Jijbent.nl: spelregels de beer is los Bram Schoonhoven Copyright 2017 Jijbent.nl Inhoud Spelregels de beer is los...1 Doel van het spel...1 Start van het spel en speelbeurten...2 Een tegel omdraaien...2

Nadere informatie

Fischer Random (http://en.wikipedia.org/wiki/chess960)

Fischer Random (http://en.wikipedia.org/wiki/chess960) 1. Fischer random 2. Atoomschaak 3. Schietschaak 4. Cilinderschaak 5. Knokschaak 6. Blindschaken 7. Antischaak 8. Makruk 9. Muntschaak 10. Zuigschaak (req. Steff) 11. Moerasschaak (req. Roel) Varianten

Nadere informatie

AXIOM. Spelconcept en ontwerp door Michael Seal. World Copyright 1988 / 1993 All rights reserved

AXIOM. Spelconcept en ontwerp door Michael Seal. World Copyright 1988 / 1993 All rights reserved AXIOM Spelconcept en ontwerp door Michael Seal World Copyright 1988 / 1993 All rights reserved AXIOM Patent No. 2221399 Trademark and Design Registration Pending M.C. Seal Seventh Seal Abstract Games 3

Nadere informatie

Stap 3 vooruitdenken

Stap 3 vooruitdenken Stap 3 vooruitdenken Bij de 4 talen versies van de werkboeken is de hoeveelheid tekst beperkt. De werkboeken Vooruitdenken hebben net iets meer uitleg nodig dan de andere werkboeken (basis, extra, plus

Nadere informatie

GO spelregels. Wim Berkelmans

GO spelregels. Wim Berkelmans GO spelregels www.go.org Wim erkelmans Inhoud Voorwoord Go Voorwoord ord, stenen en zetten Keten en vrijheid 5 Slaan en atari 6 Puzzels 7 Ontsnappen 8 Verbinden en knippen 9 Zelfslag 0 Oog Ko Twee ogen

Nadere informatie

Ga eerst de Lucena-positie innemen, daarna de brug bouwen en de winst is binnen.

Ga eerst de Lucena-positie innemen, daarna de brug bouwen en de winst is binnen. Uitspeelstelling 10 (wit aan zet) Ga eerst de Lucena-positie innemen, daarna de brug bouwen en de winst is binnen. 1.Kb6 Kd6 [1...Tb1 2.b5 Kd7 3.Tc2] 2.Td2+ Ke7 3.b5 Tb1 4.Ka6 Ta1+ 5.Kb7 Tb1 6.b6 Ke6 7.Kc7

Nadere informatie

GEBRUIKSAANWIJZING. Chess & Games. Gebruiksaanwijzing 8-IN-1 SPELLEN

GEBRUIKSAANWIJZING. Chess & Games. Gebruiksaanwijzing 8-IN-1 SPELLEN GEBRUIKSAANWIJZING Chess & Games 8-IN-1 SPELLEN Gebruiksaanwijzing INHOUD Deel 1: Introductie 1.1 Uw Mind Sports Computer...3 1.2 Het installeren van de batterijen...3 1.3 Het Liquid Crystal Display (LCD)...4

Nadere informatie

Eindspel Theorie. Marco de Booij. 8 maart Z0Z0Z0Z 7. Z0Z0o0Z0 6 0Z0Z0Z0Z 5 Z0Z0ZPZ0 4 0Z0Z0Z0O 3. Z0j0Z0Z0 2 0Z0Z0Z0Z 1 Z0Z0ZKZ0 0Z0Z0Z0Z 7

Eindspel Theorie. Marco de Booij. 8 maart Z0Z0Z0Z 7. Z0Z0o0Z0 6 0Z0Z0Z0Z 5 Z0Z0ZPZ0 4 0Z0Z0Z0O 3. Z0j0Z0Z0 2 0Z0Z0Z0Z 1 Z0Z0ZKZ0 0Z0Z0Z0Z 7 Eindspel Theorie Pioneindspel Marco de Booij maart 0 Pioneindspel dan promoveert de pion. François-André Danican Philidor zei ooit: Pionnen zijn de ziel van het schaakspel. Als alle stukken van het bord

Nadere informatie

Stap 2 vooruitdenken 3: Val veilig aan 3: Aanval bedenken 5: Materiaal / Materiaal winnen: A

