1. Begeleiding en vorming. linken met OKB DIRECTIE en TEAM

Transcriptie

1 1. Begeleiding en vorming linken met OKB DIRECTIE en TEAM 1

2 Werkblad 1 2

3 2. Prioriteiten en tijdsbesteding inzake vorming en nascholing linken met OKB DIRECTIE en SCHOLENGEMEENSCHAP 3

4 werkblad 2 Leiderschap en nascholing 4

5 INHOUDEN Werkblad 3 Individuele verkenning van de band tussen leiderschap en nascholing Vragen bij de invulling van het rooster: 1. (Hoe) geef je aan deze diverse complementaire vormen van nascholing aandacht? Overloop daartoe de nascholingsinitiatieven waaraan je/jullie de voorbije tijd deelnam(en) (Vb. in het vorige en het huidige schooljaar) en geef ze een plaats in het rooster. 2. Wat besluit je daaruit voor jezelf en je team? 3. Wat helpt je om te groeien in bezield en bezielend leiderschap? Nascholing kan gericht zijn op: DOELGROEPEN Professionalisering van jezelf Professionalisering van je team Professionalisering van het college Visieontwikkeling Praktijkgerichte vorming Vorming van de eigen binnenkant 5

6 3. Verscheidenheid en samenwerking linken met OKB 6

7 Werkblad 4 7

8 Werkblad 5 Zijn de verschillen tussen de scholen van de scholengemeenschap een bron van verrijking of een bron van ergernis en problemen? 8

9 Werkblad 6 Transparantie in de structuur 9

10 Werkblad 7 10

11 De visietekst Het CKSA, Centraal Katholiek Schoolcomité van Antwerpen, is het schoolbestuur van 21 basisscholen, 3 basisscholen voor buitengewoon onderwijs en 3 secundaire scholen voor buitengewoon onderwijs op het grondgebied van de stad Antwerpen. Ongeveer 900 personeelsleden en 6700 kinderen geven zo mee vorm aan het katholiek basisonderwijs in deze stad. Onze gemeenschap steunt op waarden en wil deze waarden ook doorgeven aan de jongeren die ons worden toevertrouwd. De basis waaruit alles vertrekt is de christelijke waarde van de liefde: jezelf graag zien, de anderen graag zien, liefhebben. Vanuit deze houding reiken we de hand aan onze kinderen en jongeren, onze collega s en de ouders van onze leerlingen. Respect: We willen respect tonen voor elkaar en voor de mensen waarmee we mogen werken. Vertrouwen: We willen vertrouwen geven aan elkaar en dit gekregen vertrouwen niet beschamen. Eerlijkheid: We willen streven naar eerlijkheid tegenover onszelf en tegenover de anderen (leerlingen, leerkrachten, ouders, partners van de scholengemeenschap, andere personen). Openheid voor het nieuwe: We willen niet verstarren en in onze schelp kruipen, maar openstaan voor maatschappelijke vernieuwingen en nieuwe pedagogische inzichten. Verdraagzaamheid: We willen een scholengemeenschap zijn waar iedereen, die zich wil aansluiten, welkom is. Wij maken geen verschil tussen herkomst en geaardheid; mensen kunnen bij ons positief met elkaar omgaan zonder hun identiteit te verliezen. Racisme zullen we bestrijden. Optimisme: We willen een blije scholengemeenschap zijn die de aangereikte kansen werkelijk aanneemt en er iets positiefs tracht mee te doen. 11

12 Verantwoordelijkheid: We willen bewust zijn dat we verantwoordelijk zijn voor onze eigen daden en gedragingen. We willen onze verantwoordelijkheid opnemen tegenover de vragen die gesteld worden vanuit de maatschappij aan onze scholengemeenschap. Kritische zin: We willen ook kritisch staan tegenover maatschappelijke veranderingen en vragen. We willen de kinderen en de jongeren in onze scholen vormen tot goede volwassen mensen die deze waarden in zich dragen. Zo dragen we bij tot een verdraagzame en christelijke samenleving. Wij geloven dat onze inzet zo een teken van hoop kan zijn voor alle kinderen die ons zijn toevertrouwd en een bijdrage voor een menselijke wereld, waarin we met vallen en opstaan proberen te werken aan onszelf en aan onze medemens. Een eerste indruk: - Hoe komt de visietekst in zijn totaliteit bij jou over? reageer spontaan durf en wil eerlijk zijn De zin die ik wil aanstrepen! Het woord/de woorden die ik wil onderlijnen, beklemtonen, benadrukken! - Wat mis je, ontbreekt er? 12