Stap 2 vooruitdenken 3: Val veilig aan 3: Aanval bedenken 5: Materiaal / Materiaal winnen: A Stap 2 vooruitdenken Het paginanummer en de titel van de oefening noteren we als 3: Val veilig aan. De meeste bladzijden in het werkboek hebben een opmaak van 4 rijen en 3 kolommen. We lezen (1-3) als:

Nadere informatie

Mauritius Mokka Bombay Ceylon Batavia. Kaap de Goede Hoop (de veilige haven)

Mauritius Mokka Bombay Ceylon Batavia. Kaap de Goede Hoop (de veilige haven) Bij de start van het spel is iedere speler schipper van een VOC-schip. Het uiteindelijk doel is om dit VOC-schip in te ruilen voor een Batavia-schip en daarmee als eerste de haven van de stad Batavia te

Nadere informatie

Stap 2. 3 Toets / Mix (1 e stap): A 1) 1. Da8# 2) 1. Pc7# 3) 1... Lf3# 4) 1... b6 5) 1... Tf7 6) 1. Lf1

Stap 2. 3 Toets / Mix (1 e stap): A 1) 1. Da8# 2) 1. Pc7# 3) 1... Lf3# 4) 1... b6 5) 1... Tf7 6) 1. Lf1 Stap 2 3 Toets / Mix (1 e stap): A 1) 1. Da8# 2) 1. Pc7# 3) 1.... Lf3# 4) 1.... b6 5) 1.... Tf7 6) 1. Lf1 5 Dubbele aanval / Dubbele aanval bedenken: A 1) Dd7, Df7 Fout: Db3 Tb6, Dd5 Tc6 2) Db8, Df6, Dh2

Nadere informatie

Het spelbord Het spelbord bestaat uit een kaart van een deel van de wereld met daarop de handelshavens van Oost-Indiё en hun lokale goederen:

Het spelbord Het spelbord bestaat uit een kaart van een deel van de wereld met daarop de handelshavens van Oost-Indiё en hun lokale goederen: Bij de start van het spel is iedere speler schipper van een VOC-schip. Het uiteindelijk doel is om dit VOC-schip in te ruilen voor een Batavia-schip en daarmee als eerste de haven van de stad Batavia te

Nadere informatie

SLEUTELVELD MET MEERDERE PIONNEN

SLEUTELVELD MET MEERDERE PIONNEN 1 SLEUTELVELD MET MEERDERE PIONNEN Nadat we in het vorige thema gesproken hebben over sleutelvelden in het enkelvoudige pionneneindspel. Is het nu tijd om sleutelvelden te bekijken met meervoudige pionnen.

Nadere informatie

DJZ 2 wint ruim van DJC 3

DJZ 2 wint ruim van DJC 3 DJZ 2 wint ruim van DJC 3 Zondag 11 november 2018, begin van het carnavalsseizoen DJZ krijgt 2 teams van DJC uit Stein op bezoek DJZ 1-DJC 2 en DJZ 2-DJC 3, 24 schakers zijn aanwezig Scoreverloop: Tom

Nadere informatie

Druk alle kartonnen delen uit de raampjes. Stel de pionnen samen door het kartonnen deel in het voetje te steken.

Druk alle kartonnen delen uit de raampjes. Stel de pionnen samen door het kartonnen deel in het voetje te steken. spelregels Druk alle kartonnen delen uit de raampjes. Stel de pionnen samen door het kartonnen deel in het voetje te steken. Sorteer de kaarten in drie stapeltjes: Drakenkaarten Wapenkaarten Avonturenkaarten

Nadere informatie

Verslag GP toernooi Hoorn 2013

Verslag GP toernooi Hoorn 2013 Verslag GP toernooi Hoorn 2013 Op het eerste GP toernooi van 2013 is de jeugd van schaakclub Oppositie goed vertegenwoordigd. Wessel, Sanne, Lotte, Anna en Tom reizen samen met Arjen en Bastiaan op een

Nadere informatie

Stap 2 vooruitdenken 3: Val veilig aan 3: Aanval bedenken 4: Speel een veilige zet

Stap 2 vooruitdenken 3: Val veilig aan 3: Aanval bedenken 4: Speel een veilige zet Stap 2 vooruitdenken Het paginanummer en de titel van de oefening noteren we als 3: Val veilig aan. De meeste bladzijden in het werkboek hebben een opmaak van 4 rijen en 3 kolommen. We lezen (1-3) als:

Nadere informatie

Prinsen en prinsessen les 2. Doelen:

Prinsen en prinsessen les 2. Doelen: Prinsen en prinsessen les 2 Doelen: - De speler vindt snel de bal op de grond en/of op de grond (oriëntatie) - De speler kan onderhands en bovenhands een bal met verschillende hoogtes gooien - De speler

Nadere informatie

ARCHERY TAG. Benodigdheden: 8-12 bogen en pijlen 10 maskers 2 Targets Afzetlint Evt objecten om achter te schuilen

ARCHERY TAG. Benodigdheden: 8-12 bogen en pijlen 10 maskers 2 Targets Afzetlint Evt objecten om achter te schuilen Spel ideeën De spellen zijn gemaakt om te spelen op een grote open grasvlakte of gym/sport zaal. Speel deze spellen bij voorkeur nooit op een bebost terrein, u zult de pijlen niet gemakkelijk terug vinden.

Nadere informatie

Leerling Agenda februari 2017

Leerling Agenda februari 2017 DE SCHOOLKRANT 02/17 2de editie Leerling Agenda februari 2017 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Vrije

Nadere informatie

TOREN VERSUS PAARD OF LOPER EINDSPELEN

TOREN VERSUS PAARD OF LOPER EINDSPELEN 1 TOREN VERSUS PAARD OF LOPER EINDSPELEN Na een lange onderbreking hervatten we de magische wereld van de eindspelen met het thema toren versus paard of loper. Dit thema wijkt af van de al besproken thema

Nadere informatie

Löwenherz, de koning keert terug.

Löwenherz, de koning keert terug. Löwenherz, de koning keert terug. De Koning verblijft in een ver land. Tijdens zijn afwezigheid verzinkt zijn rijk in chaos en anarchie. Elke vorst wil zijn macht en invloed versterken. Grenzen worden

Nadere informatie

Orion Intelligent Schaken

Orion Intelligent Schaken BATTERIJEN PLAATSEN: Leg het apparaat met de achterkant naar boven op een vlakke ondergrond (bijvoorbeeld een tafel). Open het batterijvak, door op de sluiting te drukken en het klepje omhoog te halen.

Nadere informatie

Inhoud. A. Inleiding. B. Basisopstelling en speelrichting. C. Positie binnen het speelveld. D. Karakterverandering van het stuk. E.

Inhoud. A. Inleiding. B. Basisopstelling en speelrichting. C. Positie binnen het speelveld. D. Karakterverandering van het stuk. E. Inhoud A. Inleiding B. Basisopstelling en speelrichting C. Positie binnen het speelveld D. Karakterverandering van het stuk E. Krachtinvloeden F. De zetten G. Combinaties van zetten H. Puntentelling A.

Nadere informatie

LEREN DAMMEN DAMWERKBOEK. Combineren I. Naam. Regiowerking Noord Palmans, Z. Versie: 2018 DAMWERKBOEK VOOR KINDEREN

LEREN DAMMEN DAMWERKBOEK. Combineren I. Naam. Regiowerking Noord Palmans, Z. Versie: 2018 DAMWERKBOEK VOOR KINDEREN Regiowerking Noord Palmans, Z. LEREN DAMMEN DAMWERKBOEK Combineren I Naam Versie: 2018 DAMWERKBOEK VOOR KINDEREN Lees dit eerst! In dit werkboek leer je veel slimme trucjes uit het damspel. In een aantal

Nadere informatie

Prinsen en prinsessen les 4. Doelen:

Prinsen en prinsessen les 4. Doelen: Prinsen en prinsessen les 4 Doelen: - De speler beweegt snel met de voeten - De speler kan de bal gericht hard gooien - De speler kan een horizontale zwaai laten zien - De spelers houden zelf het spel

Nadere informatie

Kraters slaan. Rekenoefening groep 5&6. Doel. Materiaal. Voorbereiding. Beschrijving. groep 5&6 - Kraters slaan

Kraters slaan. Rekenoefening groep 5&6. Doel. Materiaal. Voorbereiding. Beschrijving. groep 5&6 - Kraters slaan Kraters slaan Rekenoefening groep & Doel Bepalen van veelvouden van,,,, en Bepalen van deelbaarheid door,,,, en. Begrijpen dat veelvoud van... hetzelfde betekent als deelbaar door... Materiaal Rekenbal