13 Diversiteit tussen scholen: De katholieke school in de huidige samenleving Hoe stevig een school zich ook wil verankeren in de katholieke traditie, steeds zal ze rekening moeten houden met een toenemende secularisering en de pluralisering. Deze pluralisering en secularisering komen van buiten de muren: de levensbeschouwelijke diversiteit is een kenmerk van deze maatschappij. Geen enkele levensbeschouwing domineert nog het zinzoeken, ook niet in onze streken. Maar de pluralisering en secularisering zijn ook binnen de muren geworteld: ook tussen christenen / katholieken onderling is er meer dan ooit een zeer grote verscheidenheid. In bovenstaand schema schetst prof. Lieven Boeve een typologie van hoe scholen op verschillende manieren omgaan met die interne en externe diversiteit. Institutionele secularisering Hierbij neemt de school een neutrale houding aan. Ze ziet verder af van elke levensbeschouwelijke karakterisering wellicht om haar doelgroep zo breed mogelijk te houden. In de feitelijkheid is de school verschoven van confessioneel (met godsdienstige grondslag) naar neutraal (zonder zelf partij te kiezen). Institutionele reconfessionalisering Hierbij voert de school een actieve strategie om een school voor en door katholieken te blijven of opnieuw te worden. Waardeopvoeding in christelijk perspectief In dit type van scholen ligt de nadruk op christelijke waarden. Op die manier probeert ze een consensus te bereiken tussen het christelijk geloof en de huidige cultuur. Er ligt echter een (achterhaalde) veronderstelling aan de grondslag dat de waardeopvoeding in een rechte lijn leidt tot (kennismaking met) het christelijk geloof. Identiteitsconstructie in plurale context of recontextualisering Deze scholen erkennen de pluraliteit. Anderzijds profileren ze zich nadrukkelijk als katholiek. Ze beschouwen de religieuze en culturele pluraliteit als een verrijking voor een hernieuwd christelijk profiel van hun onderwijs. Confessionaliteit Hierbij gaat het om traditioneel confessionele scholen. Zij nemen eerder een passieve, afwachtende houding aan tegenover maatschappelijke secularisatie en pluraliteit en proberen ze buiten de (school)poort te houden. 13