Nadere informatie

TAFELTASJE. Tafeltasje is een rugzak met daarin allemaal leuke spelletjes om de maal- en deeltafels in te oefenen. juf Tessa

TAFELTASJE. Tafeltasje is een rugzak met daarin allemaal leuke spelletjes om de maal- en deeltafels in te oefenen. juf Tessa TAFELTASJE Tafeltasje is een rugzak met daarin allemaal leuke spelletjes om de maal- en deeltafels in te oefenen. juf Tessa 0 INHOUD MAALTAFELBOEKJE... 2 SNELLE JELLE... 12 VIER OP EEN RIJ... 14 KRUISWOORDPUZZEL...

Nadere informatie

ALGEMENE SPELREGELS FUNNY NUTS RUSH. Om de onderlinge vrede wat te bewaren, wil ik even de aandacht vestigen op een aantal algemene spelregels:

ALGEMENE SPELREGELS FUNNY NUTS RUSH. Om de onderlinge vrede wat te bewaren, wil ik even de aandacht vestigen op een aantal algemene spelregels: ALGEMENE SPELREGELS FUNNY NUTS RUSH Om de onderlinge vrede wat te bewaren, wil ik even de aandacht vestigen op een aantal algemene spelregels: Fairplay is vandaag van allergrootst belang! De scheidsrechters

Nadere informatie

De geschiedenis van het damspel

De geschiedenis van het damspel De geschiedenis van het damspel Dammen is ouder dan jij denkt Neem wat stenen of schelpen als speelschijven. Trek wat lijnen in het zand. En je kunt dammen. Al 4000 jaar geleden damden zo Afrikanen. Ze

Nadere informatie

Startpakket senioren: Inhoud: De notatie De Spelregels Snel leren dammen Centrumspel DE NOTATIE

Startpakket senioren: Inhoud: De notatie De Spelregels Snel leren dammen Centrumspel DE NOTATIE 1 Startpakket senioren: Inhoud: De notatie De Spelregels Snel leren dammen Centrumspel DE NOTATIE 11 12 13 14 1 41 42 43 44 4 46 47 48 49 0 Het noteren van het zetten is niet moeilijk. Maar je moet er

Nadere informatie

Aankleding: speelgoed zwaarden, kroontjes, prinsen- en prinsessenkleding

Aankleding: speelgoed zwaarden, kroontjes, prinsen- en prinsessenkleding Event Prinsen en Prinsessen Het event vindt plaats tijdens het lesuur. Ouders zijn uitgenodigd om te komen kijken en mogen ook assisteren op de baan. Van te voren wordt kort aan de kids uitgelegd dat er

Nadere informatie

Algemeen. Clubkampioenschap. Art. 1 Lidgeld

Algemeen. Clubkampioenschap. Art. 1 Lidgeld Reglement 2014-2015 Algemeen Art. 1 Lidgeld 1.1 Vaststellen: Het lidgeld wordt jaarlijks vastgesteld door de algemene vergadering voor het volgende werkingsjaar (d.w.z. van september tot september van

Nadere informatie

LES 2. GROEP: 3 t/m 8 KORFBAL DOELSTELLINGEN:

LES 2. GROEP: 3 t/m 8 KORFBAL DOELSTELLINGEN: LES 2. GROEP: 3 t/m 8 DOELSTELLINGEN: Groep 3/4 - De leerling gooit de bal niet op het moment dat er een verdediger in de afspeellijn staat. De leerling maakt soms de keuze om de bal over te spelen in

Nadere informatie

SPELREGELS SPEELTAFEL 12 IN 1

SPELREGELS SPEELTAFEL 12 IN 1 BILJARTTAFEL DOEL VAN HET SPEL: 8-bal is een eenvoudig spel voor spelers van alle niveaus. Het is een call shot spel, wat betekent dat de spelers hun beoogde shot moeten voorspellen, anders telt het niet.