14 Beschrijving van de vier schooltypes De school in de multiculturele en religieuze context (ter Horst en Hermans) Een katholieke basisschool moet voldoende openheid en voldoende geslotenheid aan de dag leggen om te midden van de maatschappij zichzelf te blijven. Te grote openheid doet de school opgaan in de maatschappij. De eigenheid dreigt daardoor verloren te gaan. Te grote geslotenheid betekent dat de katholieke basisschool zich niet meer laat voeden door de maatschappij en als dood relict door die maatschappij als irrelevant afgesloten wordt. Globaal zijn er vier mogelijkheden te onderscheiden. Ze worden bepaald door de maximaliteit of minimaliteit waarmee een gemeenschap in de polen van eigenheid (identiteit) en solidariteit (openheid) investeert. 1. De monoloogschool laat leerlingen van een andere bevolkingsgroep of met een andere culturele achtergrond niet toe. Het is een school van, voor en door katholieken. De eigenheid is met andere woorden maximaal en de solidariteit minimaal. Zulke opvoedingsgemeenschap vertoont de tendens naar isolement en wereldvreemdheid. De gemeenschap vormt een hechte groep, die haar verplichtingen nauwkeurig, maar formeel vervult. Vanuit een houding van wantrouwen ten opzichte van alles wat vreemd is, valt de nadruk op de geborgenheid van de groep. 2. De kleurloze school neemt geen verantwoordelijkheid voor kinderen uit andere (sub)culturen. Ze investeert niet in extra zorg. Eigenheid en solidariteit krijgen met andere woorden een minimale invulling. Iedereen is welkom. Er zijn vele contacten, maar ze blijven vrijblijvend en oppervlakkig. De geborgenheid ontbreekt, want alles wordt aan het initiatief van het individu overgelaten. 3. De veelkleurige school is sterk bekommerd om allochtone kinderen en kinderen uit verschillende (sub)culturen. Dit gaat echter ten koste van de eigen christelijke opdracht in het opvoedingsproject. In dit soort school wil het team zich dienstbaar maken aan kinderen met speciale zorgvragen, liefst aan kinderen aan de onderkant van de samenleving. De eigenheid ervaart het team echter als een belemmering van het contact met de anderen. In zulke school is er dan ook een minimale aandacht voor liturgie en voor de bijbelse boodschap. 4. De dialoogschool zet maximaal in op eigenheid en solidariteit. Er wordt zowel geborgenheid geboden als een open relatie met de samenleving. Liefde staat centraal. Verantwoordelijkheid, gerechtigheid en vrede staan in dienst van die liefde. Opvoeding gebeurt er in dialoog, maar met een hart. In de open communicatie komt met andere woorden de binnenkant van de mens mee. Het gaat dan om innerlijke kwaliteiten van de mens als aanwezigheid, vriendschap, nederigheid, liefde, weten of men over zichzelf spreekt of over de ander Hiermee stoten we op de vraag naar de ontwikkeling van een beroepsspiritualiteit (cf. Uitdieping p ). Het laatste model beantwoordt het best aan de fundamentele uitgangspunten van de katholieke basisschool als een multiculturele samenleving in het klein. Een opvoedingsgemeenschap staat voor de vraag hoeveel eigenheid zij voor zichzelf nodig vindt en hoe solidair met anderen, hoe open of dienstbaar zij wil en kan zijn. Een katholieke school kan zich niet in een gettohouding terugtrekken, maar kan zich ook niet overgeven aan de vrijblijvendheid van oppervlakkige ontmoetingen. Ze is uitgedaagd om maximaal in te 14

15 zetten zowel op eigenheid als op solidariteit. Pedagogisch gezien is het belangrijk dat zowel geborgenheid wordt geboden als dat een open relatie met buiten wordt aangegaan. In de openheid dient de school erover te waken dat ze er niet van uitgaat dat de eigen levensvisie, de eigen inspiratie, de eigen geloofsovertuiging ook het beste is voor de ander. Het is wel haar opdracht om in een authentieke dialoog haar eigen inspirerende en kwetsbare binnenkant te durven inzetten. Maar ze mag die nooit aan anderen opdringen. De schoolgemeenschap leert leven met het verschil. Ze leert inzien dat haar identiteit niet aangetast hoeft te worden als ze de andersheid van de ander erkent, ruimte geeft en zelfs probeert te versterken. Een school die oefent om met de ogen van de ander naar zichzelf te kijken ontdekt dat de katholieke realisering van mens-zijn ook een particulier karakter heeft en niet op voorhand universeel is. Bron: OKB, Uitdieping, blz. 7-9 Monoloogschool Dialoogschool Kleurloze school Veelkleurige school 15

16 Onze schoolvisie in blauw, rood en geel In blauw wordt gekleurd: o daarmee zitten we goed, dat is echt ons. o deze woorden zetten we ook om in praktijk. Daarmee ga ik akkoord omdat In rood wordt gekleurd: o daar zouden we eens extra aandacht aan moeten geven. Dat stel ik in vraag omdat In geel wordt gekleurd: o daar moeten we toch eens serieus over praten, nadenken, dromen o dat staat hier wel geschreven maar in werkelijkheid Niet akkoord. Dit kan ik totaal niet (meer) plaatsen in mijn leven/onze leefwereld omdat 16