Nadere informatie

ORION 6 in 1. Bedieningshandleiding

ORION 6 in 1. Bedieningshandleiding ORION 6 in 1 Bedieningshandleiding Inhoudsopgave 1 KORTE HANDLEIDING VOOR DE ORION 6 IN 1...6 1.1 De batterijen plaatsen...6 1.2 Keuze van de spellen...6 1.2.1 Schaken...6 1.2.2 Dammen...7 1.2.3 Halma,

Nadere informatie

Nico Spruit, 1k, vs Niek van Diepen, 2D,

Nico Spruit, 1k, vs Niek van Diepen, 2D, Nico Spruit, 1k, vs Niek van Diepen, 2D, 1984 1 3 4 2 neemt hij de witte steen in de tang. Wit moet haast wel wat met die steen doen. Ten tweede is de zwarte zet een solide uitbreiding van zijn hoekafsluiting

Nadere informatie

Stap 1. 3 Bord / Benoem velden: A. 9) g5 b4 c6 10) f4 e6 b7 11) c3 h5 e2 12) f7 b6 d1. 2) g8 e7 c3 6) d4 f5 c2. 3) g4 d5 c2 7) f6 b1 d5

Stap 1. 3 Bord / Benoem velden: A. 9) g5 b4 c6 10) f4 e6 b7 11) c3 h5 e2 12) f7 b6 d1. 2) g8 e7 c3 6) d4 f5 c2. 3) g4 d5 c2 7) f6 b1 d5 Stap 1 3 Bord / Benoem velden: A 1) f3 a8 c6 5) e3 d6 b7 2) g8 e7 c3 6) d4 f5 c2 3) g4 d5 c2 7) f6 b1 d5 4) c5 h5 b2 8) d8 g4 e6 6 Spelregels / Loop van de stukken: A 1) Tb4: b1, b2, b3, b5, b6, b7, b8,

Nadere informatie

SPELREGELS VOOR 2-5 SPELERS LEEFTIJD 10+

SPELREGELS VOOR 2-5 SPELERS LEEFTIJD 10+ SPELREGELS VOOR 2-5 SPELERS LEEFTIJD 10+ W e r e l d v e r o v e r e n d 2010 Hasbro. Alle rechten voorbehouden. Vervaardigd door: Hasbro SA, Route de Courroux 6, 2800 Delemont CH Vertegenwoordigd door

Nadere informatie

Torres Ravensburger, 1999 KRAMER Wolfgang & KIESLING Michael spelers vanaf 12 jaar ± 90 minuten

Torres Ravensburger, 1999 KRAMER Wolfgang & KIESLING Michael spelers vanaf 12 jaar ± 90 minuten Torres Ravensburger, 1999 KRAMER Wolfgang & KIESLING Michael 02-04 spelers vanaf 12 jaar ± 90 minuten Inleiding Een nietsontziende wervelstorm heeft het rijke Castilië verwoest en enkel de funderingen

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord. Het materiaal Doel van het spel Verloop van het spel Slaan en atari Zelfmoord Ko Oog Twee ogen Einde van het spel Puzzels

Inhoud. Voorwoord. Het materiaal Doel van het spel Verloop van het spel Slaan en atari Zelfmoord Ko Oog Twee ogen Einde van het spel Puzzels GO spelregels Inhoud Voorwoord 3 碁 Het materiaal Doel van het spel Verloop van het spel Slaan en atari Zelfmoord Ko Oog Twee ogen Einde van het spel Puzzels 4 5 6 7 9 0 3 4 Varianten 5 Voorwoord l vierduizend

Nadere informatie

Stap 3 plus Geheugensteunen

Stap 3 plus Geheugensteunen Stap 3 plus Geheugensteunen De 4 e druk van werkboek Stap 3 plus verschijnt voor het eerst als internationale versie. De geheugensteunen zijn verdwenen maar kunnen als PDF-bestand gedownload worden. Dat

Nadere informatie

Op vakantie les 8. Doelen: punt. vindt.

Op vakantie les 8. Doelen: punt. vindt. Op vakantie les 8 Doelen: - De speler kan zich op verschillende manieren snel verplaatsen - De speler kan gericht rollen en/of gooien - De speler kan een aangegooide/aangespeelde bal terugslaan na het

Nadere informatie

Enkele problemen uit de Arabische schaaktraditie, 1

Enkele problemen uit de Arabische schaaktraditie, 1 Enkele problemen uit de Arabische schaaktraditie, 1 Remke Kruk en Frans Oort Een discussie van eindspelproblemen bij de lezing van Remke Kruk over het schaken in de Arabische cultuur (Cultureel Intermezzo

Nadere informatie